Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 643 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Ner 257.

Kraków, Czwartek 10 Listopada 1887.

Rocznik

CZAS

Prennmeratę pnyjmają:

Administraeya,,CZASU11wKiakowlsiurzędypocztowe. Wejseowa pnannaralą księgarnia

8. A . Krzyłanowskiego, handel Z. Skalskiego w Sukiennicach, binro dzienników i ogłoszeń M. Silbersteins

Kynek gł. i. 17 _w ono., handel Bajora nl. Grodzka, trafika Kuklińskiego w Sukiennicach, główna trafika

róg Bynkn i nlicy iw . Jana.

—

O f fo n e a l a ( nseraty) przyjmuje się za opłatą od nue)aoa wiersza

drobnym drukiem (petit) za pierwszy raz 10 oent, za każdy następny po 6 oent laS a *ra a a (na

8 stronie) od miejsca wiersza drukiem drobnym po 80 oent za każdy raz.

—

O(loiHala 1wrmm

BBmeratę przyjmują: w e L w owie Ajencya »CZA8UUwgłównym składzietytonin NrII nlioa

Trybunalska L. 4; w P a r y » wyłącznie p.Adam, Kne des Sarnts-Pferes 81, (prennmeratę p. W . Bs

ozkowski, Courberoi poa Paryżem, Kne dn Chemin de fer 44); w W led alw pp. Haasenstein A Vogler

(takie w Hamburgu, Frankfurcie n. M ,, Berlinie, Lipsko, Bazylei i Wrooławin), A . Oppelik, B . Mcase

(także w Berlinie, Hamburgu, Monaohinm i Norymberdze), EL Scnalek, M. Dnkes, J . Danneberg, A . Herndl,

M.Stern,(tylkoprennmeratępp.H.GoldsohmidtAC.);w fnskfutle u. Bf-G.L .DaubeAC.

sw te przyjmują ogłoszenia pp. Beiohman i Frendler, binro ogłoszeń przy nl. Senatorskiej.

Przegląd Polityczny.

Kraków 9 listopada.

Komisya budżetowa delegacyi austryackiej od

byla wczoraj posiedzenie, na którem złożył hr.

Kalnoky oświadczenia co do sytuacyi zagranicznej.

Sprawozdanie z tego posiedzenia podajemy po

niżej. Komisya wojskowa delegacyi węgierskiej

obradowała wczoraj nad nadzwyczajnemi wydat

kami zarządu wojskowego, przyczem minister

wojny dawał szczegółowe wyjaśnienia w sprawie

karabinów repetierowych.

Urzędowne zapowiedzenie wizyty cara stwier

dziła już i Nordd . Allg. Ztg. Dzień przybycia cara

do Berlina dotąd nieoznaczony.

Czy Giers i książę Bismark będą towarzyszyć

spotkaniu się cara z cesarzem Wilhelmem, pozostaje

dotąd także w niepewności. Podczas gdy Koeln.

Ztg oświadczyła, że ,,chociaż Giers i ks. Bismark

nie będą obecnymi, nie będzie można jednak od

mówić wizycie cara politycznego znaczenia", mó

wi teraz National Ztg: »Ks. Bismark będzie

w czasie wizyty cara także obecnym w Berlinie.

Giers uda się poprzednio do Kopenhagi i razem

z carem przyjedzie. Obecność tych dwóch kieru

jących mężów stanu nie doda jednak zjazdowi

ważniejszego politycznego znaczenia".

Charakterystycznem je st, że tak rosyjskie jak

i niemieckie dzienniki nie zmieniły zanadto nie

przyjaznego tonu, jaki dotąd względem stosunku

obu państw do siebie w nich panował.

Jakie mniej więcej zamiary skłaniają Cara do

oddania wizyty cesarzowi niemieckiemu, można

wnosić z następujących oświadczeń dzienników

rosyjskich. Oświadczają one prawie jednobrzmiąco,

że Rosya pragnie żyć z Niemcami w pokoju i przy

jaźni. Zamiaru tego jednak w takim tylko razie

dopiąć będzie można, jeśli oba państwa szanować

będą nawzajem swą niezależność działania. Ponie

waż wiadomem jest, że Rosya chce się trzymać

polityki wolnej ręki, wynikać jnż z tego powinno

dla Niemiec, że się względem nich złą chęcią nie

nnosi. Pour le ro i de Prusse pracować Rosya na

dal nie będzie; nie może to jednak uwłaczać ani

dawnej przyjaźni rosyjskiej dla Niemiec, ani po

szanowaniu, jakie zawsze miała dla cesarza Wil

helma. ,,Niemcom łatwo byłoby odzyskać dawną

serdeczną przyjaźń Rosyi. Niech tylko ks. Bismark

odmówi poparcia swego mocarstwom, o których

wiadomo, że są względem rosyjskiej polityki wscho

dniej wrogo usposobionemu Przyjąwszy taką za

sadę, mógłby się ks. Bismark pozbyć odrazu wszel

kich obaw, jakie w nim francuskie chęci odwetu

wzniecają,"

Oświadczenia te dzienników rosyjskich zdają

się być inspirowane. Wnosić to można jnż z sa

mego podobieństwa brzmienia, z jakiem j e wszyst

kie wypowiadają.

O odwiedzinach zaś cara odzywa się Koln. Ztg

w te sło w a, bynajmniej wielkiego uradowania

z niej nieokazujące:

,,Odwiedzinom cara nie nadaje żaden prawdzi

wy popęd serca politycznej wartości. Jeżeli od

wiedziny mają cel jaki, to będzie on raczej za

tajonym, niż odkrytym. Niemcom nie przyniosą

odwiedziny te żadnego zysku, ale stracić oczywi

ście też na nich nie mogą.

»Oświadczenia hr. Kalnokiego dowiodły jnż, że

Niemcy tak samo nie przeszkadzają Anstryi w do

pilnowaniu swych interesów na półwyspie bałkań

skim, jak nie przeszkadzały nigdy do tego same

go celu zmierzającym zamiarom Rosyi. Aby jednak

jedno z mocarstw miało się jednostronnie wmie

Szać w uregulowanie sprawy bułgarskiej, tego do

puścić nie można. Niemcy nie mogłyby nigdy po

dać ręki Rosyi do wytworzenia w Bułgaryi takie

go stann rzeczy, któryby się z żywotnemi intere

sami Austryi nie zgadzał. Nim car przybędzie do

Berlina, będzie miał czas przestudyowania oświad

czeń hr. Kalnokiego. Poweźmie on z nich nieza

wodnie przekonanie, że przymierze niemiecko-au

stryackie jest zbyt silnem, aby je grzeczność oka

zana dworowi niemieckiemu zachwiać mogła.

,,Już hr. Kalnoky wyrażał nadzieję, że Rosya

zbliży się może do konserwatywnych dążności in

nych mocarstw."

,,Jeśliby więc wizytę cara poczytać można za

chęć zbliżenia się do konserwatywnej polityki mo

carstw środkowej Enropy, nie będziemy docho

dzili, czy skłania on się do tego z dobrej woli, czy

też ulega tylko przymusowi nieodzownej koniecz

ności. Zgodzimy się na każde rozwiązanie kwestyi

wschodniej, które będzie mogło w równej mierze

zadowolnić tak Austryę, jak Rosyę. Niemcy ża

dnemu porozumieniu się Rosyi z Austryą prze

szkadzać nie będą; nie pozbędą się jednak prze

konania, że polityka rosyjska i nadal nie będzie

się odznaczać względem Niemiec wielką szczero

ścią. Z takiem usposobieniem Rosyi obliczaliśmy

się już od dawna i zastósowaliśmy do niego poli

tykę naszą i organizacyę sił naszych wojskowych.

Rosya to, a nie kto inny, była przyczyną, żeśmy

wdziać na siebie musieli pancerz tak ciężki, ja

kiegobyśmy przeciw Francyi nigdy nie potrzebo

wali byli wdziewać. Konieczność uczynienia tego

nznal lud niemiecki w d. 21 Lutego." (Septennat).

Na podstawie odebranych wiadomości donosi

Journal des Dehats, że Porta opierać się będzie

postanowieniom, zawartym w §§ 6 , 9 i 10 kon

wencyi angielsko - francuskiej względem kanałn

Suezkiego.

Ważuiejszem jest dowiedzieć się, co o konwen

cyi sądzą w Rosyi. Pewien punkt oparcia znaleźć

jnż w tej mierze można w następujących nwagacb

Nowoje Wrem. Dziennik ten oświadcza: ,,Rosya

nie wypowie prędzej zdania swego o konwencyi

angielsko-francuskiej, dopóki jej Porta nie za

twierdzi. Niema też Rosya powodn zbytniego spie

szenia się z przystąpieniem do konwencyi jnż z tej

przyczyny, że Anglia zdradza w polityce swej

wschodniej zbyt jasno brak zaufania do Rosyi i

dlatego też nie może i Rosya ufać polityce an

gielskiej. Rosya dowiedzieć się musi przedewszyst

kiem , co o konwencyi sądzi Turcya, Porta zaś

może życzyć sobie takich zmian w postanowie

niach, któreby RoBya popierać musiała nawet w ta

kim razie, chociażby zmiany te dla Francyi przy

jemnemi nie były. Rosya wie wprawdzie, że Fran

cya w kwestyi kanałn Suezkiego nie ma żadnych

zamiarów, któreby dla interesów rosyjskich szko

dliwemi być mogły, przeciw niej nie będą też ni

gdy zabiegi rosyjskie skierowanemi, ale polityka

angielska mnsi w Rosyi budzić nieufność i dlatego

Rosya uważać będzie wszystko za szkodliwe dla

siebie, czego się Turcya w sprawie tej obawiać

będzie."

Znaczenie przyjęcia wniosku Colfavru sformuło

wała większa część dzienników republikańskich

w zdaniu , że ,,ankieta antirepublikańska, zamie

rzona przez p. Cuneo d ’Ornano, usuniętą zosta

ła, a miejsce jej zajęła teraz ankieta antimonar

chiczna-"

Odwołanie hr. Corti z posady włoskiego posła

u dworu angielskiego wywołało powszechne wra

żenie. Dziwią mu się szczególnie w Berlinie, gdzie

o zdolnościach hr. Corti mają dobre wyobrażenie.

Przyczyna odwołania hr. Corti nie jest dotąd do

statecznie wyjaśnioną. Odnoszą ją do osobistej

nieprzyjażni, jaka od lat dawnych panuje między

Crispim a Cortim. Wieści, która się jnż rozchodzić

zaczęła, jakoby Corti nie sprzyjał potrójnemu so

juszowi, zaprzeczają stanowczo.

W niektórych kołach włoskich uważają usunię

cie Cortiego za pozostające w związku z zamia

rem Crispiego oddania teki ministerstwa spraw

zagranicznych, którą sam internistycznie dzierży,

stałemu ministrowi. Zdaje się, że osobie, jaką

chce powołać do tego urzędu, p. Corti nie doga

dzałby na stanowisku posła w Londynie.

II.

Naznaczywszy w głównj%h punktach sta

nowisko zasadnicze naszego dziennika w kwe

styi reformy gminnej, przystępujemy do pro

jektów ustawodawczych, jakie na wezwanie

ankiety gminnej naa przygotować dla Sejmu

Wydział krajowy. Najważniejszym z nich i

najmniej ulegającym dyskusyi jest pierwszy

projekt tak zwanej ustawy miejskiej dla 28

miast w G alicyi.

Szerokieby można tu rozwinąć motywa,

sięgnąć do pism Staszica i Tadeusza Czackie

go, do reform wielkiego sejmu, którego pra

wo o miastach należy do najświetniejszych i

najzaszczytniejszych aktów w dziele konsty

tucyi 3 maja. Jeśli tam tylko chodziło o

przypuszczenie miast do praw politycznych, toć

przyznanie i rozwinęcie podstaw samorządu

jest tych praw nietylko konsekwensyą ale za

razem i wyborną szkołą. S zkołą jmówimy,

bo praktyka wskazuje, że wtedy tylko wy

rabiają się ludzie publiczni, kiedy w lokal

nych stosunkach i najbliższych sprawach

znajdują pierwsze pole akcyi. W radzie miej

skiej lub radzie powiatowej bywa częstokroć

n ajlepszy próbierz dla kandydatów do Sejmu

i do Rady państwa— tu w systematyczne m

działaniu i praktyce najbliższych interesów

szumny frazes, często zwłaszcza w miastach

mający dotąd wielkie powodzenie, ustąpić

musi przed pracowitością i specyalnem uzdo!

nieniem — a łatwa popularność przed rzetelną

zasługą.

Największy pesymista przyznać musi zna

czny postęp w rozwoju miast w Galicyi.—

Postęp ten jeszcze niedość oparty na roz

woju przemysłu, handlu i fabryk, nie ma też

tych niebezpieczeństw, jakie napływ ludności

fabrycznej i nieodzowna walka kapitału z pracą

zwykły za sobą przynosić. Miasta drugorzędne

w Galicyi rosną w ludność, choć nie zawsze

w bogactwo, nietyle też przez koncentra

cyą interesów, bardziej skutkiem ogólnego

dziś rucha, który wytwarza stan inteligencyi

jako warstwy kierowniczej, który w licznych

mstytucyach , zakładach , stowarzyszeniach,

w adwokaturze, stanie lekarskim, zawodach

biurowych zastąpić usiłuje to, co ubyło pod

względem wpływu i pod względem dobrobytu

na stanowiskach dawniej uprzywilejowanych

obywatelstwa wiejskiego.

Nie wchodzimy w rozbiór pytania, czy ten

ogólny prąd ku miastom , ten nagły rozrost

inteligencyi miejskiej, przeważnie w kierunku

biurowym i kancelaryjnym, o wiele mniej

w kierunkach ekonomicznych się rozwijający,

jest normalny i czy nie prowadzi do jedno

stronności, stwierdzamy tylko fakt, że ponad

mieszczaństwem małomiasteczkowem, tracą

cym coraz bardziej swoje tradycyjne cechy,

naprzeciw potężnej i zjednoczonej ludności

starozakonnej, zachowującej obok swojej wy

łączności i zacofania dawne szkodliwe przy

wary — wyrabia się i wyrasta zwierzchnia

warstwa lndzi z wyższem wykształceniem i

zasobem sił, które częstokroć, nie znajdując

dość warunków w samorządzie miasta, zuży

wają się na aspiracyach polit,ycznych i wpa

dają niekiedy w doktryneryzm.

Na upośledzenie miast, na brak stanu śre

dniego skarżą się nasi historycy, zaliczając

go do przyczyn kardynalnych naszego upad

ku; inni radzili sztucznie wytwarzać stan

średni i rozwijać żywioły mieszczańskie, wy

kazując nie bez słuszności, że organizm na

rodowy ma pod względem społecznym i eko

nomicznym więcej równowagi, gdy przestaje być

dwuklasowym, jak bywało w Polsce. Niestety

nie widzimy dotąd, aby ta próżnia zarówno

w społeczności wiejskiej, jak w miastach za

częła się zapełniać, bo jak na wsiach brak

fermierów i ekonomów, tak w miastach rze

miosła, i przemysł jeszcze w powiciu.

Inteligencya miast ma wszystkie właściwo

ści nowego, że tak powiemy szlachectwa na

wykształceniu opartego i nabiera przywile

jów w urzędach i instytucyarh publicznych

warstwy kierowniczej — wartość zaś tego na

bytku i ważne obowiązki z niego wypływa

jące pod względem cywilizacyjnym i naro

dowym uznać w pełni należy. Dwa uni

wersytety rozrzucają corocznie po kraju setka

mi ludzi, których mała część wraca do rol

nictwa, mniejsza jeszcze do zawodów przemy

słowych, a przeważna ilość osiada w mia

stach, zkąd może i powinna zasób zdobyty

nauką oddać społeczeństwu w dodatnich kie

runkach — czy tam, gdzie się spotyka z nie

dołęstwem i apatyą, czy gdzie się ma zmie

rzyć z monopolem lub wyzyskiwaniem semi

ckiej natury, czy tam w wschodniej Galicyi

gdzie naprzeciw rozdwojeniu plemiennemu i

agitacyi nienawistnej, ma przeciwstawić du

cha zgody i miru, oraz siłę atrakcyjną idei

polskiej i zachodniej cywiliz aeyi.

Kto z tego stanowiska zapatruje się na

rozwój miast naszych, ten zasadniczo uznać

musi doniosłość projektu, mającego zapewnić

samorząd 2 8 gmin miejskich.

Byliśmy przeciwnikami projektu tylokrotnie

ponawianego w Sejmie, aby pomnożyć okręgi

wyborcze przez wyłączenie mniejszych miast

z okręgów wiejskich. Opozycya n asza płynę

ła z przekonania o podwójnej szkodliwości

tego projektu, który w wielu miastach za

pewniłby tylko przewagę ludności izraelickiej,

a co ważniejsza przez wyłączenie miejskich

wyborów z gmin wiejskich o słabiłby wpływ

cywilizacyjny na wybory włościańskie. Za

miast segregować i rozdzielać radzibyśmy jak

najwięcej łączyć różnorodnych interesów przy

urnie wyborczej, aby sprawa krajowa w nich

przeważała nad specyalnym interesem tej lub

innej warstwy. Lecz co innego wybory poli

tycznej natury do reprezentacyi krajowej czy

państwowej, a co innego zastosowanie zasad

samorządu do istniejących potrzeb i wa

runków.

W ciasnych ramach ogólnej ustawy gmin

nej znaczna część miast projektem ankiety

objętych, rozwinęła de f a cto pewną autonomi

czną samodzielność. Naczelnik gminy używał

tytułu burmistrza lub prezydenta z grzeczno

ści, bo był tylko wójtem, a pisarza gromadz

kiego zastępował cały urząd magistratualny.

Majątek gminy niekiedy bardzo znaczny i

wiele instytucyj opierało się na tej organi

zacyi tak niedostatecznej. Ztąd też i częste

nadużycia. Ustaw a projektowana ma postęp

faktyczny tjlko sformułować i nadać mn szer

szą podstawę, oraz pewniejszą rękojmię. W an

kiecie okrom ogólnych, zasadniczych moty

wów, najmniej w tej materyi było sporów co

do szczegółów. Słusznie wzięto tu za pod

stawę i wzór niemiecką ustawę o miastach.

Gdzie lokalne warunki na to dozwalają, lep

szym jest plagiat, choćby z obczyzny wzięty,

niż próba i eksperyment, a gdzież lepsze

wzory ustawodawcze, jak w Niemczech, o ile

ich niekrzywi zasada wszechwładztwa pań

stwowego. Mając przed sobą uchwałę ankiety

z ogólnikowem tylko wezwaniem Wydziału do

przygotowania projektu ustawy o miastach,

nie czas jeszcze do szczegółowego rozbioru.

Zapisujemy też więc bez zastrzeżenia ten

pierwszy punkt reform w sprawie gminnej na

programie przyszłego Sejmu.

KORESPONDENCYA ,,CZASU".

Lwów 7listopada.

(Stypendya rzędowe dla polskich historyków pracujących

w archiwum watykańskiem.

—

Opór stawiany noweli dro

gowej. —

Wydawanie paszportów do Rosyi przez komi

saryat policyjny w Podwołoczyskaih. —

Budowle wodne;.

Uchwalając subwencyę na ekspedycyę naukową

prof. Dra Smolki do Rzymu dla badania archi

wów watykańskich, Sejm równocześnie wezwał

rząd, aby ze swojej strony użyczył subwencyi two

rzącemu się osobnemu oddziałowi polskiemu au

stryackiego instytutu dla studyów historycznych

w Rzymie. Na tę uchwalę sejmową nadeszła obe

cnie przychylna odpowiedź ministra Dra Gantscha.

Oświadcza on gotowość swoją do wspierania hi

storyków polskiej narodowości, udających się do

Rzymu dla poszukiwań naukowych w archiwum

watykańskiem, z tem jedynem a wśród obecnych

stosnnków finansowych państwa niestety zrozu

miałem zastrzeżeniem, że snbwencyonowanie to

odbywać się będzie w miarę środków stojących

do dyspozycyi ministra oświecenia. Minister Dr

Gautsch oznajmia dalej, że w tym roku nie otrzy

mał jeszcze żadnej prośby o stypendyum tego ro

dzaju, więc nie może ocenić potrzeby, a tem sa

mem nie może także jnż w tej chwili powziąć

decyzyi na pnnkcie finansowym.

Z lakonizmem więcej do pessymizmn niż do

spokojnego traktowania rzeczy pobudzającym, po

dają tutejsze dzienniki od kilku dni biuletyny o

wyprawieniu asystencyi wojskowej do Rajcza w po

wiecie Rawskim dla wprowadzenia w życie no—

Pan Wołodyjowski.

POWIEŚĆ

Henryka Sienkiewicza.

(46)

(Ciąg dalszy).

Pan Wołodyjowski skończył i począł oczyma

wodzić po obecnych, a gdy milczeli ciągle, pilnie

widać treść pisma rozważając, rzekł:

Tarasowski, Morawski, Grocholski i Ale

ksandrowicz, wszystko to dawni rotmistrze tatar

scy i zdrajcy.

To samo Potnszyński, i Tworowski, i Ada

mowicz — dodał pan Snitko.

Co acaństwo o tym liście mówicie?

—

Zdrada jawna; tu niema nad czem delibero

wać — rzekł pan Muszalski. — Poprostu wąchają

się z Mellechowiczem, aby i naszych Lipków na

ich stronę przeprowadził, a on się zgadza.

—

Dla Boga! co za periculum dla naszej ko

mendy! — zawołało kilka głosów . — Toż Lipko

wie duszę za Mellechowiczaby oddali i jak on im

rozkaże, te w nocy nas napadną.

—

Najczarniejsza zdrada pod słońcem! — wo

łał pan Deyma.

—

I sam hetman tego Mellechowicza setnikiem

uczynił! - rzekł pan Muszalski.

—

Panie Snitko — ozwał się Zagłoba — com

mówił, kiedym Mellechowicza obaczył? Czym wać

panom nie powiedział, że renegat i zdrajca oczy

ma tego człowieka patrzy ? Ha! dość mi na niego

było spojrzeć! Wszystkich mógł oszukać, ale nie

mnie! Powtórz waść moje słow a, panie Snitko,

nic nie zmieniaj. Nie powiedziałżem, że to jest

zdrajca?

^ Pan Snitko wsunął nogi pod ławę i skłonił

Podziwiać istotnie należy przenikliwość wasz

mość pana, chociaż, co prawda, to nie pamiętam,

żeby go waszmość pan zdrajcą nazwał. Powiedzia

łeś tylko waszmość pan, iż mn wilkiem z oczu

patrzy.

—

Ha! więc acan utrzymujesz, że pies zdrajca,

a wilk nie zdrajca, że wilk nie ukąsi ręki, która

go gładzi i jeść mn daje? Więc to pies zdrajca?

Może waćpan jeszcze i Mellechowicza będziesz bro

nił, a nas wszystkich zdrajcami uczynisz?

Śkonfnndowany w ten sposób pan Snitko otwo

rzył szeroko oczy i nsta i tak zdumiał, że słowa

przez czas jakiś przemówić nie mógł.

Tymczasem pan Muszalski, który prędkie miał

zdanie, zaraz rzekł:

—

Naprzód należy nam Pann Bogu podzięko

wać , iż tak niecne praktyki się odkryły, a potem

sześciu dragonów wykomenderować z Mellechowi

czem i kulą w łeb!

—

Potem tylko innego setnika mianować — do

dał pan Naszyniec.

—

Zdrada tak jawna, że i pomyłki być nie

może.

Na to Wołodyjowski:

—

Naprzód należy Mellechowicza wybadać, a

potem pann hetmanowi o tych praktykach dam

znać, bo jako mnie pan Bogusz z Zięblic powia

dał, wielce Lipkowie panu marszałkowi koronne

mu na sercu leżą.

—

Ale waszej mości — rzekł, zwracając się

do małego rycerza pan Motow.dło — całkowita

względem Mellechowicza przysługuje inkwizycya,

gdyż on nigdy towarzyszem nie był.

—

Moje prawo znam — odparł Wołodyjowski —

i nie potrzebujesz mi go waćpan przypominać.

Wtem inni poczęli wołać:

—

Niechże nam stanie do oczn ów taki syn,

ów przedawczyk i zdrajca!

Gromkie wołania zbudziły pana Zagłobę, któ

ren był się nieco zdrzemnął, co mu się już ustawi

cznie przytrafiało; więc przypomniał sobie prędko,

o czem była mowa i rzekł:

—

Nie, parne Snitko, miesiąo się w klejnociku

zataił, ale dowcip waćpanowy jeszcze się lepiej

zataił, bo i ze świecą nikt go nie znajdzie. Mó

wić, że pies, canis fidelis, zdrajca, a wilk nie

zdrajca! Pozwól asindziej! waćpan już znpełnie

w piętkę gonisz!

Pan Snitko podniósł oczy do niebios na znak,

jak niewinnie cierpi, ale nie chciał sprzeczką dra

żnić staruszka, a wtem też Wołodyjowski kazał

mu iść po Mellechowicza, więc wyszedł spiesznie,

kontent, że tym sposobem wymknąć się może.

Po chwili wrócił, prowadząc młodego Tatara,

któren widocznie nic o złowieniu Lipka jeszcze

nie wiedział, bo wszedł śmiało. Smagła i piękna

jego twarz wybladła wielce, ale zdrów już był i

głowy nawet nie obwiązywał chustami, tylko ją

przykrywał krymką z czerwonego aksamitu.

Oczy wszystkich wpatrzone były w niego, jak

w tęczę, on zaś skłonił się małemu rycerzowi dość

nisko, reszcie kompanii dość hardo.

—

Mellechowicz! — rzekł Wołodyjowski, u

tkwiwszy w Tatara bystre swe źrenice — czy

znasz pułkownika Kryczyńskiego?

Przez twarz Mellechowicza przeleciał cień nagły

i groźny.

—

Znam! — rzekł.

—

Czytaj — rzekł mały rycerz, podając mu

list, znaleziony przy Lipku.

Mellechowicz począł czytać, i nim skończył spo

kój wrócił mn na lica.

—

Czekam rozkazu — rzekł, zwracając list.

—

Jak dawno zdradę zamierzyłeś i jakich masz

tn w Chreptiowie wspólników?

—

Tom o zdradę oskarżon?

—

Odpowiadaj, nie pytaj! — rzekł groźnie

mały rycerz.

—

Zaczem taki dam respons: zdrady nie za

mierzyłem, wspólników nie miałem, a jeślim miał,

to takich, których waćpannwie sądzić nie będziecie.

Usłyszawszy to żołnierze, poczęli zgrzytać i za

raz kilka groźnych głosów ozwało się:

—

Pokorniej, psi synu, pokorniej! Przed go

dniejszymi od siebie stoisz!

Na to Mellechowicz począł spoglądać na nich

wzrokiem, w którym błyszczała chłodna nienawiść.

—

Wiem, com panu komendantowi powinien,

jako zwierzchności mojej — odrzekł, kłaniając

się powtórnie Wołodyjowskiemu — wiem i to, żem

od waćpanów tańszy, dlatego ich kompanii nie

szukam; wasza miłość (tn zwrócił się znów do

małego rycerza) pytała mnie o wspólników; mam

ich w mojej robocie dwóch: jeden jest pan pod

stoli nowogrodzki, Bogusz, a drugi pan hetman

wielki koronny.

Usłyszawszy te słowa, zdumieli się wszyscy

bardzo i przez chwilę panowało milczenie, nako

niec pan Wołodyjowski wąsikami ruszył i spytał:

—

Jakże to?

—

Takim sposobem — odrzekł Mellechowicz —

że wprawdzie Kryczyński, Morawski, Tworowski,

Aleksandrowicz i wszyscy inni do ordy przęśli

i siła jnż złego ojczyźnie uczynili, ale szczęścia

w nowej służbie nie znaleźli. Może też i sumie

nie ich ruszyło, dość, że im się i miano zdrajców

przykrzy. Pan hetman dobrze o tem wie i panu

Boguszowi, a także i panu Myśliszewskiemu, po

lecił napowrót ich pod chorągwie Rzeczypospolitej

spraktykować, pan Bogusz zaś mnie do tego użył

i porozumiewać mi się z Kryczyńskim rozkazał.

Mam w kwaterze listy od pana Bognsza, które

okazać mogę, a którym lepiej od moich słów wa

sza miłość uwierzysz.

—

Idż z panem Snitką po owe listy i przynieś

je natychmiast.

Mellechowicz wyszedł.

—

Mości panowie — rzekł prędko mały rycerz

—

wielceśmy pono tego żołnierza zbyt rychłem

posądzeniem pokrzywdzili, bo jeśli on te listy ma,

prawdę mówi... a poczynam myśleć, że tak jest....

tedy to kawaler nietylko akcyami wojennemi

wsławiony, ale człowiek na dobro ojczyzny cznły

i nagroda, nie krzywe sądy, powinna go za to

spotkać. Dla Boga! trzeba to będzie prędko na

prawić !

Inni w milczeniu, nie wiedząc, co rzec; pan

Zagłoba przymknął oczy i tym razem udawał, że

!drzemie.

Tymczasem wrócił Mellechowicz i podał Woło

dyjowskiemu list Bognsza.

Mały rycerz począł czytać, co następuje:

—

,,Ze wszystkich stron słyszę, że nikogo nad

cię przydatniejszego do takiej posługi nie ma, a

to dla dziwnej miłości, którą oni k’tobie płoną.

Pan hetman gotów im przebaczyć i przebaczenie

Rzeczypospolitej na się bierze. Z Kryczyńskim

się znoś jako najczęściej, przez lndzi pewnych i

praemium mu obiecuj. Tajemnicę pilnie obserwuj,

bo dla Boga, zgubiłbyś ich wszystkich. Panu Wo

łodyjowskiemu arcana divu!gować możesz, bo twói

zwierzchnik i siła ułatwić ci potrafi. Trudu i sta

rania nie żałuj, bacząc, że fiuis coronat opus i bądż

pewien, że za ową życzliwość matka nasza równą

ci miłością nagrodzi,"

—

Ot mi nagroda! — mrnknął ponuro młody

Tatar.

—

Na miły Bóg! czemużeś nikomu słowem nie

wspomniał?— zakrzyknął Wołodyjowski.

—

Waszej miłości chciałem wszystko powiedzieć,

alem nie miał jeszcze kiedy, bom po owym szwan

ku chorował; przed ichmościami (tu Mellechowicz

zwrócił się ku oficerom) miałem tajemnicę naka

zaną, któren nakaz milczenia zechcesz pewnikiem

wasza miłość teraz znów ichmościom wydać, aby

tamtych nie zgubić.

—

Dowody twojej cnoty są tak oczywiste, że

i ślepyby im zaprzeczyć nie mógł - rzekł mały

rycerz. — Prowadź dalej dzieło z Kryczyńskim.

Przeszkody żadnej w tem mieć nie będziesz, chy

ba pomoc, na co ci moją rękę, jako zacnemu k a

walerowi, daję. Przyjdżże dziś do mnie na w ie

czerzę.

_ Mellechowicz uścisnął podaną mu rękę i skłonił

się po raz trzeci.

Z kątów ruszyli się ku niemn i inni oficerowie,

mówiąc:

—

Tośmy się na tobie nie poznali, ale nie um

knie ci dziś ręki, kto cnotę kocha.

Lecz młody Lipek wyprostował się nagle i prze

chylił w tył głowę, jak ptak drapieżny, dzióbać

gotowy.

rC»»«u wyohodzi oodziennie wieczór, wyjąwszy niedziele i dni żwiąteozne.

Oddzielne Nra Czasu, o ile zapas starczy, w Krakowie po10o., we Lwowielnb zprzesyłkąpoosiową 12e.

Prenumerat« wynosi:

na cały rok na kwartał na 1 miesiąc

Pocztą w państwie an stryaoklem .....................................

24 złr.

6 złr.

2 złr. 50

n i e m i e o k i e m .......................................................

28 zlr.

7 złr.

8 złr.

p_ do Włoeh,Franoyi, Anglii, Belyii, Bzwyoaryi,Turcyi

i innych państw, należącyoh do związku pooztowego . .

82 złr. 8 zlr.

8 złr.

Frasuzeist;pii}jw ajn siętylkoodE-go Ao oita stegedniaWmiesiącu,

k ls ty z pieniędzmi i przekazy pieniężne na prenumeratę i ogłoszenia ,inseraty) uprasza się nadsyłać

franco do Administracji Czasu w Krakowie.

—

!Asty reklam acyjne m et oieczftowane nie podlegają

opłacie pocztowej.

—

!Astów niefTankowanych, nie przyjn uje się.

R ękopltsiów nadsyłanyoh nie zwraca się.

1 z 6 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu