Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 641 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

NOT 207.

Kraków, Wtorek 12 Września 1899.

wyohodzi codriennie z wyjątkiem niedziel i iwi§t o godzinie 6 wieczorem

Oddzielne Nra C zasu, o ile zapas starczy, w Krakowie po 20 h!i,, z przetka roStowa 24 hal

, l,-i .lut ,,Cm" U ut,,l. . blanekMmlM.f, ,tuj;V

Rocznik L II.

CZAS

K.rak.ów 11 września.

Na komendę zapanowało w prasie opo

zycyjnej austryackiej głębokie o misyi ba

rona Chlumecky’ego milczenie; zamiast do

mysłów i kombinacyj, tyczących się tej mi

syi, pojawiło się, znów na komendę, jedno

myślne żądanie: Precz z gabinetem hr.

Thuna! I dźwięczy to hasło doniośle i

potężnie od Liberca do Celowca, od Fichte

gasse do Chorążczyzny, wyjaśniając tą

swoją powszechnością i geograficzną roz

ciągłością nietyiko polityczną sytuacyę,

ale i różne zagadki bytu na tym świecie.

0 te ostatnie mniejsza; dla ich scharakte

ryzowania wystarczyłaby głośna anegdota

0 filucie, który ostatnie swoje łotrostwo

usprawiedliwiał wobec magnata francuskie

go uwagą: ,,Trudno! żyć przecież trzeba,"

na co otrzymał odpowiedź: ,,Nie widzę

wcale powodu! "....

Politycznie ustąpienie gabinetu ma być

jednym ze sposobów ugłaskania opozycyi,

nwyrządzeniem Niemcom sprawiedliwości,"

jak się mówi na Ficbtegasse; ,,pacyfikaeyą"

lub ,,obniżeniem progu," jak brzmi termin

techniczny na Chorążczyżnie. Zdaje się, że

w czasach dzisiejszych, w czasach zupeł

nego i powszechnego zaniku sztuki rządze

nia, szkoda tracić słów na wykazywanie,

że ustępstwa na rzecz rokoszu są tego o

statniego sankcyą i legalizacyą. Czytaliśmy

niedawno w najwybitniejszym z liberalnych

miesięczników angielskich artykuł, rozpo

czynający się od sarkastycznego twierdze

nia, że niema już na świecie konserwaty

stów, z wyjątkiem jedynym... prezydenta K ru

gera w Transyaalu. J e st w tem twierdze

niu tyle prawdy, że powstrzymanie się od

omawiania obecnej sytuacyi w Austryi ze

stanowiska czysto konserwatywnego, tłu

maczy się dostatecznie.

Nam też dzisiaj o co innego zgoła chodzi

Chcielibyśmy przypomnieć, że w Austryi

od lat dwóch nic innego się nie robi, j e ’r

właśnie obniżanie różnych ,,progów", wy

rządzanie różnych ,,sprawiedliwości", inne

mi słowy ustępowanie przed obstrukcyą raz

szybsze, raz wolniejsze, ale stałe, systema

tyczne. Czemże było poświęcenie gabinetu

hr. Badeniego w chwili rozruchów ulicz

nych? Czem usunięcie jego rozporządzeń

1 zastąpienie ich nowemi, których podsta

wa odpowiadała projektowi dwóch niemie

ckich profesorów i polityków z Pragi ? Czem

dymisya bar. Grautscha po publikacyi roz

porządzeń, a więc sporządzenie politycznej

tabula rasa po uchyleniu badeniowskich

rozporządzeń? Czem cofnięcie legis Fal

kenhayn? Czem usunięcie prezydyum ,,listo

padowego"? Czem wykluczenie p. Kramarza

z komisyi budżetowej ? Czem uznanie z wy

sokości trybuny rządowej kompetencyi le

gislatywy w sprawie językowej ? Czem po

sunięte bardzo daleko w kierunku żądań

niemieckich ,,zasady językowe" hr. Thuna?

Wszak to nieprzerwany i nieprzejrzany łań

cuch ustępstw, kompromisów i kompromi*

tacyj — z jakim skutkiem?

Skutek widzimy wszędzie i wyraźnie:

bunt pozostawszy bezkarnym, przeniósł się

na ulicę. Z bólem powtórzyć można słowa

wielkiego dramaturga i bez przenośni nie

stety: ,,prawda krzyczy na ulicy, ale jej

nikt nie słyszy ?" Z dotychczasowych skut

ków tej polityki możemy wnosić, jakie

wspaniałe rezultaty wydałoby spełnienie o

statniego żądania opozycyi: zniesienie bez

względne rozporządzeń i usunięcie gabi

netu hr. Thuna! Wszak już słyszymy zdała

żądania nowe: niemiecki język państwowy,

zmiana systemu, rząd lewicy! O tej osta

tniej ewentualności mówiliśmy już i dziś

do tego tematu wracać nie będziemy. Chcie

liśmy tylko wykazać, że ustępstw i usiło

wań pacyfikaeyjnych nie brakło w ostatnich

dwóch latach, że więc obecnie opozycyi nie

chodzi ani o sprawiedliwość, o życzliwość

dla Niemców, ani o pacyfikacyę, ani o kom

promisy, tylko o zupełną, bezwarunkową

kapitulacyę.

Jedno z poczytniejszych pism niemie

ckich, stawiając postulat usunięcia ga

binetu, dodało, że dymisya ta nie może

być w żadnym razie zaszczytną, lecz musi

odpowiadać uczuciom Niemców; to znaczy

prawdopodobnie, iż hr. Thun nie powinien

przy ustąpieniu otrzymać żadnego znaku

łaski cesarskiej. T a bezczelność jest bodaj

najznamienniejszym objawem nastroju, panu

jącego na lewicy po dwuletnich próbach

pacyfikacyi!

Sądzimy, że jakikolwiek wypadki wezmą

obrót, dobrze jest, aby co do prawdziwej

natury żądań opozycyi panowała wszędzie,

a nie najmniej i u nas w kraju, jasna świa

domość, świadomość, że to żądanie zdania

się na łaskę i niełaskę. Świadomość ta

w kraju sprawi, że bez potrzeby ,,raso

wych" sympatyj, stanowisko Koła odpo

wie jego politycznej tradycyi, jego zasa

dom zarazem i interesowi kraju. Koło z do

świadczenia wie, że tych zasad i tych in

teresów bronić można zarówno w większo

ści, jak w mniejszości, zarówno z rządem,

jak przeciw niemu. Nie mięszając się

w obcą sobie sprawę językową czesko

niemiecką, Koło polskie ma tylko obowią

zek oceniania politycznej natury ob

strukcyjnych żądań. Uprzedzi je w tej

mierze katolicka partya ludowa, zbierająca

eię na posiedzenie klubu.

—

Położenie jej

wobec sporu czesko-niemieckiego jest bez

porównania trudniejsze, niż położenie Pola

ków. Nawet więc pewna miękkość i chwiej

ność tego wiernego przyjaciela nie mo

głaby usprawiedliwić Koła, gdyby na po

stulaty niemieckie patrzyć chciało z inne

go, jak z ogólno-państwowego stanowiska.

Nie obawiamy się też tego bynajmniej.

Przegląd polityczny.

W Belgradzie toczy się od dwóch dni proces

z powoda zamacha aa ex-króla Milana. Sprawo

zdania, nadsyłane przez urzędową ajencyę serb

ską, są widocznie stronnicze; również nie można

bez zastrzeżeń polegać na korespondencyach opo

zycyjnych, przedstawiających sprawcę zamachu

Knezewicza, jako wynajętego przez rząd a g e n t

provocateur, a proces, jako tragikomedyę, insce

nizowaną przeciw partyi radykalnej. Akt oskar

żenią, odczytany na w stępie rozprawy, stwierdza,

że Knezewicz przyznał, że zamach popełnił za

pieniądze i w skutek danych mu obietnic. Zada nie

jego polegało na zabójstwie Milana, aby tym spo

sobem spowodować rewolucyę, detronizacyę króla

Aleksandra i obwołanie królem Karageorgiewieza.

W zeznaniu swojem Knezawicz wymienił jako bez

o( ; -r *nieb podżegaczy do spisku-pułkow nika Nik«v

iicza, nrzędnjącego w belgradzkim magistracie;

Piotra Kowaczewicza, fabrykanta likierów; Mi

chała Dimicza i jeszcze cz wartą osobę, której na

zwisko nie było mu znane, ale jak mu powiedziano,

miał to być K arageorgiewicz.

Przesłuchany pierwszego dnia rozprawy Kneze

wicz odwołał kategorycznie poprzednie zeznania,

ntrzymnjąc stanowczo, że nie miał żadnych wspól

ników. P obudką do odmiennych zeznań w śledź

twie miało być to, że Knezewicza, w zamian za

skompromitowanie przywódców radykalnego stron

nictwa, oskarżono jedynie o proste usiłowane mor

derstwo, a nie o zamach na członka rodziny kró

lewskiej, a więc o zbrodnię, pociągającą za sobą

karę śmierci. Przesłuchano dalej oskarżonych puł

kownika Nikolicza oraz b. prezydenta ministrów i

posła w Petersburgu Pasicza; pierwszy dowodził,

że znał oskarżonego, jedynie jako służącego w łażui,

drugi w dłuższej przemowie wykazywał, że try

bunał składa n a jego osobistą odpowiedzialność

całe polityczne działanie partyi radykalnej. — T ra

gicznym a tajemniczym epizodem jest samobój

stwo w więzieniu głównego współoskarżonego An

gelicza, byłego prefekta policyi w Belgradzie pó

źniej szefa poczt i telegrafów, a wreszcie prefekta

okręgu sabackiego. Znaleziono go w przeddzień

procesu, powieszonego na pasku. Komentarze prasy

europejskiej podejrzyw ają, że ,,samobójstwo" jest

prawdopodobnie wynikiem ,,tureckiej procedury."

Sceptycyzm ten nie jest bynajmniej bez podsta

wy. Dość przypomnieć dawniejszy fakt, a miano

wicie nagłą śmierć dwóch spraw czyń zamachu,

Heleny Markowicz i Heleny Kniczanin. I te tak

że w przeddzień procesu popełniły rzekomo samo

bójstwo. Dopiero kilka lat później ówczesny pre

zes ministrów Garaszanin, poróżniwszy się z Mi

lanem, w otwartem piśmie oświadczył, że obie ()

skarżone zamordowano w więzieniu. Milan bynaj

mniej nie zaprzeczył; prostował tylko, że rozkaz

zamordowania w ydał Garaszanin.

Z Czerniowiec otrzymaliśmy następujący komu

nikat :

nNa zgromadzeniu rumuńskich posłów do pa r

lamentu i Sejmu, które się odbyło dnia 4 b. m.

w Czerniowcach, dano wyraz żywemu niezadowo

leniu z obecnej politycznej sytuacyi. Z uchw ała

mi wstrzymano się do mającego się zwołać

wkrótce drngiego zgromadzenia. Wobec wyrażeń

prezydenta kraju z okazyi uroczystości 18 sier

pnia b.r ., podających w wątpliwość dynastyczną

wierność i lojalność Rumunów, uchwalono nastę

pującą rezolucyę:

Zgromadzeni 4 w rześnia b. r. posłowie rumuń

skiej partyi do Sejmu i Rady państwa, oświad

czają na podstawie powziętych uchwał, co nastę

puje: Przemowa, którą prezydent krajn w dniu

urodzin Jego ces. Mości do arcybiskupa i grecko

oryentalnego kleru wypowiedział, zawiera ciężkie

oskarżenie przeciw jednej części rumuńskiego du

chowieństwa i jego rodzinom.

Część grecko-oryentalnego duchowieństwa ru

muńskiej narodowości i jego rodziny została ot

warcie oskarżoną o brak prawdziwego patryoty*

zmu. Rumuńscy posłowie do Sejmu i Rady pań

stwa oświadczają z całą stanowczością i z zu

pełną świadomością o niewzruszonej państwowej

dynastycznej wierności bukowińskich Rumunów,

że w tej przemowie w idzą ciężką i zupełnie nie

usprawiedliwioną obrazę ich lojalnych i patryo

tycznych uczuć, i zakładają jak najbardziej sta

nowcze zastrzeżenie przeciw podobnej insynuacyi.

Posłowie ci wyrażają najgłębsze ubolewanie i o

burzenie z powodu tego zachowania się prezy

denta krajn, i widzą się spowodowani wszystkim

należącym do rumuńskiej narodowości zalecić, aby

od dziś dnia swoje manifestacye lojalności wprost

przez cesarską kancelaryę gabinetową do Naj

wyższej wiadomości podawali.

Wyrażają dalej swoje ubolewanie z powodu za

chowania się arcybiskupa A rkadiusza, który ani

w chwili, gdy oskarżenie padło, ani do dnia dzi

siejszego, nie widział się spowodowanym o ska r

żenie to należycie odeprzeć."

Cała ta akcya wydaje się nam trochę przesa

dną i nie dość usasadiloną.

Jede n z adjutantów króla portugalskiego wy

dał broszurę, w której dowodzi, iż Portugalia po

winna zawojować Hiszpanię i to przy pomocy

Anglii. Autor broszury wyraża zdanie, że Hiszpa

nia żywi zamiar przyłączenia do swego teryto

rynm Portugalii, aby sobie wynagrodzić świeżo

poniesiono straty terytoryalne. W sprawie tej —

zdaniem autora — mówi się i pisze bardzo wiele

w kołach wojskowych i politycznych hiszpańskich.

Hiszpania pragnąc uchronić się od pochłonięcia

przez inne ludy, radaby przyłączyć do siebie

Portugalię, a tym sposobem zaznaczyć sw ą żywo

tność wobec Anglii i Francyi i zjednać sobie po

szanowanie ze strony tych mocarstw. Portugalia

i Hiszpania, jako zjednoczone królestwo, byłyby

w stanie stawić silniejszy opór zaborczym dążno

ściom innych mocarstw i odwrócić niebezpieczeń

stwo rozbioru Hiszpanii. Adjutaut królewski n a

wołuje do przymierza z Anglią, w której rękach

znajduje się obecnie kootrola nad finansami Por

tugalii. Żąda dalej pomnożenia armii i floty i ko

mentuje zupełnie gotowy plan kampanii. Pomię

dzy Anglią a Portngalią winien być zawarty na

tychmiast sojnsz zaczepno odporny, a oba państwa

winny zobowiązać się do wzajemnego popierania

na lądzie i w koloniach, stosownie do swych sił

lądowych i morskich. Autor żąda, aby Portugalia

ustąpiła Anglii, w zamian za pewne ze strony

tejże ustępstwa, Mozambik, przyczem jednak An

glia musiałaby przyjąć na siebie odpowiedział

ność na wypadek protestu ze strony Francyi i

Niemiec. A nglia miałaby obowiązek zagwaranto

wania Portugalii posiadłości innych wysp. W ra

zie wojny Anglii z któremkolwiek z mocarstw,

Portugalia dostarczyłaby Anglii 20 do 30 tysięcy

posiłków na terytorya po za europejskie, a w E u

ropie 50 do 80 tysięcy rojska.Gdyby zaś wojna wy

buchła na półwyspie Pheneiskim , Portngalia dostar

czy 100 do 200 tysięcy wojska. W końcu autor

broszury zapew nia, iJr;Portugalia wypowie wojnę

Hiszpanii nie z zamiłowania do sztnki wojennej,

lecz w celu samoochrony i zdobycia sobie lepsze

go stanowiska wśród państw europejskich. Bar

celoński korespondent Fra nkfurter Ztg zaznacza,

iż w Hiszpanii obiega uporczywie pogłoska, że

jeśli broszura nie została inspirow aną przez króla

portugalskiego, to w każdym razie napisana jest

za jego zgodą i wiadomością.

Korespondencya ,,Czasu".

W iedeń 8 września.

(= ) Jako smutna pamiątka po erze liberalnej

pozostała w Austryi zupełna bezkarność nieuczci

wej konkurencyi, opierająca się na zasadzie, że

każdy sam strzedz się powinien, by go nie oszu

kano. Jeśli nieuczciwy kupiec ogłasza i sprzedaje

bawełnę za płótno, żelazo za stal, lnb margarynę

za masło, to liberalna doktryna zabrania karać

go za to, bo według niej każdy kupujący znać

się powinien na towarze, a jeżeli się nie zna, pła

cić za to kieszenią, lnb chociażby zdrowiem.

Oszustwo tłomaczy wszakże liberalizm, jako nwal

kę o byt", i jako taką ją usprawiedliwia.

Od szeregu lat rozpoczęło ustawodaw stwo au

stryackie — nieśmiałe z początku - kroki ku

ochronie słabszych przed wyzyskiem. U stawa prze

myślowa i cała serya nslaw ku ochronie klas pra

cujących, powstały dopiero z upadkiem liberalne

go panowania. Dziś minister handlu nosi się z my

ślą wydania nstawy ku ochronie z jednej strony

konsumentów przed wyzyskiwaniem ich nieświa

domości, z drugiej zaś rzetelnych kupców przed

nierzetelną konkurencyą. Naszkicowany w u rz ę

dowej Wiener Ztg projekt ustawy wydaje się

czemś tak natnralnem i tak koniecznem, że nie

jeden mimowoli zapyta: jak to, więc to wszyst

ko nie było dotąd zabronionem? — W isto

cie nie nlega wątpliwości, że większa część prak

tyk sposobem przykłada w reskrypcie ministra

handlu do Izb handlowych wyliczonych, nosi

wszelkie znamiona zwykłego oszustwa. Jeśli ku

piec zamiast wełny sprzeda komu bawełnę, jeśli

skrzywdzi go na miarze, lub jeśli sprzeda mu to

war z fałszywą ma rką fabryczną, to każdy na

zwie tego kupca oszustem, sąd jednak za oszu

stwo go nie zasądzi, bo taką praktykę narzuciła

mu liberalna doktryna.

Wszakże według ko

mentarza Herbsta do ustawy karnej awolnić by

można właściwie każdego oszusta, któremu udo

wodnić się nieda, że zależało mu na wyrządzeniu

drugiemu szkody, samo bowiem przysporzenie so

bie niedozwolonej korzyści bez zamiaru wyrzą

dzenia drugiemu szkody, wydaje się według tego

komentarza nie karygodnem.

Nie mogąc - jak się to dzieje n. p. we Fran

cyi — podciągnąć tego rodzaju wypadki pod ko

deks karny, zamierza więc baron Dipauli przed

łożyć do uchwały osobną ustawę przeciw nierze

telnej konkurencyi (gegen den unlauteren Wett

bewerb) i wystosował do wszystkich Izb handlo

wo przemysłowych odezwę o nadesłanie uw ag i

wskazówek. Według tej odezwy, ustawa w pier

wszym rzędzie zwracać sięj ma przeciwko falszy

wemu oznaczeniu jakości towaru. Dalej chronić

ona będzie przed nadużywaniem obcej marki lub

firmy i wogóle przed wyzyskiwaniem dobrej sła

wy innej firmy na swoją korzyść. Ogłoszenia i re

klamy doznają przez nową ustawę bardzo jnż po

trzebnego ograniczenia. Nie wolno więc będzie

ogłaszać płótno, a sprzedawać bawełnę , ogłaszać

czysty jedwab a sprzedawać mieszany, ogłaszać

naturalny miód, a sprzedaw ać syrup. Nie wolno

też będzie obcy fabrykat ogłaszać jako własny

towar, a towar nabyty w zwykłej drodze, jako

pochodzący z masy spadkowej, z wysprzedaży

i t. p. Również ostro prześladować ma nstawa

konkurencyę, opartą na czernienia towaru lub o

soby współzawodnika. Ta kż e odmawianie robotni

ków podpadać ma pod postanowienia projektowa

nej ustawy, rozumie się bez ograniczenia w czem

kolwiek wolności robotników w wyborze pracy.

Po nadejściu odpowiedzi z Izb handlow ych, u

staw a zostanie skodyfikowaną i raz jeszcze Izbom

handlowym do zaopiniowania przedłożoną. Po jej

uchw aleniu Austrya przestanie już może być Eldo

radem dla wszelkiego rodzaju oszustów i jedy

nym krajem , gdzie wolno jeszcze ogłaszać ,,sto

przedmiotów z prawdziwego srebra za 1 złr.B —

rozmaite leki, skuteczne zarówno na snchoty, jak

i na nagniotki i t. p. jawne oszustwa.

K ijów 5 września.

Posyłam przebieg rozpraw z ostatnich dni zja

zdu archeologicznego. D nia 29 sierpnia prof. Ba

galej odczytał referat p. E . Rodakowej: ,,Stan

ekonomiczny Ukrainy Zadnieprzańskiej w XVIII

wieku". Referat ten napisany był na podstawie do

kumentów archiwum charkow skiego, a przede

wszystkiem na podstawie opisn, sporządzonego

przez Rnmianewa w drugiej połowie przeszłego

wieku. Z referatu okazuje się, że los kozaków

zaduieprzańskich był bardzo smutuy, nie posiadali oni

po większej części własności ziemskiej, a ponosili

ogromne ciężary. Oprócz podatków pieniężnych

odbywali także robocizny i nietyiko w granicach

nMałorosyi", lecz i po za jej obrębem. T akie w a

runki przyczyniły się do upadku rolnictwa. Przy

tem rząd rosyjski darowyw ał ogromne obszary

ziemi na Ukrainie swoim urzędnikom i wojsko

wym, z uszczerbkiem ludności miejscowej. Tylko

pędzenie gorzałki kwitło. Na terytoryum pułku

Perejasławskiego w VII dziesięcioleciu przeszłego

wieku liczono 183 gorzelni.

Po referacie pani E. Rodakowej, sekretarz nauko

wego komitetu zjazdu, p. O. Lewicki, odczytał re

ferat: o ,zwykłej formie zawierania małżeństw

na Rusi w XVI i XVII wieku".

Zdaniem prele

genta, opartem na badaniu dokumentów archi

wum centralnego w Kijowie, przemoc ze strony

rodziców u*ły zawieraniu małżeństw na Fagi nię

tylko nie istniała, lecz przeciwnie narzeczeni p: *cii

wejściem w związek małżeński obowiązani byli

poznać się dobrze. Obrządki przedślubne zaczy

nały się od ,zmówin".

nZmówiny" rozstrzygały

kwestyę posagu i wiana. Po zawarciu umowy

przedślnbnej następow ały zaręczyny, następnie zaś

wesele. Co do ślnbn cerkiewnego, to takowy nie

nważano za niezbędny. Przeciwnie ślnb bez ,w e

sela11 nie miał w oczach lada ruskiego żadnego

znaczenia. T ak naprzykład po ślubie, który d a

wał sam metropolita Piotr Mohyła, wesele odło

żono na 2 ł/a lat, a do tego czasu młodzi mał

żonkowie mogli korzystać tylko z praw, jakie

dają ,,zmówiny", to jest pozostali w charakterze

narzeczonych. W roku 1724 zdarzył si§taki fakt,

że młoda dziewczyna wzięła ślub w cerkwi, lecz

poróżniwszy się z mężem przed obrządkiem nwesela",

poślubi!a kogo innego, pozostając na zawsze jego

żoną.

Dnia 30 sierpnia prof. Gołnbowskij, mówiąc

0 archiwach podolskich i wołyńskich, zaznaczył,

że archiw a te posiadają wiele ważnych doku

mentów, tyczących się powstań z 1830 i 1863 r.

Referat prof. Bagaleja o utworzeniu w Charko

wie archiwum centralnego zakończył posiedzenie

ra nne- Na posiedzeniu dziennem prof. Sikorskij

mówił ,O dziedzicznych cechach rasowych". Pre

legent nieraz spotykał wśród Rosyan indywidna,

posiadające wszystkie cechy wybitne typu mon

golskiego. Dw a takie osobniki zbadał prof. Si

korskij szczegółowo. Byli to: włościanin z guber*

nii Czernichowskiej i pewien duchowny. B adają c

prawa dziedzicznego przechodzenia oznak raso

wych, prof. Sikorskij zauważył, że potomkowie

ras mięszanych posiadają w ybitne cechy jednej

lab drogiej ra sy; indywidua zaś o cechach mię

szanych prelegent uważa za zwyrodniałe. Posie

dzenia wieczorne rozpoczął referat miejscowego

archeologa, p. Karola Bołsnnowskiego n0 plom

bach z Drohiczyna i Łubowa ze znakami kalen

darzowymi".

Z na ki te oznaczają symbolicznie

święta doraźne i według p. Bołsnnowskiego, wbrew

twierdzeniom niektórych archeologów, nie mają

nic wspólnego z runami skandynawskiemu Z ko

lei prof. Markiewicz mówił o potrzebie zachowa

nia zabytków starożytnych wobec coraz większe

go niszczenia pierwszorzędnych pamiątek histo

rycznych.

Prelegent mówił przeważnie o zamkach i pom

nikach, znajdujących się na południu Rosyi, do

tykając jednak samowolnej restanracyi pamiątek

historycznych, wspomniał o zamka łuckim. Prof.

Markiewicz, będąc w Ł uck a , ;zwiedził zamek

1 zauważył, że odnawiają go pod kierunkiem ,,sta

nowego prystaw a", który oczekując jakiegoś wy

sokiego urzędnika, oporządzał zamek w edług wła

snego pomysłu. Wmieszanie się prof. Markiewicza

przeszkodziło dalszemu ,,odnawiania" zamku. Re

ferat prof. Markiewicza wywołał żywą dyskusyę.

Hr. Uwarowa uważa, że opracowanie ustawy, za

bezpieczającej zabytki starożytne od zniszczenia,

jak chce prof. Markiewicz, niewiele pomoże. Nie

liczne komisyę archeologiczne przeważnie nic nie

wiedzą o stanie zabytków historycznych, wreszcie

na zachowanie tych pamiątek brak funduszów, a

na pomoc rządu liczyć trudno. P. O. Lewicki za

znaczył, że największemu zniszczeniu ulegają

zamki i pomniki, znajdujące się na ziemiach wło

ściańskich. W Sntkowcach na Podolu włościanie

rozebrali zamek na materyał budowlany; takie

muż losowi ulegnie zapewne zamek w Zińkowie.

Prof. Zawitniewicz zwraca nwagę na brak zrozu

mienia wartości pamiątek historycznych wśród

niższych sfer urzędniczych. T aki ,stanow y pry

staw" czy też ,,isprawnik" uważa za zupełnie

naturalne niszczeuie naprzykład kościołów katoli

ckich. Bywały przykłady sprzedaw ania z licyta*

cyi wcale nieźle zachowanych ruin. Jest to ko

ściół, świątynia wrogiego nam wyznania — rozu

muje policyjny urzędnik — a więc znieść go ze

szczętem.

Następny referat hr. Uwarowej omawiał kw e

styę utworzenia kate dry archeologii przy uniwer

sytetach. P relegentka powołuje się na poprzednie

w tym względzie usiłowania. Śp. hr. Uwarow pra

cował nad tem niemało i uważał utworzenie ka

tedr za rzecz niezbędną i wielce pożyteczną.

—

Proponuje więc hr. Uwarowa: l) prosić rząd

o katedrę z wykładem, obejmnjącym nietyiko sta

rożytności rosyjskie, i 2) stworzyć komisyę dla

opracowania planu przyszłych wykładów. Propo

zycya hr. Uwarowej pozyskała ogólne nznanie

zebranych.

Wskntek wniosku p. Wittyga z dnia 28 z. m.

0 otwarciu w Warszawie Towarzystwa archeolo

gicznego, lub też oddziału moskiewskiego Tow a

rzystwa archeologicznego z językiem polskim i

z wydawnictwem w tymże języku, na posiedzeniu

naukowego komitetu zjazdu d. 31 z. m. postano

wiono : Starać się o utworzenie oddziału cesarskie

go moskiewskiego Towarzystwa archeologicznego.

Inne kwestye po otrzymaniu pozwolenia rozstrzy

gnie nstawa.

Na ostatniem posiedzeniu wieczorem d. 31 z. m.

prof. W. Antonowicz mówił o wystawie archeolo

gicznej, nrządzonej na czas trw a nia zjazdn, a p.

Kamanin o księgach i rękopisach starożytnych,

znajdujących się w centralnem archiwum. W końcu

hr. Uwarowa w długiem przemówieniu wyliczyła

godniejsze uwagi prace uczestników zjazdu. Mię

dzy innemi wspomniała o referacie Dra Kopery,

który zaznajomił słnchaczy ze sztuką polską. Mó

wiąc o projektach, przedstawionych zjazdowi, hr.

Uwarowa zrobiła uwagę, że profesorowie war

szawscy powinni mieć przedewszystkiem na wi

doku zwołanie zjazdu archeologicznego do W a r

szawy.

,Zjazd — mówi ta pani — liczył 505

członków, zgromadził dużo gości z całej Słow iań

szczyzny i byłby jeszcze liczniejszy, gdyby się

nie przestraszono ję z yka rusińskiego. Rusini opra

cowali kilkanaście referatów, podnoszących nie

zmiernie ważne i ciekawe kw estye; straciliśmy

więc wiele".

Z 18-tu postanowień Zjazdn, zanotuję ważniej

sze: S) Utworzyć komisyę aK-’ńwafiią rosyj

ską prsy W»tykanie. 4) Prosić o sńnkóyę uu«u

szą co do zreformowania archiwów rosyjskich na

wzór zachodnio-europejskich. 6) Prosić rząd o wy

danie rozporządzenia, zabraniającego niszczyć stare

akta. 8) Zwrócić się do moskiewskiego Towarzy

stw a archeologicznego z prośbą o wyrobienie po

zwolenia rządu na utworzenie w Warszawie od

działu tegoż Towarzystwa. 9) Starać się o utwo

rzenie katedry archeologii przy uniwersytetach.

15) Na skutek wniosku prof. Markiewicza o za

chowaniu pamiątek historycznych, zwrócić się do

moskiewskiego Towarzystwa archeologicznego, pro

sząc Towarzystwo o opracowanie tej kwestyi i przed

stawienie jej komitetowi przygotowawczemu przy

szłego Zjazdu. 17) Przyszły zjazd urządzić w Char

kowie w roku 1902, komisya zaś przygotowaw

cza powinna opracować program XII go Zjazdu

w styczniu 1900 roku. 18) Prosić moskiewskie

Towarzystwo archeologiczne o wydanie prac XI

Zjazdn.

Na ostatniem posiedzenia Zjazdn zebrało się

wiele osób; hr. Uwarow ą oklaskiw ano owacyjnie,

tak na wstępie, jak też i po skończonem sprawo

zdaniu. Zjazd za mknął kilka słowami kurator o

kręgn kijowskiego p. Weljaminow-Ziernow.

Z uniwersytetu udano się na ucztę pożegnalną,

wydaną przez członków Zjazdu dla hr. U waro

wej. Na uczcie — upoważniony przez Słowian —

przemówił po polsku Dr Kopera, dziękując za go

ścinność.

Dnia 3 i 4 września wyjechali wszyscy prawie

przyjezdni uczestnicy X I Zjazdu. Opuszczone przez

archeologów sale uniwersyteckie zapełniają po

woli akademicy. Z wydalonych w roku szkolnym

przeszłym, przyjmują prawie w szystkich. Rozpo

częły się egzamina konkursow e do politechniki.

Na 200 miejsc wclnych, wniesiono 800 podań. —

Najwięcej zapisują się na wydziały: mechaniczny

1 inżynieryjny, mniej na chemiczny. Agronomia

nie wielu ma zwolenników.

Ukrainiec.

IV Zjazd techników polskich w Krakowie.

Kraków 10września.

Obrady sekcyjne.

W sobotę po południu w auli Collegii novi

toczyły się obrady sekcyjne IV Zjazdu techników

polskich. Sekcyj było ośm: l) architektury,

przewodniczący p. Krzyżanowski Tadeusz,

inspektor wodociągowy i kanałowy z Warszawy;

sekretarz p. architekt Zygmunt Hendel z K ra

kowa. 2) Sekcya inżynierska, przewodniczący

p. Chrząszczewski Stanisław, starszy inży

nier, dyrektor krajowego biura melioracyjnego

z Krakow a; sekretarz p. Kornelia Andrzej, in

żynier ze Lwowa. 3) Śekcya mechaniczna, prze

wodniczący p. Edward Heppe, starszy inżynier

kolejowy ze Lwowa; zastępca p. Jechalski

W., inżynier z Warszawy; sekretarz p. Zapa

łów i c z Władysław, inspektor warsztatów kolei

północnej z K rakowa. 4) Sekcya chemiczna. prze

wodniczący p. Sikorski Stanisław, inżynier

z Warszawy; zastępca Dr Ernest Bandrowski

profesor szkoły przemysłowej z K rakowa; sekre’

tarz p. Alberti Stanisław , profesor szkoły prze

mysłowej z Krakowa; zastępca sekretarza p. P r z v

borowski Stefan, inżynier z Zawiercia. 5) Sek

cya dla oświetleń, przew odniczący p. Dąbrowy*

r C,? , *VWy0hodzii0odriennio z wyjętkiem niedziel i żwiąt o godzinie 6 wieczorem

Oddzielne Nra Czasu o ile zapas starczy, w Krakowie po 20 h!i,, z przesyłka i S o wa 24 hal

(lmk I«t ,,CU.» 1. Mb,cli . Mb,Mbt a l u f. ri.b«,YX3?,.!TSS»..bXł..

Prenumerata wynosi:

na ca,ły rok na kwartał na 1 miesiąc,

JŁ Ł % państw)o au^ryacki^m ’

.*!.*

.*i!!j

g kor!

S kor.

5 kor! - ****

* ao Włoch, Francyi, Anglii, Belgii, Sawajcaryi, Tur

56 k°r"

14 k°r’ 5 k°r’60 hal’

ovi i innych państw, należących do związku pocztowego

64 kor.

16 kor 6kor—

P,en « »e" » tę przyjmujesi§tylkood I doostatniegodniawmiesiącu!- Lintyznie

ni^zmi i p r a e h ^ pieniężne na prenumerat§ ! ogłoszenia (inseraty) uprasza się nadsyłać franco

,l0 Administracyi C a ^ w K rakowie. - L is,y reklamacyjne nieopieczętowane nie podlegają opłacie

pooztowej. I ń st

, f ankowanych n e przyjmuje się. — liękopismów nadsyłanych nie zwraca się,

rrennneraię prsyjma)ą:

AdministraoyaCzasu w Krakowie i urzędy pocztowe. Mtejneową prenwaeratę księgarni(

S. A . Krzyżanowskiego, handel Stanisława Karlińskiego w Sukiennicach, handel Kretschmera

biuro d_zienników H opcasa i Salomonowej, głów na tr afika.

—

Ogloneala przyjmuje się za opłaty

od miojsoa wiersza drobnym drukiem za pierwszy raz 20 hal,, za każdy następny po 10 hal., ukłac

tabelaryozny, cyfrowy, skomplikowany pierwszy raz po 40 hal., n astępny po 10 hal. -

Hadedaae(ni

3 stronie) od miejsca wiersza drukiem drobnym po 60 hal. za każdy raz. -

«głoszenia 1prenn

m e r a tę przyjmują: w e L w o w i e binra dzienników L. Plohna, A. Olszewskiego, oentr. biuro ogłoszeń

ul. Kopernika 1. U; w P a r y ż a wyłącznie p. Adam rne de Varenne 38, (prenumeratę p. W. Raczkowsk

Courbevoi pod Paiyżem rue du Chemin ae fer 44); w W i e d n i a Haasenstein 4 Vogler (taki«

w Hamburgu, Fra nkfu rcie n. SL, Berlinie, Lipsk u, Bazylei i Wrooławin), A. Oppelik , B. Mosse (takż«

w Berlinie , Hamburgu , Monachium i Norymberdze), H. Schalek, M. Dukes, J . Danneberg , H. Fried

(tylko prennmeratę H. Ooldschmid4 Comp.); w Frankfurcie n. M . G. L.Daube 4 Comp.

ESSF- Za każdą zmianę adresu dopłaca się 40 hal.

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu