Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 908 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

N"179

w rtn

ranw w?inBOHi

Kraków, Czwartek 21 Kwietnia 1910,

Rocznik LXII.

(Nńm er wieczorny).

Zmiany w arimin?steyi fórótestwa.

(Od korespondenta Csusu).

Szambelan Jaczewski i jenerał von Essen.

Jene

rnł-gubernatorstwo wileńskie.

—

Rewizya senatorska

i Che!mszezyzna.

—

Kampania Źerebkowa.

—

Rewizye

,,senatorskie**.

—

Domy zarobkowe.

Warszawa 19 kwietnia.

Obiegające oddawna pogłoski o zmianie na

yednem z najważniejszych stanowisk administra

cyjnych w Królestwie Polskiem znalazły już po

twierdzenie

drodze

urzędowej. Wprawdzie

dotychczas jeszcze nie ogłoszono odpowiednie

go ukazu do

senatu, pewnem jest już jednak,

że dotychczasowy dyrektor kancelaryi jenerał

gubernatora warszawskiego,

»zambelan Jaczew

ski, mianowany

został gubernatorem piotrkow

skim, na miejsce von Essena, który przechodzi

Stanowisko pomocnika jenerał*gubernatora

w zarządzie

cyw"ilnym, opróżnione po śmierci

senatora Podgorodnikowa.

Żywioły reakcyjne

domagały się zupełnego usunięcia Jaczewskiego

Królestwa. Powołanie go do Piotrkowa na

stanowisko

najważniejsze ze wszystkich innych

w kraju — do gub. piotrkowskiej bowiem na

leży *,ódź i Zagłębie Dąbrowskie

—

dowodzi

siły wpływ-u

,jen.- gubernatora Ska]lona, przeciw

któremu pewne koła petersburskie toczą istną

wojnę podjazdow"ą , godząc w- niego bądź wprost,

!bądź ubocznie. Następca Podgorodnikowa von

Essen,

uważany jest

bardzo

sumiennego

urzędnika i cieszy się opinią uczciw-ego czło

wieka ; niestety, faktem jest jednak, że zarów

jako

urzędnik, jak i człowiek, niechętnie

jest usposobiony względem społeczeństwa pol

skiego.

Przez pew-ien czas krążyły pogłoski, że na

stępcą senatora Podgorodnikowa będzie senator

Noudhart, dokonywujący obecnie rewizyiw Kró

lestwie. Pogłoski te były bezpodstawne. Senator

Noudhart wyżej

sięga w swych

aspiracyach

i może bliżsi są prawdy ci, co tw-ierdzą, że dla

niego zarezerwowane jest

stanowisko jenerał*

gubernalorn wileńskiego. Wprawdzie podczas ob

rad budżetowych w Dumie przedstawiciel rządu

oświadczył, że pozycya wydatku na utrzymanie

jenerał-gubernatorstw-a

wileńskiego będzie w-y

kreślona, ale w ostatnich czasach coraz częściej

mówi się o przywróceniu

rzeczonego jenerał

gubernatorstwa i rozmaitych wymienia się na

to stanow-isko kandydatów,

między niemi i se

natora Neudharta.

Możliwą też jest kombina

cja,

że w razie ustąpienia jen. Skałłona,

dwa

stanowiska złączone dotychczas

jednej oso

bie — głównodowodzącego wojskami i jenerał

gubernatora — zostaną rozdzielone, jak to uczy

niono już w Moskw-ie, Kijowie iWi!ni*, a może

wtedy Noudhart byłby kandydatem na jenerał

gubernatora warszawskiego.

Zmiany w administracyi zbiegły się z rcwi

zyą senatorską i pozostają z nią poniekąd

w związku. Sfery nacyonalistyczne i reakcyjne

czynią jenerał*gubernatorowi Skałłonowi za

rzuty co do jego

stanowiska w

sprawie od

łączenia Chełmszczyzny, a stanowisko to przy

pisują wpływ-owiJaczew-skiego. Ponieważ jednak

bezpośrednie uderzenie w ten punkt niema wi

doków powodzenia, więc ułożono atak flanko

wry, drogą wyszukiwania nieporządków i nad

użyć w gospodarce lokalnej. Rewizya senator

ska, jak dotychczas, ogranicza się do terenów

magistratu, teatrów rządowych, oraz intetidan

tury. Gdyby udało się dowieść, że kancelarya

jenerał*guberernatora

uczestniczyła w naduży

ciach magistrackich, cel byłby osiągnięty. Były

prezydent miasta, Litwiński, za którego rządów

nieporządki doszły do szczytu, cieszył się życzli

wością i poparciem Jaczewskiego, jako jego

szkolny

a następnie biurowy kolega. Faktem

jest jednak, że dyrektor kancelaryi opierał się

SELMA LAGERLÓF.

HELGA.

(Ciąg dalszy).

VI.

Zaledwie Gudmund zniknął jej z przed oczu,

Helga inną drogą szy-bko spieszyła na dół. Prze

biegła około dworca na trzęsawisku, nie zatrzv

nując się wcale, a potem, jak

m ogła najszyb

ciej, szła przez lesisty pagórek ku głównemu

gościńcowi. W pierwszej zagrodzie włościańskiej,

jaką napotkała po drodze, poprosiła by jej dano

konia i wózek, aby mogła pojechać do A!va

kry. Oświadczyła, że od pośpiechu zależy" życie

ludzkie i przyrzekła zapłacić za furmankę. Wie

śniący powrócili już do domów i opowiedzieli

sobie o zerwanein małżeństwie. To też wszyscy

byli zainteresowani i pełni współczucia ; każdy

był gotów dać pomoc Heldze, ponieważ, jak się

wydawało, spieszyła z ważną wiadomością do

gospodarzy z Ałvaltry.

W Alvakrze siedziała Hildur w małym poko

iku na piąterku, gdzie

zdjęła strój weselny.

Matka i kilka kobiet wiejskich pozostały przy

mej. Hildur nie płakała, ale była niezwykle ci

cha i blada; wyglądała tak, jakby lada chwila

miała upaść chora na ziemię. Obecne kobiety

mówiły przez ca!y czas o Gndmundzie. \Vszysl

kie gar;ily go i uważały to za szczęśliwy" zbieg

okoliczności, że uw-olniła się od niego.

Niektó

re wyrażały zdanie, że Gudmund zanadto zlekce

ważył rodziców przyszłej żony-,

ponieważ już

»v pierwszy dzień Zielonych Świąt powinicu im

był powiedzieć, co zaszło.

Inne twierdziły, że

en, kogo czeka wielkie szczęście, powinien b:ir

!riej na siebie uważać, k-yly wreszcie i takie.

sprawie nabycia lasku Młocińskiego, a gdy do

szedł do przekonania, że sprawa ta jest bardzo

brudna, spowodował pociągnięcie Litwińskiego

do odpowiedzialności.

Przed rokiem jeszcze jenerał-gubernator war

szawski polecił swojemu urzędnikowi do szcze

gólnych poruczeń, pułkownikowi Żerebkowowi

dokonać rewizyi magistratu.

Ponieważ Żereb

kow nie dość szybko sprawę tę prowadził, je

nerał Skałłon polecił dodać mu towarzysza w o

sobie urzędnika do szczególnych poruczeń, Giin*

thera. Żerebkow, niezadowolony, zrzekł się re

wizyi, a następnie otrzymał zupełną od Skałło

na dymisy-ę . Podrażniony tym obrotem

rzeczy,

rozpoczął kampanię przeciw

administracyi war

szawskiej. Wówczasto wszy-stkie gazety rozgło

siły, iż Źerebkow będzie jedny-m

z głównych

działaczy w

rewizyi senatorskiej. Tymczasem

stała się rzecz dlań bardzo nieprzy-jemna. Z roz

porządzenia prokuratora Izby sądowej dokonano

nagle u niego rewizy-i i pociągnięto go do od

powiedzialności sądowej, pod zarzutem malwer

sacji przy

sprzedaży jakichś majątków majo

rackich. Rola jego skończona.

Rewizya senatorska jednej z nocy ubiegłych

wpadła nagle do wszystkich fabryk i zakładów,

mających stosunki z interidanturą. Rewidowano

skrupulatnie,

przetrząsano kantory i prywatne

mieszkania. Książki handlowe, korespondency-ę,

rachunki i t. d . wozami pełnemi zwożono do

ratusza:.

Idzie o odszukanie dowodów, czy dostawcy

opłacali się iutendanturze i jak załatwiali znią

swe stosunki. Rew-izya nie pominęła też Towa

rzystwa domów

zarobkowych, gdzie dostawy

dla wojska dochodzą do półtora miliona rubli

w ciągu roku. Działalność tej instytucyi przed

stawiono

świetle nieprawdziwem

w Nowej

Reformie. Powołana do życia przez X. Chcłmi

ckiego w czasie

upadku ekonomicznego i naj

większej

nędzy v.-śróc! ludu zarobkującego, in

stytucya ta daje zarobek przeciętnie 1.500 lu

dziom.

Stworzenie jej było czynem prawdziwie

obywatelskim. Napaści na niąwyrządzająkrzyw

dę nietylko jej

samej, ale i temu ogromnemu

zastępowi ludzi, klórzyby z trudnością znaleźli

zarobek,gdybydostawyw obcychbyłyrękach.Zro

zumieć

można te

napaści, gdy pochodzą

strony dostaw-ców żydowskich; wystąpili oni

przeciw Towarzystwu z akcy-ą, nie przebierając

w środkach,

używając sposobów wręcz niego

dziw-ych. Trudniej zrozumieć napaść ze strony,

od której tego rodzaju instytucya,

oparta ną

szeroko obmyślanej filantropii, jedynie poparcia

spodziew-ać się powiną. Być inoże,

iż rewizya

wykry-je,

że komisanci domów

zarobkowych

opłacali się intendanturze.

Smutne to jest, ale,

niestety,

najzupełuiej

naturalne

w stosunkach

obecnie panujących.

W(isz.

Przyszły §Craków.

ii.

Autor projektu odznaczonego drugą nagrodą,

Dr Rakowicz,

profesor politechniki w Magde

burgu, zaznacza w swy-m komentarzu, że kiero

wał się przedewszystkiem względami finansow-y

mi, mianow-icie względami oszczędności, nakaza

nymi miastu, które ma budżet roczny tylko czte

rech milionów koron.

Dlatego wy-zyskiwał jak

najbardziej grunta poforteczne i obniżał szero

kość nowych ulic, które w ten sposób nie będą

odbijały rozmiarami od ulic miasta dzisiejszego.

Warto zaznaczyć, że Dr Rakowicz kładzie silny

nacisk na to, aby nowe ulice ,,kierować nieraz

w-ężykiem**, przez co ,,nabiorą

wiele m alov/ui

czości, przedstawiając przechodniowi nie nudne

proste linie, lecz w swych zakrętach coraz inne

które składały życzenia Hildurze z tego pow-o

du, że ominął ją los poślubienia człowieka, któ

ry może upijać się tak do nieprzytomności, że

nie wie w-cale co robi.

Słuchając tych mów, Hildur niecierpliwiła się

widocznie, po chwili wstała, aby wyjść z poko

iku. Zaledwie zualazła się za drzwiami, podbie

gła ku niej najlepsza jej przyjaciółka, młoda

dziewczyna wiejska 1 szepnęła:

—

Tam na dole czeka ktoś, kto chce z tobą

mówić.

—

Czy to Gudmund?

—

spytała Ilildura i

radosny bły-sk rozjaśnił jej oczy.

—

Nie. Ale zdaje mi się, źe to jakaś wiado

mość od niego.

Ale oświadczyła, żc nie powie

nikomu innemu, prócz ciebie, tego, co ma po

w-iedzieć.

I oto Hildur siedziała przez cały dzień i ocze

kiwała, że przyjdzie ktoś, kto położy kres tej

męce. Nie mogła poiąć, czemu spotkało ją tak

straszne nieszczęście.

Była przekonana, że coś

się sianie, co umożliwi jej przyw-dziać z powro

te:m wieniec i zasłonę ślubną, pojechać z orsza

kiem do kościołai stanąć przed ołtarzem. A sko

ro teraz posłyszała o posłaniu od Gudmunća,

ogarnęło ją podniecenie; pobiegła szybko do

Helgi, która stała przed drzw-iami kuchnii ocze

kiwała na nią.

Hildur zdziwiła się, co prawda, że Gudmuud

przysyła do niej Helgę. Alepomyślała, że mcże

w dzień świąteczny" nie

mógł znaleźć innego

posłańca i powitała ją przyjaźnie.

Skinęła na

Heigę, »by poszła za nią c!o mleczarni, znajdu

jącej się po drugiej stronie podwórza.

—

Niema gdzieindziej miejsca, gdzieby można

rozmówić sięspokojnie - rzekła.

W całym domu

pełno ludzi.

Skoro stanęły w-ewnątrz, Helga podeszła ku

Hildurze i spojrzała jej badawczo w twarz.

—

Zanim ci cośkolwiek powiem, muszę w-ie

dzieć, Hilduro, czy kochasz Gudmunda?

perspektyw-y*1. Należało to podkreślić, gdy-ż prof.

Rakowicz uwzględnia ten postulać estetyki, mimo

że Lraktuje regulacyę miasta z jak najrealniej

szego, inżynierskiego punktu widzenia, podczas

gdy w- Krakow-ie istnieje fanatyzm prostowania

nawet tych ulic, które zawsze były wężykowate.

Może ta poważna opinia autora projektów,wspar

tych na praktyczności, -przekona kogo należy, iż

opór przeciw manii prostowania nie jest fanta

zyą ,,estetów**, lecz zasadą, na kulturalnym Za

chodzie dawno uznaną, która i do nas zawędru

je z czasem ,

nawet drogą urzędową — choć

droga to bardzo długa, jak wiadomo.

Dr Rakowicz nie dzieli miasta na poszczegól

ne dzielnice, jak przemysłowa, willowa, ręko

dzielnicza, handlowa i t. d . Przeciwnie, urządza

poszczególne części tak, aby mogły w nich mie

szkać różne warstwy ludności obok siebie. Tylko

dzielnice większych fabryk usuwa za obręb mia

sta, na jego krańce,

a z niemi i zatrudnioną

w nich ludność robotniczą. Usunięcie fabryk by"

ło pody-ktowane względami hygieny i spokoju

publicznego. W ten sposób powstały trzy fabry

czne

dzielnice : na Grzegórzkac,h, na Kapelance

ina Krowodrzy. W tych dwóch ostatnich fabry

ki mogły-by być popędzane głównie elektry-czno

ścią lub gazem ,

a to ze względu na hygienę,

gdyż z powodu kierunku wiatrów dym węglo

wy szedłby na miasto.

Po za temi dzielnicami

mogłaby ludność obecna nowych dzielnic pozo

stać w nich, otrzymując wszystkie udogodnienia

wielkiego

miasta.

Znajdzie się tam też dość

miejsca dla mieszkańcówdzisiejszegośródmieścia,

gdy będą chcieli ży-ć na świeższem powietrzu,

korzystając z połączeń tramwajowych ze śród

mieściem.

Dr Rakowicz

zaznacza, równie jak

autorzy" planu ,,511, że miasta otaczają się dziś

dworkami i willami; rozmieściłby je na Półwsiu

zwierzynieckiem,

na Zwierzyńcu, uwzględniając

także Błonia miejskie.

Przy

rozmieszczaniu parków i ogrodów pu

blicznych, kładzie Dr Rakowicz na pierwszem

miejscu park Dra Jordana.

Zajmuje on obecnie

9-3 hektara, według projektu obejmowałby 515

hektara, po rozszerzeniu na grunta poforteczne

—

oileichniezajmądomy—inatorwy

ścigowy, który powinien być przeniesiony dalei,

tańsze grunta.

W parku pow-inny powstać

jeziorka w dostatecznej ilości, jedno

m ogłoby

służyć na ślizgawkę. NaBłoniach miejskich pro

jektuje Dr Rakowicz wielki plac sport.owy po

drugiej stronie drogi od ulicy W olskiej ku Woli

Justowskiej, na przestr^ni *22"5hektara, podzie

lonej natrzy części. W parkukrakowskim mógłby

powstać ogród zoologiczny, ogród »trzelecki mo

żnaby stworzyć zadworcem towarowym na miej

scu bastyonufortccznego, który mabyćzakupiony

przez miasto ipo dokupieniu pewnej ilościgrun

tu obok. Przyległe pasy gruntów pofortecznych

nsleży zalesić jodłami i świerkami. Las taki za

słaniałby miasto

od północy i wschodu przed

mroźnymi wiatrami. Między dwoma skrzydłami

tej zalesionej przestrzeni możnaby założyć ogród

publiczny. Dalej ma powstać park na Grzegórz

kach i w-ielki park ludowy na Krzemionkach.

W związku z zadrzewieniem pozostająicmen

tarze, które w wielkich miastach przedstawiają

pożądane rezerwoary świeżego powietrza. Nowy

cmentarz na lewym brzegu Wisły proponuje au

tor w Krowodrzy; miejsce to, otoczone z trzech

stron pasmami jodeł i świerków, będzie pięknie

zamykało obraz miasta od północy. Dla Dębnik,

Zakrzówka iKapelanki, cmentarz byłby umiesz

czony na pochyłości południow-ej parku naKrz*

mionkach ku Wildze.

Obszernie omaw-ia autor regulacyę Rudawy,

Młynówki i skanalizowanie Wisły,

zaopatrując

je cyframi i datami. Zamiast obecnego mostu na

Wiśle proponuje most żelazno-betonowy wprze

dłużeniu ul. Krakowskiej z małym skrętem ku

ul. Trzeciego Kaja na Podgórzu.

Drugi most,

w przedłużeniu ul. Dietlowskiej, byłby usytuo

wany ukośnie, aby korzystniej przedstawiał się

w perspektywie. Konstrukeyę miałby także łań

cuchową. Dr Rakowicz i tu kładzie nacisk na

względy estetyczne, zaznaczając, że most ten,

jako położony pod Wawelem, powinienby być

wybudowany dużym nakładem.

Uwzględuia je

szcze autor mosty: od Zwierzyńcaku Dębnikom

i w dalszej przyszłości most pod klasztorem

Norbertanek na Zwierzyńcu.

Projekt ,,Krak*1,dzieło pp. Franciszka Mączyń

skiego i Niedzielskiego wychodzi z planu śród

mieścia starego Krakowa, rozwija ipow-tarza je

go motywy. Przedstawiają się one w takich za

rysach :

symetryczność planu, z podziałem

równe co do powierzchniblokibudowlane, środ

kowy plac główny w formie prostokąta z wyj

ściami ważniejszych

arteryj ua dalsze przed

mieścia, okolenie pasem plantacyj,lekkie wygię

cie ulic i przypadkowe występy, malowniczość

osiągnięta przez zamykanie perspektywiczne ulic

na dalekim planie. Drugą zasadę *Kraka** stano

wi stosowanie pojęć i wymogów hygieny i ko

munikacyi, objętych nauką budowy miast, szcze

gólny nacisk położono na to, aby unikać pla

nowania obcego charakterowi miasta, klimatowi

i architekturze Starego Krakowa, unikać

zwła

szcza tworzenia placów okrągłych i eliptycznych

i wogółe symetrycznych gwiaździstych, jak Pla

ce de FEtoiie paryski i z kolumną w środku,

jak Praterstern w Wiedniu, Belle Alliance w Ber

linieit.d.

Dzisiejsze śródmieścia

w obrębie Plant, to

przyszłe City Wielkiego Krakowa. Pierścieniowi

obecnych Plant odpowiada na planie pierścień

nowy, na linii dzisiejszej kolei obwodowej. Po

za tym pasem

mieszczą

się nowe śródmieścia,

połączone z centrum, czyli z City, przedłużenia

mi swych głównych ulic.

W systemie rozdzie

lania przedmieść przeprowadzono zasadę starego

śródmieścia Krakowa, z uwzględnieniem dzisiej

szego

stanu wiedzy budowania miast i warun

ków lokalnych. Miasto

być zabudowane

czterema

systemami. Pierwszy, w pobliżu ulic

głównych i ważniejszych budowli publicznych,

to kompleksy zwarte domów trzy* i czteropię

trowyc-h . Na ulicach pośrednich domy dwupię

trowe, dalej trzeci rodzaj: domy jedno- i dwu

piętrowe, budowane luźno lub zwarcie, wreszcie

ostatni rodzaj, budowle

wolno

stojące,

które

sięgają aż po linię zakazu budowy. Dzielnicę

przemysłową proponują autorowie

pobliżu

Wisły, poza granicami Wielkiego Krakowa, mia

nowicie w Dąbiu przy kolei lokalnej Kraków—

Kocmyrzów,

gdyż w Wielkim Krakowie grunta

pod fabryki wypadłyby za drogo. Tam też sta

ną przy fabrykach domy dla robotników i w-o

góle tanie mieszkania,

powstanie park ludowy,

na gruncie objętym zakazem budowania. W koło

całego

miasta ma biegnąć pas zalesiony, szero

kości 150 metrów,

od parku ludow-ego aż do

kopca Kościuszki, także na gruncie objętym za

kazem budowy.

Stosownie do

ruchu wozów i do ważności

punktów końcowych ulic, dzielą się one na głó

wne iboczne. Autorowieproponują ca głównych

chodniki pięciometrowe,

drogę pod tramwaje

na 14 metrów szerokości. Osobny rodzaj stano

wią ulice spacerowe

z zielonością koło chodni

kai

z ogródkami przed domami, dalej ulice

bulwarowe, w miejscach wyłączonych od silne

go ruchu wozowego,

a przedstawiających war

tość jako miejsca wycieczek, piękne pejzaże itd.

Po linii obecnych wałów kolejowych idzie głó

wna arterya bulwarów.

Co do placów,

projekt unika przepuszczania

przez nie głównych arteryj i rozdziela je zaw"

sze budynkiem publicznym na dwie części, aby

ułatwić wykorzystanie i urządzenie placu. Parki

projektują pp. Mączyński i Niedzielski następu

jące : rozszerzony parkJordana z wjazdem przez

ul. Krupniczą, park ludowy dla strony w-scho

dniej miasta, za Prądnikiem Czerwonym, uroz

maicony biegiem rzeczki Białuchy, park dla Dę

bnik z widokiem

na Wisłę,

zalesiony pas

krawędzi granie miasta powiększonego.

Błonia

zatrzymują charakter obecny, tylko ujęto je

trochę systematycznie drogami, i z jednej stro

ny obudowano domami stojącymi wolno. Cieka

wie przedstawia się przekształcenie toru wyści

gowego : tor wewnętrzny ma być przeznaczony

dla w-yścigów na rowerach i motorach, drugi

tor miałby na sobie szereg pól tenisowych i we

środku pole do różnych sportów.

Plan rozmieszcza, tak jak inne, szereg b,udo

wli publicznych, które są konieczne w rozsze

rzonemu mieście. Na wylocie ul. Karmelickiej ma

stanąć teatr ludowy. Szkoły i gimnazya pomy

ślane są

placach,

otoczonych

zielonością.

Akademia sztuk pięknych,

obok przedłużonego

parku Jordana, jako budynek centralny i kilka

naście pracowni rozrzuconych po ogrodzie.

żądaną byłaby w-krótce nowa stacya osobowa

na Kazimierzu,

wobec przesunięcia głów-nego

dworca na północ.

Zakład czyszczenia miasta

6lanąłby przy

ul. Krow-oderskiej. Stały cyrk

mieściłby się obok Parku ludowego,

na przed

mieściach znalazłyby się sale teatralne dla po

trzeb miejscowych, nie mówiąc o nowym,

dru

gim teatrze.

Plan rozłożenia linij tramwajowych

odznacza

się jasnością i wybornymi pomysłami. Między

innemi przeniesiono ruch kolei

elektrycznej na

centralną drogę okrężną koło Plant, uwalniając

Rynek od zupełnie niepotrzebnego w nim tram

waju. Ze stacyj u wylotu

ulic,

biegnących z

Rynku ku Plantom, można w ciągu dw-óch mi

nut najwyżej dostać się do Sukiennic, co usu

wa szpetne odratowanie Rynku, a takżeniebez

pieczny ruch wozów elektrycznych po w-ąskich

ulicach. Ruch ten nie dałby się zwiększyć, chy

ba kosztem wyburzania całych kompleksów do

mów dla rozszerzenia ulic. Kosztow-ne to przed

sięwzięcie, grożące nadto nieobliczalnemi szko

dami natury kulturalnej, staje

się przy

wysu

nięciu tramwaju poza Rynek zupełnie niepotrze

bnem, ruch zaś nie ponosi żadnego uszczerbku.

Na to zwrócić trzeba szczególną uwagę wobec

gotowych już planów wyburzania, o których tak

trafne uwagi poczynił architektp.WacławKrzy

żanowski w jednym

poprzednich

numerów

Czasu.

Projekt ,,Krak** zwraca

nadto uwagę szere

giem w-ysoce

artystycznych perspektyw, które

przedstawiają najważniejszepunkta nowego Kra

kowa, tak, jak przy planie oznaczonym piątką,

a posiadającym także piękne szkice perspekty

wiczne.

Wtjpnpsagiy" .

Po uchwało Kola.

Z piątkow-ej uchwały Koła polskiego pragnie

demokracya narodowa wyciągnąć dla siebie ko

rzyści, przedstawiając spraw-ę, jako swoje zw-y

cięstwo.

Czytelnikom dzienników

wszechpol

skich zataja

się oczywiście, że minister skarbu

jeszcze przed postawieniem

rezolucyi przez po

sła Tomaszewskiego zgodził się na cofnięcie skre

śleń budżetowych i że wskutek tego uchwale

nie tej rezolucyi mogło mieć znaczenie wyłą

cznie agitacyjne.

Natomiast pod względem p o

lityczny m piątkowy epizod zasadniczo i w ca

łości był szkodliwym i mógł tylko osłabić po

wagę Kcła.

Powtarza to jeszcze raz i trafnie

ok reśla Dziennik polski:

Jakże się dziś sytuacya przedstawia? Oto po

uchwale Koła zawrzało w prasie i opinii. Mówiono

i pisano o radykalnym przewrocie w polityce, o oba

leniu rządów, o doniosłych zmianach, jakie przecją—

Hildur zatrzęsła się z oburzenia. Męczarnią

było dla niej, że musi wogóle rozmawiać z Hel

gą i doprawdy nie miała wcale ochoty czynić

ją swoją powiernicą. Ale teraz dręczyła ją tro

ska, więc przemogła się i odpowiedziała :

—

Jak

sądzisz, z jakiegoż innego powodu

pragnęłabym go zaślubić.

—

Pytam się, czy kochasz gojeszcze, Hildur?

Hildur skamieniała poprostu, ale woboc ba

dawczego wzroku zapytującej nie mogła skła

mać.

—

Być może, że jeszcze nigdy nie kochałam

go tak bardzo, jak dzisiaj — odpowiedziała.

Słowa te brzmiały tak cicho, że można było

sądzić, iż wypowiadanie ich sprawia jej mę

czarnię.

—

W takim razie cbodź zaraz ze m ną— rze

kła Helga.

—

Na drodze czeka na mnie wózek.

Zarzuć coś na siebie i możemy zaraz jechać do

Narlundy.

—

Ale na cóż się to przyda, że tam pojadę?—

pytała Hildur.

—

Musisz pojechać i powiedzieć, że chcesz

być żoną Gud:nunda pomimo wszystko,

co się

stało,

i że będziesz

wiernie

czekać

na niego

przez czas, który spędzi w więzieniu.

—

I pocóż mam to mowie?

—

Abyście się pogodzili z sobą.

—

Ależ to niemożliwe.

Nic mogę przecież

poślubić człowieka, który siedział w więzieniu.

Helga cofnęła się gwałtownie w tył, jak gdy"

by nagle uderzyła się o mur.

Ale szybko na

brała znowu odwagi. Pojęła,

źe kto jest tak

możny i bogaty-,

jak Ilildura,

ten musi tak

my’śleć.

Kie przyby-łabym tutaj i nie prosiłabym

cię, abyś jechała do Narlundy, gdybym nie wie

działa, ”że Gudmund jest niewinny.

Teraz Hildur znowu podeszła krok naprzód

ze zdumieniem.

—

Czy wiesz to, czy leż zdaje ci sie tylko? jeszcze

zacja: mDC.malopoisKa.p

—

By-łoby lepiej sią,ść

zaraz do wózka.

drodze mogłabym ci opowiedzieć wszystko.

—

Nie,

musisz

najpierw"

powiedzieć

wszystko. Chcę wiedzieć, co robię.

Helga pragnęła jak najszybciej działać, tak,

że ledwie mogła ustać w miejscu.

Ale musiała

się zgodzić na to życzenie i opowiedzieć, skąd

wie, że Gudmund nie jest sprawcą morderstwa.

—

Czy

nie powiedziałaś tego

odrazu Gud

mundowi?

—

Nie. Tylko ty wiesz o tem, Hilduro, nikt

inny.

—

A dlaczegóż do innie przychodzisz z tą

wiadomością?

—

Bo pragnę, abyście się pogodzili. I on za

pewne dowie się niebaw-em, że nie uczy"nił nic

złego.

Ale pragnę, abyś przyszła do niego jak

gdyby z własnego popędu i naprawiła zło, ja

kie się stało.

—

Czyż nie mam wspomnieć, że wiem ojego

niewinności?

—

Powinnaś przyjść do niego tak, jak gdy

by nic

nie zaszło.

I nie

możesz

zdradzić się

przed nim, że mówiłaś ze mną. Inaczej nie prze

baczy ci nigdy tego,

co pow-iedziałaś mu dzi

siaj rano.

Ilildur słuchała w milczeniu. Kryło się w tych

słow-ach coś,

z czem

nie spotkała się jeszcze

nigdy w życiu, usiłowała więc zdać sobie z tego

sprawę.

—

Czy" wiesz o tem,

że to ja właśnie zażą

dałam, aby cię oddalono z Narlundy?

—

Wiem doskonale, że to

nie mieszkańcy

Narlundy chcieli się mnie pozbyć.

—

Więc nie mogę zupełnie pojąć, dlaczego

przy"chodzisz dzisiaj do mnie i chcesz mi do

pomódz.

—

Jeżeli teraz pojedziemy

zaraz,

Hilduro,

w-szystko jeszcze może się naprawić!

Ale H:ldur spoglądała dalej na Helgę, ciągle

jeszcze pegrążor.a w tych samych rozmyślaniach.

—

Może Gudmund

cię kocha? —

zapytała

nagle.

Ale teraz Kelga straciła już cierpliwość.

—

I cóż przyszłoby mu zemnie — odpowie

działa gwałtownie.

—

Wiesz, przecież, Hilduro,

że jestem tylko biedną córką chałupnika i że

nie koniec na tem.

Obie dziewczęta w-ymknęły się niepostrzeże

nie z domu i niebawem siedziały już w wózku.

Helga powoziłai nie szczędziła wcale konia, ale

kazała mu biedź porządnie kłusem. Obie nie

mówiły ani słowa. Hildur siedziała wpatrzona

w Helgę. Wydawało

się, że nie może się jej

nadziwić iże myśli o niej więcej, aniżeli o czem

kolwiek innem.

Gdy zbliżyły się do Narlundy, Helga oddała

cugle do rąk Hildury.

—

Teraz musisz już sama jechać dalej, Hil

duro i rozmówić się z Gudtnuudem. Ja przyjdę

tam za chwilę i opowiem Gudmundowi, jak by

ło znożem. Ale ty nie wspominaj ani słowem,

że to ja cię tu przywiozłam.

Gudmund

siedział w świetlicy w NM undzie

obok matki Ingeborgi i rozmaw-iał z nią. Ojciec

siedział z boku i paliifajkę. Wyglądał zadowo

lony i nie mów-ił ani słowa. Można było po

znać, że uznał, iż wszystko dzieje się tak, jak

należy, wskutek

czego interweneya jego jest

zbyteczna.

—

Pragnąłbym wiedzieć, matko, cobyś po

wiedziała na to, gdybym ci przyprowadził Hel

córiię dodomu? — pytał Gudmund.

Matka Ingeborga podniosła głowę i odpowie

działa stanowczym głosem:

Którakolw-iek byłaby twoją żoną, przyjęła -

bym ją z radością. Gdybym wiedziała tylko, że

kocha cię tak, jak żona męż,a kochać pow-inna.

(Dok. n .)

--------------------

,CZA?* wyęko^il3 wyiąłkieaj dnipo niedzieliiświętach uroczystych dwa tsajdziennie, a mtojwwieia

n godzin!ę 6 rano i o godzinie 6 wieczorom»

Kaim wieczorny 10 hal,, ranny 4 ha!.} ».*ŁK?S’SffSS?M

PRENUMERATA WYNOSI«

na cały rok na kwartał |n « ? mieniąc

W K ł a k » w i s w m i e j s c u .........................................................

koron

1kar. §O h.j 2 kor. 50 bal.

zodnoszeniem do domu

......

36 koron

9kor.—

3kor. —

Pocztu w państwie Austryackiem . . .

t 36 koron

9kor. —

3kor. —

K dwukrotną wysyłką pocztową

42koron 110kor.50h. 3kor.50hal.

I o c z t ą w p a ń s t w i e N i e m i e c k i e m ............................................................

42 koron 10kor. 50 n.3 kor. 50 haL

P° wszystkich państw, należących do związku pocztowego

48 koron

12 kor. -

4 kor.

fpaństwie rosyjskiem (abonament przez urzędy pocztowe)

16rb.20k. 4rb. 05k.

1rb.45kop

Według urzędowego wykazu pism zagranicznych, mających debi* W państwie rosyjskiem ,

*abonamentCzasuprzyjmująurzędy pocztowe: w Petersburgu, W arszawie, Kijowie, Wilnie,

*M oskwie i Odeste. Linnych miast i wsi można prenumerować Czas, posyłając pocztą należytość

do urzędu pocztowego najbliższego z powyżej wymienionych większych iniast.

Prenumeratę i ogłoszenia przyjmują: w W arszawie biuro ogłoszeń Ungra, L. i E. Metz! i Syn,

Międzynarodowe Biuro ogłoazeń - w Kijowie księgarnia L. Idzikowskiego - w W ilnie biuro

dzienników K. iaubera.

Pr«miineratę przyjmują: Aoromutraoya Czątn w Krakowie i urzędy pocztowe. Miejscową

pren«m eratę księg. S. i\. Krzyżanowskiego, handle: St- Kariińskiego, H-Kretschmera, Biuro dzień,

!opcasst i Salom on o w ej, Gł. Trafika. We Lwowie ,,Czas" jest da nabycia w biurach dzień. A. Olszewskiego,

» BP«»i0v*8Klej 8. K . Bcckstsbc, na siatyach kolejowych w Tarnowie, Rzeszowie, Jaśle. Howy.u Sączu na yero nii

w k:nagami k o ltjaw e j, tudzież na Innych główniejszych stacyacb u portyerbw kolejowych.

Ceny ogłoszeń: od wiersza petitem za pierws-zy raz 20hak, za każdynastępny poK)hak: układ tabe

laryczny, cyfrowy, skomplikowany, pierwszy raz40hal,, następny po 10hal. N adesłane i Nekrologia

od miejsca wiersza drukiem petitowym 60halerzy za każdyraz. Głosy publiczności po 2 kor.; wszel

kie prywatne komunikaty po kronice i po dziale ekonomicznym i t. p . po 1 kor. od miejsca wiersza.

Ogłoszenia i prenumeratę przyjmują: we Lwowie biura dzienników L.Plohna, A. Olszewskiego,

St.Sokołowskiego, K.Bucbstaba; w Jarosławiu Biurodzienników; w Podgórzu Poturalski; w Prze

myślu A. Juszyńskiksięgarnia, D.Heszeles; w Rzeszowie M.Weintraub; w Stanisławowie Jasiel

skii Sp.; w Tarnowie M. Rockach, O. Hant; w Tarnopolu Komaniewski; w Paryżu wyłącznie

p.W.

_ Raczkowski, 14 Citó de Trevise; w W iedniu Haasenstein «SVogler, R. Mocse (także we wszyst

kich filiach): H. Schalek, M. Dukes, E. Braun, J. Danneberg, H. Friedl (tylko prenumeratę H. Gold

schmidt fi ^omp.); w Frankfurcie n. M .0 .L.Daube iSComp., w Pradze czeskiej Fr. Hovorka

Listy z i..«Ł,ądzmi i przekazy pieniężne na prenumeratę i ogłoszeuia przyjmuje Administracya

Cząm w Krakowie. Reklamacye ninopieczęlowane nie podlegają opłacie pocztowej. Listównieopła

conych nie przyjmuje się. Rękopisów nadsyłanych nie zwraca się.

fi4B-- Za każdą zmianą adresu dopłaca tią 40 hal.

"?!MS

ADRES REDAKCYI: ul.św. Tomasza Nr 32.

Telefon Nr BO.

1 z 6 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu