Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 625 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

*raków, Piątek 12Września lSSfft

riWU(KlS U SSili

CZAS

Wyganiapmum;.

Mm ffnyjmją sglcssw!n » rata «4 w!am petitem n fcmMy nu 1 kor. (l lik.) ik/H tłM w m

««fwrwy. ttampUkon *i-tt)k. (lWW,), Iliiołlaio, HwkroiagU od miejscawierna inUM po%

VTm ,l Mk} n kifTj m , ŁfwOkaty tondlowe po kronice i j dsiala eko*o«l«nrf»| fcnsn*

«.:kąty *rywal *« M f co*«««« ly i t. p. po k, 6 k. (5 M!u) oi micjica i :,omal.

C|lom .aa prijjmajy

V WARSZAWIE wyłączała Oaai Naadlawy L I E. Metz) i Spółki :lica Marazałkawaka t l i .

Ww »w o o lc Biara ciennikiw IL Sokołowilunfo, GLnewikiego, K, Buehitabi; w iarocU wM

Biuro dzienników; w Podgórza Potarzliki; w Przemyślu A. Jussyfielć kriMunia iK. BUM; w

lienowle M. Weintranb; w U nl«lawowi* JasielskiiBp.; w Tarnow!a M, Bockacl

w ra*

ryta wyt%cuue p. W. Raczkowski. Id Citć do Tremo, w Wiedniu HaaMniteia ATo(iez, B. Mose,

(takie we w srrstkich filiach); H. dchalek, M. Dukiea M. Braun, J. Danneoberf, Bock A Henfeid, B ,

Priedł, l , Lasilo (tylko prenumeraty H. Gcldscńinidt, A Comp.); w Frankfurcie n. M. ff. L. Daah«

A Camp.i w Pradmo azoakle] Pr. Bororka. Listy o pieniądimi I prsekazn pUaiyiaa oa bmw»

1 aral| i ofiocienia przyjmuj« Adarinutraev» Caosw, w Londynie Apeoce H sras Cheapaide, w P aryia

Agence H «vu Place de la Bouree.

w Knkewie. BsMawiacpo nie opitczfkm am t nie podlegają «piacie pocztowej;

RMiWes aiwplawwpBfc wio przyjmuje my. Mękopiión aads/Iaayob wio »law Myj

mzr ZotaMaiwioMterasadopłm aly4Btel. * « |

ADR!!) REPAKCYI I ADMINISTRACYI mi. *w. T o m an a Nr. 82.

Tal.Nr. ML

źródło złego.

Opowiadają - a opowiadanie r r a wszelkie ce

chy wir ry godności — źe kiedy delegaci gospo

darczych zrzeszeń polskich w ręczyli swój memo

ry ał (ogłoszony przez nas w czoraj) naczelnikowi

państwa, naczelnik, zapoznawszy się z jego tre

ścią, wyraził wprawdzie najwyższe ubolewanie z

powodu wszystkiego, co ta m napiętuowauo tak

słusznie jako złe — ale zarazem oświadczył:

*Dopóki niema konstytucyi, rady na to trndno

znaleźć, nikt bowiem — odemoie poczynając _

nie zna dzisiaj swej kompetencji«. Opowiadanie

w ygląda nadzwyczaj wiarygodnie. Jeśli tego n a

czelnik p aństw a nie powiedział, to powinien był

to powiedzieć!

Istotnie nikt w Polsce nie zn a dzisiaj zwej kom

petencyi, i dlatego w tem leży źródło ogromnego

zamięszauia. J a k złusznie m emo ry ał bliżej wyką

złł, uie rozumiał swej kompetencyi rząd i w ca

łym szeregu spraw dobrowolnie wypościł ster z

rąk, patreąc bezradnie, jak statek państwowy po

pychany jest wiatrami partyjnych interesów lab

anoszony zap ełnię przypadkow ymi prądami. Nie

negując tej winy rządu, któha do pewnego stopnia

da się uaprawiedltwić Lakierni okolicznościami,

jak nieobecność p rezydenta gabinetu (zmuszonego

bawić w Paryżu, gdzie on jeden tylko mógł i

umiar ratować i naprawić to, co zepsuła niezrę

czność innych delegatów polskicb), trzeba jednak

stwierdzić, że właściwym winowajcą, p rim u m

movena wszystkich niedostatków, wskazanych w

memoryale, jest suwerenny sejm, ciało nieudolne,

niedorosłe do swoich zadań, wymagające grunto

wnego zrtformowania składu, a roszczące sobie

mimo to prawa do atr;bucy), jakich żaden sejm

na całym świecie nie posiadał i nie posiada.

Sejm, który chce być zarazem prawodawcą i wy

konawcą praw,j organem naczelnym i kontrolują

cym naczelną władzę, słowem — owym tyranem

o trz y sta głowach, którego jeszcze bardziej, jak

tyrana jednogłowego, obawiał się dla sprawy wol

ności Rousseau.

Społeczeństw o nasze zucsi, jak dotąd, owe

nroszczenia

sejmu do

zagarnięcia wszech

władzy w phńptwie z iście filozoficznym spo

kojem. Ale "sądzimy, że posłowie, zjechawszy

się w październiku do Warszawy ze swoich do

mowych pieleszy, przywiozą ze sobą pewien nie

smak, *bo o iłe tylko obdarzeni są choć trochę

cienką skó rą,v odcżoją z pewnością przez czas

swoich fery j, )i!azbiera się dookoła ich działalno

ści atmosfera catrej krytyki i wrogiego usposo

bienia. Nie w yładowała się ona jeszcze dotąd w

żadnej bnrzy, ale1niechaj nikogo to nie łudei. Nie

można bezkarnie zagarnąć w swoje ręce całej

władzy, a uchylić się od odpowiedzialności za jej

nieudolne piastowanie. Nie można bezkarnie za

niedbać sprawy konstytncyi, która była właści

wem zadaniem sejmu, a pogrążyć się w odmęcie

tysiącznych drobnostek, w chaosu* lokalnych i

partyjny ch interesów czy interezików, jałowych

dyskusji, wymyślać i oskarżeń. Żadne ze stron

nictw, żaden z ich leaderów, czy nim będzie p.

Grabski, p. Witos* czy p. Daszyński, nie może

się uchylić od odpo wiedział nrści za to, że stwo

rzywszy połączonymi siłami konstrnkcyę *suwe

renności« sejmuj nie umieli jej n atchnąć życiem,

treścią poważną, programem twórczej pracy. *Su

werenność« sejmn jest joż dzisiaj u ogółn przed

miotem nieustannych ironicznych komentarzy, ł .a

two przewidzieć porę, gdy te obłoki lekkiej ironii

skupią się rarem w gradową cbmnrę nad posła

mi i stronnictwami odpowiedzialnemi za sejm.

Przyspieszenie sprawy uchwalenia konstytncyi

mogłoby niewątpliwie zdjąć z sejmu owo zbyt

ciężkie brzemię, jakie przywódcy sejmowi w ln

tym na niepo nałożyli, a rozłożyć cały ciężar

y między naczelnika psiutws, gabinet i sejm, tak,

jak tego domzga się zarówno teorya, jak i dwu

stoletnia tradycya nowożytnego parlamentaryzmu

w Europie. Naczelnik p ań stw a miał bowiem nie

wątpliwie racyę, tłumacząc się, że nie zna swej

kompetencyi. W innem położeniu jest jednak rząd,

Trzyma się on dotychczasowych prowizorycznych

nchwał sejmu z taką niesłychaną lojalnością, że

zasłaniając się niemi, nie podjął żadnego a tych

sadań, jakie teorya i praktyka wszędzie na rząt

nakładają i dopuścił wskutek tego do mnóstwa

nchwał szkodliwych, niewykonalnych, a dla życia

gospodarczego zwłaszcza zabójczych. Dłngą litanię

Wymienił m emoryał zrzeszeń gospodarczych szcze

gółowo.

Jest lei rzeczą pilną określić kompetencyę na

czelnika

dziś istotnie cnejasoą — a dostosować

kompetencyę rządu do pojęć europejskich przez

obalenie czczej ,fikcyi o suwerenności sejmn.

W tem leży niewątpliwie ow Archimedesowy

punkt, z którego sp raw ę naszego postępu gospo

darczego można podważyć i do góry podżwiguąć.

Kolejność czynności, jakie są do załatw ienis,

w?obrataaBi sobie w aaitępBjąęj iflcsób; i ) tt:

ożenie racjonalnego projektu konstytncyi, 2) prze

prowadzę uie go przez sejcp, 3) utworzenie na tej

podstawie podziało f unkcji i władzy między sej

mem, rządem i naczelnikiem, 4) powołanie do

życia rządn, zdolnego do wykonywania przekaza

nych mn fnnkcyj, a więc fachowego, 5 ) rozwi

nięcie przez ten rsąd świadomej i celowej ini

c ja ty w y w zakresie gospodarczym i politycznym,

j ) ograniczenie sejmn do roli uchwalającej i kon

trolującej rząd. Oto jedyna — naszem zdaniem

logiczna i zdrow a linia politycznego rozwojn.

Wszystkie inne drogi, projektowane w dzisiejszych,

niewątpliwie patologicznych stosunkach, są albo

anarchią parlamentarną, albo jakimś rodzajem

zamachu stan u, do którego w interesie cgolnym

nie powinno zię dopuścić.

W październiku ma się sejm zebrać na nowo.

est więc jeszcze miesiąc czasn do poczynienia

przygotowań, aby ta droga zesya nie minęła ró

wnie bezpłodnie, jak pierwsza — zwłaszcza na

punkcie dzieła konstytucyi. Dotychczasowe smu

tne doświadczenia nauczyły chyba gabinet, a spe

cjalnie pana ministra spraw wewnętrznych, źe

popełni! błąd, w ystępując przed sejmem bez wy

raźnego programu racjonalnej konstytncyi; bo

wniesionego przezeń projektn ani za racyonalny,

ani nawet za projekt konstytncyi brać na seryo

aie można. Rząd ma jeszcze parę tygodni czasn

na napraw ienie owego błędn i n a porzucenie roli

apatycznego widza w najważniejszej spraw ie pań

stwowej. Ma on w projekcie ankiety, ułożonym

przez poważnych znawców, pierwszorzędny ma

teryał do nłożenia nowego — tym razem powa

żnego — rządowego projektn. Ma w opinii całe

go społeczeństwa, domagającej się natarczzwie,

aby sprawę konstytncyi w jesieni załatwiono,

silny punkt oparcia moralnego dla własnej ini

cjatywy. Ma w memoryale zrzeszeń gospodar

zych groźoe Mane, Ithel, Farcs, wypisane bo

i aj po raz ostatni przed swym upadkiem. Jeśli

to wssystko nie skłoni go do działania i jeśli

stanie znown przed nieudolnym i rozbitym n a

atomy sejmem z miną pokornego żaczka, a jaką

stał przed nim dotychczas, — to stanie aię współ

winnym wszystkich jaskrawych błędów i niedo

magać sejmn, a upadek swój będzie musiał przy

pisać swojej własnej bezradności. Będzie musiał

bowiem przyjść kto inny, kto podejmie się zatamo

wać źródło złego, a dopomódz do wydobycia ze spo

łeczeństw a jego sit twórczych. Ewangeliczna po

kora błogosławioną jest niewątpliwie w s!erze

kontemplacyjnej świętości; w sferze rządzących

zaparcie się siebie prowadzi do — w yparcia

przez innych.

---------- * 4 « ^ ,m_

.------- -—

Koalicya a Śląsk Górny.

WiedeA 11 września.

(PAT.) Telegr. Comp donosi z Londyou pod

łatą 10 bm.:

Jak podaje Binro R eolera, szef komisy! koali

cyjnej aa GArnyai Śląsku, jenerał Oupont, w tele

gramie, klóry wysłał do konferencyi paryskiej, z a

znaczył konieczność obsadzenia Śląska przez woj

ska koalicyjne, obsadzenie ale meie jednak na

sląplć przed dołem 20 bm.

Przesilenie w Czechach.

WiedeA 11 września.

}((PAT.) Z Pragi donoszą dnia 10 b. m .:

Czeskie Słowo pisze, że wydział wykonawczy

partyi aarodowo-socyalistycznej zaproponował na

następcę ministra kolei Stribrnego. posła Bnrzi

vala.

WiedeA 11 września.

(PAT.) W sprawie dymisyi czeskiego ministra

Stribrnego donosi N. fr. Presse z Pragi pod da

t ą 10 bm., że, jak swojego crasu stwierdzono,

ozędoik praskiej kasy oszczędności, Mostek, zde.

!raudow ał okuto ćwierć miliona koron i przpgrał

je w grze hazardowej. W grze tej brał Bdnaf

minister Stribrny, oraz miniiter rolnictwa l’ra

sek. Prezydent Masaryk w piśmie do p. Stribrne

go podziękował mn za dymisję, jako za krok,

który nłatwił sytnacyf rządowi i państwu.

Prafif 11 września.

(PAT.) Venkotv dowiaduje się, że wmieszany

w sferę monarchistyczną Erwin Natcherny, po

chodzący ze znanej rodsiny arystokratycznej, wy

jechał w poniedziałek do Preszburga. Tym sa

mym pociągiem uciekło z Pragi dwóch człon

ków z rodzin arystokracji, wmięszanych również

w spisek monarchistyczny.

Praga 11 września.

(PAT.) Venkov donosi:

Członkowie zgromadzenia narodowego: znany

poeta Macher i sekretara Dr Semel zgłosili oa

ręce przewodniczącego Tomaszko rezygnacyę ze

swoich mandatów poselskich. Obaj posłowie mo

tywowali swoją decyzyę nawałem pracy w swo

ich nrsędach.

Podpiszcie traktatu z Austryą.

Wiedeń, 11 wrześaia.

(P. A . T.) Biuro koresp. donosi z St, Germain

poddatą10b.m:

W sali epoki kamiennej w zamkn w SL Ger

main podpisana dziś tr aktat pokojowy między ra

publiką austryaeką, a prawie wszystkleml państwa

mi koalicyi. Clemenceau przed podpis sniem wy

głosił następujące przemówienie:

*Panie kanclerzu repnb!iki anstryackiej! Ro

kowania w sprawie zawarcia trak ;ata zostały u -

kcńczone i doprowadziły do porozumienia oo do

postanowił ń traktatn między państw ami scjnssni*

ceemi i sprzymierzonemu, a republiką anztryacką.

Postanowienia te tą zawarte w przedłożonym ni

niejszym tekście, f udpisałem pismo, w którem

oświadczam, że tekst obecny dokładnie zgadza sif

z tym, który jest panom znany. Inne państw a

sojo«nicze i zaprzyjaźnione proszę uiniejzeem o

przystąpienie do pcdpiiania«.

Po tem przem()’?ienia podpisał traktat kan

e l e » Dr Renner, po nim delegaci amerykańscy,

następnie delegaci Wielkiej Brytanii. Z kolei na

stąpiły podpisy delegatów Fran cji, Włocb, J a

ponii.

Potem wedle alfabetycznego porządkn p n y s tę

powały do podpisania mniejsze państwa, przy

czem okazało się, źe nie sta wili się do podpisu

delegaci rumuńscy i jugosłowiańscy. Oficjalnie nie

przyjęto tej ab sencji do wiadomości.

Jako przedstawiciel deiegacyi polskiej zjew lł się

prezydent mlaisłrów Paderewski. Za republikę cze

sto-słowacką podpisali traktat pp. Kramarz i

łteoaaz.

WiedeA l t wraeśoia.

(PA T) Wiedeńskie Biuro koresp. donosi a St«

Gerroaio :

Protokół traktatu pokojowego będzie wyłoźeaf

do podpisania przez Ramaalę i Jugosławię da sa

boty.

WiedeA 11 września,

(P. A. T.) N. fr . Presa» donosi:

Na zjeźdsie chłopskim w Salzburgu delegat po

kojowy SchOobaner doniósł, iż w ssczegolnoścł

Anglia nsiłowała doprowadzić do skntkn zwią

zek naddunnjski. By pozyskać do tego niemiecką

Anstryę, miały być poczynione dla Austryi kon

ce sje tery tor jalue, rokowania jednak rosbiiy aly

z powoda oporn południowych Słowian.

Niemcy a Austryą.

WiedeA, 11 września.

(PAT.). Ajencja Ilavara donosi a Paryża pod

datą 9 bm.:

Wedłng dzienników najwyższa Rada azosła je

dnogłośnie adpowledź Nieaiec w sprawia zmiaay

paragr. 61 konstytucyi Niemiec za niewystarczającą.

Rada postanowiła zażądać ponownie zniesienie

tego artykułn.

WiedeA, 11 września.

(P. A. T.). N . f r . Presae donosi z Berlina pod

datą 9 bm.:

Achtuhr Abendblatt dowiadnje się, ie nowa

nltimatnm e nte nty nie będzie odrzucone praea

rząd niemiecki, ponieważ rząd ten pogodzi! aiff

z myślą nsnnięcia paragr. 61. Przypuszczają, i a

nota ententy dziś nadeidzie do Berlina, w którym

to wypadku gabinet jeszcze w ciągn tego tygodnia

podejmie dysknsyę nad odpowiedzią. Słychać, *a

zgromadzenie narodowe ma być zwołane w przy

szłym tygodniu celem przeprowadzenia amiany

konstytncyi.

Nad Dnieprem.

Oryentacyę polityczną w sprawach wschodnich 1

gromnie utrudnia brak ściętych wiadomości a te* 1

eoów walk uad Daieprem. Teraz n. p. nikt nie 1

?ie napewne, w czyich rękach znajd uje aię K i - l1

ów. Po wypędzeniu bolszewików zajęli go Pętlo* 1

o w c y , których znowu wyparł D§oikin, podobno

irey pomocy sicsowmków galicyjskich; w osta*

nich dniach roztsrła aię pogłoska, jakoby K ijów 1

ostał ponowuie opanowany prsez bolszewików. 1

V tym splocie sprzecznych inf irmacyj nie łatwo

uzpoznać praw dę; dwa jednak fakty wysuwają *

ię dość wyraźnie: porozumienie pomiędzy Rosi 1

mmi galicyjskimi a Denikinem, tudzież rozpoozę* J

ie kroków nieprzyjaciel (kich pomiędzy tym csta*

nim i Petlurą. Obs wydarzenia mają dużą donio*

łość dla naszej polityki wschoduiej i powinniśmy !

rysnnć a nich odpowiednie kontekwencye.

Stanowisko Rusiuów galicyjskich, którzy po

ryrzuceniu ich z dawnej Galicyi wschodniej zna*

Bźli się n a Ukrainie, — wobec Polaków jest 1

?skazane całą ich dotychczasową oryentacyą.

)la nich istnieje tylko jeden nieprzyjaciel którego ,

rzeba zwalczać wszędzie i wszelkimi środkami, ’

i tym są Polacy. Czy to t. zw. poselstwo »ea- 1

bodnio* ukraińskie« w Wiedniu, czy delegacya 1

)aryska, czy politycy i dowódzcy, przebywający 1

ia froncie, wszyscy są przejęci jedną myślą: 1

zkodzenia Polskom, i jednem ucznciem: niena

wiści do Polski. Juź w ostatnich dniach *dykta

or« Petrnszewicz ogło si memoryal do koalicyi,

ireppełuiony najpotworniejszemi oszczerstwami o

)ostępowauiu Polaków, me podając nawet cienia

lowodn na ptz?toczooe tam rzekome fakty okrn*

:ieństwa. Ale Pelruszewicz m a nadzieję oddz alać

w ten sposób oa opinię pnbliczną na zachodzie

wywrzeć nacisk na główną Radę konlerencyi,

ttó ra włtśnie obraduje nad statutem dla Galicyi

wschodniej. Będzie oczywiście zadaniem naszej

paryskiej delegacyi sprostować te potwarse; ale

jrzy każdym projekcie, regolującym stosunek

lusi czerwon§i do państwa polskiego, trzeba pa

miętać, że lodzie, stojący obecnie na czele

mchu ruskiego, nie pogodzą się z P lską

i ich powrót będzie hasłem nowej nieprzejedna

nej i nieprzebierającej w środkach antypolskie]

sgi:acy:.

Kon!erencya, układając slsto t Galicyi, czyni

to niezawodnie z punktu widzenia rosyjskiego, to

znaczy przy puszcz», ze w bliskiej może przy

szłości musi przyjść w tej spraw ie do dyskosyi

pomiędzy Polską i Rosy ą, i dlatego stw arza fa

talne dla nas prowizorynm. Trzebaby także zwró

cić nwagę, źe kierownicy konlerencyi, słabo

zoryentowani w zawiłej wschodniej etnografii, nie

rozróżniają Rusinów od Rosyan, i nie jest wy

kluczona możliwość prób wprowadzenia przez nich

przymusowego nźywania języka rosyjskiego w o

brębie ziemi reewieńskiej. Ryłaby to niezawodnie

dziwaczna anomalia, ale taki pogląd n a stosnoki

narodowe w Galicyi wypływa konsekwentnie

z całokształtu koalicyjnej polityki, a powiększa to

tylko trndność naszego atanowiska.

Narazie ma dla nas główne znaczenie związek

pomiędzy Petlorą i Siceownikami. Jeżeli ostatnie

wypadki w Kijowie zmnsiły Petlnrę do serw ania

z Petruszewiczem. byłby to fakt dla nas po

myślny, gdyż kaźdemn porozumieniu Polski z U

kraioą stoją na przeszkodzie Rnsioi galicyjscy,

i dopóki posiadają wpływ w rządzie ukraińskim,

niema żadnej gwarancji, aby jakikolwiek nktad,

z nim zawarty, został dotrzymany. To jedna stro

na problematn. Renga dotyczy poglądu Denikioa

na sprawę ukraińską Pod tym względem można

i było z góry przewidzieć, że ani on, ani inny kie

igw uih rosyjskiej polityki nie uzna ukraińskiej

niezawisłości. Wprawdzie rząd Kereń (kiego, i l o *

żony z typowych liberalnych doktrynerów, zgo

dsił się był na ustrój federacyjny i n a rudę « ! ;

krainą, ale to przyswolenie było po csęśd wy«

moszone ówczesnymi wypadkami, a powtóco nie

znalazło oddźwięków rosyjskiem społeczeństwie;

dotychczas jeszcze nawet radykaliści rosyjacy aa*

rzu ’ają Kereńskiema, śe okazał się słabym i

hwiejaym wobej ukraińskich u roszczeń. DeoiUn

m żadnym razie nie pójdzie jego śladem i dla

niego Ukraina po dawnemn nie istnieje; w kon*

sekwencyi’ nie nznaje rządów Petlury.

Jakże mamy się zachować w tym konflikcie

do którego prędzej czy później zostaniemy wri%*

«gnięci ? Zawarliśmy rozejm z Petlnrą, uznając ge

pośrednio, jako naczelnika rządn, ale jednocześnie

wysyłamy misyę do Danikina, aby z nim wejM

porozumienie, a układ i misya przyszły d e

skntku nietylko ea wiedzą, ale po części poa ne

iskiem koalicyi. Tymczasem z chwilą, gdy Deol

fcia zaczyna walczyć z Petlurą, którym zię ople«

kujemy, grozi nam zatarg z Rosyą antybolssewi

eżą, tj. jeszcze jedna wojna; a chyba nie poświę

cimy ani jednego śołniersa, aby Petlnrę, czy j»*

kiego innego watażkę zasłonić przed RotyanamL

Zresztą walcząc z Denikinem, narażamy się na

eerwanie z zachodniemi mocarstwami, do czego

oie możemy dopnścić. Słowem nasza polityka

stanęła wobeo dylematu, s którego niełatwo przyj

dzie nam wybrnąć bez szkody.

Wszystkie te kłopotliwe zawikłania są także

następstwem brakn zdecydowanego programu n a

wschodzie; za dłogośmy czekali na rózwój wy

padków i zanadto oglądaliśmy się na Syczenia

koalicyi, która rówoieś nie miała ściśle wytkuię*

Bgo piana. Obecnie stoją przed nami dwie dro

gi : albo zachować beswzględną neutralność i być

biernymi świadkami anarchii, !trawiącej Ukrainę;

albo podjąć energicsoą akcyę wojskową i rzucić

na szalę element siły.

Do ożycia drogiego środka może nas zmusić

I§szczę jedna ewentualność; zwycięstwo bolsze

wików nsd Denikinem i Petlnrą. Ostatni biuletyn

bolszewicki twierdzi, że Kijów został ponowole

zdobyty przez wojska sowieckie; inne wiadomości

donoszą o przerzuceniu silnych oddziałów c ser

woaej armii z frontu syberyjskiego n a polsko

ukraiński. Należy zatem oczekiwać energicznej

ofenzywy z tej strony; nasze wojska, stojące oa

Wołynia, tnnszą być przygotowane na nowe ude

rzenie bolszewików; względy strategiczne nafc?źą

nam znown iść naprzód. Bierna obrona nie wy

starczy, gdyż najpierw nie zajmujemy takicb po

zycyj, któreby nam pozwoliły spokojnie okopać

Tę i odpierać ataki nieprzyjacielskie, a następnie

uz historya ostatniej wojny wykazała, że wojsko

skazane na defenzywę, prędzej czy późaiei mnsi

przegrać.

Sianiemy zatem wkrótce wobec ciężkich i nie

bezpiecznych zadań, prsyczem działać będziemy

nietylko w interesie własnym, ale jako obrońcy

i mandataryusze zachodniej Europy. To muai nam

być policzone na konlerencyi paryskiej i mamy

nadzieję, że nasi przedstawiciele wysuną energi

cznie argument ofiary, jaką ponosimy dla sprzy

mierzeńców, którzy z bolszewizmem nie chcą czy

nie mogą walczyć, i liczą na nas, a po części

na Rumunię, aby tę groźną nawałę zatrzymać

i przełamać. My zaś możemy skutecznie rozpra

wiać się z bolszewizmem tylko wówczas, gdy

będziemy zabezpieczeni przeciwko napaściom a

zachodn, gdy uzyskamy pewność, że w momencie

decydującym nie nderzą n a nas i tyło Niemcy

i Cłtsi.

-I

ą W llf1 wyełeAI SasSM^, a f?Jphie, I »pi»*.

*w«» asjtćp"«, §pla(,

«.

fW»**wSstw »* «tal

ajiMarią*

rjłSŁL«»

łi*

ł« *w,-h .iikos.-k,

zM*en«a»* m rntmt,

»l,, X

»- «j,,

iu,

a.__k

.......................

(Mk,mmnurie»mas

w innych państwach . . .

flW*

óś*

18.

rre»M «rato

Ssflśfl« K?fiK*a te I*nply ptntew* Ueiscewa ar*.

Węiewlm P otuUfiyw"**

«itjuyzfc itHTHti * portTerów kolejowych, księjpirnia Podhzlaftzkm Zskopus,ia eM lk ó K łS Ł

Lublin Biuro dx\vn %ków *Rekord. Bsdoaa °1

»rrasM

W WARSZAWIE: Blzrs dzienników Premlei, eilcę Widsk !B.

Czesi a Śląsk Cieszyński.

Praga 11 września.

(P. A. T.) Czeskie Binro prasowe dorosi:

Wczoraj po kilkunastodniuwej przerw.ę rozpo- pi

częły się znów obrady czeskiego Zgromadzania

narodowego, przy udziale prawie wszystkich człon*

ków. Obrady zagaił przewodniczący Zgromadze

nia, Tomatzek, wskazując na doniosłość spraw y Pl

cieszyńskiej.

*Naród czesko-słowacki — mówił pan Tonm- gł

szek — od pierwszego momentu ogłoszenia swo

jej niepodległości stał jednomyślnie na stanowi

ska, że co do przyaależoości państwowej Śląska

Cieszyńskiego nie może istnieć żadna wątpli

wośd. (?) Narodni Vibor, jako reprezentant naro- Pr

dn czeskiego, dnia 28 października ogłosił swoją cz

suwerenność nad calem państwem czesko-sło- p(

wackiem. Zadaniem konfereocyi pokojowej było

otworzenie państwa, któreby mogło istnieć gospo

darceo i politycznie. Nie ulega wątpliwości, że

ze względów gospodarczych republika czesko- E

słow acka bez Zagłębia węglowego cieszyńskiego so

nie mogłaby istnieć, (?l jako państwo samodziel- pr

ne. (?) Zgromadzenie narodowe proklamuje jedno

myślnie wolę całego narodu, oświadczając, że .

Śląsk Cieszyński,, jako integralna cząstka repn

bliki czesk o słowackiej, mnsi być związany orga- Da

niecnie i trw ale z republiką. (?) Gdyby praw a sti

czesko - słowackiej repnbliki do Śląska Cieszyn* pc

skiego nie miały być uwzględnione, Zgromadze

nie narodowe nie mogłoby pozwolić na to, aby

ak t pokojowy został podpisany przez reprezen- Pc

taotćw republiki czesko-słowackiej, gdyż takie cz

podpisanie byłoby osankcyonowaDiem bezpra* dc

wia, (l) grożącego przyszłości państw a czesko* pn

słowackiego. Przewodniczący nie wierzy, aby

koaiicya mogła powziąć decyzyę, która byłaby

dla repnbliki czesko-słowackiej katastrofą gospo* "

darczą«.

Po przemówieniu przewodniczącego zabrał głos B«

prezydent ministrów Tnszar, który oświadczył ’H

między innemi

*Naród czesko-slowacki od pierwszego momenln,

kiedy bez jego winy wyłonił§ się kwestya cieszyń

ska, sta ł jednomyśloie na stanowiska, iż jest rze

czą zrozumiałą tam ą przez się* że nie może być

spora co do przynależności państwowej tego kra* og

ju (?I). Wbrew temn Polacy przy rokowaniach re

w Krakowie twierdzili, że pretensye czesko-sło- w

wbrkie opierają się na fikcyi prawno-historycznej, jó

sprzeciwiającej aię wszelkim, taktem życia real rc

nego. Delegaci czescy udowodnili jednak, źe cały pi

Śląsk Cieszyński od roku 1327 do naszej doby tc

nieprzerwanie tworzył nierozłączną część króle- v

stw a czeskiego i że wobec tego nie można mówić \ \

o fikcyi tam, gdzie przez całe stolecia istniał rc

związek państwowy. Od początku wywołania sporu aii

0 Śląsk Cieszyński ze strony polskiej, a nawet n?

gdyśmy byli zmuszeni ofensyw nem wystąpieniem en

przeciw Polakom bronić naszych (??) granic, na* tn

ród czesko-słowacki gotów był do pokojowej pracy sł

1 był gotów ponieść bolesną ofiarę, odstępując «

część własne} (??) ziemi dla ntrw aieuia przyszłych

przyjaznych stosunków z braterskim narodem są- w

*iećzkim. Dobra wola Czechów nie spotkała się le:

jednak z uznaniem po stronie drugiej«.

Prezydent ministrów oświadczył następnie, że Dl

jedynie « winy Polaków kwest’?a c;eszyńska przy* tr

sz/a prred forum paryskiej konfereocyi pokojowej B

która dotychczas wstrzymała się od rozstraygnię- cł

cia tej »orawy spornej między d e oma sojusznika* pi

mi. Konlicyi, a zwłaszcza Francyi i Anglii, chodzi ni

o stworzenie na wschodzie Europy od strony Nie* S2

mlec poużsego wału przeciw Niemcom, aż do cza* w

s°, w którym Rosya odzyska swoją potęgę. Ten tc

plau je st baz Polakftw nlemoiliwy do pyzeprowa ,,,

ćzenia Z tego też pewoda wzrosła cgromnla po pi

waga i znaczen o Polabhw I temu przypisać też aa di

leży niekoiriystny tw re t w sprawie daszyńskiej. c;

Siła PolakAw polega na etnografii i statystyce. w

Aż do chwili, w której z inicyatywy ameiyiań- j

skiego sekretarz?, s!ann konferencya pokojowa po* j,:

stanowiła, że Czesi i Foiacy mają się sami z sobą w

porozumieć, czeskim delegatom udało p

s ię na trzech komisycb osiągnąć ko* p

rzystne dla Czechów zasadnicze po* R

stanowienie. Kwestya Śląska Cieszyńskiego n

1 miała być przedłożona Radzie czterech do roz* r

strzygnięcia. Aś do tego czasn Amerykanie stali a

po naszej stronie. Dopiero ed czasu zaznaczenia D

się wpływćw komisyi koalicyjnej w Cieszynie, ktA* a

1 re j stanowisko zostało poparte przez Amerykę i

’ Włochy, zaznaczył się alekorzystny dia nas obrAt, Łl

* objawiający aię w tem, że koaiicya chce nam o- t

1 debrać Bogumin, Karwinę i Cieszyn, a przyznać 8

} tylko Jabłonków, tndzież pewne ilości węgla.

W ostatnich 14 dniach zaźądnll rAwnież Amery ti

kanie wprowadzenia w życie zesady etnograficznej c

a Anglicy, ktArzy dotąd podzielali etanowisko Cze* z

’

chów, ustąpili wohec nacisku amerykańskiego 1 wło* r

skiego. Rozstrzygnięcie w kwestyi cieszyńskiej k

dotąd nie nastąpiło, a przynajmniej nie otrzyma* i

liśmy wiadomości o żadnem rozstrzygnięciu. Mogę t

jednak zapew nić zgromadzenie narodowe, że na c

’ wypadek decyzyi, dla nas niekorzystnej, delegacya (

^ czeska, w myśl nchwał; wydziału dla spraw za- i

" granicznych, odmówi swojego podpisn układ a po* t

7 kojowego i pozostawi rozstrzygnięcie tej kwestyi

zgromadzeniu narodowemu. Miejmy jednak na- |

dzieję, że nie przyjdeie do ostateczności i że w i

ostatnim momencie zadecydnje sprawiedliwość. i

Prezydent ministrów zakończył swoje przemó* i

T w.enie słowami:

]

18 Uoolewam nad nieprzyjemną sytuacyą koalicyi i

16 w tej tak dla nas doniosłej kwestyi, zapewniamy i

}" jednak, że mimo to pozostaniemy wierni koalicyi.

}’ Będziemy również lojalni wobec Polaków. Nasze

szczególne Inłeresy podporządkujemy rozsądnym ! j

)koniecznym wymaganiom całości, atoli nie możemy 1

1 yr tytUiej oiierąe awzglfdoić pOlpkicb śądać

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu