Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 627 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

N" 92.

Kraków, 20 Kwietnia - Niedziela.

Bok 1884.

CZAS

*traków 1» kwietnia.

Przegląd Polityczny,

Wybory do Isby handlowej i przemysłowe

w Pradze, odbywać aię będą na pćdstawie nowe’

ordynaeyi wyborezej. Tymczasem niemieeey człon

KMj*ie wystąpili z komisyi wyborezej, zasłaniać

wę tem, te trybunał administraeyjny nie ror

gnął jeszeze protestu wniesionego przeciw u« »ej

ordynaeyi wyborezej. W kołaeh prawniczy eh są

dzą, iż trybunał albo uzna się niekompetentnym

do wydawania orzeczeń w tej mierze, lub też za

żalenie to wprost odrzuci, a w każdym razie ory

ginalną byłóby nowością, gdyby protest mógł

sprowadzać odroesenie wyborów.

Do akeyi wyborczej, rozwijająeej się obeenie

żywo w Węgrzech, przybywa nowy przyezynek.

JeBt nim list otwarty Pawła Somssioza, zamier

szozony w Pesti Naplo, a adresowany do tyeh,

którzy uderzają na system polityki Tiszy. Z dła

giego listu zdaje się wypływać ta nauka, iż Tisza

i jego zwolennicy nie zasługują na zaufanie, które

należy przenieść na umiarkowaną opozycję i jej

ezłonków.

W wielką sobotę miał ks. Bismark dwugodzinną

rozmowę z następeą tronu niemieckiego. Następea

tronn okazał się dosyć skłonnym do objęcia pre

zesostwa w przyszłej Radtie stanu. Poprzednio

brano na uwagę, ezyby następea tronu nie mógł

objąć prezesostwa gabinetu pruskiego, odstąpiono

jednak od tego zsmiaru z uwagi, że ezlonek ro

dziny cesarskiej nie może zajmować stanowiska,

z którem się łączy odpowiedzialność ustawą kon

stytucyjną przepisana. Po oświadczeniu gotowości

ze strony następey tronu do wzięeia udziału

w ezynnośoiaeh Rady stanu, zdaje się, że przy

stąpią niebawem w Berlinie do oznaezenia jej

atrybusyj i poczynienia przygotowań do wprowa

dzenia jej w życie. Ministerstwo pruskie ma po

zostać w dzisiejszym swym składzie.

_ Rząd franeuski zamierza podobno przedłożyć

wniosek o rewizyę konstytuoyi Izbie deputowa

nych, skoro się tylko po świętach posiedzeniajej

na nowo rozpoczną.

O mowaeh Ferrego w Cahors i Perigueux od

*yw*ją się dzienniki republikańskie umiarkowane

z wie]kiem uznaniem, radykalne zaś powstają na

nie gwałtownie.

National wyraża swe niezadowolenie z rezulta

tów osiągniętych dctąd w Tonkinie.

W wojnie

tonkińskiej nie zależało tyle , zdaniem pomienic

nego dziennika, na zajęciu miast, ile raezej na

schwytaniu i wyniszczeniu czarnych ehorągwi, ży

wiołu, który wiecznie może zakłóeać porządek

w kraju. Tego zaś celu nie osiągnięto nigdzie.

Ostatnie wiadomośei z Chartumu, ehoeiaż są

może nieeo optymistycznie zabarwionemi, dowo

dzą jednak, że Gordon zdołał wjednym punkcie

przełamać otaczający miasto łańcuch oddziałów

powstańczych, a komunikację tę z resztą krajn

stara się utrzymać wysunięty naprzód oddział ka

waleryi pod dowództwem Saleh baszy.

’W ybory do sobrania bngarskiego odbędą się

d.27b.m,

Stosunki dworu chińskiego w Pekingu są tak

niedostatecznie znane w Europie, ża trudno osą

dzić, ozy rewólueya pałaeowa, która się tam od

była, znaczy zapanowanie ducha wojennego, ezy

pokojowego. W miejsce księcia Kung, który stał

na czele rządu, wstąpił książę Chun, dotychcza

sową Radę spraw zewnętrznych rozwiązano, ale

czy się to wszystko odbyło sa to, że wogóle po

moc Tonkińezykom dawano, ezy też za to, że ieh

niedostatecznie wspierano, trudno dociec, Naka

zane bowiem są rekrutaeye i zbrojenia. Ciy one

jednak znaezyó mają pogotowie do zamierzone

wojny, ezy też jedynie za środek ostrożności

w eelu obrony kraju poczytane być mają, tego

nikt na pewne dotąd nie wie.

Naczelny dygnitarz kościelny w kraju

naszym Arcybiskup Metropolita lwowski

rit. łat. X . Franciszek Ksawery Wierzeli

lejski, zakończył długi swój żywot, prze

bywszy już półwiekowy jubileusz święceń

kapłańskich, a trzydzieści ośm lat godno

ści pasterskiej.

Nie samą atoli godność zmarłego Arcy

pasterza uczcić nam dziś przychodzi. Co

fnijmy się w przeszłość — przypomnijmy

sobie czasy, kiedy indjferentyzm wieku od

wodnił synów rodzin szlacheckich od słu«

żby ołtarza, józefizm zaś połączony z sy

stemem germanizacyi,

sprowadzał kler i

episkopat galicyjski do poziomu biurokra

cyi-a

naczelne stanowiska w hierarchii

kościelnej zdarzało się, że zajmowali cu

dzoziemcy nieposiadający języka polskie

go, lub też osobistości obce tradycyom na

rodu.* Stan ten rozszerzał przedział między

episkopatem iklerem a społecznością świe

cką, a obojętność religijna wzmagała się.

W tych to czasach X. Wierzchlejski

przebywszy

wszystkie szczeble hierarchii

dyecezyalnej, wstępował na stolicę prze

myską i wznawiał stare tradycye Dziadn

skich, Piaseckich, Fredrów, Szembeków i

Sierakowskich,

Słynnąbyłajego wymowa, a świetną iroz

ległą Danka, dopokąd zaś wiek niepodkopał

sił, gorliwość pasterska wzorową. Niezmier

ny mir otoczył X. Wierzchlejskiego w tej

epoce" sprawowania rządów dyecezyi prze

myskiej, lecz wnetklęski spadające na ca

ły kraj, stały się powodem, źe i biskup

przemyski

nieuszedł podejrzeń i

nagany

ówczesnej władzy. Bolesne te przejścia od

jęły połowę dzielności pastćrskiej, jaką się

za młodszych odznaczał lat, a gdy usunię

tą została niechęć władzy, X . Wierzchlej

ski, powołany po zgonie Arcybiskupa Ba

ranieckiego do steru Archidyeeezyi, niemógł

rozwinąć tu takiej działalności, jakiej spo

dziewać się móżna było po wysokich przy

miotach jego duszy i umysłu.

Jeśli niemoce sędziwego wieku osłabiły

energię w zarządzie tak rozległej dyecezyi

i stanowiły przeszkodę w mozolnej pracy

wizyt biskupich, to powaga wzrastała usta

wicznie, Powaga ta połączona z wielkąła

godnością uśmierzała wszelkie spory tak

w stosunku do podwładnego kleru łaciń

skiego, jak

w stosunku do hierarchii ko

śeielnej drugiego obrządku.

Powaga ta manifestowała się także i na

zewnątrz, wobec władz, wobec spółeczności

świeckiej i w naradach

episkopatu

całe

monarchii, jak i w wielkich zebraniach hi

skupów kościoła powszechnego. Na soborze

watykańskim

uznawano

Arcybiskupie

Wierzch’ejskim jednego z najbieglejszych

kanouistów a podziwiaj jego świetną wy

mowę w klasycznym jęz,yku Rzymian. Lu

bo wraz z całym kleręm

austryackim X

Wierzchlejski należał dofmuiejszości na So

borze — nauka jego i powaga przyczynia

ła s?ę do tej świetności, z jaką episkopa

polski był tam reprezentowany.

Od lat kilku na własne życzenie X. Ar

cybiskup znalazł dzielną pomoc w zarządzie

dyecezyi w skutek nominacyi sufraganem

X. biskupa Morawskiego.

I dziś choć

opróżnioną

została stolica

Arcybiskupia

dyecezya nie została bez

pieczy pasterskiej, która od kilku lat roz

winęła się w dwójnasób przez wizyty bis

kupie w najodleglejszych i od dawna nie

odwiedzanych dekanatach.

Nienasząjest rzeczą zapuszczać sięw py

tanie,

kogo Stolica Sta w porozumieniu

z Monarchą naznaczy na następcę zmarłego

Arcypasterza — ale winniśmy tylko wska

żać, jak ważnym dla spraw Kościoła jes

ten posterunek.

Lwów ma wyjątkowy przywilej, że jest

siedzibą trzech arcybiskupów lubo życie k a

tolickie tu się jeszcze nie kończy, bo tkwi

po za wschodnimi granicami kraju — osta

tni to atoli szaniec świata katolickiego, po

za który nie sięga wolność Kościoła.

Lubo po upadku Polski, Stolica Sta za

chowała historyczny tytuł prymasów gnie

źnieńskich i uznaje zawszejedność prowin*

cyi kościelnej polskiej - w faktycznych je

dnak stosunkach przyznała

metropolitarne

atrybucye Arcybiskupom nrowskim nad ca

łą Gralicyą, jak później przyznała podobne

zwierzchnictwo Arcybiskupom warszawskim

nad dyecezyami w obrębie Polaki kongre

sowej, a Arcybiskupom mohilewskim nad

dyecezyami w granicach cesarstwa rosyj

skiego. Zwierzchnictwo Arcybiskupówlwow

skich rozciąga się na dyecezyę przemyską

porozbiorową dyecezyę tarnowską, nie

sięga tylko do biskupstwa krakowskiego,

które na mocy starożytnego przywileju ma

równorzędność ze stolicami arcybiskupiemi.

Lwówjest więc drugą instancyą w rze

czach kościelnych dla całego kraju z wy

ątkiem Krakowa.

Ztąd stanowisko Arcy

)iskupa ma szeroki wpływ i naturalneprzy

wództwo.

Arcybiskup

nietylko rozstrzy

ga kwestye sporne natury duchownej, ale

on jest powołanym do inicyatywy w ra

zach wspólnego działania biskupów na ze

wnątrz, aktów dotyeząeyeh ogólnych spraw

Kościoła, lub też potrzeb duchownych kraju,

jak zwoływania synodów prowineyonalnyeh

it.p.,

on jest naturalnym pośrednikiem

między krajem a Stolicą Stą, lnb jej mra

cyaturą. Od niedawna ustalił się zwyczaj,

że takie zwierzchnictwo i takie pośrednictwo

spełniał Arcybiskup

wiedeński — było to

jakby przeniesieniem centralistycznego sy

stemu w państwie w organizacyę Kościoła;

adresy do Oica Sgo lub Świętopietrze prze

chodziły z Galicyi przez Wiedeń i zacie

rały swoje pochodzenie.

Ludo rozumiemy potrzebę wspólnego po

rozumienia się w danych wypadkach wszy

stkich biskupów monarchii, bez różnicy na

rodowości,—

to jednak ta centralizacya e

piskopatu niema ani podstawy polityczej

ani kościelnej -

nieraz

zaś

sprowadzała

episkopat galicyjski na tory mniej odpo

wiednie uczuciom i dążeniom naszego kraju

zwłaszcza gdy niekiedy krzyżowały się

przeciwne prądy polityczne między Wie

dniem a Pragą, i oddziaływały na stano

wisko episkopatu. Arcybiskup lwowski nie

tylko wobec Stolicy Stej ale wobec tronu

Monarchy, ma równorzędne stanowisko

z Arcypiskupami Wiednia, Pragi lub Ostrzy

cbomskim prymasem Węgier.

Uczucia Monarchy, który w wyborze pa

sterzy działa zawsze w ścisłem ze Stolicą

Stą porozumieniu, kierunek obecnego rządu,

którego jednym z głównych przymiotów, że

wolność Kościoła we wszystkiem szanować

umie, a sferę polityczną od religijnej ściśle

oddziela— dają nam rękojmię’, że następ

stwo po ś. p . Wierzchlejskim

w krótkim

czasie przejdzie w ręce pasterza, który za

równo w rządzie archidyeeezyi, jak w tem

naczelnem

zwierzchnictwie, odpowie wiel*

rim zadaniom księcia Kościoła.

z Wiednia.

Od jednego z najwybitniejszych członków

voła Polskiego w Wiedniu, otrzymujemy na

stępujące uwagi:

13 kwietnia.

Diień Zmartwychwstania Chrystusa! ileżto my

śli eińnie się w dniu tego święta! Były ciasy,

gdy pogrążeni w boleści rozdarcia politycznego,

czuliśmy w sobie samą tylko zdolność eierpienia

cfiwy, a wierzą« w wyższą sprawiedliwość Opa

trznośoi, czekaliśmy cudownego wskrzeszenia, w na

grodę za samo eierpienie. Romantyzm ten mi

nął, ocknęliśmy się po raz pierwszy i dawno już

tem mówimy wszysey, że własną tylko praoą

naród zdobyć może warunki swojego bytu. Ale

niestety! tak mówimy wszyscy, a niektórsy tylko

esynią, jak mówią. Potrzeba nam oeknąó się je

szcze poiaz wtóry, bo naród jest dotąd w teoryi,

lada powiew nerwowego drażnienia zdolny wy

rzucić z równowagi mężów praey, miotająe nimi

po manoweaeh niewyleezonego romantyzmu.

W chwili tak poważnej, gdy — bądź eo bądż

konstelaeya polityki zagranicznej zawisła w rogo

nad swobodą naszych braei w dzielnicach rosyj

skiej 1 pruskiej, kiedy my jedni pod austryackim

rządem zostając, dobiliśmy się długoletnią cier

niową praoą politycznej wolności w takieh przy

najmniej granicach, ie możemy przechowywać

u siebie skarb dueha narodowego dla siebie, i dla

ośeiennyeh braei naszyeh, kiedy powinniśmy ską

pić przy tem jednem ognisku myśl narodową i

«potęgoweć, by mogła przyświeeać, by mogła

ogrzewać, rzueająe śeiatło i promień daleko po

za graniee kraju - my znajdujemy się w naj

lepszym pędzie ślepego romantyzmu, bo goniąe

na wyścigi o *najlepsze,* o tej tylko drobnostce

w pośpiechu zapominamy, że tej mety dosięgnąć

niepodobna, a nietylko pomijamy w szalonym bie

gu *dobre* lub choćby *mniej złe,* nie bacząc,

że gdy od mety wrócimy bez wygranej, już tylko

zostanie dla nas to eo *gorsie,8 ale i tego nic

bierzemy w rachubę, ie w tym biegu o lepsze

wysmagaliśmy bez litości i siebie samych i współ

zawodników, ie w końeu zmarnowaliśmy napró

ino siły, któryeh nie mamy do zbytku, a młod

aiej braei naszej i wrogom naszym i światu ca

łemu zgotowaliśmy widowisko, które śmiesznością

okrywa nas wszystkich, rodzi niesmak powszechny

i czyni ujmę powadze i dobrej sławie całego od

łamu narodu, a takie znisaeienie moralne to do

prawdy nie bagatela!

Jeden 1 członków Koła polskiego w ’W’iednia

złożył mandat poselski z tego powodu, że spo

sób, w jaki Koło polakie prayjmowało jego my

śli i projekta w sprawie polityki kolejowej, nie

daje mu podstawy do otuchy, iż zdoła praepro

wadaić z pomocą Koła program, dla którego przy

jął mandat poselski a rąk wyboreów. I cóż w tem

szczególnego? Zdarzenie tak proste, tak natu

ralne, że doprawdy bardzo niekorzystne daje ao

bie świadćetwo każdy, kto mn się dziwi. Temei

smutniej, jeżeli mężowie powołani do kierowania

opinią publiczną, jeżeli eięśó dziennikarstwa na

szego, zdolni są owego pcsla obwołać bohaterem.

Jakto? eiji tutorowie hymnów poohwalnyeh dla

ustępującego posła Zaeharjewieza nie czuj% tego,

iż nie wolno im obrażać narodu, któremu się sa

kierowników narznoili? a eóż to jest, jeżeli nie

najcięższa obraza, wychodzić 1 założenia, jakoby

próoz poiła Zaaharjewieza nikt w krajn nie był

zdolny do spełnienia swojej powinnośei tak, jak

mn ją przekonanie wakaznje? Pomijamy wszel

kie dalsze pytania, nie chcemy zastanawiać się

ua rasie nad tem, eo wymaga większego hartn,

esy eofoąć się pod wrażeniem pierwszej przegra,

nej, eay stać aa posterunku mimo praegranej,

z góry wiedsąe, że wygrać eałkowieie nigdy nie

podobna, ale i to wiedz%e, że posterunek opuścić

znaczy tyle, ao złożyć broń i poddać zię znpełnie.

Ale bądź eo bądi, nie wolno utrzymywać, że Po

lak, który idzie ii swojem przekonaniem, jest

niezwykłym bohaterem. Poseł Zaeharjewiez ustę

puj%e uezynił, eo mu kazało jego przekonanie,

a posłowie nieuatępująey esynią, eo im nakazuje

eh przekonanie. Więe jakat tu rótniea?

A jeśli dzienniki widzą różnicę, to znaozy, że

resztę posłów próez p. Zaeharjewioza posądzają,

że albo ei nie mają żadnego przekonania, albo

oozostają przy mandatach pomimo, ie im prie

conanie każe ustąpić. I jedno i drugie jest eoś,

czego dopuśeić się nikomu nie wolno, a tem mniej

nie wolno dziennikarstwa, które w takieh rzeczach

cięższe bierze obowiązki na sumienie, aniżeli ka

żda pospolita jednostka społeczeństwa. Jakże tu

wyjść z tej zagadki psyehologiesnej? Niepodobna

nam zapossezać się w dalsze zagłębianie... ale

to pewna, że od ludzi, którzy obrali sobie wśród

»atryotyeznej praey zawód publicystów, społeczeń

stwo ma prawo domagać się więeej rozwagi

Przebieg kwestyi polskiej

od 1809 do 1812 roku.

(2)

(Ciąg dalszy).

Ten sposób zapatrywania się na traktat wiedeń

kinaznacza stanowisko, na jakiem się Rosya wier

iie trzyma od traktatu Tylżyckiego, a książę Ku

’akin żądał w imieniu swojego pana, ażeby eesarz

francuzów podobneż dał wytłumaczenie traktatu

riedeń«kiego w jakim akeie urzędowym i publi

iznym.

Napoleon i na to się jeszcze zgodził, lubo po

owieznie tylko, bo miał na względzie Polaków,

:tóryeh nie ebeiał odstręezyć od siebie.

—

Kazał

wojemu ministrowi spraw wewnętrznych hr. Mon

aliret umieścić w urzędowym Exposi!de la situa

ion de VEmpire au 1 Decembre 1809,_ oświad

izenie, *że eesarz nigdy o przywróceniu Polski

tie myślał.... że nie łatwiejszego mu nie było,

ak połączyć z temże Księstwem całą Galieyę, ale

ue ,heiał nabawić niepokoju swego sprzymierzeń

ia cesarza rosyjskiego; że to nawet, eo zdziałał

ila P,laków, uezynił mniej przez politykę, jak

’aeze

z obowiązków honoru, bo nie mógł wydać

ia zemstę nieubłaganą Indu, który z takim za

lałem ujął się za sprawą Francyi... Ce

iarz pragnie, aby mieszkańcy Księstwa poprze

itali (le contentenf) na obeenym bycie kraju, jaki

:eraz posiadają pod mądrym rządem króla Saekie

50 i nie niepokoili sąsiadów.8

Deklaracja ta bvła niejako powtórzeniem za

pewnień, jakie Aleksander dał Rosyi w reskrypcie

przytoczonym do K urakina, tylko w formie zna

»znie złagodzonej i nieodbierająeej Polakom ab

*olutnie wszelkiej n adziei; obawiał się wszakże

Napoleon, ażeby i w tej formie nie zraził Pola

ków, których pułki właśnie w tym czasie rozstrzy

ęały najwalniejsze bitwy i zdobywały na.jważmej

sze pozycje w Hiszpanii, a Księstwo Warszaw

c e miało 50,000 wojska na jego zawołanie, me

lieząe kontyngensu, którego corocznie dostarczało

na zapełnienie ubytków w pułkach polskich, bę

dących na żołdzie francuskim. Polecił przeto re

zydentowi francuskiemu w Warszawie p. de Serra,

ażeby dyskretnie i zręcznie dał poznać ministrom

i osobom wpływowym w Warszawie, iż oświad

czenie jego, w obrazie sytuacyi cesarstwa potrze

bne było jego polityee, ale niema najmniejszej

wagi. Toż samo miał powiedzieć w tajemnicy

księciu Józefowi i jenerałom młody oficer sztabu

cesarskiego Dezydery Chłapowski, który za urlo

pem wyjeżdżał do Warszawy. Jeden i drugi nie

wiele sobie praey zadali, ażeby podtrzymać ufaość

Polaków w Napoleonie. Nikt o rokowaniach jego

z Aleksandrem nie wiedział. Oskarżający go do

kument mało kto ezytał, a każdy powtarzał je

den za drugim to Credo ogólne, *że Cesarz wie,

co robi, że wie on o postępkach Moskwy, że przyj

dzie ezas odwetu i ezas ten niedaleki.8 ł)

Wobeo takiej niezachwianej wiary Polaków

w Napoleona-zbawcę, mógł tenże śmiało prowa

dzić dalej swoją podwójną grę. Jakoteż wkrótee

po ogłoszeniu swojej deklaracji napisał poufaic

do Caulaineourt’a, ażeby wyrozumiał Aleksandra,

ezy, chcąc utwierdzić przymierze z nim, małżeń

stwem z siostrą jego W . ks. Olgą. natrafiłby, lub

nie, na te same przeszkody co w Erfureie. Przy

pomina sobie czytelaik, iż Talleyrand z polecenia

Napoleona badał Aleksandra w tym względzie

w Erfureie, a cesarz rosyjski odpowiedział, że

carowa matka zawarowała sobie wyłączne prawo

rozrządzania losem swoich córek; on zaś do tego

wcale się nie mięsza, wszelako w tym razie bę

dzie się starał wyrozumieć matkę.

—

Talleyrand

wziął to za grzeczną odmowę i rzeczywiście już

więeej o tem projekcie małżeństwa mowy niebyło.

Po wojnie z Austryą Napoleon postanowił nie

zmiennie rozłączyć się z Józefiną, eo nie było

rzeczą trudną, bo małżeństwo ich zawarte pod

dyrektoryatem, było tylko kontraktem cywilnym,

mogącym być zerwanym na żądanie obu stron.—

Cesarzowa Józefina, po wielkich płaczach, przy

chyliła się do życzenia męża i rozwiązanie pra—

Niemcewicz P amiętniki I. 184 99,

wne małżeństwa było już przygotowane. Napo

leon wahał się jeszoze tylko w wyborze nowe_

małżonki między areyksiężniezką austryaeką Ma

ryą Ludwiką, córką Franciszka II, a W. księżni

ezką Olgą.

Imię Maryi Ludwiki utkwiło w jego pamięei

od dnia, w którym bombardowałWiedeń. W cią

gu bowiem największego ognia przybiegł do nie

go parlamentarz z prośbą, ażeby strzały odwró

cić kazał od zamkH, gdzie leży arcyksiężniczka

Marya Ludwika chora na ospę. Napoleon chętnie

bardzo uwzględnił to żądanie i zamek Cesarski

ochronionym został od bombardowania. Gdy w kil

ka miesięcy później myśl nowego m ałżeństwa u

staliła się w jego głowie, zwrócił oezy najprzód

ku Austryi — i tej księżniczce, która jak sobie

wyobrażał wdzięczną mu być powinna, że ją u

atrzegł od straszliwych skutków bombardowania

i w grudniu już 1809 roku ambasador franeuski

w Wiedniu przebąknął kilka słów o tem Metter

niehowi, ale po namyśle, małżeństwo z Carówną

wydało się Napoleonowi korzystniejszem w oko

lieznośeiach, w jakich się znajdował.

List poufny, jaki napisał w tym względzie do

do Caulaineourt’a skrzyżował się snaó w dro

dze z depeszami Rumiańcowa i Caulaincourt’a

do Champagniego, w których jeden i drugi opo

wiadają wrażenie rozczarowania, jakiego doznał

Cesarz Aleksander po przeczytaniu deklaracji

Napoleona *w Obrazie sytuaeri Cesarstwa.*

—

Rumianeów powiada, źe eała Europa przekonaną

jest, że Cesarz Francuzów założył sobie odbudo

wanie Polski, że wszystkie Gazety angielskie i

niemieckie o tem trąbią, że Polaey sa pełni otu

ehy, że przeto traktaty Tylżycki i Frankfurcki

stracą wszelkie znaczenie, jeżeli Napoleon nie za

gwarantuje wyraźnie, iż Polska nigdy odtworzoną

nie będzie.

Napoleon odsyła swojemu ministrowi depeszę

Caulaineourt’a z listem następującym :

Paryż 31 g-rudnia 1809 r.

*Mości książę de Cadore.

—

Zwracam W am

list księcia Vieeney (Caulaineo urt’a). Zdaje mi Bię,

że mógł był odpowiedzieć (Aleksandrowi) w spo

sób więeej zadawalniająey. Możecie prsesłać W a

sze depesze przez pułkownika Gorgoli, ułożywszy

je tak, ażeby mogły byó ezytane przez P. Ru

miańeowa. Odpowieeie księciu Yieency, żemi przy

kro bardzo, iż od ezasu, jak daję instrukcje,

ażeby uezyniono, eo ja chcę, dotąd jeszeze obja

wiają się takie niepokojenia8.

Napiszeie do P. Rumiańeowa, że nie przestano

dawać zapewnień i rękojmij, jakieh żądano, ale

że nie mogę być odpowiedzialnym sa artykuły ga

zeeiarskie i za wszystkie wieśei, jakie rospuszeza

ją angielscy ajenei, przeeiw którym należy Bię

mieć na baeznośei.8 *).

Pod tąż samą datą pisze Napoleon własnorę

eznie do Aleksandra w te słowa:

- Panie Bracie.

Paryż 31 grudnia 1809 r.

Otrzymuję powtórną depeszę

od kanelerza Rumiańeowa. Po eóż wraoać do

spraw, które list mój z Wiednia zakończył. Zde

klarowałem wobee Enropy, eo myślę nietylko o

księstwie Warszawskiem, ale także o Wołoizezy

źnie i Mołdawii.

—

Po tem wszystkiem nie wiem

już ezego odemnie żądaeie — nie mogę przecież

prowadzić walki z mgłami i chmarami.

—

Zosta

wiam Waszą Cesarską Mość sędzią, kto z nas

dwóch zachowuje wierniej język sprzymierzeń ea

i przyjaciela.

—

Wchodzić na drogi nieufności,

jest to zapominać Tylżę i Erfart. W . C. Mość

będłiesz-że dosyć dobrą, przyjąć przychylnie te

wynurzenia?

Pozwoli że mi Wasza Cesarska Mość zdać na

księeia Yinceney wszystko, co mam Jej powie

dzieć o mojej polityee i o mojej prawdziwej przy

aźni. Nie wyrazi on nigdy, jakbym tego pragnął,

uczuć, jakie mam dla niej.*

Napoleon. 3).

W ostatnim ustępie jest moie lekka allnzya

do zlecenia, jakie Napoleon dał Caulaineourtowi

eo do zamierzonego przez niego małżeństwa z W.

,Ib. Olgą. Właśnie też, podezas gdy się krzyżo

9) Correspondance de Napoleon, tom XX. 109.

3) Correspondance de Napoleon, tom XX. 109.

wały ostatnie depesze między Paryżem a Peters

burgiem, dotknął był tej sprawy ambasador jego

na dworze Cara. Aleksander odpowiedział mu

z wielką uprzejmością: *Co do mnie, bardzo mi

to przypada; myśl ta nawet uśmieeba mi zię....

Zdaniem mojem, Biostra moja nie moie nie le

pszego uesynić dla ziebie i dla ogólnych intere

sów ; ale ukaz, również jak i testament mojego

ojca oddają mojej matce wolne rozrządzenie swo

jemi córkami. Jej idee nie zawsze są zgodne ani

z mojemi życzeniami, ani z polityką, ani nawet

ze zdrowym rozsądkiem. Gdyby to odemnie tylko

zależało, mielibyście moje słowo przed wyjściem

z mojego gabinetu 4).*

Odpowiedź ta była wymówiona z takim tonem

szoserośoi, że nieabyt przenikliwy, a zdawna już

będąey pod ezarem Aleksandra, zmieniony prawie

w Rosjanina, jak mu to nieraz Napoleon przy

mawiał, książę Viceney wziął oświadczenie Ale

ksandra za ssezere złoto i nie wątpił, że on wy

jedna od matki, ezego tak mocno zdawał się pra

gnąć. Prosił go tylko, ażeby zeeheiał dać mu od

powiedź ztanowezą w eiągu dwóeh dni; ale po

dwóoh dniaeh nie było odpoadedzi, i Aleksander

żądał pod różnemi pozorami dziesięei dni zwłoki,

to jezt do 10 styeznia.

Tymczasem poufne rozmowy między Cesarzem

Wzseeh Rosyi a francuskim ambasadorem cią

gnęły się dalej o kwestyi, która różniła Franeyę

Rosyą. Jednego dnia zastał Caulaineourt Ale

ksandra w swoim gabineoie, odczytującego pewien

dokument. Był to projekt konwencji pomiędzy

łesy% a Franeyą, który Cesarz podał do czyta

nia ambasadorowi, jako streszczony wynik dys

husyj, jakie prowadził z nim w ciągu kilku dni

ostatnich.

4)Bignon t.X,67.

Juliusz Falkowski.

(Ciąg dalszy nastąpi).

liaHBHiialę

ESteWki^K

drrótemdrataf»*KSffl%MS:

wy ra*lOesi. u tuigyMrtępfijrm ^ S «ni- liiw teM (MIłtrnnnioyfatemlka)odmĄ

am«lnu drW drafcytnpT66cnŁutetdyru.- Brią«Mta «a ,«««*

*«larw, egtoa**zita i i p) B*tyim»-Bśe.aa an« 1 ate od 100egwrau dl* *amtWwyeta, ajW wĄ

od 100 «pw»- di* *ł*|*łowyea pcaoonaMtoirtw. -

Hale*y»otf oprana iij mmpntjt taAwM «« *

S:::rrs^sr^dT\v

Rue Cite:*» 4: (pnmaaMff*tf p. WtOMnty Mnrikowaki, Fankowg Fotooisldr« SB); w w t a a a ta )p

niM watea »ffogter ;taSrt« y Haąihw^, FnakfoNl» a. «L, Bwllnla, Upaku, * W fi i Wroatorfa,,

A. Opytók, eto*ępbwrtełKr 8, IŁ H oao (takt« « Iwr(hri«. Btiuakurga, E ensahtea I H(ttSWte?dw).

H. SUtaldk, M. Dato», 9LStek, w Ftankfcurte a. BL «. L. Daute * Co«».

f1frf,.h l ,, - _

soiaieaais, « 1^

stadste i *ri Mgtemm.

PdOM»a« . , w , oi«Mpatictattsy, v fcteowte pa10Ł,w Lwinrlt!ak 1***syft*

wya»u2»

FWM!Jwtetote AtteityadW .

**w%T°15

o« Jbw*«m

Ktate*tea . . ;

* ...........................

Sais.60«.

^jaw^a?y^ia-,;Sib;

r%EZH2ffisZzg

’

1 z 6 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu