Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 695 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Ner 76.

Kraków, 3 Kwietnia - Piątek.

Rok 1885.

CZAS

Administracya ,,CZASU11(Hrskowle i urzędypocztowe, tllfjicowę preannirratę księgarnia

S. A Krzyżaiiołr kit ,jo Latdel Z. ,Skalskiego* w Snkii nnic?ch, biaro dzienników i ogłoszeń E, ’Silber

steina w Siikieniiicach, handel Bajera przy ulicy Gród; kiej, traiika Riikiińskiego w Sukiennicach.

—

O g ł o u e n i a inseraty przyjmuje się z ł opłat., od miejsca wiei za drukiem drohnym (petitowym)

za pierwszy raz 10 cent,, za t zdy następny po Ł tent — K iule(śsne (uh 3 stronie dziennika od

miejsca _wiersza druki ;m drobnym pu PO ,ont. z i kaidy raz.

—

Ogłotirriils I prmiameraię

przyjmują: » r I ,w « « t , Aienoya ,CZASU11 w główi.ym wkładzie tytoniu I,’r ;I prty ui Trybunał

ski_ei L 4: « P u ryiu \ yl.)czi.iep Adam RuaCrment4; (prenumeratę p. W. Raczkowski. Faubourg

Poissotiióre 331; v» W n rtuln pp Ha =er tein is Fogler (takie w Hamburgu ł r.,nkfurci( r M,, Ber

linie, Li),sku, Bazylei i Wrouławm), A. Oppeiik, Stuhf nbastei Nr. 2 , R, Mosse »takie w Berlinie, HŁin

burgu, Monachium i Norymberdze!, H. Scl.nlek. M. Dukea, M Stern, «.ylko prenumeratę pp. II. Gold

_«

:midt ft C,, w Fi,nkfureie n. A! G L. Paube ft C.

W W u n a w i j przyjmują ogłoszenia pp Reichman i Frondler, biuro ogb jń przy ul. St natoi ,kiei.

Prenumeratę przyjmują:

Przedpłata na ,,CZAS11

od dnia lgo K,wietnia 1885 r.

Mprzesylk tjocztową trpaństwie

AustryąrMem:

na całyrok 34 złr.

”* ^ 52,ku

na ki

na i miesiąc

*łr. \%

*łr. 0

rfr.

Z przesyłką pocztową do Niemiec:

na cały rok 50 marek,

ni pół roku

na kwartał

na 1 miesiąc

* 8 marek

14 marek

0 marek.

Uprasza aię o wczesne z nawianie i wy źne wy

ńazwiaks miejsca odbioru bo i ideałanic

dawnej opa"ki drukowanej z .dresem.

Prenumerata llciy tlę tylko

od pierwszeg:o do o»tctnlego dnia

w miesiącu.

rumeratę, którą przyjmuje Adminiatraey? Czasu

w Krakowie i wszystkie urzędy pocztowe, najdogo

dniej i najtaniej przesyłać przeMazen po zi -

wym.

Cena , ( ’zasn’ zagranicą ogłot-on« jest w tytule

Mego Numeru.

2 W ?Hejscow a prenumeratę przyj

mtąje (%ciinlul.łtrący a ,,Cza

,« tu

dzież Jene j pp. g . Sllberstelna

b aro dzienników i og’łoszeń w Su*

Kleimlcacli pod 1. 31 u liandlu ga

1* teryjnym p MLHerza, (od fi 1

Nu !n* w hotelu Saskim), handel

Z. La!skieg’o w Nukleni cach pod

» ’S1, sprzedaż gazet K.uklltiskle

gro 1 hall Sukiennic 1. 0 , księg:ar

nia 8. A. K,rzyżanowskieg:o w ryn

ku g:ł wnym, handel Hessa w ryn

ki! gł

nym, handel Bajera przy

ulicy Krodzklej.

W We Lwowie przyjmujeprenu

meratę p. Józef Knapp w g:łównej

trafice cyg’ar 1 tytoniu ]Ki 3 przy

ulicy Trybunalskiej,

Przeg-ląd Polityczny.

Kraków 2 kwietnia

Poniżej streszczamy działalność Rady państwa

w statnim okresie tej parlam entarnej kadencyi,

w tem przekonania, iż jnż po świętach me zbie

rze się Izba deputowanych. W kołach poselskich,

jak donoszą z Wiednia, obiega nawet obecnie po

głoska, że parlam ent zost:anie zamknięty mng

und hlanglos t. j . bez wysłuchania uroczystej mo

wy tronowej.

Komisya kolejow a Izby panów rozpoczęła węzo

raj dyskusyę nad ugodą z koleją Połaocną Refe

rat objął br. Kuefstein:

Do Politik tilegrafąią z Wiednia! nZ powodu

w yborów do R ady państwa, rozpoczn;, się okłady

ugodowe z W ęgram i prawdopodobnie dopiero

w późnej jesieni podczas sesyi wspólnych dele

gacyj."

Utw orzenie gabinetu Freycineta połączone jest

z w ielkiem i trudnościami i dlatego do chwili kie

dy to piszemy niema wiadomości o składzie, w ja

kim wystąpi. D zienniki uważają Freycineta, jako

dz:s jedynie m ożliwego prezes,° gabinetu, większa

ich część żąda ministerstw a koalicyjnego.

Główną pozycyą Francuzów w Tonkinie jest

Ha-Noi nad njściem rzeki Thai-Bigne do rzeki Czir

wonej. Z tego pnnktu manewrowali dotąd kn Za

chodowi wzdłuż rzeki Czerwonej, aż do Tnyen

Kwang. a wzdłnż izeki Thai-Bigne na północ kn

jej źródłom a zarazem ku granicy chińskiej. N a

ostatniej Im ii działał jenerał Negrier. Leży tu naj

pierw w niew ielkiej odległości od Ha-N oi, Bak—

Nlnh a dalej na północ LangSon. Negrier dotarł

inż był do źródeł rzeki Tbai-Bigne, przekroczył

nawet d:ział wód i zabrał za Langsonem bramę

chińską, kiedy nagle ujrzał się wobec, jak utrzy

mują, 40,000 świeżo nadeszłych Chińczyków. Od

party zrazu odDrng-Dong, który chciał zabrać, mu

siai następnie ustąpić z Lang-Sonu, na który Chin

czycy z więrazą śmiałością, nJż dotąd okazywali,

uderzyli i i,ędzic mógł być zadowolonym, jeżeli

zdoła sie stanowczo utrzymać w Bak-Nmh.

Jenem Briere dv i Isle posnwał bię niedawno

temu wzłnż rzeki Czerwonej, kn jej źródłom, na

Zachód i oswobodził tu od oblężenia przez Chiń

czyków załogę francuską w Tuyen- K w ng. Wobec

wstecznego ruchu jenerała Negrier mnsiał się sam

cofać ki Ha-N oi, żeby w razie zupełnego pobicia

jenerała Negrier nie był odciętym od morza. Nie

zatrzy: a on się zapewne w rncbn swym w str znym

a w . Ha Nc i; tal wypada przynajmniej nczynić,

: eby połączonemi siłami brcHi" Delty poniżej Ho Noi

leżąeij bo z niej mają wyżywienie i po niej je

dynie dostać się mogą w razie porażki do portu

w którym wylądow ali.

Briere de Fisie donosi w swym raporcie, że i

górnym biega rzeki Czerwonej zjawili się

Chińczycy w znacznej liczbie. C zy wobec ich na

p!y u zostawił załogę francuską w Tnyen-Kwang

na łasce Boskiej, jako stracony posterunek, me

j cy przez czas ,kiś powstrzym ać naw ał chiński

od nagłego rzucenia się na H a N oi, nie donosi

w swym raporcie.

Teraz obrona Delty, t. j . tej części Tonkinu

w której rzeka Czerwona między Ha-Noi a mo

rzem dzieli się na liczne odnogi, będzie jedynem

zadaniem Francuzów, aż do przybycia posiłków.

W końcu kwietnia rozpoczyna się w Tonkinie

pora deszczy, nniem»żebniająea w bagiennej czę

ści tego kraju wszelkie m chy wojenne. Jeśli się

więc okaże, że się Brićre i Nćgrier będą mogli

własnemi silami utrzymać w Delcie tonkińskiej,

nadpływające posiłk nie powinnyby zawijać dc

portów tonkińskich, ale ndać się wprost pod za

słoną eskadry Courbeta do północnycn portów

chińskich i prze zrobienie tam jakiej decydują

cei dywemyi zmusić Ch:ńczyków do zadarcia

pokoju.

Co do pos.łków tych donoszą z Paryża, że

8003 ma być wysłanych zarazgw pomoc jenerałem

do Tonkinn, skoro zaś uchwalone zostaną zażą

dane kredyty, ma być otworzoną i wysianą armia

z 50.000 złożona, z nieokrc ślonem dotąd r r ezna

cztn.jm.

W sprawie afgańskiej oświadczył Hartingtun

w Iznie niższej parlamentu angielskiego, ż Ro

sya odp )Wiedziała na * :aną nutę angielską i przy

rzekła, że wojska jej dalej posuwać się nie będą.

Udzielenia dalszych szczegółów odmówił z powo

dn toczących się jeszcze w tej mierze rokow ań.

Parlam ent angielski odroczył się do dnia 9 gc

kwietnia.

Wieści, jakoby Osman D igm a wysłał patlamen

tarza do obozu angielskiego nie potwierdzają się.

Zdaje się natomiast, że znikł on ze stanowiska

swego w pobliżu Snakim n, aby zwabić Anglików

w głąb pustyń

Wszystkie wczorajsze dzienniki niem ieckie, z ma

łemi wyjątkam i, podnoszą zasługi ks. Bismarka

l;icząc z tem życzenia swe dla jubil°ta. Uroczy

stości, z których puniźej dajem y krótkie sprawo

zdanie, odbyw ają się podłng ułożonego programu.

Wieści, jakoby Nelidow m iał zastąpić Orłowa

w B erlinie, du Konstantynopola zaś miał wysła

nym być Loris Melikow , są bardzo wątpliwe.

Loris M elikow , którego życzy sobie podobno Giers,

nie ina sympatyi w innych sferach petersbnr

skich.

Melioracye krajowe.

Lwów 1kwietnia.

D Pcnieważ ustawą finansową * dnia 26 mar

Ła r. b. dz. u. p. 1. 28 zatw^rdzonym zowtał pre

minarz państwowego fanduszu melioracyjnego

(wedle rozd. 29, tyt. 8, §. 6 b. w kwocie łr.

150,i82), zatem sankcya krąj. gr»cyalnych ustaw

meli ira°yjnych, odnoszących sit do przeprowadze

nia siedmiu przedsiębiorstw m elioracyjnych prr,y

pomoc;; skarbu pnństwa może być oczekiwaną

w nąjoiiźszym czasie, zwłaszcza, że w myśl § 6

astawy m elioracyjnej wypłacie z» iłków państwo

wych na te roboty nic jnż nie stoi na przeszko

dzie. Stosownie do tycb ustaw zapewnioną zo

stała krajow i bezzwrotna subweneya z innduszn

melioracyjnego w kwocis 184,322 złr. , oraz 4° 0

pożyczka w kwocie 6300 zł" , z czego w roku

bieżącym przypadnie do w ypłaty kw ota częścio

wa 60.185 złr.

Przedsiębiorstwa wspomnione m aja na celu ro

boty koło regulacyi mniejszych potoków (Kisielina

w pow. Brzeskim, Nowy Breń w pow. Dąbrow

skim i Mieleckim , odpływ dz«; h wód w pow.

Mieleckim, Łęg i Trześniówka w pow. Tarno

brzeskim), tndzież osuszenie bagien N iskich i R u

dnickich w pow. Niskim , a więc w okolicach ze

szłoroczną itastrofą powodziową najsrr żej do

tkniętych. Gdy zaś robotom tym , oprócz zapomogi

państwowej, zapew niają odnośne nstawy krajow e

także zasiłek z funduszu krajow ego w tej samej

wysokości (60,185 złr.J, przeto oczekiwać należy,

że przedsiębiorstwa rzeczone przyczynią się cho

ciaż w części do złagodzenia skntków klęski po

w jdzio w e j w powiatach nadwiślańskich.

Wydział kraj iwy polecił seż kraj. binrowi me

lioracyjnemu poczynić odpowiednie przygotowania,

ażeby skoro tylko zapadnie nankcya k raj. nstaw

m elioracyjnych, a odnośne operąty techniczne

zwróci ministerstwo rolnictw a, mogły być i/szyi,t

kie roboty pod kiernnkiem tego bifira bezzwłócz

nie rozpoczęte.

Jakkolwiek udział naszego kraju w państwo

wym fandnszn melioracyjnym w rokn bieżącym

jest odpowiednim, bo wynosi 40°/o w stosunku

ao całej Przedhtawii. to jednak ogólna kwota za

pew niona z tego fundnsi:u ustaw am i, nchwalonemi

przez S n u na zeszłorocznej sesyi, w porów narin

z udziałem innych krajów , ja ki w całym s? :regn

lat, stosownie du analogicznych ustaw k rajowych,

tymże przypadnie, przedstawia się dla nas mniej

KOrzyotnie

I tak wedle w yjaśnienia, przedłożonego prrez

m inisterstw o rolnictwa do preLminarza funduszu

melioracyjnego na r. 1885 przyznane zostały sto

sownie du specyalnych ustaw krajow ych innych

prowincyj następne zasiłki z pań-twowego fnndu

szn m elioracyjnego:

1) dla Styryi na legnlacyę f?

90,000 złr.

2) dla Karyntyi na zabndwanie po

toków g ó r s k ic h ..................................... 86 ,711 B

3) dis Szląska na legnlacyę W isły

i dopływów ....... 293,850 v

4) dla Ozech na regulacyę Mrliny . 108.906 n

ogółem . 578,906 złr.

p ćl za g(’ -r Gal cya zapewniła sobie uchwalone

mi przez Sejm ustawami zasnek państwowy ty!

ko w kwocie 184 322 złr., co przy ogólnej kwo

cie 763,228 złr., zaangażowanej z fanduszu mel7j

racyinego, wynosi zale"!w ie 24% .

Powodem tego niepomyślnego rezultatu jest nie

ta okoliczność, że galic. u s t a w y melioracyjne nie

nrnały tutejszych przedsiębiorstw za krajow e, z u

działem funduszu krajow ego w wysokości i O %

kosztów, jak to jeden z krajnych dzienników

podnosił, gdyż w każdym ?ypad* n , czy przed

stebiorstwn jest krajowe, lnb tylko prze? kr°;

subwen°yonowane, pańsiwo udziela ;asiiku do

30u,0 (przy robotach górskich lo 5 0 ° a), lecz co

do rozm iarów stosunkowo, drobne roboty (z w j

jątk:em Nowego Brnia) wymagające n.ezn *nego

fydatkn, co do których distarc°one były Vydzia

łowi krajowemu operaty techniczre, odzież zu

pełny brak projektów odnoszących się do robót

górskich oraz organów, któreby się tymi dabora

tami m igły zająć.

Pierw szy błą*1 może być przy pomocy biura

melioracyjnego usuniętym , o co też już obecuie

stara się Wydział krajowy, a szczególnie p. Mar

szalek, który nietylko przemysłem, ale i sprawami

kaltury krajow°,i zarówno gorąco i troskliwie się

zajm nje. I tal. już dzisiaj powiedzieć m ożna, że

przedmiotem ustawodawczej czynności Sejmn na

szego hędą prawdopodobnie w rokn bieżącym hł

stępne/większe przedsiębiorstwa m elioracyjne:

1) regulacja górnego Wisłoka w po?.’.

Sano

ckim , Brzozowskim i Krośnieńskim, ewentualnie

także regnlacya dolnego W isłoka od Rzeszowa d

ujścia w pow. Rzeszowskim i Łańcuckim;

2) oszn zonie 3,000 morgów bagien w północnej

części powiatn Rzeszowskiego (spółka M row elska);

3) reguła^ya Brnia starego i dopływów w pe

wiecie Mieleckim ;

4) regnlacya Bugu od ujścia P ołtwi w Busku

do ujścia Raty;

5) regnlacya Gtnlej Lipy od Przemyślan do

Rudy w pow. Przcmyślańskim i R ohatyńikim;

6) regnlacya D niestru od F.ołodrub do Żurawna

(jak o część ogcluej regulacyi górnego Dniestrn i

m elioracyi błot naddniestrzańskicb).

Cu do drogiego brakn, t. j. niedostatecznej li :z

by techników lasowych, którzyby się mogli zająć

sporządzaniem projektów zalesień gór, tndzież za

bndowaniem dzikich potoków górskich przy po

mocy inżynierów m elioracyjnych, wskntek czego

to ważne pole melioracyi leży u nas odłogiem, a

regnlacye naszych n,ek nie mogą korzystać z 50

procentowego ndziału państw owego fanduszu me

lioracyjnego w kogutach, to zaradzenie temn złemu

leży tylko w mocy Rządn, a w szczeg lności p.

m inistra rolnictwa.

Sejm krajowy uchwalił wprawdzie przy zah

twieniu sprawozdania Wydziałn krajuwbgo o ak

cyi pomocniczej %powodn zeszłorocznej katastrofy

powodziowej, zgodnie z wnioskiem W ydziałn kra

i°w ego rezolueyą wzyw ającą Rząd do pomnożenia

technicznych i nadzjrczych sił rządowych oraz

bezzwłocznego rozpoczęcia badań d zik ich potoków

górskicn, rezolucyą ta jednak, zarowao jak i nr

gency W ydzislu krajowego me odniosły di tych

czas pożądanego reznltatn.

Działalność Rady państwa.

Dość zgodne informacye zapow iadają, że Izba

deputowanych w obecnym peryodzie prawodaw

czym swoją działalność już zakończyła, i że zbie

rze się po świętach ra:! tylko dla wysłuchania

mowy tronowej, stan )wiącej uroczysty epilog sze

śeioletuiej kam panii parlam entarnej. Właściwy to

tedy czas, aby rzucić okiem na ten świeżo ubie

gły okres sesyi, który się rozpoczął 4 grudnia

1884, a zakończył 27 marca 188 * i przynajm niej

w snchem zestaw ienia ztatystycznom przesanąć

przed okiem czytelnika te najważniejsze sprawy,

iakiem i się Izba na 51 swych posiedzeniach z a j

m owała, i które ostatecznie przeszedłszy w szystkie

sf dyo konstytucyjnego traktow ania, uzyskały moc

obow iązujących ustaw .

Z a r a z na pierw szem posiedzeniu tego ostatniego

( kresa parlamentarnej kadem yi, przedłożył mini

ster skarbn D r Dunajew ski, preliminarz bndżetu

na r. 1885, a jnż następnego dma 5 grudnio ko

micya budżetowa ro zdzieliła między siebie refera

ty specyalne nad poszczególnymi tytuła m i budżetu.

Referentem jeneralnym budżetu został wybrany

hr. Henryk Ci,em, który jednak z p »woda słabo

ści tę godność złożył, a w jego miejsce został ry

brany referentem dep. D r Mattusz. O brady budże

towe w komisyi zakończyły się w lntym; w pełnej

Iz b ie rozpo ;żęła się dyskusya jeneralna nad bn

dżetem 27 lutego i z ajęła 4 posiedzenia, podczas

gdy dyskusya szczegółow,e przeciągnęła się aż do

19 marca. 26 marca został budżet także załatwio

ny w Izbie panów, a zaraz następnego dnin u

zysk J Naj,w yższą nank°yę .

Rów nież na pierwszem posiedzeniu w grudniu

wniósł rząd przedłożenie o stanie w yjątkow ym dla

niektórych okręgów sąd iwych w A nstryi dolnej

Izba deputowanych przyjęła to pizedtożeuie 15

grudnia, a Izba panów 19 grudnia. Podczas obrad

nad przedłożeniem o czasowem zawieszeniu dzia

łalności sądów przysięgłych w Wiener Neustf dr,

oświadczył prezes gabinetu hr. Taaffe w kom isyi,

iż zniesie stan wyjątkow y w Austryi dolnej, jeże

li tylko Izba przyjmie opracowaną przez rząd n

stawę przeciw socvalistom i ustawę o używaniu

dynamitu. Zapowiedziane projekty do ustaw zo

stały wniesione do Izby 20 stycznia 1825 r., a

23 stycznia odesłano je do osobnei kom isyi, któ

ra ich zbadanie pow ierzyła wybranemu ze swego

grona podkomitetowi. 27 marca przy cła Izba de

putowanych nstawę o ożyw aniu dynamitu; ustav?a

zaś przeciw socyalistom pozostała niezalatw ioną.

N ajżyw s zy interes szerokich afer ludności wzbu -

dzały rozprawy nad ugodą z Kcleją Północną. 4

gmdnift 1884 cofnął rząd pierwszy projekt ugody,

wniesiony 29 kwietnia i niem al ogo!nie uznany za

nie do przyjęcia, a 20 stycznia 1885 przedłożył

nową, bardzo znacznie zmodyfikowany ngodę. J a

kie koleje ta sprawa przechodziła, to zostaje je

szcze w świeżej pamięci czytelników . U goda ta

wedłng uchw ał kom isyi kolejow ej, której referent

dep. D r Biliński w świetny sposób ze swego za

dania się wywiązał, i po przyjęcia poprawek wnie

sionych przez barona Schwegla w imieniu klubu

Cnroniniego, została ostatei°znie w trzeciem czyta

niu większości 1 11 gł sów przyjętą przez Izbę de

putowanych, a zaraz po święta ;h zajmie się jej

załatwieniem Izb a panów.

W ielkie znaczenie dla duchowieństwa parafial

nego m a przedłożenie kougrualne które zustało

ostatecznie załatwione 24 marca w Izbie panó°?,

a w trzy dni później także w Izbie deputowany h,

a na mocy którego ulepszenie dotacyi duszpaste

rzy nastąpi systematyi znie w przeci gn trzech la t.

Wniesiona 13 lutego nowela o należytoś :iach

skarbowych, została 160 przeciw 135 głosom na

wniosek dcp. R ufa odesłaną napowrót do kom isy

dla przerobiania K omisya, której referentem jest

dep Talirz, nkończyła jnż 6 marca swą pracę,

ale mimo to dla brakn czasn nie wszedł jnż ten

przedmiot pud obrady pełnej Izov. Również wnie

siona 4 grndnia z. r tak ważna dla naszego k ra

ją sprawa iegnlacyi rzek galicyjskich, nie została

stanr,wczo rozstrzygniętą, a naw et wniosek dep.

Zeithammera, żądając.y przyzwolenia kredytu w kwo

cie półmiłiona na rozpoczęcie robót przedwstęp

nych około regnlacyi rzek, nie mógł się di srać

na porządek dzienny obrad pełnei Izby , alo nie

w ątpimy, że rząd w drodze administracyjnej wpro

wadzi ten wniosek w wykcnanie.

Z ważniejszych przedłożeń me zostały załatwio

nemi: przedyskntowana jnż 2 marca w komisy

nstawa o zabezpieczenia robotników na wypadek

kalectwa, dalej nstawa o zabezpieczenia robntni

ków na wypad, k choroby, przyjęta w kumisyi

reforma wyborcza dla nizszej Anstryi, nstaw a o

fałszowania wiktuałów , o pomnożenie parku kole

jowego, nowela cłowa, przedłożenie o kolei pół

nocno zachodniej, s wreszcie konwencyą z Błamem.

Z mniej znaczących spraw załatw iła Izba de

pntowanych następujące projekty do ustaw; usta

wę wyjątkową dla Dalmacyi, ustuwę o podatku

od pi.?a, ustawę o rybołostwie, ustawę o ulgach

podatkowych, ustawę hipoteczną dla V orarlbergu,

ustawę o zalesieniu K ar°tu, ustawę o udzieleniu

wsparć ludnuści dotkniętej wypadkam i elementar

uemi w Morawii, na Szląskn i w dolnej Austryi,

ustawę o kolejach lukalnych, ustawę o sądowni

ctwie w obronie krajowej, ustawę o prakt} kantat h

sądowych i snbstyl ntaeh notaryalnych, ustawę me

lioracyjną , ustawę o tępienia filloi,c ry , nstawę o

kontyngensie rekrntów , ustawy o wybudowanie

domu karnego w Pradze i o urząazemn rezydi n

cyi dla grecko katolic. biskupi, w Stanisławowie,

ustawy w sprawie szkół przemysłowych w Bernie

i w Wiedniu, tadzież w sprawie zah żenią gimna

zjum na Nowem Mieście w ?rad e; nstawę wzglę

dem sprzedaży lub zam iany przedmiotów państwa,

traktat żeglnżny z Francyą. nstawę względem prze

judowy fabryki broni w Wiedniu, usta1,ę wzglę

dem rsdnkoyi stopy procentow ej, w końcu ustawę

w sprawie zakładu dla robót prz» musowych w A u

stryi dolnej. Wreszcie ze,n »tować nałoży, iż przy

jęto cały szereg przed!( żeń kolejowych, a między

POTOP

(5J)

POWIEŚĆ

przez

Henry ka Sienkiewicza.

Tom drugi.

(Ciąg dalszy.)

Kowalski zwrócił się kn więźniom z wściekło

ścią;

Waszmościowie pomogl icie mu do ucieczki!

»a waściom!...

Tn złożył olbrzym ie pięście i począł zbliżać się

kn iim.

Wtem Mirski rzekł groźnie:

. ’T. Kie krzycz waść! i bacz, że do starszych od

pie mówisz i

u Roch drgnął i mimowoli wyprostował się,

ripuf,°l lcie jego

powaga, wobec takiego Mir

u( ii.

1 wszyscy owi jeńcy prze—

StankiewicffiatedDli!ią ’1 znaczen,em

głosu ^nie*e ^ Paj lU ^az

ias wieść» l0 w’eż» a,e

możesz iść

^ °wjinói IytrZe8fCza* °czy i milczał,

rzekł )sśJe

Powiłeś

,w,° -

’ii

Al«« a

/ P’erwel sobie pomógł, niż

innemu.

Aleacpan pourHeś glo

, Pniczyjjj tu

winy niema, jeno twoja. Pierwszy kazałbym ę

rozstrzelać za to bo żeby oficer rozsypiał się jako

borsnk, a więźniowi pozwol;i m iec w swoim wła

snym chełmie i opończy, b a, na swoim własnym

konin!... toż to niesłychana rzecz, która się od po

czątku świata nie zdarzyła!

—

Stary lis, wyprowadził mł idego w pole! -

rzekł Mirski.

—

Jezns Marya1 toć ja i szabli nie mam! —

krzyknął Kowalski

—

Albo się jem u szabla nie przyda ? — mówił

uśmiechając się Stank ?wi :z, —

Słuszr e pan (I

skierko m ówi: podrwiłeś głową kawalerze. Pisto

lecisks też mnsiałeś mieć w olstrach!

—

A były!...

—

rzekł jak nieprzytomny Ko

w alski.

Nagle porwał się obn rękoma za głowę

—

I list księcia pana do komendanta birmań

skiego!! Co ja nieszczęsny teraz uczynię?!. Zgi

nąłem na wieki!... Bogdaj ms kula w łeb!..

—

To cię nie minie! — rzekł poważnie Mirski.

—

Jakfe to nas będziesz teraz do Birż wiuzł?.,

Co się stanie, jeśli ty powissz, te nas iako wię

źniów przyw ozisz, a my, starsi godnością, powie

my, że to ty masz być do lochu wrzncon ? Komu,

myślisz dadzą wiarę?.. Zali mniemasz, że komen

dant szwedzki zatrzynu nas U - ;ego iylko, że go

pan Kowalski o to będzie prosił? Prędzej nam za

w ierzy i ciebie w pods iemin zamku; i.

—

Zginąłem! zginąłem! — jęczał Kowalski.

Głupstwo! - rzekł Wolodyj wski.

—

Co robić, panie komendancie? — pytał wach

m istrz.

Ruszaj do wszystkich djabłów! — kn;yknąl

Kowalski.

—

Zali ja wiem, co robió?.., gdzie je

chać?... Bodai cię pioruny zabiły!

—

Jedź, jedź do Birż!... obaczysz!...

—

rzekł

Mirski.

—

Zawracaj do Kieidan’ !...

—

krzyknął Ko

w alski.

—

Jeśli cię tam pod mnrem nie postawią i nie

rozstrzelają, to mech mnie szczecina pokryje! —

rzekł Oskierko.

—

Jakże to przed obliczem het

msńskipm stanieszP T fu ! H ańba bię czeka i knla

w łeb, nic więcej!

—

Bom nic więcei nie wart! — zakrzykną) nie

szczęśliw y m l idzian,

—

Głupstwo, panie R ichu! My jedni n żem cię

ratować — mówił Oskierko. —

Znasz nas. żeśmy

z hetmanem gotowi b} ść na kraniec świata i

zgirąć. Więcej mieliśmy zasług, w iększą rzarżę

od ciebie. Wylewaliśmy nieraz krew za ojczyznę

i zawsze chętnie ją wy!ejem ; ale hetman zdradził

ojczyznę, wydał ten kraj w ręce nieprzyjaciół,

sprzymibiz} 1 się z nimi prze°iw miłościwemu panu

naszemu, któremnśmy wierność za przyjęgli. Zali

to myślisz, że żołnierzom, jak m }. łatwo prz} szło

w ypow iedzieć obedyencyę zwierzchności ? postąpić

przeciw dyscyplinie? Letm aaiwi własnemu się o

ponować? Ale kto dziś z hetmanem, ten przeciw

ojczyźnie! kto dziś z hetmanem, ten prze*iw ma

jestatowi! kto dziś z hetmanem, ten zdrajca króla

i rzeczypospolitej!... Dlatego to rznciliśmy bnlawy

pod nogi hetmańskie, bo cnota obowiązek i wiara

i honor tak nakazywał} 1 któż to nczynii? zali

ja jeden? Nie! i pan Mirski i pan Stankiewicz,

najlepsi żołnierze, nąicnotliws. ludzie!.. Kto przy

nim z )Stał?... warchoły!.. A ty czemn nie idziesz

śladem lepszych od ciebie i m ądrzejszych i (ta.

szych? Ohnesz hańbę ściągną* na własne imię?

zdiajti być ogłoszony?... Bjdz w "jebie, zarr ’taj

«m riema. co ci czynić należy; czyli przy Rudzi

w ille zdrajcy — zdrajcą z )Stać, czyli iść z nami,

którzy ostatni dech chcemy za ojczyznę puścić

ostatnią kroplę krw i za nią wylaćP... Bodajby zie

m ia nas pużarła, r imeśmy hetmanowi obedyencyę

w ypowiedzieli... ale bogdajby dusze nairae z pie

kła nie) wyjrzały, jeślibyśmy kr( la i ojczyznę dla

pryw aty Radziwiłła mieli zdrauzić!..

Mowa ta wielki na pann Rochu zda..ała się

czyn;ć wraż°nie. Oczy wytrzeszczył nsta otworzył

i po chwili rzekł;

—

Czego waszmościowie odemnie chcecie?

—

Byś z nami razem poszedł do wojewody

witebskiego, ktćry p rzy ojczyźnie będzie ai*j opo

nuwał.

—

Ba* kiedy ja mam rozkaz do Birż waszmo

śtiów odwieść.

—

Gadajże z nim! —

- zekł Mirski.

—

To tez chcem j byś nie usłuchał rnzkazu!. .

byś hetmana opnśeił i z nami poszedł! zrozum że!—

rzekł zniecierpliwiony O skierko.

—

Mówcie sobie wasze moście, co chcecie, a

z tego nie będzie nic... Ja żołnierz! coby ja był

wat ;, gdybym he ;nana opnśeił. Nie mój rozum,

tylko jego; nie moja wola, tylko jego. Jak on

zgrzeszy, to on będzie i za mute i za siebie od

powiadał, a moja psia powinność jego słuchać !.—

Ja tam prosty ezłow i)k, czego ręką o:e zrobię,

tego i głową... ale to wiem, żem słoi bać powinien,

i kwita.

—

Róbże co chcesz! — zakrzyknął Mirski.

—

Jnż to mój grzei h— mówił dalej pan Roch

że ja do Kiejdan kazał nawracać, bo mnie kazali

do Birż jechać,... Jeno, żem zgłupiał przez tego

ozlachcica, który choć krewny, a taki. izecz mi

uczynił, którejby i obcy nie uczynił... Żeby to nie

krewny, ale krewny! Boga on w serca nie miał,

że i szkapinę mi zabrał, i łaski książęcej mnie

pozbawił, i karę na szyję sprowadził.... Taki to

krew ny!... A waszmościowie do Birż peiedziecie,

niech potem będzie, co chce!

—

Szkoda czasn, panie Oskierko — rzekł W o

łodyjow ski.

—

A zawracać do Birż, kcndle! — krzyknął na

dragonów Kowalski.

1 zawrócili znów do Birż. Pan Roch kazał je

daemu z dragonów siąść na w óz, aam zaś usa

dowił się na jego komu i jechał tuż przy więź

niach powtarza;ąc jeszcze przez pewien czas:

—

Krew ny! i żeby taką rzecz nczynić!

Więźniow ie, sł} sząc to. chociaż niepew ni swego

losu i zm artwieni ciężku, nie mogli przecie wstrzy

mać śmiechn, aż nakoniec pan W ołodyjow ski

rzekł:

—

Pocieszże się wacpan, mości K ow alski, bo

nie takich, jak ty, na hak ów mąz prowadził...

Samego Chmielnickiego on chytrością przew yższył,

i jnż co do fortelów nikt nie może iśc z nim

w paragon.

Kowalski nie odrzekł nic, jeno odjechał trochę

od w ozu, bując sŁę szyderstw. W stydził się zre

sztą i więźniów i własny h żołnierzy, i tak był

strapiony, że aż zal było na niego pa ;rżeć.

Tymczaiem pułkownicy rozmawiali o panu Za

głobie i jego cudownej ncieczce.

(Ciąg dalszy nastąpi).

OddzielneliraCzZu”oileIS sS-czyfwKrako^U *^10

\ *****

n-raKowie po 10 c.f we Lwowie lub z przesyłką pocztowy 12 c.

Prenumerata u y o*I:

Pocztą w państwie Austryackiem. . .

na ca^Vr°k nakwartał ra 1 miesiąc

j) Niemieckiem .

24ę p 6złr.|2 złr. 50 c.

do Wioch, Francyi, Ang-lii P,,i "r;; " c ’

"-,. ’

28 złr. |

7 złr.

3 złr.

iJsB’

32,

Prenii"ieriitę przyj«., ,je ,,

z pieiiędzmi i przekc , enie:He - .

M’ .?.

*K0,,,n «»*»tnle(ro dnia w miesiącu.

—

Ł liły

do Administracyi Czasu

,_ J * l-*«numem§ f ogłoszenia (inseraty) uprasza się naSsyłać franco

uc zt

7"i

* peklam aąjine nieopieczętowane nie podlegają opłacie

P«H*tOT - L jitfo ntefrtm; -Ymycft nie przyjmy« się.

- "*p«»mów nadsyianyct nie ;wraca ie

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu