/40_fedra_op9117.pdf
Teatr im. J. Słowackiego
MAŁOPOLSKAw Krakowie
pL Św. Ducha 1, 31-023 Kraków, www.teatrwkrakowie.pl
Centrala tel. 12 424 45 00, Kancelaria tel. 12 424 4515, fax 12 424 45 06
Rezerwacja biletów tel. 12 424 45 25, Kasa 12 424 45 26
Księgowość tel. 12 424 45 21, NIP 675-00-07-151
Bank Pekao SA III Oddział w Krakowie 211240 22941111 0010 1739 3880
INSTYTUCJA KULTURY
WOJEWÓDZTWA
MAŁOPOLSKIEGO
1. Nr inwentarza: 9117
2. Autor/rzy: Jean Baptiste Racine
3. Tytuł egzemplarza: Fedra
4. Inne wersje tytułu (wg afisza):
5. Tytuł oryginalny: Phedre
6. Autor przekładu: Tadeusz Żeleński (Boy)
7. Współpraca (autor adaptacji):
8. Słowa kluczowe: Jean Racine, klasycyzm francuski, rękopis, przekład, cenzura
9. Data, miejsce, rok wydania [druki]: Biblioteka Boy’a, Warszawa, Smolna 11, brw (przed
1938)
10. Data utworzenia egzemplarza teatralnego: 1937
11. Typ zasobu: druk, egzemplarz teatralny
12. Oznaczenia, pieczęcie: Pieczęcie: Teatr Miejski w Krakowie, Biblioteka Teatru im.
Juliusza Słowackiego w Krakowie
13. Noty (obsada, skreślenia): obsada, skreślenia i notatki ołówkiem czarnym, czerwonym,
zielonym, różowym i niebieskim oraz atramentem czarnym, rysunki sytuacyjne i postaci,
rysunki scenografii, dedykacje: „Znakomitej polskiej Fedrze wdzięczny reżyser
6.IV.1938”, „Pani Zofii Jaroszewskiej ten brudny i zniszczony egzemplarz jako
wspomnienie ciężkiej i owocnej pracy pozwalam sobie ofiarować – reżyser. – 3.IV.1939
r.”
14. Język: polski
15. Opis fizyczny: s. 98, 203 x 140 mm
16. Lokalizacja oryginału: Archiwum Artystyczne i Biblioteka Teatru im. J. Słowackiego w
Krakowie
17. Prawa: domena publiczna
18. Inscenizacje powiązane:
a) Teatr, scena: Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków
b) Data/y premier/y: prem. 6.04.1938
c) Reżyseria („inscenizacja”): Karol Frycz
Teatr im. J. Słowackiego
MAŁOPOLSKAw Krakowie
pL Św. Ducha 1, 31-023 Kraków, www.teatrwkrakowie.pl
Centrala tel. 12 424 45 00, Kancelaria tel. 12 424 4515, fax 12 424 45 06
Rezerwacja biletów tel. 12 424 45 25, Kasa 12 424 45 26
Księgowość tel. 12 424 45 21, NIP 675-00-07-151
Bank Pekao SA III Oddział w Krakowie 211240 22941111 0010 1739 3880
INSTYTUCJA KULTURY
WOJEWÓDZTWA
MAŁOPOLSKIEGO
d) Scenografia/kostiumy („oprawa dekoracyjna”): Karol Frycz; „kostiumy wykonane w
Pracowniach Teatralnych” (wg afisza), projekty kostiumów: Karol Frycz (wg inf. w
„Czasie” 1938 nr 93)
e) Autor muzyki:
f) Obsada/y:
Obsada z 6 IV 1938 (wg afisza z premiery):
Tezeusz, syn Egeja, król Aten – Wacław Nowakowski
Fedra, żona Tezeusza, córka Minosa i Pasifae – Zofia Jaroszewska
Hipolit, syn Tezeusza i Antiopy, królowej Amazonek – Stefan Czajkowski
Arycja, księżniczka królewskiej krwi ateńskiej – Jadwiga Kopijowska1 / Irena Starkówna
Teramenes, ochmistrz Hipolita – Włodzimierz Macherski
Enona, piastunka i powiernica Fedry – Antonina Klońska
Ismena, powiernica Arycji – Maria Kierzkowa
Panope, jedna z dworek Fedry – Maria Bednarska
g) Identyfikacja ingerencji (autorzy ingerencji, rodzaj – np. suflerskie, reżyserskie,
inspicjenta): rola Zofii Jaroszewskiej, uwagi reżyserskie i rysunki Karola Frycza;
egzemplarz reżyserski (zob. opis)
h) Opis powiązanych inscenizacji :
Przedstawienie Fedry w Krakowie w 1938 było pierwszą inscenizacją tego dramatu po
ponad pięćdziesięciu latach (czyli po spektaklu z 1873 roku z Antoniną Hoffmann jako
Fedrą), a pierwszym w przekładzie Boya-Żeleńskiego. Premierę poprzedził odczyt Boya
pt. „Fedra, męczennica miłości”, dany 4 kwietnia w sali Starego Teatru, a ilustrowany
deklamacjami Zofii Jaroszewskiej. W dniu spektaklu w IKC-u ukazał się też artykuł Boya
pt. Podszewki klasyków (z powodu wystawienia „Fedry”), mający przygotować
publiczność do odbioru dramatu Racine’a. Egzemplarz reżyserski Frycza (wydanie
drukowane Fedry w serii „Biblioteka Boya”) jest dobitnym świadectwem jego pracy nad
inscenizacją pod wpływem przekładu Boya i jego uwag wstępnych (wskazują na to m.in.
podkreślenia istotnych spostrzeżeń ze wstępu tłumacza, dotyczących interpretacji dramatu
Racine’a). Niezwykłość tego egzemplarza polega na tym, że jest to właściwie rodzaj
reżyserskiej partytury, zapis zaprojektowanego w każdym szczególe spektaklu
(opracowanie ukończył Frycz 1 września 1937 roku – taka data z jego podpisem widnieje
pod zakończeniem dramatu), w którym tekst sztuki opatrzony jest precyzyjnymi
„didaskaliami” reżyserskimi, opisującymi zarówno detale interpretacji tekstu, jak
poszczególne gesty i ruch aktorów. Integralny element tej partytury stanowią rysunki
zamieszczone w tekście, odnoszące się bezpośrednio do poszczególnych fragmentów
1 Na afiszu z 6 IV 1938 nazwisko Jadwigi Kopijowskiej wykreślone ręcznie.
Teatr im. J. Słowackiego
MAŁOPOLSKAw Krakowie
pL Św. Ducha 1, 31-023 Kraków, www.teatrwkrakowie.pl
Centrala tel. 12 424 45 00, Kancelaria tel. 12 424 4515, fax 12 424 45 06
Rezerwacja biletów tel. 12 424 45 25, Kasa 12 424 45 26
Księgowość tel. 12 424 45 21, NIP 675-00-07-151
Bank Pekao SA III Oddział w Krakowie 211240 22941111 0010 1739 3880
INSTYTUCJA KULTURY
WOJEWÓDZTWA
MAŁOPOLSKIEGO
dramatu. Antoni Waśkowski („Głos Narodu” 1938 nr 97) nazwał inscenizację
„wydarzeniem artystycznym najwyższej klasy”, zwracając uwagę na znakomitą
deklamację klasycznego wiersza, na świetne kostiumy (zwłaszcza kostium Tezeusza „nie
mający od czasu greckich koncepcji Wyspiańskiego równego sobie dzieła sztuki
plastycznej”), wśród znakomitych aktorów prym wiodła Zofia Jaroszewska w roli
tytułowej („zagrała […] całym jestestwem swej artystycznej natury: grał jej głęboki głos,
bogactwem odcieni imponujący, od tragicznego patosu i krzyku boleści aż do załamania w
bólu i szlochu, grały jej oczy grozą patrzące i […] cała postać w klasycznym geście
utrzymana, a zwłaszcza prześlicznej linii ręce – wyraz cierpienia psychicznego”). J. J. w
IKC (1938 nr 99) z uznaniem pisał o zaletach przekładu Żeleńskiego: prostocie i
klarowności „bez meandrów i zawijasów stylistycznych”, a także o oprawie
scenograficznej Frycza, który „stworzył z właściwym sobie mistrzostwem – widowisko,
grające barwami: na tle jedynej dekoracji (fragment pałacu królewskiego w Trezenie)
stylizowane kostiumy greckich bohaterów miło pieściły oko, nie miały w sobie ani trochę
sztywności muzealnej. […] Poszczególne sceny zastygały w piękne obrazy”.
Zamieszczono w tej recenzji fotografię finałowej sceny ze spektaklu, która odpowiada
ostatniemu rysunkowi Frycza w egzemplarzu – oznacza to, że reżyser trzymał się ściśle
stworzonej przez siebie partytury.
i) Uwagi: dar Krystyny Zbijewskiej 1993 r.
Opracowanie: Agnieszka Marszałek
Opis merytoryczny do egzemplarza teatralnego zdigitalizowanego w ramach projektu digitalizacyjnego Cyfrowe
Arcydzieła Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie ("CATS") - etap I, Dofinansowanego ze środków
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach zadania
KULTURA CYFROWA 2021.