Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 605 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Nr 57

Malaiyt*M paazUwa *placem ryczałtem.

Kraków Niedziela 10 Marca 1929.

Rocznik LXXXi.

,,CZAS

wychodzi

codziennie

BOdzlnlo u . tej

w nocy.

NUMER POJEDYNCZY 25 GROSZY.

PRENUMERATA MIESIĘCZNIE WYNOSI:

W Krakowie bez odnoszenia do d o m u ...............................zł.

540

W Krakowie z odnoszeniem do domu .«sł.ł.,zl.__ 0._

-Na prowincję z przesyłką pocztową . ó * * * ,

tt» zł.6.—

Zagranicę z przesyłką pocztową

»»»,,

zł. 10. -

Za każdą zmianę adresu dolicza się zl. 0.50.

Reklam acje niezapieczętowane nie podlegają opłacie pocztowej.

Listów nieopłaconych nie przyjmuje się.

Prenum eratę przyjmują: Administracja ,,Czasu", wszystkie urzędy

pocztowe, w szystkie miejscowe i zamiejscowe Biura dzienników.

CZAS

KONTO P. K . O. KRAKÓW NR. 400.40«.

Adres Redakcji i Administracji: Kraków, ul. św. Tomasza 32.

Teleion Redakcji 50.

Administracji i Drukarni 3750.

Godziny biurowe: od 9-tej do 13-tej i od 15-tej do 18-te].

Do czego dążył Stresemann w Genewie

a co osiągnął?

Poruszając przed paru miesiącami spra

wę narodowych mniejszości na terenie Li

gi, liczył Dr Stresemann na to, że przy po

parciu dominiów angielskich, państw skan

dynawskich i Holandji uda mu się uczynić

tę spraw"ę podstawą dla niemieckich pla

nów" rewindykacyjnych na podstaw"ie art.

19 Paktu i ośrodkiem kampanji antypol

skiej. Art. 19 mówi o możliwości rewizji

Traktatu wersalskiego, a sprawa niezado

wolenia mniejszości miała do rewizji naj

łatwiej prowadzić. Ton jego plan został na

sesji bieżącej Rady udaremniony przez

zgodne w"ystąpienie Anglji, Francji, Polski

i Rumunji.

Mowa, jaką Stresemann w dniu 5 marca

w Genewie wypowiedział, odkrywa ten je

go plan z dużą dozą szczerości. Podniósł bo

wiem, że praktyka Liga w sprawie ochro

ny mniejszości *zdąża do tego, aby ułatwić

proces asymilacyjny, a więc stw"orzyć prze

mijający, a nie trwały system ochrony. Li

ga ogranicza się też do badania pewnych

konkretnych, ale odosobnionych faktów

na podstawie w-noszonych zażaleń, a nie

kontroluje

zasadniczego

stanowiska

państw, podlegających traktatom o mniej

szościach, a więc nie bada ich stosunków

sarna od siebie, niejako z urzędu. ,,Otóż —

mówił on dosłownie — nie jestem tego zda

nia, iż stulecie, wr którem żyjemy, zbudo

wało porządek rzeczy mający raz na zaw

sze się utrzy"mać, a jest to m yśl, którą i

pakt Ligi jasno wyraża. Wpraw"dzie za

strzegł się zaraz potem dla przyzwoitości,

ii ochrona mniejszości nie powinna naru

szać spoistości państw, ale dyskretne po

wołanie się na art. 19 zawarte w powyż

szym ustępie jego mowy, mogło mieć tylko

to jedno znaczenie, które mu powyżej przy

pisaliśmy.

Był to wielki błąd faktyczny z jego stro

ny. g’dyż Chamberlain odpowiadając m u

położył na ten punkt palec i podkreślił, że

nie w-olno łączyć skarg mniejszości z art.

19. Trudno też było sniezręczniej odosobnić

się w Radzie Ligi, jak odkrywając karty,

jakiemi *się chce wygrać spór o rewizję

granic.

Dlatego cała teoretyczna strona mowy

Stresemanna chybiła celu. A tem samem

i praktyczne wnioski, jakie pragnął na ra

zie — jako wstęp do dalszej akcji — prze

prowadzić, uległy takim modyfikacjom, iż

można mówić o porażce Stresemanna. Ja

kież to bowiem były jego praktyczne po

stulaty?

W dingiej części sw"ej mowy postawił

pięć takich żądań. I tak najprzód: l) Żądał

nadania publiczności pracom rady w za

kresie zażaleń mniejszości przez przedkła

danie zgromadzeniu Ligi szczegółowego

sprawozdania.

2) Żądał stałego urzędo

wania Rady w kwestjach mniejszości,

przyczem członków" Rady (nie mogących

do Genewy przyjechać) zastępowaliby ich

pełnomocnicy.

3) Żądał upoważnienia

tego komitetu, aby ponad głową zaintere

sowanych państw zasięgał wyjaśnień od

żalących się mniejszości lub od rzeczozna

wców’ (a więc np. w isprawrach polskich

Śląska od Niemców z Rzeszy?). — 4) Żądał

rewizji uchw-ały Rady z 10 czerwca 1925,

w"edle której przygotowawcze badanie

spraw mniejszości ma być dokonyw ano

przez znany ,,Komitet trzech", ale do tego

komitetu nie mogą należeć osoby podejrza

ne o stronniczość (do takich zalicza owa

uchwała członków" państw sąsiadujących^ i

członków państw-, w których narodowość

żaląca się tworzy większość mieszkańców,

a więc Niemcy nie mogą zasiadać w komi

tecie ,,trzech", gdy chodzi o sprawy Śląska

polskiego). — 5) Wreszcie żądał usta-nowie

nia specjalnego komitetu z łona Rady dla

studjowania spraw" m niejszości.

Powyższe pomysły Stresemanna rozsze

rzyłyby znacznie ochronę mniejszości poza

obowiązki przyjęte przez państw"a obarczo

ne traktatami, a także zm ieniłyby -procedu

rę wbrew dotychczasowym uchwałom Ra

dy Ligi. Wiadomo zaś, że ani Rada ani

Zgromadzenie nie mogą obowiązków" ist

niejących rozszerzyć, chyba za zgodą

państw zainteresowanych. Takiego przy

zwolenia od żadnego zaś państwa oczeki

waćby;nie można.

...

Pomysły Stresemanna niezręcznie moty

wow"ane, a w treści swojej niezgodne z u

prawnieniami, jakie i Rada i nawet Liga

posiada, były zgóry skazane na fiasco. Nie

oświadczył się za niemi nikt, nawet przed

stawiciel Kanady, który postawił postulat

względnie skromny. Stresemann był przeto

w swej akcji odosobniony. Chamberlain i

Briand stwierdzili też jak najwyraźniej, że

zarówno główny punkt jego wyjścia jak i

wyciągnięte z niego postulaty są błędne,

gdyż wyjść trzeba z faktu, iż mniejszości

mają obowiązek lojalności i złączenia sdę

na trwałe z danem państwem. Stresemann

wyszedł tym czasem z wprost przeciwnego

założenia. Najważniejszym rezultatem dni

5 i 6 marca jest też stwierdzenie, iż wszyst

kie państwa Ligi uznają za bezwzględny

obowiązek mniejszości pogodzenie się z

państwem , w którego granicach żyją i wy

ciągnięcie stąd politycznych konsekwen

cyj. Wszystko, co m niejszości podburza i

łudzi nadzieją rychłej rewizji granic, zo

stało uznane za szkodliwą utopję. Na tem

polega przeto zwyoięstwo polskie w Gene

wie.

Ale nietylko ze w-zględu na oficjalne pro

klamow-anie tej ogólnej zasady (którą Stre

semann jawnie uznaje, ale cichaczem

chciał podw-ażyć) — lecz także i w zakresie

praktycznych postulatów" teza polska po

została górą. Rezolucja proponowana przez

Adatciego nie sprzyja bowiem stałej ko

m isji w myśl propozycji kanadyjskiej i nie

mieckiej. Wszystkie pomysły o jej utworze

niu oddaje w- ręce sprawozdaw-cy, który ma

sobie przybrać dwóch ,,kolegów" (Anglika

i Hiszpana). Mają oni te wnioski i po-my

sły badać, przyczem państwom należącym

do Ligi wolno przysyłać na ich ręce swoje

,,uwagi" do dnia 15 kwietnia. Temu komi

tetowi trzech w-olno również przystąpić,

gdyby to było potrzebne, do pewnych ,,kon

sultacyj", to znaczy zapewne do wysłucha

nia rzeczoznawców lub przedstawicieli

państw. (Trudno przypuścić, aby to miało

oznaczać przedsiębranie badań wśród ża

lących się mniejszości!). Sprawozdanie ma

być przedłożone Radzie, która będzie obra

dować nad niem na trzy dni przed najbliż

szem jej zebraniem w charakterze ,,Komi

tetu".

Widzimy więc, że uchwała ta nie

sprzyja wprowadzeniu w życie propozycyj

niemieckich. A

-nawet trudno ją uważać

za ,,kompromis" ze Stresemannem, cho

ciaż formalnie m a -sprawozdawca także i je

go pomysły zbadać.

Tak więc Polska w-yszła z Rady nietylko

bez szwanku, ale wprost z wielkim sukce

sem. O bezpośredniem poruszeniu spraw

polskich (Ulitz!), jak to Niemcy groziły, nie

było nawet mowy. Jeśli do tego dodamy,

że już komisja prawników odrzuciła doma

ganie się Litwy, aby ją w tej kwestji na

Radę dodatkow o doproszono, to obraz pol

skiego sukcesu będzie jeszcze pełniejszy.

Ponieważ Litwa oświadczyła, że na spra

wozdanie praw-ników się nie godzi, przeto

otrzymała od Chamberlaina odpowiedź

bardzo szorstką, a mianowicie: ,,że Rada

bez narażenia na szw-ank swego autorytetu

i swej zdolności’do pracy nie może się na

to zgodzić, aby każde państwo miało samo

orzekać o tem, czy na podstawie art. 4 ma

brać udział w obradach Rady nad pewną

określoną kwe«tją. Tylko do Rady należy

w- każdym poszczególnym przypadku de

cyzja co do tego, czy okazane przez jakieś

państwo specjalne zainteresow-anie czyni

koniecznem zastosowanie art. 4". Ponieważ

zaś za Litwą stał niew-ątpliwie jej stały

protektor— Rzesza, przeto i pod tym wzglę

dem autoryt Niemiec doznał porażki. Jeśli

więc zreasum ujemy odpowiedź na pytanie

postawione w artykule niniejszego artyku

łu, to musimy odpowiedzieć: Stresemann

dężył do zakwestjonowania obecnych pol

skich granic zapomocą sprawy m niejszo

ściowej, ale atak jego został odparty i na

długą przyszłość — na tej przymajmniej

podstawie — uniemożliwiony. I to jest \\ia

ściwy sens całej walki stoczonej przez na.s

w Genewie.

Z ZAGRANICY JUŻ powróciłem i zapraszam

uprzejmie n a przegląd najnowszych modeli.

LEON Braciejowski, Kraków, -Grodzka 5-7.

Po dymisji p. Czechowicza.

Warszawa 9 marca.

(PAT) Pan Prezydent RzpLitej Polskiej pod

pisał w dniu wczorajszym następujące dekre

ty: Do -Pana Gabrjela Czechowicza, ministra

skarbu w Warszawie. Przychylając się do

przedstawionej mi prośby o -dymisję z w a ln ia m

Pana z urzędu ministra skarbu. Warszawa,

dnia 8 marca 1929. Prezydent Rzplitej polskiej

Ignacy Mościcki, prezes Rady ministrów

Bartel.

i Do Pana Dra Tadeusza Grodyńskiego, pod

sekretarza stanu w ministerstwie skarbu w

jWarszawie. Poruczam Panu kierownictwo mi

nisterstwa skarbu. Warszawa, dn. 8 marca 1929.

| Prezydent Rzeczypospolitej Ign-a c y Mo

ścicki. -Prezes Rady ministrów Kazimierz

Bartel.

Powody dymisji p. Czechowicza nie są

jeszcze zupełnie jasne i na razie musimy

pod tym w-zględem poprzestać na jego o

świadczeniu, złożonem w komisji budżeto

wej — i *szczupłych informacjach, nadcho

dzących z Warszawy. To jest pew-ne, że już

od dłuższego czasu krążyły wiadomości o

zachwianiu stanow-iska p. ministra skarbu

i o tem, że koła decydujące zamierzają go

zastąpić inną osobistością. Sądzono jednak,

że atak sejmu na p. Czechowicza raczej

opóźni jego ustąpienie. Co więc zaszło, że

ta dymisja została tak nagle postano

wiona? Otóż z dekl-aracji p. Czechowicza

wynika dość wyraźnie, że w rządzie zdania

co do dalszej taktyki wobec wniosku o po

stawienie ministra skarbu w stan oskarże

nia — były podzielone. Niektórzy mini

strowie - z p. premjerem na czele —

byli przeciwni udzielaniu komisji budżeto

w-ej jakichkolwiek dalszych wy-jaśnień, —

inni, a międ-zy nimi Ąam p. Czechowicz —

Sądzili, że udzielenie wyjaśnień jest ko

nieczne. Opinja p. premjera była niezawo

dnie decydująca i p. Czechowicz stanął wo

bec dylematu — albo ustąpić ze swoich

przekonań, albo ustąpić z gabinetu. Wybrał

drugą, która mu dała możność publicznego

usprawiedliwienia swego postępowania.

Będąc in statu demisionis — mógł w7 każ

dym razie sw-obodniej przedstawić pewne

szczegóły swego urzędowania, z których

zależało przeciwko niemu oskarżenie. Od

czuwał zresztą widocznie, że — czy wniosek

o oskarżenie w sejmie przejdzie czy nie —

jego dłuższe pozostanie w gabinecie jest

nader wątpliwe; uprzedził zatem wypadki,

które przewidywał.

Bezzwłoczne przyjęcie dymisji p. Czecho

wicza stwarza \v- każdym razie nową sy

tuację dla sejmu i dla rządu. Rzą-d odciął

się niejako od b. ministra skarbu, pozosta

wiając go jego losow-i. — Sejm, a raczej

opozycja sejmowa utraciła punkt oparcia

dla swej akcji. Oskarżenie m inistra nie

wchodzącego już w skład gabinetu, nic

przedstawia dla opozycji politycznego inte

resu; jej chodziło o rząd, jako całość, nie

0 ministra skarbu;, pragnęła, aby wyrok

ewentualny Trybunału stanu spadł na ca

ły gabinet i skompromitował go w oczach

ogółu, aby dał jej broń do dalszej walki

z rządem także poza sejmem. Te rachuby

przekreśliła dymisja p. Czechowicza — i

dlatego to p. Liebermann natychmiast roz

szerzył front oskarżenia, domagając się

dalszych dochodzeń, aby — jak się w-yrazi!

p. Kościałkowski — ,,wyłapać" innego mi

nistra. Czy znajdzie się w sejmie w-iększość

któraby poszła tą drogą — nie -wiemy, ale

ani potrzeby, ani pożytku całej tej akcji ni(

widzimy. Zdanie nasze o oskarżeniu p. Cze

chowicza, wyraziliśmy bardzo dobitnie i

nie chcemy powtarzać naszych argumen

tów. Dodamy więc tylko, że tak samo si»

zapatrujemy na wnioski p. Liebermanna

które mają wyraźnie charakter polityczny

1 są tylko ogniwem w łańcuchu podjazdo

wych w-alk z rządem. Nie chodzi bowiem

opozycji ani o moralność publiczną, ani o

wykrycie praw-dy, ale o podkopanie i osła

bienie rządu, a wywołanie przesilenia, z

którego mogłyby odnieść polityczne korzy

ści stronnictwa nieuznające obecnego reżi

mu. Jest to więc czysta demagogja, przysło

nięta i upozorow-ana obroną parlamenta

ryzmu. Gdyby w-śród stronnictw opozycyj

nych górował pierwiastek państwowy, gdy

by miały wyższe zrozumienie zadań repre

zentacji ludowej, gdyby potrafiły ocenić

olbrzymi państwowotwórczy wysiłek mar

szałka Piłsudskiego, — zamiast rzucać kło

dy pod nogi rządu, szukałyby z nim kon

taktu, porozumienia i kompromisu. Zapę

dzając się natomiast w nieprzejednaną i

nie przebierającą w środkach walkę z rzą

dem, stronnictwa opozycyjne nietylko o

słabiają swoje stanowisko, ale dają skute

czną broń w rękę wszystkim przeciwnik,om

parlamentarnego ustroju.

Warszawa 9 marca.

(Tel. wł.) Około godziny 11 przed południem

gruchnęła wczoraj niespodziewanie w sejmie

wiadomość, że minister skarbu Czechowicz po

dał się do dymisji. Wiadomość ta byłd o tyle

sensacyjna, że rozeszła się bezpośrednio przed

rozpoczęciem posiedzenia komisji budżetowej,

która miała się zajmować wnioskiem, pocią

gając} m ministra Czechowicza do odpow-ie

dzialności konstytucyjnej. Jednocześnie widzia

no od samego prawie rana p. Czechowicza w

sejmie. Wedle pogłosek na onegdajszem posie

dzeniu Rady gabinetow-ej, o którem donosiliś

my, a które trwało kilka godzin, omaw-iano

sprawę ustosunkowania się rządu do wymo

gów komisji budżetow-ej, aby minister skarbu

złożył wyjaśnienie ustne lub piśmienne w spra

wie przekroczeń budżetowych. Minister Cze

chowicz miał ośw-iadczyć na Radzie gabineto

wej, iż w- stanie oskarżenia znajdow-ać się na

dal nie może, i dlatego prosi o pozwolenie mu,

przedstawienia komisjibudżetowe] tych uchwal

Rady ministrów, które zalecały mu wydatko

wanie sum poza budżetem.

Prezes Rady ministrów" pan Bartel miał

ośw-iadczyć, iż uważa to za niemożliwe, gdyż

czynniki odpowiedzialne nie życzą sobie udzie

lania jakichkolwiek wyjaśnień komisji budże

towej sejmu.

Wobec tego minister Czechowicz »świadczył,

iż zmuszony będzie podać się do dymisji, aby

już ze stanowiska człowieka prywatnego bro

nić się przed czynionemi publicznie zarzutami.

Jako jeden z najpow-ażniejszych powodów

przytoczył p. Czechow-icz także i to, że będąc

w stanie oskarżenia nie może zachować nale

żytego autorytetu w ministerstwie skarbu wo

bec podwładnych mu urzędników" i że nie mo

że przychodzić na komisje sejmow"e, aby oso

biście bronić przedkładanych projektów rzą

dowych.

Prezes Rady ministrów prosił p. Czechowi

cza o zmianę decyzji, powołując się na solidar

ność gabinetu. Zaznaczyć trzeba, że stanow"i,sko

p. Czechowicza poparło trzech ministrów:

Kwiatkowski, Staniewicz i Jurkiewicz, pozo

stali ministrowie zsolidaryzow-ali się nato

miast z poglądem p. premjera Bartla.

Wczoraj w godzinach rannych przesłał p.

Czechowicz prezesowi Rady ministrów pismo,

w k-tórem składa prośbę o zwolnienie. Pan pre

mjer Bartel udał się natychmiast na Zamek,

?dzie o godzinie 12.30 w południe dymisja zo

stała pnzez p. Prezydenta Rzplitej przyjęta. —

"ównocześnie podpisany został dekret mianu

ący p. Grodyńskiego kierownikiem minister

stw-a skarbu.

Now-omianowany kierownik (ministerstwa

skarbu p. Grodyński zapytany przez dzienni

carzy w sejmie, co zamierza czynić w *sprawie

)skarżenia p. Czechowicza, odparł: Ta sprawa

nnie jako mini-stra nic nie obchodzi.

Jak słychać p. Gabrjel Gzechowicz prosił

idw. Paschalskiego o objęcie ewentualnej obro

ly w razie postawienia go przed trybunał

stanu.

Deklaracja ministra Czechowicza.

Warszawa 9 marca.

(PAT) Posiedzenie komisji budżetowej

wyznaczone na godzinę 11, zostało na żądanie

przedstawicieli klubu BBWR. odroczone do go—

Iziny 12.30. Po tej przerwie przewodniczący

poseł Byrka udizielił głosu p. ministrow-i Cze

chow-iczowi, który zaznaczył, że znajduje

się w stanie dymisji i z tego powodu nie może

rspełnić żądania kom isji i ’przedłożyć poszcze

gólnych uchwał Rady min., na podstawie

rtórych zostały wydatkowane sumy, prze

kraczające budżet. Z kolei minister złożył n a

stępujące oświadczenie: Szanowni Panowie!

Oskarżacie mnie o przekroczenia budżetowe w

oku 1927—28 bez uprzedniej zgody ciał usta

wodaw-czych. Oświadczam panom, że uważał

bym swoją pracę w roli ministra skarbu za u

ratw-ioną, jeżeliby uzyskanie uprzedniej sank

cji parlamentu było dla m nie mo-żliwe. Zmniej

szyłoby to presje wobec skarbu ze strony in

*lych resortów, leżałoby to również w interesie

naszego rozwoju gos-podarczego, jeżeliby współ

praca rządu i sejm u mogłaby się odbywać w

normalnych warunkach. Nie można jednak za

mykać oczu na to, że pracować m usiałem w

wyjątkowym okresie, że w roku 1927-28 sejm

był praw-ie nieczynny, że stworzenie warunków

normalnej współpracy nie odemnie zależało i

że jako minister skarbu miałem drogę do sejmu

zamkniętą. Czy mogłem w tym stanie rzeczy

spowodow-ać odroczenie aż do ustawowego za

twierdzenia kredytów na w yżywie nie wojska,

na place urzędnicze, renty inw-alid-zkie, na ob

sługę pożyczek państwowych? Czy nie byłoby

także połączone z wielką szkodą odmówienie

środków dla Banku rolnego, chociażby dla bu

dowy portu w Gdyni? Moi poprzednicy nie po

trafili również uniknąć przekroczeń budżeto

wych, aczkolwiek pracowali oni w innych w a

runkach i mieli zaw-sze otwartą -drogą do sej

(§)digitalizacja: mbc.malopolska.pl

mu Byliście panowie dla nich wyrozumiali,

chociaż wówczas przekroczenia budżetów e spo

tęgowały deficyty. Dlaczegóż chcecie być obec

nie bezwzględni, gdy rok 1927-28 zamknąłem

nadwyżką 214 miljonów złotych i za cały czas

swojego urzędowania w-ykazałem ponad 500

miljonów oszczędności budżetowych, bez

zwiększenia stawek podatkowych, gdy majątek

państwa powiększyłem o 2 miljardyl Twierdzi

cie panowie, że to jest wasz główny argument,

że minister skarbu obowiązany był wymagać

od rządu bezwzględnego respektowania prac

pa!rlamentu w dziedzinie budżetow-ej i gdy wi

dział, że tym praw-om chociażby formalnie tyl

ko może grozić najmniejsze uszczuplenie, wi

nien był niezwłocznie zgłosić dymisję. Innemi

słowy w-ymagają panowie od ministra skarbu,

ażeby był wyznaw-cą zasady ,,Fiat justicia pe

reat Mundus" i przedkładał ją ponad najży

wotniejsze interesy kraju. Jeżelibym nawet

mógł stanąć i stanął -na gruncie czysto form-al

nym, to przecież znalazłbym się w sprzeciznoś*

ści z wymaganiami życia i nie mógłbym osią

gnąć tego celu, który mnie — jako ministrowi

skarbu — musiał przyświecać. Celem tym było

uporządkow-anie stanu finansów państw-o

w-ych. Daleka od wszelkiej polityki praca mo

ja w tym kierunku, nie pozostała bezowocna

i daje mi to wielkie zadowolenie wew-nętrzne.

Osiągnięcie w-yższego celu mojego życia za

wdzięczam wyłącznie i jedynie p. marszałko

wi Piłsudskiemu. Ja-kżo -mogliście żą-dać ode

mnie panow-ie, ażebym w-ystąpił wobec niego

z votum nieufności, gdy w-am moim oskarży

cielom, sumienie wasze nie pożw-ała tego u

ezynić? Twierdziliście i tw-ierdzicie, że nie

przedłożenie dodatkowej ustawy skarbowej na

rok 1927—28 stanowi główną przyczynę wyto

czonego procesu. Opozycja również specjalnie

ten moment podkreśla, nie mogę przeto pomi

nąć tego milczeniem. Jest dla m-nie niezrozu*

miałem, jak można pod groźbą postawienia w

stan oskarżenia, wymagać od ministra skarbu,

ażeby popełnił czyn nielojalny wobec rządu i

wniósł projekt ustawy o dodatkowych kredy

tach we własnem imieniu, z pominięciem pre

mjera, który uzależnił to przedłożenie — jak

wiadomo .z jego oświadczenia — od zamknięć

rachunkowych. Zrozumiałem byłoby natomiast

żądanie, ażeby minister skarbu przyspieszył to

przedłożenie, ewentualnie zaś, o ileby nie mógł

tegó uczynić, podał się do dymisji. O tem jakie

prądy i stanow’iska były zajmowane w tej spra

wie w łonie rządu, będąc w stanie dymisji mó

wić nie bę-dę, gdym jednak przyjęl uchwałę z

5 grudnia 1928 do wiadomości, oświad-czenie w

tej sprawie p. premjera Bartla, uważać musia

łem ewentualność konfliktów za w-ykluczoną i

nie mogłem, jako członek rządu zająć w tej

sprawie bardziej nieprzejednanego stanow-iska,

niż uczynił to sejm, a to tembardziej, że uw-aża

łem za punkt ambicji sfinalizowanie już od

dawna przezemnie przygotow-ywanej operacji

kredytowej, ogromnej w-agi dla państw-a. Przy

spieszyłem także prace nad zamknięciami ra

chunkowemi i złożyłem już je Najwyższej Izbie

Kontroli Państwa. Wyrazić muszę ze swej

strony ubolew-anie, że opozycja -zapominając o

powyższej uchwale sejmowej, nie krępującej

rządu żadnymi terminami i bez uprzedniej

zmiany uchwały przeszła do ataku, uniemożli

wiając porozumienie w te-j sprawie. Pow-yższą

argumentację rozwinąłem nie w tym celu, aże

by udowodnić niesłuszność ściśle rygorystycz

nego stanowiska w danej sprawie, jako sprzecz

nego ze zdrowymi zwyczajami. Nie przeczę, żo

panowie, stojąc na gruncie czysto formalnym

oskarżają mnie o przekroczenia budżetow-e, nie

licząc się z tem, że pracowałem w atmosferze

napięcia politycznego, że nie miałem drogi o

twartej do sejmu i że nie mogłem bez naraże

nia państwa na szkody nie otworzyć kredytów

w wykonywanej uchwale Rady ministrów-, pro

szę jedynie o zaznaczenie w cpinji komisji, gdy

wypadnie ona dla mnie nieprzychylnie, że bez

względne traktowanie zastosowane zostało w

dziejach sejmu polskiego poraź pierwszy do

ministra, który miał szczęście uporządkować

polskie finanse i zapewnić równowagę budże

tową i ustabilizow-ać walutę.

Odczytując swoje oświadczenie m inister był

chwilami wi,docznie wzruszany. Po wysłucha

niu oświadczenia przew-odniczący p. Byrka po

dziękował ministrow-i za wyjaśnienia, poczem

p. Czechowicz opuścił salę.

W dysk usji pierwsizy zabrał głos referent

sprawy poseł Lieberman (P!AS,). Oświad

czenie p. ministra — mówił referent — musiało

na nas sprawić silne wrażenie i z pewnością

ze stanowiska ludzkiego każden z nas z nim

w-spółczuć musi. Nie zwalnia to nas jednak od

obowiązku wniknięcia w sprawę ze stanowiska

rzeczowego oraz interesów państw-a i skarbu.

Głównie nasuwa się pytanie, jakie konkretne

przeszkody nie pozwoliły ministrowi skarbu,

mimo jego szczerych chęci, przedłożyć sejmowi

wykazu przekroczeń budżetowych, oraz projek

tu ustawy na ich zatwierdzenie. Ze sprawozda

nia NIKP. za rok 1927 wynika już z miesięcz

nego zestawienia za miesiąc listopad, zarzut

przekroczenia sum budżetowych. Na podstaw;o

tego spostrzeżenia NIKP. zwróciła się do m ini

stra skarbu z żądaniem wyjaśnienia i przed

łożenia sejmowi całej sprawy. Na to m inister

skarbu oświadczył pism em z dnia 31 m arca

1928, że każdy poszczególny w-ydatek, przekra

czający budżet, został uskuteczniony na pod

stawie uchwały Rady ministrów i to wtedy,

kiedy zachod)ziła konieczność państwowa. Da

lej oświadczył w tem piśmie minister, że obec

!nie t. j. marca 1928, opracowuje odpowiedni

projekt ustawy o dodatkowych kredytach w ce

lu przedłożenia go sejm owi. Dlaczego w-ięc iui

CENY OGŁOSZEŃ:

Jednorazowo za jeden wiersz milimetrowy:

Ogłoszenia z w y k le ......................................... ......... *1. 0. »

Układ tabelaryczny, cyfrowy, kombinowany i ,

i,ss;zL0.30

Ogłoszenia w ,,Nadesłanych" . ,

,.,,

s,,,,,,,,zj_0.40

Nekrologi

«5iiłsi»siiłiiIS,iŁ0.85

Komunikaty po kronice . . . .

,:=,,

,5t,4*l0.59

Ogłoszenia na pierwszej s t r o n i e ..................................... «

i 1 1 zł.0.60

Ogłoszenia zamiejscowe 25 proc. drożej.

Za zastrzeżenie miejsca dolicza się 25 proc.

Administracja nie bierze odpowiedzialności

za terminowe umieszczenie ogłoszeń.

Ceny ogłoszeń obowiązują, od dnia zmiany w nagłów’ku.

Ogłoszenia przyjmują: Administracja ,,Czasu" i wszystkie miejscowe i za

miejscowe Biura dzienników i ogłoszeń.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку