Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 679 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N" 139

Kraków, Niedziela 19 Czerwca 1904.

Rocznik LVII.

(Wydanieporanne}.

Dr Michał Śliwiński

ordynuje w KARLSBADZIE

(i422)

MUhlhrunn.tra,.e

.Kflnig v. P ,es.ien*.

Jarmark wyrobów krajowych.

L w ó w . (T. wł.) Wczoraj o godzinie 5 popo

iadnin na placu powystawowym odbyło się uro

czyste otwarcie jarm arkn wyrobów krajowych.

W uroczystości wzięli udział protektorka jarmarkn

uamiestnikowa hr. Potocka, marszałek krajowy hr.

Stanisław Badeni, naczelnicy władz rządowych

i autonomicznych, grono posłów i wiele innych

osobistości.

Pierwszy zabrał głos marszałek krajn hr. B a

deni i podniósłszy zainteresowanie myślą nrzą -

dzenia jarm arku wyrobów krajowych, zaznaczył,

że jarm ark powołany jest do tego, by na pod

stawie doświadczeń praktycznych stworzyć typ

podobnych jarmarków. Marszałek podniósł zua

czenie tych jarmarków dla rozwoju przemysłu

krajowego, poczem stwierdził niezwykłe poświę

cenie gron a osób, które potrafiły doprowadzić

zamierzone dzieło do skutku. W końcu otwiera

jąc jarmark, wzniósł okrzyk na cześć Monarchy.

Imieniem miasta przemówił wiceprezydent Mi

chalski, poczem dyrektor jarmarku p. Szydłow

* k i ,odziękował gościom za przybycie, a zwłasz

cza amiestnikowej hr. Potockiej i marszałkowi

hr. ł adeniemu za opiekę w pracy.

Reprezentant ministerstwa handlu radca sekcyj

ny D o biec ki imieniem ministra handlu złożył

życzenie powodzenia jarmarkowi i całej tej akoyi,

której jarmark ma dalsze torować drogi, a którą

zainicyował z tak dodatnim skutkiem Centralny

Związek galicyjskiego przemyśla fabrycznego. Na

stępnie z wrócił się p. Dobiecki z prośbą do ko

mitetu i do tych wszystkich, którym rozwój prze

myśla galicyjskiego na sercu leży, aby byli pewni,

że ministerstwo handln zawsze z żywem zaintere

sowaniem i p rawdziwą życzliwością wita wszelkie

dodatnie wyniki pracy pionierów przemysłu gali

cyjskiego, zakończył życzeniem, by jarm ark wy

padł ja k najlepiej pod względem moralnym i ma

teryalnym.

Po przemowie radcy sekcyjnego F r i e s 1a

imieniem ministerstwa spraw wewnętrznych, po

dziękował dyrektor Związku galicyjskiego prze

mysłu fabrycznego bar. B a t a g I i a reprezentan

tem władz za obecność i pomoc, udzieloną komi

tetowi w jego pracy i zwrócił się do delegatów

ministerstw z prośbą, by serdeczne słowa podzięki

podali do wiadomości swych szefów. Im częściei

zastępcy centralnego rządu będą mieli sposobuość

stykać się i naocznie przekonywać o naszym

przemyśle, tem łatwiejsze będzie nasze zadanie, a

rozstrzygające sfery będą się mogły przekonać o

słaszności naszych wy magań na polu przemyslo

wem i o niezbędności szczególniejszego popiera

nia galicyjskiego przemysłu. Obecność delegatów

centralnego rządu daje nam rękojmię, że rząd

istotnie m a najlepsze chęci, co do rozwoju nasze

go przemysłu i zawsze mu użyczy życzliwego po

parcia.

Na tem zakończyła się uroczystość. Wyroby

krajowe rozmieszczone są w 3 większych i prze

szło 20 mniejszych pawilonach.

życzki wewnętrznej opiewają na przeszło 320 mi

lionów yenów.

Londyn. (T. wł.) WTokio zgłoszono wczo

raj niewypłacalność jednego z największych b a n

ków japońskich w Osaka. Skutkiem tej niewypła

calności zapanowała na wszystkich targach ja

pońskich panika.

Rosyanin o taktyce Japończyków.

Korespondent wojenny Russkich Wiedomosti,

cieszący się jak najlepszą repntacyą w sferach

wojskowych i dziennikarskich, poduosi w swej

ostatniej korespondencyi pewne właściwości tak

tyki japońskiej, jakie się uwydatniły w bitwie

nad rzeką Jalu. Los tej bitwy rozstrzygnęła —

powiada tenże — nie artylerya oblężnicza, lecz

piechota japońska, której taktyka jest w wyso

kim stopniu nauczającą. Idąc do boju wcale nie

przeciążona, może ona z łatwością się uchyl?.ć

nie tylko przed naszym bagnetem, lecz i przed

naszemi salwami karabinowemi. Dosyć było z na

szej strony zrobić dwie lnb trzy salwy, aby J a

pończycy w mgnieniu oka pierzehli z zajmowa

nej miejscowości i jak kozice rozbiegli się po

górach, gdzie przecież nie podobna było uganiać

się za nimi, jak to słyszałem z ust uczestników

walki. Sami zaś Japończyc,y, zająwszy jakąś po

z y c ją strzelają całemi tak zwanemi paczkami i

obstrzeliwają stanowiska nieprzyjacielskie obfitym

ogniem, nie szczędząc wcale patronów.

Na lewyui flanku naszej pozycyi stal 22-gi

pu!k piechoty, który wkrótce musiał się eofuąć

przed ogniem nieprzyjacielskim. Japończycy wnet

skorzystali z tej sposobności i obeszli pułk 117-ty

od lewego skrzydła, któremu wskutek tego przy

szło walczyć pod ogniem krzyżowym. Jedu a zaś

z naszych bateryj, która popędziła naprzód, w ce

lu poparcia dwóch pułków, broniących uporczy

wie pozycyi, wpadła niespodzianie na nieprzyja

ciela i mogła dać tylko jed en wystrzał...

Dwa nasze pułki: I I i 12 trzymały się dziel

uie i ustąpiły tylko w skutek niemożliwości u

trzymania się na pozycyi i walczenia z nieprzy

jacielem, znacznie przewyższającym nas liczbą,

a co najważniejsza — trzeba było zabezpieczyć

sobie odwrót po cofnięciu się z pola walki puł

ku 22-go.

KAdliKA.

-iK’"",

:-w

WOJNA ROSYJSKO-JAPOŃSKA.

Korpus jen. Stackelberga.

Petersburg:. (T. wł). Korpusjen. Stackel

berga m a być strasznie zniszczony.

—

Mówią o

14.000 strat.

W kołach wojskowych panuje wielkie wzbu

rżenie z powodu wiadomości z Liaojang, że jen.

Stacke1berg musiał zboczyć zlinii

głównej marszu, otoczony przez Japoń

czyków. Stackelberg jest raniony.

Jenerał Kuropatkin wyruszył we środę, aby

osobiście kierować odsieczą Portu Arthura, wio

dąc ze sobą dwie dywizye. Jednakowoż korpus

jenerała Nodzu znajduje się bliżej i niewątpliwie

zaatakuje Stackelberga, zanim Kuropatkin zdąży.

Marsz jen. Kuroki.

Londyn. (T.wł.)DailyExpress donosizCzi

fn że straż przedni a j enerała Kuroki e

gó walczy z Rosyanami o 15 mil ang. na

południe od Tauczao.

Z Portu Arthura.

Petersb u rg . (Oficyalniej. Telegram admi

rała Aleksiejewa do kierownika ministerstwa ma

rynarki z d. 16 brzmi=

.j-,

Według depeszy nadeszłej od kontr-admirała

Withófta z Portu Arthura z d. 14 b. m.,

roboty

około naprawy okrętów pancernych pod komendą

kontr-admirała ks. Uchtomskiego i około krążo

wników i łodzi torpedowych pod komendą kapi

tana okrętowego Reitzensteina są pomyślni e

ukończone. Wielka ta praca z całą energią

została przyspieszoną, dzięki przezorności admira

łów i komendantów dywizyi.

Stan zdrowotny

naszych wojsk i marynarki jest bardzo zadowal

ający.

Esk, dra władywostocka.

Tokio. (B. Reutera) WładywoitocU

eskadra odjechała od zachodnic,h

wybrzeży okręgu Awomorie. Rosyanie

przeszukali dwa okręty handlowe, następnie p»

zwolili im bez przeszkody odjecbac.

Petersburg. (T. wł.). Admirał,cya ogłasz%

że otrzymała wiadomość z Władywostoku, ż;

eskadra admirała S k rydlowa po w ci

ła do portu bez żadnego uszczerbku.

Nowa pożyczka japońska.

T o k i o . (Urzędownie). Podpisy na 100 mi io

nów yenów (100 mil koron) drugiej emisyi po

—

Pogoda. Dzień wczorajszy był rów nie upal

ny, jak poprzednie; wśród rozpalonych murów mia

sta ludzie chodzili znużeni i rozstrojeni wysoką tem

peraturą, duszącem, przesyeonem pyłem powietrzem.

I wczoraj także termometr dochodził do 40 stopni

Celsiusza. Po południu zerwał się wiatr zachodni

i niósł tumany kurzu. Robotnicy miejscy bez u stan

ku pompowali wodę w ul. Łaziennej nad Rudawą

do beczkowozów zlew ających ulice. Akcyę prowadzi

się na zbyt małą skalę, bo zaledwie kilka, a co naj

wyżej kilkanaście ulic doczekało się tak potrzebno

go skropieuia. Ulic w Krakowie mamy 172; gdyby

więc szło o dobre ich pokropienie, trzebaby przy

najmniej 43 beczkowozów, to znaczy po jednym na

3 nlice i odpowiedniej liczby robotników, a przynaj

mniej 2.000 m. sz. wody.

Od rana barometr zaczął opadać; wieczorem igła

wskazywała odmianę; istotnie wieczorem spadł desz

czyk, który odświeżył powietrze. Stronami widać

było błyskawice i dawały się słyszeć odległe grzmo

ty. Około wpół do 12 w nocy rozpoczęła się w Kra

kowie ulewa, trwająca z małemi przerwami do świtu.

—

Brak wody. Prezydent miasta wydał następu

jącą odezwę: Mimo odwoływania zię do wyroznmia

łości mieszkańców, używa się jeszcze ciągie w wie

lu domach wody z wodociągu na potrzeby mniej wa

żne, które mogą być w inny spotób zaspokojone.

Ponieważ przez to wyrządza się krzywdę tym, któ

rzy używają jej tylko do picia i koniecznych po

trzeb gospodarskich, przeto odwołuję się jeszcze raz

do P. T . mieszkańców, aby przez wzgląd na współ

obywateli, ograniczyli pobór wody z wodociągu do

najkonieczniejszych potrzeb.

—

Omyłka druku. Dziekanem wydziału filozoficz

nego uniwersytetu Jagiellońskiego na rok przyszły,

wybrany został prof. D r Maksymilian Kawczyń

ski, którego nazwisko podano błędnie we wczoraj

szem wydaniu wieczorne».

Operetka. Liczba milionerów am erykańskich

powiększy się zapewne niebawem o Gustawa Kerkera.

Operetka jego ,,Piękna z Nowego Jorkuu okrążyła

już wszystkie stolice starego i nowego świat», i nie

tylko stolice. Z nowszych operetek ona jedna zyska

ła światową sławę, dzięki nie zaletom muzycznym,

lecz amerykanizmówi. Jak Barnum w swych namio

tach nagromadził wszystkie osobliwości świata, tak

Kerker operetce swojej nie poskąpił prawie ani jed

nego możliwego scenicznego efektu. A składają się

one razem n a całość barw ną, mozajkę możliwości

i niemożliwości, gdzie wszystkie działające osoby

bez przerwy tańczą, śpiewają, maszerują, gwiżdżą,

tworzą malownicze grupy w snopach kolorowego

światła, w blasku lampionów japońskich itd. itd.,

gdzie reprezentowane są najrozmaitsze narodowości,

najrozmaitsze warstwy społeczne, najrozmaitsze ko

styumy od fraka do fantastycznego muuduru jenerała

ochrony cnoty i stroju ,członkini armii zbawienia11.

Powodzenie operetki należy więe wyłącznie od w y

stawy i humoru wykonan:a; w braku ich, treść mu

zyczńa absolutnie nie wystarczy. Teatr lwowski już

przed dwoma laty wystawił ją w Krakowie nader

okazale i teraz także nie szczędził starań pod wzg!ę

dem wystawy. —

Pod względem wykonania przedsta

wienie szwankowało nieco. Wprawdzie soliści wyko

nali poprawnie swoje role, wprawdzie chór śpiewał

wcale składnie, a jednak na ogół mniej wszystko

,godziło się z sobą, niż przed dwoma laty

ss.

i - Akademia handlowa. Przyszły gmach Akade

fnii handlowej stanie na placu ,p od Kapucynami

zwrócony iedca fasadą ka_ulicy Straszewskiego, dru

gą ku ulicy Kapucyńskiej. Obok gmachu Akademii

ma być zbudowany dom Towarzystwa technicznego

i 2 szkoły wydziałowe. Te trzy gmachy szkolne o

taczać będą 3 wspólne podwórza wielkich rozmia

rów, które cały kompleks

zaopatrzą w świeże

powietrze i obfite oświetlenie.

Budynki zaprojektowane są jako trzecbpiętrowe,

jak to obecnie przy budynkach szkolnych wszędzie

za granicą się dzieje. Tak w Akedemii handlowej,

jak i w obydwóch szkołach wydz?ało wych będą mie

szkania dyrektorów i tercyanów.

W budynku Akademii zaprojektował architekt p.

Jan Zawicjski liczbę sal wykładowych, laboratorya

chemiczne, składy towaroznawstwa i wzorowo urzą

dzony ncomptoirK. Prócz tego zawiera budynek Aka

demii osobne sale dla oddziału żeńskiego z osobnym

westibulem i osobnemi schodami.

Mieszkania dyrektorów i tercyanów będą od reszty

budynku zupełnie oddzielone. Naturalnie, że cały

budynek będzie odpowiednio wentylowany, wodo

ciągami zaopatrzony i w niektórych częściach cen

tralnie ogrzany. Architektura przedstawia się skrom

nie, ale bardzo poważnie, i dostosuje się do są sie

dnich gmachów.

Na najbliższem posiedzeniu R ady miasta zostaoą

plany i kosztorysy Akademii przedłożone do zatwier

dzenia, tak, iż budowa może być już w pierwseyoh

dniach lipca rozpoczętą i tego roku pod dach dopro

wadzoną, a na jesień przyszłego roku zupełnie ukoń

czoną

—

Slub. Wczoraj o godz. fi wieczorem w ko

ściele św. Floryana na Kleparzu, odbył się ślub

panuy Maryi Ludwikowskiej z p. Stanisławem

Prawdzie Gołębiowskim, urzędnikiem pocztowym.

—

Sprawy sądowe. Wstęp na rozprawę przeciw

Mullerowi i współobwinionym o defrandacye w T o

warzystwie kredytowem rękodzielników i przemy

słowi ów, dozwolony będzie za kartami wstępu. Roz

prawa rozpoczyna się we środę d. 22 b. m .; karty

będą wydawane dzień przedtem między godz. 3 a 4

w dzienniku podawczym sądu krajowego karnego.

—

Egzamin dojrzałości W gimnazyum w Podgó

rzu odbył się w dniach 13 do 18 czerwca, pod

przewodnictwem inspektora szkół krajowych Dra L.

Germana. Świadectwo dojrzałości otrzymali: A ustern

Aleksander (z odzn.), Bieleoki Michał, Breiter Emil

(z odzn ), Bułat Rudolf, Feiner Leon, Fussmanu Jó

zef (s odzn.), Gemeiner Wolf, Grtłnberg Maksymilian,

Grzybczyk Jan (z odzn.), Hergert Witod, Łuczko

Roman, Raab Henryk (z odzn.), Sroka Józef (z odzn ),

Steinberg Lejzer, Steinberg Leon, Stuhr Leopold

(z odzn.), Szpiro Wolf (z odzn.), Turyn Józef, Udzie

la Seweryn, W achulski Bronisław, Ź ralski Hieronim,

Klimeeki Stanisław (ekster.) i Zembaczyński Włady

sław (ekster.) . Dziewięciu uczniom publicznym po

zwolono uzupełnić egzamin z jednego przedmiotu po

feryacb, a jednego uznr.no za niedojrzałego i repro

bowano na rok.

Wydział Tow. Tatrzańskiego odbył w ostatni

piątek pod przewodnictwem I. wiceprezesa prof. Dra

Ponikły posiedzenie, na którem powzięto decyzyę

co do odstąpienia wydziałowi krajowemu gruntu

pod budowę nowego gmachu szkoły snycerskiej

w Zakopanem i wydzierżawiono dworzec Tatrzański

i schroniska przy Pięciu stawach polskich i przy

Stawach Gąsienicowych.

—

Pomoc dla pogorzelcńw. Otrzymujemy n astę

pujące pismo: Dnia 5 bm. zniszczył pożar w Łuce

małej 13 zagród włościańskich doszczętnie. Nieszczę

śliwe 13 rodzin pozostaje w największej nędzy,

błagając pomocy i miłosierdzia wszystkich zacnycb

ludzi. Miejscowy komitet ratunkowy przyszedł z pier

wszą doraźną pomocą, gdy jednak straty przynoszą

12.000 koron, komitet nie jest w możności sprostać

zadania bez łaskawego współudziału szerszej publi

czności. Datki, choćby najmniejsze, proai się przysyłać

do Łuki małej, poczta w miejscu, na ręce X. Mat

czyńskiego, lub Nikodemy Kieszkowskiej.

—

Maszyna staro-rzymska. Z Rzymu donoszą, że

w najbliższem sąsiedztwie odkrytego niedawno La

cus Curtius, znalazł znowu dyrektor Boni, kopiąc

w ziemi, maszynę drewnianą, dobrze zachowaną, po

chodzącą z czasów przed Chrystusem. Jest to t. zw.

nsucula", t. j . przyrząd do dźwigania ciężarów

z okuciami bronzowemi, dziś pokrytemi grubą paty

ną śniedzi. Przypuszczają, iż maszyna służyła do

wykopywania podziemnych galeryj dla igrzysk gla

dyatorskich. W każdym razie zabytek to i unikat

wcale nieźle zachowany, ale zanim przeniesiony zo

stanie do muzeum, drzewo będzie musiało być nasy

cone płynem utrwalającym. Na płaskorzeźbach sta

rorzymskich trafiają się przedstawienia podobnej ma

szyny. Ta, którą znaleziono, ma około dwa metry

wielkości.

Wyścigi w Krakowie.

Czwarty dzień meetingu wiosennego, poświęcony

wyłącznie jeżdzie panów, odbył się przy mniejszym

niż dotychczas udziale publiczności. Ruch przy tota

lizatorze był jedn ak i wczoraj bardzo ożywiony.

I. Bieg sprzedażny. Bieg gładki. Panowie

jeżdżą. Nagroda 1300 koron. Dla 3-letnich i star

szych koni wszystkich krajów. Meta 1600 m.

Startowały cztery konie na sześć zamianowanych.

Faworytem była _Partanna" nadpor. Bogyay’aj

pod p. Eltzem. Nie zawiodła też zaufania, biorąc1

długością głowy niebezpiecznego współzawodnika

j,Escamillo11 5-letDiego karego ogiera porucznika

Leop. Friedenlieba pod nadporucznikiem Hagelinem.

Trzecie miejsce wzięła ,W iatrówka1* p. Kazimierza

Ostoja-Ostaszewskiego pod nadporucznikiem Rausem.

Totalizator płacił za 10 kor. 1 6; nPi»cu 168.

II. Nagroda Zamku Łańcuckiego. Steeple

chase. Panowie jeżdżą. Nagroda honorowa, ofiarowa

na przez Jej Ekscelencyę br. Romanową Potocką

i 1800 koron, ofiarowane przez Towarzystwo mię

dzynarodowych wyścigów konnych. N agroda honoro ,

wa jeźdźcowi zwycięzcy. Dla 4-letnich i starszych

koni wszystkich krajów. Meta 4800 m.

Na siedem zamianowanych stanęły do startu trzy,

konie: ,,Caserta1* nsdporueznika Hagelina pod wła

ścicielem, r L .s ik a’* nndpoiucznika Kol!era pod wła

ścicielem i ,,Ratuj" hr. J . Koziebrodzkiego również

pod właścicielem. Bieg rozpoczęła ,Caserta**, lecz

po kilkuset metrach dorównała jej ,,Liszka** i

łatwem zwycięztwem, bo trzema długościami konia

poko nała ^Casertę**.

—

Hr. Koziebzodzki spadł

z konia przy pierwszej przeszkodzie, lecz natychmiast

go dosiadł i przyszedł trzeci, zwyciężony trzema dłu

gościami.

Totalizator płacił 10 :21 .

III. Nagroda rządowa. Bieg z płotami. P a

nowie jeżdżą, 1500 koron ofiarowane przez minister

stwo rolnictwa zwycięzcy, nadto 300 koron ofiaro

wane przez galicyjski Klub jazdy panów. Dla 4-let

nich i starszych półkrwi ogierów i klaczy austro

węgierskich, które przed biegiem przez wyznaczoną

komisyę uznane zostały zdatne do chowu. Meta

3200 ui. Zwyoięzca nagrody rządowej w Krakowie

wykluczony.

Startowały trzy konie na sześć zamianowanych.

Bieg do połowy mety prowadziły nHableany** nad

porueznika L. Friedenlieba, 5 letnia gniada klacz

pod nadporucznikiem Eltzem i ,Wnuczka** porucz

n ika Kollera pod właścicielem. Wkrótce potem wy

przed ziła ,,Wnuczka** n H abIeanyu i zwyciężyła

ją łatwo 10 długościami. Trzecia przyszła ,,Pani

Pimperl** hr. J . Koziebrodzkiego pod właścicielem.

Totalizator płacił 10 :15 .

IV. PIeszowska-Steeple-chase. Panowiejeż

dżą. N agroda honorowa, ofiarowana przez panią Ka

zimierzową Osiecimską i 1700 koron, ofiarowano

przez galicyjski Klub jazdy panów. Nagroda hono

rowa jeźdźcowi zwycięzcy. Dla 4-letnich i starszych

koni wszystkich krajów. Meta 4000 m.

Na siedem zamianowanych startowały trzy konie.

Pierwszy przyszedł do mety nM r Dol!ar** 5-letni

oiemno-gniady koń p. Fr. Bartoscha pod nadporucz

nikiem Eltzem, bijąo łatwo trzema długościami nHtl

sćg** p, Kaz. Fernbacba pod nadporucznikiem Rau

sem. Niebezpiecznego konkurenta miał ,M r Dol!ar"

w ,,Biszcze** p. Fr. Bartoscba pod właścicielem, je

dnak nieszczęśliwe zerwanie trenzli ułatwiło współ

zawodnikowi zwycięstwo.

,,Biszcze** wzięła trzecie

mi ej sce.

Totalizator płacił 10:16.

V. Bieg pocieszania Bieg z płotami. P ano

wie jeżdżą. Nagroda honorowa, ofiarowana przez da

wny Resurs krakowski. Nagroda honorowa jeźdźcowi

zwycięzcy. Dla 4-letnich i starszych koni, które pod

czas meetingu wiosennego galicyjskiego Klubu jazdy

panów w Krakowie 1904 r. w biegach gładkich,

z płotami lub z przeszkodami startowały, jeduak nie

zwyciężyły. Meta 2400 m.

Na trzydzieści ośm zamianowanych koni stanęły

u startu trzy: ,Biszcze** p. Fr. Bartoscba, która w po

przednim biegu współzawodniczyła**, H ogy

vo!tu

nadporucznika Bogyay’a pod nadporucznikiem Elt

zem i ,,Donna** nadporucznika Hagelina pod właści

cielem. Pierwsze miejsce zajął ,,H o g y volt**, bijąc

,,Donnę** jed ną długością konia.

—

Trzecie miej

sce wzięła ,,Biszcze** pod właścicielem p. F r. Bar

toschero.

Totalizator płacił 10 : 12.

VI. Pożegnalny bieg gładki. Panowie jeż

dżą. Nagroda 1200 koron. Dla 8-letnich i starszych

kontynentalnych koni z wykluczeniem francuskich.

Meta 1400 in.

Startowały cztery konie na siedem zamianowa

nych. Zwyciężyła ,Par tan na** nadporucznika Bo

gyay ’a pod nadporucznikiem EUzem, bijąc Mydicgri

nadporucznika br. J . Orczy pół długością konia.

—

, P arta:ł na** wzięła wczoraj dwie nagrody, mianowi

cie w pierwszym i ostatnim biegu. Trzecie miej

sce zajął ,Perkal** p. Fr. Bartoscha pod właści

ci elem.

Totalizator płacił 10 :17; nPlac" 58 , 59.

I1TWK

u!"

MAŁY FELJETON.

Historya sławnej książki.

,Dwa tomy, każdy po 500 stron. Do tego kar

ty, drzeworyty**.

Tak ą była telegraficzna odpowiedź Stanleya

z Kaira do niemieckiego wydawcy Brockhansa,

który chciał od niego nzyskać opis wyprawy.

Telegram wymagał olbrzymiego nakładu na pa

pier, drak, drzeworyty, litografie i bonorarynm

autorskie. Brockbaus zaryzykował na to przedsię

biorstwo pół miliona marek. Stanley był sławiay,

jego wyprawa zaciekawiała świat cały, przedsię

biorstwo księgarskie miało widoki powodzenia.

Podróżnik został wysłany przez Towarzystwo

angielskie na ratunek i odsiecz Eminowi-baszy,

gubernatorowi prowincyi Ekwatoryaloej, trzyma

nemu w niewoli przez Mahdystów. Emin urato

wany, po przybyciu do Bagamoyo, u progu cy

wilizowanego świata omal nie postradał życia,

spadając z balkonu. Niemcy, jako ojczyzna Emi

na (Dra Schnitzlera), Anglia, która tę wyprawę

urządziła własnym kosztem, i Ameryka, przybra

na ojczyzna podróżnika, oczekiwały z gorączko

wą niecierpliwością odsłonięcia tajemnic tej wy

prawy, szczegółów walk i potyczek w puszezach

pomiędzy Kongo a Nilem i odkrycia Góry Księ

życowej, pokrytej śniegiem Rawenzori.

Niemieccy, angielscy i amerykańscy wydawcy

tropili grubego zwierza, jakim był dla nich Stan

ley, spodziewając się zrobić miliony na jego dzie

le. Zuany jest jego aforyzm: ,Pieniądze jednego,

są pieniędzmi drugiego, o ile pierwszy drngiemu

płaci**. Wiedziano, że Stanley zażąda snmy ol

brzymiej, a obawa przed tą cyfrą ostudzała tro

chę zapał nakładców.

Brockbaus podążył do Londynu, aby się poro

znrnieć z przyjacielem i agentem Stanleya, wy

dawcą Mars!ou (Sampson Low and Cie); tu sta

nął układ, że obaj wydadzą po dziesięć edycyj

k8iążfti w rozmailych językach. Stanley otrzyma!

z góry 800.000 m., zanim jeszcze napisał jeden

wiersz swego dzieła. Takie honoraryurn było nie

słychane. Wydawcy postanowili, że Marston Da 1

tychmiast podąży do Kaim z kilka stenografami

i z dwoma rysownikami i nie opuści Stanleya,

dopóki nie będzie mógł zabrać xe sobą do S t

ropy pierwszego tomn dzieła.

25 stycznia 1890 r. w swojej wili w Kairze

zabrał się Stanley do roboty, zobowiązawszy się

nie przerywać jej przed znpełnem ukończeniem.

Dotrzymał słowa ze zwykłą sobie energią i wy

trwałością. Rankami pisał i dyktował, popołndnin

dawał wskazówki rysownikom, w przerwach po

zował do portretu dla Towarzystwa geograficzne

go w Londynie i załatwiał korespondencyę, a była

tak liczna, że tysiące listów musiało pozostawać

bez odpowiedzi. Pod wieczór porządkował notatki,

czynione podczas wyprawy, a zawierające 60C

stronic bitego pisma. W ten sposób pracował dzief

po dniu przez dni 50. 14 marca 1890 r. ostatni

rozdział nkończył. Ponieważ senny manoskrypi

nie był kreślony atramentem kopiowym, Marstoi

przepisał go własnoręcznie i skopiował.

—

Jeder

egzemplarz, listem rekomendowanym, wyprawi

pocztą do Londynn, drngi z fotograficznemi nega

tywami i rysunkami kart geograficznych włoży]

do knfra i wyruszył z nim przez Brindisi, Nea

poł, Rzym, Medyolan, Paryż do Londynn. 12 mar

ca zaczęło się składanie angielskiego rękopisn, i

w cztery dni potem zaczęto składać wydanie nie

mieckie. 28 czerwca o tej samej godzinie i minu

cie pojawiło się dzieło w jedenastu przekładacb

Wydanie angielskie zostało naprzód odbite w 22.00(

egzemplarzach, niemieckie w tak znacznej liczbie

że olbrzymie składy i podwórza firmy Brockhaus:

były niemi zawalone. Nad wydaniem angielskien

pracowało 7000 ludzi. Koszty opłaciły się nakład

com. Powodzenie dzieła było olbrzymie. Wyszł;

dwie edycye angielskie (Low), jed na amerykań

ska (Scribner), niemiecka (Brockbaus), francuski

(Hacbette), włoska, hiszpańska, norweska, szwed2

ka, holenderska, czeska i węgierska.

Wraz z nkazaniem się tego dzieła, znikły n

kartach Afryki białe Inki, oznaczające kraje nie

znane. Stanley po wsze czasy będzie wielkim po

dróżnikiem afrykańskim, dziś jest największyn

jakiego świat wydał. On sam uczynił więc«

odkryć na ,,czarnym lądzie" od wszystkich swyc

poprzedników razem.

Przyjechali do kira!zowa.

GRAND-HOTEL: Hr. Tade usz D ziedus zy cki z có rl

ze Lwowa, Aristide Ton Baltazzi z Napagedl, Dr WŁ

dysław Sołowij ze Lwowa, A leks and er Kuczyński z Wi

łynia, rotm. Stanisław Brzowski z Tarnowa, Friedrich

Ernst v. Schwerin z Berlina, Henrykowa Mańkows)

z Miłosławiu, J a nowie Brandysowie z Wielkich Dró

ks. Fr. Radziwiłłowa z Si er ak ow a , Oskar Ulpts z Tur

n u , DUbelt ze Szczecina, Kamil G angler z Cannstadt

Albert Stahhel z Elberfeldu, Dr Emil Parnas ze Lwow

Jan Tok ar zewski-Karasz ewicz z Czabanówki, Marcin B

cri z Paryża, Wincenty Szulc i P. Moor z Kijowa, Mar;

Cbojecka z gubernii Kijowskiej.

HOTEL POLLERA: Maryan i Hele na Orańscy z Mik

łaja, Ludwik Mielcarek z Poznania, Artur i Helena l’

draccy z Turki, Władysław Kamieński z Sosnowca, Z

fia Kochnowska z Zakopanego, Franciszek Żisny z Rze

szowa, Hermann Zorn z Grybo wa, Be rnard Fiszer z R ab

ki, K onsta nty i Eugenia Bibulscy z Rygi, Michał Maleo

z Wiednia. Franciszek Jaroński z Zagórza, Aleksander

Liorek z Dąbrowy górniczej, A dolf i Helena R ac zyńscy

z Wadowic, Zenon J a ro sł aw ski z Wiednia, Marceli i A

niela Gorączko i Oświęcimia, Izabela, Bronisław, Henryk

i Jan Gromadzcy z Warszawy, Ludwik i Felicya Kowal

scy z Tarnowa, Hans Baumann z Tryestu, Al’fred Ried

muller z Hannoweru, Ferdynand GreYer z Paryża, Grze

gorz Gregorczyk z Kijowa, Ludwik i Alojza Miąsikowi*

z Rozwadowa.

Telegram y ,,Czasu46.

Akademia niemiecka w Poznaniu.

B e r lin (B. kor.). Nordd. Allg. Ztg. donosi:

Kanclerz br. BUlow przyjął wczoraj komisyę admi

nistracyjną poznańskiej Akademii, która mu wrę

czyła dyplom honorowy Akademii. Na przemowę

rektora prof. Kllhnemanna, podziękował kanclerz

za dyplom, poczem podniósł, że teraz więcej niż

kiedykolwiekindziej jest zdania, że kwestya

marchij wschodnich jest najważniejszą

kwestyą wewnętrznej polityki. W no

wych zarządzeniach celem podniesienia niemiecko*

ści na wschodzie, kładzie kanclerz największą

wagę na stronę duchową. O to dbać, jest w pier

wszym rzędzie zadaniem Akademii i należy przy*

klasnąć dwom myślom zasadniczym, podniesionym

przez rektora, mianowicie konieczności niezawi

słości wiedzy i narodowego zadania Akademii po

znańskiej. Jest ważnem, by Akademia przyczy

niła się do zjednoczenia Niemców w Poznanin. -

Moglibyśmy w polityce co do marchij wschodnich

o wiele dalej postąpić, a gdyby Niemcy na

Wschodzie wobec nieprzyjaciół odsunęli na drngi

plan wszystkie drobne różnice partyjne i małost

kowe przesądy stanowe. Oby Akademia stała się

ogniskiem, łączącym Niemców w Poznania!

W ciągu rozmowy wyraził kanclerz nadzieję, że

Izba posłów przyjmie § 13 b) ustawy

o nowych osadach.

Polityka i samochody.

P a r y i . (B. kor.) Po skończonym wyścigu sa

mochodów Gordon-Bennet, wystosował cesarz Wil

helm następującą depeszę do prezydenta Loubeta:

,,Czuję potrzebę złożyć panu życzenia z powodu

zwycięztwa, jakie właśnie odniósł francuski prze

mysł, a którego miałem przyjemność być świad

kiem. Przyjęcie, jakie zgotowała publiczność zwy

cięzcy, dowodzi, j ak zastosowanie wynalazków,

mających ogólny interes, służy do wzbudzenia u

cznć wolnych od wszelkiej rywalizacyi**.

Prezydent Loubet odpowiedział cesarzowi: nJes

tem Waszej Ces. Mości szczególnie wdzięczny za

serdeczny telegram i uczucia wypowiedziane w nim.

Powodzenie francuskiego przemysłu nie mogło być

lepiej uznane, jak przez przemysł niemiecki, k tó

ry był znpełnie godny, zwyeięztwo sam uzyskać**

wyehodsi * wyjątkiem * » ^ i ^ i e h i*wijtach urc»syątyo:: dwa raz, d °ien^, a m!wowieł*

a. i,*1*1* Cmi»*Im« 4» -

.--g

c " " °° 10godzinieSwieczorem.

’tó

*obłe««kii,e, I .

’ "ZMZ0"ił

" » w » » Mcm m peronie w kii,,ani kolij.

" feaaa;epata

wyioii:

fi Krakowie w miejsca . . .

rok *a kwartał na 1 tn%esufe

pMate w państwie Anstryackiom. , ! l;........................

J° koron *j kor. W hal.

Rłomieckiom

koroa

32kor°u 6kor. -

kal,

vd0

Ff»?Cyi’ Angiii—

Szwajowi, Turcy«

M k=rcm 5 koz*50

OsobnapLmne’rataaa^d*^^»^1w^^esięc«^

FreiK m ent, prayjaamj*: Admiaistraeya Czara w K rakow ie i urzędy poosiowe.

K lejs e o w * , r e i u a e r a t ę księgarnia 8.A. Krzyżanowskiego, handle: St. Karlińskiego w Sakiennioaot

3. Kretschmera, Rynek 10, Biuro dzienników Hopoaaa i Salomonowej, Główna tr afika w Rynku główny»

O g lo eis e u ia przyjmuje się za opłatą od wieraza petitem za pierwszy taż 20 haL, za każdy następu’

po 10 haL; układ tsbelaryezny, oyfrowy, skomplikowany, pierwszy ras po 40 hal., następny po 10 na!

O(Sloeiseula i prenum erata przyjmują: we Lw ow ie biura dzienników L. Plohna, A. Olssew

(kiego, 34. Sokołowskiego, K. Bnohstaba; w J a r o s ła w ia Biuro dzienników; w ł ’o d g ó rm Poturalski

Rynek; w P r z e m y ślu A. Juazyński księgarnia kolej, D. Heszelee; w JEUeasow ie M.Weintraub

wStanisławowie Juielaki i Sp.; w Taraowle M. Rookaeh; w Taraopolu O. Halioser

w r a i y r n wyUoznie p. Adam me de Varonne 88, (prennmeratę p. W. Raczkowski, Coorbeyoi po(

Paryż?a me de Chcmin de fer 44); w W ied n in Haasenstein A Yogler (także w Hamburga, Frank

fotele n, M., Berlinie , Lipsk o, B azylei i Wrooławiu), A. Oppelik, R. %osse (także w Berlinie, Hamburgu

Mosutehinm ! NoryzjWdzo;, H. Sehsiek, !l. Dnkes, J . Dannek«rg, H. Friedl (tylko pr:nnmaratę I

OoldM??Kiti AOomp.); w Praakfurele a. K . O.L.Dniks AOmn,i

egłtT Za każdą smłaaf adresu dcpłaea aię fcO kaL " W

-S

- d.ra» Rndakeyi: lL 4w. Teaai’s Mirt,.

Telefen Br M-

1 of 2 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction