Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 662 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

NK 117

Kraków 24 Maja - Niedziela.

Rok 1863.1

Wyekodif eoisieniiie raso , wyjąwsH? pcniediialk: l gjjj pożwfąteeztLk

Prenumerata:

W CKAKOW!K

rosole

półrossule

kwartalnie

państwie ABstrjmeŁtes).

. sl. saatr. 24

FOCZ!Ą

,".

d , asitr. SO roosa!a . .

...

I k w a r t a l n i e ............................

m l s s i | e s n i e .......... .................. 8

9 wat. %E

Numer pojedynczy kosztuje 10 centów.

pmwumzsat)j Pzzrnai?jĄ:

Blóro Administracji ,Ozun" w rynka pod L 8. w doms p. Erckmaieri u iota

tudzież wszystkie Urzędy pocztowa ansteynMa.

CZAS

aPrasyim-uu^ wHq:

OZłOBZBSnA, ODBŚWT, łJWIADĆaasHIA, soheesiihu vnseiMtftfo rod saje, aa o płatą:

od wierna drobnego za jednorazcn:i iuaimasaania 8 seatów, za naattpna po i seatów

Do każdego obwiesiraen!s ndąazyż należy 80 Aeńtów ia opłat? itypłowę za żażdontzoiM

amieaceaeoia.

Lisrr 1 piulfdzm! pnOiyłane być winny frańko do biórs Ibdminiitracy! ,Oaaaa’ .

LUTY reklamacyjna alozapieezętowane nie ulegają frankowania,

łu ty ntefrankowaao aieprnyjanją ii§.

BfKOFiSkSA nadzytnna Kedakeyi nia awnóąją aię 1 niiBeaiint będą.

Od Administracyi ,,Czasu".

Do dzisiejszego Numeru dołączają się

Listy zwrotne dla tych panów Prenu

meratorów którym prenumerata kończy si§

ostatniego M a ja .

W tychie listach zwrotnych wskazane s§

kwoty prenumeracyjne, jakie dla uproszcze

nia ekspedycyi, Administracya stale utrzy

mać jest zmuszoną a mianowicie z prze

syłką pocztową w państwie austryackiem:

za miesi§e Czerwiec

2zła. 25 c.

i3ci kwartał8— —

i 4ty

Prenumerata może się kończyć z dniem

tylko ostatnim miesiąca. Wszelkie inne ter

mina niemogłyby być uwzględnione i reszta

nadpłaconej kwoty zostałaby dopiero przy

następnej prenumeracie obrachowaną.

Kraków 23 mąja.

Hajdamackim nożem, powtórzeniem

rzezi humańskiej, podburzeniem i pro

wadzeniem ludu wiejskiego do

mordu,

chciał teraz, jak przed

wiekiem

rząd moskiewski zabić powstanie

polskie na Ukrainie, Wołyniu i Podolu i

w krw i potokach je utopić. Niezmieniła się

przeto w niczem dzika a chytra i podstępna

natura tego barbarzyńskiego rządu, lecz tyl

ko wydoskonaliła i rozwinęła, jak to zoba

czymy; pozostał on wierny swoim krwawym

i strasznym tradycyom despotyzmu: ale

zmieniły się czasy i ludzie, a piekielne usi

łowania jego wydały dziś inne dla niego

owoce niż przed stoma laty.

Gdy przed wiekiem blisko, stara Polska

ostatniem wysileniem sił w konfederacyi

Barskiej usiłowała obronić swą niepodle

głość i wolność, rząd moskiewski za Kata

rzyny II— głoszącej się cywilizatorką Wscho

du i wielbionej przez płatnych panegiry

stów jako dobroczyńca ludów,

w chwili

gdy knuła zabójstwo całego narodu,— rząd

ten moskiewski podżegnął chytreini i zdra

dzieckiemi podszepty, fanatyzm i nizkie na

miętności ciemnego a biednego ludu, puścił

wśród niego zgraje hajdamaków, a dawszy

mu noże w ręce i zbrodniarzy za przewo

dników, poprowadził na straszne mordy....

Rzezią Smiły, Humania i sta innych miaste

czek i dworów rzucił na Polskę przerażenie,

krwi potokami zalał ogień świętego zapału,

lub bratobójczą ręką wyciął obrońców kra

ju, a następnie sam karał i mordował ślepe

narzędzia swego rozkazu.

Dzisiaj rząd ten moskiewski rozwinąwszy

tylko swą dziką naturę, jakto powiedzieli

śmy, pragnął na szerszy rozmiar urządzić

piekielny plan bratobójczej rzezi i dosko

nalszemi wykonać go środkami, aby stłu

mić powstanie narodu, wymordować jego

przewodników. Wydał on odezwy do ludu

wiejskiego w prowincjach polskich dawniej

Zabranych , a przedewszystkiem w trzech po

łudniowych, przedstawiając podstępnie: że

właściciele polscy — którzy właśnie pierwsi

wnieśli byli przed kilku laty żądanie do władz

moskiewskich o poprawę bytu włościan a

swym krokiem wywołali i to nawet poło

wiczne usamowolnienie włościan, które rząd

moskiewski w całem cesarstwie przeprowa

dza— że ci właściciele, którzy dzisiaj uw ła

szczają lud ziemią własną, ogłaszają go wol

nym obywatelem, — dla tego chwytają za

broń, iż chcą przywrócić sroższą jeszcze

niewolę i pańszczyznę, mordować włościan,

żony ich i dzieci, zabierać mienie ich i do

bytek. Rozgłosiwszy takie bezczelne fałsze,

zawezwał włościan, by się uzbroili w sie

kiery, noże i kosy i z nim połączeni rzucili

się na inne klasy spółeczeństwa, mordowali

powstańców chcących ich uciemiężyć.

Lecz niepowiódł si§ teraz plan

rządu moskiewskiego. Prócz trzech powia

tów pobliskich miast gubernialnych Kijowa

i Żytomierza, gdzie wytężyły się usiło

wania tego rządu i jego ajentów a po

prowadzeni przez nich włościanie, rzucili

się chwilowo do mordów; w całej reszcie

Ukrainy, Wołynia i Podola nie uwiodły

włościan zdradzieckie namowy ajentów mo

skiewskich i rozkazy rządu; poznał lud kto

przyjaciel, a kto wróg i albo z radością

przyj§! wezwanie do walki w celu wypę

dzenia Moskali, ogłoszenie pełnej wolności

i uwłaszczenia, albo gdzieniegdzie pozostał

biernym jak na Wołyniu.

,,l carycy kości,

które już zadrżały z radości”, w proch się

rozsypały z rozpaczy.

Z zadziwieniem, oburzeniem a może z nie

dowierzaniem przyjmie Europa wiadomość

o tym piekielnym a zwichniętym plamę

skwy, nieprzypu8zczając, aby rząd głoszący

się regularnym ikonserwatywnym, mający pół

milionową armię żołnierzy (wprawdzie w

połowie na papierze) liczniejszą jeszcze ar

mię urzędników, podburzał rzezie spółeczne,

prowadził jedne klasy spółeczeństwa przeciw

drugim do mordów, aby utłumić powstanie,

a raczej aby rozpędzić, jak nazywa, ,,kilka

band buntowniczych" .

Rząd rosyjski mniemając, że uda mu się

jego plan rzezi i rewolucyi spółecznej, chciał

zawczasu rozrzuconemi fałszywemi wiado

ściami zakryć ten plan przed oczymaEuro

py i przygotować swoje usprawiedliwienie.

Ogłosił oto w swym organie urzędowym,

Poczcie Północnej i rozesłał po Europie w

telegramach wiadomość, że zorganizował

w prowincyach Zabranych oddziały zbroj

nych włościan dla nobrony osób i komuni

kacyj. "

Jak t§ ,,obronę osób" wykonywać

kazał owym uzbrojonym stróżom, złożonym

albo z wyrzutków spółeczeństwa, albo z o

szukanych i zachciałkami komunistycznemi

podburzonych ciemnych ludzi? okazały da

wniej mordy i straszne wypadki w Inflan

tach a teraz w trzech powiatach na Ukrai

nie i Wołyniu: w Wasilkowskim, skwirskiem,

żytoraierskiem, jak to donoszą nasi kore

spondenci.

Lecz Bóg sprawiedliwy nie dozwolił złe

mu tryumfować! Zbrojna dłoń, którą chciał

ugodzić w bratnie piersi, przeciwko niemu

się zwraca. Lud zaczyna przeglądać, kto

szczerze chcejego dobra i wspólnej swobody.

Odnawia się stary sojusz Rusi z Ko

roną, w jeden naród przez lat 500 zro

słych, i walka przeciwko rządowi moskiew

skiemu, którą chciano zalać krwią bra

tnią, coraz szerzej rozpala się na Ukrainie,

Podolu i Wołyniu. Nieudany plan rządu mo

skiewskiego objawił tylko jego okropną dą

żność a zarazem i jego niemoc.

KORESPONDENCYA CZASU.

Warszawa 16 maja.

O W żadnćj wojnie tylu dowodzących nie zgi

nęło ile w obectćj. B ak dobrych oficerów jest

ogromny, strata więc ich jest tem boleśniejsza.

Dołęga, oficor pełen talentu,

na Żmudzi do

wódica, stoczył nieszczęśliwą potyczkę i został

ranny; do pewnego więc czasu niebędzie czynny.

O Narbucie donoszą, że poległ. Jest to nieocenio

na strata, a Litwa straciła dwóch dzielnych do

wódzców; gdyż niewątpliwie dwie postacie wy

biły sę tam nad inne: Narbnt i Dołęga (to

ostatnie nazwisko pseudonim). Broni na Litwie

jeszcze większy brak niż u nas i tema należy

przypisać, że nie powołają calćj ludności podbrać,

która z niecierpliwością oczebnje tego powołania.

W Garwolinie, oddziałek naszych areszstował

burmistrza, który przeszłego roku przyaresztował

trzech akademików, a w tym roku był czynnym

pomocnikiem tego kozaka, który lżył kobiety ire

widował wszystkie przejeżdżające osoby.

Przybyły obywatel zPłocka, mówił mi, że wczo

raj rano Moskale rozstrzelali jenerała Zygmunta

Pad!ewskiego, Naczelnika sił zbrojnych wojewódz

twa Płockiego, zwycięzcę z pod Myszyńca. Mówił

nam dalćj, te radzono Padlewskiemu, ażeby odwo

łał się do łaski na zasadzie ukazu amnestyjnego,

nie chciał tego uczynić i zginął młody, dzielny i

utalentowany wojskowo człowiek. W bistoryi oba

cnego ruchu, jest to jedna z mocnićj zarysowanych

indywidualności; strata jego jest bcleBną. Podko

mendni jego, postanowili kompensantę, za śmierć

Pad!ewskiego chcą zabić trzech jenerałów rosyj

skicb, ale nie skrycie jak go zamordowali Moska

le, ale w bojn. Pćżnićj podamy dokładny jego ży

ciorys. Rodem był z Ukrainy, służył w rosyjskićj

gwardyi, emigrował, był profesorom w szkole pol

skićj w Genui; potem przybył do Warszawy, gdzie

czynnym był bardzo i wreszcie zgioął jako mę

czennik od moskiewskićj kuli w ofierze za oj

czyznę.

Sceny mordów popełnionych na pobojowiska

Ignacewem przez Moskali

są tak straszne, że

wzdryga się natura ludzka i rodzi się prawie wą

tpliwość czy Mcsbal jest człowiekiem. Z dziko

ścią hyeny, z chciwością tygrysa, rzucali się na

ranuycb i cborycb, obdzierali i pastwili sięnad o

furami, bawili się dobijaniem, kłując i zabijając

powoli Niema boju, w któryby Moskale rannych

nie dobijali; ale to okrucieństwo dzikie nigdzie tak

ohydnie nie wystąpiło, jak dawnićj pod Budą Za

borowską, teraz podIgnacewem. Grzecznyton Gor

czakowa not i łagodny wyraz ukazów Aleksandra

ligo, porównawszy z tem co się dzieje na teatrze

naszćj wojny i w ogóle z tem wszystkiem co się

dzieje w zalanym krwią naszym kraju, możnado

piero mieć wyobrażenie o rządzie moskiewskim i

jego służalcach. Nie, Polska nie może się pogo

dz’ć z zrządem tym nigdy. Wojna z całą ener

gią i siłą prowadzona będzie, i wojna ta musi

ostatecznego kresu doprowadzić, do zupełnego

wypędzenia Moskali z Polski. Jnż się drugi raz

nie Dołożymy

w ,óżkn niawoli moskiewskićj, i

śnić w nićj nie będziemy, lecz ciągle targać na

sze kaidany i zgorszym od szatana wrogim wal

czyć dopóki nie ustąpi z kraju. Energii i umie

ję?noścU

na dowódiców wołają; posłuszeństwa,

karności i męstwa! na żołnierzy, a na rząd nasz

i naród silnego sterowania i dostarczania środków

na zacięty, długi’bój.

Otj jest dosłowny odpis: Tajemcćj woli carskićj.

tak zatytułowano dokument, który oficerowie ro

syjscy żołnierzom, a urzędnicy rosyjscy osadnikom

moskiewskim i chłopom prawosławnym na Litwie,

Iiiflintich i Bia!ćj Rusi rozdają: ,Ogłaszamy naro

dowi całemu, iż wolą eesarską jest wytępić kato

lików wBiystkicb, zaczynając od pauów i całćj

szlachty, a kończąc na włościanach". (Dalszego cią

gn dokumentu ttgo nie zamieszczany, bo go jnż

podaliście

w liczbie innego korespondenta z bar

dzo wiarogodaego źródła. P . R .C;.

Ręczymy wam za kntentyczność tego dokumen

lu. Wybitnie on okazuje, jak tę wojnę urowadzi

rząd moskiewski, jakich chwyta się środków, sło

wem jaka toczy się wojna. Jest to bój cywiliza

cyi zbarbarzyństwem. Pilski walczy dzisiaj w o

bronie cywilizacyi, zasłania znowuż świat cały od

bord asyatyckicb Moskwy, które przejęte są du

chem Czingishana, nożem i płomieniem wypełnia

jącego straszną misyę zniszczenia. Moskwie już

uie o Polskę idzie, ale katolików tępić każe.

Ażeby skutecznie owo tępienie przeprowadzić,

usuwa rząd moskiewski z Wilna, Nazimowa, któ

rego za miękiego uważa, a z Kijowa Acienkowa.

Dj Wilna naznaczony j;st z n?jobszerniejszemi

orawami na całą Litwę Marawiew, a do Kijowa

Launitz. Marawiew jest to ten Bem, który mÓRił

0 Bobie: ,,Ja nie jestem z tych Marawiewów któ

rych wieszają, ale z tych którzy wieszają".

Jest

to ten Barn, który po 1831 r. całą Białoruś męka

mi i boleścią napełnił, który w 1833 r. będąc gu

bernatorem Grodzieńskiem, Wołowicza powiesił i

tysiące ludzi uwięził, a Betki całe bił po więzie

aiscb, który był potem ministrem dóbr państwa.

Człowiek to straszny, dziki, nienawidzący Pola

ków, najwierniejszy wyznawca razem z Launitzem

1 Bergiem, systemu Mikołajewskiego wytępienia.

Na Litwę pchają mnóstwo rosyjskich urzędników,

ażeby pomagali w tem ochydnem dziele wytępie

nia. W ojna ma charakter (Yterminacyjny; wojsko

pali i rabuje dwory, miasteczka, całe okolice, a

my niemamy tam dostateczućj ilości broni. Temu

brakowi przypisać należy porażkę DołęginaZara

dzi. Dołęga, zdaje się śmierteluie ranny, ą wielu

tęgićj młodzieży zginęło. Horodeńiki zginął. W

Słackim powiecie stoczono kilka utarczek. Okro

pności, jakich się Moskale dopuszczają w Iofhu

Uch, z niczem niezrównane. Kilkaset rodzin na bru

ka w Dynaburga, ogołocone ze wszystkiego. Do

400 obywateli siedzi tam w twierdzy, ofiarują iin

wilność, jeżeli podpiszą adres do cara. Wszędzie

próbują puszczać adresa. Adresowa choroba opa

nowała Moskw§.

Rozporządzenia haniebne o policyi wiejskićj do

nosiłem, że podpisał Ostrowski. Prostuję ni

niejszem podanąprzezemnie wiadomość: nie Ostrow

ski lecz Keller jest na tem rozporządzenia mar

grabiego Wielopolskiego podpisany. Ostrowski

wczoraj dopiero zainstalował się jako dyrektor

główny komisyi spraw wewnętrznych.

Pragę zamierzają Moskale fortyfikować; inży

nierowie prascy mają w tem pomagać a widzie

liśmy ich opatrnjąoych miejscowość. Prusacy co

raz więcćj zagospodarować uBiłnją się u nas, pod

skrzydłami moskiewskiego ncisku, który oni rada

mi swojemi i pomocą powiększają.

W boju 12go maja pomiędzy Malkiną a Czyże

wem na kolei telaznćj z Warszawy do Wilca, w

którćj 12 naszych zginęło, zginął także W łady

sław Ostaszewski i ofi:er Podbielski; śmierć tych

dwóch ładzi jest wielką stratą. Obydwaj waleczni,

inteligentni. Pitrwszy był inżynierem, dragi służył

w sztabie rosyjskim, zkąd pośpieszył w szeregi

bratnie; Mystkowski nie jest zabity, lecz tylko ra

niony w nogę.

Radolf Różański, dowódzca oddziału na Podia

siu w Łukowskiem, otrzymał odRządu Narodowe

go dymisyę za niewłaściwe prowadzenie boju pod

Gręzówką i nietaktowne postępowanie w powie

cie. Sluszcąjest surowość Rządu Narodowego, jaką

okazuje, albowiem ona tylko może porządek za

prowadzić i poskromić samowolność niektórych.

Warszawa 17 maja.

Q Wiadomeść o rozstrzelaniu Pudłowskiego, po

twierdziła się. Egzekucya odbyła się za rogatkami

Plońshiemi w Płocku na placu wojBkowem. Pier

wsze strzały ugodziły go w brzucb, dopiero potem

żołnierze dobiegli i zabili. Tam został pochowany.

Nie badali go długo, albowiem spostrzegli, że nic

się od niego nie dowiedzą. Zachowanie Bię jego

w obtc komisyi śledczej było pełue godności i

szlachetności, o czem daje świadectwo sam Seme

ka. Padlewski pełen rycerskiego usposobienia przy

był do Warszawy r. z. w mieńącu wrześniu i od

tąd brał najważniejszy i najczynniejszy udział w

ruchu narodowym. Gdy 15 i 16 stycz. r. b. mło

dzież wychodziła z W arszawy, on stanął na jej

czele wKampinoskiej puszczy i przeprowadził przez

Wisłę, odtąd nieopusiczał już poła bitwy. Maiej

był szczęśliwy od innych, dla tego, że objął do

wództwo po pierwszych niepowodzeniach w Pło

ckiem, (chwilowo dowodził tam Bcńcza, który te

raz dowodzi oddziałem w Krakowskiem). Gdyby

nie ta okoliczność, Padlowski z pewnością więcej

by odznaczył się od niejednego bohatera dzisiej

szego powstania; miał bowiem do tego wszelkie

kwalifikacye. Wykształcony wojskowo i politycznie,

służył krajowi całą duszą. Zjego śmiercią, powię

ksza si§ wielka liczba strat w ludziach wyższych

i niepospolitych, jakie ponieśliśmy jnż w obecnem

powstaniu.

O powstaniu na Ukrainie dowiadujemy się, ie

w lasach Wasilkowskich było kilka utarczek, że _po

wstanie jest ruchliwe. Zachowanie się chłopówjest

jeszcze niepewne. Rząd ich mocno podburza.

Tydzień temu (daty dobrze nie pamiętam) do

wódzca oddziała Lutyński stoczył wo daleko Węgro

wa potyczkę. Powstańcy rozstawili Bię ca bagnie

w krzakach okryci; Moskale wpakowali się za ni

mi w bagno i ugrzęźli, a wówczas nasi zkrzaków

dawali do nich strzały i dziesięoiu zabili, nie stra

ciwszy ani jednego zabitego. Jeden tylko utonął.

Daia 15 maja, była utarczka przy ujściu Pili

cy. Moskale uderzyli na Kononowicza, Jankowski

(a raczej oddział jego pod wodzą Nałęcza) z ty

ła ich zaatakował i pobici zostali. Szosegółów

nie mamy. Dnia 15go maja Oborski stoczył pomy

ślną utarczkę pod Ł;niętami wGostyńskiem. Szcze

gółów nie mamy jeszcze.

Moskale ponieśli tam

znaczne straty.

W Warszawie aresztowano: Traczyka Wincente

go, Jaworskiego Rajmunda, Tyssybowa Klemensa.

Policya moskiewska z propozycyi Berga, miała być

sformowaną na sposób pruski i w tym nawet ce

la sprowadzono do Warszawy dwóch wyższych u

rzędników policyjnych praskich; lecz reorgauiza

oyi obecnie zaniechane. 1

Szpiediy komitetu moskiewskiego, który ma spe

cyaluą misyę wyśledzenia Rządu Narodowego, no

cują w zamku.

Ty lemann Marceli strażnik tabaczny, został na

padnięty na Pradze przez kilkunastu żołnierzy,

którzy pobili go, pokaleczyli i obdarli zabrawszy

pieniądze, a to wszystko pomimo posiadanej kar

ty bezpieczeństwa. Putem obdarli dwie kobiety na

ulicy. Żołnierz znottnż inny wpadłszy z gołym pa

łaszem do mieszkania Magdaleny Balickiej wdowy

pod Nrem 140 na Pradze, dopominał się gwałto

wnie pieniędzy, a gdy mu ta odmówiła, rzucił się

ua 4letnią jej córkę i 701etuiego starca i wszyst

kich poranił, kufer porąbał. Na ulicy Koziej żoł

nierz gouił z pałaszem dzieci. Na drodze pod W ar

szawą żołnierze przy Peloowiznie zrabowali Micha

ła Antosiaka.

Rząd Narcdowy wydał dwa wielkiej wagi fiaan

aauBowe dekrets, które wam przesyłam. (Dekreta

te już znane rą czytelnikom, bo osnowęich podali

śmy.P.R.Cr.).

Posyłam wam także rozporządzenie moskiewskie

go namiestnika, przepisujące nowe środki, które

zdolue są zburzyć cały porządek administracyjny

przez Moskwę zaprowadzony. Załączam tu wresz

uia listę osób uwięzionych w Siedlcach i Białej

Podlaskiej. Padamy je późuiej. P . R,).

Warszawa 20 maja.

(R) Dochodzą nas wieści o znakomitem zwy

cięztwie pod Babskiem w Rawskim powiecie,

gdzie oddziały Oborskiego, Włodka i Szam!ańskie

go, razem do tysiąca przeszło lodai wynoaząee,

rozbiły Moskali w sile podobno 2 batalionów pie

choty i kilka szwadronów jazdy. Naczelne dowódz

two z naszej strony miał pułkownik Słupski. Szcze

góły boju dotąd nieznane. Babsk podobno w od

wrocie przez Moskwę spalony.

W dnia 14 oddział Jankowskiego pod dowódz

twem majora Zi?lińskiego przyjął bój pod R oi

nisze w om nad Pilicą (blisko ujścia do Wisły, na

prawym brzegu Pilicy P. R .), przeciw 7miu rotom

piechoty i saperów, z Radomia i Białobrzeg wy

słanym. Podczas wałki przyszedł w pomoo oddział

Kononowicza, pod dowództwem Nałęcza i zwy

cięztwo na naszą stronę przechylił. Bój w Iesie

trwał od 4t;j rano do 12tej w południe. Następnie

Polaoy posuwając się naprzód wyparli Moskali ze

wsi Rożniszewa. Moskali zginęło 70 przeszło, 45

karabinów dostały Bię w ręce naszych;— z naszej

strony 22 zabitych, do 40 rauuych między nimi

Nałęcz.

Drewnowskiego oddział również w tycb dniach

miał utarczkę pod Nową Wsią w Czerskim, a dziś

uadeszła wiadomość, ie wczora,j Kononowicz bił

się pod Chojnowom w okolicach Góry w Czerskim

z wie!kiem powodzeniem.

Z Litwy donoszą, ie powstanie wybuchło w Mo

bilewskiej gubernii. Oddział powstańców zajął po

boju stoczonym pod miastem, miasto powiatowe

Orezę; co razem z powstaniem na Wołynia, Po

dolu i Ukrainie okazuje jasno Europie, gdzie gra

nice Polski. Próżno teraz odwoływać się do trak

tatu 1815 r.,

gdy krew przelewana ua całej prze

strzeni po Dniepr i Dżwinę, daje świadectwo nie

spożyte, że odbudowanie Kongresówki, bynajmniej

owego pożądanego przez Europę spokoju utrwalić

uie jest w stanie. W obeo powstania rozciągające

gosiępoDniepriDżwiuę, próżue są wszystkie do

wodzenia histeryków i dyplomatów moskiewskich,

krew za wclność i niepcdległcść przelewana, na

zbyt wymownie świadczy, gdzie granice naszego

kraju, gdzie sięga obuneuie i opór przeciw jarzmu

moskiewskiemu.

WPraszuyskim powiecie pod wsią Bydzewem,

stoczył w dniu 5 maja potyczkę i 5fiu rotami pie

choty maleńki oddział Kolbego. Kolbe miał 20

- trzelców i 50 kosynierów, zaczął się bowiem do

piero formować w chwili napada Moskali, nadje

chał właśnie wóz s paką broni dla niego; otóż

Kolbe wysławszy napowrót wóz teu pod zasłoną

kosynierów, sam z 20 strzelcami zasłaniając od

wrót przez 2 i pół godziny dobrze mierzonym o

gniem, wstrzymał pochód 5 rot piechoty moskiew

skiej. Broń nkryła się, ale ci waleczni strzelcy

wraz Z dowódzcą wszyscy co do jednego przypła

ciii śmiercią jej uchowanie — ani jeden nie

iryszedł z potyczki. Czy ta drobna utarczka

aieprzypomina nam na małą skalę Termopilów?

Zpomiędzy tych walecznych młodzieńców cztery

nazwiska mnie doszły, podaję je tu ua wieczną

pamiątkę: Kolbe, Rzempofuski, Grothus, Kuczbor

ski. Pogrzeby tych 20 bohatyrów odbyły się w

miejscach gdzie takowi padli, przy ogromnym na

tłoku ludu, który przekleństwem okrywał mor

derców .

Dziś w uocy liczno aresztowania miały miejsce

w Warszawie, wymieniają nń§ćjy aresztowanymi

kilku członków b. komitetu b. TowarzystwA Rol

niczego.

Waracawa 2 1 maja.

(B.) Otrzymujemy następujące szczegóły o po

tyczce podBabskiem: Daia 17 mąja oddział puł

kownika Słupskiego, składający się z połączonych

oddziałów Oborskiego i Włodka, razem około ty

siąca ludzi wynoszący wszedł z powiatu Socba

ciewskiego w powiat Rawski i zatrzymał się we

wsi Babsku, gdzie doścignięty zoBtał przez trzy

roty piechoty moskiewskiej i sotnię kozaków, z

któremi stoczył trzygodzinny bój, zakończony u

cieczką Moskwy. W alkę toczono ogniem i na ba

guety. Z naszej strony jest kilku zabitycb, w licz

bie których jeden izraelita i kilkunastu rannych.

Ua moskali zginęło? niewiadomo, bo Moskwa ukry

ta w Iesie, z narażeniem własnych żołnierzy, ran

nych i zabitycb z pola bitwy zbierała. Oddział nasz

po poległych moskalach zebrał trzydzieści kilka

porzuconych karabinów.

Ponieważ bój skończył

się dopiero c godsinie 9ej wieczór, trudno więc

było w popłochu przez las uciekającą moskwę ści

gać w nocy. Nadto donoszą, że moskale w utarczce

tyralier8kiej podszedłszy pod wieś B udy Rsdzier

skie, zamieszkałą przez siedmiu kolonistów, tako

wą znpełnie spalili, zabiwszy jednego kolonistę, a

drugiego wystrzałem ciężko ranili; kobietę zaś z

dwojgiem dzieci zamknęli w obałupie podpalonej;

lecz ta po odparoiu moskali i ucieczce takowych’

została przez naszych ocaloną. Wojsko nasze no

cowało w Rawie,: którą za uciekającymi moskalami

zajęło.

Dnia 15 maja oddział Dobrowolskiego stoczył

utarczkę z moskalami, na drodze do Łącka, pod

wsią Kunkami, a to idąc na pomoc oddziałowi Li

pińskiego, z samej jazdy złożonemu, który bój roz

począł. Moskali w tej walce było 7 rot piechoty

i 150 kozaków. Nasze oddziały lubo o wielo słab

sze -

bo Dobrowolskiego oddział zaledwie 200

piechoty, z tego około 60 strzelców, Lipińskiego

zaś 60 konnych liczył — przez dwie godziny prze

cież utrzymały pole przeciw tak przeważnej Bile;

na koniec cofa§ły ,się w porządku w dwa prze

ciwne kierunki. Z naszej strony poległych jest 12

rannych kilkunasto, pomiędzy którymi większa

część z tycb, którzy zasłaniali furgony w gęszczn

lasu stojące, a na których kowal, Niemiec, z Ko

szelówki, moskali naprowadził. Między zabitymi

jest Józef Garbowski, obywatel zDrzewosenk, po

rucznik strzelców, jak niemniej z Lipińskiego od

działn znany z nieszczęść Łakiński. Moskale, jak

zwykle obdzierali i pastwili się nad rannymi i za

bitymi; Łskińskiemu odrąbali prawie głowę i twarz

od ucha do środka przecięli, ręce posiekane z któ

rych kości wystają, z czego wnosić można że dziel

nie bronić się mnBiał. Innym zabitym wargi i uszy

poobcinali. Moskali zginęło w tej utarczce do 30

razem z rannymi zawiezionymi do Płocka. Lipiń

ski ranny w tym boju, ale lekko tylko, niemogąc

czas jakiś konno jeździć oddał dowództwo swego

oddziału Stamirowskiemu.

Ou to zapewne w 90

koni (połączyła się z nim bowiem konnica z od

działa Dobrowolskiego) alarmował wczoraj moskali

w R idziwiłowie, na stacyi kolei żelaznej, przy

c:em trzech moskali zostało ranionych,

ZLitwydonoszą, żo w dniach13i14b. m.

w okolicach Birś na pograniczu Żmudzi i Kurlan

dyi toczył zwycięską walkę z moskalami zdolny

i dzielny oficer, pułkownik Zygmunt Sierakowski

(Djłęga). Drugiego dnia pędząo moskali ucieka

jących zaszedł w okolice licznie przez Niemców za

mieszkałe. Gdy w d. 15 b. m . nadeszły moskalom

ze wszystkich atron posiłki, cii przez zdradę Niem

ców naprowadzeni na obóz polski dwudniowym

bojem zmordowany, otoczyli go.

Pułkownik Sie

rakowski, mimo dzięsięć razy przemagającej siły

nieprzyjaciela, zdołał się przez moskali przebić,

lecz dowodząc aryergardą zasłaniającą odwrót od

działa, padł ugodzony kulą w nogę. Konnica

moskiewska, wyrwała go z rąk ludzi, a których

rannego złożono, ale niewolą swoją uratował od

dział, który moskale ścifać przestali Odwieziony

do Wilna, wystawiony jest na ciągłe sarkazma po

dle urągających mu służalców jak jenerałowie Bi

strow i Naziaow, którzy nawet dla bohatera świę

t j sprawy, w swych duszach cienia szacunku zna

liść nie są w stanie.

Między walecznymi towarzyszami broni Siera

kowskiego, którzy najwięcej przyczynili się do zwy

cięstw pod Ginajtonami i pod Birtami w pierw

szych dwóch dniaoh walki, odznaczył się szczegól

nym męstwem dowódzca strzelców Jan Żochowski.

W dniu 16 maja pod Marcianówką w wojewódz

twie M ńskiem stoczył bój z moskalami oddział

S ffiętorzecki 300 ludzi liczący; przemagająca o wiele

siła Moskwy przymusiła go do odwrotu, oddział

teu przecież, wzmocniony posiłkami z powiatu Bo

brójskiego w tych dniach zapewne stoczy nową

walkę z moskalami.

Posłowifrancuskiemu księcia Montebello w Peters

bnrga, doręczony został w tycb dniach dokument

wykazujący, że wszystkie adresa do cara, tak zLi

twy jek i z moskiewskich gobernij, były przez

rrąd carski na ludności adresa podającej wymu

szone. Dokument ten jeBt rozporządzeniem do gu

bernatorów i popów w formie blankietu wydanym,

nakazującem tym ostatnim, w blsnkieta bezzwło

cznie nazwiska mieszkańców powpisywać, krzyża

mi podzuaczyć i rządowi carskiemu przesłać. Do

kameut ten oryginalny wyszedł od ministerstwa

spraw wewnętrznych w Petersburgu, zkąd z dołą

czeniem wzmiankowanych blankietów posłowifran

cuskiemu księciu Montebello doręczony zoBtał __

Gdyby Europa miała dostęp do raportów sekre

tnych gabinetu tuilleryjskiego przez posła tegoż w

Petersburgu układanych, przekonałyby się, zjakie

go źródła pochodzą te wszystkie adresa, przez rząd

moskiewski i taką przechwałką po gazetach urze

dowych moskiewskich głoszone, a ludowi moskiew

skiemu, który ani czytać aui pisać aie umie, zu

pełnie nieznane.

’

Marawiew udający się do Wilna na miejsce Na

zirnowa, opatrzony zoBtał przez rząd petersburski

w proklamacye na ręce popów, mające być rozrzu

cone pomiędzy Indem na Litwie, wzywające go dn

rzezi katolików. Poczciwe te chęci carskiego ?iadn

spełzną na niczem, bo wedłng odebranych wiado

mości ostatnich,Ind we wszystkich województwa

gwałtem do schizmy nawracany, otwarcie w7pie

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction