Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 671 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Nr. 212

»CWl" Vy«h«ti! iijiiiaali « fei*ł»I» *-ttf

jj"**.§*?*lyn erM .y S?ES fjsr,

PRENUMERATA MIESIĘCZNIE WYNOSIj

W Krakowie bez odnoszenia do d o m u .....................

« zł. 5.40

W Krakowie z odnoszeniem do d o m u ......................... « »

zł. 6.—

Na prowincję z przesyłką pocztową ........

zł. 6.—.

Zagranicę z przesyłką pocztową

................................................... zł. 10 -

Za każdą zmianę adresu dolicza się zł. 050.

Reklam acje niezapieczętowane nie podlegają opłacie pocztowej.

Listów nieopłaconych nie przyjmuje się.

Prenumeratę przyjmuję: Administracja ,,Czasu", wszystkie urzędy

pocztowe, wszystkie miejscowe i zamiejscowe Biura dzienników

Redakcja rękopisów nie zwraca.

Kraków, Sobota 16 Września 1933

CZAS

KONTO P. K. O. KRAKÓW NR. 400.464,

Telefon Redakcji 100-50. -

Administracji 1 Drukarni 1S7-S6.

Adrec Redakcji 1 Administracji: Kraków, al. św. Tomacza J52.

Rodziny biurowe: ed t-t«J de 12-tej 1 ed l*-tej de t*

:::::::t j ::::::.

Rocznik lxxxv

«EWY OCLOSZKAi

Je-dm-orazow« u Jedea wi««« m,i11metro wy;

Ugłonenl* zwykłe

.........................łŁ t,.t0

Układ’ tabelaryczny, cyfrowyk o m b i n o w a n y ...................... *

, *Ł030

Ogłoszenie w ,;Nade s!an j eb

....................

*t, 0.40

Nekr ologi

(,,ił.0,35

komunikaty po kronice

, *ł, 0.50

Ogł-oszenia na pierwszej stronie

............................. ! , , , , ,d . 0.00

Ogłoszenia w num era ch świątecznych 25% drożej.

—

Ogłośzenia um kj,

zcowe 26% d,rożej.

Za zastrzeżenie miejsca dolicz* »lą 25X.

Administracja nie bierze odpowiedzialności

za terminowe umieszczenie ogłoszeń.

Ceny ogłoszeń obow’iązuję od dnia zmiany w nagłówku,

Ogłoszenia przyjmują: Administracja ,,Czasu" 1 wszystkie miejscowe 1 m»

miejscowe B;vca dzienników 1 ogłoszęA.

Parlament Hermanna Ooerinya.

Dziś rozpoczęła swe prace pruska Rada

Państwa. Pierwszy ,twór ustrojowy regimu

hitlerow”skiego zasługuje już choćby dla tego

na uwagę. Gdy się zw aży nadto, że jest to twór

pruski, że zaczyna obrady w Poczdamie, w pa

łacu królów pruskich i że nawiązuje -

jak

cały regime pruski Hermana Goeringa -

tradycyj Hohenzollernów, t,o znaczenie jej u

znać się musi za tem większe.

Czem ma być pruska ,,Rada Państwa". Czemś,

co wedle dotychczasowych kryterjów konsty

tucyj:nych określonóby jako jedną z Izb .parla

mentu, czy też jako izbę W’yższą. Tymczasem

od dotychczasowego typu parlamentu odbiega

i swem zadaniem i swym składem.

Co jest zadaniem pruskiej Rady Państwa,

,,Nowa Rada Pańs-twa tna przywrócić żywy

związek między premjerem Prus a ludem

Prus", oświadczył jej twórca. Nie jest więc

ten parlament wyrazem woli lu-du, nie je-st

organem kontroli nad rządem. Jest organem

szefa państwa. Członkowie jej są pośrednika

mi między szefem, państwa a ludnością, m a

ją, te zam-iary, te myśli i ten nas-trój, który pa

nuje na czele -państw’a roznieść po całym je

go obszarze. !W nich ma ludność widzieć mę

żów zaufania rządu i -dlatego ma w nich u

:znać swych mężów zau-fania, a nie - jak w

dotychczasowym parlamentaryzm-ie — w nich

lud deleguje swych mężów zaufania i dlate

go rząd winien ich również uznać za swych

mężów zaufania. Dotychczasow’y demokra-ty

czny porządek jest odwróco-ny. Związek rządu

ze społeczeństwem ma być utrzy-many, ale

inicjatywa m a w’ychodzić od rządu, a nie od

ludności.

Skła-d Rady Pańs-twa jest dosto-so-wany do

tego założenia. Wchod,zą do niej przywódcy

partji narodowo-socjalistycznej w Prusiech z

racj-i zajmowanych w partji stanowisk, oraz

osoby mianowane przez premj-era . Ale przy

wódcy partji, to równie-ż nominaci, w partj-i

hitlerowskiej bowiem nie wybiel’a -się prze

wodniczących i kierowników, lecz mianuje ich

wó-d-z partji (i wódz zre-sztą nie byt -wybrany).

Konstrukcja pruska nie jest nowa. Wielka

Rada, faszystowska była wzorem dla tej Ra

dy Państwa. 1 ta Rada składa się z dygnitar.zy

iządz.ącej pa.rt)ji. I w tej partji dygnitarze

nie są wybierani, lecz mian-owani przez szefa.

Różnica — i to istotna tkwi jednak w° dalszym

punkćie. W’ielka Ra-da faszys-towska ma kom

pe-tencje stanowcze, w pewnych sprawach de

cyduje — pruska Rada Państwa ma tylko

ko-mpeten-cje doradcze. Na czele tego ciała

staje najbardziej ,zdecydowany, najbardziej

bezw-zględny z przywódców hitlerow.skich. On

to jest tym, któremu w największej -bo-daj mie

rze zawdz.ięcza hitleryzm swój sukces — i

charakter tego sukcesu. On jako komisarz

spraw’ wewnętrznych Prus potrafił - po

30 stycznia br.

—

w’ szybkiem tempie z.hitle

ryzować

,,czerw’oną policję" Prus, z której

tak byl dumny jego socjalistyczny poprzednik,

min. Severing i potrafił rz.ucić teror na jedyny

kraj Niemie-c, skąd mogła wyj-ść rewolta ko

m u nistycznoHSocjailistyczna przeciw hit Ierow

coni. Od ,tej -pory stale zaznacza! się jako bez

względny, gwałtowny, dyktatorj-alny pr-zy

wód-ca boj-owych elementów hitle-ryzmu. Dziś

inauguruje swój ,,parlament". W

-’ okresie, gdy

Hitler swój -Reichstag posiał do domu, Goe

ring tworzy około siebie cia!o, mające być wy

razem pruskiego społeczeństwa. Now°omiano

wany generał armji Rzeszy ujmuje swe pań

stw’o w żelazną więź dyscypliny.

Otwarcie pruskiej Rady państw a.

Dekoracje i pompa.

Berlin 15 września.

(Tei. A%t.) Dziś przed południem została o

t-%%arta prus’ka Rada pańs-twa, -cia!o dora-dcze

premjera pruskiego G-oeringa. Z okazji tej, ii

!iee mia-sta udeko-rowan-o flagami. J ak %%ogóle

wszy:stkie -poczynania -t-ak i dzi-siejs-ze otw arcie

Rady nazwane zo-stało szumnie aktem p-ań

stw"o,%%ym i urzą,dzone by-ł-o r/, w ielką pompą.

Ot%%arcia dokonał premjer p-ru-ski Goering.

Przed!tem u-dał -się Goering do urzędu :kancler

skiego, gilzie w-obec Hitlera -złożył uroczyste

ślubowanie na Wierność dla ,,wodza".

Przemówienie Goeringa.

Ot-wier-ając inauguracy-jne posiedzenie mia

now anej przez -siebie pru-skiej R-ady ;państwa

Goering wygłosił -długą mowę, %v której m. i-n.

()św-"iadczył: Dawniej-sze akty państwowe od

byw ały się bez u-działu lu-dności, ponie-waż w

Niemczec-h !panow-al s-mut-e-k z poA%odu w stydu

i upokorzenia ojc-zy-zny. Dziś panuje powszech

na radość z powodu zwycięstwa odnie-sionego

nad parlamentaryzmem i pacyfizmem. Daw

niej rządzili nie mężowie czynu, lecz tchórzli

wa wię!kszość parlamentarna. Pierwszym za

te-m O!bowiąz-kiem rew-o-l’u c ji naro-ilowo-socj-ali

. »tycznej było zniszczenie systemu większości

parla-mentarnej, który był przyczyną

coraz

więk’szego u,pad’ku, poniżenia i rozgoryczenia

narodu, niemieckiego. Ustrój pań-stwowy Prus

został obecnie od podstaw zmieniony w sen-sie

zupełnie odwrotnym do -sy;stemu, z ubiegły,ch

-d -ziesiątek lat. Narodo%%o-socjaiistyczny ustrój

państwowy a% chodzący obecnie w życie a% Pru

siech będzie pro-mienio-wa-ł na wszyst’kie kraje

i stanie się punktem zwrotnym a% hist-orji Rze

szy. Dzię-ki Opatrzności, która dala Niemcom

,,Proces" londyński o podpalenie Reichstagu.

Londyn 15 %%rześnia.

(PAT) Dzisiaj o godz. 11-tej w jednej z sal

związku adAvokackiego w Londynie rozpoczę

ła ;swe ,prace międzynarodowa komisja śled

cza, która przeproA%adza badania celem usta

len’ia odpowiedzialności z.a podpalenie Reichs

tagu.

P o odczyta-niu -doku!mentów’, związanych

z °-sprawa,

- przystąpiono do przesłuchania

świadków-: Zeznawał Dr Hertz, który od ro

g-u 1922 pełnił funkcj-e sekretarza frakcji so

cial-demokr-atycżnej w Reichstagu. Specjalnie

ciekawy bvł moment jego zeznań, gdy oświad

czył że ,podpalenie mogło nastąpić dopiero

S) onróżnieniu przez listonosza skrzynki dc

Stów mieszczącej się w gmachu Rei-chstagu,

Ponieważ listonosz opróżniał ,skrzynko o go

1»nie wi.ce] niż "**JJJJ,,,,i,,

,,,iędsy,iai-od»

Na dzisiejszeni | -

awie us-talenia od

’" ej komisji sledez l

’

R,eichstagu ze

’Powiedzialnosci za .pot

Bernhard!

z.ia%%aii publi-cysta u.e l.!e(.k (

iprzywódca socjalnych demokrato

birli Rrcitscheid.

Interwencja rządu menmckieg ^ ^ ^

Am-ba-sada niemiecka z

w *i/0reigr

szy uczyniła, dziś ustną tle

,owa ko;ni

Office, zapytując, czy "nęc}^;

w Londynu

sja ,prawników, przeprowadzaj.

Reichs-tagu

śledztwo w sprawie p«lpalellia

brytyj

działa a inicjatywy oficjalnej

ezWOłe ni a

*kiego, lub .z jego oficjalneg

oCi

Przedstawicielowi a!mbasady memieci j

,,wielkiego męża" dźwignie się ojczyzna zno

wu ua wyżyny.

Zadania nowej Rady.

Po dłuższych wywodach w.

- podobnym sensie

Goering zaznaczając, że Rada -państwa j-e-st je

go d-zieleni, wskazał :na jej z-adania, Ma ona

być łąc-zniki-em międ-zy nim a ludnością. Obo

w’iązkiem jej jest -wspomag-ać rz.ąd rad;ami i pro

po-zycjami, oraz szerzyć wśród ,ludności ideę

narod-owego -so-cjaliz-mu. U chw ały w’iększości

nie bę-dą wogóle stos-owane, Nie śmie też obec

na Rada przypominać w ni-czem dawnych par

lamentów,

- k iedyto autorytet i odpoAviedzial

ność stosow’ano zupełnie odwrotnie. Autorytet

wychod-ził za czasów’ parlamentary:zmu od do

łu k u górze, pod-czas gdy od-powiedzialność sz-ł;a

od góry ku dołowi. Była to zbrodnia przeciw

praw’-om n atury, gdyż auto-rytet powinien wy

chod-zić od góry, odpowiedzialność zaś od dolu

ku górze.

Odpowiedzialność tylko wobec ,,wodza".

Odpowiedzialnym mu:si być zawsze p-odwła

dny wo-bec -przeło-żo-nego. Os-ta tnią od,pow’ie

dzialność p-ono-si ,,wódz" wobec Boga i narodu.

Ta zasada obowiązuje także w nowej Radzie

pańs-twa. ,,Nie jes-,t to Rada — ciągnął Goe-ring

dalej —. !która miałaby się posługiwać środka

mi i m etodami -dem-olkraaji. Gło-sowań nie bę

d-zieżadnych. Rada państw a ma obradować, ma

pomagać, m a Avspół-pracow ać, ale odpowiedzial

ność, m oi pan-owie, ,ponos-zę ja sa-m, gdyż do te

go upoważniony zostałem przez mego ,,wodza".

Odpowiedzialności nikt mi nie m-oże wziąć, ani

też z nikim jej dzielić nie będę. Proszę zatem

0 pomoc w tej -ciężkiej pra.cy, abym tę moją od

powiedzialność mógł ponosić wobec ,,-wod-za"

1narodu niemieckiego."

powiedziano, że -prace tej komisji nie m ają

ni-c wspólnego z rządem brytyjskim i że prze

prow’ad,zenie tego śledz-twa,

posiadającego

charakte-r prywatny, nie wymagało zezwole

nia rządu brytyjskiego.

Obrońca Torg!era zapoznaje sięzmateriałem

międzynarsdswej komisji prawniczej.

Londyn 15 września.

(Tel. wd.) Obrońca posła komunistycznego

Torglera w -spraw’ie pożaru Reichstagu adw’o

kat Dr Sack przybył dziś do Londynu, celem

zaznajomienia, się z materiałem międzynaro

dowej komisji prawnicz.ej w sprawie pożaru

Reichstagu.

Przedstawiciele obcych państw

na procesie o podpalenie Reichstagu.

Berlin 15 w rześnia.

(PAT) Nawiązując do prac międzynarodowej

komisji śledczej w sprawie pod;palenia Reichs

tagu komisa-rz Rzeszy s-praw pra-w ni-cz.ycli

- Pra-nk oświadczył, że za(pros-ił w-sz.yst-kich wy

bit-nych -przedstawicieli obcych p-ańst-w. którzy

m ogli wchod-z.ić tu w grę na proce.s w ?pra-w ie

podpalenia Reichstagu, aby mogli s:ę przeko

nać o sto-sunkac-h praw nycii w Nierriezech i od

powiednio wpływać na prasę s-woich krajów.

Dalsze samobójstwa.

Berlin 15 września.

(Tel. wł.) Prasa donosi o nowych ’wypad’k,ach

sam obójstw wśród przedstaw’icieli życia kul

turalnego Niemiec. Prof. uniwersytetu ay Mun

ster Gross odebrał sobie życie prz.ez otrucie

Były dyrektor rozgłośni radjowej yv Berlinie

Knót/.;ke aresz.towany ])-od zarz.utem sprzenie

wierzenia popełnił sam obójstwo.

Pobicie obywatela polskiego.

Essen 15 wrz.eśnia.

(PAT) W’ m,ie-j;scow’oś-ci HaHtern (W estfalja)

grupa hitl-erow-ców’ napadła na ży-da, obywa-tela

polskiego Israela Ro-sena i dotk-liwie go po-bi

ła. Napad-’ni-ęty, ratując się przed na-pastnika

mi, wskoczył do przejeżdżającej taksówki,

Ie-oz napastnicy w drugiem aucie puścili się

nim av pogoń. Ros?en widz.ąc, że nie ujdzie

sw oim prześladcw--com, :zatrzy-m-ał się przed u

z.ędeni poli-cyj-nym i legitym ując się pasz:p-or

tem p-o-l,skim z.az.ądal od obec-nych t-am urzędni

ków ochro-ny, na co otrzymał odpowiedź, że

:ydom nie udz.iela się opieki. Ko-ns-ul’a t Rze

czypospolitej. w Essen inlerw enjow at w powyż

szej spraw ie u ,pr-ezy.de-nta rządu w Minis-ter.

Niet!itri!iis!ć dotlin p Sietn!ec - piste !o’d G°ej.

Paryż 15 września.

(PAT) Czasopismo ,,-Les Annales" o-gła,sza

o-?tatni. artykul lorda G-rey*a p. t. ,,Należy nie

dopu-ścić -do zbrojeń Niemiec-", w k-tóry-m a u

tor -podk-reśla, że Niemcy -przez, sw ą pol-itykę

w osta-tni-ch czasach i obe-cne dążności o-raz u

spo-scbienie całego narod-u, z.raz.ili

-do -s iebie

opinję publi-czną Ai:giji, która dotychczas nie

jed-no(krotnie d’awała wyraz sympatji dla Nie

miec. W’ -lej chwili jedyną gwarancją -pokoj-u

jes-t to, -że !Niemcy nie t ą jeszcze dos-tatec-z:nie

uzbrojone. Dlatego też rząd a-ngie-lski powinien

z-e wszystkich si-l podtrzymywać Ligę narodów

w dz.iele o-bro-ny -traktatów, gd-y-ż jest to je-dy-ny

spo-sób usunięcia -wszyst-kich konfliktów m ię

dzy narodami Euro-py.

Konferencje rozbrojeniowe

Londyn 15 września.

(Tel. w ł.) Pod se,kretarz sta:nu -w brytyjiskiem

mini-sters-twie -spra-w zagra-nicz-nych Eden od

,był konferencję z prezydentem konferen-cji -roz

brojeniow ej Hender-sonem i głównym delega

tem -amerykański-m Norman Davisem.

Henderson porzu-cił za-miar odbycia drugiej

podróży po st-o’licach e-uropej-skich.

Uroczystości polskiena Wogrzech.

Od czwartku, od przybycia do Węgier dele

g’acji polskiej, k-tór-ą sk-ład-a)j-ą

- przedstawiciele

rząd-u, -se-nat)u i -sej-m-u o ra z

- przed,stawiciele m.

Krako-wa, oraz od przy-bycia w ielkiej wyciecz

ki pol-skiej, ,na c:zele któ-rej, z ,najduje się pry

m a s k-s. (kardynał Hlond, ro-zpocząt się n a W"ę

grzech szereg uroczystości na cześć Ste,fana

Batorego i Jana III. Uroczystości :te odbywają

się -w Bud-a-peszcie i Ostrzyhoniiu. !Prasa wę

gier-sk-a zamieszcza artykuły, poświę-cone za

ró-w’n o chwi:li obecn-ej-, ja ’k i przesz-łości stosun

ków’ polsko-węgiers-kich. Do najwym ow niej

szych !n-ależy artykuł ogło-s-zony po polsku, na

czele jednego z najpoczytniejszych dzienni

ków’ węgierskich ,,M agyarsag" ;p. t. ,,W-i-taj-cie

na Węgrzech".

,.W dni-u

—

c:zyta-my tam — w ;którym pełni

gorąc-ych uczuć wi-tam-y naszych -polski-ch bra

ci, niem a dla -nas w s?tolicy W-ęgier -mile-j: wi

dzianyoh gości. Nie chcemy ciągle zapalać no

wych pochodni przy pokrytych już popiołem

ogniach daw nej na-szej historyc(z:nej przeszło

ści. Nie chcemy sypać ,zwi-ędłych kwia(tów d,-aw

nych w-spom:nień n a drogę, którą kroczyć -bę

dzie :do n aj-nies-z.czę-ś-liw-mego k ra j:u E uropy o r

szak naj!znia-mienitezych mężów -nowej Polski,

prz,ybywających z.ko-lei do ziemi Stefana Ba

torego, którego przesław ne -prochy ucz-ciliśmy

niedawn-o m y W ęgrzy w’ Polsce. Nie -chce-my

p-rz,ypomin-ać giorji na:szych wspól-nych ,zw’y

cięstw, a n i wyliczać niezliczon-ego szere-gu bo

hater-ów i męczenników wspólnej: naszej — pol

sko-węgierskiej -trage-dji. D ,uchy -tych bohate

rów unos:zą się ustaAYiczinie wokoło -nas i przy

wodzą na pam,ięć ws:pólność nieznisz-czalnych

ide-ałów, rycersk,iej fantazji, celów i intęce

só-AY’. Na (l-amach pisma naszego niejednokrot

nie już :dawal’iśmy świad:ectwo w spólności łą

czącej Po-lskę i Węgry, w-spólności daw nych

przeznaczeń i -pe-natom strzegącym ws-pólnego

naszego ogniska, które w-i-dać już w świ-taniu

now’ej (przyszłości. Dziś nie b-ędziemy s,ię ogra

niczać d-o

- z aklęć modli-tew°ny(ch, skierowa-nych

w stronę feniksa, dumnie na wysokościach

unoszącego się, który umarł i po-w-stat z -popio

łów. Czarod:ziejską -różdżką świadomości n a

rod!owej wyczarowujemy

z ognistego słupa

w spólnej naszej przes,złości ukryte -si-ły d-ucho

we i -moralne w pełni ich rozkwitu.

- Braterstwo po-lsko-węgierskie j-est istniejącą

już s-tulecia i ciągle żywą rzecz.y -wistością. By-ło

ono -zawsz.e m ocne i -niezm,i-enne, bez wz.ględu

na prz,eciwn-ości losu. B raterska miłość Avę

gierśkiego narodu do Polski ,była równie silna

w j-esieni 1831 r. po -sllumionein -krwawo po

wstaniu, jak -teraz znaleźliśmy ją dla nas w

Pols-ce, w’ tej chwili, gdy W’ęgry prz.eżywają

naj-posępniejsze chwi-le -swojej historii, a Orzeł

Polski, n a -nowo pow:stały z. ruin północnej

przemocy, wz-bił się tak wysoko i tak świetnie,

jak w czas-ach Piastów, Jagiellonów. Batorego,

i Jana Sobieskiego. Polacy nie zapomnieli o

zgnębionych ,W’ęgrzech, skowanych w łańcu

chy trianońskiego traktatu i czekają na poja

wienie się samoistnej i śmiałej węgierskiej j»o

lityki zagranicznej. Polska sz-uka na wscho

dzie przyjaciela, sojuszni-ka :potężniejszego, pe

wniejszego. statozego, który całą duszą, i ser

cem pojmie wagę problemów, któęe dla Pol

ski wciśniętej międ’zy germański i moskiewski

świat, stanowią o jej życiu iśmierci, i zrozumie,

że niebezpi-eczeńst:wa zagrażające Polsce są

identyczne z naszemi. W’ urocz.ystym momen

cie, w którym w obecności delegacji polskiej

święcimy pami-ęć czasów Stefana Batorego i

Jana -Sobieskiego, m am y nadzieję, że ożywcz.e

wspom-nienia wspólnej na -°/ej przeszłości, po

łożą fundament pod gmach wspólnej nieroz

łącznej już świetnej przysz.łości".

W podobnym duc!iu pis/.ą również inne pi

snia -węgierskie, m. in. znana ze swych sym

paty} dla Potoki .,Nemzeti Ujsag" w -wiel-kim

artyk-ule wstępnym, zatytułowanym ,.Na daw

ną drogę".

W Esztergom.

Odsłonięcie pom nika Sobieskiego.

Budapeszt 15września.

(PAT) Delegacja polska udała się dzisiaj spe

cjalnym pociągiem do Esztergom . ToAvarzyszy

li jej: węgierski minis-ter sprawiedliw-ości La

zar, p-ose-ł Rzplitej Łepkow-ski, wicepr-zewodni

czący Izby deputow’anych, prezes węgierskich

k-olei państw’owy-ch, przedstawiciele Avęgior

skiego ministerst’wa śip-raw zagranicznych oraz

kół politycznych. Na dworcu w Esztergom o

czekiwał na d-elegację prymas Węgier ks. kar

dynał Seredi, przedstawiciele w’ładz i miasta.

B-urmistrz wygiosił -serdeczne powitalne prze

mówienie, n-a które od-powiedział prym as ks.

k-ard. Hlond. W Esztergo-ro, ’który został uwol

niony od Turków dzięki zwycięstwu króla So

bieskiego p-od Parkanami odbyła się w obecno

ści olbrzymich tłumów miejscowej ludności u

roczys-tość odsłonięcia pom nika Sobie-ski-ego.

Po M,szy ś:więtej i odśpiew aniu prze-z chóry

hymnu polskiego i węgierskiego, ’wygłosił prze

mówienie :prezes Stowarzys-zeni-a węgiersko

pols-kiego D r B artek który pod-kreślił, że So

bie:s,ki ,niety-lko u-chronił św:iat chrześcijański

,przed naw alą turec’ką, ale również zapo-czą-tko

wa!ł wyzwolenie Węgier.

Pomnik wyraża

wd!zię,czność W-’ęgier dla wiel-kiego k róla , ] ’o

przemówieniu Dra Bartla opadła zasłona, po

krywająca pomnik, a chóry odśpiewały hymn

polśld i węgierski.

Przemówienie min. sprawiedliwości.

- Węgierski ministe,r sprawiedliwości Lazar

w mowie swej zaznaczył, że na cokole pomni

ka widoczne są obo-k siebie orzeł polski i krzyż

węgierski. Drogi, któremi kroczyły naró-d pol

ski i węgierski - powied-ział minister — były

zawsze równo-ległe. W’ielokrotnie obydwa na

ro-dy’ spotykały się w ciągu stule-ci, nigdy jed

nak nie występowały przeciwko sobie z wro

giemi zamiarami, -zatvsze wyciągając ku sobie

przyjazną dłoń i potw ierdzając wielką prawdę

historyczną, że AYzmacnianie pr-zyjaznego są

siada, jes-t rów’noz,naczne z AYlasną konsolida

cją. Kiedy król Sobieski zapoczątkował wyzwo

lenie Węgier, odwdzięczy’ł się tom samem za

wielki dar, jaki poprzednio Węgry uczyniły

Polsce w osobie króla Stefana Batorego. Ilisto

!r(j,a wy°-zwolenia Esztergom u jest wielkiem

i sła-wnem Wydarzeniem, którego pamięć W’ę

gry zachowają na zawsze.

Przemówienie min. Matuszewskiego.

Następnie wygłosii mow ę minister M atu

szew’,ski oświadczając, że Polska i W’ęgry ob

chodzą obecne uroczystości poświęcone pani-ię

ci króla Sobieskiego nie dlatego tylko, że prz.y

niósł on Polsce slaAvę, a Węgrom niepodle

głość, lecz również dlatego, ż.e zwycięstwo

w’iedeńskie uwolniło Europę o-d wid’m a nie

wolnic-twa. Polska i Węgry’ jednakowo gorąco

są :przywiązane do swe:j niepodległości. Ta mi

łość wolności stworzyła -pomiędzy obu brat

niemi narodami jaknajściślejsze węzły’.

Uro

czystość dzi-siejsza łączy prz,eszłość z przy’sz

łością. Pomnik ten jest dowodem przyjaz

nych uczuć wielkich m as narodu węgierskiego

do Pol.ski, k,tóra odpow iada W’ęgrom jiodob

liemi uczuciami przyjaźni.

Składanie wieńców.

Następnie odbyła się uroczystość objęcia w

- posiadanie pom nika prze« burmistrz.a m iasta

Esztergom. U stóp pomnika, złożyli wieńce:

-min. Janta-Połczyński, min. Lazar oraz j)ized

stawiciele licznych delegacyj i organizacy’j.

;Po odsłonięciu pom nik a -Prymas kard. Se

redy ]iod ejm oAYał ucz,estników urocz.ystości

śniadaniem.

Otwarcie wystawy pamiątek historycznych.

Budapeszt 15 wrze.śnia.

(PAT) Minister rolnictwa Kallay dokona!

dzisiaj popołudniu w gmachu ,Muzeum Naro

dowego u-roczy°stego otwarcia wystaw y pod na

zwą ..Batory i Sobieski". J’o powitaniu zebra

nych prz.ez zastępcę dyrektora generalnego

Muzeum wygłosił -przemówienie min. Kallay

ośw iadczając m. im. że król Batory na-wet jako

kró l jiol.ski walc-zył zaws?ze z a W ę g’ry°, *staAYra

jąc sobie za główny cel uwolnienie Europy od

jarzma tureckiego. Stefan Batory nie zdołał o

siągnąć tego celu, lecz w 100 l-at później ,zreali

zował go król j)olski Sobie.ski. W’i-tając serdecz

nie gości polskich minister zaznaczy!, że mi

łość istniejąca o,-d wie’ków międ!zy oibu naroda

mi, która znalazła także wyra-z w wspó’lne} mo

dlitwie o zmartw ych w«stanie. po-łączyła na -za

wsze naród węgierski z polskim.

Rewizje i aresztowania w Austrji.

W ied eń 15 w;rz,eśnia.

(PAT) W’ miejscowości g’ra(nicznej Hallem

aa’ pe-w-nej restauracj-i do)konano -rewi,zj-i, przy

czem znaleziono tam 11 granató-w ręcznych fa

bry°kacji niemieckiej o-raz, ,trzy -karabiny m a

szynowe. W’łaściciel res-tau-racji zos-tał areszto

wany. Urzędowy !komunikat podaje,

że po

stronie bawarskiej dano -w kierunku Hallem

kil;kanaście ostrych -strzałów i wznosz,ono pro

w o k a cy jn e ok-rz .yki iprzeciAA°aust-r-j-ackie. Z Sal z

burga -donoszą, że inspek:tor po-licji Eigl nie

AATócił z, podróży urzędow ej do RaA\arji.

- Przy

puszczają, że został aresztowany ;przez wład-ze

niemie-ckie. W’ład:ze austrjack,ie poczyniły kro

ki w tej s]irawie.

,,IncydeiU" graniczny.

Berlin 15 -wrześni-a.

(PAT)Z Mónachjum clono,a/.ą o pr,zelocie no

wych dAvu austrjackich samolotó-AY policyjnych

na d miejs-cowością bawa-rs -ką Freilassing. Ko

m unikat kierowni-ctwa partji narodoAvo--socja

lisf.yez-.nej na A ustrję zaz.nacza przytem, że ten

nowy in-cydent graniczny zmus?za kierownictwo

do zwróce-nia uwagi na kon,sekwencje takiego

pog’Avałceiiia g r a n i c y p r z e z lo-tni-kó-w aus-tr-j-a-c

kich.

Nie będzie zmian politycznych w Austrji.

Armja austrjacka gwarantką porządku

)

i pokoju.

Wiedeń 15wrze-śni-a.

(PAT) Or-g-an chrześci(jańsko - społecznych

,,W’el-tiblatt" za-przecza,

jakoby bezpośrednio

j,)o zjeźdz.ie katolickim, zanosiło się na zmiany

polityczne aa- Au?trji:. Stosnaiki polity-czne w’

Au-.s-trj-i b ę d ą się -rozw,ijały w drodz e e-wol-ucji.

Armja au,strjacka, zreorganizowana prz.ez min.

Vau-goiiTa, j-est gw arantką porządku i -po-koju

w’e w-)lętrz,n ego.

Austrja i Liga Narodów.

Lor.dyn 15 września.

(,-PAT) Jak -słychać, r z ą d -londyński, pary-s -ki

i rzymski rozpatrują obecnie prośbę Austrji

o przy:znanie jej jednego -z

«trzech niestałych

mLej:?c wr Radzie Li-gi Narodów.

Konferencja Malej EntentyiPolski w Paryżu

Paryż 15 Avrześn,ia.

(PAT) Naw iązując d-o za)powied!zia:nej podró

ży minis-tra Rc-nesiza -do ,Rzym,u po kon-fe-re,n-cji

państw (Małej Enitenty -w

- S inaja ,,I/Ordre" za -

uważa, że Francja -cieszyć »ią tyl;ko m-,oże z na

wiązania kontaktu t-rzech państAA’ środkowe-j

Europy z rząd-em włoski-m . Pi-smo zaznacza , że

koniec-zna j-es-t

-rów’nież -wymiana z.-dań w :aktu

al-nyc-h zagadnieniach po-litycznych pomiędzy

Małą Ententą, Pol-ską i Fra-ncją. Dzien-nik lan

s-uje -w’ d-alszym -cią-gu zwoia-nie do Paryża kon

ferencji tych państw’.

Prosairaacuska irytuje poiiljfię m Kaeji.

Paryż 15 aarześnia.

(PAT) -W’ ZAAiązku z wi:zytą Avęgierskiego m i

nistra spraw° ;zagranicz-nych Kanyi prasa ,fran

cus-ka -j)od!d-aje ostrej kryty-ce poli-tykę Kanyi

i przypomina, że wła-śn-ie dzięki jego zabiegom

nie doszło przed kilku -miesiącami :do zb:liżenia

francusko-wloskiego.

Pertinax av ,,Echo de

Paris" z-wraca uwagę, że Kanya byl w 1914 r.

/s-z,efem biura p-rasow-e-go austrjackiego mi-ni

- sterst-wa spraw z,agranicznych i z tego -tytułu

był wmieszany w politykę, która doprowad’z,iła

do katastrofy wojenn-ej. Obecnie Kanya pro

w’a-dz.i av stosu,n.ku do A ustrji z.ręczną politykę,

pragnąc wykorzystać zaró-w-no

-jej zatarg z Ber

linem , jak też to w-szy-stko, -co moż,e spoAvodo

wać ozi-ębie.nie stosunków° z Małą Ententą. ,,Le

M atin" j)ocLkreśla róAAnież z-ręczną poli-tykę

Kanyi, która -z.A\°raca się z.ależ,nie od wypad

ków to aa° stronę Berlina, to w° stronę Rzymu.

Kanya, którego m ożnaby słusznie podejrzeAvać

o :podwójną g°rę, nie przestaje być czynnikiem,

niezgody aa° środkowej Europie. Dz.iennik w°y

raża przekonanie, że Kanya -w° SAAoich roznio

AA°ach aa° myśl komunikatu oficjalnego -ograni

czy -się do spraw ekonomicznych i nie poruszy

-a

a° ża-dnym razie kwes-tji rewizji (traktatów,

Fran-cja -bowiem jest wierna zobowiązaniom,

danym co do tego Małej Entencie w° chwili

podpisania paktu 4-ćh.

Estonja i Watyksn.

Paryż 15 września.

(PAT) Z -W atykan,u donoszą, że rejniblika

estońska zdecydowała naAciązać stosunki dy

plom ałyczne ze Stolicą A-j)ostotoką, skutkiem

czego istniejąca obecnie w Tallinie delegacja

apostols)ka przekształcona będzie na nuncja

turę, a rz.ąd estoński utwor/.y stanowisko po

s ł a przy W’atykanie.

Plebiscyt na wyspach Filipińskich.

Manilla 15 września.

(PAT) Iz.-ba rej)rezentatów W’ysp Filipińskich

przyjęła ustawę, :przew idu-jącą ,plebiscyt w° dniu

30 października, k-tóry z-d-ecyduje, czy Filipi-ny

przyj-mą uczynioną przez, kongres Stanów° Zje

dn-oczonych propozycję n-adania Filipinom «nie

pod-ległości po upływie lat 10. Projekt tej usta

wy przesła-ny został do senatu.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu