Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 689 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N" 188

Kraków, Niedziela 18 Sierpnia 1901.

RocznikLii.

CZAS

(wydanie poranne).

I oIb w Galicyi a traktaty handlowe.

IV.

o dłnższp m wywodzie, zawierającym fachową

ocenę t. zw. dowodu identyczności przy ekspor

d e zboia, po octrej polemice z uchwa}%l».. w tej

mierze k .- kowekicj Izb’, handlowej, prof. Anto: i

Górak kończy swoje stndyam następującem ogól

nem domówieniem :

Główne zarznty, które bywają podnoszone prze

ciw podwyższeniu cel na zboże, dają sit uiąć

w dwa zdania:

1) Clo podi usi cenę chleb t, obciąża więc zby

tnio konsumenta, a sprowadzając tem samem pod

wyższer ie pła ;y roboti ka fabrycznego, ntruduia

pLzemy doT;i krrju, cłem chronionego, konknrencyę

z tamykafauii innycb krajów na targu światowym.

2) Cło iest skuteczuem tylko w krajach zboże

importując, eh, nie wpłyvra zaś wcale na cenę zbo

ża w krajact, którycb konsumcyę własna produk

c ja zaspokaja.

Co się tyczy pierwszej o punktu, to podniesiono

już pcwyżej, że przyczyny eznacznego tylko eks

portu wyrobów przemysłowych z Anstryi są li

czne i różnorodne, ale nie leżą bynajmniej w spo

wodowanej drożyzną środków żywność drożyżnie

jotnika fabrycznego. Kównież nieslasznem by

łoby zapatrywanie, że podniesienie za pomocą cła

ceny zboża do wysokości kosztów jego produkcyi

byłoby zbftniem obciążeniem większości konsumen

tów. V Frzedlitawii większość konsumentów, bo

55% ludności, w Galn-yi aż 77% lndności jest ró

wnocześnie rolniczymi producentami, a chociaż dzi

su i tylko pewna ich część zboże sprzedaje, inni

zaś zużytkownją je wyłącznie na własne potrzeby,

to jednak i ci ostatni są w podniesieniu cen inte

resowani. bo w tedy dopierc opłaciłoby im Bię

przez intensywniejszą uprawę swoją produkcję

rozwinąć Nadto uczy doświad azenie, że cena eble

ba n ie uzie równomiernie za wahaniami ceny

zboza że przez zaprowadzenie ściółkowych lub

państwowych piekarni, możnaby konsumentom dać

chleb po dzisiejszej cenie, choćby cena zboża nawet

znacznie się podniosła. W porównaniu do w szyst

kich innych artykułów żywności, iest cena zboża

chlebowego nadmiernie mską. Prof. Conrad obli

czył stosnnek cen poszczególnych a-tykułów ży

wności w Halli w latach 1861 — 1870, tudzież

1896 — 1898, w następujący sposób, że wstawił

jako ceny tych towarów nie cyfry absolutne w pie

niądzach, ale stosunek wartości ich do żyta, wzię

tego za jednostkę rachnnkową. Jeżeli miauowi

cie pewna ilość kilogramów żyta przedstawiała

wartość 10 0 , to taka sama ilość innych artykułów

żywności prze!stawiała następujące ceny:

W latach 1861 — 1870

Źv to Pszenica Jęczmień Owies

100 123

Wołowina Cielęcina Masło

636

420 1.229

W latach 1896 — 1898 zaś

Żyto Pszenica Jęczmień Owies

100 120

116

105

Wołowina Cielęcina Mas!o

1.033

1.025 1.82 i

Jakkolwiekby więc można się zapatrywać na

ujemne czy dodatnie strony podrożenia tycb arty

kułów żywuuści, tyle jest pewnem, że dzisiejsza

cena zboża jest niestosunkowo niska w porówna

niu do innych produktów rolniczych. Rozpatrując

za ś rzecz z punktn widzenia konsumenta, pamię

tać zawsze należy, że nie sama taniość środków

żywności, ałe łatwość i wysokość zarobku jes(

dla dobrobytu ludności rozstrzygającą a przed

siębiorstwa rolne mogą dać taki zarobek okolicznej

lndności tylko wtedy, jeśli cło utrzymuje cenę zbo

ża na wysokości kosztów produkcyi. Niepodobna

n a tem miejscu wdawać się w krytykę zapatry

wania, że cło zawsze obciąża konsumenta, w y

starczy zaznaczyć, że obciążenie to ponosi czarem

wyłącznie, a zwykle w znacznej części, zagrani

ca. T akże argument przeciw podwyższeniu cła,

czerpany z utrudnienia konkui ćncyi p-zemysłowej

na targe światowym wskutek podrożenia robotnika,

nie jest zawsze ścisłym Niemcy i Ameiyka plaeą

robotnika drożej od Austiyi, a przecież biją ją nie

mal zawsze na targu światowym.

Twierdzenie, że cło jest skutecznem tylko w pań

stwach zboże importujących, jest w zasadrie !°

sznem, ale podłogi licznym wyjątkom. W e Fri .

cyi utworzono nawet formułkę matematyczną dla

obliczenia zwyżk: cen zboża wskutek cłi "ormul

ka ta opiewa, że cena zboże w danym krajn nie

podnosi się nigdy o pełne clo, ale w takim sto

.-ranku, w jakim kotsumcya przewyższa miejscową

prodnkcyę. .łoiliby n. p. Francya była w stanie

..łacną pszenicą zaspokoić 9/ u jn urcyi, tt za

prowadzenie cła w wysokość 2 r. 81 ct. od

100 klgrm. pszenicy nie podi -osłoby -eny psze

nicy u pełno 2 złr. 81 ct., tylko o taki ułamek

tej kwory, jaki just potrzebny lt pokrycia nie

doboru właLUcj prodnkcyi, t.j. o */»o» czyli 28 cen

tów. Doświadczenia, czerpane z ostatnich t, wy

kazały jednak, że to zapatrywanie jest błędne:

statystyka niemiecka wykazuje, że w Niemcze b

od zaprowadzenia nowyct ceł cena zboża

unitl

sła się prawie w calem państwie o pełne cło.

ten, stwierdzony przes ekonomistów różnych od

cieni, ; óry jnż osłabia wiarę w prawd; ,wość

ipatW nia, żt krąi, będący w stanie właeną

kon8nmcyę zaspokoić, nie ode uje wcale s u e

ezności cła. Bliższe rozpatrzeni, tej kwestyi

utwierdzi

:as w nadziei, że podwyższenie cła

w Auotryi podniesie ter cenę zb a v u »j1—

Zdanie to opieramy na dwó,h o *em ac^fh

można mianowicie uzasadniać

"*0

bkntcezności cłu o,gum entem, że monarcb.a aitstro

%ęgieuka jeat krajem, zboże jeszcze (lopiTtu*

ją°ym. Trzeba, «zi^ć pod uwagę lokalne stosunki.

Jakkolwiek dopiero w rokn bieżącym centralna

komisya stctystyczna wprowadziła w życie roz

jdzielenie cyfr :importu i ekspurtu m* nar hii, oso

bno dla Austry osobno dla Węgier, jest izeuzą

pez ią. że w eksporcie pszenicy partycypują nie

ma w,łącznie W ęgiy. Gastcya n*e pokrywa miej

scowej konsumcyi. O rentowności importu iozstrzv

gaj bardzo drobne kwoty; drobne podwyższanie

tar? lub cla, choćby o kilkadziesiąt centów,

może «pray, ić, że zb«że zagraniczne zwróci się do

innych rynków zaytn, a przez zmniejszenie poda

ży cena tutaj się podniesie. Nie można twierdzić,

że zwy ,kę tę zrównoważy zdwo-ona konkurencja

w ęgierska; technika handlowa jest dziś wpraw*

dzir bardzo udoskonalona, ale na mniej .zyc ryn

kacb gdzie dema giełdy i gry terminowej, daleko

jej jeszcze do funkcyouowauia z taką precyzyą,

jak prawo dyffuzy? gazów. Tylko natura nie znosi

ani próżn , ani nie zna przeładowania, ale na

małych targach, na Kleparzu, w Bocbui, w Tar

nowie czy Radomyślu, bywa częst,o to próżnia, to

prz* ładowanie zbożem, które rolnik, jakkolwiek

spekalanem być nie powinien, jest w stanie od

czekać lub wyzyskać.

—

Z eksportem pszenicy

w Aastry’ ma się rzecz, podobnie jak z ek iportem

nab ah z Gaj’cy’: zachodnia Galicya jest krajem

masło i ser eksportującym, a przecież myliłbj

się ten. ktoby twierdził, że oclenie tych kilku

tysięcy litrów mleka, przychodzącego z Królestwa

!o .rakowa codziennie, me podnioałoby cen mle

ka, a tem samem i bydła w Krakowie. Tak

samu podniesienie cła ua zboże podniesie, mojem

zdam m, cenę ?go r Galicyi Jak uwzględnienie

waranków lokalnych wykazuje więc nieścisłość

formułki, że w kr: ?u zboże eksportującym cło

nie wpływa na podwyższenie cen , tak «amu

stwierdza j ą uwzględnieni° zmienności warunków

handlu w różnych okresach czasu. Zwyżki i zniżki

cen są ua porządku dziennym, odkąd nie koszt

produkcyi, ale spekulacja ceny dyktuje.

Gtóż chwilowa zwyżka zboża , nawet w kraju

eksportującym, !ciąga znaczne ilości towaru z za |

granicy, poczem w skutek zwiększenia zapasów

musi nastąpić tem silniejsza, nieraz rok cały trwa

jąca depressya. Ten zwiększony import byłbj

ni tnożehny, gdyby wysokie cło stawiało mu za

porę, a więc znowu konstatujemy, że różne w nai:

kowy płaszczyk przyobleczone, a bardzo rozpo

wszechnione formułki nie wytrzymują krytyki ani

ze strony teoryi, ani ze strony praktyki, a z za

szwów tej na prędce skrojonej pięknej szaty wy

ziera nieraz egoistyczny interes.

Kto pragnie w swym umyśle zestawić razem

w syntetyczny obraz różne luźne, objawy na polu

gospodarczem, teu widzi jasno, że ostatnie lat

kilkanaście przygotowały na całym świecie, mim«

różnych przeciwnych oznaK, powolny tryumf sura

wy agrarnej. Amerykańskie homestead ea:emption

law s, anstralski państwowy kredyt hipoteczny,

europejskie dążności do ligi przeciw konkurencyi

Ameryki, do oznaczenia granicy zadłużalnuści

z. mi, rmnimum parceli zmiana p”awa spadKo

wego, przymnsowa komassacya, cła ochronne i

miliony wydane na popieranie syndykatów rolni

czych we Francyi. bank szlachecki, włościański i

kredyt rolniczy w Rosyi, uznane przez naukę zna

czenie wewnętrznych targów, ograniczenie karteli,

przymusowe ubezpieczenie, włości rentowe, ustawy

o fałszowaniu środków żywności i tępieniu chorób

bydlęcych, ogromny rozwój assocyaeyi rolniczej

we wszystkich jej formach, a przedewszystkiem

dwa choć tylko formalne zw ycięstwa, odniesione

przez agraryuszów niemieckich w spraw e kana

. )w i w sprawie giełdy — wszystko to są ozna

ki, że po epoce wszechwładzy ind’ widuai.zmu i

kapitału nastąpiła pewna reakcja, że budzą się

do życia myśli i sity’, dotycbi zas w społeczeństwie

u śpione, że działają wprawdzie jeszcze nieraz

bezładnie i nietrafnie, ale ruszają się i na terenie

zyskują Z chwilą, kiedy te jeszcze nieharmo

nijne, atomistyczne dążenia, za pomocą organi

zaoyi stanu rolniczego ul ?żą się w organiczną, u

mięiętme pokierowaną ca łość, sprawa agrarna,

nie jako interes kastowy, ale jako wracająca

w swoje pizyrodzoue, historyczne fnnkcye, pier

wotna forma przywiązania do ziemi i miłości oj

Izyzny zw ycięży niewątpliwie i ułatwi rozwiąza

nie proDlemów socyalnych. My, do którycb to

hasło powrotu do zawodowej orgauizacyi przy

chodzi tak późno,, my, dla których posiadanie

ziemi jest sprawą narodowego bytu, wytężmj

v’8zv staie siły, aby nowy traktat handlowy zape

wnił kiajowej produkeyi takie warunki rozwoju,

abyśmy, rolnicy polscy wszystkich dzielnic i sia

nów. mogli naszym dzieciom przekazać ojcowiznę

nieuszezuploną, a zdolną wyżywić i tych, eo na

mej pracują, i tycb, co zrażeni tysiączni ;mi utru

dnieniami w tej pracy, na czas krótszy lub dłuż

szy, ale niestety często też ua zawsze, z w:ielką

moralną i narodową stratą z kra,ju emigrują i zmu

szeni są swoje w kraiu nie wyzyskane siły ofia

rować obcym bib nawet naszym wrogom. Od

stanowczości, z j ak ą rolnicy polscy swoje żądania

w sprawie traktatów handlowych postawią, zależy

ży w,,lny rozwój moralny i materyalny milionowych

egzystencyj. Obyśmy, przeszedłszy w ostatni h

dwudziestu latach tak ciężkie przesilenie, uzy

skali możność utrzymania się przy ojcowiźnie,

którą nasz Ind n.e bez przyczyny ojczyzną nazy

wa - obyśmy mogli powtórzyć za Cyceronem

Omnimp rerum, er quib is aiiąaid acąairitur,

nihil est agricultura melins, nihil uberius, m hil

honiine libero d,,g v ’us!

Iłach wyborczy.

(Telegramy Cza o.

l,w ó w 18 sierpnia. Do Gazety Narodowej do

nos-} z Kiosiu, Łe ako KOBtrkaid/dat p Sta

pińskiego staje p. Jan Trzeeieski u Miejsca Pia

stowego.

Lwów 18 sierpni. Gazeta Narodouta donosi

z K. łas%a: W powiecie ’?ottjszym agitacyę wprost

fanatyczną rozwinęli Ra( tui. -

Kandydnje ich eż

dwóch, ii mianowicie j e bb, znany zo swoich haj

damackich aspiracyj, po, eł do R_dy pata t%r. z V

knryi tutejszego , kręgu,, ,dykal. Dr Kos, a drogi

kopice tutejszy, Jarosław Kory!owcki, który opie

*s, znowu swój prograuf- na tendencyi tut »skalo

O!skie;.

O zawziętości rnskicL prowodyrów może dać

wyobrażenie naatęprjąey fakt: We wsi Holyni

zmarł woj tamtejszy, Mii bał Hołyńshi, a paroch,

X. Onufry Krynicki, odmówił mo cbiześciańskie

go poguebo, oświadczając, ie czym to za wybo

ry. Niechaj — powiedział - ci go pochowają, aa

którymi on głosował przy zeszłorocznych wybu

ach do Rady państwa.

Zemsta ta — pisze Gczeta Narodowa — z pe

wn ośdą nie zjadna dia j«go idei umysłów Indu;

przeciwnie, pc°tęp,?k teu wywoła zupeime u««sa

d» ’une rozgoryczenie. Przypuszczać należy, Łe

każdy, kto się poczuwa do obowiązku e .liaaro ?

ści narodowe , guruw.e i z cal *j s ły p?prze wy

bór D .a Wursta.

B ó b r k , a 18 sierpnia. Tutejszy komitet powia

towy praedwyborczy przedłożył kom tetowi cen

tralnen?n do zatwierdzenia kandydaturę br. Stani

sława mycielskiego z B ?rynicz.

L w ó w 18 sierpni! Uuski komitet narid ?wy

zatwierdził nastęoojące kandydatury: Na powiat

borodeński Dra Teofila Okuniewskiego», ..dwoMtr

w H? rodence; na puwiat żydaczowskt X Ba:y

leg? Dawydiakt. parocha z Tucbii; na po ist

lóikicwski Dra Michała K i ok adwokata a Ź?ił

k« t , na powiat zcleszozycki X. Alojzego Oł śu?

ekicg.?, par??cha z Targowicy, na p iwiat Kann? -

uecki X. Izydora Znlskieg?, parocha z Milatyna,

nr powiat lwowski Dra Konstantego Lewickiego

adwokata ze Lwowa; na powiat podhajecki Dra

Damiana S«we-i ,ka, ezłouk i wydz. kra, ; Ba p??

wiat »try,ski Dra Eageninsza Oleśnickiego, cci.»,

ze Stryja.

UltW%IUM.

n\r ków 18 sierpuia

Cap%trzyk Jako w a . g lię rcczrtiry urodaiu eaj

????iti, » B:-y kie kapele pułkc?w« wyruszyły wczornj

o godz. 8 wiei-aoiem z koazsr, g-ając marsie Ka

peL przechodziła ulicami miaut« do g??ds. 9 Porbo

d o«i orkiestr towariyazyly c?le tłumy młodzi Ły i

am ,t ?rów muzyk?

Dziśranoog.8

—

jeżeli pugoda di?pisze — odpra

wioną będaie Matu sw. połowa, poeaem odbędzie się

defiladi całej z(Llc?gi praud k??uieudauteui korpusu Po

południu urocEjsty obiud v szkole kadetów w L b

zowie.

—

Czterech topielców pochłonęła W iiła wczoraj

oraed wieczorem. Ofiarami były . catery kocięta,

»tóre owinięte w szmatę, - ?r ?,-tek z Dębnik wrzacił

do wt?dy w oetnoh rato«.i iki. Wi otnowakjegr. Rato

wnik, pizę;ęty głębokiem pocznoiom obow,iązku, wy

r?,slk,? zaprowadził na policję

—

łhiadomoścl osoblstu. Lwów. (Tel.) . Namie

stnik Leon hr. Finifiski wyjeżdża w poniedziałek na

oo^rz"b Wilhelma hr S?emieóskirgo l.ew! :ki sg? do

Cłi?irostkowa. Do L.???wa powróci we śr idę rano.

Wiceprezydent krąpwej Rady szkol iej Di Micha)

P-?brzj fisai, wyjechał na ki! :i tyg idui do Zaki?pii

ego.

Olecko Katolicki h: -kup przemyski, X. K n.Bt,.iity

Czechowicz, p?wiócił z Zikopaneg? do Przemy SU.

Ko. Ludwik Windis?hgr_etz, jeneraluy iuspekt?-r

wojak aostrjackitb, który wczoraj przybył do Lwo

wa, zabawi tu cztery doi i weźmie udział w ćw.cze

nia?-h dy eizyjnych tutejszego korpusu.

—

Kurs dla pi trzy gminnych. L w ó

(T l.)

Trzeci krajowy knrs dia p’sarsy gminnych tak a

ezyl się wczt?rsj. W szyscy w liczbie 5 8 u!-ońe yli

kurs z p ?myślaym skutkiem; z tych 4 z p ?stępem

celującym.

—

Pancerz S zcz??anlka. Wiedeń. (Te!.) . Jan

Szczepanik przesłał przed czterema tygodniami cesa

rzowi Wilhelmowi pa?ncerz a tl liny jedwabnej,

chrouią-y przed kulą rewolwerową lub pchiiię?’iero

sztyletu. W arsenale -.- ytrzyu yw -.1 pm -,erz %płyty at i

lowej grubości 1 mm. kule m mlicherowsLie ua 2 0 0

kroków. Rn!_ przebijali wpra? ’dzie psn;eiz , ale była

?,deformowaną i n:ei zl odliwi,. Przeciw kulom rewo!

wero«-ym i pchnięciom sztyletu w y si a n ,a pancerz

jedwc,br?y. Wrjskowośó osw" duzyłi, że panceiz mn

si już na odległość 50 kr?)ków chronić p. _ęd kula

mi manlicberuwskiemi, aby można go w w, jif-,u zr

itosow ić. Pantera na piersi waży 2 big

—

Bankructwa niam:eckie. Berlin. ;T ! g). Uwię

ziony dyrektor Terhuden przybył a końcem lipca

z papiernaai wartościowymi na sumę 1 0 0 0 0 0 mirek

do N jw eg_ Jorku, gdzie p; picry te np?zed-ł, a ple

niądae złożył w jednym z banków.

—

Besarzowa Eugenia Paryż. (Tlg.) . Ks. Wi

ktor Napoleon otrzym-ł wczoraj te!r ;rafiozną wiado

mość, Łe ekscesarzowa Eag? nia c’ężko zachorowała

na zamku F irnborongh w Anglii Książę natychmiast

wyje hal dl i odwiedienl i chorej. Według później na

deszłych wiadomości jest aLn 74* ?tnie’ eksces zi zo

wej bard;o gr? żuy.

—

I wyprawy pndliegunbwej Sztokholm. (Teł.)

Ekspedycya kapitana Stoebkurua, która badała po

łudnic i e wybranie kraju Frati;is ;h» Józef’, przy’

była do 8 tudoe fjordn. Nie znaleeiono ładnych śla

dów po trzech zagluionych towarzyszach ezspedycyi

ks. Abiuzzów. ITfandowi ny prze", ks. Abruzzów po

mnik stanął na przylądku F lo n .

zacja: mbc.malopolsł

MAŁY FELJETON.

Niunctnj dranat Zy^wMtr Krullsk!rgo

II.

Odsłona dmga przeno”i nas na pogranicze kra

jów nien eckich i lechickicb Zbrojny orszak Ry

tygiera doszedł do kopców granicznych i obok

nic! rozbił namioty. W znudowanej na prędce

szosie odprawia biskup w nrouzj Btych szatach

ofhrę święta, dokoła szopy zalegli zb» jni wojo

wuicy, k??uno i pieszo. Zdaieki. gromadzi się ind

lech,óbi, zwołany przez wojewodów na naradę,

i zdziwiony najściem cndz.

,mcó v przygląd i się

ciekawie nieznanym obrzędom. W głębi borów -

, rk opowiada ktoś z t!amn — zead. się wojewo

dowie i zasiedli do rady, a p )środkn nich Jtanęła

królowa w białych szat ch, Wanda.

Tak stoją naprzeciw siebie dwa wrogie plemio

na, spokojnie przypatrując się Bubie wzajemnie

Rytygier wyszedł z Hamderen? z szopy, aby

spojrzeć na swych przyszłych przeciwników Za

diiw: go icb ilość, radziwia ich broń pierwotn’i

bndzF lek :ewŁżeu,e i n a d zi ej ę łatwego zwycięz

twa. Ale Hamder zna lepiej swoich rodak )w, icb

ciała s gibkie i silne

oni umieją roabiedz aię i skupić ua ,i d, pod ko

nia się rsncić i ruabrnjać mu wi;ętrcności, komieniem

wybić oko jeżd?ca, toporem, k!óiym na wyżynach

mordują uiedżwifdzi, głowę ryceizowi zdjąć %korku,

lub najchyższego rumak?? zbić a nóg warysthkłi Cite

rech. R .pędzisz ich pod wieczór, a o świcie usta

jutrz, nucąc pieśń zasiewu, lub dużynbów, oni ci

wró? ą do boju ,u

Ale jakiś człowiek pod ho la i kn nim, rysy jego

jakby z nieba wzięte, a chociaż broni żadnej nie

niesie, wszyscy rozstępnj j się i kłaniają ,.Czy to

)wódz jaki?" -

pyta zdziwiony Rytygier. BUro

dz.i się ua wodza, ile nim nigdy nie będzie" -

ui)jaś :ia Hamder. To Lndgard, syn pi tężnego Ż :—

l?slawa, wojewody gór Z hułdem przy b)ł do tro

nu królowej i noszalał, urzeknięty Wandy spo,rze

riem". nanikcaemnial z rozpaczy, bo Wanda śmieje

się z hoginy miłości" Teraz amntne pieśni śpiewa,

a lud me śmie mn spujraeć w oczy i wierzy, że

on rozmawia z potężnymi bogi.

Pod w(?ływem opowiadania Himdera bndzi się

w Ryty’gierze po raz pierwszy pragnienie zoba

czecia tej królowej, jakiś nieuświadomiony pize

błysk n ilości, który Ludgard wyozytu;s w jego

myślach, w?óżąc mu z dłoni. Obu, Hamdera i Ry

tygiera — ,,śmierć zawcaesna, gdyby sama chciała,

minąć nie potrafi" — mówi Ludgard — ale tobie,

,,mój kniaziu, jeszcae się coś w naddatku należy"

Dłoń two.a goreje, jako moja niegdyś!" ...

Msza się skończyła; równocześnie z boru wy

ch?idzi powoli dwunasta wujewcdów — na przed

knzdym pług i dwa woły białe, jak mleko". Ham

der p; trzy na nich i puznaje wszystkich dawao

niewid-" aaych, wszystkich wrogów swoich. Nad

chodzą i każdy siada na płngn swoim, miecz

%wetknąwszy w ziemię, a Ind rr.de mym wite ich

chórem i o radę pyta.

Potem nastaje milczenie. Bisknp głos: nową

w,iarę, a s t ’?rzec starców lechickiego narodn, ślepy

elisłdw, odpowiada mn. W długiej rozmowie wy

jaśnia bisknp prawdziwą wiarę, upowiada o do

broci Boga, który świat eały stworzył, a wreszcie

Syna swego zesłał, aby cierpieniem i męką grze

uznyc-h odknpił. —

Żelislaw niełatwo może pojąc

nową naukę, on wie, że nieraz światłu jakieś bły

śnie wśród ciem l??,ici, le wie róv m ei, że "aśi?ie

potem i siądą się okazuje; jemn się wydaje, że

- dyby Syn B »a zst:,pił na ziemię, to ziemia od

Wschodu n» Zachód rozpaśćby się musi ?la, a

gwiazdy jak rój pszczttlny sawiałyby w koronie

uad Jego czołem; t?n, bojownik, me może pojąć

B?iga umęczonego, Boga miłusiernego, płacą :cg

dobrem za złe — toteż woli poz, stać w btarej

ujców wierze.

Ni e’sbifa, ui ten*rza, i?i Boga twego nin wzy

waliśmy nigdy. Obcy jesteście — Niemcy jesteś ie!

Dr?)ga, któr"ście przybyli, niech was odprowadzi

nazad Iu

,,L idu się pyt .m — mówi wreszcie bisknp —

niech n?i lua odpowie!" N n słowa te zrywa i. ę

ayn Z :I s!uwa, Hardy nur, i z kopca świętego chce

z; nvta(, !u?l o zdanie Ale nikt, p i(cz królowej,

uie może stanąć na tym świętym kupca, tak na

kazuje dawny obyczaj.

Na wozie, zaprzężonym w cztery czarne konie,

niby słnp mgły srebrnej, cała w śnieżnej zasłonie

nać eżdża Wand a Durn?iem skinieniem głowy

wita lud zebrany, ,uchem ręki nal aznjc milczenie;

nie mówiąc %ni s!owa, wstępn;e nn kopiec. Ryty

gier z zachwyłem patrzy na jej gibkie, śmiałe

ruchy, pionie pragnieniem ujrzenia jej sakrytej

twarzy.

D bre i nu śmiertelne E?gil Wy, cobcib nigdy

nic nie o)mawiały córze Knkasa, wfsl(?ch ,j .ie jej

i dzisiaj j szca?el Wsaak nie akąpiłam wam najpeł

n ciszy, h kłusów i najwonniejssegu kwiecia, wszak

postawiłam wrm świątynie w głębi głnchych 1isów

na wyspzch jeziór, wsaak tobie, matko Wisło,

święty zapaliłam ogień w jackini Buoka, pray brata

m )gile!

rRzu(ci?e, e rzućcie p: strach na endzych !udoi,

którzy stanęli na naszej granicy wjasnych »broicach,

a od ich namowy zaihcwajcie tych, których kocham,

tych, którym ptnnję, tych moich wszystkich. Słońce

;schód, ;i e! niteh twój osh tr?i promień roztoczy się

nademr ą, jak opieka Bogów — nim icjdzicsz w złotą

przepaść, niech wyrok ludu zsgrtmi w pawi :triu’"

moali yię Wanda, a potem pyta o wolę indn:

n8 fuy Słowian, czy chcecie być chrześcianami ?"

Ś ni(ch tytko tdpowiada, a wściekłość Ryty

giera ot ma gran c. uość jnż namowy i prośby,

przeminęło królestwo bIów. Dopiero połowa po

selstwa dopełniona, draga zabrzmi in%czej, szczę

kiem oręża i jękami konających. Przybył tu w o

orome Ziemowita i posadzi g o n tohcy, albo

kraj caly w niewolników zamieni. Ze zdumieniem

słuchają Lechu słów gr ?ź ?ego męża, zuchwałość

jego _aowy barzy krew w ich dzielnych aercacb.

Wanda jednak uspokaja wzburzony ch :

nN.e pcryw.”j ?oporu, Hardymirze! Nie autawuj,

Barnimie! Zostańoio wa_yaoy przy pługaoh wa%. y? h,

pizt; pięć doi i pięć nocy obiec»lidmy agadę i pobój

cudaoalemcom chować. Dwie doby dopiero, jak do,

wo n:asze słyszały nieśmiertelne bogi; ( D »R y ty g ie

ra): \ ty, choć ryoays t jak Lew amnrtwychwst ;n?a

na Fliusa ramieniu, nie s!iaszuy mi jestety bo kto

zdrajcom pomaga, ten niedługo stąpa po miękkiej

życia murawie. Cokolwiek knuj ,-, beapieoinyś na

tej siemi n ?_t-j, póki chwile miru nie npłyną, wtedy

wolno ci wrócić nazad, wolno ci bój a ludem moim

rozpocrąć Łrcaieś ncwynit, żeó twarz ed ocaów du

brych łndj? oddzielił żelazem, Ja uie mam aię ctego

l i lękuć, ni wstydzić, a zatem weż na drogę pa

miątkę pu królowej P?tlanów. Weż to spojr,enie po

gsidy l"

I odrznca zasłonę z twarzy, a Rytygier, porwą

ny jej p:ęknością, zapomina o wazy, tkieiu, co go

otacza. N? prożuo Hamder wzywa go, aby odpu

W!odzial dnmnej królowej; on nie słucha, zrywa

szyszak i głowy, c",nłenu słowy przemawia do

władczyni Ladnlów.

Hamder więo nam wysuwa się n*pizód, a an

da, przerażona twarz s bratobójcy, słania się i

wśród wojewodów chce s:ę skryć przed jtg o wi

dokiem, Ale grcżhy nie straszą jej mę}ue ;o serea,

w imienia lada prayjmnje wojnę, straszną wojnę

dobrych przeciwko temn, co bofów rodzinnych

odsfąpii i duszę z ł przed: i wrogom awej ziemi

I jak p?isznm wichru btzmi okrzyk zgody ca

ł? go tłamn. brzmi przek!eństwo na głowę brato

bójcy. Teraz nikt nie myśli już o zgodaie. Ryee

rze niemieccy otacza,, przyszhgo władcę, biskup

uroczyście oddaje run przyszłe królestwo w posia

danie.

Tylko Rytygier stoi ciągle nieruchomy i z roz

paczą sp gląda, jak cod ?a twarz królowej ginie

w c łnui,ch znirukn Seret, jogo przepełń **ae sam

tkiem, drży csły, i?n, który dotąd nis dbał nigdy

o hoże dziewice, i prócz siostry nie kochał innej

kobiety.

Ziar k coraz większy, w? } jcy rotpi iszają się

p ?woli i Rytygier odejść mnsi. Z ist.? e tylko sam

Hamder i ua stopniach ołtarza czeka na przyby

cie swego draba, jedynego, kióry poprzysiągł mn

wiarę. A wielki ainatrfe obejmuje jegu serce:

nP?zyświecaj mi, chrzęści)ńska lamp-?, ty, coś do

dała mi się w aamian aa stracoue niw słowiańskich

sł?ń e! Ileż jnż nocy przecaarzyicm w twych góra*

kich promieniach! Dzij na aawsze połączyłem się

tobą i ty na królewbkim grobie moim tleć będziesz,

przeklęta od Pol ?nów!

Ab gdybym byt odnier:ał po Ojcu puściznę, tybyć

dfiieko idzie w Kcynie lub i: ,d brzegami Ronu ja

bni?ila teras, ale nie tu, nie tu na tej ziemi mojej!

Sch)la się a biene trochę ziemi): W tobie naddrin

dów m??ich procby, ty mi nic nie wiuna, jedno on?,

któ.ry zamieszkali łany twoje, smnsiii mnie do boja

bez odpoczynku, a muzę bez końca. Im zcmata! !e n

tob?e, dr??ga, posłanek syna’

Nadchodzi wrra?cie oc-zekiwany Brzety Uw —

Poprzysiągł wygnańcowi wiarę i chciałby dotrzy

mać przysięgi, ale acrcc jego bar. y się na myśl,

ż?_ prze :iw własnej ojczyźnie wa!?:żyć mnsi, prze

ciw własuym bogom. Hamder tłómaczy ma ?yż

sz? śe wiary Uhrystnsowej, pr-zyrzeka wypędzić

N.i m? ów po odzyskania tronu, przedkłada, że j e

dyna tu droga wybawienia ojcsyzny. Brzetysław

jeduak sp dz *vt ?ł się czego i ineco Brat Lad

garda — oiowiada— męlay Hardymir, zapłonął

w?elką ko Wandzie miłość a i post mówił pojąc

ią z« żouę. Gdyby Wanda odmówiła, powstałby

bnnt, mesnsski i sarkania, a wteJy Z ernowit ł a

two mógłby do’ść do władzy, nie nssząt piętna

zdrajcy ua czole.

Powoli ndaje się jednak Hamdercw? przekonać

uiechętutg ?,sp kosa, że w całej Pulscj będzie tylko

jeden wojewoda, i to on, Brretybław, owłada znpełnie

jego sercem GJcboiząc, rzut,_ na ołtarz Krzyż i

pierścień Perknna, który jako znak posłał Brze

tysławoY/i.

—

,,Cha, ch», cha — śmieje się na

gle.

—

Oai leżą obok Gebie w zgodzie i milcao

uia, a za trzy dn? o nich bić się będziera."

mmęmmmzzmmmmmĘmm

z- sł

Telegram y »Caasii**.

L u o w 18 sierpnia. Wczoraj, jako w wiiię

uroczystości i?ui?u u cesarza, odbył s ę wielki cap

strzyk orkiestr 15, 24 i 80 pułkn piechoty. Dz?ś

w niedzielę odegrają orkiestry o godz. 5 z tana

pobudkę po nliiach miasta, a ze stoków cytadeli

lany eh będzie 24 strzałów ,rai. fuith. O godz. 9

zrana na błoniach janowskich odbędzie się Msza

św. połowa dla całej załogi lwowskiej, poczem

nastąpi defilada przed jenerałnym inspektorem a .

m?!, ks. Wiadischg?dtzem Po uroczystości oa bło

nn. :h odbędzie aię w szkole kadeckiej uroczystość

wojskowa, na którą umyślnie przyhyl ks. Win

discbgałiti. O g. 9 zrana we wszystkich kościo

łach będaie odprawione solenne nabożeństwo, a

o godzinie 4 daje p. namiestnik galowy obiad.

W i e d e ń 18 sierpn’a. W’czoaaj po południa

odbyła aię pod przewodnictwem prezydanta ga

binetu Dra K,Orbera dłuższa tada gabinetowa.

W i;ed eń 18 sierpnia. Pos Dr Stransky od

byl wczoraj popołudnia dłażs/ą naradę z prozy

dentem gabinetn Drem Kbrbertm. Ni .ontere _

cyi poroszono, oprócz sprawy ngody morawsKiej,

także kwestyę rozwiązania sejmu czeskiego i ter

min nowych wyborów.

P r a g a 8 sierpnia. Na prezydenta kurato

ryum dla nfnndowanegu przez cesarza czeskiego

inuzenm rrtuki, desygnowany jest hr. Bnqnuy.

WIM,,Cm"MOMW.k.W

uf.,lcmSmt.

........... , .

K. I «tanku.

PrtHnuir.u w wo«l:

Krakowie w mietan

*a cały rok uakwarfM , alnicnąc

pJkwpahstwieJjJggj-’i !i!i!!!ćjfe

253

Hfc^

« **Wi*,:, Pnmeyi, Anglii; Belgii,’StwijeiuA Tta*i

88*°""

14*°"*

6** 30UŁ

lta*ehpańK

twięsSu,

to.?o...

Mkoron

16koron 8ko« -

«.,-aa prenumerata «» w^»n-i poranne wynoni, mieeępiale . prtcnylkf pedi

w, 1 t,roMe

.«jcrintmW

r uiik

** " 1 f}* w»iejsee odmi omm do domu korom,.

*?rwm*SŁY 5 « oW1°po 4 Lal,, a wtedtófŁ po 2C ial.;spraesyłk,płatowa24hal.

^5f

5-Tj Pt’-j.)°?°J« «Styli.o od mdo u.tatHle/u dJa wmieaięcu. -

1,id. t pj^

» KbŁ1’prv2

1 °^ooienU (e r raty) upraaaa się nndtyład franco do

-JE»

i .** ^ h ’amacys «Mopicoiffotocji. nia podlegaj« oph."v powtom.1.

,j *«ott

,o.

me przyjmrjB ię. -

E^kopimnów ncdsyłanvQfa nfe /wraca aię.

Preanaieratą prayji J , t Adminimmeyi O ias u w Kroi ,owir i am.idy pooctoi re.

Hl(J(eowf p n n u i t M t f księgami»S.AKrsyf o.-w

iogo, handle; St. KarlWkiqęo »S_hlaanloiuih

B. KretaehmeraSynek, 10, BinrodziennikówHop«ua i IIrłomomwe], Główna trafika, s Bynkogłos ym.

O(loiaeala prsyjmo)e aię aa opłat« od witou piatem u pierw«y ras S5 al, aa 1 -Idy następ*

po 10 haL; nluad tabekryosny, eyfro. y

.z ,plikówmy, ple. isy ras po 4 hal, następuj po Uh«. . ,

Nmdealmme (na trseoiej stronie) od miejsc wiorst i drukiempeUtosym 60 halerzy sa kaidy ras.

OtloisenlB 1 prf i a m r r st i pi_yu_ąj« o i l,wowie b,ora d-ieauikdwL. Plohaa, A

lasew

*kiego, St. Sokołowskiego, A

. flolkmArą l *Jad»aba: ił Hartndawii Binro4 ci»nnikor ; w V«mu

K^en H. Bacbner; w Pi seaylhi A. Jusiyń_ii księgimia olej . D Ht ąel «. k;i garaig u’c.a,

w K_eMowle t* Weiutraub; r §M ilsławowlu Ja «firki bpj w Tamowi i M. Botka«*

w T irmopolo C. Hilieac ; w Paryi u wył«oi nie p. Adamrne dj ’arenrc 8fi (prefianieratę p. W

"seskowski Courbevol pod Parytom rac Je Chemii de fe. 44); w Wfi »d_la Haas(, istota A og! , -

(taksę wHamburgu, Frankfurcie n. IL, BerCue, Lipsk.%Basyiei i ?i,. c«.ii

A Onpeiik, B. tJ _»

n w Herllnic, Hamburgu, Monaol *imi Nory( ta. ’ ) H. tkhakk. M

. Dukr , J Danneł)erg, l’.

Frlc.M(tylko oronnm. ratę fi. Ooldsobuidr ACnnp.); wI ’r t»I fon ie muR,

, *lauba A CuH)s.

BP’ Za kaid« suuanę adresu doyUoa się 10 hd. *fł ,:I I

Adres B’idakcyi: ul. Ł%. fotiiusa Nr 32. —

Tele.

Nr 50.

1 of 2 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction