Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 707 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

R" 384

,,C Z A S« wychodzi dwa razy dzienni*,

(Mwmim»t-, h*»|»J

Kraków, Poniedziałek 2 Września 1918.

Rocznik LXXI1

W^ifsaio wiMatcMrnr,

C « » y egJ«53*»G r o4 wieriza petltea SO hal,, w eoboty, niedziele, święta i dni przedświąt. w iem petit

60 hal,, okład tabelaryczny, cyfrowy, (komplikowany, 60 bal. N łdeitase I X e k r ele|ll oA miej(ta

hien * * Arakiem petitowym k. 1-20, za kaidy ikz. Uloay pnfeli« aitel«! po S koi,, t(Mlllkaty b*a—

At»y»e w* kjyyi*« i r" (»’ml*

k(a((lltł!f o»»w«łee Cn^»

*» e ee ire?2-60

od miojicz wieriza. K o m u n i k a t y na czele rannego numera przed tekztem po 3 k. od miejsca wiersza

teglMseBta 1 prenamaratt} przyjmają; we Lwowl« biur* dzieomkow 8t. «okołowsneg* A. 01—

Mewikisgo, A. Bnchztaba; w łsrosU w!a Biuro dzienników; w Podgórza Potaralski; w Przemyśla

A. iuizyisti księgarni* i B, Billet; w Rzeazowia M. Weintranh; w 8taof*i(«0 *!* Jazielzki t Sp.

w Tarnowie M. Rockach, O Raut; w Tarnopola Domaniewski; w Paryto wyłącznie p. W. Racz

kowski, 14 Ciló de Trerise; w W ie d n i u Haasonstein A Vogler, 8 . Mo«*« (takie we wszystkich filiach),

fi, Scbalek, M. Duke*. R, Braun, J. Banneberg, Bock A Herzfald, 3. Briedl, K. Laizlo (tyiko pr enu m erata

E. Goldłchmiedt A Conjp.), M. Perlea; w Pranktarc!e n. M.G. L. Dzubs 6 Comp,; wPradze wzeeklej

Br. HoTorka, L ! aty z pieniądzmi i p r z e k ą s y pienięine na prenumeratę i ogłozzenia przyjmuje Admi

»Mreeys *C*M»i w Antkowie K ekfazeasy » ai eopiee s ęto wz ae nio podlegają opłacie pocztowej.

CM 6m »iMapiaemyoh »ta p»«jjj»ujs si«. Rfkopissfc» Bmdsyianyslł aie n r n n «i«.

Za kaidą zaiasg adru« dspłaca s!q 48 ba!,

ABRSS KHDAKOT!J al. 6w.

Hf, 82. -

Teleleft Br. 89.

Reorganizacya Austryi.

l)/,ienniki wiedeńskie zajm ują się nieustannie

kwestyą reorganizacji państwa, co do której rząd

ma przygotować jakieś projekty konkretne. Nene

Fr Presse przynosi wiadomość, wedle której do

Dr Hussarka zgłosił s:ę niedawno jakiś uczony

o bardzo wybitnem nazwisku i zakomunikował

mu, że on sam wspólnie z gronem jednako my

ślących towarzyszy opracowuje projekt przemiany

Austryi na państwo związkowe; przyczem prosił

Dr Hussarka, aby tę pracę wspierał i przy niej

współdziałał. Prezydent ministrów odmówił te

mu. Niemniej Presse poświęca znowu cały arty

kuł wst,ępny zwalczaniu tej myśli i udowadnia

niu owemu uczonemu, że popełnił k rok fałszy

wy. Mięsza się bowiem wedle niej do rzeczy,

którą tylko czynnik* odpowiedzialny w polityce

może ujmować w swe ręce, a nadto dzieło jego

groziłoby ewentualnie rozbiciem dzisiejszej więk

szości za budżetem.

Nowa Presse od paru dni wzywała pomocy

węgierskiej w sprawie reorganizacy i Austryi.

7/iaroiennem jest w o bec tego, że w sobot,ę

pester IAoyd, organ zbliżony jak wiadomo do

rządu węgierskiego, poświęcił artykuł wstępny

reorganizacji Austryi. Niepokój prasy wiedeń

skiej nazywa »neurastenią polityczną«, a zarazem

twierdzi, ża o ileby prez. Hussarek żywił plany

fsderatistyczne, to Węgrzy patrzyliby na to spo

kojnie i sceptycznie, wiedząc, że takie plany nie

dałyby się urzeczywistnić. Bardziej natomiast

podejrzanymi są dla Węgrów te alarmy , jakie

prasa wiedeńska p rzy tej sposobności podnosi z

powoda rzekom ego niebezpieczeństwa, w jakiem

| znajduje się dualizm. Alarmy wychodzą z tej

strony, która dualizm stale zwalcza a poza niemi

( - jak twierdzi Pester Lloyd — tkwi chęć do—

pomożenia p. Seidlerowi do zm artwychw stania

i zajęcia miejsca po Drze łlussarku.

»Do tego

zaś pomagać — m a opinia publiczna n a Węgrzech

nało powodu« .

Wkońcu Pester Lloyd ogłasza desinteressement

Węgrów w sprawie planów reorganizacji Austryi,

jak długo one nie naruszają samoistności pań

stwa węgierskiego. R zą d węgierski będzie tę kwe

styę badał ifopiero wtedy, gdy zjawią się ni» hi

steryczna pogłoski, ale fakta — i wtedy będzie

miał dość czasu, o ileby widział naruszone inte

resy Węgier, w ejść na tę drogę, na jaką wszedł

wobec artykułów fundamentalnych hr. Hohen

warla, a gdyby i ta droga d» celu nie doprowa

dził«, wyciągnie konsekwencje z nowego połaże

nia dopiero po zbadaniu »ćzy przesłanki ustawo

we przepisane w ugodzie dla traktowania spraw

wspólnych w nowo ukształtowanej Austryi się

nie zmieniły.

Jak widzimy, artykuł półurzędowego organu

węgierskiego odpowiada odmownie na wołania

prasy wiedeńskiej o pomoc przy obalaniu Dra

Hussarka, a zarazem zakreśla szeroka granice,

wśród których mogłaby się poruszać reorganizacya

Austryi bez naruszania interesów węgierskich.

Niebezpieczeństwo rosyjskie.

W szerokich kołach polskich — pisze Moni

tor polski — istnieje przekonanie, iż ze strony

Rosyi od czasu upadku caralu i rozkładu potę

żnego ongi imperium nie grozi nam więcej żadne

niebezpieczeństwo polityczne. OJ tej ściany lęka

niy się najwyżej przesączających się wpływów

anarchii społecznej. Czy pogląd ten jest słuszny,

adaje się być wątpliwern. Bolszewizm dług°. nie

Wftrwa. Na miejsce jego prędzej czy później po

sseregu możliwych jeszcze wstrząśnięć, przyjdzie

władza, k tó ra podejmie ponowną organizacre

państwową w Rosyi. Takiej władzy żądne są tam

inż dzisiaj masy coraz liczniejsze. Koalicya czyni

wszystko, co może, aby prądy kontrrewolucyjne

skonsolidować i poprzeć je zarówno materyalnie

lak i wojskowo. Wskrzeszenie silnej. Rosyi jest

dla Anglii i Francyi rzeczą niezmiernie ważną

dążyć więc one będą do tego z amerykańską i

japońską poroocą konsekwentnie. I prędzej czy

później może im się to udać. Restytucya Rosyi

to najpierwsze dziś zadanie ententy na wschodzie

Europy.

Ze względów militarnych, równie jak ekono

micznych, enlencie potrzebna jest Rosya wielka,

silna, Rosya, któraby w przyszłości mogła być

sprzymierzeńcem w wojnie i jaknajlepszym od

biorcą dla produkcyi przemysłowej podczas po

koju. Nie błahą też jest sprawa olbrzymich na

leżności, jakie państwa zachodnie mają w Roayi.

By ja odebrać, trzeba dłużnika również postawić

na nogi. Wszystko to razem doprowadza do

wniosku, iż, aczkolwiek zawiedzione straszliwie

przez Rosyę w tej wojnie m ocarstwa koalicyi w

imię własnych dążności w dalszym ciągu sprzy

jać będą utrwaleniu się i wzmożeniu potęgi ro

syjskiej.

Już samą tę tendencję ich musimy brać w ra

chubę przy wszystkich rachunkach i koncep

cja ch . Była chwila, gdy po przewrocie w Rosyi

em ig ra cja polska w Londynie usiłowała zaszcze

pić tam ideę, iż n a miejsce dawnej potęgi Ro-;

syi stworzyć należy wielką i silną Polskę. Po-;

taysł ten zainteresował Anglików, jednak na mo^

ment tylko, poczem wrócili do wysiłków w kie

runku odbudowy rosyjskiego kolosa. Zam iar ten

wyklucza zaś sam przez się rozwiązywanie w

w wielkim stylu sprawy polskiej. Mimo więc

chwilowego swego rozkładu, Rosya w obecnem

stadyum nie przest,aje być konkurentką Polski.

Cóż dopiero, gdy zdoła prędzej czy później

odzyskać równowagę wewnętrzną... Wówczas

wszystkie źródła zatargu polsko-rosyjskiego, trw a

jące długie stulecia, odżyją z d aw ną mocą... Są

wiadomości, iż we Francy i zachodnią granicę

Rosyi wyobrażają sobie nie inaczej, jak po linii

sUugu. Gdyby tak być miało, poczulibyśmy rychło,

jak ongi, wszystkie dolegliwości tak blizkiego

sąsiedztwa. Powróciłyby w Rosyi próby rozcią

gnięcia wpływów swych na Polskę i najdalej

idąca intryga polityczna nie ustawałaby w tym

względzie Ale nie skończyłoby się n a intrydze

zapewne. Polska żyłaby wciąż pod grozą nowego

rozpętania się walk, których byłaby oczywiście

terenem. Powracająca do zdrowia państwowego

Rosy», odzyskiwałaby i dawne apetyty. Europa

zachodnia uie szczędziłaby jej zresztą zachęty w

tym względzie, podsycanie antagonizmu rosyjsko

niemieckiego jest jej bowiem potrzeb a. Antago

nizm ten w pewnej chwili i dla nas okazał się

zbawiennym, dzięki niemu bowiem spadły z nas

więzy. Gdy jednak zaczynamy wieść życie samo

istne po wrotna blizkość wojowniczej i imperyali

stycznej Rosyi stanie się dla nas tylko przyczyną

udręki. Zduszeni w ciasnych od wschodu grani

cach, oczekiwać będziemy zmuszeni co gorsza z

tej strony straszliwych niespodzianek i żyć z b ro

nią u nogi.

,?-«—

I taką sytuaeyę przestawić sobie można... Po

łożenie geograficzne Polski sprawia, iż zbyt )»ez

pieczni nie będziemy tak długo, póki na świeeie

nie zapanuj« niewzruszony pokój,.. To zaś ostat

nie wydaje się być mrzonką. Więc życie w po

gotowiu na dłuższy czas będzie zapewne prze

znaczeniem iiaszem. Będzie to jednak tem tru

dniejsze, im bardziej od wschodu grozić nam bę

dzie przewaga rosyjska, im rychlej odżyje pomię

dzy nami spór o tereny przejściowe, im bliżej

serca Polski będzie biegła granica wschodnia, im

więcej będzie miał pokus i możliwości sąsiad

do przekroczenia tej granicy. Jest więc dla Pol

ski rzeczą niesłychanie ważną, aby granica o w a|

przynajmniej odsuniętą była jak najdalej. Leży

to także w interesie i mocarstw centralnych.

Entente a Rosya.

Skoordynowana działalność ententy w Itosyi

zdaje się być już zadecydowana przez utworze

nie dwóch orgaaizaeyi, jednej w Archangielsku

drugiej w Władywostoku. W Archangielsku kie

rownictwo sprawami dyploit-atycznemi obejmuje

bawiący tam obecnie dziekan ciała dyplomatycz

nego, ambasador Stanów Zjednoczonych, Francis,

którego wspierać będą przedstawiciele wszystkich

państw koalicyjnych. W Władywostoku mają

dotychczas tylko dwa mocarstwa swych przed

stawicieli, a mianowicie Aog!ia w osobie Karola

Eliota i Japonia w osobie Matsudairy.

Entente wkracza do Rosyi trzema różnemi

drogami. Oddziały wojsk, które wylądowały na

wjbrźeżu murmańskiem, podsunęły się pod Kem

i wzdłuż wybrzeża zachodniego Białego morza

posuwają się coraz dalej. Inne oddziały zajęły

Archangielslc i posuwają się powo!i wzdłuż dro

gi kolejowej, wiodącej ku Wołogdzie, inne jeszcze

oddziały wylądowały w zatoce Onegi i kroczą

wzdłuż rzeki tejże samej nazwy. Bolszewickie

komunikaty donosiły niedawno, że wojska an

gielskie znajdują się nad Dżwiną, coby oznaczało,

że koalianci zamierzają zająć okolice Wołgi.

Druga drogs, którą koalianci pragną wtargnąć

do Rosyi, to wybrzeże m orza Kaspijskiego. An

glicy jakby przeczuwając, że droga ta im może

się przydać, wysłali na wiosnę mały oddział woj

ska przez terytoryum perskie. Oddział ten wy

ruszył w trzech kierunkach i prawie jednocześ

nie zajął Baku, Krosnozawodzk i pogranicze Tur

kestanu.

Trzecia droga to Władywostok. Wylądowały

tam wojska angielskie, japońskie, włoskie, fran

cuskie i chińskie. Japończycy zajęli Alikołajewsk,

przy ujściu Amurn, a reszta wojsk spieszy oko

licą rzeki Usuri. Przybył też do Władywostoku

pułk amorykańsko-filipiński, wojska kanadyjskie

są w drodze. Wielkie siły przysposabiają k oa

lianci też w llandżuryi.

Wysadzanie na ląd wojsk marynarskich przez

Japończyków w Nikołajewsku, tuż przy ujściu A

muru, ma wielkie znaczenie. Oficyalnie motywu

ją to Japończycy koniecznością udzielenia pomo

cy kolen.i japońskiej, uciekającej z Kabarówki i

zagrożonych prze« bolszewików, odgrażających

się pomstą za wysadzenie 1 na ląd wojsk japoń

skich w Władywostoku. Drogą wodną podsuną

się Japończycy pod sam Chabarowsk i przychwy

cą w teu spesób z dwóch stron w okolicy Cha

barowska bolszewików. Bolszewicy zaatakowani

zostaną więc przez wojska japońskie z frontu

od strony Władywostoku i z tyła od strony Mi

kołajewska.

Nowe prawo mieszkaniowe w Prusiecli.

W miejscowościach z szybko rosnącą ludnością

i w dzielnicach przemysłowych znaczna część

ludności, zwłaszcza sfera robotnicza mieszka

w pomieszczeniach ciasnych, które przytem Die

są tak oddzielone od inuych, jak tego wymaga

życie rodzinne, zdrowie i obyczajność. W tych

ciasnych mieszkaniach mieszczą się jeszcze oso

by obce do rodziny nie należące, jak sublokato

rzy. Mieszkania położone są przeważnie w do

mach, w których brak światła, powietrza, a to

w 4 i więcej piętrowych domach z bocznemi i

poprzecznemu oficynami. Konieczność zadowalania

się całych rodzin małemi, niedostatecznemi mie

szkaniami zależna jest od braku lepszych, tań

szych mieszkań; mieszkania małe są wskutek

wadliwego zużytkowania terenów i domów w ze

szłych dziesięcioleciach zbyt drogie. Już przed

wojną, ale przeważnie podczas wojny, nie b ud o

wano małych mieszkań w dostatecznej ilości, tak,

że wielu miejscowościach po powrocie żołnierzy

trzeba będzie liczyć się z*głodem* mieszkaniowym.

Celem usunięcia tych szkodliwości dąży nowe

pruskie prawo mieszkaniowo w następujących

kierunkach: chce ono usunąć przeszkody, wstrzy

mujące przedsiębiorcę od budowy małych mie

szkań. Tutaj należą wysokie ceny terenowe, któ

re częściowo wywołane zostały przez nieodpo*

wiadające celowi plany zabudowań i przepisy

budowlane. Przy zakładaniu ulic i przy wydawa

niu przepisów budowlanych należy tedy zwracać

uwagę, aby bloki budowlane nie były zbyt głę

bokie, ulice zaś nie za szerokie, co niepotrzebnie

obarcza dom kosztami. Przez stopniowanie nale

ży tak miarkować żądanie ulic dużych, podraża

jących mieszkania, aby małe lokale stały się tań

szemi. Praw o chce, celem otrzymania większych

placów, nie dopuszczać do rozdrobnienia ich,

przyśpieszając sprawę wywłaszczenia i ułatwia

jąc wcielanie ich do gmin. Dzielnice z małymi

domami i małemi mieszkaniami mają być popie

rane przez znmiejszanie i rozkładanie na raty

podatków; place i ogrody miejskie, celem pod

niesienia zdrowotności, mają być zakładane ko

sztem gmin zarówno jak ogródki robotnicze przed

wrotami miast winny być popierane przeż zarzą

dy miej"skie. Małe i średniej wielkości mieszkania

mają być dostarczane w ilości obfitej, winny być

tanie i hygieniczne. Oto jest cel przeciętnego p ra

wa mieszkaniowego i jego idea przewodnia.

Pierwsze cztery rozdziały zajmują się terenem

budowlanym, wywłaszczeniem, wcielaniem tere

nów do gmin i przepisami budowlanymi. Mimo,

że przeważnie mają one znaczenie dla gęsto za

ludnionych miejscowości, mogą jednak te cztery

działy być ważne dla gmin miejskich i wiejskich

bez różnicy wielkości.

Dalsze zaś przepisy p rawa mieszkaniowego zaj

mują się hygieniczną stroną już nieistniejących

mieszkań. Prawo rozróżnia tu miasta większe i

mniejsze. Dla miast z liczbą mieszkańców ponad

1 0 . 0 0 0 musi być, dla mniejszych zaś może być

wydane zarządzenie policyjne, regulujące używal

ność budowli w celach mieszkania i spania (prze

pisy mieszkaniowe). Przepisy te winny się stoso

wać do poszczególnych warunków miejscowych.

Celem wprowadzenia w życie przepisów mie

szkaniowych, inspekcji i wogóle ulepszenia wa

runków mieszkaniowych winny miasta z liczbą

mieszkańców ponad lOO.tOO utworzyć urząd do

spraw mieszkaniowych, miastom od u* . 0 0 0 do

1 0 0 . 0 0 0 mieszkańców mogą władze nadzorcze

nakazać utworzenie urzędu do spraw mieszka

niowych. Od gmin zaś z liczbą miesz.kańców od

1 0 .0 * 0 do 50 .i00 mogą władze aadzorcze żądać

ustanowienia inspektoryatu mieszkaniowego. Za

równo przepisom, jak inspekcji podlegają jednak

ni* wszystkie mieszkania, lecz jedynie składające

się z czterech lub mniej pomieszczeń i oprócz

tego z większych mieszka« te, w których się za

wodowo odnajmuje pokoje (hotele, zajazdy), o ile

są one używane jako mieszkania lub sypialnie

dla robotników, służby, współpracowników wła

ściciela i t. d ; dalej te, które znajdują się w

suterenach albo na poddaszach, lub też o ile

chodzi o domy dla osób oddzielnych.

In sp ekcja mieszkań jest sprawą gminy, prze

pisy mieszkaniowa zaś są natury policyjnej. Ży

czeniu gmin, aby utrzymać w sprawach mieszka

niowych prawo samookreś!enia, stało się w zu

pełności zadość i zasadniczo sprawa inspekcji

przekazana jest gminem, a nawet sprawa lioij

regulacyjnych i policji budowlanej, o ile władze

komunalne to proponują, winny być przekazane

burmistrzowi. Dotyczy lo Berlina i jego prze

dmieść.

(

Obok ulepszenia stosunków budowlanych, obok

wprowadzenia zarządzeń, regulujących używal

ność mieszkania, znacznym krokiem naprzód, a

naw et zupełnie nowym w prawie owem jest do

starczanie ze strony państwa środków pienię

żnych na cele mieszkaniowe. Państwo uważa

mianowicie za swój obowiązek przyjść tu z po

mocą i łagodzić nędzę środkami pienięinemi pać

stWbwemi. Towarzystwom budowlanym spółdziel

czym przychodzi państwo z pomocą, ofiarując

2 0 milionów marek, które mają być przelane do

kasy zbiorowej, jako udział państwa w przed

sięwzięciu. Dalej w celu zapewnienie poręki bu

dowaniu zdrowotnych małych lokali, przeznacza

państwo 1 0 milionów marek (przez pruską cen

tralną kasę spółdzielczą) dla drugich numerów

hipotek i w ten sposób gwaraątuje pożyczki hi

poteczne.

Obydwa te środki, które jedynie ze względów

techniczno - administracyjnych nie były objęte

jednem prawem, mają być tylko pierwszym kro

kiem na nowej drodze opieki państwowej w spra

wach mieszkaniowych. Dalszych kroków w tym

względzie należy oczekiwać.

Sprawy polskie.

H erb państwa polskiego.

N i jatrzejszem (wtorek) pierwszem po feryach

posiedzeniu Rady stanu przedłożony będzie na

stępujący projekt ustawy o herbie państwa pol

skiego :

1. Prawo do używania herbu państwa polskie

go, to jest orła białego z koroną w polu

czsrwomm, na szyldach, drukach, pieczęciach,

stemplach i t. p , służy wyłącznie urzędom p a i

stwowym oraz samorządowym.

2 Prawo używania pieczęci z herbem państwa

przez instytucye społeczne, spełniające funkcye,

zbliżone do państwowych, zależy od każdorazo

wego zezwolenia władzy.

3 Pozwolenie takie wydsje minister spraw

wewnętrznych.

4 Prawo umieszczania herbu państwa ua szyl

’dach, towarach, opakowaniach towarów, nada

wane być może r,;snrytem imiennym najwyższej

władzy w państwie.

5. Osoby, winne używania bez pozwolenia

władz herbu państwa o ile uie zachodzi fałsz

dokumentu urzęiowego, podlegają odpowiedzial

ności karnej na zasadzie art. 360 K. K.

8 . Sporządzenie stempli i drukowanych formu

larzy na Użytek władz państwowych, polskich

oraz z oznaczeniem ich nazwy, dozwolony jest

wyłącznie na podstawie piśmiennego zlecenia* u

rzędu paristwego polskiego, zaopatrzonego w pie

częć i podpis ; przygotowane stemple i druki ta

kie tylko do biur urzędów polskich dostarczane

być mogą. Osoby wiune przekroczenia zakazu p«

dlegają karze.

Niemiecka mniejszość w Królestwie.

Paa I r y k Dombrowski, uchodzący za znawcę

sprawy polskiej, zamieszcza w Beri. Tagbl. od

dłuższego czasu szereg artykułów o Polsce. Ostat

n’i poświęca kwestyi zabezpieczenia praw naro

dowych mniejszościom niemieckim w Królestwie,

a wywody jego streszczamy głównie ze względu

na zakończenie, w którem stara on się uzasadnić

jun d im między polepszeniem położenia Polaków

pod zaborem pruskim a położeniem Niemców

w Królestwio.

P. Dombrowski po krótkiem naszkicowaniu

historycznych tradycyj żywiołu niemieckiegow Kró

lestwie Polskiem, przechodzi publicysta niemiecki

natychmiast do obszerniejszego om awiania kwe

(28)

PAWEŁ BODRGET.

NEMEZIS,

(Ciąg dalszy).

Przechodząc t.uk w myśli od jednej do drugiej

*Hpotezy, wyobraźnia jej zaczęła wreszcie szki

cować na prędce plan pośredniego kompromisu,

c« następuje zwykle, skoro dusza stanie raz wo

liec rozpaczliwie trudnego zagadnienia. N asunął

si? jej plan, który mógł, jak się zdawało, pogo

4*id miłość z uczciwością W szak wtedy dopiero

*inna była prawdę Hugonowi, gdy ten rzekł do

niej: *Bądź moją żoną«.

Dlatego to wzbroniła

111,1 instynktowo ogłaszania ich zaręczyn, bo by

uchybieniem prawości, mówić innym o ich

Małżeństwie przed wyjaśnieniem spraw y.

Utrzymać więc trzeba w tajemnicy te zarę—

Czfny przez jakiś czas jeszcze i odwlec w ten

sPobób przykre wyznania : »Odwlec! Czekać!« Jak -

różną była ta tchórzliwa metoda od dolychcza

snwej jej postawy, rozrayśluiejzuchwałej. A jednak

powtarfaja *obie wciąż te słowa - »odwlec! cze

*ać!* Najpierw muszę go odzyskać, przyciągnąć,

uPoie tak miłością, że zabraknie m u sił odejść

°deranie, a przytem nauczy się mnie rozumieć

P°itnie wreszcie że to, co zaszło, stało się pai

*eści ku niemu, że kochałam go za bardzo, cier

piałam za wiele. Opowiem mu wtedy wszystko,

ala później nie dziś, Die dziś,

Przymknęła oczy, czując już we krwi gorączkę

Wiłości i radość bezmierną na myśl o blizkiem

szctęściu i ta pewność oczekiwania, k tóre sp ra

li* więcej rozkoszy niż szczęście samo. (Jlżyw

SZT sobie raz przez odsunięcie gdzieś w przy

s?,łośe niebezpiecznych wyjaśnień, puściła teraz

w°dze nkdziei bezwzględnego tryumfu. Wszak

Ws*ystkie okoliczności składały się d(a niej jak

najpomyślniej, wszystko, jakby enarem, sprzyjało

jej, nawet ten zamach bandytów. Człowiek, któ

rego kocha od tak dawna należy teraz do niej,

a nie po to go odzyskała, by go ponownie u tra

cić. Zostanie on teraz przy niej choćby mu

wszystko wyznała. Zakuje go tak mocno w oko

wy rozkoszy i namiętności, upoi pocałunkami,

których samo przeczucie w wyobraźni przepalało

zda się całą jej istotę nartam i krwi garącej.

W obłędnem uniesieniu powtarzała:

Niech tylko mam taką chwilę, a potem może

sobie odejść skoro się o wszystkiem dowie.

Zwolna uciszał się w niej burzliwy zamęt nie

pewności, a że była zawsze kobietą mocną, i lu

biła stawiać kwestyę jasne, opanowała się w koń

cu całkiem, a podnosząc się z szszlongu rzekła:

Przedewszyśtkiem musi tu przyjść.

W saloniku, gdzie się znajdowała, zawieszone

były po obu stronach kominka dwa nie uszkodzo

dzone zwierciadła weneckie, z XVII wieku, w

swych antycznych ra mach z rzeźbionego drzewa.

Blada zieleń i zwietrzała pozłota tych ram oz

dobnych harmonizowała dobrze z sinawą, m ar

twą jak stojąca woda powierzchnią zwierciadla

nych tafli, nieco mętnych, jak bywają zwykle

stare szkliwa.

Daisy Roannez przeglądała się długo w jednem

7. nich, jak to robiły zapewne w temże miejscu

od dwustu przeszło lat inne kobiety, młode i pię

kne. jak ona, zakochane jak ona i jak ona ku

szone występnie głosem, który wołał na nie ze

wsząd, z każdego przedmiotu symbolizującego

przemijającą nietrwałość życia.

Czemże jesteśmy wszyscy, jeśli nie obrazem

odbitym przez chwilę w zwierciadle życia, zni

komym i znikającym wnet po ukazaniu się. Co

zostanie z nas w przyszłości? Tyle właśnie, co

z refleksu,, który nawiedził przez chwi!ę zwier

ciadlaną szybę. To zapewne m iał na myśli poe

ta, który stworzył wiersz wyryty przez budowui

czego Valverde dokoła tarczy kompasu, Brtois

hic eat ]ructus homullis.

Biedni ludzio! Jakże krótko danem im jest cie

szyć aię życiem. T ak ą jest mowa bezbożnego w

piśmie świętem. Żywot nasz przemknie jak cień

i nie masz powrotu z jego kresu. Spieszmy więc

uradować się chwilą obecną, nacieszmy się wszel

kiem stworzeniem w płomiennym szale miłości.

Nie dajmy kwieciu wiosny opadać na próżno,

uwieńczmy się różami zanim powiędną — i niech

żadna łąk a próżną nie będzie od rozkoszy naszej. ( ’)

Peszepty, by użyć szczęścia zaraz, przed nie

uchronną katastrofą, p r z e d starością, przed śmier

cią, przemawiać muszą do każdej rozkochanej

istoty innymi może słowami. Każda odczuwa je

wszystkimi fibrami swych nerwów, każdą ’kro

pelką tęskniącej krwi. Daisy również więc pow

tarzała sobie, wpatrzona w bezbarwną głębię

starego zwierciadła: *Piękna jestem«, uśmiechała

się do obrazu swego, jak do kochanka, który nie

długo przekroczy już te progi i wejdzie do jej

pokoju.

Podniósłszy ręce ruchem, który uwydatniał

smukłe linie jej sylwetki i giętkość biustu, ukła

dać poczęła nad czołem bujne włosy, których

pukle o złotych połyskach lubił pieścić niegdyś

ukochany. Zajęta jeszcze była tą kontemplacyą,

gdy pod oknem jej zalurkotał z wielkim, zgrzy

tem osi przejeżdżający wózek, a do oszu jej

wśród turkotu i brzęczenia dzwonków, doszły

zmięszane głosy, wśród których odróżniła głos

ojca Desmargerets.

—

Przywozi swoją Nemezis — rzekła n a głos.

—

Gdyby wiedział o wszystkiem, jakż’eby się

lękał zgubnego jej dla mnie w pływa. Ala chodź

my tam do nich.

—

Poiłała ostatni uśmiech

zwierciadłu, dodając w m yśli: Tak, do nich : de

Hugona, by go lepiej jeszcze oczarować samem

zbliżeniem.

Wybrukowana szosa, wiodąca od stawu do

pałacu, po której nikt nigdy nie chodził, p:rzed

(e Księga mądfośl?i II. Wsrasty 5 i nastąpiła,

stawiała w tej chwili dziwny i bardzo malowni

czy widok.

W środku jej stał nizki, szeroki zaprzężony

jednym koniem wóz, z którego sześciu ludzi do

bywało ciężki posąg. Zaprząg teu obrał sobie

ojciec Desmargerets, jako najodpowiedniejszy,

tak obawiał się nowego wypadku. Skoro umie

?cił ti m posąg, szedł krok za krokiem obok wo

zu, trzymając koDia za uzdę.

—

Gotów był spłoszyć się i mógł ponosić —

objaśniał gcści pałacowych, którzy wyszli na je

go spotkanie — mógłby wierzgać, wspinać się i

stałby się się przez to Nemezis, mojej Nemezis

—

dodawał, śmiejąc się sam ze swego pomysłu.

—

Głowa, Antonio! Uważaj n a głowę.

—

A wi

dząc, że zbliża się księżna, zawołał do niej.

—

Widzi pani jak jej dla pani strzegę, niedopuszczę

by jej kto nosa utrącił, bo większość posągew

starożytnych ma nosy uszkodzone i dlaczego?

Bo się brały do nich ręce niezgrabne i upuszczały

je na ziemię. Dotykać trzeba tych marmurów

z pietyzmem, jaki mają madonny na freskach,

piastując swe bambino. P an znowu powie, że

jestem poganinem, panie Richter, ale piękno to

także objawienie. Koło, Lochim Biagio, uważaj

na koło! Niech pan potrzyma chwilę konia ka

pitanie Courtin, bo ten niedźwiadek gotów mi

utrącić narożnik postumentu z czterema literami

napisu.

Wydobyto wreszcie posąg cały i nietknięty,

a wtedy archeolog rzekł do księżnej:

—

Pozwoli pani, że ją ustawię w miejscu dla

niej najodpowiedniejszem: w wielkiej sieni, mię

dzy dwoma kolumnami, naprzeciw głównych sclm

dów. Je3t tam szeroka ława marmurowa, która

jej będzie służyć za podstawę, wysunie się ją

trochę naprzód, by dobrze odbijała od tła.

—

Zrobi ojciec, co sam uważa za właściwe

ze swoim posągiem zanim go ojciec sląd zabie

rze, bo daruję go ojcu.

—

Mnie? Pani niuie? Jakto! Ale to być nie

może, ja uie mogę przyjąć.

—

O, przyjmie go ojciec — odparła pani de

Roannez — tu teraz umieścimy ją tymczasowo

w podsieniu.’

—

Proszę o odlew dla Berlina, ojcze — rzekł

lichter.

—

A ja dla Londynu — dodał lord Ardraban.

—

A ja dla Bostonu — rzekła Amerykanka.

—

Zwróćcie się z tem państwo do Luwru —

odrzekł archeolog — bo jeśli przyjmę, to tylko

dlatego, aby ofiarować posąg naszemu muzeum,

ile uda mi s ę wywieźć go z Włoch — dodał

pół głosem, spoglądając z rńiną konspiratora i

mrugając ukradkiem w stranę robotników, jakby

ci ludzie, którzy wydźwignęli co tylko boginię,

mogli coś zrozumieć z rozmowy toczącej się po

francusku.

—

Czyś zadowolony ze m nie? spytała cicho

Hugona pani de Roanuez.

—

Daj więc posąg oj

cu, wiedziałam, że daję go Francyi, tej rywalce,

którą przełożyłeś nademnie; proszę już tylko

o drugie dla siebie miejsca, lecz Lo zatrzymam.

Pozostawali trochę z tyłu za całą gromadą,

która szła za posągiem w stronę pałacu, w chwili,

gdy pani de Roannez wymaw iała te pokorne sło

wa i z jakiem spojrzeniem.

Hugon wziął jej ręce, obejmując ją długim, n a

miętnym uściskiem, który mówił, że się już pod

dał, że nie broni się i należy do niej, że przyj

dzie dzisiejszego wieczora.

Zadrżała ze szczęścia i, pochyliwszy się, zło

żyła pocałunek na tej męskiej ręce, której uścuk

wywzajemniła. Wtedy Hugon z kolei zląkł się

niemal tej egzaltacji, która jednak wstrząsnęła

nim aż do głębi jego istoty. Rozmowa, którą

mieli z sobą dziś po południu, była zbyt powa

żną, a postanowione małżeństwo uważał za tak

stanowcze uświęcenie sw’ego losu, że ta szalona

pieszczota przypominała mu zbyt żywo zmysło

we upojenia, które potępiało w nim zawsze pod

świadomie jego chrześc.iańskie sumienie. Wysunął

więc delikatnie rękę z dłoui Daisy, rnewiąc szep

tem ;

wy_h -)lzi dwa razy dziennie, a mianowicie o godzinie ą rłn a : _ _ ,

0 -ano » o jodzinie 8 popo/udmn,

»cKCf Wieczorny 24 hal., ranny 12ha!( *

....

»**«o«.»«., «t.o«, ’

ó »W«MW.»»,MM,

9 i.Z » k o w . e w * n ; c j , c D ...............................................................

pófeoczmen*kwartałn ,i

c odnoszenie» *o fan«

,. ier-- li18ker.

k.6ker-h

Po«t, w An«tro-W«rsecb . "

77\.*’

’

***t!»

21 ko,.

?”,_h

pocztą s dwukrotną wysyłką , , , , , ,

**’’’*f?*

21 kor.

7kor- h’

w paAttwie Sie-w-ek».«

*’*1’«ko*.

b.iżj , 6 0 . 7kor.’60 h,

Wtaycb państwach

*...!

S*Ibf**40.8kor.—

prenumeratę ;ir*yjraują ,AdmJnietMey* »feasu« wKrakał

* 60 *9feo,-"

nam eratę: ajencya Bloch ul.Gertrudy, trafika w 8ukiennica?h m!? ’F**** poosiowe. *łiejBeową pr*.

Hapcsyc ulica Jagiellońska, G/ówna Trafika. Bracia Hildowie ? j r Ilormikńw Hop««*» l Salomonowej,

nkyct. w k,or.ek fai,,. 4 . Sou,p*.u ,9łi

*,«,*,M,,Q""°"°J

*«meheka. * , Lwewl. ,Cm» j,,! j,

liemwlt, Jaśle, Now/a Sącze u peronie w k*i«»r*l kolelowii !!!l * « « » « * *olejow,cś w Teren*,i,

, ,ert,ert* kniejowych, keląieretaPafaaleśske Zakeeaae

1 !f J " 8»«» »«wsNmck «»*c,,ek

f. k. trafika Uk!tę, IGkwu «.k. inliita* » . ? l l

*ćMakewtklck e»B*o*i*r», «»»*a,

IBillMniitWTim,-nri,

*lMI *ck*ttk R*fl9»

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку