Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 619 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N" 200.

Kraków 1 Września— Niedziela

Rok 1861.

Wychodzi codziennie rano, wyjąwszy poniedziałki i dni poświ%teczne.

Prenumerata:

W KRAKOWIE

rocznie . .

półrocznie

kwartalnie

miesięcznie

zł. auBtr. 20

p o c z t ą ( n Państwie Austryacldem).

r o c z n ie ............................. zł. anstr. 24

półrocznie

kwartalnie

miesięcznie

2 cent. 25

Numer pojedynczy kosztuje 10 centów.

PRENUMERATĘ PRZYJMUJĄ.

Bióro Administracyi »Czasu* w Rynku pod L. 39 w domu p. Kirchmajera na dole,

tudzież wszystkie Urzędy pocztowe austryackie.

GZAS

p’rzyjm ująBlę:

OGŁOSZENIA, ODEZWY, UWIADOMIENIA, DONIESIENIA w szelk ieg o r o d z aj u , ZA Opłatą!

od wiersza drobnego za jednorazowe umieszczenie 8 centów, za następne po 5 centów.

Do każdego obwieszczenia załączyć należy 30 centów na opłatę stemplową * » każdorazowe

umieszczenie.

l i s t y z pieniędzmi przesłane być winny franko do bióra Adminiztraeyi ,C z a s u * ,

l i s t y reklamacyjne niezapieczętowane ńie ulegąję frankowaniu,

l i s t y niefrankowane nieprzyjmują się.

r ę k o p i s m a nadesłane Redakcyi nie zwracają się i niszczone będą.

Kraków 31 sierpnia.

Stenografowane sprawozdania z rozpraw

nad adresem w sprawie węgierskiój odby

tych na posiedzeniu onegdajszem Izby Niż

szój Rady państwa nie przedstawiają źa

dnegojwybitnego kierunku. Pomimo usiło

wań, ^*,ronnicy centralizacyi chcący adres

w innem prżedstawić świetle, aniżeli jako

wotum zaufania dla ministerstwa i środek

dojścia większości do władzy, nie zdołali

zmienić rzeczywistości tak wybornie i do

kładnie przez mówców mniejszości na po

siedzeniu środowem wykrytćj. Śmiało po

wiedzieć można, źe zwycięstwo moralne i

na onegdajszem posiedzeniu pozostało obroń

com autonomii. Jedna tylko mowa miała

swój odrębny charakter, to jest mowa bi

skupa Litwinowicza. Mówcy temu widocz

nie przypadł bardzo do 6maku ukaz peters

burski z 1 7 sierpnia do Prowincyj Zabra

nych wydany, o którym właśnie w nume

rze wczorajszym pisaliśmy, który powiada,

że kraje te stanowiące ,,od wieków dzie

dzictwo Rosyi, wchodziły czasowo w skład

byłego Królestwa Polskiego." Dedukcyę je

go o Rusi możnaby porównać z dedukcyą

ukazu o Litwie: jedna i druga chwilowo

były tylko połączone z Polską. Wprawdzie

chwila ta datuje się u obu od czasów Ka

zimierza W. i Jadwigi, bo i Ruś i Litwa

w 1350 i 1386 z Polską się złączyły. Lecz

nie będziemy tutaj zbijać wszystkich błędów

tego mówcy, więcćj jak niechęcią bo zawi;

ścią tchnących, które on jakby na iro

nię, teologiczną okrywa z początku zaraz

szatą. Miłość, powiada on, wyklucza nieu

fność; powimy na to: że tam tylko gdzie

jest prawda, może być i miłość. Zresztą,

zapomina mówca, że aby o zaufaniu kazać,

aby przekonać o jego potrzebie, trzeba na

przód samemu wdrażać zaufanie. Że zaś te

go sprawić nie zdołał, najlepszym dowo

dem wrażenie jakie uczynił na dziennikach

nawet całkiem nam nieprzychylnych, bo te,

iak np. Vaterland, upatrują w jego wyra

zach jedynie osobiste widoki, na które się

nie piszą.

Co się tyczy wczorajszego posiedzenia i

dalszego toku dyskusyi, odsyłamy czytelni

ków do listu korespondenta naszego z Wie

dnia, albowiem sprawozdania w dziennikach

wieczornych wiedeńskich, są zbyt ścieśnio

ne i niedokładne, aby jakikolwiek z nich

obraz całości utworzyć sobie można.

Stan wojenny zaprowadzony w Króle

stwie Polskićm po stłumieniu powstania

w 1831 r. trwa jeszcze ciągle dotychczas

urzędowo, według ukazów przez cesarza

Mikołaja wydanych a do dziś dnia obo

wiązujących. Twierdzenie to zadziwić może

świat polityczny europejski, który od czasu

wstąpienia na tron cesarza Aleksandra II

nasłuchał się tyle uwielbień głoszonych przez

organa rosyjskie dla postępowości i łago

dności rządu rosyjskiego, tyle pochwał dla

wolności w całćm państwie zaprowadzonćj,

który sam nawet przeczytał tyle ukazów i

rozporządzeń zapowiadających reformy, tyle

okólników dyplomatycznych głoszących o

swobodach danych prowincyom polskim. Za

dziwi się każdy nieznający dokładnie stanu

rzeczy w Królestwie, gdy się dowie, że mi

mo nowych niby reform zapowiedzianych

ukazem z 26 marca r. b., mimo ustaw o

Radzie Stanu i Radach miejscowych, które

według urzędowego twierdzenia ,,uporząd

kowały wolność w Królestwie%— trwa cią

gle stan wojenny, obowiązują ukazy stan ten

zaprowadzające i wykonywane są nieprzer

wanie wyjątkowe przepisy tychże ukazów.

Lecz jakże pod tym stanem wojennym__

zapytają się może niedowierzający temu

twierdzeniu — mogą być wykonane ustawy

ogłoszone dotychczas, chociażby najmniejszą

zaprowadzały reformę?, jak mogą wejść

w życie instytucye choćby najmnićj znaczą

ce, lecz na wyborach oparte? Odpowiadamy

na to: że w rzeczywistości tak te jak i da

wniejsze ustawy, jak np. Statut Organiczny,

a nawet wiele przepisów kodeksu istnieją

tylko na papierze, zawieszone w wykona

niu, a w rzeczywistości jedna tylko obo

wiązuje ustawa, to jest ukaz zawierający

przepisy stanu wojennego. Zdarza się na

wet często, że gdy władze sądowe i admi

nistracyjne załatwiają sprawy według ustaw

zapisanych w kodeksach i obowiązujących

ciągle obok owego ukazu, nagle pierwszy

lepszy jenerał lub policmajster przerywa re

gularny bieg spraw zastosowując przepis

stanu wojennego, a nawet pod pozorem

tego przepisu gwałt popełniając. Stąd wy

nika anarchia w rządzie , i nieł§d którego

przykłady widzimy w każdćj części Kró

lestwa.

Że stan wojenny trwa ciągle w Króle

stwie, oto najjawniejszy mamy dowód w rę

kach, który może przekonać o tern nawet

nieznających wewnętrznego położenia w Kró

lestwie. Dowodem tym jest sekretny reskrypt

wydany pod dniem 9 lipca Nr 775 przez

p. o. Namiestnika Królestwa, a przesłany

wszystkim Gubernatorom i naczelnikom wo

jennym przy odezwie Kancelaryi Namiestni

ka z d. 10 lipca r. b. Nr 777, oraz okól

nik sekretny wydany w skutek tego reskry

ptu przez wszystkich Gubernatorów do Na

czelników powiatów i komendantów żandar

meryi. Okólnik ten sekretny do Naczelni

ków powiatów np. w gubernii radomskiej,

nosi datę 15 lipca Nr 205. W reskrypcie

wzmiankowanym, p. o. Namiestnika przy

pomina wszystkim gubernatorom,

iż ukaz cesarza Mikołaja z dnia 23

kwietnia 1833 r.,

zaprowadzający

stan wojenny, nie został odwołany

i obowiązuje dotychczas. W reskryp

cie tym zawiadomieni są nadto gubernato

rowie :

»Źe p. o. Namiestnika Królestwa postanowił

wszyBtkie wypadki w Królestwie Polakiem, dążące

do naruszenia porządku spółecznego w kr?ja lab

do sprzeciwienia się rozporządzeniom rządu, pod

dawać poprzednio pod rozpoznanie komisyj wojen

nych, podłng prawideł ustawy wojenno -kryminał

nej, w tym celu, iżby potem po rozpoznaniu śledztw

wyprowadzonych przez wspomnione komisye, z mo

cy atrybucyj nadanych Namiestnikowi przez nkaz

z dnia 11 (23) kwietnia 1833 r., decydować, kogo

z osób oddanych pod śledztwo , oddać pod sąd

wojenny, a na kogo oznaczyć kary bez sądu środ

kami administracyjnemi, a kogo ułaskawić.

Gubernatoiowie w okólniku wydanym

przez siebie wskutek tego reskryptu, piszą:

»Przywodząc do skutku powyższe postanowię

nie JW. p. o. Namiestnika Królestwa, przez re

skrypt z dnia 27 czerwca (7 lipca) r. b. N. 775,

npoważnió mię raczył, do aresztowania osób nie

tylko przekonanych przez świadków o postępowa

niu w złych zamiarach przeciwko rządowi, lecz i

tycb o których występnych zamiarach będę miał

moralne przekonanie, a o każdej w sposób po

powyższy aresztowanej osobie donos:ć natych

miast JW. Namiestnikowi Królestwa, dla wydania

rozkazów co do dalszego względem niej postą

pienia, nie wyłączając od tego i osoby stanu du

cbownego.u

Przytoczone dwa ustępy reskryptów o

kazują, jaką władzę dyktatorską dano gu

bernatorom, których samowolność może

każdej chwili przerwać regularny tok spraw

według zwykłych ustaw, i którzy mogą

każdego uwięzić i pod sąd komisyj wojen

nych oddawać, według swego widzimisię

bo nie czem innem będzie owo ,,moralne

przekonanie". Lecz przysłuchajmy się jesz

cze brzmieniu ukazu z 23 kwietnia 1833 r.,

który dotąd obowiązuje i utrzymuje stan

wyjątkowy wojenny, a sam przez się za

wiesza w wykonaniu wszelkie ustawy wy

dane i wydać się jeszcze mające. Dlatego

przytoczymy tu dosłownie ukaz ten zamie

szczony w Dzienniku Praw w tomie XV

na karcie 225. Brzmi on:

,,My Mikołaj I itd. Biorąc na uwagę, że w Na

szem Królestwie Polskiem dostrzeżono rozmaitych

ludzi, którzy starając się uwodzić mieszkańców

nierozsądoemi pogłoskami, usiłują wznowić zabu

rzenia, i że postępowanie takowe, jako por;ądko

wi przeciwne, dla ogółu kraju szkodliwe i bez

pieczeństwo spokojnych mieszkańców naruszają

ce, cierpiane być niepowinno; rozkazaliśmy i roz

kazujemy:

A t. 1. Zanim wydane zostanie osobne prawo,

w moc artykułu 10 Statutu Organicznego, Króle

stwu Polskiemu w dniu 14 lutego r. z. 1832 przez

Nas nadanego, wszystkie zbrodnie stanu i wykro

czenia powyższym artykułem objęte podpadają

rozpoznaniu sądów wojennych.

Art. 2. Wyrzeczenie, jakie mianowicie sprawy i

czyny rozpoznaniu sądów wojennych podlegają,

iak niemniej sądów tychże wyznaczenie, od Na

miestnika Naszego Królestwa Polskiego zależy.

Art. 3 . Wyroki sądów wojennych, po zatwier

dzenia onyeh przez Namiestaika Naszego, w yko

nane być mają.*

Oto tak brzmi jedyny ukaz i ustawa w

Królestwie istotnie w wykonaniu będąca, o

której scisłem zastósowaniu przypomniał

świeżo Namiestnik, ukaz wobec którego

nietylko nie wszedł i wejść nie mógł w ży

cie do dziś dnia ów wspomniany w nim

Statut Organiczny, ogłoszony w 1832 r.

w miejsce zniesionej konstytucyi, lecz tak

że wobec którego nie mogą być rzeczy

wiście wykonywane świeżo ogłoszone j ak

kolwiek mało znaczące reformy i ustawy

o Radzie Stanu, Radach Powiatowych,

Miejskich, Gubernialnych.

Przychodzimy teraz do wskazania jedne

go z praktycznych wniosków, który wy

pływa naturalnie z przedstawionego poło

żenią rzeczy w Królestwie pod względem

ustaw obowiązujących. Zapytujemy się: czy

pod stanem wojennym, wobec samowladzy

i samowolności nadanej na mocy ukazu z

23 kwietnia 1833 r. Namiestnikowi, guber

natorom i naczelnikom wojennym, mogą o

bradować Rady Powiatowe, Miejskie i Gu

bernialne, w których obywatele z swobo

dnego wyboru mają wziąść udział, jakto

słusznie postanowili? Czy nawet z obrad

Rady Stanu może wypłynąć jaki owoc,

przy dalszem trwaniu stanu wojennego?

Mniemamy przeto, że pierwszym obowiąz

kiem Rad Powiatowyci Miejskich, Guber

nialnych a nawet Rady Stanu, po ich ukon

stytuowaniu się, jest zapytać się przede

wszystkiem: Czy stan wojenny trwa jeszcze

i czy zaprowadzające go ukazy nie zosta

ną odwołane?, gdyż pod takim stanem o

bradować nie mogą. Odpowiedź rządu: tak

lub nie, winna zdecydować albo rozwiąza

nie się Rad, albo przystąpienie ich do peł

nienia obowiązków i przedstawienia potrzeb

kraju.

KORESPONDENCYA CZASU.

Wiedeń 30 sierpnia.

Q Debaty ogólne nad adresem zabrały w Izbie

niższćj jeszcze dzień jeden. O ile wczorajszy był

w porównaniu z pierwszym słaby, i centralistom

przychylny, o tyle dzisiejszy przeważył znowu sza

lę na autonomistów stronę. Nie mówię naturalnie

o rezultacie, gdyż takowy po wniosku zwłaszcza

hr. Clam-Martinica a usiał być w przekonaniu wię

kszości, życzeniom komisyi i ministcryum odpo

w iedni, i zapewne takim będzie. Wypowiedziała

to wczorajsza Ost Deutsche Post i powtórzyli dzi

siaj przed Izbą pp. Scbindier i Kuranda. Ministe

rium otrzyma więc wotum zaufania, wszakże bar

dzo t yć może, że małą większością. Będzie to dla

autonomistów moralną i ważną za ich trndy na

grodą; będzie może pierwszym krokiem do zmia

ny p tżuićj systemu. W każdym razie pozostanie

w opinii pnblicznćj w najwyższych zapewne sfe

rach to przekonanie, że tak kraje reprezentowane

. r zez mniejszość w Izbie, jak przeważny liczbą,

siłą i politycznem znaczeniem ogół krajów, które

aie przystąpiły do Rady państwa, są za odbudo

waniem Austryi na innych podstawach, niż te,

które poi żyły patenta lutowe, i na iunćj drodze,

niż ta , którą szedł dotąd rząd. Po głosacb, które

ministeryum i Anstrya słyszały w tych trzech dniach

z prawicy, i po tych, które doszły już i docho

dzą do wiadomości pnblicznćj z poza Litawy, nikt

nie może pytać, czego większa połowa Indów Au

stryi chce i do czego dąży. Afirmacya wypowie

dziana w tćj mierze najdonośniój i najobszernićj

przez sejm węgierski, a potem przez sejm chor

wacki i przez oświadczenia innych plemion sło

wiańskich, wystąpiła skromnićj, ale niemnićj ja

sno i otwarcie w głosach posłów galicyjskich i

czeskich. Tego ostatniego dowodu, że konstytucja

centralistyczna choćby najliberalniejsza, nie zaspo

koi i nie przyciągnie do środka państwa czynne

go ndziałn tych dwudziestu kilku milionów ludu,

oczekiwały publiczność, Izba, sam tron nareszcie.

Program mniejszości w Izbie, tak ja k treściwie

wypowiedzieli go Czesi, opiera się na autonomii,

na samoistności narodowćj wszystkich krajów Au

stryi tak niemieckich, jak nie niemieckich, podług

zasad wyrzeczonych w dyplomie październikowym.

Patenta lutowe muszą w tym duchu być zmienio

ne, a ponieważ Izba w teraźniejszym składzie tego

dzieła dokonać nie może, Korona i rząd same

spełnićby je powinny. P. Klaudi, który dziś mó

w ił, oświadczył to jasno i dobitnie. Jego zdaniem,

przyszłoby wtedy do porozumienia się z Węgra

mi i zaspokoiłoby się inne kraje i królestwa. In

teresa ogólne ciągną wszystkich do wspólnego nad

niemi radzenia i czuwania, i dyplom to przewi

dział w sposób tak odpowiedni, że go i Węgrzy

wtedy przyjęli. P. Brauner mówił w tym samym

dachu. PP. Schindler i Kuranda bronili centrali

z a c ji, dając wszakże do zrozumienia, żs prędzejby

się zgodzili na dualizm, niż na autonomiczny sy

stem, tak nawet .postawiony, jak go postawili

Czesi. Tem dalćj naturalnie stanęli ciż mówcy od

systemu federacyjnego, w którym hr. Adam Po

tocki radził Anstryi szukać swego zbawienia. Głos

tego szanownego posła sprawił dzisiaj tem więk

sze wrażenie, że był zupełnie wysokiemu i oży

wion«.mu usposobieniu Izby odpowiedni. H r. Po

tocki wstrzymując się od mówienia wczoraj, do

w iódł wielkiego parlamentarnego taktu, który

przedewszystkiem ostrzega, kiedy, najlepsza na

wet mowa może najprędzćj pożądanego dopiąć

celu. Hr. Potocki zajął szczególnie uwagę słucha

czów, gdy przedstawił to wszystko, co się dzieje

w G alicyi od czasu ogłoszenia _konstytuc_yi._

Izba

słuc-hała go pilnie, i ministrowie zdawali się być

zdziwieni; wszakże nikt się przeciw faktom i do

wodom mówcy nieoświadczył, owszem gdy skoń

czył, widzieć i słyszeć mógł sani ze wszech stron

oznaki głębokiego wrażenia, jakie sprawił na spo

kojnych i bezstronnych umy8łat n. Hr. Potocki ja k

kolwiek chciał i musiał trzymać się w swćj mo

wie na wysokości przedmiotu,_ nie mógł wszakże

pokryć milczeniem smutnych i ni_esprawiedliwych

zarzutów, którem i obsypał wczoraj cały naród pol

ski ksiądz biskup Litwinowicz Lecz uczynił to

godnie, spokojnie, uczciwie. Obcy sprawie polskićj

słuchacze, byli wzruszeni, i pojąc nie mogli, jak

ksiądz biskup, tak poważną i donośną odpowiedź

przyjąć mógł z uśmiechem. Zauważano także, że

lą samą bronią odpierał biskup Litwinowicz nie

mnićj ostre jak zasłużone napomnienie, które mu

dał w swćj mowie p. Brauner, za lekkomyślne

wyrazy których użył przeciw p. Palackiemu. Jak

to wystąpienie księdza biskupa przyjmie w grun

cie sumienna i dobra ludność ruska, którćj on mieni

się być reprezentantem?

Jutro niema posiedzenia. D ebaty pójdą dalój

w poniedziałek.

Warszawa 23 sierpnia.

Dawno oczekiwany i zapowiadany jenerał Lam

bert ma dziś z pewnością przybyć do Warszawy.

Aresztowania po domach, chwytania chodzących

spokojnie ładzi po alicaeb, wydarzają się codzien

nie i to na coraz większy rozmiar. Nowy Na

miestnik, jeżeli w dobrotliwem usposobienia ta

przybędzie, zapewne uwięzionych a prawdziwie

niewinnych wypuści na wolność, bogdajby nie dla

tego tylko, aby znów potem za lada pozorem po

chwytać. — Za ciężkich czasów panowania cesarza

Mikołaja, kiedy cesarz miał przybyć do Warsza

wy, to komisya śledcza zawsze się postarała o w y

nalezienie i wymyślenie jakiego spisku, aby samo

władzcę przekonać o burzliwośoi Polaków i wa

żnych swoich dla rządu nsłngacb. Ile razy spo

dziewano się cesarza w Warszawie, to ludzie do

siebie gadali: będą znów aresztować. Wybierano

najporządniejszą, najpilniejszą młodzież i zamy

kano w cytadeli, a potrzymawszy tam lat parę

wysyłano ich na Syberyę lub na Kaukaz.

Teraz się czasy zmieniły; nikt nie spiskuje,

wszystko dzieje się jawnie i trudno komisyi śled

czej przebierać; aresztują więc na oślep pierwsze

go lepszego, k tó ry niema szczęścia spodobać się

ajentowi policyjnemu lub żołnierzowi pierwszemu

lepszemu. Ze tak dzieje się, przytoczymy jeden

z tysiącznych przykładów. Piętnastoletni chłopiec,

syn jednego z wyższych urzędników, przechodził

ulicą Nalewki z gramatyką łacińską w kieszeni

którą właśnie kupił. Przed intendenturą jakiś ofi

cer wypadł, ni ztąd ni zowąd zaaresztował chło

pca i poprowadził na odwacb; ztamtąd wieczorem

odprowadzono go do ordonanshauzu na Saski Plac,

gdzie go żołnierze z sukien i z obuwia rozebrali,

szukając niby czegoś, ele że nie miał ani pienię

dzy, ani zegarka, więc około pierwszej godziny

w nocy, nie pytając nawet o nazwisko, kazali mu

wracać do domu. Ojciec niespokojny o syna szu

ka go po Warszawie i naturalnie znaleźć nie mo

że. Chłopiec tymczasem wypuszczony z kozy po

wraca do domu. Wypadek ten, jeden z tysią

cznych, ze zgrozą przez wyższych urzędników po

wtarzany, przechodząc przez różne usta doszedł

do uszu p. oberpolicmajstra, który po dwudnio

wych poszukiwaniach nadaremuyi,h w tylu war

szawskich odwachach, przez jednego z swych u

rzędników przepraszał ojca aresztowanego, że za

ciągnąwszy wiadomości po wszystkich cyrkułach,

u wszystkich komisarzy policyi, przekonał s ę, iż

syn p. N . nie był nigdzie aresztowany przez po

licyę. A zkądże miał wiedzieć p. oberpolicmaj

ster, co robią żołnierze i oficerowie po wszystkich

odwachach warszawskich, kogo aresztują lob kogo

obdzierają? *) . Żołnierze mogą bezkarnie areszto

wać nawet komisarzy policyi. I tak przed tygo

dniem komisarz lig o cyrkułu Zauiewicz stanął

w obronie napastowanego przez żołnierzy akade

mika o białą uniformową czapkę, nietyiko, że

akademika nie obronił, ale sam się dostał co aro

szto. P. Zaniewicz slcżył poprzednio w wojsku

cesarsko* rosyjskiem, był nawet podobno na Kau

kazie, zkąd powróciwszy dostał posadę komisarza

policyi. Schwytany, jak się rzekło, przez żołnierzy,

odstawiony do ordonanshauzu, i tam na placu zel

żony najgrnbszemi wyrazy przez jenerałów, któ

rzy wreszcie oddają go w ręce sołdatów, z któ

rych jeden pchnął go bagnetem, a drugi dał mu

w twarz i uderzył kolbą. P . Zaniewicz dostał dy

misyę i oddany pod sąd, siedzi dotąd w areszcie

daremnie oczekując sprawiedliwości.

Dzisiejszej nocy aresztowano w mieszkaniu: Stę

pniewskiego i Pobralskiego uczniów akademii, Łu

kowskiego Jana, Kowalewskiego, oraz powtórnie

Leopolda Cieleskiego ucznia szkoły Sztok Pięknych,

który schwytany w czasie procesyi dnia 25 lutego

na Starem Mieście, uwolniony był na Wielkanoc.

Z Kaliskiego przywieźli obywatela Górskiego, a

z miasta Kalisza, bez sądu i śledztwa wywieziono

do Nowej Ładogi starca, obywatela Racięckiego.

Z Płocka za ndział w nabożeństwie kancelistę są

dowego Wolskiego wywieziono do twierdzy Mo

dlina. Na prowincyi w różoych stronach areszto

wano kilkunastu księży za to, że się wraz z lu

dem za ojczyznę do Boga modlą.

Lud czuje ogrom bezprawia i ze zgrozą widzi,

jakiego zuchwalstwa dopuszcza się żołdactwo w

kościołach. W tych dniach zdany został raport

przez naczelnika powiatu z Biały, iż w czasie na

bożeństwa wszedł do kościoła oficer kozacki w ba

raniej czapce, zapalił cygaro u świecy przed wiel

kim ołtarzem stojącej i klnąc już chwytał rękami

księdza przed ołtarzem. Okrzyk zgrozy powstał

w kościele. Uchwycono kozaka za kołnierz i wy

prowadzono za drzwi. Ciekawa rzecz, jak ten ko

żacki żarcik osądzony przez władze zostanie. Pro

f*motorowi kościoła może ujdzie to bezkarnie, jak

uchodzą dotąd popełniane bezprawia w Płocku,

w Suwałkach i Białymstoku, a mianowicie w Mła

wie przez Runowskiego, co krzyże święte łamie i

do kloaki wrzucać swoim żołdakom każe. Dla

tych zaś co szpilki z orzełkiem lub konfederatki

noszą, stoją wszystkie twierdze i więzienia otwar

te; jest cytadela i Syberya!!

Po nlicach Warszawy zdarzają się teraz nowego

rodzaju bezprawia. Po ostatniej rzezi, wszystkie

prawie kobiety i wielu z młodzieży, noszą na ża

łobnych wstążkach czarne drewniane krzyże z wy

obrażaniem Chrystusa, oznakę wszystkim chrze

ścianom wspólną. Moskale chcą w tem widzieć )

*) Winniśmy tu dodać, źe jenerał Lambert przyby

wszy do Warszawy, kazał wojsku i żandarmom ustą

pić z ulic. Czy położy jednak koniec gwałtom p o

pełnianym przez wojsko od jenerała aż do oficera,

nie tylko w Warszawie ale we wszystkich prawie mia

stach Królestwa, o których jeszcze dzisiaj odbieramy

wiele wiadomości? czy położy kres samowolności urzę

dników policyjnych ? -p ok aż e to bliska przyszłość.

P. R. Cz.

**) Chociaż z licznych, autentycznych dokumentami

i świadkami naocznymi stwierdzonych faktów, wiemy

oznaką polityczn(i, i występując w charakterze no

wych nieprzyjaciół krzyża św. w Enropie, fbo do

tąd byli nimi tylko Turcy), ścigają noszących

krzyże i takowe im z szyi na ulicy zdzierają ku

wielkiemu zgorszeniu warszawskiego ludu, który

tą nową zniewagą niezmiernie jest rozjątrzony.

Z Lublina po 12ty sierpnia wywieziono do twier

dzy Zamościa dwóch młodych ludzi, za transpa

rent w dnin tym umieszczony w oknie, a przed

stawiający pomnik Unii w Lublinie zawartej; wy

wieziono również do Zamośeia jednego Izraelitę

za godła narodowe w synagodze nmieszczone.

Wrooław 26 sierpnia.

f Od kilka dni polityczne życie w Niemczech

toczy się, powiedzieć można, po za sferami rządo*

wenii. Od Bnndestagn, od rządów pojedynczych

państw, nie wyszedł w ostatnim czasie żaden ta

ki akt, któryby się był stał środkiem rncbn poli

tycznego. Naród sam kwestye nurtujące w swo

jem łonie na wierzch wydobywa, i jnż bezpośre

dnio, jnż przy nadarzających się sposobnościaoh,

rozstrząsa je przed sądem opinii publicznej. Rzą

dy przypatrują się temu wewnętrznemu mchowi

z uderzającą obojętnością. Mało jest takich, które

by go zadowoleniem swojem osłaniały: praski,

koburski, badeński; więcejbym podobno nie nali

czył. Reszta zachowuje się zupełnie biernie, ani

ma stawia przeszkód, ani daje zachęty. Przypuścić

trzeba, że wierząc w trwałość istniejących stosun

ków, nieprzypisnje mchowi tema możności wpły

wu na ich zmianę. Jest to najpewniejszy sposób

zabezpieczenia się przeciw jego skntkom . Opór,

prześladowanie, podniosłyby tylko znaczenie ru

chn. Tak samo i Bundestag czyni. Działanie Na

tionalvereinu jest głównie przeciwko niema obró

cone. Bundestag mógłby stawić opór tym nieu

stannym napaściom, mógłby na mocy istniejących

praw powstrzymać te rewoiacyjne agitacye, zna

lazby niezawodnie poparcie u większości człon

ków swoicb. Bundestag milczy, i zdaje się być

tak obojętny na ten coraz mocniej podnoaząoy

się hałas, jakby mu mncby około uszu brzę

czały.

To ignorowanie najwięcej niecierpliwi człon

ków Nationalvereinu. Oni też powzięli teraz myśl

protestowania przeciwko wszystkim tym wyjąt

kowym prawom, którymi Bundestag, począwszy

od tak zwanych nchwał karlsbadzkicb, przez cała

trzydzieści lat następnych uzbrajał się przeciwko

wewnętrznej wolaości politycznej. Jaż na zgro

madzenia heidelbergskiem jeden z członków Natio

nalvereinu tę kwestyę poruszył, ale tą razą rzecz

pozostała bez skutkn. Będzie niezawodnie ioną

razą podjęta. Inny członek wniósł, aby od Bun

destagu zażądano zwrotu sumy 200,000 tal. , zy

skanej za sprzedaną przez licytacyę flotę niemie*

cką, powstałą z publicznych i prywatnych żandn

szów narodti w latach ostatniej rewolacyi. I ten

wniosek pozostał bez skntkn. Wszystko to jednak

świadczy, źe Nationalverein gotaje się do a

taku na Bundestag w własnym jego domn.

Prasa demokratyczna mniema, że to wewnętrzna

trwoga przed przychodzącym do nznania swego

uarodem wstrzymnje Baudestag i rządy państw

związkowych od wszelkiego oporu przeciwko dą

żnościom Nationalvereinu. Uważa też go jn ż za

nowy Vorparlament, jaki w r. 1848 poprzedził

zwołanie parlamentn frankfortskiego, zmusił je

dnem śmiałem wystąpieniem Bandestag do podpi

sania własną ręką d krętu zgonu swego. Prasa

ta bardzo się myli. Jeśli naród i jego dzisiejsi

przewodnicy nabyli doświadczenia, przystępująo

nie obcesem, lecz wolnym , rozważnym kro

kiem do dzieła, tóżsamo powiedzieć należy i o

Bundestagu i o rządach państw związkowych.

Siicznieby dziś ten rząd wyszedł, któryby w spół

ce z Nationalvereinem chciał wprost przystąpić do

zrealizowania jego życzeń. Księcia kobarskiema

wolno się z nim bratać, ale rząd praski trzykrod

się namyśli, zanim z jego pomocą przywłaszczy

sobie centralną władzę Niemiec, rozpędzi Bande

stag, i zwoła na jego miejsce upraguiony parla

ment do Frankfartu. Samym wewnętrznem ruchem

rzeczy się takie dziś niedokonają. Trzeba na to

i zewnętrznego wstrząśnienia. Prasa demokraty

czna może ile chce wzywać rząd praski do ener

giczniejszej polityki w Niemczech. Polityka jego

nic pójdzie drogą wskazaną przez Sardynią, nie

pójdzie, bo do tego nie ma i woli i siły, i nie

ma, bo nie chce albo nie może mieć takiego

sprzymierzeńca, jakiego miała Sardynia. Cały na

rodowy ruch w Niemczech ma dotąd charakter

teoretyczny. Wiele jeszcze wody upłynie, nim

przejdzie na drogę praktycznego czynu.

Wiedeń 30 sierpnia. Prezes Izby wyższej Ra

dy państwa zdał dziś sprawę z wczorajszego wrę

czenia adresu tej Izby N. Pana. Wręczając adres,

przemówił prezes w tych słowach:

»Najjaśniejszy Cesarzu i Króla Apostolski! W ka

żdej tradnej chwili, jaką ojcowskie władani«

WCKMci napotyka, członkowie Izby wyższej ma

ją pociąg zbliżenia się ze czcią do WCKMci, aby

naprzeciw pr_zykrym dolegliwościom, jakie towa

rzyszą ciężkim obowiązkom Monarchy, postawi(!

niewzruszoną wierność i przywiązanie. W obe

cnej chwili, kiedy nienniknioną stało się powinno

ścią złamać żle obmyślany opór sejmu węgierskie

go, wymierzony przeciw prawom Korony i prze

ciw ustawom zasadniczym przez WCKMć nada

nym, Izba wyższa tem żywiej ncznwa potrzebę przy

brania swoich uczuć patryotycznych i oczekiwań

w słowa, iż stało się udziałem pięknego jej po

wołania być wiernym strażnikiem owych nietykal

nych skarbów, które powinny tak wysoko wznieść

postanowienia najwyższe , aby ich żaden pocisk

nie dosięgną!. Dlatego dostało się nam to za

szczytne posłannictwo przedłożenia WCKMci najuni

Żeniej lojalnych objawów wiernej i przywiązane

ja k daleko bezprawia żołn ierstw a sięgły, lecz zdarz«

niu powyższemu trudno prawie uwierzyć i co do niej

czekamy na potwierdzający go dokument,

P.R .C

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction