Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 654 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

r 237

Kraków 15 Października — Wtorek.

Rok 1861 !m

rocznie .

półrocznie

kw artalnie

m iesięcznie

Bióro

Wychodzi codziennie rano, wyjąwszy poniedziałki i dni poświąteczne.

prenumerata:

pocz tą (w państwie Austryackiem)

i’«.

zł. austr. 24

W KRAKOWA

2 cent. 25

zł. austr. 20 r o c z n i e .....................

’

i...

10 półrocznie

5 kwartalnie

\....nn

2 miesięcznie

Numer pojedynczy kosztuje 10 centów.

PEENUMEEATĘ PBZTJMUJĄ.

Administracyi ,Czasn" w iynkn pod L. 39 w domu p. Kirchmąjera na dole,

tudzież wszystkie Urzędy pocztowe anstryackie.

CZAS

!’rżyjmują. aląs

OOBOSZEKIA, ODEZW?, uw iadomienia, doniesienia wszelkiego rodzaju, za OpłatąJ

od wiersza drobnego za jednorazowe umieszczenie 8 centów, za następne po 5 centów

Do każdego obwieszczenia załączyć należy 30 centów na opłatę stęplową za każdorazowe

umieszczenie.

l i s t y z pieniędzmi przesyłane być winny franko do bióra Administracyi BCzasn*.

l i s t y reklamacyjne niezapieczętowane nie ulegają frankowaniu.

l i s t y niefrankowane nieprzyjmnją się.

JSflKOPiSMA nadsyłane Redakcyi nie zwracają się i niszczone będą.

Kraków 14 października.

Cały ubiegły tydzień zajęty był jednym

tylko powiedzieć można wypadkiem, to jest

zjazdem w Compićgne. Około owych od

wiedzin, jakby około osi obracały się wszel

kie kombinacye, domysły i widoki polity

czne. Robiono odkrycia, przytaczano wspo

mnienia, zapisywano przeczucia i proroctwa,

ogłaszano artykuły, listy i broszury, pisano

dytyramby francuskie, grubiaństwa angiel

skie isatyry niemieckie, prowadzono cierp

kie polemiki i dawano grzeczne przycinki,

układano rozwlekłe opisy, które niestety

nic więcćj niedowodziły jak i długie rozu

mowania. Było tego wszystkiego aż do prze

sytu, ale nigdzie nie znaleziono klucza do

owego krótkiego doniesienia reasumującego

całą wizytę w Compićgne: ,,Dziś we wto

rek 8go b. m. zrana Cesarz Napoleon miał

rozmowę z królem Pruskim bez świadków”.

Otóż i cała zagadka, która pozostała nieroz

wiązaną tak póżnićj jak i przedtem. Nieroz*

świeciły jćj żadne domysły, żadne artykuły

ani broszury, nie rozwiązały żadne wnioski,

ani z tego, że król Pruski bawił tylko czter

dzieści ośm godzin i nie przybył do Pary

ża, ani z tego co powiedział Constitutionnel,

że towarzyszący królowi Pruskiemu oficero

wie ucałowali rękę Cesarza Napoleona przy

pożegnaniu, a dodajemy mimochodem, iż

niepojmujemy bardzo owego oburzenia, ja

kie okoliczność ta tu i owdzie wywołała,

skoro w r. 1856 miał to samo uczynić

książę Orłów reprezentant samego Cesarza

Aleksandra II. Nic ztąd stanowczego wypro

wadzić się nieda, jak również z kilku słów

Monitora, które po wyjeździe króla Pruskie

go w kolumnach jego o tych odwiedzinach

pojawiły się. Zdaniem Monitora odwiedziny

te są rękojmią pokoju. Ależ to nie nowina:

od pewnego czasu Monitor we wszystkiem

co się dzieje widzi rękojmie pokoju. Wszak

że dziennik urzędowy Napoleona III musi

od czasu do czasu przypominać, ,,że Ce

sarstwo to pokój11. Co daleko dziwniejsza,

to że po owem oświadczeniu Monitora mnó

stwo dzienników wołało, że się nieomyliły

w sądzie swym o zjezdzie w Compićgne.

Czytając owe dzienniki przychodziło nam

nieraz na pamięć nasze prawdziwe przysło

wie: ,,że co głowa to rozum", i niedziwi

liśmy się wcale, że ,,co dziennik to zdanie11.

Ale trudno nie uśmiechnąć się czytając te

raz owe tryumfujące głosy: ,,a cóż niemó

wiliśmy, że to wyjdzie na korzyść pokoju?"

Jakiego pokoju?— zapytać się godzi. Takie

go, jakiego używamy dzisiaj — niewątpliwie.

Jeżeli on zaspakaja Europę, winszujemy,

ale to wiemy, że nie jest on synonymem

spokojności, i że nigdy za czasów nawet

Napoleońskich wojen, nie było w Europie

więcćj wojska pod bronią. Zresztą, któż mó

w ił , aby ze zjazdu w Compićgne wojna

wybuchnąć miała? Ale czy pokój się wzmo

cnił, to dopiero zobaczymy. Czy traktat

handlowy, jak utrzymywał Constitutionnel,

wyniknie z niego, to także dópiero zobaczę

my. W każdym razie niewyniknęło przy

mierze, bo o tem jużbyśmy wiedzieli. Co

do nas, obstajemy przy naszym sposobie

widzenia, że wpływ tego wypadku okaże

się osłabieniem Prus, ale na to czasu po

trzeba. Obstajemy przy naszem zdaniu, po

mimo, że na koronacyę w Królewcu jedzie

książę Magenty i wystąpi z okazałością któ

r a w cyfrze 800,000 fr. na budżecie fran

cuskim figurować będzie, bo pamiętamy do

brze, że po traktacie paryskim r. 1856 hr.

Morny na koronacyę do Moskwy pojechał i

z niezrównaną świetnością Francyę na tćj

uroczystości reprezentował. Nie ma w tem

analogii ale przypomnienie.

Na koronacyi w Królewcu, ku którćj na

turalnie po zjezdzie w Compićgne zwraca

się uwaga Europy, rozstrzygniętą będzie je

dna kwestya, którą odnoszono do spraw po

litycznych mających być traktowanemi mię

dzy Cesarzem Francuzów a Królem Pru

skim. Mówiono, że uznanie Królestwa Wło

skiego przez P« usy będzie niechybnćm następ

stwem wizyty w Compićgne. Owóż Prusy

wzięły dr0gę pośrednią: poseł włoski re

prezentować będzie w Królewcu Króla Wi

która Emanuela a nie Królestwo Włoskie.

Nie znając dykcyonarza dyplomacyi, nie u

miemy powiedzieć, na czóm owa różnica

polega. Namby się zdawało, że poseł della

Rocca przedstawiać będzie Królestwo Wło

skie, skoro Franciszek U n\e może tam wy

słać swego reprezentanta tak jak to uczy

nić zamierzał. Zapisujemy to w każdym ra

zie na wpływ zjazdu w Compićgne.

Pisano, że z owym zjazdem skończyły się

ferye dyplomatyczne, że zawieszone sprawy

polityczne na nowo podjęte zostaną. Być to

może, ale w ogólnym ruchu polityki euro

pejskićj nie widać tego dotąd. Położenie o

gólne nie zmieniło się w cale, i owszem o

granicza się na samych domysłach, i że tak

powiemy, politycznych komerażach. Odwie

dziny zapowiedziane Króla Holenderskiego

w Compićgne nowego dostarczą do nich

wątku. Potćm przyjdzie koronacya w Kró

lewcu.

Ale sprawy rzeczywiście wielkie i ważne

nie postępują ani kroku. Austrya nierozwię

zuje swego konstyt icyjnego zadania; owszem

nową w nim trudność przyniósł adres sejmu

chorwackiego i zachowanie się gubernium

siedmiogrodzkiego, skutkiem czego sejm chor

wacki odroczony do Igo listopada, a zwo

łanie sejmu siedmiogrodzkiego nastąpić ma

dopiero 25go listopada. Sprawy włoskie

nie posuwają się również naprzód: wszy

stko pozostaje w jakićmś oczekiwaniu. W re

formach rosyjskich jedyną cechą nie jest

postęp ale obawa, jak te,go zresztą ciągle po

wtarzające się wieści z Petersburga najle

pszym są dowodem. Porta z Czarnogórą

sroży się ciągle, bije się od czasu do czasu,

w Hercegowinie szerzy się powstanie; Ser

bia się odgraża, a sir H. Bulwer poseł angiel

ski kąpie się w Morzu Marmora, jakby

chciał przekonać wszystkich, że Anglia w tćj

chwili, kwestyę wschodnią w wodzieby za

nurzyć chciała. Otóż to pokój, którego zjazd

w Compićgne jest nową rękojmią, jak pisze

Monitor. Raz jeszeze powtarzamy: nie dzi

wimy się, że się cieszy Monitor, ale dziwi

my się, że klaszcze w ręce Europa.

KORESPONDENCTA CZASU.

Tarnów 14 października.

( m . k . ) Doniesienie moje o procesie kryminal

nym p. Bersona należy w ten sposób sprostować,

iż niechodzi w nim o adwotata Dra Bersona da

wniej w Nowym S ączu urzędującego, lecz o pan3

Mojżesza Bersona adwokata pokątnego w Tarno

wie zamieszkałego.

Pomyłka w mem doniesieniu była tem spowo

dow an ą, że obecni ostatniej rozprawie, obwinione

go adwokatem bez dodatku nazywają i za urzę

dowego adwokata uważają, jak to zwykle u sta

rozakonnych bywa.

Nabożeństwo żałobne za dnszę ś. p. X. Arcy

biskupa Fijałkow skiego celebrował sam X. biskup

Pukalski.

Lw ó w 11 października.

(z) Porozlepiane onegdaj plakaty policyjne za

powiadające na dzień wczorajszy jakąś demon

stracyę, m ającą zakłócić spokój i porządek publi

czny wraz z ogłoszeniem że będą przedsięwzięte

surowe środki dla utrzymania porządku niemało

przeraziły spokojnych mieszkańców, szerząc m nie

manie że porządek publiczny rzeczywiście na j a

kieś bliskie narażony jest niebezpieczeństwo. Oba

wa ta atoli okazała się całkowicie płonną. Dzień

wczorajszy przeszedł zupełnie spokojaie i nie z a

szło nie wcale coby w najmoiejszej rzeczy zakłó

ciło zwykłą spoknjność miasta. Z rana liczna pu

bliczność zgromadziła się n a uroczyste nabożeń

stwo w kościele OO. Bernardynów. W dz eń p od

czas nabożeństwa a wieczór i przez noc całą sil

ne patrole przeciągały po mieście, co ju ż od kilku

dni co noc się powtarza.

Wybory do wydziału miejskiego odbyw ają się

i niema wątpliwości że w ypadną pomyślnie dla

interesów miasta. Lista kandydatów ułożooa przez

komitet przedwyborczy, a która zapewne się utrzy

ma, u’ożouą jest stósownie i oględnie. Są na uiej

imiona osób powszechnie znanych z zacnego spo

sobu myślenia, a przytem mających zachowanie

u swych spółobywateli. Miano przytem wzgląd, aby

obok ludzi biegłych w prawnictwie i dobrze ze

sprawami i stosunkami miasta obeznanych, wszy

stkie interesa i warstwy mieszczaństwa były re

prezentowane. Nie idzie tu o samą tylko prawość

i uczciwość, ale oraz o pewne uzdolnienie, znajo

mość stosunków a nawet i odwagę cywilną, aby

z znpełnem zaufaniem mieć sobie poruczoue za

stępstwo miasta i prowadzenie spraw jego. Nie

łatwe mówię zadanie, nie dla tego aby ładzi ta

kich nie było, ale że przy zupełnym brakn dotąd

publicznego n n as życia mało mieli sposobności

dać poznać swe uzdolnienie, a zatem szukać icb

dopiero potrzeba. Brak publicznego życia wyradzał

zobojętnienie, ze szkod ą ogółu. Najlepszym tego

dowodem są w!aśnie w ybory obecne. Pomimo gor

liwej czynności i starań komitetu nie zgłosiło się

po karty wyborczo z całego Lwowa jak tysiąc

kilkaset wyb rców, chociaż uprawnionych jest

znacznie więcej. O:óż j ak a n eświadom ść prowa—

A°, wy*uc’a się własnowolnie z praw oby

watelskich u naszych zwłaszcza przedmieszczan,

me pojmujących jeszcze w całem znaczeniu waż

ności sprawy publicznej po za obrębem codzien

’u

utrud nień zarobkowych.

Osoby które temi dniami wyjechały ztąd za

paszp_ortami do Królestwa wróciły od granicy, gdzie

ich nie przepuszczono, pomimo że miały paszporta

wizowane przez konsula rosyjskiego w Brodach

Z rozmaitych stron dochodzą na8 wiadomości

o nabożeństwach żałobnych za poległych podczas

ostatnich wypadków. Przed dwoma tygodniami od

prawiono takie nabożeństwo w Złoczowie, przy

czem wzniesiono pomnik poległym na wzgórzu

za miastem, krzyż żelazny cierniową koroną owi

ty. Doszły tu właśnie wiadomości o podobnemże

nabożeństwie i wzniesieniu krzyża pomnikowego

w TarnopMu dn. 9 b. m. Nadzwyczaj liczny zjazd

zgromadził tysiące ludności w dzień ten do mia

sta, dla wzięcia udziału w nabożeństwie żałobnem

i w procesyi na cmentarz. Przewodniczyło jej bar

dzo licznie zgromadzone duchowieństwo obu ob

rządków. Obywatele wiejscy wraz z mieszczań

stwem nieśli chorągwie, między któremi powiewa

ła wielka amarantowa z napisem za pomordowa

nych w Warszawie i w Wilnie.

Muszę tu jeszeze wspomnieć o egzekwiach za

śp. Adama ks. Czartoryskiego w Trnskawcu, wy

mownych prostotą z jaką żałobny ten obchód u

rządzono. W pośród kościoła w miejscu katafalku

wznosił się kopiec mogilny z zielonej darni, czte

ry świece g)rzały przy nim. Tak modlono się za

tułacza, któremu n ad przepych świecki droższą za

życia była garść ziemi rodzinnej.

W arszaw a 10 osżdziemika.

a. Wyprowadzenie zwłok Arcybiskupa F iałk ow

skiego zpałacu arcybiskupiego do katedry S. Jana,

odbyło się dzisiaj z największą uroczystością. Był

to pogrzeb prawdziwie królewski.

Orszak pogrzebowy ustawił się wzdłuż przez

kilkanaście ulic, bo czoło jego stało n a Krako

W8kiem Przedmieściu, a dalsze części rozwinęły

się n a ulicach: Saskim Placu, Wierzbowej, S en a

torskiej, P la , u Banko"*ym, Rymarskiej, Przejazd,

Długiej, Miodowej, gdy z pałacu przy tej ulicy

wynoszono dopiero trumnę. O godzinie 3ej po po

łudniu uderzono we wszystkie dzwony: był to zaak

pochodu i «rozak posuwał się zwolna wyżej wy

mienirnemi ulicami. Na Placu Bankowym, n a e

stradzie umyślnie wystawionej, oczekiwało pod

chorągwią z Orłem Białym duchowieństwo wyzna

nia starozakonnego, otoczone tysiącami swoich

współwyznawców. Rabini ?,łączyli się z orszakiem

i za trumną postępowali. Dalej szedł orszak ulicą

Senatorską, Wierzbową na Saski plac, gdzie du

chowi ńrtwo ewangieliek’e obu obrządków z k rzy

żem oczekiwało i złączyło się z nim; dalej także

na S askim placu złączyli się z orszakiem konsu

lowie zagraniczni angielski, austryacki, francuski,

pruski, saski i belgijski. Krakowskiem Przedmie

ściem wys:edł orszak na plac Przedzamkowy,

gdzie z okien zamku przypatrywali Bię pogi zębo

wi jenerałowie Lambert, Gersztenzweig i inne rzą

dowe osoby, które d li tego, że pogrzeb Fijałk o

wskiego był wysokim objawem uczać narodowych,

nie postępowali z konduktem pogrzebowym. Marg.

WielopolskTgo, m inistra wyznań, nie było także dla

tej samej przyczyny na pogrzebie. Namiestnik

L mbert i Dyiektor Komisyi O. P. i Wyznań z po

czątku opierali s :ę programowi pogrz? tra nłożoue

mu przez K apitułę i chcieli pogrzeb prowadzić

najkrótszą drogą, gdzie z powodn ciasnych ulic

łatwo mogła powstać ciżba i zamieszanie. K ap itu

ła odrzuciła propozycje rządu i wkońcu wyje

daała zatwierdzenie programu przez siebie urzą

dzonego. Przyznać trzeba, że program Kapituły

wybornie był pomyślanym. Stokilnaście tysięcy lu

dn zaległo ulice, po których w największym po

rządkn p ustą drogą przeE tłumy pozostawioną,

które stojące po obu stronach i tworzące w ten

sposób szpaler, którym półtory godziny postępo

wał orszak pogrzebowy. Wszystkie okna, dachy,

napełnione były ludźmi. Gdzie się tylko okiem

rzuciło, wszędzie jedna, ogromna, czarna masa łu

dzi z największą powagą przypatrywała się po

grzebowi. Przez komitet pogrzebowy powołani o

bywatele miejscy i wiejscy, pełnili obowiązki kon

stablów. Żandarmi i policya nsnnęła się na bok

zupełaie i dobrze zrobiła, bo mogłaby stać się po

wodem zamięszania; najlepszym stróżem dojrzałe

go ludu, jest sam lud; dowiódł on też frraz j ak i

2go marca swojej dojrzałości i karności.

W obec trumny Arcypasterza złączyły się wszy

stkie stany i wyznania i wzmocniły węzeł naro

dowy jednością i zgodą, zawiązany 2go marca

w obec pięciu trnmień. Delegacye włościan z ró

żnych stron k raju przybyłe, miały udział w tym

narodowym obchodzie. Koleją przybył« bardzo li

czna kompania włościan. Gromada włościan i ko

biet wiejskich w orszaku pogrzebowym poprze

dz: la g rupę większych wiejskich właścicieli, na

czele której szedł Andrzej Zamojski. Jeden z wło

ścian niósł wielką chorągiew z Orłem Białym i

z świętym Stanisławem, a dwaj obywatele prowa

dzili go pod ręce, dwóch innych gospodarzy trzy

mało w stążki od chorągwi. Wieczorem w domach

klasztornych pomieszczonb n rły cb gości z prowin

cyi. Niemogliśmy bez wzruszenia patrzeć na Ind

gromadzący się pod chorągiew narodową. Chorą

ży - włościanin, wspierany przez szlachtę, był w o

czach naszych symbolem misyi jaką ma szlacht*

względem włościan. Tuszymy sob’e, że oznaki nie

ofuości przez wrogów zaszczepionej, znikną po

załatwieniu kwestyi uwłaszczenia, a szlachta speł

ni względem nich swoją misyę podniesienia oświa

ty, dobrego bytu i da Polsce tyła obywateli ile

jest włościan,

Na samem czele orszaku postępowało Towarzy

stwo Dobroczynności. Za niem starcy, sieroty i

dzieci z różnych ochron i zakładów pod opieką

Towarzystwa zostających. Sunęły się potem dzieci

ze szkółek elementarnych i z instytutu głuchonie

mych. Następnie postępowały prywatne instytuta

wychowania i panny różnych pensyj w grubej ża

łobie. Dalej zajęli miejsce obecni w Warszawie

studenci z gimnazyów rządowych, niosąc chorą

giew z Orłem i Pogonią. Potem młodzież ze szko

ły Sztuk Pięknych i z Szkoły Agronomicznej n a

stępowała, za nimi zaś uczniowie Instytutu Muzy

cznego śpiewali przez całą drogę wzniosłą pieśń

pogrzebową. Za nimi postępowała Akademia me

dyczna, n a czele profesorowie i uczniowie z cho

rągwią z Orłem białym w krepę osłoniętym. Li

teraci stanowili osobną grupę. Cechy ciągnęły dłu

giemi szeregami każdy pod swoją chorągwią, a

było chorągwi 49. Ustawiły się one alfabetycznie

tak, iż orszak cechów zaczynali blacharze a koń

czyli tokarze. Niektóre chorągwie były bardzo sil

nie pokryte jak np. obie szewskie z Warszawy i

Pragi. Wszystkie chorągwie cechów ozdobione by

ły herbami Polski i Litwy. Dalej szły bractwa ze

świecami męzkie i żeńskie i niosły na poduszkach

atłasowych dwie korony królewskie, wieniec cier

niowy i w drogim wieńcu cierniowym Orła Bia

łego. Przed liczną gromadą górali postępowało

trzech w narodowych ubiorach Węgrów. Reprezen

towali oni sąsiedni a zawsze przyjażoy nam n a

ród. Mała garstka inwalidów polskich z 1831 r.

bardzo dobrze odbijała od reszty narodu. Żydów

długie szeregi szły po rzemieślnikach. D epntacya

z Poznańskiego w mundurach obywatelskich szła

w gronie władz i obywateli. Duchowieństwo wy

stąpiło w całym m ajestacie powagi. Najprzód szły

klasztory żeńskie, potćm męskie: F elicjanki z Bie

rutami, Siostry miłosierdzia, Bazylianie z unickie

mi chorągwiami, Kapucyni, Bernardyni, Kamednli,

Franciszkanie, Trynitarze, Karmelici, Augustyanie,

Paulini, jednem słowem zakonnicy wszystkich re

gnł, a za nimi seminarya i świeccy księża z War

szawy i prowincyi długą wyciągniętą linią postę

powali, śpiewając na przemiany z muzyką żało

bno-religijne hymny. Celebrował bisknp sando

mirski ks. Juszyński przy asystencyi biskupów

podlaskiego ks. Szymańskiego i Platera. Trumnę

z złotemi frendzlami niosło duchowieństwo i lud.

Obywatele wiejscy i miejscy, rzemieślnicy, wło

ścianie, żydzi, wszyscy byli dopuszczeni do za

szczytu dźwigania zwłok Arcypasterza, uważanego

przez naród za swego obrońcę. W pewnej odle

głości szedł karawan, a za nim dla starości nie

mogący iść biskup Deckert jechał w karecie.

Wspaniałości, świetności tego pogrzebu, niepo

dobna w krótkim liście opisać. Zmysł poetyczny

i symboliczny mocno jest pomiędzy nami rozwinię

ty. Dla tego też obchody nasze publiczne są pię

kne i robią wielkie wrażenie. K ażdy szczegół miał

narodowe lub religijne znaczenie i podnosił ogólny

efekt. Wszystkie stany braterskim węzłem związane,

jednem uczuciem przejęte, dawały obraz wysokićj

narodowćj potęgi; doniosłość jeg o podniesioną

została przez zgodę wyznań. Tolerancya polska,

wyższą jest nad tolerancyę wszystkich innych na

rodów. Jesteśmy pewni, że ani francuskie, niemie

ckie, włoskie, ani też żadne inne duchowi;ństwo,

niepotiafiłoby się zd być na tolerancyę, j aką się

odznaczna polskie duchowieństwo, a która jest wy

razem rzeczywiście chrześciańskiego, a przytem i

narodowego usposobienia. Na gruncie takićj tole

raocyi może tylko budować się postęp i wzrost

prawdy Chrystusa, na takim gruncie powstać m o

że silna budowa narodowćj wolności. W kościele

miał mowę ks. kanonik Rzewu-ski. N:eslyszeliśmy

;ej, bo przez ?ąsiadującc z św. Janem ulice, prze

cisnąć się do kościi.ła nie było można. Pogrzeb

ten j ak i pogrzeb poległych 27go lutego, zostawi

00 sobie dobre ślady przez nowe utwierdzenie w do

brem o narodowćj sile przekonania.

Warszawa 11 października.

Wczorajszy pogrzeb zwłok Arcybiskupa, Metro

polity warszawskiego ks. Ant ,niego Fijałkow skie

go, przywyższył sławny pogrzeb 5 ofiarnibów po

modowaaych przez ż dnierzy w d.27 lutego, prze

wyżs?.ył go okazałością maj« statyczną. T ak, był

to pogrzeb kn lew ski, pogrz-b Prymasa, zmarłe

go w cz«sie bezkrólewia. W pogrzebie tym prze

szło sto tysięcy ludzi przyjęło udział, idących

pod wpływem jednej myśli, jednych życzeń, po

stępujących poważnie za narodowemi godłami; mu

szę nadto zwrócić uwagę czytelników na to, iż

niesione były dwię korony: króla i królowej, pier

wsza była przez 2 chłopczyków przybranych w kon

tusze, a drugą niosły dziewczęta w bieli, za nie

mi niesiono orła polskiego w koronie cierniowej.

Była najświetniejsza manifestacya, na którą rząd

rosyjski zezwolić musisł, bo nie był w stanie od

mówić Dalej ulegalizowana przez dyplomacyę, bo

przez obecność konsulów: angielskiego, austrya

ckiego, belgijskiego, francuskiego, saskiego i pru

skiego. Dła czego Namiestnik Królestwa hr. Lam

bert i władze rządowe nie wzięły udziału w po

grzebowym orszaku - teraz łatwo się domyśleć.

Dziś t. j. 11 pażdz. były dwa obiady dła chło

pów, w hotelu Europejskim i Wiedeńskim.

—

stołami siedzieli chłopi z żonami, żydzi, sz h chta

1 księża Przy toastach wznoszonych miodem pol

skim, rozrzewnienie dochodziło do najwyższego

stopnia, zwłaszcza w czasie mów m ianych przez

chłopów, między któremi znalazło się kilku niepo

spolitych mówców. Mowy ich odznaczały się pa

tryotyzmem. Pożegnanie było również rzewne i

wychodzili pod ręce odprowadzono ich na plac

Saski, gdzie oczekiwały na nich omnibusy, m ają

ce j e odwieść do kolei. Na pierwszym omnibusie

zatknięto flagę z orłem polskim, która powiewała

w czasie przejazdu przez wszystkie ulice i znów

wróciła po drugi transport gości włościan. Tysią

ce ludzi zalegało p!ace, zdejmniąc kapelusze przed

orłem i żegnając chłopów.

Łatw o si§ domyśli

cie, że takie chwile zbratania się tak nam potrze

bnego stanów i wyznań, należą do najpiękniej

szych chwil w życiu pojedynczych ludzi i naro

dów, a historya podobnych przykładów pono nie

przedstawia.

Poznań 10 października.

Dzienniki niemieckie, donoszą niemal wszyskie,

dodając szereg wykrzykników, że dot^d żaden z po

słów polskich, nie zameldował przybycia swego do

Królewca, wyraźnie więc będą eksploatować przeciw

nam, niebytność w Królewcu posłów naszych, tym

czasem, jeśli jak się zdaje, posłowie nasi nie po

jadą do Królewca, pochodzi to z bardzo prostych

powodów, bez żadnego celu demonstracyjnego; j a k

już bowiem donosiłem w ostatnim liście, pismo mi

nistra, zwołujące do Królewca jest raczćj za_wia

domieniem jak wezwaniem, prosi bowiem o

zameldowanie się pierwotae tych co przyjadą; po

wtóre w Królewcu nie będzie żadnćj czynności Izb,

jako takich, nie jest to bowiem obecnie uroczy

stość bomagiałna wedłag dawnego obyczaju, bo

przysięgę nowemu królowi złożyły ju ż w imieniu

kraju obie Izby; chodzi więa tylko o uczestnictwo

w ucztach, festynach, które kił!?a dni w Królewcu

trwać będą, a w nich qiewypada posłom naszym brać

udziału w obec żałoby przyj ętćj przez wszystkie

dzielnice kraju naszego — ostatecznie biedny nasz

kraj nie jest dość zamożnym, by dla uczestnictwa

w festynach i ucztach reprezentanci jego tak o

gromne ponosili koszta, na jakie pobyt kilkodnio

wy w Królewcu każdego wystawi.

Z Królewca, o ile słychać, sypnie się jak z rogn

obfitości mnóstwo tytułów dworskich, orderów, dosto

jeństw, nobilitacyj — wedłng doniesień dzienników

berlińskich, odpowiednie władze zarzucone są po

daniami, prośbami tego rodzajn z wszystkich pro

wincyj monarchii, z wyjątkiem naturalnie lndności

polskićj W. Księstwa niepocbopnćj do podobnych

zaszczytów; co do ludności polskićj, mówią naw et

0 pewnym ambarasie rząda, bo niechcianoby jćj

całkiem pominąć w łaskach dworskich, a tu zu

)ełny brak ochotnych lub zasłużonych kandyda

tów. Aby więc temu zaradzić, według pogłoski,

ma otrzymać wysokie ordery dwóch najstarszych

wyteranów byłćj armii polskićj, obu starców, wy

łącznie już zamkniętych w kole życia rodzinnego.

Podróż króla pruskiego do Compićgne zmono

polizowała całą dziedzinę domysłów, p rzyp uszczeń

dziennikarstwa nieomal całćj Europy. Co do dzien

ników praskich wyrażnemi są dwa prądy w są

dzie o tćj podróży i odwiedzinach: P rasa zbliża

jąca się do zasad Gazety KrzyZowćj z nią na czele

wyraźnie niezadowolnione, że k ról Jmó odwiedził

nowego Cesarza; prasa zaś liberalna żywszych od

cieni tak wielce tą podróżą zadowolniona, j akby

z nićj nieomylnie król Wilhelm miał sobie p rzy

wieść patent na Wiktora Em anuela przyszłych

Niemiec.

Zabawiła nas korespondencya rzymska Czasu,

donosząca nam o szeregu kłam stw niby to kore

8pondencyi pozuańskićj Gazety turyńskiśj, z powo

du pobytu hr. Montalemberta w Księstwie, już to

wyraźnie teu niby korespondent nie może być ob

winionym o brak twórczości, donosząc o wygwi

zdaniu Montalemberta przez lud w Kościanie z po

woda jego nczuć dla Papieża. Montalembert wszak

że w przejeżdzie przez Księstwo, nie był jak o

dwie mile od Kościana, gwizdania więc przynaj

mnićj nie byłby w tćm oddaleniu posłyszał, a po

wtóre miasto Kościan właśnie, jak o jeszcze prze

ważnie polskie, odznacza się swą religijnością, i

podobny wyskok, zwłaszcza tam, zupełnie byłby

niepodobym.

Śmierć Fijałkowskiego metropolity j’Warszawskie

go boleśnie nas wszystkich przejęła. Brakować

będzie narodowi, w obecnych tak trudnych chwi

lach, patryarchalnej, błogosławiącej postaci, tak

wzniośle dotąd przodknjącej duchowieństwu n a

szemu.

Za artykuł wasz o Tdlusie wielce wdzięczni

jeste4my, oznaczyliście bowiem właściwe znacze

nie stowarzyszenia, mającego wyższy i szerszy

zakres, jak interes materyałny jednej dzielnicy

kraju, aczkolwiek w niej jedy nie czynność swą

1ma rozwinąć, co tylko wtedy zdoła, gdy kraj c a

ły uzna i poparciem stwierdzi, że cel ten je st in

teresem i obowiązkiem całego krajn.

Po kilkomiesięcznych targach i korespondencj

ach, niby na ten jeden i ostatni raz, w tym rokn,

ustąpił_ rząd poznański, co do zdania swego, by

uczennice instytutu Urszulanek, składające egza

min na guwernantki składały go w lokalu publi

cznym, przez rząd wyznaczonym. Egzamin ten

odbył się więc w gmachu klasztornym, a odbył

się świetnie, wszystkie bowiem kandydatki celu

jące otrzymały stopnie. Mieliśmy też w tych

dniach proces, odznaczający się Bzykaną. P rok ura

tor policyjny, oskarżył Dyrekcyą centralnego to

warzystwa agronomicznego, ponieważ nie jest u

znancm za centralne, o przekroczenie przepisów

prawa o stowarzyszeniach i zaniedbanie przesła

nia władzom policyjnym listy członków — cze

goby uznane, jako centralne towarzysto agronomi

czne uczynić niepotrzebowało. Sąd odrzncił sk a r

gę prokuratora, uznając Dyrekcyą niewinną co do

zarzutu jej uczynionego — prokurator jednak, nie

zaspokoił się tym wyrokiem pierwszej instancyi,

i wniósł sprawę do apelacyi, gdzie spodziewamy

się, że ten sam los skargę jego spotka.

Ham burg 10 października.

Charakterem życia publicznego Niemców j e st mię

dzy innemi zajmowanie się chwilowe pewnym po

mysłem, który przez czas niejaki zupełnie nimi

zawłada, zajmuje wyłącznie ich wyobraźnię i nie

dozwala im na zimno zastanowić się nad prakty

cznością i wykonalnością jego, lecz owszem w mia

rę zatapiania się w nim, prowadzi ich na bezdroża

fantazyi i w mglistych sferach spekulacji coraz

bardzićj odwodzi od rzeczywistości. Różnemi czasy,

różne takie pomysły zajmowały ich, różne manie

opanowywały. Dziś rzucono się z zaciekłością na

zbudowanie floty, która j ak ,,muzyka przyszłości"

Wagnera nie mogła się w realnćj głowie Francuzów

pomieścić, tak i owa flota przyszłości je s t przed

miotem szyderstwa państw morskich. Nawet tu w

mieście portowem Hamburga, gdzie przecież nie

mało ważą środki obronne nadbrzeży i Elby, wzru

szają ramionami, gdy przyjdzie mówić o flocie nie

mieckićj, jakkolwiek i tu nie b rak entuzyastów, co

gotowiby podszyć się pod Prusy i poświęcić palla

diu_m republikanckićj swobody interesom praskim,

mając to przekonanie, że Prnsy przeznaczone są

zjednoczyć całe Niemcy w jedno państwo. Jeszcze

się toczą w naszym parlamencie dysknsye nad spo

sobem zadosyć uczynienia żądaniom co do obrony

brzegów morskich; wczoraj odroczone zostały po

siedzenia do 16go b. m. Mnie się zdaje, że Prusom

nie tak to łatwo powiedzie się zagarnąć pod swój

wyłączny wpływ cały ten rnch jaki się pod wzglę

dem floty objawia. Dania oświadcza przez o rgan

rządowy Dogbladet, że floty niemieckićj nie lęka

się wcale, ale formacyę floty prnskićj musi mieć

na okn, i niedopuścić, aby patryotyzm Niemiec

całych eksploatowano na wyłączną korzyść Prus.

W Hanowerze oczekują przyjazdu wielkiego ad

mirała W. księcia Konstantego rosyjskiego z żoną.

Jeden z naszych armatorów okrętowych p. GodeL

froy, mający stosunki z dworem hanowerskim,

przedstawionym będzie W. księciu. On to budował

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction