Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 713 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner 12.

Kraków, N iedziela 15 Stycznia

Rocznik LII.

CZAS

Kraków 14 stycznia.

Wśród strasznego chaosu politycznego

zbiera się we wtorek ponownie Rada pań

stwa w Wiedniu. Zastaje stary spór o ,,no

wą taktykę" pośród stronnictw opozycyj

nych, agitacyę radykalną wzmożoną i wzbo

gaconą hasłem przechodzenia ,,niesfałszo

wanych" Niemców na protestantyzm, a ró

wnocześnie wznowioną dyskusyę nad ugodą

czesko-niemiecką i nowy gniew Niemców

z powodu zasadniczego, a Czechom przy

chylnego judykatu językow ego sądu naj

wyższego. Przy dobrej woli mógłby może

ten judykat stać się punktem wyjścia ze

sytuacyi. Niewątpliwie bowiem orzeczenie

najwyższego sądu odbiera wszelką podsta

wę żądaniu obstrukcyi, by rozporządzenia

językowe zostały cofnięte, skoro i bez nich

pismo gabinetowe z roku 1848 czyni za

dość głównemu żądaniu Czechów. Z upad

kiem zaś tego żądania, mogłaby z jednej

strony dyskusya nad pojednaniem wyjść ze

sfery akademicznej, w jakiej się dotych

czas obraca i przybrać bardziej dotykalne

kształty, z drugiej zaś strony bezprzedmio

towym stałby się śmieszny spór o ,,tak

tykę."

Oznaczałoby to w dalszej konse*

kwencyi zupełne bankructwo radykalizmu

wraz z jego awanturniczymi pomysłami ,,pro

testanckimi," a więc może i uzdrowienie

parlamentu.

Do tego wszystkiego jednak trzebaby,

jak mówimy, dobrej woli, dużo dobrej woli,

a tej nie widzimy; jeśli zaś gdzie jest, nie

wychodzi poza zakres mętnych, ogólniko

wych pomysłów. Do takich należy kwestya

pośredniczenia między zwaśnionemi strona

mi, podniesiona w ostatnich dniach w pra

sie, pomysł — powiedzmy odrazu — chy

biony. Wysunięto naprzód partyę katolicko*

ludową, ale strony interesowane odrzuciły

mniej lub więcej grzecznie to pośrednictwo.

Wysunięto i Polaków, a co najbardziej dzi

wne, znalazły się nawet polskie pisma, któ

rym ta rola pośrednika uśmiechnęła się,

czy pochlebiła. Dziwna to naiwność. Chcie

libyśmy widzieć miny tych redaktorów,

gdyby tak na przykład Niemcy albo Czesi

ofiarowali swą gotowość do pośredniczenia

pomiędzy Polakami a Rusinami w Galicyi

w sprawie językowej lub innej?

Jeśli o pośrednictwie jakichkolwiek stron

nictw między Niemcami a Czechami mo

głaby być mowa, to chyba do tego powo

łane byłyby obustronne kluby wielkiej wła

sności. Jednemu z nich wszakże brak

przewodnika wybitnego, w stylu dawnych

Clamów; drugi zeszedł dziś do najśmie

szniejszej w całym parlamencie roli.

—

Indywidualizm pierwszego zatarł się w o

statnich latach, w drugim znów około oso

bistego karyerowiczostwa, kręcą się wszy

stkie plany i myśli.

To też widoki obecnej sesyi są bardzo

smutne. Dawne pytanie: obstrukcya, czy

nie, zeszło już na drugi plan. Wiemy, że

i bez obstrukcyi Izba nie posunie się ani

Da krok naprzód. Dalsze losy monarchii

nie zależą od przebiegu tej sesyi. Zależą

wyłącznie od pytania, kiedy i jak położony

będzie koniec tej sytuacyi, która sytuacya

bez wyjścia nie jest przez to, że dotąd nikt

z niej wyjścia znaleść nie umiał. Konie

czność zdania sobie sprawy z rzeczywiste

go położenia, konieczność szukania wyjścia

coraz pilniejszą się staje. W Węgrzech

przesilenie zbliża się do rozwiązania. Nie

obliczalną byłoby szkodą, gdydy tam, w Pe

szcie, decydowano o nas, bez nas.

Koło polskie jako takie nie może w ni

czem przyczynić się do rozwiązania zagad

ki austryackiej. Jego zadaniem teraz tylko

nie pomnażać szeregu tych czynników, któ

re przez dobrowolne łudzenie siebie sa

mych i drugich, przez podtrzymywanie ilu

zyj i błędnych nadziei, podejmują wobec

przyszłości ciężką odpowiedzialność za

chwilę obecną. Rozwiązanie staje się tem

cięższe, im bardziej się je odwleka; im

bardziej rośnie chaos, tem radykalniejsze

środki stają się potrzebne, a zarazem —

dziwna nielogiczność rzeczy ludzkich —

tem trudniejszem się staje zastosowanie

radykalnych środków. Niech przeto, kto

dalsze przewlekanie decyzyi doradza, nie

wyobraża sobie, iż służy polityce umiarko

wania i rozwagi. Bezmyślność i brak de

cyzyi nie jest umiarkowaniem, tak jak

wola i energia nie jest radykalizmem.

Miejmy nadzieję, że stosunki okażą się

silniejszymi od ludzi. Konieczność załatwie

nia ostatecznego ugody z Węgrami sprawi

to, czego nie zdoła abstrukcyjna świado

mość sytuacyi: zmusi do znalezienia wyj

ścia tych nawet, co go dotychczas nie

szukali.

Z Rusi.

(A.). Z noworocznych artykułów prasy ru

skiej , jak o wywołanych uroczystym nastrojem

ch wili, można dostrzedz niejedno, co się tam

gdzieś kryło w głębi duszy; lub dowiedzieć się

o czemś, co wśród życia powszedniego mogło

jeszcze przez czas dłuższy pozostać w tajemnicy.

W chwilach podnioślejszego nieco nastroju nawet

przysłowiowy ,,chytry Małornsin" umie być nie

kiedy szczerym, przynajmniej względem swych

najbliższych. To też noworoczne a rtykuły Ruślana

i Hałyczanina nie pozbawione są pewnej donio

słości politycznej — są symptomami kiełkujących

lub już dojrzewających planów i aspiracyj naro

dowo-politycznych.

Zwracałem już niejednokrotnie uwagę na cierpkość

artykułów Ruślana z czasów ostatnich, ilekroć

tylko przyszło się mn mówić o położeniu Rusinów

galicyjskich lub o wzajemnym stosunku obu na

rodowości, kraj nasz zamieszkujących. Po za sza

blonowem od czasu do czasu zapewnieniu, iż Ruślan

jest organem ugodowców ,,nowej e ry" ,

spotyka

liśmy się zresztą w organie pp. ugodowców z te

miż samemi mniej więcej uprzedzeniami, żalami

i skargami na ,,sfery miarodajne" i

,,politykę

polską", co i w innych organach prasy rnskiej

Zdaje się, iż ta zmiana tonu miała na celu przy

gotowanie opinii i utorowanie drogi dla nowej

konsolidacyi stroanictw ruskich. Z jednej strony

pogarszały się coraz wyraźniej stosunki w łonie

dotychczasowej konsolidacyi, a z drugiej pano

wie z Ruślana zaczęli pozować na coraz bardziej

niezadowolonych, chociaż sami nie mogli chyba

zdać sobie sprawy, po co i dlaczego mają być

niezadowoleni lub udawać niezadowolonych. A rty

kuł noworoczny odsłania po części rąbek z tej

tajemnicy. Rzuciwszy całą garść szumnych fra

zesów patryotycznych, Ruślan przychodzi do prze

konania, iż w niezgodzie Rusinów k ry ły się przy

czyny wszelkich ich niepowodzeń w przeszłości

i teraźniejszości: w niezgodzie żyli bowiem knia

ziowie ruscy, wskutek niezgody upadła Hetmań

szczyzna, a obecna niezgoda nie pozwala Rusi

nom zająć przynależnego im stanowiska w kraju

i państwie. Po skonstatowaniu dotychczasowej

niezgody, Ruślan znajduje tego rodzaju kordyał

pociechy: ,,Na widowni galicyjskiej — pi

sze — mnożą się oznaki, iż obóz naro

dowców złączy się niebawem w jedną

całość. Nie zdradzimy w ten sposób ta

jemnicy, jeżeli powiemy, iźna poufnem

zgromadzeniu opozycyi narodowej w pa

żdzierniku hasło do zjednoczenia

wszystkich narodowców wyszło z powa

żnych ust naszych lndzi lwowskich,

oraz z kraju. Takież samo hasło rozle

gło się w tych dniach i w obozie utyli

tarystów (nowy termin dla zwolenników ,no

wej e ry" , którzy dawniej zwali się ugodowcami).

Obie strony czują, iż dalsza niezgoda nietylko

jest niekorzystną, lecz owszem szkodliwą. A skoń

czyć z nią trzeba tem prędzej, bo na widowni

galicyjskiej chmurzyć się zaczyna. Najbliższa

przyszłość może przynieść Rusinom ga

licyjskim wszelakie niespodzianki"...

Natomiast noworoczne ekspeitoeacye Hałycza

nina odznaczają się niezwykłem umiarkowaniem,

a w ich konkluzyi znajdujemy nawoływanie Po

laków do zgody. Naturalnie, że dla swych inkli

nacyj ngodowych szuka organ moskalofilski uza

sadnienia w przeszłości Polski i teraźniejszości

Galicyi. Kończy zaś apostrofą do Polaków, w imię

ich własnego dobra, ,,aby nie mięszali się w spra

wy wewnętrzne halicko-ruskie, nie podtrzymy

wali sztucznie przez nich samych wytworzonych

stronnictw i frakcyj ruskich, lecz pozostawili na

szemu narodowi możność swobodnego rozwoju

i postępu na tej drodze przyrodzonej, jaką mu

wskazuje tysiącletnia jego historya i zdrowy in

stynkt. Pozostawiwszy nas samych sobie, poli

tycy polscy zrobiliby pierwszy i bardzo poważny

krok do utrwalenia spokojnego pożycia pomiędzy

nami i Polakami w Galicyi, a tem samem złoży

liby dowód, iż pragną w istocie rzeczy zgody

z wielkim a silnym narodem russkim, z którym

z woli losów przeznaczono im żyć po za grani

cami Austryi". ..

Z powyższego ustępu przeziera

niedwuznacznie przekonanie moskalofilów tutej

szych, iż za ustępstwa dla nich na naszym grun

cie galicyjskim gotów rząd rosyjski odwzajemnić

się ustępstwami na rzecz Polaków zakordonowycb...

Ruślan w jednym ze swych naczelnych a rty

kułów polemizuje z radykalizmem politycznym

w całej Austryi, zarzucając mu czczą deklamacyę,

która zasłania się tylko rzekomą miłością ludu,

a w gruncie rzeczy nie dba o jego istotne dobro.

Tylko stronnictwa narodowo-zachowawcze - zda

niem Ruślana — w każdym z krajów koronnych

dotychczas najwięcej dobrego zrobiły dla ludu,

aczkolwiek rzadko kiedy spotykały się z nale

żnem za to uznaniem. Z tych słusznych zresztą

rozumowań ruskiego organu narodowego najwię

cej nas na tem miejscu może interesować ustęp,

zwrócony przeciwko radykalistom ruskim. Nasi

radykaliści — czytamy w Ruślanie — nie mogą

dotychczas pochlubić się założeniem chociażby je

dnej kasy pożyczkowej gminnej, chociażby je

dnego śpichlerza gminnego, jednej czytelni ludo

wej lub jednej spółki rolniczej, aczkolwiek u nich

ciągle na języka dobro włościan. Z zachowania

się ludowców austryackich wogóle widać, iż im

chodzi tylko o agitacyę, a nie o pracę pozytywną.

Agitacya może wprawdzie przez czas pewien cie

szyć się powodzeniem, ale stan włościański nie

będzie przecież tak naiwnym, aby wierzyć swym

trybunom, a po pewDym czasie przyjdzie do prze

konania, iż to są puste frazesa i czcze obietnice,

których urzeczywistnienie albo całkiem niemożli

we, albo tylko w dalekiej przyszłości. Przynaj

mniej nasi galicyjscy włościanie mieli jnż dosyć

czasu przekonać się w sposób najoczywistszy, iż

0 ich dobro materyalne i dachowe dbają bardzo

gorliwie wszystkie inne kola konserwatywne,

z wyjątkiem tylko samychże radykalistów. Kto

się zajmował zakładaniem licznych kas pożyczko

wych i śpiehlerzów gminnych, ja k nie kle r ruski?

Któż założył Towarzystwo oświaty ludowej, jak

uie inteligencya, nie mająca nic wspólnego z ra

dykalizmem? Któż założył przeszło 700 czytelni

1 400 kramików, ja k nie nProświta" i ,,Narodna

Torhowla" ? Kto zakłada Towarzystwa rzemieślni

cze, ja k nie jednostki z obozu nieradykalnego,

idąc za przykładem p, Nahirnego? Ktoż założył

Towarzystwo asekuracyjne ,,D nistr" , ja k nie kon

serwatywna inteligencya ruska? Któż czyni za

biegi o zakładanie spółek handlowych i kas za

liczkowych, jak nie tażsama inteligencya nierady

kalnego sposobu myślenia?

Tyle mówi o radykalistach ruskich umiarko

wany w tym razie Ruślan i niewątpliwie w głó

wnej zasadzie ma słuszność. Zdaniem atoli mo

jem, niema całkiem słuszności, gdy kładzie zbyt

silny nacisk na konserwatyzm inteligencyi ru

skiej. Z wyjątkiem może frakcyi narodowej, re

prezentowanej przez samegoż Ruślana, reszta na

rodowców, oraz cały obóz moskalofilski żywi i

szerzy wokoło siebie zbyt wiele jadu i zawiści

społecznej, zasłaniając się potrzebą obrony inte

resów narodowych. Nawet sam Ruślan nie wahał

się, przy ostatnich wyborach z piątej ku ryi okrę

gu wyborczego Kołomyja-Kossów-Śniatyn, popie

rać p. Dorundiaka, znanego z przekonań rady

kalnych. Z drugiej strony nie należało w powyż

szym wywodzie zapomninać o opiece nad ludem

wiejskim niektórych właścicieli ziemskich we

wschodniej części naszego kraju , oraz o dobro

czynnej działalności polskich kółek rolniczych,

rozsianych dosyć gęsto w niektórych powiatach

Galicyi wschodniej, ja k np. w powiecie sokal

skim. I one także wyszły ze sfer przeważnie kon

serwatywnych, a nie radykalnych. Nie należało

więc i o tem zapominać...

Przejdźmy do niektórych objawów w dziedzi

nie pracy organicznej społeczeństwa ruskiego.

Dnia 26 grudnia odbyło się we Lwowie pierwsze

walne zgromadzenie członków nowozałożonego

Towarzystwa ,,Ruska bursa rzemieślniczo-prze

mysłowa." Zgromadzeniu przewodniczył prof. Ro

mańczuk. Towarzystwo to liczy obecnie 64 człon

ków i posiada 1500 złr. kapitału, zebranego w dro

dze dobrowolnych ofiar. Z ofiarą na cel powyż

szy pierwsi pośpieszyli Rusini krakowscy, ze

brawszy 150 złr. Celem nowozałożonego Towa

rzystwa ma być wytworzenie ruskiego stanu rę

kodzielniczego, aby — ja k się wyraził p. Na

hirny, powołany na jego prezesa — ,,naród ru

ski przestał płacić obcym daninę za ich wyroby,

a przeciwnie oni mu płacić zaczęli."

Kwestya narodowości w Austryi.

(Die Nationalitatenfrage in Osterreich und ihre

Ldsung. Von Dr Stanislaus Ritter Madeyski von

Poray, k. k. Minister a. D. und Reichsratbsabge

rdnetner. Wien und Prag. Verlag von F. Ternp*

sky. 1899).

W tych dniach ukazała się broszura pod po

wyższym tytułem. Tytuł świadczy, że omawiane

jest zagadnienie bardzo zasadnicze, a przytem

bardzo aktualne - podpis, że zabiera głos i u

czony teoretyk, bo niedawny profesor uniwersy

tetu, i doświadczony praktyk, bo przed kilku laty

minister, a obecnie wybitny poseł do parlamentu.

Tok wywodów, zamkniętych w trzech rozdziałach

na 35 stronnicach, a ujętych w formę nader zwię

złą a piękną, jest następujący:

Urzeczywistnianie idei, które przez swoje kolej

ne następstwo wytwarzają postępowy ruch kul

tury, odbywa się według stałego prawidła. Każda

nowa idea wywołuje mianowicie przeciwieństwo,

a na polu, rozciągającem się między temi jakby dwo

ma przeciwległymi biegunami, poczyna się roz

grywać w a lka, trwająca tak długo, dopóki albo

idea nie stanie się rzeczywistością, albo okaże się

iej urzeczywistnienia niemożliwość.

W każdem

państwie zazwyczaj równocześnie kilk a idei dąży

do realizacyi, zdarza się jednak, że w danej

chwili jedna idea przez swoją szczególną donio

słość wszystkie inne przerasta i na drugi plan u

suwa, a tem samem staje się osią wewnętrznej

polityki państwa.

—

Taką kardynalną kwestyą,

która opanowała publiczne życie wszystkich lu

dów i krajów Austryi, jest kwestya narodowo

ściowa. Czeka ona rozwiązania, a musi być roz

wiązana w domu, samodzielnie, gdyż obce wzory

nie dostarczają zdatnego do zastosowania mate

ryału.

Jądro kwestyi narodowościowej w Austryi sta

nowi idea narodowej wolności szczepów, państwo

zamieszkujących. Jako część składowa idei wol

ności wogóle, po zasadniczem uznaniu tej osta

tniej w konstytueyach z r. 1848 i 1867, idea na

rodowej wolności oddzieliła się od niej stała się sa

moistną kwestyą polityczną i rozłamała ludy pań

Kędy pomarańcze dojrzewają.

p. ST. A. Łejkina.

(33)

(Tłómaezen ie z rosyjskiego).

—

(Ci§g dalszy).

Śniadanie było smaczne, a co najważniejsza,

tanie. Umiarkowane ceny w restauracyach rzym

skich bard :o się Konnrinowi i Iwanowowom spo

dobały. Służący, otrzymawszy franka napiwku,

tytułował Mikołaja Iwanowicza eksceleneyą

—

Bardzo porządny, ten garson! Tytułuje cię

nawet eksceleneyą — rzekła Głafira Siemionowna

do męża.

Mikołaj Iwanowicz aż się zarumienił z ukonten

towania.

—

Doprawdy? — zapytał.

—

Z wszelką pewnością... Powiedział eccellenza,

słyszałam najdokładniej.

—

W takim razie wypada nam napić się szam

pana i dać mu jeszcze na piwo. Signor bottega!

Encore ici!

—

Ale nie trzeba. Nie pozwalam pić więcej, bo

pojedziemy zobaczyć Papieża.

—

Ano, kiedy ta k, to mu dodam jeszcze fran

ka. Trzeba zachęcać ludzi do uprzejmości. W Ni

cei wydaliśmy mnóstwo pieniędzy i nawet nas

kanalie Bwielmożnem państwem" nie tytułowali.

Garson! Masz... Voild.., Encore...

Mikołaj Iwanowicz dał franka, a Konurin do

łożył od siebie pół franka.

—

Na makaron... Vive Italia! — mówił Ko

nurin , klepiąc garsona po ramieniu.

Garson kłaniał się nisko, odprowadził gości do

drzwi, tytnłując ich eccellenza i excellence.

Znaleźli się znów w powozie. Konurin i Iwanow

narzekali, iż się zanadto makaronu objedli, cho

ciaż przyznawali, że śniadanie było smaczne.

—

Ciekawym, co moja żonka w tej chwili po

rabia! Czy ona też przeczuwa, że ja _do Papieża

jadę? — mówił Konurin.

—

E j! musi się nie do

myślać, zjadła sobie obiad i będzie czaj piła...

Woźnica za pytał, dokąd ma jechać.

—

Voir le Pape... Chez Pape...

wydała roz

kaz Głafira Siemionowna.

—

Comprenata!

—

Ah! Le Yatican! - odpowiedział fiakier. -

Si, madama !

Jechali dosyć długo. Konurin ziewał.

—

Papież mieszka gdzieś strasznie daleko. Cie

kawym , dlaczego się tak daleko wyniósł ? — mó

w ił Konurin.

Przebyli Tybr i sławny most z mnóstwem sta

rożytnych rzeźb. Minąwszy jeszcze parę gmachów,

wjechali na plac św. Piotra. W głębi wznosił się

wspaniale kościół św. Piotra.

—

Basilica di s. Piętro in Vaticano I — wy

rzekł uroczyście woźnica, wskazując, kościół.

—

A tak... kościół św. Piotra... T aki sam, jak

na rycinie — mówiła Głafira Siemionowna.

—

Trzeba iść do kościoła i zwiedzić go dokładnie.

—

Ma się rozumieć, że trzeba, ale po tym ma

karonie ciężko się ruszać. Sen straszliwie morzy —

uskarżał się Mikołaj Iwanowicz.

—

Lepiej będzie, żeby nas najprzód do Papieża

zawiózł — zaproponował Konurin.

Signor-jia

kier! Ty nas, kochanku, prosto do Papieża za

wieź... Papa de Rome...

—

Właśnie do Papieża nas zawiózł, bo Papież

mieszka przy kościele — mówiła Iwanowa.—

est le palais d, Pape ?

—

Voild... Cest le Yatican! — odpowiedział

woźnica, wskazując na prawo od kościoła św.

Piotra.

Widok był wspaniały. Dojeżdżali właśnie do

placu kościelnego, zajmującego rozległą przestrzeń.

Sam plac był zresztą nieczysty: na stopniach scho

dów leżały skórki pomarańczowe, świstki papieru

i starych gazet, z pomiędzy szczelin schodów wy

rastała trawa. Pod kolumnami świątyni przesuwało

się wielu mnichów w szerokich kapeluszach i kap

turach na głowach. Tak samo, jak i pod Coli

seum, opadli zaraz przybyłych przewodnicy. Było

ich tu nieprzeliczone mnóstwo. Wciskali oni Iw a

nowom albumy do rąk i przemawiali rozmaitymi

języka mi; jeden mówił do nich po angielsku.

—

A pójdziesz! Pójdziesz! — wołali Iwanowo

wie, opędzając się, ale przewodników wcale nie

zrażała nawet energiczna odprawa Konurina, który

wołał po rosyjsku: paszoł icon!

VIII.

Pomimo usilnych protestów ze strony przyby

łych, jeden z przewodników, łysy i siwobrody

starzec, wszedł razem z nimi i nie chciał ich opu

ścić w świątyni. Chodził z początku krok w krok

za Iwanowami i Konurinem i nic się nie odzy

wał; lecz gdy ci zatrzymali się w ja kiej niszy,

przed obrazem z mozaiki lub przed posągiem któ

rego z Papieży, przybiegał natychmiast, dawał ob

jaśnienia w łamanym języku francuskim i znów

się cofał dyskretnie.

—

Paplaj sobie, paplaj, my cię nie słuchamy

wcale — mówił Iwanow, kiwając ręką.

Przewodnik nie zważał na to i przyskakiwał do

nich, gdy się znów przed czem zatrzymali.

Powoli przyzwyczaił ich do swej obecności, to

warzystwo nie odpędzało go już, a gdy Głafira

Siemionowna zwróciła się do niego z jakiemś za

pytaniem, ożywił się, ją ł długo i szeroko rozwo

dzić się i w końcu podał Iwanowowi arkusz pa

pieru, złożony we czworo.

—

Cóż to takiego? Świadectwo ubóstwa? ,Nie

potrzeba, nie potrzeba. Masz oto parę miedziaków

i idż sobie — rzekł Mikołaj Iwanowicz, podając

mu dwie monety.

Przewodnik nie wziął pieniędzy i podawał cią

gle swój papier.

—

Przedstawia świadectwo. Mówi, że wydał

mu je jakiś Rosyanin — przetlómaczyła Głafira

Siemionowna.

—

Świadectwo?

Mikołaj Iwanowicz wziął papier do ręki i prze

czytał głośno;

,,Niniejszem zaświadczamy, iż przewodnik Fran

eesco Corito jest prześmiesznym Włochem, g wi

żdże — jak kos, skacze - jak sroka, do wy

pitki się nie leni, a taki komik, że boki zrywać.

Zaznajomił nas w Rzymie z takiemi dzierlatkami,

że wart, aby mu za to podziękować. Kupiec mo

skiewski Bo... Bo... Wo..." Podpis nieczytelny —

mówił Mikołaj Iwanowicz. Jest tu i drugi podpis

narcydramatyczny a rtysta- . ", ale i tego drugiego

podpisu nie mogę odczytać.

—

A to znowu, co takiego? Żartujesz Mikołaju

Iwanowiczu — zdziwiła się Głafira Siemionowna i

wzięła do ręki papier.

—

Wcale nie żartuję. Napisane najwyraźniej

po rosyjsku, widzisz przecie. Jacyś Rosyanie za

żartowali sobie, wydając przewodnikowi takie

świadectwo, a on sądzi, że mn Bóg wie jakie

pochwały wypisali i popisuje się tem świade

ctwem.

—

Cest moi - c’est moi! - wołał przewodnik,

wskazując palcem na siebie.

—

Rzeczywiście, że zabawny — rozśmiał się

Konurin. Ma bardzo komiczną twarz.

—

Niema wątpliwości, że ktoś zażartował so

bie z niego — rzekła Głafira Siemionowna,

przeczytawszy świadectwo. Bywają tacy beze

cnicy!..

—

Żartownisie — poprawił ją Mikołaj Iwano

wicz. Rzym jest nudny, ruiny i ruiny — więc

nasi ziomkowie zabawiali się kosztem przewo

dnika.

—

Mieli najzupełniejszą słuszność. Nie trzeba

go odpędzać. Niechaj i nas trochę rozerwie— do

dał Konurin.

—

Czyś pan zmysły postradał! oburzyła się

Iwanowa. Jesteś pan bezwstydny!.. Może paD

chcesz, ażeby was obu z ,,dzierlatkami" zapo

znał?..

— No, tego nie! Jesteśmy żonaci i w lakie

znajomości nie zachodzimy.

—

Znam ja was dobrze.

—

Allez, signor. Nie

potrzeba — rzekła do przewodnika, oddając mn

papier i odwracając się od niego.

Przewodnik był zdziwiony.

—

Cest moi, madame, cest moi — zawołał,

uderzając pięścią w piersi.

—

Niech nas już do Papieża zaprowadzi -

wstawiał się za przewodnikiem Iwanow. Człowiek

z niego doświadczony. Miał przytem do czynienia

z Rosyanami. Co się zaś ,dzierlatek" tyczy, to cze

góż się tak duszko obawiasz? Jesteś przecie z nami.

Głafira Siemionowna nie odpowiedziała nic i

przyspieszyła kroku. Przewodnik poszedł za to

warzystwem i ciągle eoś opowiadał.

Obejrzeli wreszcie kościół i wyszli na plac.

—

Przewodnik stanął przed nimi z odkrytą głową

i strojąc komiczne miny, uśmiechał się.

—

Dostaniesz na makaron, dostaniesz — mó

w ił do niego Mikołaj Iwanowicz. Zaprowadź nas

tylko do Papieża.

—

Głaszo! Zapytaj go, gdzie i kiedy możemy

zobaczyć Papieża?

—

Nie mam wcale ochoty rozmawiać z tym

błaznem!

Tacy właśnie do usług najlepsi. Pape... Papa ..

Rozumiesz, monssieu, Pape chcielibyśmy widzieć.

—

Nous uoulons voir Pape...

—

przemówiła

wreszcie Głafira Siemionowna.

Przewodnik ją ł opowiadać coś i gestykulując

wskazywał na lewą kolumnadę, przylegającą do

placu kościelnego.

—

Co on opowiada? — zapytali mężczyźni.

—

Mówi, że Papież jest teraz niezdrów i nie

ukazuje się wcale.

—

Głupstwo. To są wybiegi! Zaprowadź nas

do Pape i voild...

Mikołaj Iwanowicz wydobył pięciofrankówkę i

pokazywał ją przewodnikowi. Ten wyciągnął rękę

po monetę, ale Iwanow nie dał mu jej.

Nie, zaprowadź nas pierwej, a potem dosta

niesz. Dwie nawet damy. Przetłómaczże mu Głaszo.

—

Na nic to się nie zda! Powiada, że pałac

papieski zwiedzać można do godziny trzeciej, że

teraz już po trzeciej, a Papież jest chory.

Mikołaj Iwanowicz nie dał się przekonać i wy

dobył dzie8ięciofrankówkę.

—

Voild... Widzisz? Twoja będzie. Gdzież pa

łac Papieża? Falais a Pape?... —

dopytywał się

przewodnika.

Stary Włoch zaprowadził ich pod kolumnadę,

wskazał im schody, prowadzące na piętro i długo

coś opowiadał. W górze, przed wejściem do drzwi,

przechadzali się dwaj żandarmi w trójkątnych ka

peluszach.

—

Tam jest wejście do pałacu — tłómaczyła

Iwanowa.

—

Przewodnik mówi, że wstęp teraz

wzbroniony. Widzicie, że żołnierze strzegą wej

ścia.

—

Ej, co tam żołnierze! — zawołał Konurin.

Niechaj wsunie żołnierzom łapówkę, to nas zaraz

wpuszczą. Moussieu-Komikl Masz, daj żołnierzom,

aby nas do środka wpuścili!

Konurin dał przewodnikowi pięciofrankówkę.

—

Donnez aux soldats... donnez...

—

wysyłała

przewodnika Głafira Siemionowna na schody.

Włoch stał osłupiały.

—

Idż, idż... Ach, jakiż nierozgarnięty! A niby

to przewodnik ze świadectwem - mówił Miko

łaj Iwanowicz.

—

No, masz encore... T rzy franki...

To już dla ciebie... Za fatygę...

Przewodnik trzymał w ręce ośm franków i na

myślał się nad czemś. Po ch wili odprowadził Ro

syan w głąb kolumnady, mrugał na nich oczami

tajemniczo, udał się ku schodom, prowadzącym

do Watykanu i znikł.

—

Bał się widocznie przekupywać żołnierzy

przy nas — zauważył Konurin.

—

Ma się rozumieć...

potakiwał Iwanow.

Ano, poczekajmy tutaj.

(Ciąg dalszy nastąpi)

n...

wychodzi codziennie z wyjątkiem niedziel i świąt o godzinie 6 wieozorem

Oddzielne Nra Czasu o ile zapas starczy, w Krakowie po 20 hal,, z p rzesyłką pocztową 24 hal.

W Lwowie jest ,,C zat" do aabycli w b!orach dziennik** L. Plohna, A. Olszewskiego, S. Sokołowskiego.

Prenumerata wynosi:

na cały rok na kwartał na 1 miesiąc

W miejscu

...........................................................................i

40 kor.

10 kor.

3 kor. 60 hal.

Pocztą w pań stwie a u s t r y a c k i e m ...........................................

48 kor.

12 kor.

5 kor

»,

n i e m i e ck ie m ................................................

56 kor.

14 kor."

5 kor! 60 hal.

n . ao Włoch, F rancyi, Anglii, B elgii, Szwajcaryi, Tur

cyi i innych państw, należących do związkn pocztowego

64 kor.

16 kor.

6kor.—

Prcnnweratę przyjmujesiętylko od 1doostatniego dnia wmiesiącu. —

Listy zpie

n iądzmi i p r z e k a z y pieniężne na prenumeratę i ogł oszen ia (inseraty) uprasza się nadsyłać franco

do Admini stracji Czasu w Krakowie. — L/isty reklamacyjne nieopieczętowane nie podlegają oplucie

pocztowej. — Listów niefrankowanych nie przyjmuje się. — Iłękopismów nadsyłanych nie zwraca się.

Prenumeratę przyjmnją:

AdministracyaCzasuw K,rakowie iurzędypocztowe. Miejscową prenumeratę księgarnia

8. A. Krzyżan ow sk iego, handel Stanisława Karlińskiego w Sukiennicach , handel Kretschmera,

biuro dzienników Hopcasa i Salomonowej, główn a trafika.

Ogłoszenia przyjmuje sięzaopłatą

od miejsca wiersza drobnym drukiem za pierwszy raz 20 hal., za każdy nastęDny po 10 hal., nkłaa

tabelaryczny, cyfrowy, sk omplikowany pierwszy raz po 40 hal., następny po 10 hal. -

nadesłane (na

3stronie) od miejscawierszadrnkiemdrobnympo60hal. zakażayraz. — O głoszenia 1prena

m e r ą t ę przyjmują: w e L w o w i e biura dzienników L. Plohna, A. Olszewskiego, centr. biuro ogłoszeń

ul. Kopernika 1. l i ; w P a r y ż a wyłącznie p. Adam rue de Varenne 38, (prenumeratę p. W . Raczkowski

Courbevoi pod Paryżem rue du Chemin de fer 44); w W i e d n l n Haasenstein A Vogler (także

w Hamburgu, Frankfurcie n. M,, Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A. Oppelik, R. Mosse (także

w Berlinie, Hamburgu, Monachium i Norymberdze), H. Schalek, M. Dukes, J. Danneberg, H. Fried

(tylko prenumeratęH.GoldschmidScComp.): w P rankfarc!e n. M . G.L.DaubeSc,Comp.

I W Za każdą zmianę adresu dopłaca się 40 hal.

1 of 6 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction