Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 579 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

103,

Haleiytoil poer!ow* »plaeoni lynil(M ,

hCim " wyakadzl Mdslanal« * |«dxtnto IS-alaf w aaaf.

MUMETt POJEDYNCZY: Z« GROSZY.

PRENUMERATA MIESIĘCZNIE W Y N O S I:

W Krak,ow ie bei odnow enia do d o m u ....................................,,j 48q

W Krakowie z odnoszeniem do domu

Na prowincję z przesyłką pocztową

......................... ,l 5^

Zagranicę z przesyłką poczto w ą .............................................. ,,j__g

Za każdą zmianę adresu dolicza się zł. 0.50.

Reklamacje niezapieczętowane nie podlegają opłacie p o c z t o w e j.

Listów nieopłaconych nie p rzyjm uje się.

Prenumeratę przyjmują: Administracja ,,Czasu", wszystkla urzędy pocz

towe, wszystkie miejscowe i zamiejscowa Biura dzienników.

Kraków,Niedziela 9 Maja 1926.

Rocznik LXXVI11.

CZAS

KONTO P. K. O. KRAKÓW NR. AOMtA.

KONTO P. K. O. WARSZAWA NR. 14B.23B.

Adrai Radakcjl 1 Administracji : Kraków, al. iw. Tomasza 32. Tal. Nr.

Godziny biurowa: id B-tej do 13-teJ 1od 15-te] do 18-to].

Przed zakończeniem przesilenia.

I’izesilenie obecne przechodzi zwykłe (godz. 8 vvieczorem) skład gabinetu jest taki:

wszystkich naszych przesileń fazy. Naj- 1

pi^ód rząd morduje się przez parę miesię

’rezes Rady ministrów Witoa, minister spraw

agranicznych Aleksander hr. Skrzyński,. mi

cy nad tem, aby w jakiejkolwiek ze spraw

lister spraw wewnętrznych

członek klubu

żywotnych posunąć się choć

o krok na-- (:h. D., skarb Zdziechowski, minister spraw

przód, a więc, aby porozumieć się z mniej- \wojskowych niewiadomo (generałowie Romer

szościami, zrównoważyć budżet, zreformo- i Malczewski odmówili), oświata Stanisław

wać administrację, zawrzeć umowy z są- (}rabski, przemysł i handel Osiecki, rolnictwo

siadami, zaciągnąć pożyczkę lub tym po- 1Siernik, sprawiedliwość Piechocki, koleje Chę

dobnie. Potem, po wielu próbach naprzód, Izyński, pracy Jankowski, kierownik mini

w tył, w prawo i w lewo, pokazuje się, że sterstwa robót publicznych Rybczyński, kie

z tym sejmem i senatem ruszyć z miejsca rownik ministerstwa reform rolnych Radwan.

nie można. A tymczasem w kraju jest źle rak widać, wedle tej kombinacji prawie cały

i niezadowolenie ogólne rośnie.

Rząd po lawny gabinet zostanie na now’o powołany za

stanawia więc o(dejść i odchodzi. Rozpoczy vyjątkiem ministrów spraw wojskowych i we

nają się próby utworzenia innego rządu. wnętrznych. Gabinet ten opierałby się na pra—

Prezydent woła do siebie polityków z róż-i wicy aż do N. P. R. włącznie. Podobno żydzi

nych partyj i proponuje po kolei utworze» 1i klub chrześcijańsko-narodowy oświadczyli

nie nowego rządu, otrzymując od nich od-j|gotowość popierania gabinetu w takim skła

powiedź: niema naiwnych. Aż wreszcie w dzie. Stronnictwa lewicowe, które utworzyły

czwartym,

piątym czy dziesiątym dniu blok, a więc: P. P. S., Wyzwolenie, stromActwo

przesilenia znajduje się nieszczęśliwa ofia chłopskie, grupa pracy oświadczyły się za pro

ra, która namówiona, przyparta do muru, wadzeniem zasadniczej opozycji wobec takiego

zaklęta, ogłuszona i oszołomiona podejmu gabinetu.

jesię rząd utworzyć, zawierzywszy w obiet—

Programem tego gabinetu ma być poza sa

nicę poparcia kilku stronnictw. Rozpoczy nacją finansową, reforma ordynacji wyborczej

na się na nowo taniec chochoła — i trwa i reforma Konstytucji w kierunku przyznania

aż do następnego niedługiego przesilenia. Prezydentowi* Rzeczypospolite] prawa zamy—

Tym razem znalazła się ofiara — już w 1kania sejmu, jak również kwestja przeprowa

czwartym dniu przesilenia, a jest nią na1dzenia nowych wyborów.

razie poseł Witos. Wedle ostatnich wiado—

Warszawa 8 maja.

mości misję przyjął i gabinet próbuje two-l (Tel. wł.W .) Według krążących pogłosek, mi

rzyć, pozostawiając jego sjkład dawniejszy, nistrem spraw wewnę’trznych ma być miano

a zmieniając tylko ministra wojny; gen. 1

wany senator Stefan Smólski, który

złożył

mandat senatora i był obecnie jednym z człon

Żeligowski okazał się bowiem zupełnie nie

ków komisji trzech Dr Dobrzyńskiego. Mini

dorosłym do zadania, od grupy Piłsudczy-j strem spraw zagranicznych zostanie mianowa

ków ślepo zaw isłym , cz)-go dowodem jest 1ny lir. Skrzyński, który wyjdzie z założenia, że

jego niewłaściwe zachowanie się w sprawie 1jest urzędnikiem którego

obowiązkiem jest

gen. Szeptyckiego, Rozwadow’skiego i in-1

prowadzić ciągłość polityki zagranicznej i że

będzie odpowiedzialny za swój wyłącznie re

nych. Zdaje się także, że musiał przyrzec 1

sort, a nie za cały gabinet. Teka spraw woj—

Chadecji stanowisko ministra spraw wew-j skowych będzie obsadzona przez gen. Sosn

nętrznych, co należy rozumieć jako ofiaro-l kowskiego ąlbo Romera, a możliwem jest, że

wanie dawnej ósemce kierownictwa przy-1kandydat na razie nie będzie postawiony. Ro

szłemi wyborami.

zeszły się pogłoski, że poseł Witos konferował

z Marszałkiem Piłsudskim, który ma być w

Rozw iązanie przesilenia szło po linjikwe-1Warszawie. Nie ulega wątpliwości, że nowy

styj personalnych nie rzeczowych. Ścierano rząd będzie się stara( o wprowadzenieMarszał

się — przynajmniej

na widowni — o to, kaPiłsudskiegodo armji.OileMarszałek miał

które stronnictwo zatrzyma worek państwa

na względzie tylko sprawy wojska, to propozy

cję taką przyjmie, gdyby zaś ze sprawami woj

ska łączył i sprawy polityczne to decyzji jego

w swem ręku,

które otrzyma wpływ na

wojsko, które będzie miało prawo kierować przesądzać dziś trudno.

w’yborami. Nie było dotąd słychać o ściera—

Warszawa 8 maja.

niu się i łączeniu stronnictw pod hasłem

(Tel. wł. W .) Wczoraj o 8 wiecz.ór hr. Skrzyń

w’spólnego, konkretnego programu. Jeślisię

ski odbył konferencję z posłem Witosem, któ

ra dotyczyła sprawy objęcia przez hr. Skrzyń

to działo, to gdzieś głęboko zakonspirowa

skiego teki ministra spraw zagranicznych w

ne poza kulisami. Cieszyćby się należało nowym rządzie.

bardzo, gdyby tak za kulisami było.

Cie—

Warszawa 8 maja.

szyćby się należało,

gdyby poseł Witos,

(Tel. wł. W .) Wczoraj poseł Witos odbył kon

może najbystrzejszy

z polityków sejmo

wych, objął rząd nie pod banalnem hasłem,

ferencję z przedstawicielami klubu żydowskie

go posłem Hartglasem, Farbsteinem i Kirsch

baumera. Na konferencji poseł Witos zapytał

że należy uzdro.w’ić finanse, ale pod hasłem, przedstawicieli klubu żydowskiego, czy od sa

jak je należy uzdrowić. Gdyby tak samo mego początku istnienia nowego gabinetu koło

objął rząd z konkretnym programem, jak żydowskie będzie usiłowało go obalić, czy też

należy zreformować konstytucję i ordyna

nie. Prezydjum koła żydowskiego w odpowie—

Idzi, przypomniało postulaty koła, o które pro

cję, jak należy naprawić administrację i 1wadziło pertraktacje jeszcze z dawnym rzą

ja k trzeba postępować wobec mniejszości. Idem i oświadczyło, że od spełnienia tych po—

W żadnej z tych wszystkich kwestyj rząd Istulatów zależne jest dalsze postępowanie klu

poprzedni nie mógł liczyć na zgodne po Ibu w stosunku do rządu. Poseł Witos oświad

parcie ,,swojej" większości, to też musiał

Iczył, że konferencja ta była przedwstępną i

1miała na celu jedynie poinformowanie o sta

pruć następnego dnia to, co próbował tkaćInowisku koła żydowskiegodo rządu, a po osta

poprzedniego. Wrżadnej z tych kwestyj nie Iteczneni ustaleniu się sytuacji, będzie czas na

był w stanic przeprowadzić w sejmie i se 1omawianie szczegółów programu. Deklarację

nacie najpilniejszych zarządzeń. Może jego 1koła żydowskiego uważają za dowód, że koło

Iżydowskie jest gotowe oddać swe głosy za rzą

smutne doświadczenia sprow’adzą w tych Idem, ale po bardzo wysokiej cenie.

stosunkach zmianę. Poseł Witog w niedaw—

Warszawa 8 maja.

nej swej broszurze dał dowody, że na po 1 (Tel. wt. W .) Poseł Witos odbył konferencję

trzeby państwa

po ośmiu latach sm ut 1z przedstawicielami stronnictw z wyjątkiem

nych doświadczeń

sejmie polskim Iprzedstawicieli komunistów, klubu Okonia

patrzy realnie i konkretnie.

Gabinet jego

1stronnictwa chłopskiego. Z klubu pracy konfe—

Irował z posłem Bartlem, konferencja ta miała

należy też przyjąć z całą życzliwością — jednak charakter prywatny — wedle oświat!

pod warunkiem oczywiście, że zacznie od 1czenia posła Bartla. Z Wyzwolenia konferowa

zcementow ania

większości pod hasłem z posłem Putkiem i Stolarskim, z klubu Cli.X

konkretnego i realnego programu.

ze Strońskim i Dubanow iczeni.

Warszawa 8 maja.

Dziennikarze polscy w Rnmunji.

(Tel. wł. S.) W ciągu ubiegłej nocy poseł Cha—

Galacz 8 maja.

ciński zawiadomił Prezydenta Rzeczypospo

1 (PAT) Przybyła tu we czwartek rano polski

litej, że misji utworzenia gabinetu przyjąć nie

!delegacja na konferencję prasową polsko-ru

Imuńską w Galaczu. Na dworcu powitali gośc

może. Prezydent Rzeczypospolitej zaprosił na

1111

przedstawiciele władz oraz dziennikarze ru

Imuńscy. O godz. 11 otwarte zostało pierwsz

tychmiast do siebie posła Witosa i prezesa klu

bu Z. L. N . Głąbinskiego i po konferencji posiedzenie konferencji, zainaugurowane mo

która trwała do świtu, ponownie zaproponowa jwą przedstawiciela rządu lumunskiego mini

misję utw’orzenia gabinetu posłowi Witosowi

stra pracy Franco Jasy, który dał przyten

obraz historycznych stosunków rumuńsko-pol

Poseł Witos rano w’czoraj odbył naradę ze swo

skich oraz apelował do prasy, aby nie poskąpi

im klubem i klub zadecydował, aby poseł Witos |ła swej współpracy rządom na rzecz zagwaiar

misję utworzenia gabinetu przyjął. Po odby-1tow ania pokoju. Ministrowi odpowiedział nt

tych naradcli poseł W itos pojechał o 3.30 d(31czelnik wydziału prasowego MSZ. Grabowsk

Belwederu i oświadczył Prezydentowi Rzeczy

_ jzaznaczając,

iż obowiązkiem prasy polski«

Ji rumuńskiej jest rozpowszechnianie wśród c

pospolitej, że ostatecznie misję utworzenia ga il)inji publicznej olm narodów idei sojuszu ob

blnetu przyjm uje. Przypuszczalny w tej chwil1 państw. Prasa polska ten obowiązek spełnił

iuiia

CENT OOŁOItlli

Jednorazowo *a Jeden wler»x milimetrowy:

Ogłoszenia po tekście

................................................zl. 0.18

Układ tabelaryczny, cyfrowy, kombinowany

,,,022

Ogłoszen ie w ,,Nadesłanych** ,.i«...................... 0.35

Nekrologi

..............................................................

«« «.0.30

Komunikaty po kronice

« ,, 0.45

Ogłoszenie na pierwszej s t r o n i e .......................... i ,, O.BI

Ogłoszenia zamiejscowe 25 °/o drożej.

Administracja nie bierze odpowiedzialno*

ści za terminowe umieszczanie ogłoszeń.

Ceny ogłoszeń obowiązują do dnia zmiany w nagłówku.

Rękopisów ni» zwraca »ię.

Ogłoszenia przyjmują: Administracja ,,Czasu** i w szystkie miej»cowe i z a

miejscowe Biura dzienników i ogloBzeń.

v całości. O godz. 3 popoł. odbyło się drugie

)osiedzenie konferencji, na którem wybrano

ztery komisje.

Galacz 8 maja.

(PAT) We czwartek po południu polska de

egacja prasowa udała się statkiem na wyciecz

kę do Braiły, gdzie spotkała się z niezwykle

erdecznem przyjęciem ze strony ludności. M1

listei* pracy Franco Yassy wydał bankiet na

ześć gości polskich. Podczas bankietu mini

ter wzniósł toast na cześć Prezydenta Rzeczy

)ospolitej polskiej, podkreślając w gorących

łowach jego działalność patrjotyczną, której

;ałe swe życie poświęcił. Na toast odpowie—

Iział p. Grabowski, wznosząc kielich za zdro

vie królewskiej pary rumuńskiej, oraz red.

,Czasu" Dr Beaupre, toastując na cześć wiel

kiego w swej roli historycznej narodu rumuń

*kiego

Zwołanie Ligi Narodów.

Genewa 8 maja.

(PAT) Prezydent Rady Ligi Narodów Ishii

:wołał zwyczajną sesję Ligi Narodów na po

ńedziałek dnia G września b. r. Głównemi

mnktami programu są: Kwestja składu Rady

Ligi, przyjęcie Niemiec do Ligi, przygotowanie

niędzynarodowej konferencji gospodarczej i

niędzynarodowej konferencji rozbrojeniowej.

Wniosek nieufności kanclerzowi Rzeszy.

Berlin 8 maja.

(PAT) Frakcja socjal-demokr. zgłosiła w

Reichstagu

wniosek,

wyrażający nieufność

kanclerzowi. Wniosek będzie omawiany na

plenum w najbliższy wtorek. Pisma demo

kratyczne twierdzą, że demokraci głosować

będą za wnioskiem. Sprawa ta jednak nie jest

wyjaśnioną. Nieznanem również jest stanowi

sko centrum. Obie te frakcje zwołały na dziś

posiedzenie swoich komitetów partyjnych, ce

lem naw iązania kontaktu z wyborcami. Dopie

ro po wysłuchaniu opinji komitetów frakcje

ustalą taktykę w Reichstagu. Pisma omawiają

możliw’ość rozwiązania Reichstagu na wypa

dek uchwały o votum nieufności przeciw kan

clerzowi. Prasa demokratyczna uważa, że ta

kie załatwienie sprawy jest niemożliwe z tego

powodu, że gdyby frakcja demokratyczna po

stanowiła głosow’ać za wnioskiem socjalistów,

ministrowie demokratyczni

złożyliby swoje

teki i zdekompletowany gabinet nie miałby tak

silnej pozycji, by rozwiązać Reichstag i prze

prowadzić nowe wybory.

Proces o fałszowanie franków.

Budapeszt 8 maja.

(Tel. w’ł. S.) Wczoraj o g. 9 rano rozpoczął

się proces oskarżonych o fałszow anie bankno

tów francuskich na Węgrzech. Sala przepełnio

na publicznością z różnych sfer. Akt oskarże

nia obejmuje 24 osoby. Interesy banku francu

skiego zastępuje trzech zastępców. Biskup po

łowy Zadravec został powołany do procesu ja

ko św’iadek. Pierwszy zeznawał b. szef policji

krajowej Nadossy, który do w’iny się ])rży

znaje i twierdzi, że działał z pobudek patrjo

tycznycli. Do akcji tej zaciągnął go ks. Win

dischgraetz w r. 1923, a fałszowanie banknotów

rozpoczęto w lecie 1925 r. Jaką ilość bankno

tów zdołano wykonać, Nadossy nie może po

wiedzieć. Ks. Windiscligraetz do winy się nie

poczuwa i twierdzi, że akcję całą rozpoczął kie

rowany pobudkami patrjotycznemi. Na pyta

nie, od kogo wyszedł właściwy projekt fałszo

wania banknotów, oświadcza ks. \Yindisch

graetz, że projekt został opracowany w w’yż

szy’ch kołach, jednak nazwisk wymienić nie

może. W edle twierdzenia ks. Windischgraetza

falsyfikatów sporządzono na sum ę 28.000 fr.

Kurs franka francuskiego.

Wiedeń 8 maja.

(Tel. wł. G.) Na targach pieniężnych Europy

nastąpiło wczoraj uspokojenie.

Kurs franki

francuskiego i belgijskiego poszedł do góry

Poprawę kursu franka francuskiego tłumacz;

leni, że nadeszły wiadomości, iż rezerwa ban

ku francuskiego 100,000.000 otrzymana jako po

życzka od Morgana nie została naruszona i bę

dzie użytą na poprawę kursu franka francu

skiego w odpow iedniej chwiii. Kurs franka bel

gijskiego chwilami

notowano wyżej, aniżel

kurs franka francuskiego, a zwyżkę tłumacz

interwencją banku belgijskiego.

Zerwanie rokowań w Marokku.

Udźda 8 maja.

(PAT) Delegaci Riffenów odrzucili warunk

pokojowe francusko-hiszpańskie. Konferencj

pokojowa wobec tego została zerwana, oczekt

ją natychmiastowego rozpoczęcia ofenzyw

francusko-hiszpańskiej.

Paryż 8 maja.

(PAT) Cała prasa stwierdza jednomyślni

że odpowiedzialność za zerw’anie rokowań p(

noszą wy’łącznie Riffeni. W edług ,,Petit Par

sień" sztab marszałka Petaina wydał telegr;

ficznie rozkaz podjęcia operacyj.

,,Matin" p

sze, że polityka francusko-hiszpańska zmierza

teraz będzie do zawarcia oddzielnych układó

z poszczególnemi szczepami. ,,Le Journal" d

nosi z Madrytu, że 50.000 żołnierzy h?szpai

skich gotowych jest do podjęcia ataku.

iz;ieja:mbc.m a!opo!s

Faszyzm i zagranica.

(Od korespondenta ,,Czasu").

Rzym 2 maja.

Rocznica powstania faszyzmu, zamach na

Mussoliniego i podróż jego do Libji w związku

z programem kolonjalnym Włoch, dały prasie

zagranicznej znowu sposobność do obszerniej

szych wyw’odów na temat faszyzmu i jego isto

ty. Glosy te wy’padły oczywiście różnolicie;

obok przy’jaznego stanow iska prze.ważnej czę

ści prasy angielskiej i umiarkowanej prasy

francuskiej nie brakło zgryźliwych uwag lewi

cowych dzienników’ francuskich i niemieckich

i zasznurowanej popraw’ności oficjalnej prasy

niemieckiej, z za której przeglądała irytacja

Byioby wszakże błędem przypuszczać, że te zi

ry’towane lub nieżyczliwe opinjc mają stano

wić istotną pozycję w sytuacji politycznej

Włocli. Są one odwrotnie dowodem, że znacze

nie Włoch rośnie i że ze wzrostem tego znacze

nia nie wszyscy’ zdołali się już oswoić.

Przez Wlochy przeciąga rocznie kilkaset ty’

sięcy obcy’ch, patrzących oczywiście rożnem

okiem na to co tutaj widzą; jedni odnoszą się

do tego z entuzjazmem, inni z niezadowolę

niem, inni obojętnie, ale prawie wszyscy sądzą

rzecz powierzchownie, z zewnętrzny’ch obja

wów; co więcej znaczna część turystów nie ob

serwuje tego co jest, ale doszukuje się koniecz

nie tego, czego naczytała się od kilku lat w

swojej prasie i oczyma tej prasy, życzliwemi

lub nieżyczliwerm, patrzy dalej na to co ich

otacza. Mała tylko ilość obcych idzie głębiej,

stara się wejść w bezpośredni kontakt ze spo

łeczeństwem włoskiem i brać rzeczy realnie.

Ci wiedzą doskonale, że siła faszy’zmu leży nie

tylko w ,,czarny’ch koszulach** maszerujących

po ulicach miasta, ale także i w ogromnej pra

cy restauracyjnej, jakiej dokonał w ciągu kil

ku lat. Społeczeństwa pow’ojenne, zmęczone

kilkoletnią mizerją lat wojny, a więcej może

jeszcze rozstrojem politycznym i gospodar

czym, jaki nastąpił po w’ojnie, na własnej skó—

Irze przekonały się o słuszności zasady ,,pri—

Imum vivere deinde philosophari".

Przeszły

1przez to i Włochy. Trudno tu ponownie opisy

1wać stan Włoch przed 4—Glaty, zmierzających

!zdawało się, nieuchronnie ku anarchji czy re

Iwolucji. Opinja wszakże zagraniczna powinna

Ipamiętać o tem, że gdyby w jesieni 1922 r. nic

1był nastąpił marsz na Rzym to prawdopodob

1nie cudzoziemcy nic jeździliby dziś wogóle do

IWłoch, z tej samej przyczyny, dla której nie

Ijeżdżą dziś do Rosji.

Przychodząc do władzy’ Mussolini zastał

Ipustki w skarbie, deficyt w budżecie, maszy—

Inę drukarską i inflację w pełnym ruchu, roz—

Istrój w administracji i na kolejach i walki

1uliczne będące przedsmakiem wojny domowej

IOcenę drogi, jaką obrał do usunięcia tycli

1wszystkich bolączek, opinja obca winna zosta*

Iwić Włochom, bo oni jedynie są w tej mierze

kompetentni. P . Briaiul mówiąc* przed paru

Idniami o potrzebie współpracy i przyjaźni

Iwłosko-francuskiej zaznaczył na wstępie: ,,Po—

Ipełnilibyśmy wielki błąd w dniu, w któryin—

Ibyśmy się zabrali do dawania wskazówek in—

Inyin narodom co do sposobu, w jaki się mają

!rządzić". Gdyby’ o tej światłej radzie panńętala

Iznaczna część opinji francuskiej i nie francu

Iskiej uniknęłoby się wielu niepotrzebnych dy

| skusy’j z wielką korzy’.ścią dla stron obu. Zado

!wolona czy’ nie zadow’olona ta opinja obca li

jeży’ć się m usi atoli z rezultatami czteroletnicf

rządów Mussoliniego: streszczają się one w upo

rzątłkowaniu administracji, kolei i poczt w zo

Irowo funkcjonujących, stabilizacji lira, nie

Iistnieniu bezrobocia jako zagadnienia gospo

Idarczego i społecznego, uporządkowaniu dłu

Igów zagranicznych przez bardzo korzystne dh

1Włocli umow y z Anglją i z Ameryką, wreszci

1w zupełnem usunięciu deficytu. Ostatnio ogło

Iszone zestawienia stwierdzają, że ubiegły roi

Ibudżetów y z.akończy ł się przewyżką docliodÓY

Inad wydatkami w kwocie pół miljarda liró\

i to nie na papierze, ale w’ postaci pięciu.set nu

1ljonów gotówki, czyli rezultatem o jakim jxi

IImoże marzyć dziś żadne z większych państi

europejskich. Jo najlepiej charakteryzuje sy

y!tuację. Zacząwszy przed kilku laty od bardz

-1 energicznych oszczędności i wyszukiwania nc

-1 wych źródeł dochodu może rząd włoski pozw(

Ilić sobie dziś na rozległe i kosztowne robot

-1 publiczne, które w łączności z wzrastający!

- jruchem przedsiębiorstw’ prywatnych, z.wł;

iIszczą budowlanym, daje zajęcie tysiącom li

i Idzi. Na tem tle zrozumiałe są takie wypadk

jjak zhudowanie przez jednego z przemy’Słov

Iców lombardzkich własny’m kosztem wodoci.

Igów dla kilkudziesięciotysięcznego miasta le

!ofiarowanie przez innego dwudziestu milj

. 1nów lirów na wydanie wielkiej włoskiej enc

*jklopedji.

a | Konsolidacja kraju, uporządkowanie finai

"! sów i administracji, a na skutek tego możno

y rozbudowy floty i lotnictv\ a są istotnym sekr

Item powodzeń zewnętrznych Włoch i w’zros

1ich znaczenia międzynarodowego. Są to zresz

eJ prastare i wielokrotnie stwierdzone prawd

]" że najtęższy dyplomata, mający za sobą pust

i’ w’ skarbie i rozstrój w kraju może osiągać i

Hzultaty najwyżej na papierze. Nie wszyscy, j;

i; zaznaczyłem z tą zmianą na terenie międz

tć narodowym umieją się pogodzić._

Najłatwi

vv przyszło to Anglikom, którzy ogarniając sw’e

H polityką sprawy pięciu części świata szyb

1_ przyszli do przeświadczenia, że nr_jkorzy stni

1s;:nu wyjściem dla nich będzie dopon

W lociipm do realizacji ich postulatów i sko

|c!ynować w ten sposób politykę włoską i ;

Mas*y«y do pisania ,,UNDER^ńOD*1

ln»QP!) Prncp i (!ta* Kruków, Starowiślna i . Tel 2190.

!yi!Ub]f (llOuo 1 (}id . Lwów , ul. Kopernika i). Tel. 602.

gielską na morzu śródziemnein. Ostatnie o

świadczenie p. Brianda, poglądy w’ygłaszane

na łaniach prasy — w śród nicli bardzo charak

terystyczne w’ywody p, Poinoare’go -wskazują,

że francuska prawica i centrum z.amierzają

pójść tą samą drogą, lin prędz.ej zmiana w tym

kierunku dokona się w całej opinji francuskiej

tem hardziej urosną sz.anse utrzymania równo

wagi europejskiej, osłabią się widoki Niemiec,

liczących ciągle na bóżnice między obu pań

stwami kicińskienii.

Osobnego studjuin wymagałaby taktyka Nie

miec i ]!rasy niemieckiej w stosunku do dzi

siejszy cli W loch. Opinja niemiecka stanowczo

najtrudniej

jak zawsz.e

—

oswaja się ze

zmianą z.naczenia Wioch; trudno jej się roz.stać

tak z pojęciami przedwojennemi,

z myślą o

Włoszeeh w przymierzu

z Niemcami, jak i

z. nadziejami, jakiemi karmiły się Niemcy w

epoce Nittiego, który inaugurując politykę re

zygnacji i wycofywania się Włoch nawet z tych

placówek, jakie osiągnęły po w’ojnie, torował

drogę kolaboracji nieiniccko-sowieekiej. Pójście

przez Włochy własnemi drogami nabawiło o

pinję niemiecką wiele irytacyj, a prasę nie

miecką sprow’adziło na tory w’ytrwałej, choć

nieraz niewidocznej kampanji antywłoskiej, w

której biorą udział tak prawica, chw’y’tająca się

raz Tyrolu, raz Austrji, raz kolonij, jak lewica

szermująca hasłami ogólno-Iudzkiemi. Sprę

żystość organizacji prasowej niemieckiej i fakt,

że informuje ona faktycznie całą środkową

Europę, czynią tę akcję podwójnie znaczącą.

Rozdmuchuje się więc drobne zajścia do nie

bywałych rozmiarów’, z.myśla się fakta (jak

śmieszną wiadomość o zakazie... choinek na

święta dla Niemców włoskich), mobilizuje się

wreszcie opinję obcą zapomocą ,,autentycz

nych" informacyj lub przewidywań antywło

skich. Dość przytoczyć tu fakt przyjęcia przez

senat amerykański ugody Yolpi-Melloit co do

długów włoskich. Po lutowem ,,quos ego**

Mussoliniego pod adresem Niemiec

ogłosiła

prasa niemiecka światu, że będzie ono drogo

Włochy kosztowało, bo senat odrzuci ugodę.

Niektóre dzienniki niemieckie doniosły nawet,

że odroczył sprawę na czas nieograniczony. O

kazało się tymczasem ,że senat zatwierdził u

mowę o spłatę długów 21 kwietnia 54 głosami,

przeciw 33, a więc w’iększością, której się nawet

optymiści nie spodziewali. Opinja polska ma

1jąca chyba aż nadt.o doświadczeń z akcją pra

sow’ą Niemiec ma dostateczne powody do dużej

Ii na tym punkcie ostrożności. W ostatnich

Iczasach dołącz.yła się do tego obaw’a Niemiec,

Iże Włocliy otrzymają mandat w jednej z daw

nych kolonij niemieckich, które Niemcy prag

ną odzyskać. W’ystarcza to do jeszcze lepszego

Izrozumienia nastrojów w Niemczech pod adre

sem W iocli.

i Zdobywanie sobie należnego miejsca w świe—

Ieie ])rzez, państwa rosnące w siły i znaczenie

Inie odbywało się nigdy bez. trucmości. ,,Beati

Ipossidentes" nie chcieli się nigdy dzielić wpły

wami ni miejscem wyłącznie dotąd posiada

niem i doświadczenie jednak uczy, że w ciągu

Iostatnich lat czterystu zachodziły ustawiczne

!z.miany nie tylko w ilości, ale i w z.naczeniu

Iposzczególnych mocarstw europejskich na ko

lrzyść jednych, na niekorzyść innych. Nie ulega

!wątpliw’ości, że Wiochy rosną dziś na znacze

!niu, że to budzi zaz.drość, ale że ta z.azdrość

!niewiele z.mienić może dokonywującą się e\vo

1lucję stosunków.

SI. Sl.

; Z Towarzystwa ekonomicznego.

---------

-I Niedaw’no wygłosił w* Towarzystwie ekono

m!micznem dyr. Konderski odczyt na temat ,,Ily

vlnek kapitałów amerykańskich a Polska". Pun

v Iktem w yjścia referatu była okolicz.ność, że nie

- !możność

uporządkowania nasz.ego życia go

e 1spodarczego bez dopływu pieniędzy z zagraui

v|cy coraz bardziej przenika do powsz.echnej

r-1świadomości. Poniew aż zaś jest notoryczne, że

ojuzyskanie go(ówki w tycli roz.miarach, w ja

)-j kich jej potrzeba, prowadz.i tek czy inaćzej do

)-jamerykańskiego rynku pieniężnego, przeto ja

yjko tło swoich rozważań naszkicował referent

Ti|przedew’sz.ystkiem dz.isiejszy stan tego rynku i

t-,jwarunki, które na nim panują. Wskazał tedy

i-jna zmiany, które spowodowała wmjna w ugru

i.jpowaniu kapitałów pieńiężnych świata, skon

jcentrów awszy je w Ameryce w ilościach ol

1brzymich ze szkodą dotychczasowych

ośrod

ib| ków kapitału, a w szczególności ze sz.kodą Eu

0- ropy. Ilustrując ten stan rz.eczy szeregiem cyfr,

Y- uprzytomnił słuchaczom jakim bodźcem były

jte kapitały dla rozwoju w Ameryce działalno*

1-Jści wytwórczej, która ze względu ha niesłvcha

śćlne bogactwo naturalne ki*aju miała i ma ol

e- brzymie perspektywy. Ten bujny roz.wój życia

tu jgospodarczego wywołał jednak szereg )obja

tąlwów, wskazujących na niebezpieczeństwo za

y,j łamania się koniunktury,

opartej na ciągłej

ki z.wyżce wtedy, gdy cały świat jest gospodar

e- cz,o chory. Rozwinięta na wielką skalę speku

ik |lacja akcjami, napięcie kredytu dla operacyj

y- jgiełdowych, sięgające miljardów dolarów —

ejjwszystko to doprowadziło już w grudpiu roku

*jąjubiegłego do pewnych drgań

giełdzie,

ko Przyszło kilkakrotnie do bardzo ciężkich chwil,

ej jnapełniających postrachem przedewszystkiem

lóf drobniejszego kapitalist , który odcz.uł bezsiL*

or- jność swoją wobec wielkich potęg spekulacyj

ne |njch. Choć tedy twierdzenie, iż Stany Zje-

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку