Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 624 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Pi" 74

(C« HA 10 liAI.)

Kraków, Czwartek 14 Lutego 1918.

Rocznik LXXL

Wydanie wieczorne*

Ceny oglo a z eflt od wiersaa petitem 20 hal,, w soboty, niedziele, święta i dni przedświąt. wiersz petit

30 hal,, układ tabelaryczny, cyfrowy, skomplikowany, AU hal. N ade słan e 1 Nekrologia od miejsc«,

wiersza drukiem petitowym 80 hal., za kaldy raz. Gtoay pnblicznofiel po t kor,, censsltatf bar

diowo po kronice i po dziale ekonomicznym, kamaalkaty prywatne, d)uby, *srfciyry itp. po kor. 150

cd miejsca wierzr*.

Ogłoszenia 1prenum eratę przyjmują: we Lwowie b:ura dzienników St Sokołowskiego K, Ol

szewskiego, K. Buchstaba; w Jarosławiu Biuro dzienników; w Podgórza Poturalski; w Przemyliu

A. Juszydski księgarnia i B. Bi!let; w Rzeszowie U. Weintraub; w Stanisławowie Jasielski i Sp,

w Trw}awle tó. Bockach, O Haut; w Tarnopolu Komaniewski; w Paryżu wyłączni« p. W. Racz

kowski, l i Gtó de Trente; w W ied niu Haasenitein A Vogler R. Mosse (tak(ie wo wszystkich filiach)]

H. Schalek, M. Dukei, K. Braun, J. Danneberg, Bock A Herzfeld, H. Priedl, E. Laszlo (tylko prenum erat*

II. Goldichmiedt AComp.), M. Per!es; w Frankfurcie n. M.G L.DaubeAComp.; wPradze czeskiej

Ir. Hororka. Listy z pieniądzmi i p rz ek a zy pieniężne na prenumeratę i ogłoszenia przyjmuje Admi*

aiztracya *Czasu« w Krakowie, Reklamaaye nieopieczętowane nie podlegają opłacie pocztowej

Listów nitopiaeonycM nie pnyjiauji» ń |. BfMopisów nadsyłanych nie swiaca sif.

Za każdą zmianą adretu dopłaca tlą 40 hal.

ADRES REDAKCYI nl. iw . TomddsA Rr. 81. -

Telelofl Rr. 60.

Rada regeneyina

do Narodu Polskiego.

Warszawa, 13 lutego.

Gdy sprzymierzone armie monarchów

państw centralnych wkraczały do Królestwa

Polskiego, z pod zwycięskich ich sztanda

rów usłyszeliśmy uroczyste zapewnienia, że

niosą one Polsce wyzwolenie z długoletnie

go ciężkiego jarzma. Potem przyszły akty,

poręczające Ojczyźnie naszej byt niepodle

gły; wreszcie przed kilku miesiącami, uzna

no istnienie zwierzchniej władzy Państwa

Polskiego i przyrzeczono mu przyjaźń, po

moc, współdziałanie. A kiedy runęła w Ro

syi władza carska i nowi jej władcy zaczęli

rokować z państwami cenlralnemi o pokój,

nie dopuszczono Polski do udziału w u

kładacli.

Zadaliśmy tego udziału od rozpoczęcia

rokowań nieustannie i stanowczo; obiecano

nam ten udział, następnie zwlekano z od

powiedzią, łudzono nas, aż wreszcie pełno

mocnicy Niemiec i Austro-Węgier rozstrzy

gnęli sami sprawę granic wbrew prawom

naszym. Nie dopuszczono nas, aby pod

nieobecność na3zą, zawrzeć pokój naszym

kosztem, i zdobyć sobie upragnione bez

pieczeństwo na wschodzie za cenę żywego

ciała naszego Narodu. Wykrojono kawał

ziemi polskiej i oddano go Ukraińcom. Po

wtórzono bezprawie rządu carskiego, przy

wrócono twór nacyonalistów rosyjskich, nie

istniejącą już gubernię Chełmską, i to po

większoną, potęgując tym czynem ówczesną

wyrządzoną Narodowi Polskiemu krzywdę.

Ten kraj, odstąpiony Ukrainie, jest w swej

większości polski i katolicki. Ludność tego

kraju w czasie niecnego prześladowania re

ligijnego w roku 1875 krwią własną oku

piła swą przynależność do Polski. Nie za

pylano tej ludności, do jakiego państwa

chce należeć, jednem pociągnięciem pióra

postanowiono o je} losie. -I tak zasada wol

ności samookreślenia ludów, prawo stano

wienia o sobie, tylokrotnie i tak uroczyście

wygłaszane przez dyplomatów niemieckich

i austryackich, zostały w stosunku do Pol

ski pogwałcone.

Odjęto przez to właściwe ich znaczenie

aktom monarszym, obietnicom przyjaźni.

Byt niepodległy Polski i jej istnienie pań.

stwowe, jej żywotność polityczna i gospo

darcza stały się puslemi słowami, gdyż me

tylko interesy i prawa Polski są pominięte,

lecz nawet nie szanuje się jej narodowego

terytoryum.

Przysięgliśmy w obliczu Boga stać na

straży szczęścia, wolności i siły Polski. 1 oto

dziś, pomni na nasze ślubowanie, podnosi

my przed Bogiem i przed światem, przed

obliczem ludzi i przed trybunałem dziejów,

przed ludem niemieckim i przed ludami

Austro-Węgier głos nasz, protestując prze

ciwko nowemu rozbiorowi, odmawiając mu

swego uznania, piętnując go, jako akt prze

mocy.

Stwierdzając raa jeszćze pogwałcenie du

cha i wewnętrznej treści wydanych aktów

monarszych, będziemy mogli czerpać prawo

sprawowania zwierzchniej władzy państwo

wej, opierając się na woli Narodu, wierząc,

że Naród pragnie posiadać symbol swej nie

podległości i około tego symbolu stanąć za

mierza. Na tej woli Narodu chcemy oprzeć

posłannictwo i wysiłki nasze; zachowamy

w obecnej dobie, co nabyte: strzedz będzie

my naszych sądów, wydających wyroki w

imię Korony polskiej, naszych szkół odra

dzających się w duchu polskim, a jeżeli

dziś nie osiągniemy w pełni celu dążeń

Narodu, przekażemy następcom naszym, co

wzięliśmy z krwi ojców, a nie uznamy po

mniejszenia Ojczyzny.

Tryumf hr. Czernina.

Wczoraj wieczorem powrócił h r. Czernią do

Wiednia. Być może, powrócił tam z nadzieją,

że przyjęty zostanie w stolicy państwa, jako

prawdziwy tryumfator. Być może nawet, że przez

pierwsze chwile po jego powrocie nadzieja t a nie

ulegnie jeszcze zmianie a wrażenie tryumfu może

się nawet utrwali. Wiedeń jest miastem płytkiem,

politycy wiedeńscy nie znają ani w przybliżeniu

usposobienia krajów i ludów Austryi podległych,

o stosunkach poza granicami Austryi panuje w jej

stolicy najzupełniejsza ignorancya i najbardziej

lekkomyślna uielrasobliw ość.

Ta lekkomyślność i ta niefrasobliwość zakłó

coną jednak zostanie szybko. Głębokie wzburze

nie, jakie ogarnęło naród polski, obrażony w n aj

żywszych swoich uczuciach i interesach, znajdzie

w Wiedniu już w najbliższych dniach swój, jak

należy spodziewać się drgający bólem, poważny

formą, energiczny treścią wyraz. Nie można

wątpić ani na chwilę, że ogół narodu i legalna

jego reprezentacja pójdą ze sobą zgodnie i nie

pozostawią ani chwile wątpliwości co do n a

stępstw pokoju brzeskiego.

Ktokolwiek tego

w Wiedniu nie rozumiał dotychczas, musi i bę

dzie miał sposobność zrozumieć to w dniach

najbliższych. Iłr. Czernin w pierwszej linii.

Od lat pięćdziesięciu popierali Polacy zagrani

czną politykę monarchii. Popierali ją w chwi

lach dla Austryi najbardziej niebezpiecznych,

kiedy przeciwko kierownikom polityki zagra

nicznej stawali naw et wiernokonstylucyjni i n a

rodowi Niemcy. Szli z hr. Andrassym podczas

wojny rosyjsko - tureckiej i kongresu berlińskiego.

Umożliwili w dalszych latach politykę, opiera

jącą się o trójprzymierze, kt,era bez nich nie

mogłaby ani drjia się utrzymać. Popierali przy

gotowania Austryi do wojny z Rosyą, nakłada

jące na ludy miliardowe ciężary. Byli zresztą

wiernymi uczestnikami wszystkich dążeń w obro

nie mocarstwowego stanowiska Austro-Węgier.

Czynili to zaś w słusznem przekonaniu, że leży

w naszym interesie popierać rozwój państw a,

czyniącego w tak w’ysokiej mierze zadość na

szym elementarnym postulatom narodowym, bo

pozwalającego nam oddychać swobodnie — w epo

ce Bismarcka i Hurki.

Przedstawiciele naszego narodu nie mieli wów

czas istotnie innej drogi przed sobą. Ale i na

odwrót przychylne traktowanie kwestyi polskiej

było warunkiem egzystencji dla Austryi. Zagro

żona od wschodu przez Rosyę, dążącą w imię

haseł panslawistycznych do rozbioru Austryi a

przedewszystkiem do zaboru Galicyi zarówno

wschodniej jak i zachodniej, miały A ustro-W ę

gry w kwestyi polskiej najsilniejszą tarczę ochron

ną przeciwko tym dążeniom. Zgoda z Polakami

była odtrutką na całą jadowitość zasady pansla

wistycznej i spełniła tę rolę doskonale.

Zwrot polityki austryackiej przeciwko Polakom,

za którego objaw musi zostać poczytane oder

wanie Chełmszczyzny i Podlasia, o ile tego dy

plomacja au stryacka w całej pełni natychmiast

nie odrobi, przynosi ze sobą pierwszorzędną

szkodę dla nas, szkodę, której doniosłość trudno

nawet teraz obliczyć. Ale zarazem grozi kata

strofą dla wewnętrznej i zagranicznej polityki

austryackiej. Polacy zostają usunięci z rzędu

czynników, popierających w ewnętrzną solidarność

i uspokojenie monarchii. Zostają zmuszeni do

bezwzględnej, wszelkimi legalnymi środkami pro

wadzonej opozycji. 0 bÓ4 opozycyjny w parla

mencie wzmacnia się poważnym klubem, zjedno

czonym w tej chwili silniej niż kiedykolwiek, o

pierającym się o kraj, w rący oburzeniem i de

sp eracją. W Izbie panów przechodzi do opozy

c ji kilkądziesiąt głosów polskich. W delegacjach

głosy polskie nie p oprą hr. Czernina w żadnym

najmniejszym szczególe. Jak to oddziała na so

cjalne i polityczne stosunki austryackie, łatwo

odgadnąć.

Również w polityce zagranicznej oddziałanie

traktatów brzeskich będzie dla Austryi niesły

chanie ujemne. Od wschodu powstała w tej

chwili kwestya ukraińska, poważniejsza niż kie

dykolwiek. Trzydziestomilionowe państw o ukraiń

skie, do jukiego utworzenia p ch ają Niemcy, może

jeszcze dzisiaj przedstawia się jako tw ór na poły

fantastyczny, ale jutro gotowo już niem nie być.

W świętem mieście Kijowie powstaje ośrodek,

j ku którem« ciążyć będą siłą rzeczy cztery miliony

Ukraińców galicyjskich i pół miliona węgier

skich.

Jeśli plany niemieckie się udadzą, to Ukraina

ta, zetknięta bezpośreduio z Niemcami, olrzyiuu

5jąea od nich pomoc militarną i ek moniiczńą, o

bejmująca jak klamrą od północy kraj o mięsza

nej ludności polsko-rusińskiej, przejmie w swe

ręce w niedługim czasie resyjski program zbie

r an ia ziem, motywowany nie jakiemś bladem,

mało oddźwięku w sercach budzącein ha3łem pan

slawizniu, ale narodowem hasłem wszechukraiń*

skiem. Siedzibą wszechu krain izmu była zawsze

Galicya wschodnia i stąd wychodziło zawsze naj

silniejsze w tym kierunku parcie; jakżeby więc

nagle mogło ono umilknąć? Wojna zamieni nie

bezpieczeństwo dalsze na daleko bliższe i silniej

sze.

Natomiast przyrost sił Austryi od północy, od

strony ziem polskich, który mógł być tym wiel

kim zyskiem, jaki monarchia habsburska z woj

ny dla siebie wyniesie, okazuje się po traktacie

brzeskim wprost problematyczny. Jeśli okrążenie

Polaków przez zabór Litwy i zetknięcie się Niem

ców z Ukrainą istotnie dojdzie do skutku, to

będzie to zarazem uniemożliwieniem zachwianego

tak silnie dzisiaj rozwiązania austro-polskiego.

Królestwo, okrojone przez gwałt, zaokupowane

ewentualnie siłą , podminowane rozpaczą i nie

nawiścią, będzie darem Danaów, ofiarowanym

przez jednego sprzymierzeńca drugiemu. OIiaro

wanem — aż do czasu.

Prowadzenie jakiejkolwiek rozumnej i korzystnej

polityki wewnętrznej i zagranicznej bez Polaków

i przeciw Polakom jest dla Austryi prawdziwą

niemożliwością. Nie tylko musiałoby się skończyć

wcześniej czy później jakiemś bankructwem, ale

objawi się od razu jako jedno z najsilniejszych

wstrząśnień, jakie Austro-Węgry podczas wojny

przejść będą musiały. Poświęcenie pół miliona

polskiej ludności na rzecz Ukrainy, poświęcenie

drugiego pół miliona Unitów na rzecz panującej

w Ukrainie prawosławnej religii, którego hr. Czer

nin dokonał lekkiem sercem i przedstawia obecnie

Koronie do ostatecznej ratyfikacji, opłaci Austrya

wewnętrznem wzburzeniem i zewnętrzną kapitu

lacyą na rzecz interesu niemieckiego.

Tryumfalny wjazd do stolicy monarchii, jaki

odbył hr. Czernin w swojem przekłmaniu w dniu

wczorajszym, przywożąc ze sobą pokój z nowo

tworzącem się mocarstw em europejskiem, jest

pozornie tylko osiągnięty polskim kosztem. My

możemy stracić na nim niewątpliwie bardzo wiele.

Ale w Wiedniu powinny otworzyć się — i to jak

najprędzej — oczy, że główne jego koszta po

niesie w najbliższej przyszłości monarchia habs

burska.

Rzeczpospolita ukraińska.

Czy będzie zboża z Ukrainy ?

11.

O ile chodzi o aprowizację moearstw central

nych zwrócić należy uwagę przedewszystkjern na

dawną Ruś polską, tj. na teraźniejsze gubernie

wołyńską, podolską i kijowską, których obszar i

ludność przedstawia się jak następuje:

Gub. wołyńska 72.000 kil. kw. i 4 mil. m.

kijowska 51.000 »

i 4.700.000 m.

podolska 42800 » » i4 mil. m.

Cyfry zaludnienia wzięte są zokresu przedwo

jennego, obecnie ludność musiała znacznie zmniej

szyć się, pod wpływem przejść wojennych.

Przestrzeń uprawna w tym kraju wyncsiła

w roku 1 91 3 : żyto ozime 1*505.820 hekt. ze

zbiorem 1*681.000; pszenica ozima 1 038.661 hkt.

i 1,531.000 Łon; owies 1,125 479 hkt. i 1,250.000

ton; jęczmień jary 640.000 hkt. i 755B00 ton;

ziemniaki 308.000 hkt. i 2,100.000 ton ; buraki

cukrowe 362.000 hkt. i 5,830.000 ton. Wogóle

wszystkie ważniejsze produkta rolnicze (oprócz

powyższych hreczka, proso, groch itd.) zajmow a

ły przestrzeń prawie 7 milionów hkt. i dały

zbiór wynoszący 15 milionów ton.

Dla porównania trzeba dodać, że odnośne cy

fry dla Galicyi są następujące:

Pszenica 537 000 hkt. i 503.000 ton ; żyto

674.000 hkt. i 588.000 ton; jęczmień 328.000

hkt. i 326.000 ton; owies 707.000 hkt. i 689.000

Łon; ziemniaki 520.000 hkt. i 3,326.000 ton;

buraki cukrowe 7.164 hkt. i 112 .000 ton. Cały

ten zbiór nie wystarczał na pokrycie potrzeb

kraju, i jest to rzeczą wiadomą, że w ostatnich

latach przed wojną Galicya importow ała dużo

mąki i zboża z innych krajów a zwłaszcza z Wę

gier. Odnosi się to głównie do Galicyi zacho

dniej, podczas gdy wschodnia produkow ała nawet

trochę zboże n a wywóz.

W każdym razie, jeżeli 8 milionów mieszkań

ców Galicyi, skonsumowało blisko 5,500.000 ton

zboża wszelkiego rodzaju, 12 milionów mieszkań

ców Rusi zużywa prawdopodobnie co najmniej

7 milionów ton; produkcja tego kraju wynosi

wprawdzie 15 milionów ton, ale od tej cyfry

nałoży odjąć blisko 6 milinów ton buraków cu

krowych i 1,500.000 Łou siana, tak że na wy

wóz nie pozostałoby więcej jak pół miliona ton.

Normalnie znaczna część tej nadwyżki szła na

Białoruś, Litwę i Królestwo; obecnie, po odcięciu

Królestwa i Litwy możnaby przypuszczać, że po

zostały n a Ukrainie duże nadwyżki zboża, które

mogą być wywiezione na zachód. W istocie rze

czy spraw a ta przedstaw ia się baydze niepewnie,

a spokojna k alk ulacja wykazuje, że nadzieje,

przywiązywane do traktatu handlowego e Ukrai

ną są zwodnicze.

W czasach normalnych zbiór zboża zakończo

ny w sierpniu dostaje się natychmiast w ręce

handlarzy prawie wyłącznie żydów, którzy są

przedewszystkiem przestawicielami wielkich mły

nów parowych i wodnych rozmieszczonych po

całym kraju. Dopiero mąka tam wyprodukowana

idzie na sprzedaż po całej Rosyi. Tylko^ mniejsza

część ziarna jest wysyłana do Odesy i do Miko

łajewa, skąd okrętami augielskiemi i włoskiemi

dostaje się na zachód. W obu tych portowych

miastach są wybudowane elewatory, w których

zboże może długo i bezpiecznie leżeć, zapewnia

jąc swoim właścicielom poważny kredyt. W sku

tek przecięcia zamorskiego wywozu pewna część

zbiorów z dwóch ostatnich lat znajduje się p raw

dopodobn:ie obecnie w elewatorach i magazynach

portowych; ponieważ jednak i Odesa i Mikofa

jew były parokrotną widownią zaciętych walk

pomiędzy zwolennikami dawnego rządu a bolsze

wikami, los tych zapasów jest bardzo niepewny.

Stamtąd zresztą musiały czerpać gubernie połu

dniowo-wschodnie, gdyż zboże z nadwcłżańskich

czaruoziemów, zaspokajało wyłącznie potrzeby

Moskwy i Petersbugi.

Więksi właściciele bardzo rzadko przechowują

zboże dłużej, jak do zimy, gdyż zwykle potrze

bują o tej porze gotówki, a prócz tego nie mają

odpowiedniego’*pomieszczenia; zresztą częste po

żary i kradzieże zmuszają ich do jak najszybsze

go pozbywania się zboża. Spieszyć się musieli

tem bardziej w roku ubiegłym, kiedy ogólne za

mieszanie, panujące w Rosyi, i rozruchy wło

ściańskie, wywołane przez ostre postawienie kwe

styi agrarnej, czyniły sytuacyę ich tak ryzykow

ną; dodawszy grabieże, którym ulegają dwory i fol

warki od dwóch miesięcy, rekwizycye i ciągłe

przemarsze wojsk, można niemal na pewno tw ier

dzić, że obszary dworskie nie posiadają żadnych

poważniejszych zapasów i zboża nikomu nie m o

gą dostarczyć.

Chłop ruski, zapobiegliwy i ostrożny jak każdy

włościanin, ma niezawodnie w swoich chatach i

9todołach pewną ilość żyta i pszenicy, po części

nawet niemłócotiej. Cz(ść tych zasobów możnaby

z wielkim trndem i po długich targach od wło

ścian wydobyć; ale cała t a manipulacya wyma

ga dłuższego czasu, doskonałej znajomości sto

sunków i gęstej sieci pośredników. Wobec bliskich

wiosennych roztopów* dostawa tego zboża do sta

cyi kolejowych jest połączona z ogromnemi t ru

dnościami, o ile w ogóle będzie możliwa przy

obecnym stanie chłojjskiego sprzężaju. W naj

(1C)

11. G. WELLS.

Pan Brittiing i jego dom.

(Ciąg dalszy).

Mając skłonność do upowszechnień, przeszodł sto

pniowe na szerszy tsren i nis pytał iuż, dlaczego

był tak niedorzecznym, lecz czemu ludzie są w o

góle tak niedorzeczni i pędzą, jak szaleni, w r y

dwanie cywilizacji, nie bacząc, co zdruzgoczą po

drodze.

Był to stały figiel, jaki płatała mu wyobraźnia,

że uciekał qhętnie sam przed sobą i puszczał się

na obszerne pole upowszechnień. Nie był on

wcale ta k zindywidualizowany, jak wymagają te

go od nas nasze prawa, nasze powieści, nasze

moralne wyroki. Nie! mógł wybornie podstawić

własną oeobiztość pod indywidualność drugiego

człowieka i zamienić się z nim na rolę. To też

od osobistych zarzutów przeehodził z łatwością

do gorzkich wycieczek przeciw Ogółowi, przeciw

Anglii w szczególności, przeciw całej ludzkości

wogóle. W podświadomości jego istniało niejasne

podejrzenie, iż on to w łaściwie był winien, iż

świat jest niedoskonały i źe powinien przedsię

wziąść jego n aprawę. Wielostronuość tego zada

nia dodawała mu w jego oczadi wiele uroka;

rzueał się też na każde postawione przed sobą

zsgadnienie, próbując skrzydeł swej fantazyi.

A teraz musimy jeszcze wprowadzić czytelnika

w sentymentalne ży«ie pana Brittlinga, które mia

ło niejaki związek z jego automobilowym wy

padkiem.

Pan Brittiing zaw ikłany hył w tym czasie w

miłosną przygodę, a by ła to, nio licząc kilku

przyjaźni, opartych na powinowactwie z wyboru,

ósma jego tego rodzajn przygoda. Samochód jego,

gdyby się nie był roztłukł, odegrać miał w owem

zawik!aniu decydującą rolę, którą wypadek n a

gościńcu kompletnie unicestwił.

Osoba będąca heroiną obecnego jego Ilirtu, by

ła najpiękniejszą i najmędrszą z wdów, pisywała

podziwienia godne k rytyki do jednego z pism, a

także sporadycznie do *Right-Revrev« , o ile by

ła dobrzo usposobiona. Miewała przystępy weso

łości, któ re pan Brittiing wyżej w niej cenił, niż

gdyby posiadała dowcip, a mieszkała o 20 mil

od Dorerhouse w ładnym domku, otoczonym

ślicznym, malutkim parkiem. Twierdziła, że w

pismach i w myślach jego tkwi coś z zawrotnych

szczytów i przyszła ku niemu, ponieważ pragnę

ła wstąpić na owe szczyty, lub też pogrążyć się

w przepastnych głębiach jego ducha.

Czytywała wiele *memoirów« z 18-go stulecia

i dzieliła się z nim poczynione mi w nich odkry

ciami, dopatrując chętnie powinowactwa swego

z przyjaciółką Voltaire’a lub Rousseau. Słowem

wprowadziła go nieznacznie na usłaną kwiatami

ścieżkę cichej liaison intellectualle. Następnie

przyjechała d e Doverhouse, gdzie pogodą sw ą i

żywością stanowiła silny kontrast z panią Britt

ling, wreszcie pan Brittiing przyjechał do niej i

zabawił czas dłuższy, a nawet pisał i pracował

w jej domu.

Gdy wyjechała do Szkocyi, pożądał jej pow ro

tu i domagał się go natarczywie w namiętnych

listach. To też obojgu stało się wkrótce jasnem,

jak słońce, że są w sobie śmiertelnie zakochani.

Przejście wszakże z zawrotnych szczytów do po

ufałej serdeczności dokonało się tak szybko, że

pan Brittiing sam się nie spostrzegł, w jaki spo

sób p rzestał być niebotycznym szczytem, do któ

rego pielgrzymuje miluchna i pełna wdzięku wę

drownica, a zabiegać począł samo w zglęły uro

czej niewieściej osobistości i troszczyć się o jej

drobne potrzeby. Inaczej sobie w ystawiał taki

stosunek. Lecz pani Harrowdean umiała wy

krzesać z niego zasoby rycerskości, nauczyła go

skakać dokoła siebie, i nie prosiła, lecz żądała

wprost podarków, niespodzianek i rozrywek.

Obrała najwygodniejszą drogę rządzenia nim;

odwołując się wciąż do jego współczucia, a była

drobną, delikatną, lada podmuch mógł ją tirazić.

Wówczas łzy błyskały łatw o w jej niebieskich

oczach Te łzy ważyły najsilniej na szali ich mi

łości. Dla nich to drżał pan Brtttling najbardziej

przed możliwością zerwania.

A prócz tego wszystkiego ist,niał jeszcze Olirier.

Ohwier był osobistością, której pan Brittiing nigdy

nie widział, a k tóra jednak odgrywała w życiu

jege coraz to ważniejszą rolę. Był urzędnikiem

yr Londynie, a chociaż nie posiadał inteiigencyi,

ani wyższości umysłowej panu Brittlinga, to za to

miał serce wierne i tkliwo; był przytem znacznie

młodszy wiek em. Oliwier nie pragnął nic, prócz

wzajemności, i mógł w lcużdej. chwili otiarować

sw ą rękę pani Harrowdean.

—

Jest to człowiek — mawiała — na którego

ramieniu można złożyć głowę, gdy n a sercu jest

ciężko i wypłakać wszystkie łzy.

To cierpliwe ramię Óliviera stało Bię z czasem

przedmietem najżywszej zazdrości pana Brittlinga

i doskwierało mu najgorzej — Pani Harrowdean

dręczyła go chętnie Oliwierem; lubiła go wogśle

dręczyć, bo w tym nie najrzadszym stosunku ich

do siebie istniała zasadnicza sprzeczność pragnień.

Pan Brittiing uczynić chciał ze swej miłości coś

całkiem pogodnego i wygodnego, lecz dama jego

uważała ten jego pogląd za lekkomyślność, k tó ra

obrażała jej dumę. Przeprowadzała też pomiędzy

nim a Olm erem częste porównania, które wypa

dały zawsze na korzyść tego ostatniego. Jeśli

brakło 01ivierowi wyższości umysłowej i powa

bów intelektualnych, to był to natomiast charak

ter nczuciowy i zdolny do poświęceń. Płak ał czę

sto i obficie, a pani Harrowdean pobudzić go mo

gła do łez, ilekroć togo zapragnęła, pan Brittiing

zaś nie płak ał nigdy.

Niezbyt dostojne uczuci zazdrością nie pozwa

lały panu Brittlingowi wyrzec się swej wdowy

na rzecz 01iviera; stąd życie jego poczęło się

coraz bardziej składać z szeregu zabiegów o kwia

ty, błyskotki i drobne usługi, które jej musiał

oddawać, na wzór klasycznych kochanków z fran

cuskiego romansu.

-—

Ti koehasp lpnie - |.Tyf5zał co chwila - -

a ja poświęciłam dla ciebie moją dobrą sławę,

nie troszczę 6ię o gadania ludzkie. Jakże głu

pią byłam wierząc, że miłość jest czemś tak

pięknem.

Było mu tak jakby zajechał swym automobi

lem w miękki grząski rów, z którego ruszyć już

nie mógł wprzód, ani w L)ł. A i sam automo

bil, kupiony był głównie w celu ułatw ienia ko

munikaeyi z panią Harrrowdean, gdyż dotąd m u

siał jeździć do niej koleją, nakładając znaczny ka

wał drogi, via Londyn.

Z chwilą jednak gdy Gladys padła ofiarą swe

go zderzenia z murem parku Brandesmond, na

dzieja ta zgasła, a został tylko gorzki wyrzut z

powodu celu kupna. Nie powinien był nigdy ku

pować samochodu, a flirt jego z panią Harrowdean

powinien już być dawno zerwany.

Głównym powodem rozjątrzenia pan a B ritt

linga na jego damę, była postawa jaką przybra

ła od pewnego czasu pani Harrow dean względem

Edyty. Z początku piękna wdówka była tak pe

wną, że pan Brittiing nie kocha swej żony, że

nie objaw iała żadnej względem niej niechęci.

Skoro jednak dostrzegła, źe je9t on przeciwnie

pod pewnym względem bardzo dbałym i uważa

jącym małżonkiem, poczytała mu to za oburza

lącą niewierność względem siebie. Uraza jej tliła

jakiś czas w cichości, lecz wybuchła pewnego

duia żywym płomieniem, i to w formie, która

wprowadziła w głębokie zdumienie jej wielbi

ciela.

Pan Brittiing próbował z początku wmówić w

siebie, że nie słyszał tego potoku obelżywych in

synuacyi, jakimi obsypywać poczęła pani Harro

wdeaD swoją rywalkę, lecz wdowa miała nietyl

ko ostry język, ale i ostre pióro, i nio omieszka

ła rozwinąć tego tematu w dwunastu wymow

nych listach, która leżały teraz w szufladzie

biurka pana BrittliDga, jako piekący wyrzut.

—

Nie ! takie listy we własnym domu za ple

cami Edyty, to hańba i nikczemność. Wszystko,

tylko nie to.

Bp przecież pan Brilling nie mógł zmienić le

go faktu, że honor żony jego hył własnym jego

honorem. Rozważać począł okoliczność, wśród

których wziął ją za żonę.

Pierwsze jego m ałżeństw o było małżeństwem

z miłości, żywej, namiętnej, jak ą odczuwa się

w pierwszem zaraniu życia. Przeżyli z sobą dwa

lata pod czarem uczuć prostych i silnych, wśród

wzajemnych dowodów miłości i sporów, jakie

miewają z sobą zakochani, zawsze szczęśliwie

wyrównywanych. Potem Mary umarła, zostawia

jąc mu małego synka, a wraz z nią zamarły

pewne struny jego uczuć i powinien był o tem

pamiętać. Lecz póki życie trwa, żyje fantazya,

która stw arza coraz to nowe przeżycia.

Spotkał więc Edytę w waronkach, które nie

przypominały niczem pierwszej jego miłości. P o

znanie jego z Mary miało w sobie coś niezwy

kłego, nieco awanturniczego Pochodzili z odle

głych stron każde, nigdy wprzód o sobie nie sły

szeli; miłość ich wybuchła nagle, jak płomień,

i zdeptała wszelkie przeszkody. Z Edytą było

całkiem inaczej. Znał ją o(!dawna, wy brał wśród

innych i starał się o nią długi czas. Edyta ukoń

czyła wydział przyrodniczy na londyńskim uni

wersytecie, prócz tego uczyła się wielu innych

rzeczy. Rozumne jej piwne oczy patrzyły prosto

i szczerze z pod szerokiego czoła, ocienionego

bujnym, ciemnym włosem, i nie miały nic do

ukrywania. To właśnie pociągnęło ku niej naj

bardziej pań a Brittlinga.

On sam za to ukrywał przed nią wiele rzeczy,

a przedewszystkiem nie zdradził się nigdy, czem

była jego namiętna miłość do pierwszej żony, i

stworzył samowolnie atmosferę niejasności dokoła

niej i siebie. Wygnać musiał wiele wspomnień,

które nie dostrajały się do dzisiejszego tonu jego

życia, a istnienie Hugona przyjęte zostało, jako

fakt, spełoiony bez żalnego uwzględnienia tego,

co było przedtem. Hugon przecież był ukochanym

jego dzieckiem, przyczem chłopak czuł, źe llritt

iing jest jego ojcem, jak również, że pani Britt

ling nie jest jego matką, jakkolwiek spełniała

wzorowo obowiązki swe względem pasierba.

MCŁABU wychodoi iw » racy dziennie, a mianowicie o lodami« 6 ram« i a godzinie B popołudnia.

Rmtier wieczorny 16 hal., ranny 10 hal. (

5X12

PRBHUMIRATA WlflOSI:

! półrocznie na kwartał na 1 min(ią«

W fCraas wie w misjncu

87 knr.

—

b.13kur.58h.4kor.58h.

a odnoszeniem do domu

......

33»

16kor. 50 » 5kor.50 h.

Pocztą w Au*tro-Węgrzech

33»_

16kor. 50» 5kor.50h.

Pocztą a dwukrotną wyzyłką ............ 36kor.

h.18*

» 6kor. -

w pańetwie Nismieckiem .

34 » 80h.17 » f(). 5kor.80h.

W innych pa(latwech

...............

30a —h.)19a 50a6kor.50h.

Prenumeratęprzyjmują«Adminiitracya*Czaru«wKrakowie i urzędypocatowe.Miejscową pre

n u m e ra tę : bandtl St. Kariiózkiego, trafika w Sukiennicach, Biuro dzienników Hopcaia i Salomonowej,

Hupczyc ulica Jagielloóika, Główna Trafika, Bracia Hildowie, ul. Karmelicka. W« Lwowie ,Czai" ]cif 8o

zabycia w b!arach dziea. S . Sokołewtkicge, A . Olszawtklego, R. Bicha!aba, aa slacyack kolojowycb w Tarsewle,

Ulanowie, Jaile, Rowym Sącza aa peronie w kiięgaral kolijewej, hutai i i ni lanych głdwnlojizych złacyacb

i pirtgerów kolejowych, kilęgarnla PodhelaAtka Zakopane, ktlągaroia Ctaedakgwłklck * « edoalarz, fi(dwna

e. k. !ra(!ka Ith lle , Błiwna c. k. trafika Radów, Kantor pltn M. Schenk Radom.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction