Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 621 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner90

Kraków, Sobota 19 Kwietnia 1890.

Rocznik X LIII.

CZAS

Przegląd polityczny.

Kraków 18 kwietnia

Nie nad bndżetem, lecz raczej nad ngodą cze

sko niemiecką toczyła się w dwóch pierwszych

dniach dysknsya jeneralna w Izbie poselskiej.

Każdy z mówców nią głównie lub wyłącznie się

zajmował, a właściwa kwestya finansowa usuniętą

została na dalszy plan i tylko lekko, dorywczo

b y ł a dotkniętą. To też nie, jak corocznie Carneri,

lecz tym razem Gregr rozpoczął szereg mów opo

zycyjnych , a tem samem z góry wytknięty został

hieruneb dalszym rozprawom nie budżetowym, lecz

ugodowym. Przywódzcą Młodoczechów mówił dwie

godziny przeciw ugodzie, a powtarzając zuane

już z głosów młodoczeskiej prasy zarzuty przeciw

uchwałom konferencyi wiedeńskiej, znużył Izbę

nie wywołał żadnego wrażenia, tem bardziej, 4e

tak prawica jak i lewica w przeważnej części dla

ugody przyohylnie jest usposobioną. Zarzuty Gre

gra odpierał dep. Hajek dokładnem wyjaśnieuiem

stosunków sądowniczych w Czechach, a wczoraj

w świetnej i politycznie znaczącej mowie rozmu

wił się z Gregrem Dr Rieger, a mowa ta była

poniekąd uzupełnieniem znakomitego listu, jaki

"sędziwy przywódca Staroezechów wystosował do

Młodoczechów pod adresem prof. Tilschera. Z klu

bu lewicy zjednoczonej przemawiało dotąd dwóch

mówców Carneri i Menger. Mowa Carnerego, nie

wątpliwie gładka co do formy, a zręczna pod

względem polemicznym, naznacza pewien zwrot

w usposobienia opozycyi, przebija z niej ton ła

godniejszy. Dziś zapewne przemawiać będzie mi

nister skarbu. Sprawozdanie z posiedzenia wczo

rajszego podajemy poniżej.

Nordd. Allg. Ztg, Kreuz Ztg i Post omawiając

mowę kanelerza Caprmego, nie szczędzą jej po

chwał, ale nważają zarazem nadzieje, jakoby te

raz era wolnomyślna nastąpić miała, za zupełnie

płonne. ,Taka najwyżej zajdzie zmiana, mówi Post

że z ubytkiem jasnych stron działania ks. Bis

marcka, znikną też i pewne ciemne strony, któ

remi się w bezwzględnem swem postępowaniu od

znaczał. Ustanie teraz szorstkie obchodzenie się

ze stronnictwami opozycyjnemi, ale stronnictwa,

które dotychczas w skład kartelu wchodziły, uwa

żane zawsze będą za współdziałające w pierwszej

linii z rządem. Na zdanie ludzi innych stronnictw

zważać tylko będzie rząd w takim razie, jeśli zło

żą dow ody monarchicznego i narodowego sposobu

myślenia-"

Wychodząca w Monachium Allg. Z tg , zwraca

uwagę na to, że słowa kanclerza Capriyiego: ,,rzecz

dobrą weźmiemy ztamtąd, gdzie się ona znajdzie,"

odpowiadają ściśle słowom cesarza wyrzeczonym

do sejmu prowincyonalnego brandenłrargskiego:

n Wszystkich, którzy mi będą chcieli pomagać,

powitam z całego serca, zkądkolwiek przyjdą." —

Wynika ztąd, że słowa kanclerza zgadzają się

z programem cesarza i dlatego nie wypada zapo

znawać doniosłości ich znaczenia.

Ze względu na przedwczorajszą dyskusyę w sej

mie pruskim, oddają pisma wolnomyślue berliń

skie wszelką sprawiedliwość umiarkowanym żąda

niom kanclerza co do potrzeb rządu utrzymywa

nia pewnej prasy półurzędowej, wyrażają zaś swe

oburzenie na sposób, w jaki występował minister

Herrfurtb, przypominający ton, w jakim ze strony

rządu za czasów ks. Bismarcka przemawiano.

Do Kreuz Ztg donoszą z Petersburga, że mię

dzy ministrem finansów Wysznegradzkim a mini

strem komunikacyi Huebbenetem zachodzi znaczna

różnica zdań, która się coraz bardziej zaostrza.

Zachodząca między nimi różnica zdań polega głó

wnie na tem, że Wysznegradzki dąży do jabnaj

gpieszniejs?ego dokończenia zamierzonej sieci ko

lei strategicznych, Huebbenet uważa zaś za rzecz

ważniejszą, aby istniejące już koleje strategiczne

wykończyć i zaopatrzyć we wszystkie przybory,

aby w razie mobilizacyi odpowiadały wszelkim

wymogom szybkiego przewożenia wojsk. Huebbe

net ma być w szczególnych łaskach u cara, ale

Wysznegradzki zyskał sobie też jego względy,

tak że niewiadomo dotąd, który z nich z tei wal

:i wyjdzie zwycięsko. Huebbenet zamianowanym

został, jak wiadomo, w miejsce poprzednika swego

zaraz po wypadku pod Borkami.

W Izbie niższej parlamentu angielskiego ma

niezadługo przyjść na porządek dzienny trzecie

czytanie projektu ułatwiania dzierżawcom irlandz

:im zakupna dóbr. Opozycya przygotowuje się do

zaciętej

z rządem. Przywódcy wszystkich

odcieni opozycyjnych zgodzili się na to, aby Par

nell postawił wniosek odrzucenia zaproponowanej

nstawy.

O naradach, jakie się w Medyolanie między

Luzzatim, Brioachim i dep. Saracco odbywały, gło

siły niektóre pisma zagraniczne, że mają one na

celu wsparcie tych dążności przeciwnych obecne

mu rządowi, których motorem jest tryumwirat nea

politański pod wodzą Nicotery działający. Mnie

manie to prostują dzienniki włoskie, utrzymując,

że na zgromadzeniu w Medyolanie naradzano się

tylko nad tem, czyby nie można ścieśnić nieco wy

datków na wojsko. Na dowód, że inicyatorowie

narady medyolańskiej nie sympatyzują z tryum

wiratem, przytaczają zdanie, jakie wyraził Brio*

schi o Nicoterze do sprawozdawcy jednego z dzien

ników, że ,,posiada on wszystkie wady Grispie

go, ale nie posiada żadnej z jego zalet,"

KORESPONDENCYA ,,CZASUU

Lwów 17 kwietnia.

(Rozwiązanie Rady gminnej w Grodzisku górnem.

—

Sprawa zniesienia suspensyi burmistrza m. Rudek. — Wy

jazd Marszałka krajowego).

(X) Według aktów, przedstawionych przez sta

rostwo w Łańcucie, został Jan Skiba, naczelnik

gminy w Grodzisku górnem, z powodn ciężkich

przekroczeń służbowych i nieładu w zarządzie

majątkiem gminy, przez starostwo w urzędowaniu

jako naczelnik gminy zawieszony, a zarazem po

lecono mu, aby urzędowanie zdał zastępcy swemu

Sebastyanowi Sadło.

Zamiast wykonać to polecenie, zwołał Jan Skiba

Radę gminną, która uchwałą swą zatwierdziła go

w urzędzie naczelnika gminy.

Wskntek nalegań Sebastyana Sadło, aby mu

po myśli orzeczenia starostwa oddano urzędowanie

naczelnika gminy, Rada gminna nie uczyniła te

mH zadość, lecz nadto zebrała się powtórnie w no

cyzdnia4na5kwietniab.r. inatemposie

dzeniu, mimo to, że zasuspendowauy naczelnik

gminy Jan Skiba nie został jeszcze z urzędu swe

go usunięty i że Sebastyan Sadło jest prawnym

zastępcą jego, wybrała wbrew przepisom ustawy

Jana Serafina naczelnikiem gminy, zaś Michała

Kulkę jego zastępcą i oddała Serafinowi urzędo

wanie.

Wydelegowana z ramienia starostwa w Łańcu

cie komisya celem wprowadzenia Sebastyaua Sa

dło w urzędowanie naczelnika gminy, natrafiła na

silny opór, a zwołana na dzień 11 kwietnia b. r.

Rada gminna postanowiła, że chce mieć naczelni

kiem gminy Jana Serafina.

Wskutek tego uporczywego postępowania, nie

zgodnego z przepisami ustawy, postanowił p. na

miestnik rozwiązać na mocy § 109 ustawy gmin

nej reprezentacyę gminną w Grodzisku górnem

Przeciw temu orzeczeniu służy jeszcze gminie

prawo wniesienia rekusu do ministerstwa spraw

wewnętrznych w ciągu 4 tygodni, reknrs ten nie

ma jednak mocy wstrzymującej.

Dla tymczasowego załatwienia spraw aż do za

prowadzenia nowej reprezentacyi gminnej ustano

wiony zostanie zarząd osobny. Na razie poruczyło

Namiestnictwo pełnienie obowiązków naczelnika

gminy sekretarzowi powiatowemu Józefowi Jagla

rzowi z Łańcuta.

Burmistrz miasta Komarua, p. Kos, został swe

go czasu zasuspendowany z urzędu. W drodze

rekursu sprawa ta oparła się o Namiestnictwo i

Wydział krajowy. Owóż obie te władze nie zna

lazły żadnej podstawy do usunięcia p. Kosa z u

rzędu burmistrza, i Namiestnictwo, uchylając od

nośne orzeczenie starostwa, którem p. Kos został

w urzędowaniu zawieszony, poleciło wprowadzić

go w urzędowanie.

JE. marszałek krajowy br. Jan Tarnowski

wyjeżdża jutro na kilka dni do Dzikowa. Powrót

spodziewany jest we wtorek.

Lwów 17 kwietnia.

(Bank rolniczy).

Wczoraj popołudnia odbyło się w sali galicyj

skiego Towarzystwa kredytowego ziemskiego X

zwyczajne ogólue zgromadzenie bauku rolniczego,

które zagaił prezes Rady nadzorczej p. Bolesław

Augustynowicz. Wskazał on na nieświetny

wynik finansowy banku w roku ubiegłym i pod

niósł, że przyczyną tego był ogólny nieurodzaj

w kraju i idący za tem brak eksportu. Natomiast

składy zbożowe," które niebawem otwarte być

mają, bndzą nadzieję najpomyślniejszych rezulta

tów banku w roku bieżącym; gdyby jednak ta

nadzieja zawiodła, należałoby się zastanowić, ja

ki kierHnek interesom banku w przyszłości nadać

wypada.

Sprawozdanie dyrekcyi za ósmy rok rachunko

wy (1889) przyjęto bez dyskusyi do wiadomości.

Wykazuje ono ogólny obrót w sumie 1.592,388 złr.

62 ct. Zysk wynosił brutto 13,711 złr, 53 ct., po

odtrąceniu kosztów administracyi i amortyzacyi

okazuje się czysty zysk w kwocie 971 złr. 25 ct.

Obecnie liczy bank 102 członków z 212 ndziała

mi na sumę łączną 42,300 złr.

Na wniosek komisyi rewizyjnej, przedstawiony

przez p. Jana Breuera, udzielono dyrekcyi absolu

toryum.

Imieniem komisyi kontrolującej Rady nadzor

czej zaproponował p. Seweryn Henzel podział czy

stego zysku. Ponieważ członkowie dyrekcyi i Ra

dy nadzorczej zrezygnowali z tantyemy, Rada

nadzorcza zaleca wypłacić na remuneracye dla

urzędników 120 złr., resztę 851 złr. 25 ct. pozo

stawia do decyzyi zgromadzenia; czy wypłacić z niej

dywidendę od udziałów, czy przenieść tę resztę

na rachunek roka bieżącego. Po krótkiej dysku

syi uchwalono całą resztę przenieść na rachunek

bieżący. Na wniosek p. Włodzimierza Gniewosza

uchwalono jeduomyślnie p. Aug. Schellenber

gowi, ustępującemu z dyrekcyi, podziękowanie

i nznanie za wieloletnią gorliwą działalność, po

czem przystąpiono do wyborów.

Do komisyi rewizyjnej wybrani zostali pp.: Wło

dzimierz Gniewosz, Jan Breuer, Antym Nikorowicz,

bar. Adolf Brunicki i Kazimierz Rudnicki.

Do Rady nadzorczej w miejsce pp.: Mikolascha

i Dra Roińskiego, którzy zrezygnowali, wybrani

zostali pp.: Ksawery Porceri i Kazimierz Jawor

ski, do dyrekcyi zaś w miejsce również ustępują

cych pp.: Mikolascha i Schellenberga, weszli

z wyborów pp.: Władysław Bogdański i Dr Pa

weł Dąbrowski.

Kowno w kwietniu.

Pamiętacie bez wątpienia, jak smutno stała spra

wa uczęszczania katolickich uczniów do scbyzma

tyekicb cerkwi. Grcżbami, siłą poprostu pędzono

biedne dzieci do cerkwi; a biada chłopcu, lub

dziewczynie, biada rodzicom, których dzieci chcia

ły wespół z niemi modlić się w katolickim ko

ściele. Obecnie, dzięki Bogu, następuje — zdaje

się — pewien zwrot na lepsze, którego ważnym

dowodem następny cyrknlarz kuratora wileńskie

go do nauczycieli szkół ludowych gubernii ko

wieńskiej:

,,P. kurator wileńskiego okręgu naukowego po

eceniem z dnia 23 lutego b. r. Nr. 1268 zawia

domił dyrekcyę, iż ministrowie: oświaty i spraw

wewnętrznych zgodzili się, aby, wyjątkowo, uwol

nić uczniów szkół ludowych gubernii kowieńskiej

wyznania katolickiego od obowiązku uczęszczauia

w dni galowe do świątyń prawosławnych - z po

wodu jużto niewykształcenia klasy społeczeństwa

do której należą rodzice uczniów, już odległości

w niektórych przypadkach kościołów prawosła

wnych od wsi, a także dla utrudnionych często

środków komunikacyi — i że dzieje się to za

wiedzą Najjaśniejszego Pana. O czem mam

honor donieść pp. nauczycielom ludowym, aby

tem wiedzieli i do tego się zastosowali.

Za dyrektora, inspektor

J. Eliaszewicz."

Be r lin 15 kwietnia.

(J.) Z rozpoczęciem obrad sejmowych po wiel

kanocnej pauzie (przyszła chwila, która rozjaśnić

ma mgłę, jaka po wielkich zmianach opanowała

ogólue życie. Pauza ta zapełuioua była pogłoska

mi o różnych projektach, między któremi trudno

było rozpoznać rzeczywiste od urojonych. Niektóre

z tycb pogłosek miały wprawdzie ogólne znamię

natchnienia, ale nie wytrzymały one nawet naj

lżejszej krytyki i spodziewać s’ę należy, że dal

szych tego rodzaju próbek nie ujrzymy. Kombina

cye i marzenia znikną teraz przed rzeczywistemi

planami, jakie nam lada dzień z ust nowych przed

stawicieli państwa przyniesie.

Sejm pruski nie ma wprawdzie koniecznych po

wodów do żądania od rządu pewnych pod tym

względem informacyj. Zadanie to przypadnie par

lamentowi niemieckiemu, gdyż większa część nie

jasnych dotychczas kwestyj dotyczy się nie kró

lestwa pruskiego, ale państwa niemieckiego. Ale

oprócz pewnej zawisłości sejmu pruskiego od par

lamentu niemieckiego, jnż samo wystąpienie no

wego kanclerza stanowi fozpoczęcie nowego okre

su. Nowy kanclerz w przemowie swej wprawdzie

starał się zbić podobną ideę, jakoby iana miała

zapanować era, ale słusznie poseł Rickert odpo

wiedział, że nikt rozsądny prawdopodobnie zby

tnio się pod tym względem nie łudził, chociaż

z drugiej strony rozpoczęcie pobismarcbowsbiego

okresu już możua samo przez się nazwać no

wą erą.

Dzisiejsza mowa jenerała kanclerza — jak go

nazwał poseł Windborst — zyskała nietylko przy

cbylne przyjęcie, ale żywe oklaski wszystkich

stronnictw. Nie otworzyła ona jednak księgi

siedmiu pieczęciach, ale poruszała się jedynie

w zakresie mów wstępnych; a ustęp uprawniają

cy wszystkie stronnictwa do współpracy około

dobra monarchii i państwa, porusza tylko pnukt, któ

ry teoretycznie zagwarantowanym jest konstytucyą,

a praktycznie bardzo podobnym jest do tak czę

stych captatio beneuolentiae. — Mimowoli jednak

że zawiera on ostrą krytykę bismarckowskiego

oodziału reprezentacyi krajowej na przyjaciół i

nieprzyjaciół państwa.

Jenerał Capriyi przyznał, że obok posągowej

postaci księcia Bismarcka niemożebuem było wy

stąpić z życzeniami, ideami i planami, chociażby

one były najsłuszniejsze i najlepiej uzasadnione.

Był to punkt, który opozycya często wytykała

księciu kanclerzowi, a który sporo się przyczynił

do niełaski, a nawet gromów, jakiemi Bismarck

ją traktował. Skutkiem systemu bismarckowskiego

nastąpiło obniżenie samodzielności ministrów

ubezwładnienie parlamentu. Parlament bismarckow

ski nie istniał do obradowania, ale li dla sankcyo

nowania planów wszechwładnego prezesa mini

strów. Nawet p. Raucbbaupt przywódzcą stronnictw

kartelowych, przyznał wczoraj otwarcie, że sejm

(p. Raucbbaupt mógł mieć na myśli tylko stronni

ctwa kartelowe) spał zbyt długo. P. Raucbhanpt

przyznał więc, że większość reprezentacyi krajo

wej znajdowała się wobeo osoby ks. Bismarcka

w stanie hypnotycznym. W śpiącym więc sta

nie trójka kartelowa wtórzyła i przychylała się

do wszelkich życzeń, jakie tylko wszechwładny

kanclerz podniósł.

Prezes ministrów przyznał także, że ministrom

większa przypadnie samodzielność. Jest to powrót

do dawnego pruskiego systemu, który pod księ

ciem Bismarckiem znikł był zupełnie. Ministrowie

epoki Bismarcka byli tylko wykonawcami woli

kanclerskiej, a w razie najmniejszego nieporozu

mienia ustępowali na jego skinienie.

Dawne przysłowie powiada, że ,,nie należy są

dzić podług pierwszego wrażenia". Ale trudno tak

że pierwszemu wrażeniu zupełnie podrzędne przy

pisać znaczenie. Nietylko sejm, nietylko Prusy,

nietylko Niemcy, świat cały ciekaw był pierwsze

go wystąpienia nowego kanclerza. I przyznać trze

ba, le pierwsze wrażenie nadzwyczaj było sym

patycznem. Z tego samego miejsca, z którego re

prezentacya narodu zwykła była słyszeć lekcewa

żące tylko przycinki, sarkastycznym wypowiadane

tonem, ozwał się głos męzki i silny ale pojednaw

czy, zachęcający do wspólnej pracy około dobra

narodu wszystkie bez różnicy stronnictwa. Mowa

nowego kanclerza była zarazem mową pogrze

bową dla tyle sławnego kartelu.

Prezes ministrów, jako kierownik ministerstwa

spraw wewnętrznych, zamianował adjnnktów bu

downictwa Adama Mitschę i Karola Woj

ciechowskiego inżynierami budownictwa pań

stwowego w Galicyi.

Minister spraw wewnętrznych przeniósł starostę

Zygmunta Ma s i uk a z Rudek do Rohatyna, prze

znaczył nowomianowanego starostę Albina Świ

tał skiego dla Rudek, oraz poruczył sekretarzo

wi Namiestnictwa Drowi Juliuszowi Szumi ań

ski emu, kierownictwo starostwa w Rawie.

J. E. p. Namiestnik przeniósł komisarza po

wiatowego, Józefa Herasymowicza z Wado

wic do Lwowa, przeznaczając go do służby przy

Namiestnictwie.

Rada państwa.

Na wczorajszem posiedzeniu Izby poselskiej to

czyła się w dalszym ciągu ogólna dyskusya

nad budżetem.

Dep. Ttirk polemizuje z Carnerim i odpiera

zarzut tegoż, jakoby wiua za ekscesy uliczne na

Neulerchenfeld spadała na antisemitów. Mówca

uskarża się na ucisk, jakiego doznaje stronnictwo

jego zarówno ze strony władz, jak też i ze strony

niemiecko-liberalnej prasy. Ugoda — powiada dep.

TUrk — jest tylko częściowym pokojem, który

niemiecko-czescy przywódcy zawarli z rządem,

przez co zerwali solidarność z Niemcami w in

nych kraiach i narazili icb sytuacyą na niebez

pieczeństwo. Naród niemiecki w Austryi jednak

nie chce nawet znać panowania p. Plenera i nie

miecko liberalnych, gdyż nie rozumieją oni myśli

narodowościowej i nie są w stanie kształcić na

rodu niemieckiego w duchu narodowościowym. Co

się tyczy Czechów, to oba stronnictwa zarówno

młodo* jak i staro-czesi pojmują dobrze ducha na

rodowości, lecz młodoczesi posiadają więcej ognia,

podczas gdy staroczesi są rozważniej si i powol

niejsi. Zacięta walka Czechów z Niemcami pocho

dzi z obawy ich przed cesarstwem niemieckiem i

przed germanizacyą. Mówca kończy swe przemó

wienie temi ?łiwy: ,,Chcemy być Niemcami, chce

my się ośmielić być nimi!" (Oklaski ze strony

antisemitów — sykanie z lewicy).

Dep. Dr Gregorec wyraża życzenie, aby ugo

da nietylko w Czechach została przeprowadzoną,

lecz także i we wszystkich różnojęzycznych kra

BEZ DOGMATU.

POWIEŚĆ

(36)

Przez

Henryka Sienkiewicza.

T o m drug;i«

(Ciąg dalszy).

Chcąc powiększyć ,,thc attraction" swego salonn,

uczyniła z niego przybytek muzyki. Sama śpiewa,

jak syrena, i rzeczywiście ściąga tem ludzi. Wi

duję też często u niej fortepianistkę, Klarę Hilst,

młodą i hożą Niemkę ogromnego wzrostu, którą

jeden z malarzy tutejszych określił w ten sposób :

Fest beau, mais c’est deux fois grandeur naturelle!

Miała ona tu w ostatnich czasach, mimo swego

niemieckiego poch dzenia, wielkie powodzenie. Co

do mnie należę widocznie do starej szkoły, bo

nie umiem sie poznać na dzisiejszej grze, polega

jącej na sile, to jest na wybijaniu zębów forte

pianom. Słuchając ostatnim czasem Bilstówny u

Laury, pomyślałem sobie w duchu, że gdyby torte

pian był człowiekiem, który uwiódł jej siostrę, nie

mogłaby go walić zawzięciej. Grywa ona także

na fisharmonii. Utwory jej mają wielkie powodze

nie w tutejszym świecie muzycznym i uchodzą za

głębokie, prawdopodobnie dlatego, że gdy się je

słyszy raz dziesiąty, człowiek mówi sobie: może

za jedenastym coś zrozumiem. Przyznaję, że te

uwagi moje są złośliwe, a nawet zuchwałe, gdyż

nie jestem znawcą. Przychodzi mi jednak do gło

wy pytanie: czy muzyka, dla której zrozumienia

trzeba być profesorem konserwatoryum, do której

nie mają klucza już nietylko prostaczkowie, ale

nawet ludzie rozwinięci i poniekąd muzycznie wy

kształceni — jest tem, czem być powinna? Oba

wiam się, aby, idąc tą drogą, muzycy uie wy

tworzyli z czasem kasty egipskich kapłanów, prze

chowujących wiedzę i piękność wyłącznie dla

siebie.

Mówię to dlatego, że zauważyłem, iż od czasów

Wagnera muzyka, w porównaniu naprzykład z ma

larstwem, idzie wprost przeciwną drogą. Nowsze

malarstwo zacieśnia dobrowolnie granice swojej

kompetencyi, wyzbywa się idei literackich i filo

zoficznych: nie kusi się na oddawanie mów, ka

zań, zdarzeń historycznych, potrzebujących komen

tarzy, nawet alegoryj, nietłómaczących się od

pierwszego rzutu oka, słowem ogranicza się z zu

pełną świadomością tego, co robi, do odtwarzania

kształtów i plam barwnych. Muzyka od czasów

Wagnera, wprost przeciwnie, usiłuje być nietylko

harmonią tonów, ale zarazem filozofią tej harmonii.

Sądzę, że wkrótce przyjdzie jaki wielki geniusz

muzyczny, który powie, jak w swoim czasie He

geł: ntylko jeden mnie rozumiał — a i ten mnie

nie zrozumiał."

Hilstówna należy do kategoryi filozofujących

w muzyce, co jest tem dziwniejsze, że dusza jej

jest pełna prostoty. Ta karyatyda posiada jasne,

naiwne oczy dziecka, jak również jego szczerość

i dobroć.

Wielu ludzi zabiega tu koło niej, bo nęci ich

zarówno jej piękność, jak i ów nimbus, otacza

jący każdą kobietę, na której głowie spoczęła ręka

sztuki; a jednak najmniejszy cień nie padł nigdy

na jej opinię. Mówią o niej dobrze nawet kobiety,

bo je rozbraja swoją rzeczywiście niezwykłą do

brocią, prostotą i wesołością. Wesoła jest jak

ulicznik i nieraz widziałem ją śmiejącą się, jak

śmieją się pensyonarki - do łez, co gorszyłoby

ludzi, gdyby nie to, że Klarze, jako artystce, wszy

stko uchodzi. Jestto w ogóle piękny moralnie,

lubo, poza artyzmem, może niezbyt bogato upo

sażony typ. Laura, która w gruncie rzeczy jej nie

lubi, dawała mi kilka razy do zrozumieuia, że

nKaryatyda" kocha się we mnie. Przypuszczam,

ze tak nie jest, ale że mogłoby tak być, gdybym

się o to postarał. To pewna, że Klara lubi mnie

bardzo i że poczuła dla mnie sympatyę od pier

wszego spotkania. Ja płacę jej wzajemnością, nie

myślę jednak czynić żadnych zabiegów na jej

zgubę. Gdy widzę jakąś kobietę po raz pierwszy,

spoglądam na nią z mocy dawnych przyzwycza

jeń, jak na przyszłą możliwą zdobycz— ale są to

raczej odruchy myślowe. Druga następna myśl

już jest inna. Wogóle mam dla kobiet uczucie tego

rodzaju, jakie może mieć jubiler, wycofany z in

teresu, dla drogich kamieni. Ujrzawszy jakiś cenny

klejnot, powiadam sobie: warto się o niego po

starać — następnie przypominam sobie, żem się

już zlikwidował— i idę dalej.

Mimo tego, począłem ją kiedyś pół żartem na

mawiać, by przyjechała z koncertem do Warsza

wy; obiecywałem jej, że pojadę z nią razem, jako

honorowy impresario. Nie powiem, żeby taka po

dróż, gdyby kiedykolwiek przyszła do skutku, nie

miała dla mnie pewnego powabu.

Do kraju wybieram się rzeczywiście. Ciotka

oddała mi swój dom w Warszawie i wzywa mnie

do uregulowania tytułu własności. Bywam zresztą

zawsze w Warszawie w czasie wyścigów. Ktoby

pomyślał, że ciotka, kobieta tak poważna, oddaua

gospodarstwu, modlitwom, dobrym uczynkom, ma

jednę światową słabość — sport wyścigowy. Jestto

jej namiętność. Może jej odziedziczone rycerskie

instynkta, które kobiety dziedziczą równie dobrze,

jak mężczyźai, znajdują sobie w ten sposób ujście.

Konie nasze biegają od Bóg wie ilu lat — i stale

są bite. Ciotka nigdy nie opuszcza wyścigów, za

pala się; w czasie biegów naszych koni staje o

parta na lasce na tylnem siedzenia powozu, z ka

peluszem na bakier, śledzi namiętnie gon’twę,

poczem wpada w nieopisany gniew i przez całe

miesiące zatruwa życie pauu Cbwastowskiemu

Obecnie dochowała się podobno jakiegoś nadzwy

czajnego konia i wzywa mnie, bym przyjechał

widzieć tryumf barwy czarno żółtej. Pojadę.

Pojadę i dla wielu innych przyczyn. Powiedzia

łem już, że jestem względnie spokojny, niczego

nie żądam, niczego się nie spodziewam i ograni

czam wedle sił własne ja, słowem, zgadzam się

na pewnego rodzaja duchowy paraliż, zanim przyj

dzie fizyczny i porwie mnie, jak porwał mego

ojca. Ale nie mogłem przecie zapomnieć, skutkiem

czego paraliż mój nie jest ani doskonały, ani zu

pełny. Ta jedyna istota, którą w życiu kochałem,

rozdzieliła się obecnie we mnie na dwie odrębne.

Jedna z nich zowie się pani Kromicka, draga

Anielka. Dla pani Kromickiej jestem obojętny i

obcy — ale Anielka nawiedza mnie i przynosi mi

w darze poczucie mojej winy, mojej głupoty, du

chowego niedołęstwa, bólu, goryczy, zawodu i za

traty. Hojny i dobroczynny duch! Byłoby mi na

prawdę dobrze dopiero wówczas, gdyby mi wy

cięto ten zwój mózgowy, w którym siedzi pamięć.

Mużoa wprawdzie i tak żyć, ale takie życie jest

niesłychanie liche, bo człowiek ma ciągłą świado

mość tego, że jest wozem bez kół. Staram się

za każdym razem przepędzić za dziesiątą granicę

myśl o tem, coby być mogło, gdyby wszystko

złożyło się inaczej — i nie zawsze umiem tego

dokazać. Mój hojny i dobroczynny anioł wraca

i znów wysypuje mi na głowę róg obfitości. Więc

oto przypuszczam chwilami, że pani Kromicka

zabije we mnie Anielkę - i dlatego chcę jechać,

przypatrzyć się jej szczęściu, jej pożyciu i wszyst

kim tym koniecznym zmianom, które musiały

w niej zajść - i uczynić ją całkiem niepodobną

do Anielki. A być może, że zobaczę pani% Kro

micką w Płoszowie. Niepodobna nrzecie, by ma

jąc tam chorą matkę, nie odwiedziła jej po dzie

sięciomiesięcznej rozłące.

Przypuszczam, że się pod tym względem nie

oszukuję i nie łudzę — i że ceci tuera cela. Li

czę w tem głównie na moje nerwy, które lada co

razi. Pamiętam przecie, że gdym poznał Anielkę

i że gdy jej urok zaczął mnie ogarniać z nie

przepartą siłą, sama myśl o tem, że jakiś Kro

micki zbliżał się do niej, odstręczała mnie od

niej i czyniła mi ją mniej drogą. Cóż dopiero te

raz , gdy ona jest żoną jakiegoś Kromickiego, gdy

nosi w sobie poczucie przynależności do niego i

gdy jest jego ciałem i duchem. Prawie napewnc

mogę powiedzieć, że mnie będzie raziła, odstrę

czała na każdym kroku i że ceci tuera cela.

A wreszcie, gdyby i nie? gdyby się stało ina

czej - co właściwie mam do stracenia? Zysków

nie pożądam, ale gdyby nawet wypadki złożyły

się w taki sposób, iżby z nich wykazało się, żc

wina nie jest tylko po mojej stronie, że nie ji

sam jestem odpowiedzialny za to, co się stało i

że ciężar trzeba jednak rozłożyć na dwoje ple

ców— może dałoby mi to pewne zadowolenie

Powiadam: może, bo nie ręczę... Myśl jakowej(

zemsty jest odemnie daleka. Za zawody nczucio

we mszczą się ludzie tylko na scenie. W życii

realnem odwracają się z niesmakiem - i na ten

koniec. Przedewszystkiem, ażeby dowieść dzisiei

szei pani Kromickiej, że żle postąpiła, wzgardz

wszy mą skruchą, musiałbym sam w to niezs

chwianie uwierzyć, a ja mam i takie chwili

w których dalibóg, niczego nie jestem pewny.

(Ciąg dalszy nastąpi).

,,tastaa* w/chodzi codziennie wieczór, wyjąwszy niedziele i dni świą+ecine.

Uó-d^.elne Nra Cza su , o ile zapas starczy, w Krakowie po 10 e,, s przesyłka pocztową 12 e.

WeLwowiepolO c.do nabycia w Biurzedzienników, ni.KarolaŁndwlka1.» .

PłenB raierats wynosi:

ii_.

aa eały rok «* kwartałIIaa 1 miesiąc

1 ***9 w państwie " « t r y a o k i e m ..........................................

24złr.

6 złr.

|| 2złr. 50 ct.

eau ec k iem ...............................................

28zir.

7 złr.

I 3złr.

do Włoch, F r*acyl, Anglii, B elgii Szwajoaryi, Tnroyi

innych państw, n *leżących do związku pocztowego . .

32 złr.

8 złr.

| 3złr.

^ ra a z m e m tę przyjnaaje ilę tylko od »-go do oatntnlesro dnia w miesiącu.

M ety _ s pieniędzmi i przek a zy pieniężne na prenumeratę i ogłoszenia uprasza się nadsyłać franco do

Almuustraoyi Czasu w Krakowie. L isty reklam acyjne nieopiecsętowane nie podlegają óplac:e po

cztowej. Listów niefrankowanych nie przyjmuje się. »«ykojsta*aów nadsyłanych nie zwraca się.

ricBbntialę prxy|m«Ją:

Administracya .CZASU" w R rakew fo i urzędy pooztowe. Klejłsow ą pronnaaoraty księ

garni* 8. A. Krzyżanowskiego, handel Smidowicza w Sukiennioaoh, biuro dzienników i ogło

szeń Ignaoego Herza przy plaou Maryackim 1. 9, handel Bajera przy ulicy Grodzkiej’ , główna trafika

róg Kynku i ulicy iw. Jana.

—

O g ł o c a e n l a (inseraty) przyjmuje się za opłatą od miejsca wiersz*

drobnym drukiem (petit) za pierwszy raz 10 cent., za ka!dy następny po 5 oent. KT ndoałnno (na

3 stronie) od miejsoa wiersza drukiem drobnym po 30 oent. sa każdy raz.

—

_ 0**ee»aala t p*a

aaneralę przyjmują: wa Łwuwi. Biurodzienników ulicaKarolaLudwika 1.9^ w Va*ysn

wyłącznie p. Adam, Rae des Saints-Póres 81, (prenumeratę p. W. Raczkowski, Courbevoi pod Paryżem,

Rue du Chemin de fer 44); w W i e d n i a pp. Haasenstem A Vogler (także w Hamburgu, Frankfurcie

n. M., Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrooławin), A. Oppelik, R. Hossę (także w Berlinie, Hamburgu, Mo

naohium i Norymberdze), H_ Sohalek, M. Dukes, J . Danneberg, (tylko prenumeratę pp. H. Goldsohmidt

*C.),w »»ikfu.1«U.m .G.L.L’anbehC.WWumwii przyjmująogłoszeniapp.

Beiohman i Frendler, biuro ogłoszeń przy ul. Senatorskiej.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu