Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 689 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N" 254

fCesia 24 hal.|

Kraków, Sobota 15Czerwca

Rocznik LXXL

Punctum saliens.

1 rasa wiedeńska należy z pewnością do naj

gorzej redagowanych ze wszystkich prą?, w ycho

dz-ących w stolicach państw , a publiczności w ie

deńsko - niem iecka do najgorzej informowanych.

Prasa ta interesuje się wyłącznie życiem i na

strojem Wiednia. Już o prądach, panujących w

kotach nietniecko-cseskich, cz.y niemiecko-styryj

skich, prz,ynosi tylko skąpe wiadom ości. O życiu

politycznem rragi, Krakowa, Lubiany lub Trye

stu, panuje tam głuche m ilczenie. Nie pojawiają

się o tem żadna korespondencje, żadne bezstron

ne ioformncye, żadne sprawozdania z głosów

pism.

Reichspost, organ wpływowej i na ratuszu i w

parlamencie partyi, informuje w prawdzie często

o stosunkach Galicyi, ale w niedostateczny, w

niezgodny z faktami sposób, bo jak wiadomo, in

formacje zawdzięcza wyłącznie współpracowni

kom »ukraiński/p*. Przeciętny Wiedeńczyk , na

podstawie lektury *Reiclispostów«,

»Zeitów«,

»Press« i *Tagblattów« może śmiało powiedzieć

o odleglejszych prowincyach państwa: »dalibóg,

że wiem o tem mniej, niźli o Chinach«.

Ale

oczywiście mniejsza o prasę i o przeciętnego Wie

deńczyka. Ważniejszą, bo już wprost niebezpie

czną dla państwa rzeczą jest to, że i biura mi

nisteryalne są pod tym względem źle obsługiwa

na, Komunikaty półolicyalne o głosach prasy pro

wincjonalnej, skąpe i niedołężnie redagowane, o ile

się w ogóle pojawiają, uderzają złym doborem i

nieoddaniem w łaściw ej treści. Zachodzi też wiel

kie podejrzenie, źe sprawozdania prasowe, skła

dane na miejscach decydujących, grzeszą tem i sa

memi wadami. Tylko tern można sobie wvtłóma

ezyć, że rząd najwidoczniej nis oryentuje się tak

sam o w nastrojach i prądach, dominujących poza

rogatkami Wiednia, jak ów przeciętny Wiedeń

czyk.

Klasycznym przykładem tego są ostatoie uchw a

ły krakowskie. Dla polityków niemieckich, obsłu

giwanych przez prasę wiedeńską, tak samo, jak

dla rządu, oraz dia szerszej publiczności przy

szły one niespodzianie i były obuchem w głowę.

A przecież kt,okolwiek czytał uważnie polskie

dzienniki, a specjalnie Cm s i Nową Reformę,

organa dwóch poważnych stronnictw w kraju:

konserwatywnego i demokratycznego, powinien

był być przygotowany na to, że kw estya podziała

Galicyi i odnośny traktat, przez Dra Seidlera

z Rusinami zawarty, będzie podstawą uchwał ko

misy i parlamentarnej. 1 Czaa i AT. Reform a za

pow iedziały to przed zebraniem komisyi kilka

krotnie bardzo w yraźnie. Artykuły te nie doszły

jednak do wiadomości Wiednia, a specyalnie

przez prasę wiedeńską zostały zignorowane, jak

z w yk le głosy opinii nie niemieckiej. Stąd niespo

dzianka.

Zdawałoby się jednak, że, przynajmniej e.r p t s ł

prasa wiedeńska, zarówno* jak informujące ją

biura prasowe, uznają za stosowne postarać się

o autentyczny tekst uchwał krak;owskich, oraz

o zgodne z prawdą ich oświetlenie. Bynajmniej 1

Tekst cenzura okaleczyła, a rozumowania prasy

w ypadły fantastycznie. Przeinaczono tekst nchwał,

rozwinięto jakąś polem ikę z wiatrakami, przemiL

aż do wczoraj - komentarze organów

-.etsa.no.

polskich, — jednem słow em skarykaturowano po

łożenie i na tle tej dowolnej karykatury narobio

no gw ałtu pod niebiosa. Potrzeba było głosu Le

s/er L loyd a , a więc dziennika budapeszteńskiego,

aby zgodnie z prawdą zaznaczyć, że Polacy o

świadczyli w u chw ałach gotowość głosowania za

budżetem — byle nie Dft Seidlerowi — oraz,

że położyli nacisk na sytuacyę wewnętrzną

w państwie. Wprawdzio Pester Lloyd ze zrozu

miałą dyskrecyą, jako organ węgierski, nie w ym ie

nił sprawy podziała Galicyi (aby nie stwarzać

precedensu m ięszanią się do wewnętrznych kw e

sty j Cisiitawii), ale stanowisko Polaków zrefero

w ał przedmiotowo, dając tom godny naśladowa

nia przykład prasie wiedeńskiej.

Na ezem źe zaś polega tendencyjne przedsta

wienie sprawy w Reichspostach i Pressach? -

Z uderzającą zgodnością, nasuwającą myśl o ja

kiejś w skazów ce z zewnątrz, przem ilczały one

spraw’ę podziału Galicji i wy sunęły na to miej

sce kwestyę polityki zagranicznej. Opozycję Po

laków przedstawiły wprost fałszywie, jako w y

wołaną traktatem brzeskim, powolnem post,ępo

niera rokowań w ogólnej sprawie polskiej lub

nienawiścią do Niem ców w Au.stryi i Rzeszy.

Dr Seidler — woła N. fr. Presse — ma paść

niewinną ofiarą polityki zagranicznej.

»Polacy

w yobrażają sobie — pisze w numerze wczoraj

szym — źe m oże być utworzone w Austryi mi

nisleryum przeciwko Niemcom, przeciwko ludo

wi, który w-ojnę dźwiga i który jest godłem na

szej zagranicznej polityki«. »Polacy się przez ten

błędny krok odosobnili*. N iewiadomo w kogo

chcą organa niemieckie w m ówić, źe uchwały kra

kowskie są zwrócone przeciwko Dr Seidlerowi,

jako rzekememu wyobrazićielowi polityki zagra

nicznej, Pomijając już, że w kwestyi tej doszli

przedstawiciele Polaków z hr. Burianem do tym

czasowego porozumienia i uznali, że trzeba mu

pozost,awić pew ne resp iro, to ten nonsens, aby

za niezręczność i nioszczerość polityki zagranicz

nej austryackiej ubiegłego roku czynić odpowie

dzialnym gabinet eislitawski, nie przychodził P o

lakom nigdy do głowy. Za traktat brzeski uczy

nili odpowiedzialnym w’prost hr. Czernina. A jak

komentarz póło rzędowy w swoim czasie przy’

zna/, podobno nie bez skutku.

O fakcie zasadniczym, o istotnem p n n clu m saliens

całej opozycyi uchwalonej w Krakowie, t. j. o re

w’ersie podpisanym Rusinom przez Dra Seidlera,

było w prasie wiedeńskiej przez ostatnie pięć dni

głucho. Poprostu zataiła tę kwestyę w sposób

rażący, a dla możności uruchomienia parlamentu

szkodliwy. Dopiero wr numerze piątkowym poin

formowała półgębkiem o rozmowie wicepr. Kę

dziora z Drem Seidlorem, w której premier po

średnio przyznał, że zaw’arł z Piusinanii umowę

przeciw Polakom. Zasłonił się tylko — naiw

nie! — obowiązkiem dyskrecyi.

Chwila objektywnego zastanowienia się nad

wywołanem przez to położeniem Polaków wy

starczyłaby , aby zrozumieć, że wobec kom

promitującego lojalność premiera

własnego

przyznania, nie mogą go oni żadną miarą

popierać.

—

Minister, -

który gotuje się —

aby potargać akt cesarza Franciszka Józefa z 4

listopada, zawierający uznanie integralności Ga

licyi, minister, który zapowiada, że naruszy s ło

w’o cesarskie, wypowiedziane w lutym, wedle

Wjśmnito wlecsorae,

C a n j « g!(w sefit oi wie?*»« p?Hte* 80 hu!., w *oboty, niedzfe!e; l(więta i dni praedłwifk «r!em petit

80 u l., nfc/ad tabelaryczny, cy(?owy, »komplikowany, 40 hal. N td m t e o a I K akrołogta od *ćejac«

wier**» drukiem petitowy«« 80 bat,, *a kaidy ra*. G łosy

po S kor,,, ryW9 n;łt(y ha*,

dław« p* w » » « i ps» diiut* »koaoańointy«*. k?w**!lU!tjr prywatM, łtotry,

fr* P? ka*. I’W

e i s*fajiw« wie?*»».

* głoszenia i nrasaEB^ratij pr?rjaiuj%: wa Łwowla biorą drisnBikó» St *okołow*kt«*« 8 , Oł

*snwikiego, K. B!iehłtaba; w Jarosławia Biuro dsienników; w Podgórza Potwrslikh w Przo mjr!Iw

A. Jany*i!d knę|«riu» t K. Bi!let; w R«m sowIo M. Weintraub; w tSUnlśłswowto Jmiol(ki ? Sp.

w Tarnów(« M. Racku)i, O Hsnt; w Tarnopola Somaniewski; w Ptryłd wyłącinie p, t?, K»es

kowtki, 14 (3tł* d.« T?eri*e; w W ied n ia UMnaasieia A Tog!er, R. Mo»»e (taki« wft w**y*tkwk fiiiaołs’.

H. Schalok, IŁ Duke«, JB. Braun, i . Danueber*, Bock A Bemfeld, H. friedl, E. Lsmto (tytko pnsitimeraia

H. Ooidschauedt A Corap.), M. Perles; w Pntnktnreio b. H G. h. Daube AComp,; wPradso «Mildoj

Pr. Hołorka. W sty * pieniądłaji i p in e k a zy pieniełne na prenumeratę 1 ofloMańia priyjmuje A*.laii

*i*ir*cy* »Cxa*u« w Łrasowio, leklaMasy« »iawpiassftow««» aie pt«łte|*j!j op/a:t* pocitourr)

Łiriów w*8opłMim*sli ta» jB łlisq t «19. B}kapM* stadsylAayob ai« s «fau «§f.

2* kaidą s^iłts^ tdrts* śepfaca ilq 40 ba!.

AOSKHS RBTDAS(rn al. tw * ’SnmMsA

SX. - Teietwa me, 4«.

którego to słowa cesarz Karol zachowa wobec

Polaków politykę swojego dziada, minister, który

gotów jest doradzać swemu monarsze dopełnię

nie gwałtu i bezprawia wobec Polaków, nie może

chyba ani przez chw’ilę liczyć na jagnięcy z ich

strony spokój. Nie za błędy hr. Czernina, a tem

mniej za hr. Buriana, ale za władne błędy i

nieszczerość polityczną ma odpowiadać i odpowie

Dr Seidler. Przeciw tej prawdzie nic nie pomoże.

A najmniej retoryczne kwiaty, jakiemi codzień

wiedeńska prasa ozdabia sw e artykuły w spra

wie krakowskich uchw ał, atakując je za to, cze

go w nich n iem a, przemilczając zaś ich rdzeń

właściwy !

Doradcy hr. Czernina.

Urzędowe doniesienie podało niedawno do pu

blicznej wiadomości fakt utworzenia w Wiedniu

wojskowego wydziału ukraińskiego i nominacyę

jego naczelnika. Z suchej depeszy Biura koresp.

trudno wywnioskować, jakie znaczenia ma ta no

w a ’ formacya i jaki ma być jej zakres działania;

w’olno tylko przypuszczać, źe były w tej mierze

postawione ze strony kompetentnych czynników

wojskowych jakieś konkretne wnioski, które zna

lazły uznanie korony. Nie podobna zresztą stwier

dzić, skąd w yszła inieyatywa tego kroku, 1który

nie jest pozbawiony politycznego znaczenia i do

tyka także polityki zewnętrznej; mim owoli je

dnak nasuwają się reminiscencye z okresa tra

ktatu brzeskiego, kiedy to nieodpowiedzialni do

radcy hr. Czernina razem z nim wyczarowywali

z nicości państwo ukraińskie i układali warun

ki pokoju.

Jest to zjawisko pod względem psychologicznym

trudne do zrozumienia, że ludzie tej moralnej

wartości, co bar. Wassilko i jego najbliższe oto

czenie, mogli nietylko uzyskać dostęp do kół

poważnych, kierujących losami monarcha, ale

wywierali tam w pływ , niemal decydujący. Jeszcze

kulisy traktatu brzeskiego nie zostały całkowici*

odsłonięte, ale już z tego, co doszło do ogólnej wia

domości, możn 1 nabrać przeświadczenia, że hr.

Czernin działał po omacku, spuszczając się bez

warunkowo na sw oich ruskich doradców, dobra

nych przytem bardzo bezkrytycznie. Rezultaty

tej, co najmniej dziwnej, nieznajomości ludzi, są

znane; hr. Czernin zaprzepaścił dla Austryi spra

wę Ukrainy, tak samo jak polską i naraził mo

narchię na nieobliczalne moralne i materyalne

szkody. Dzięki jemu i jego doradcom w rodzają

bar. Wassilki, Ukraina przyniosła Austryi same

tylko rozczarowania, które najlepiej wykazały,

ua jak fałszywych i tendencyjnych iaformacyach

opierał b. minister spraw zagranicznych swój

ukraiński program.

Ale hr. Czernin wierzył t,ylko bar. Wassi!ce i

jego jedynie słuchał jako »bezinteresownego« o

broiicy Ukrainy« ; o bezinteresowności tego szcze

gólnego działacza chodzą bardzo rozmaite wieści;

pomijając jednak tę kwestyę, trudno sobie w y

tłumaczyć. na jakiej podstawie Rusin i Ukrainiec

tak świeżej daty, jak bar. Wassilko, wyrobił so

bie opinię rzeczoznawcy Ukrainy. Jest to jedua

z tych zagadek wojennych, której rozwiązanie

dać mogą chyba dyskretne, niestety, poczekalnie

wiedeńskich biur ministeryalnych.

Znacznie logiczniej i konsekwentniej postępo

wali Niemcy. I oni takźo przez c zas dłuższy bro

nili złudzenia ukraińskiego, widząc w nich narzę

dzie paraliżujące swobodę ruchów Itosyi. B yła

to jednak taktyka dyplomatyczna, która miała

swoje znaczenie, dopóki R osya stała w obozie

ententc. Odkąd jednak bolszewicy zwyciężyli i

Ukraina przestała odgrywać rolę czynnika rozsa

dzającego Rosyę, Niemcy zobojętnili dla sprawy

ukraińskiej, a po opanowaniu Kijowa zwątpili o

istnieniu autentycznej Ukrainy. Podczas gdy pra

sa wiedeńska z widocznem upodobaniem podnosi

jeszcze ciągle znaczenie kwestyi ukraińskiej, w

prasie berlińskiej korespondenci, wysłani w ślad

za wojskiem nieinieekiera do Ukrainy, twierdzą

z c ałą stanowczością, że Ukraińców nie znaleźli!

Tak to metody działania i umiejętność oryento

wania się w sytuacyi są odmienne w Berlinie i

Wiedniu. Gzy nie należałoby zacząć pogłębiania

przymierza od usunięcia tych różnic istniejących

nie ku chwale i korzyści Austryi?

Zapewne, nikt nie wymaga, aby prasa i biuro

kracja wiedeńska neaowały istnienie Ukrainy,

którą znają zdawna pod postacią kwestyi ruskiej

w Galicyi; nie chodzi nawet o specyalne ich

sympatye czy uprzedzenia do tego lub innego

narodu; ale nie ulega wątpliwości, źe interes

państwa wieleby na tem zyskał, gdyby w W ie

dniu oceniano mniej tendencyjnie rozmaite poli

tyczne stosunki i więcej liczono się z realnymi

faktami i w’artościami. Wów czas i traktat brze

ski, d zieło hr. Czernina i bar. Wassilki znalazłby

tam właściwą ocenę i sprawa Ukrainy wywoła

łaby trzeźwiejsze sądy; nie przyszliby też nigdy

do głosu różni niepowołani doradcy, których wska

zówkom czy inspiracyotu przypisać należy smu

tne wykolejenia polityki austryackiej.

3.700 milionów.

Parlament niemiecki zajmuje się obecnie spra

wą nowych podatków, które mają przywrócić

równowagę budżetu państwowego na czas wojny.

Według wniosku postawionego przez przedstawi

cieli centrum, socjalistów i postępowców podatek

od posiadania Besitnsteuer, .składał się z trzech

części: podatek dochodowy od dochodów powyżej

20.000 m arek; podatek od podwyżki do docho

dów z roku 1918 w porównaniu z rokiem 1914

i podatek mająt,kowy, od majątków powyżej 20.000

marek. N ow y podatek miał wyrównać obciążenie

jakie spadło na szerokie masy przez podwyższe

nie podatków poślednich i ująć zyski wojenne u

źródła, tj. w różnicy dochodów. Jego wydatność

obliczono na 1200 milionów m. rocznie.

Ważna ta sprawa wyw ołała długie i mozolne

obrady w radzie związkowej i komisyi skarbowej

parlamentu, podczas |których wyłoniły się zna

czne różnice zapatrywań pomiędzy przedstawicie

lami państw związkowych, rządem i wniosko

dawcami. Ostatecznie jednak osiągnięto kompro

mis, którego rezultatem jest następujący projekt

ustawy.1^*"

Dodatkowe opodatkowanie dochodów powyżej

20.000 marek odpadło; podatek od zwyżki do

chodów m a wynosić 5 do ó()% i zaczyna się od

10.090 m. opodatkowanych w stosunku 5 od sto.

Każde 10 000 wyżej tej sumy aż do 80.000 pła

ci io°/,, -

każde 30 000 20%, każde 50.000

30°/t i tak dalej aż do 50%* Kto więc np. w r.

1914 miał 10.000 dochodu a w roku 1918 50,000,

zapłaci 5%, od 10.000, 1O%, od drugich 10 000,

i 20% od 20.000, czyli razem 5500 m. Jest t,o

jeszcze umiarkowana stopa podatkowa kto jednak np.

w roku 1914 miał 60 000 dochodu, a w r. 1918

600.000, zapłaci 192.500 rn. rocznego podatku,

a wym iar ten nio będzie wcale rzadki, gdyż pod

czas wojny dochody powyżej 100.000 m. zdwoiły

się w Prusach i doszły do 2000 milionów ro

cznie. W tej kategoryi mieszczą się główne zyski

wojenne.

Podatek majątkowy będzie pobierany bez wzglę

du na to, czy majątek urósł podczas wojny, we

dług następującego wymiaru. Majątki do 50 00 0

111. są wolne od podatku ; następujące 150.000 m.

j)łacą 1 od tysiąca; następne 300 000, 3 od ty

siąca i tak dalej aż powyżej miliona, gdzie stopa

wynosi 5 od tysiąca. W ten sposób majątek w y

noszący 5 milionów płacić będzie 21 .25 0 m. no

wego podatku.

Równocześnie z nowemi podatkami bezpośre

dniemi ma w’ejść w życie podwyżka podatków

pośrednich, która przyniesie 2 50 0 milionów r’o

cznie.

—

razem w ięc N iem cy będą płacić 8?6tt

nowych podatków pańslwowyoh, nie licząc oczy

wiście podatków krajowych, gminnych, i t, p.

Z tych cyfr można nabrać wyobrażenia o ogro

mie obciążenia, jakie przyniosła Niemcom wojak,

afe także o olbrzymim wzroście dochodów i m a

jątków w niemieckiem społeczeństwie.

Program Lenina.

Do charakterystyki obecnych stosunków rosyj

skich i bolszewickiego system u może posłużyć

nadesłana nam ze Szt,okholmu m ow a I^emną,

którą w’ygłosił dnia 20 maja na posiedzeniu m o s

kiewskiej Rady robotników i żołnierzy. Obłudo*

sofistyka Lenina i jego demogogiczna frazeologia

nadają tej mowie znamienną cechę. P rezes »rządu

komisarzy ludu« daje tam pogląd na sy tu ację

międzynarodową, oświetlając ją z bolszewickiego

punktu widzenia.

»Widzimy w tej chwili — mówił - że mocar

ctwa imperyalistyczne, które starły się z taką

mocą, gotowe już są zatopić maleńką wysepkę

naszej socyalistycznej sowietskiej republiki, al*

te lale imperyalistycznego konfliktu, dziś jeszcz*

rozbijają się nawzajem o siebie, Im dłużej prze

ciąga się wojna, tem dalszy jej koniec, a to bez

względne starcie czyni nadzwyczaj trudnym, pra

wie niemożliwym związek i porozumienie się m o

carstw imperyalistycznych przeciwko republie*

Rad robotniczych, która w ciągu p ół roku zdo

była sympatye wszystkich uświadomionych ro

botniczych warstw wszystkich krajów. Drugim

przeciwieństwem, które określa międzynarodowe

położenie Rosyi, jest konkurencya Japonii, « ’ A

meryką Na gruncie kapitalizmu nie da się t*n

antagonizm rozstrzygnąć lub usunąć. W ystarczy

najmniejsza iskra, by zostało zburzone dotych

czasowe ugrupowanie mocarstw, jeżeli tego będr,i*

wym agało »święte prawo w łasności« ,

»święt*

prawo* koncesyj i t. d. Dziś jeszcze socjalisty

czny okręt wśród szalejącej burzy może się utrzy

mać, choć niekiedy, ku radości burżuazyi drobnego

mieszczaństwa, zdaje się już tonąć.«

Zewnętrznym wyrazem tego — ciągnął dalej

Lenin -

jest, pokój brzeski, który jednak ni*

jest niczem więcoj, jak »kawałkiem papierń*.

Nie wolno nam zapominać o ekonomiezńyęh pod

stawach wszystkich układów pokojowych, a Ka

tem i brzeskiego! nie wolno nam zapom inać o

przeciwieństwach, istniejących pomiędzy grapami

państw imperyalistycznych; nie wolno nam też

zapominać o stosunku międzynarodowego imp»

rya!izmu do tej klasy, która rośnie i która w cze

śniej czy później -

niechby i później, aniżeli

lego pragniemy, jednakże stanie się następcą ka

pitalizmu. Rozumiemy, że dziś burźuazyjn:i w ię

kszość Niemiec pragnie utrzymać pokój brzeski.

Chce go jeszcze »ulepszyć« kilku aneksyami na

rachunek Rosyi. Z pobudek narodowych, ale pe

wniej imperyalistycznych szanuje *pokój na wscho

dzie«, hy mieć rozwiązana ręce na zachodzie.

Z drugiej strony wojskowa partya Niem iec głosi,

że siły trzeba używać natychmiast, nie licząc się

z e skutkami. Tak tedy burżuazyjna więfcazośi

i parlament przekłada pozostanie na gruncie ukła

dów brzeskich, nie wyrzekając się »ulepszenia*

go; lecz równocześnie st,rony co minuta można

się spodziewać zmiany polityki w myśl skrajnej

partyi wojennej. Stąd potrzeba zimnej krwi i mą

drego wyczekiwania ze strony władzy sowietów.

Niech się burżuazya rosyjska przerzuca od oryen

tacyi francuskiej do niemieckiej; t.eraz gotowa

zmienić ona wiarę polityczną z angielskiej na nie

miecką. Niech sieje panikę! Zadanie nasze — w y

trwać dopóki posiłki nie nadejdą.

Z układu brzeskiego wynika, żeśmy zawarli

pokój z Finlandyą, Ukrainą i Turcyą, a jednak

z każdym z tych krajów dalej jesteśmy w stani«

KLAUDY0SZ FARRI:RK.

Omyłka Loredany.

7. cyk!a: ,,Opowieści marynarskie*.

(Ciąg datszy).

Nazajutrz wszakże, gdym powrócił na ląd _w za

miarze sp oży cia czegoś odmiennego od wieczy

stych, tw ardych jak pancerz, befsztyków, jakie

nam podawano na statku, odkryłem natychmiast

po wejściu do restauracji parę, o której myśla

łem : przyjaciela mego i Loredanę.

Śkorom się tylko u kazał, Malcy zerwał się

z miejsca i pospieszył na spotkanie moje, mówiąc:

Przebacz mi po chrześcijańsku, stary, żem

o tobie wczoraj zapomniał. Ale lo już wina tej

małej czarodziejki, której cię zaraz przedstawię.

Chodź! Chybiliśmy wczorajszą kolacyę z tobą,

dziś zjemy razem śniadanie.

Pociągnął mnie za sobą, by zapoznać z Lore

tWoą.

Pa ni! - rzekł - oto moj przyiactel Fargue,

ża którym tak tęskniliśmy wczoraj, a to pani

Lorelei Loredane, wczorajsza *Manon*.

Loredanu podała mi białą łapkę z uśmiechem,

jakim się wita młodych przyjaciół, licząc lat 20.

Malcy i ona dobrali się wybornie, jak para

dzieciaków’, gotow ych o byle co wybuchać śmie

chem.

Ona drobno, jak laleczka, on wysoki i barczy

sty, lecz całkiem jeszcze chłopak, wyglądali oboje,

ja’kby mieli ochotę grac od ratut do nocy w p u

stka lob ślepą babkę.

Mimo lo zachowywaliśmy się wszyscy troje

bardzo poważnie. Zw łaszc za Loredana »robiła

damę«, uie zapominając o sw em odpowiedzialnem

stanowisku operowej śpiewaczki.

P o obiedzie zaproponowałem im przejażdżkę

nad morzem, na co Loredana zgodziła się z entu

zjazmem .

Wybornie się układa — mówiła.

—

Wła

śnie dziś niema próby, mam w ięc wolny czas do

wieczora, bylebym zdążyła przegryźć coś przed

ósmą.

Deszcz na szczęście ustał w samą porę, sprzy

jając naszym zamiarom. Objaśniłem woźnicy dro

gę i w parę godzin później byliśmy już o trzy

mile od Brest i wysiedliśmy przed m ałą oberżą.

Dając wypoczynek koniom, ruszyliśmy dalej

pieszo.

Morze było ciche. Loredana, cokolwiek ukoły

sana długą jazdą, kroczyła z minką zaspaną, pró

bując niekiedy końcem bucika dotknąć spienio

nych fal, które pełzły leniwo na brzeg.

Mieliśmy przed sobą pełne morze, ograniczone

tylko z jednej strony pozębionym brtegiem, z dru

giej zlewające się całkiem z szarem zamglonem

niebem.

Mewy polatywały wysoko, wyglądając jak roz

warta piątka rzymsk:i, a ostre ich krzyki m ąciły

ciszę wieczoru.

Uszliśmy jakie sto kroków w milczeniu, po

czem Loredana zatrzymała się, wskazując cien

kim paluszkiem jakiś punkt w przestrzeni.

Co to jest ? — spytała.

Spojrzałem w tym kierunku, gdzie czernił się

w ąski pas lądu, wrzynający się w morze.

To półwysep Le Raz —

objaśniałem ją.

Miejsce bardzo niedobre dla żeglarzy. Jest na

w et o niem przysłowie, które mówi »Nie powróci

cało, kto przepłynął Le Ra?.«.

- r Tnak ? - spytała pratreiągt« Loredana. — Na

prawdę ?

—

Spodziewam się — potwierdził Malcy.

J wyciągnąwszy z kolei rękę w kierunku słyn

nego przylądka, za czął opowiadać:

—

Po za tem Raz, które tu pani widzi,

znajduje się zatoka, zwana

zatoką topiel

ców, gdyż po rozbiciu statków, które miały nie

szczęście zatonąć obok Le Raz, woda zanosi tru

py do tej zatoki, zanim je wyrzuci na piasek.

Loredana nie mogła tego pojąć.

—

Jakto? — pytała, więc jak się statek roz

bije, to utopieni majtkowie znajdują się na pia

sku, tam koło tej zatoki ?

—

Ależ tak, maleńka — potwiedził z niezmą

couyra spokojem Malcy. — N iema co do tego ża

dnych wątpliwości.

Przestaliśmy o tem mówić, lecz gdyśmy odjeż

dżali, Loredana, wsiadając, spytała mego przyja

ciela.

—

A więc, panie Malcy, wasz statek, który

odpływa we środę, przepływać będzie tam, obok

tego Le Raz?

—

Oczywiści tamtędy — odpowiedział Malcy,

wskazując południowy horyzout, gdzie rysowała

się coraz bardziej zamglona linia półwyspu.

Gdy po trzech dniach, które spędzić musiałem

na statku, z powodu jakichś próbnych mane

wrów, powróciłem znów do Brest, udałem się

zaraz do teatru, gdziem zastał przyjaciela mego

na zwykłem jego miejscu, a na scenie Loredanę

grającą *Mignon«.

Publiczność przyjmowała ją ciepło, podbita

widocznie urokiem tej artystki podlotka, ona zaś

odpowiadała kaskadą rozkosznego śmiechu, na

każdą urządzoną sobie owacy?.

Po przedstawieniu poszliśmy znów na kolacyę,

a przy rakach, króre mówiąc nawiasem, łowią

się znakomite w małym potoku góry Arrac rzu

ciłem zasadnicze pytanie,

—

Jakże z twoim odjazdem? Czy odpływacie

we środę?

—

Tak, mój stary — odparł Malcy - tym

razem naw et dyrekcya artyleryi nie zrobi nam

mitręgi. Cała amuuicya, którą wieziemy, upako

wana w czterech skrzyniach, stoi na brzegu;

chodzi już tylko o przeaiesienie tego transportu

na pokład »Ardeszy«, s skoro to nastąpi..

—

Cóż wtedy ?

—

Nie mam pojęcia, jakim sposobem taka

spróchniała skorupa, jak »Ardesza* utrzyma to

wszystko. *Ardesza« widzisz podobna jest do sta

rego tenora, co skutkiem podeszłego wieku śpie

wa już tylko basem. Patrz tylko na Loredanę.

Już się zanosi od śmiechu. 1 to ma być osoba

seryo.

—

Więc skorupa wasza, m ówise?...

—

Zbutwiała jest da gruntu, jakem ci to już

m iał zaszczyt w yłuszczyć, w chwili właśnie, gdy

czcigodna panna Loredana przerwała mi śmie

chem. To też nie zd ziwiłbym aię bynajmniej,

gdyby przy nieco burzliwszem rozkołysaniu ła

dunek nasz przeciekł pomiędzy spojeniami.

—

Nie jest to zbyt nspokojająca perspe

ktywa.

—

Góź ehcesz, mój drogi! Kto ma utonąć, ten

przynajmniej w isieć nie będzie, a to już zawsze

z ysk. Zresztą są to wszystko hypotezy, a pewnem

je9t tylko to, że wyjeżdżam y w e środę dziewią

tego, czyli od dziś za 4 dat. Niech to paui po

liczy na paluszkach, panno Loredano. Matematy

ka jest zaw iłą sztuką.

—

Słowem we środę.

Loredana liczyła na palcach, i śm iała się, jak

zwykle, poczem zwróciła ku mnie swój różowy

buziak.

—

Pauia Fargue - rzekła - czy nie zechciał

by pan zajechać po innie do hotelu, w tą środę.

Pojedziemy do Trezir nad morze i tam patrzeć

będziemy na odjeżdżającą »Ardeszę*. To będzi«

całkiem zabawnie, gdy płynąć tak będzie coraz

mniejsza i mniejsza, aż wreszcie zniknie nnrn

z oczu.

W kilka dni potem widziałem raz jeszcze

Malcy’ego, po raz ostatni przed odjazdem - a

wtedy przyjaciel mój poparł życzenie Loredany.

—

Mała chce koniecznie jechać do tego Trezir

w dniu odejścia slatku. Czy nie zrobi ci różnicy

prosie dnia tego o urlop twego baszy?

—

A choćby i tak — odparłem — jeśli to

sprawia przyjemność małej.

Byliśmy wówczas w teatrze. W czasie osta

tniego antratąktu uściskałem rękę Malcy’ego.

—

Do widzenia, mój Btary. Życ«ę et szczęśli

wej drogi i pomyślnego powrotu.

—

To się samo przez się rozumie, źe powró

cę szczęśliwie. Zapraszam cię już z góry aa

wspaniałe śoiadauie tu w Brest, skoro »Ardesza«

zawinie do portu.

Nazajutrz wszakże wicher dął od rana i cała

przystań bieliła się od piany, tak, źe z trudno

ścią tylko udało roi się wyjednać przepustkę.

Odpłynąłem o dziewiątej czółnem, które jechał-o

po kucharzy, a w e dwie godziny później zapuka

łem do drzwi Loredany.

—

Straszny dziś wicher - zauważyła, wsia

dając do powozu.

Uznałem za roztropne nie podnosić tej uwagi.

Dojechałi.śaiy ua wybrzeże, a resztę drogi od

byliśmy pieszo, a było to nie lada zadanie.

Dzika wichura waliła się na nas, jak potwór

rozjuszony. Deszcz smagał nasze twarze i odr*

pyw ał je słonym osadem.

Ogłusz,eni, zbici niemal, postępowaliśmy z cię

żkim w ysiłkiem, mocując się z szalejącym hura

ganem.

Chwilami musiałem dosłownie nieść Loredanę,

podpierając ją ciężarem mego ciała i tak dot»r

,,CMS" w,cb,d»

m,MO,.

jod« . , rln. , . ,,,binl, , popo,uJniu.

Ni,soof wieczorny 24 lisi,, rsony 12 hsl ! .

9 3 nu1łtawniatshal,,ras*,14hal

FIIICklBAn WYBOSIi

WKiii«v Ii w BJtejoc« ,

....

półroerai« | a * kwart * I j aa 1miesiąc

s odnoiaeni«» Aoiom

*’*’

’

r’*”k18*w*

h.16 ktr. - h,

Fo«atą w Aosłro-Węgrrech................ i 1 * ’

’ *.1-1*

”"

!5Jl K,;,r* " *j 7 kor. -

Pwat% * fiwakToiną w - y »y tk% .................

’*

*1 *fr,5,

, ,2*ko». - »I 7ko?.- h,

w p tóitm s Siem;aekiwn

** *!:Iko*» " h.al » 50»]7kor.50a,

W łasych pańolwacb

,,..

*»*»»*«... *8 * - h.%i;t » 40 »!8kor. -

*8*8*»

«*

o*»

h27 » 50 *!!)kor.-h,

nnmerat«: ajencyol^bu}!Gert^ł^ ^ ^ w

łi^*ęaT.p

.os* tf,w** * **eJ»«ową pv«—

Hupczyc ulica Jagiellońok*, Główna Trafika, Bracia ffildowra cl%Hopcaw i Salomonowej,

whycii w h«r*ck tai««. 8. Sokołowi»««*, A.%amaklm I

«*»«hcka. W

. Lwiwl* ,c«.« j,,: a*

*mrowi«, Jaiit, Raw;n Ster« *s tnmnln w ktii«,r*i k«ui»«Ł , 5 ? ** l,lt:,8Ck kBl*!owfeh w Trrsowl»,

o portyorow *alejowych, k..l,,B,r*u 7 o7h*l,Ik, " oh««..

*V «"»«MWw-.toI.iyrt stacyu*

«ł*«»

wTJarsŁ srir..s ::,,,,’ s,-*-

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction