Mirador viewer

Gazeta Południowa :

Annotations

Showing 422 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

PRAWDA O HISTORII BUDUJE ZGODĘ NARODU

Coraz to z ciebie, jako drzazgi smolnej,

Wokoło lecą szmaty zapalone;

Gorejąc nie wiesz, czy stawosz się wolny,

Czy to, co twoje, ma być zatracone?

Czy popiół tylko zostanie i zamęt,

Co idzie w przepaść z burza? - czy zostanie

Na dnie popiołu gwiaździsty dyjament,

Wiekuistego zwycięstwa zaranie...

Cyprian Kamil Norwid

PROLETARIUSZE WSZYSTKICH KRAJÓW ŁĄCZCIE S1Ę!

Południowa

DZIENNIK POLSKIEJ ZJEDNOCZONEJ PARTU ROBOTNICZEJ

KRAKÓW ■ NOWY SĄCZ ■ TARNÓW

17. XII. 1980 R. ♦ NR 274 <70085) ROK XXXII ♦ CENA 1 Zt ♦ WYD. A,

Trzy smukłe krzyże wznoszą się ku niebu, na ich ramionach kotwice...

Symbol pamięci, przestrogi i nadziei,

że grudniowa tragedia się nie powtórzy

e Uroczystość z udziałem H. Jabłońskiego, F. Macharskiego i L Wałęsy

@ Ić

Pomnik Poległych Stoczniowców — w

LACRIMOSA

wórca „Trenu ofiarom, Hiroszimy” i „Pasji wg św. Łu

kasza”, „Diet irae” i ,fTe Deum”, poświęcił nowe swe

dzieło najbardziej bolesnemu wydarzeniu- najnowszej

historii Polski. „Lacrimosa” KRZYSZTOFA PENDEREC—

KIEGO, dedykowana pamięci poległych Stoczniowców, o

twarła wczorajszy koncert Orkiestry i Chóru PR i TV wKrakowie. Prawykonaniem dzieła dyrygował ANTONI WIT,

śpiewała JADWIGA GADULANKA.

GDAŃSK (PAP). Głównym, podniosłym akcentem ob

chodów X rocznicy tragicznych wydarzeń grudniowych,

było 16 bm. odsłonięcie w Gdańsku Pomnika Poległych

Stoczniowców.

Przed 10 laty w tym miejscu, pod bramą nr 2. Stoczni

Gdańskiej rozegrała się pamiętna tragedia. Już wówczas

współtowarzysze pracy poległych stoczniowców postano

wili tam wznieść pomnik — symbol pamięci, przestrogi

i nadziei; nadziei że grudniowa tragedia się nie powtó

rzy. Po 10 latach pomnik stanął. Zbudowany w niezwy

kle krótkim czasie rękami, myślą i wolą stoczniowców i

artystów, hutników i budowlanych. Trzy smukłe krzyże

wznoszą się ku niebu, na ich ramionach kotwice...

Pod Pomnikiem Poległych

Stoczniowców, na całym pla

cu i przyległych ulicach —

już od rana gromadzili się lu

dzie. Przed godz. 17.00 pod

pomnik przybywają oficjalni

goście, delegacje z różnych

stron kraju. U stóp pomnika

— poczty sztandarowe. Obec

ni są przedstawiciele najwyż

szych władz partyjnych i pań

stwowych, z członkiem Biura

Politycznego KC PZPR, prze

wodniczącym Rady Państwa

— Henrykiem Jabłońskim,

zastępcą członka Biura Poli

tycznego KC, I sekretarzem

KW PZPR w Gdańsku — Ta

deuszem Fiszbachem, sekreta

rzem KC — Zdzisławem Ku

rowskim, wicepremierem Je

rzym Ozdowskim, ministrem

kultury i sztuki — Józefem

Tejchmą; delegacja Episkopa

tu PolsJti z arcybiskupem me

tropolitą krakowskim kardy

nałem Franciszkiem Machar

skim, z sekretarzem Episko

patu biskupem Bronisławem

Dąbrowskim i ordynariuszem

diecezji gdańskiej biskupem

Lechem Kaczmarkiem, człon

kowie kierownictwa NSZZ

„Solidarność” z przewodniczą

cym Krajowej Komisji Poro

zumiewawczej — Lechem Wa

łęsą.

Przewodniczący Rady Pań

stwa przyjmuje raport dowód

cy kompanii honorowej Je

dnostki Ochrony Wybrzeża.

O godz. 17 syreny stocznio

we i okrętowe, bicie dzwo

nów w kościołach gdańskich,

oznajmiły rozpoczęcie uroczy

stości.

Po odśpiewaniu przez ze

branych „Roty” — przy wspó

łudziale orkiestry Marynarki

Wojennej i połączonych gdań

skich chórów — nastąpiło od

tworzenie utworu Krzysztofa

Pendereckiego „Lacrimosa”

napisanego specjalnie na tę u

roczystość.

Narrator — Daniel Olbrych

ski odczytał apel poległsch:

padają nazwiska. Odpowiedź

chóralna brzmi „Jest wśród

nas...”.

Następuje minuta ciszy.

Kończą ją słowa psalmu „Pan i

(DOKONĆZENIE NA STR. 2)1

ie Gdańska

Czesław Miłosz

Który skrzywdziłeś

Który skrzywdziłeś człowieka prostego

Śmiechem nad krzywdą jego wybuchając,

Gromadę błaznów koło siebie mając,

Na pomieszanie dobrego i złego,

Choćby przed tobą wszyscy się skłonili

Cnotę i mądrość tobie przypisując,

Złote medale na twoją cześć kując,

Radzi, że jeszcze dzień jeden przeżyli,

Nie bądź bezpieczny. Poeta pamięta.

Możesz go zabić — narodzi się nowy.

Spisane będą czyny i rozmowy.

Lepszy dla ciebie byłby świt zimowy

I sznur i gałąź pod ciężarem gięta.

1950, Washington, D. C.

„Lacrimosa” Pendereckiego powstała na przełomie listo

pada i grudnia. Jest dziełem niezwykłego napięcia twórcze

go. Nasuwa się silą rzeczy' porównanie z Mozartowskim

„Regalem”. Trudno zresztą pomyśleć o innym tekście na tę

okazję, jak właśnie centralna część żałobnej mszy, związana

integralnie w dziejach muzyki z tym nieporównywalnym i

przejmującym ujęciem artystycznym. Przewodni motyw me

lodyczny dzieła Pendereckiego — interwał wznoszącej się

seksty — nawiązuje do uniwersalnej symboliki muzycznej

kręgu europejskiego. Podobnie, jak i póżnoromantyczny język dźwiękowy tej zwartej1, przejrzystej, lapidarnej kom

pozycji. Jej ekspresja i symbolika wyrasta z dwóch podsta

wowych sfer ludzkiego doświadczenia: bólu i wiary.Publiczność wysłuchała dzieła na stojąco, oddając wraz Z

artystami hołd poległym przed 10 laty rodakom. Kiedy roz

brzmiały ostatnie dźwięki, na sali zapanowała msza.

DONA EIS REOUIEM.

. iMiiniiiiwiirnn—ttiithwi

—

Wojewódzka Narada

Konsultacyjna, która za

podstawę swej dyskusji

weźmie opracowanie, z

którego korzystam —

odbędzie się w najbliż

szą sobotę. Uczestnicy

tej narady będą mieli

specjalny mandat wy

łącznie na nią. Zostaną

nawet specjalnie wy

brani w celu uczestni

czenia w niei, a nie bę

dą z jakiegoś tam klu

cza (...) Na podstawie

przygotowanego mate

riału i dyskusji podczas

narady powinny się

odbywać dvsputy w

podstawowych organi

zacjach, a ich plon (...)

powinien służvć iako

program krakowskiej

organizacji nartyinH na

na nadzwyczajny Zjazd

Partii.

TOOGI ODNOWY

Bez uzdrowienie! gospodarki

dyskusje o odnowie pozostaną słowami

TEHERAN (PAP). Premier

Iranu, Mohammad Radżai i mi

nister ds. wykonawczych, Beh

zad Nabawi, przyjęci zostali we

wtorek przez ajatollaha Chome

iniego, któremu przedstawili do

zatwierdzenia ostateczny tekst

odpowiedzi Stanom Zjednoczo—

W sprawie zakładników

Hu a Alumiihum w Skawinie, zamknęć czy modernizować?

Reforma gospodarki. Pożą

dana, oczekiwana od lat. Mó

wiono o niej po każdym prze

łomie powojennej historii na

szego kraju. Potem dyskusje

cichły, projekty reform wę

drowały do szuflad, autorzy

popadali we frustrację. Po u

spokojeniu społecznych nas

trojów gospodarka zdążała

dalej utartym szlakiem do

nikąd. Teraz wiemy, że obec

ny kryzys narastał stopnio

wo właśnie na skutek ówczes

nego braku wyobraźni.

@ Bez uzdrowienia gospo

darki wszelkie dyskusje o

sprawach nadrzędnych będą

słowami, które nie trafią doprzekonania ludziom, gdy pół

ki sklepowe świecić będą

pustką zaś kotlet schabowy

zastąpiony zostanie makaro

nem. Gospodarka jest zatem

obszerną sferą, której doty

czą wnioski Komisji Komite

tu Krakowskiego. Autorzy nie

uprzedzają działań komisji

ds. reformy gospodarczej ale

wskazują problemy, których

nie sposób pominąć myśląc

poważnie o reanimacji gos

podarki. O co chodzi? O re

formę struktur organizacyj

nych, systemu planowania,

płac, finansowania przedsię

biorstw, stylu zarządzania i

kierowania nimi. Handel za

graniczny, polityka kadrowa,

system walutowy — to wszyst

ko domaga się głębokich

przemian, łączy się w jedną

całość, od której uzależnione

jest czy gospodarka ruszy z

jałowego biegu. Jakość musi

być podstawowym mierni

kiem oceny produkcji prze

mysłowej, tę produkcję nale

ży mocniej niż do tej pory

oprzeć o rodzime surowce.

• W przemyśle trzeba

zmian i korekt ale rolnictwo

należy niemal budować odnowa. Ubiegła dziesięciolatka

— nie tylko zresztą ona —

zapatrzyła się na wielkie pie

ce, kominy i spusty stali, ale

przemysł ciężki nie napełnił

sklepów spożywczych. Rolnic

two było dzieckiem niechcia

nym industrializacji. Skutki

widzimy dziś. Zdaniem fa

chowców kraj na poziomie

Polski nie może pomijać pię

(DOKONCZENIE NA STR. 6)

Odpowiedź ironu

nym dotyczącej uwolnienia ame

rykańskich zakładników.

Po spotkaniu premier oświad

czył, że Chomeini zaaprobował

odpowiedź, zawierającą warunki

będące do przyjęcia dla Iranu.

Odpowiedź zostanie przekazana

stronie amerykańskiej przez rząd

Algierii, który pełni rolę pośre

dnika między Iranem i Stanami

Zjednoczonymi w rozwiązaniu

sprawy zakładników.

Wszyscy powołują się

na rachunek ekonotniczny

ale wnioski z obliczeń sq różne

(G.P.) Wczoraj gościł w Hu

cie Aluminium w Skawinieminister hutnictwa Zbigniew

Szałajda. „Minister skontrolo

wał postęp prac przy moder

nizacji zakładu, spotkał się z

przedstawicielami „Solidarno

ści” i z kadrą kierowniczą —

poinformował mnie dyrektorHuty Jan Jóźwik. — Z podję

tych decyzji najważniejsze są

dwie: do końca tygodnia ma

my opracować koncepcję maksymalnego ograniczenia emi

sji flttoiM. w czasie procesu

modernizacji, a do końca bie

żącego roku mdmy przedsta

wić projekt nowego harmonogramu, skracającego

matnie, bez względu na straty

w produkcji, czas moderniza

cji (przypominam, że według

dotychczasowych ustaleń wy

nosił on 4 lata). A tak na mar

ginesie, to po .raz pierwszy wi

dzę ministra, który przyjeżdża

do nas na konkretną, roboczą

naradę, a nie z okazji jakiegośświęta...’’

Podczas pobytu w Hucie mi

nister Szałajda udzielił krótkiego wywiadu krakowskiej

telewizji, w- którym stwierdził

m. in., że zamknięcie Huty nie

wchodzi w rachubą ze wzglę-maksy- i dów ekonomicznych — nie stać

nas po prostu w obecnej sy

tuacji na import aluminium,

którego koszty przerosłyby 100

milionów dolarów.

Dziwnym zbiegiem okolicz

ności również wczoraj ukazał

się w „Trybunie Ludu” artykuł Stanisława Albinowskiego

pt. „Kraków, Skawina — i ra

chunek ekonomiczny”. Autor

dokładnie i drobiazgowo ana

lizuje obecne koszty produkcji

aluminium w skawińskiej Hu

(DOKONCZENIE NA STB. 6)

JANUSZ ROSZKO

Zbrodnia

Jana Pawła

Gawlika

Ruiny polskich miast, czyli jak zaczynaliśmy...

------ —L—.™—-2^-—--------- --------- ’■----- —-.................. .. ......

Zdjęcia Jana Bułhaka w KTF

owracając po nie

dyplomatycznej cho

robie na stanowi

sko felietonisty muszę do

stosować się do nowej

konwencji tytułowej „GP”.

tytuł musi być mocny i

dreszczowy. Temat aktual

ny: dyrektor Gawlik został

przez zespól Starego Tea

tru zmuszony do rezygna

cji ze stanowiska. Podano

nawet do publicznej wiadomości wynik głosowa

nia: 108 głosów przeciw,

20 wstrzymujących się, atylko 16 osób za pozosta

niem-. Jan Parcel Gawlik

musial zrezygnować i każ

dy na jego miejscu w, tej

sytuacji złożyłby rezygna

cję..

Niestety fakt zmuszenia

do rezygnacji dyrektora

Starego Teatru, uważanego

za najlepszą aktualnie sce

nę w Rzeczypospolitej mu

si zastanawiać. Jeżeli

istotnie jest to najlepsza

scena w naszym kraju —

to dlaczego jej kierownik

artystyczny musi udać się

na zieloną trawkę, czy też

raczej na ośnieżoną ulicę

w mróz i śnieg, jak w tandetnej sztuce? Autorem

scenariusza jest organiza

cja „Solidarność” w Sta

rym Teatrze, która uznała,

że takiego dyrektora dłu

żej trawić nie można. Któż

to widział, żeby tak długo

utrzymywać ten teatr na

tak wysokim poziomie?!

Trzeba wreszcie to złote

pasmo przeciąć i defini

tywnie zakończyć! „Soli

darność” ruszyła do ataku!

Nie chcę oczywiście

twierdzić, że „Solidarność”

jest wrogiem wszelkiej

władzy, ani nawet wszelkiej złej władzy — bó

przypuszczam wciąż, że or

ganizacja ta nie powstała

do tego, aby siłować się z

władzą. Ale jeżeli wystę

puje przeciwko władzy,

która doprowadziła do

sukcesów — to musi ten

fakt zastanowić i skłonić

do refleksji nawet średnio

inteligenfnego konia, którynie zasiadał nigdy w żad

(DAŁSZY CIĄG NA STR. 6)

(GP). Jak fotografował Jan Bułhak? Współ

cześni fotoreporterzy powiedzą, że dziwnie i

niemodnie — tradycjonaliści uznają jednak kla

są mistrza... Bo Bułhak był mistrzem! Tzw. sty

kówki kupione ostatnio przez Muzeum Historii

Fotografii KTF należą do najcenniejszych na

bytków placówki. Czternaście zeszytów-albumów

opisanych jest ręką mistrza. Zdjęcia Warszawy

z roku 1945, zdjęcia innych miast Polski dotknię

tych przez wojnę to prawdziwe majstersztyki.

Nawet w formacie 4,5x4,5 te ruiny krzyczą...

Przedwojenne archiwum Bułhaka spłonęło we

Lwowie, to powojenne (w swym istotnym frag

mencie) znajduje się od kilku dni w Krakowie.

Muzeum Historii Fotografii KTF wzbogaciło się

również o życiorys Bułhaka własnoręcznie pi

sany w Wilnie — wtedy, gdy dosłownie śmierć

zaglądała w oczy piszącemu... Czternaście ze

szytów fotogramów zgrupowanych tematycznie

to jedynie fragment wśród liczącej 600 tys.

zdjęć kolekcji Muzeum. Prezes KTF Władysław

Klimczak ma kolejny powód do dumy — znów

„znalazł” skarb...

Zdjęcie J, Bułhak* reprodukował Otto Link

Pod Karlinem płonie ropa

Każdego dnia ogień trawi

1,1 min. dolarów?

Czy mamy wielką ropę? Czy to bogate złoża? A może ropa,

która od 9 grudnia płonie pod Karlinem, to tylko niewielki

„bombel”, który rychło się wyczerpie? Na te pytania odpowiedź

jest jeszcze niemożliwa. Za gdańskim „Głosem Wybrzeża” przy

taczamy jednak pewną ilość nieznanych szerzej informacji na tea

temat.

Więc przede wszystkim plonie ropa naftowa — a nie gaz, jak

to podawały pierwsze komunikaty PAP Ile jej? Fachowcy oce

niają, że w ciągu dnia, pod ciśnieniem 500 atmosfer wydobywa

się z otworu 5 tys. ton ropy. Jeśli obliczać jej wartość, to przyj

mując w zaokrągleniu, że tona ropy to 6 baryłek (baryłka ■— 156

litrów) o wartości 37 dolarów każda, otrzymamy kwotę około

1.100.000 dolarów. Tyle tracimy każdego dnia, tyle trawi ogień.

Inna sprawa, że gdyby nawet udało się uniknąć pożaru (a

wstępne dochodzenia nie pozwalają na obarczanie winą wiertni

ków, po prostu ciśnienie ropy było zbyt duże), nie potrafiliby

śmy w tej chwili zagospodarować tego bogactwa, które nam

spadło z nieba, a właściwie wyskoczyło spod ziemi.

„W przypadku ugaszenia pożaru — pisze S. Czajkowski w

„Głosie Wybrzeża” — co wg wiertników, ratowników i geolo

gów nie jest tak bardzo trudne, nastąpić może mała apokalipsa.

Tysiące ton ropy zalegają pola i zatruwają środowisko nieodwra

calnie. Ginie przyroda — padają zwierzęta i ptaki, umierają

drzewa, trawy, rzeki, lasy, jeziora, a także obumiera cała zie

mia”,

(DOKOŃCZENIE NA SIR. 2)

1 of 8 • Strona 1

Mirador viewer

Gazeta Południowa :

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction