Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 610 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

130 Nalflftytoś« pocztowa opłacona

Kraków Poniedziałek 10 Czerwca 1929.

,,CZASwychodzi codzleimle o

godzinie l l . tej w nocy.

NUMER POJEDYNCZY: 25 GROSZY.

PRENUM ERATA MIESIĘCZNIE WYNOSl"

W Krakowie bez odnoszenia do domu

WYN0SI—

W Krakowie z odnoszeniem do domu

’’’*’*

Na piowincję z przesyłką, pocztową,

Zagranicę z przesyłką, pocztową.

Za każdą, zmianę adresu dolicza sie zł. 050

Reklamacje

niezapieczętowane nie

nnm

s u w a n e m e podlegają, opłaciepocztowej

Listów nieopłaconych nie przyjmuje sie

Prenumeratę przyjmuj,: Administracja ,,Czasu", wszystkie urzcdy

pocztowe, wszystkie miejscowe i zamiejscowe Biura dzienników

KONTO P. K. O. KRAKÓW NR. 400.40«.

Adres Redakcji i Administracji: Kraków, ul. św . Tomasza 32.

Telefon Redakcji 50. — Administracji i Drukarni 3750.

Godziny biurowe: od 9-tej do 13-tej i od 15-tej do 18-tej.

Polska Akademja Umiejętności.

Doroczne Walne Zgromadzenie Polskiej

Akademji Umiejętności daje jak zawsze

opinji polskiej sprawozdanie z wyniku

piac dokonanych w ubiegłym roku i pro

gram prac zaczętych lub zamierzonych

oraz dezyderatów na przyszł-ość. I w tym

roku podobnie jak w ty-lu latach ubiegłych

widzimy w sprawozdaniu na.jwyższej pol

skiej instytucji naukowej objaw niewspół

inieniości pomiędzy rozmiarami prac nau

kowych nietylko potrzebnych czy koniecz

ny(h, ale możliwych do wykonania z racji

posiadania przez Polskę odpowiednich sił

naukowych, a możliwościami finansowe

mi, które je ograniczają, i krę.pują. Jesteś

my dość silni umysłem i duchem, ale sła

bi, bardzo jeszcze słal)i materjalnie. Mimo

coraz pomyślniejszego w ostatnich latach

rozwoju stosunków materjalnych Akade

mji Umiejętności budżet jej jeszcze nie o

siągnął w złotych tej cyfry, którą przed

wojną wykazywał w koronach, co przy

różnicy wartości nominalnej i siły kupna

oznacza mniej niż połowę budżetu przed

wojennego. A o ile-ż od tego czasu wzrosły

zadania i potrzeby nauki polskiej?

Pocieszającym na tym punkcie objawem

są, coraz to liczniejsze przykłady wymow

nej ofiarności śwdatłycli obywateli na rzecz

Akademji, które w swem sprawozdaniu

przytoczył sekretarz generalny. Trzeba

mieć nadzieję, że będą one w przyszłości

dalej wzrastały. Trzeba jednak podkreślić,

że świecić im w tym kierunku przykła

dem winno nietylko państwo, które Aka

deniji pewnej pomocy udziela, a także i sa

morządy, wzorując się na przykładzie sej

m u galicyjskiego przed wojną i obecnego

sejmu śląskiego. Na tem polu bardzo wiele

jest jeszcze do zrobienia; świeci nieobecno

ścią w budżecie Akademji m-iasto Kraków,

które uważać winno za punkt honoru

wspomaganie działalności, instytucji, któ

ra mu tyle !)lasku i znaczenia przysparza.

Nie widać w nim i samorządów miejskich

i powiatowych, nawet najbliższych, mało

polskich, choć niektóre z nich (jeśli się nie

mylimy, powiatu nowosądeckiego) znalazły

pewrną kwotę dla warszawskiej Kasy Mia

nowskiego. Na tem polu niezbędna jest

szybka i skuteczna poprawa.

Sprawozdania prezesa i sekretarza gene

ralnego Akademji są bowiem wymownem

św-iadectwem, ileby nauka polska zdzia

łać mogła, gdyby nie krępowały ją w jej

poczynaniach w kraju i zagranicą braki

finansowe. Dość przytoczyć rjeden przy

kład: sprawę stacji w Rzymie, gdzie tyle

zdziałano w spartańskich iście warunkach,

ale gdzie dalszy postęp staje się niemożli

wy w sytuacji, w której o ile chodzi o po

mieszczenie i środki finansowe nauka pol

ska znajduje się na szarym końcu, po ma

łych państwach, nie mogących się z nami

mierzyć ani dorobkiem naukowym, ani

tradycją zw iązków z Rzymem i Watyka

nem. Pod tym względem daleko lepiej u

nas rozum iano potrzeby Polski już przed

kilkuset laty i nie szczędzono pracy i pie

niędzy, aby im zadość uczynić. Trzeba tę

tradycje kontynuować.

Wśród licznych prac Akademji, jakim

świadectwo daje doroczne sprawozdanie

wiele ma doniosły charakter nietylko nau

kowy, ale i polityczny. Nauka bowiem, kul

tura własna i własny dorobek naukowy

stały się już od dawna potężną bionią po

lityczną w ręku małych nieraz nai odów.

Nauka stoi i stać musi bezwzględnie na

gruncie prawdy i objektywności i do ża

dnych ubocznych, tem bardziej politycz

nych celów, nie może się naginać. Ale -sa

mo jej istnienie, jej siła i natężenie, jej

promieniowanie na naukę innych naio

dów, jest istnym skarbem, który dobry

mąż stanu bierze w rachubę i który w od

powiednim momencie rzuca na szalę. Nau

ka własna jest wreszcie obok literatuiy i

sztuki najlepszym i najszlachetniej poję

tym środkiem propagandy na rzecz wła

snego narodu. Pod tym względem A’kade

mja Umiejętności pracuje z owocami więcej

niż dodatniemi. Każ-dy tom jej wydawnictw

niosących czy to na wysokim poziomie po

stawione edycje nowych źródeł czy roz

praw z wszelkich gałęzi wiedzy, jest cegłą

do fundamentów naszego znaczenia w sze

rokim świecie. Bierze też ona szeroki u

dział w pracach międzynarod(owych orga

nizacyj naukowych, członkowie jej i re

prezentanci nietylko w nich współpra-cują,

ale niejednokrotnie odgrywają w nich ro

lę kierowniczą. I najbardziej uprzedzo

ny przeciwnik naszego narodu nie mógłby

zaprzeczyć, że Pol.ska Akademja Umiejęt

ności jest instytucją, która dobrze się za

sługuje ludzkości i Ojczyźnie. Niechże o

tom pamiętają i obywatele Polski.

Plenarne posiedzenie.

W soboto o godzinie 12 odbyło się w wiel

kiej sali Akademji doroczne uroczyste -publicz

ne posiedzenie Polskiej Akademji Um’iejętno

ści na które przybyli wszyscy miejscowi człon

kowie Akade-mji oraz rektor Abraham, prof.

Bruclmalski, prof. Buja-k, prof. Jan Gwalberf

Pa,wlikowski, rektor hr. Piniński, prof. Ro

mer, rektor Starzyński, rektor Twardowski,

prof. Witkowski, senator Zakrzewski ze Lwo

wa, prof. Ćwikliński i rektor Dembiński z Po

zna-nia, prof. Baudouin de Courtenay, prof.

H,andelsman, rektor Kochanowski, dyrektor

Morozewicz, prof. Sierpiński, pr-of. Wóycicki,

prezes Wróblewski, iprof. Zieliński z Warsza

wy. Prezy’denta Rzeczy,pospolitej i rząd repre

zentował ,p. mini.ster Czerwiński, m iasto Kra

ków p. prezydent Rolle. Pozatem salę zapeł

nili przedstawiciele krakowskiego świata nau

kowego i kulturalnego.

Prezes Akademji prof. Dr Kostanecki po w i

tał na wstępie ,p. ministra Czerwińskiego i zło

ży’ł na jego ręce podziękowanie p. Prezy’den

towi Mościckiemu za stale poparcie jakie oka

zuje Akademji, a następnie wygłosił na.stępu

jące przemówienie:

Przemówienie prezesa prof. Kostaneckiego.

Dla dobra nauki, a przez naukę dla dobra

Ojczyzny’.

Hasło to od początku istnienia Akądemjii

było wytyczną jej działalności; tak sapio i w

roku ubiegłym towarzyszyło jej pracy Hasło

to tak doniosłe i tak wszechstron-ne, że zwal

nia tego, któremu pierws-zy’ raz -z te-go miejsca

imieniem Akademji przemawiać przypadło, od

roztaczania nowych programów, a tylko znie

wa’la go, by wzorem swych poprzedników’, na

zauf!anie i życzliwość kolegów odpowiedzi-ał

całkowitem oddaniem się na usługi tej

wszystkim nam i całemu społeczeństwu dro

giej instytucji, w miłości i przywiązaniu do

niej c-zerpiąc otuchę i siły dla sprostania swym

obowiązkom.

!ślady przerw’y i zastoju, jak(ie w postępie

nau-ki u wszy.stkich narodów wywołać musiała

wielka burza dziejow’a, stopniowo się zaciera

ją, ży’cie naukowe zaczyna żyws-zem bić tę

tnem. W wieku niewoli Akademja nasza speł

niała wielką misję dziejową, pod sztandarem

nauki jednocząc synów wszy’stkich dzielnic;

w’espół z,e sztuką polską, poezją i literaturą

była ostoją wspólności narodu ja-ko niepodziel

nej całości, była afirniacją jego bytu, jego nie

złomnej w’-oli trwania i przetrw’ania — zasłu

ga to przeważnie tych, którzy już nas odeszli,

więc z czcią ich (imiona we wdzięcznych ser

cach chow amy. W wolnej Ojczyźnie cele Aka

dem ji się nie zmieniły’, ale rozszerzyć się mu

siał zakres jej działania. Tam, gdzae tłumiono

objawy żywotności ducha narodowego, njwe

pow-stały ogniska polskiej nauki, oparci o tra

d,ycję przeszło-ści mogą wszyscy’ synowie pol

skiej ziemi zespolić swe wy’siłki ku budowa

niu podw’alin przyszłości polskiej nauki. U

trwala się wo wszystkich społeczeństwach co

raz więcej zrozumienie celów ii dążności ba

dań naukow’ych, wzrasta świadomość, że nau

ka obejmująca wszystkie dziedziny wytwór

czości duchowej, jest podwaliną bytu naro

dów, że tw’órcza praca naukowa jest osią i

treścią kultury i dźwignią w cywilizacyjny’m

pochodzie ludzkości. Historja nauki uczy nas,

że badania naukowe, czysto teoretyczne, przed

siębrane bez względu na uboczne cele, przy’no

szą nieraz nie dające się obliczyć korzyści

ludzkości i stają się źródłem bogactw’a narodo

wego, że ’zmieniają warunki by’tu i ustroju

społeczeństw.

W dzisiejszej nowoczesnej walce o byt te tyl

ko narody’ zdołają się ostać, które najdosko

nalszy’ osiągną stopień rozwoju duchow’ego,

które potrafią wydrzeć zazdrosnej przyrodzie

nowe tajein-nire i spożytkować je dla dobra

ludzkości. Ale nie można jedynie przyswajać

sobie gotowych haseł czy zdobyczy obcych, bo

tylko na rodzimem podłożu nauka krzepiąca

i umacniająca życie narodu wykwitnąć może.

Na niwie nauki żyzne życiodajne ziarna za

wierające owoce spadają tylko z tycli drzew,

które głęboko w ziemi ojczy’stej za-puściły ko

rzenie, a który’ch -wierzchołki dosięgają w y

żyn, kędy powiewają prądy wielkiej wszech

światowej nauki. To też w równej mierze jak

ku jednoczeniu naszych wysiłków -naukowych,

ku utrzymaniu łączności z nauką wszechświa

tową, z kulturą Zachodu, zwrócona jest dąż

ność Akademji. Działalność Akademji zależna

jest od twórczości jednostek. Uczony bada i

tworzy’ z osobistego impulsu, szuka prawdy

w objawach i przejawach życia duchowego

jednostek lub narodów, szuka wytłómaczenia

zjawisk przy’rody a rządzących -nimi praw —

tw’órczym umysłom narzucać zakresu dch ba

dań nie można. Ale można uczonych, którzy

złączeni są w’spólnością celów i dążeń nauko

wych, skupić ku wspólnym wysiłkom, w któ

rych się nawzaje’m uzupełniają i wsppiuagg.j4 -

CiiUUaii

TREHGZYHSKIE-CIEPLICE

CZECHOSŁOWACJA

PENSJONAT DR. FILIPKIEWICZA

60 pokoi

«24 7

Polny nowoczesny konifoit. Centrum uzdrojowiska.

Inform acje: ,,BALKOPOL", Kraków, Dworzec gł.

Tu Akademja może wyjść poza wydawniczy

swój zakres działania, tu przypada jej rola

inicjatywy w kierunku wydawnictw zbioro

wych źródeł historycznych, pomników literac

kich, zabytków sztuki, lub też w kierunku sy’

stematycznych badań i monograficznych opra

cowań w dziedzinie nauk przy ro(lniczych. Zda

jemy’ sobie sprawę, że n a rozkaz nie pojawiają

się w’ielkie odkrycia i wynalaz-ki lub wielkie

przełomowe myśli, ale poparciem i zespole

niem usiłowań, nowymi zbiorowymi przedsię

wzięcia.m-i walnie można przyczy’nić się do po

stępu nauki i podniesienia rodzimej kultury’.

Akademja pragnęłaby pójść dalej jeszcze

w popieraniu badań naukow’ych. Są ludzie,

którzy już pierwszemi ’pracami nieraz w’y’ka

zują umysł prawdziwie twórczy o szerokim

widnokręgu, są tacy, którzy ’idąc za wrodzo

nym popędem, pchani wewnętrzną potrzebą

oddają się dociekaniom naukowym w trudzie

i mozole co-dzien-nego życia z:a(patrzeni w ideał

im przyświecający. Pizy rozroście nowoczes

nych subtelnych metod badania praca nauko

w’a bez wydatnych środków materja-hiy’ch o

być się i ie może. Z l)ra-ku ich niejeden pomy’sł

naukow;, który’ mógłby naukę pchnąć na no

we tory, który mógłby zapłodnić całe obszary

życia, społecznego, przepada. Takim bada-czom,

z których prac przebija ta iskra Boża, talent

twórczy i za]tai, takim, u których w’idać -miłość

rzetelnej -pracy, oddanie się nauce i dążenie (lo

poznania piawdy, pragnęłaby’ Akademja móc

przyjść z pomocą w ich naukowych zamierze

niach. T)i)tyclir:iu sowo skromne śro-dki Aka

demji, zbyt skromno w sto sunku do potrzeb,

w szczuplej tylko mi erze na istotne popierania

ba-dań naukow j ch pozwalały.

Sz,częś!iwą będzio Akademja jeśli swcm po

parciem przy’czyni *połecŹensM

ludzkości

nowy cli -zdobyczy, które i wśród swoich i

wsrńd obcych przysporzą uznania dis polskiej

n,,u, i.

Sprawozdanie sekretarza generalnego.

Po prze-ąiów ieuiu prezesa, głos zabrał sekre

tarz generalny Polskiej Akademji Umiejętno

ści prof. Kutrzeba, skła,dając roczne sprawo

zdanie z działalności Akademji.

,,Smutny’ to obowiązek sekretarza general

nego -

’zaczął prof. Kutrzeba

zestawianie

na począiKU dorocznego sprawozdania strat,

jakie poniosła Akademja w gronie swych

członków’ - obowiązek tem cięższ.y, jeśli tych

strat taki (llugi szereg i jeśli wśro I tych strat

są tak dotkliwe ze W’zględu na ,naukę i na

działalność Akademji, jak w roku ubiegły’m".

Poczem wyliczy’ł sprawozdawca długą listę z.a

sług jakie położyli dla nauki polskiej zmarli

członkow ie Akademji ś. p. -prof. Jan Łoś, prof.

Jerzy Mycielski, prof. Wiktor -Po-rzeziński,

prof. Franciszek Fierich, rektor Edmun-d Krzy

muski, iprof. Zygm. Ra-dzimiński, prof. Jan Za

wadzki, prof. Stanisław JBądzyński, prof. Jan

Dyboski, prof. Władysław Szajnocha, prof. Lu

domir Sawicki, prof. Szymon D-zierzgowski,

oraz członkowie korespondenci zagraniczni:

Karol Kadec, proif. hilstorjć- Uniw’e-rsytetu w

Pradze i Ludwik Pastor, poseł austrjacki przy

Y\ atykanie, dawniej prof. historji na Uniwer

sytecie w Insbrucku. Oddał też prof. Kutrzeba

hold tizein zmarłymi w bieżącym roku urz,ęd

nikom Akademji. Tej części przemówienia se

kretarza generalnego wy słuchali zebrani sto

jąc. Następnie zdał prof. Kutrzeba sprawę z

czy’nności Akademji w czas’ie od czerw’ca 1928

do czerwca 1929 z którem to sprawozdaniem

m ieli cz,ytelnicy sposobność zapoznać się we

wczorajs-zym numerze naszego pisma. To też

podajemy’ tutaj tylko ’koniec przemówienia

prof. Kutrzeby który nawiązując do trosk ma

terjalnych, związanych przedewszystkiem z

palącą potrzebą rozbudowy Stacji Rzymskiej

(koszta wyniosłyby’ 500.000 zł.) tak mówi:

,,Pełni jesteśmy trosk. Ale też one są naszą

siłą Bo troski powstają gdy’ rosną, potrzeby

nauki, a cóż dla n.as może być silniejszy’m

bodźcem, jak nie to, że ta polska nauka, któ

rej sztandar -w nasze złożony ręce, rozrasta się,

potężnieje — -choć dlatego w!aśnie ’większe ma

potrzeby. Radość, że nauka rośnie, daje nam

siłę do -pokonania trudności, budzi wiarę, że

znajdziemy’ w naszych trosk.ach oparcie w spo

łeczeństwie, które — m imo tylu (niekorzyst

nych o-bjawów powojennego ży’c ia — nie zatra

ciło zrozum’ienia, co znaczy nauka, i że w tym

tak dziś zaciętym meczu, który’ rozgry’-wają ca

łe narody o ’być albo nie by’ć, o świetność lub

niewolę w przy’szłości, wygrana zależy w tak

wielkim stopniu od tego, w jakiej formie sta

nie na placu nauka".

Odczyt prof. Romera.

Po sprawozdaniu sekretarza w’ygłosił prof.

Eugenjusz Romer odczyt p. t. ,,Ziemia i -pań

stwo", w którym przedstawił w-pływ położenia

geograficznego na rozwój polityczny’ państw’,

a w konkluzji doszedł do wniosku, że świat

nie dąży do centralizacji, ale przeciwnie do

rozczłonkow ywania się na coraz m niejsze jed

aittei?°mut)Mopoisk

Nowi członkowie.

Na zakończenie odczytał sekretarz g eneralny

nazwiska nowych czlonków Akademji. Są to

wybrani na -posiedzeniu w alnem admwnistra

cyjnem dnia 7 czerwcu 1929 członkowie krajo

wi na:

Wydziale filologicznym: a) członek czynny

krajowy: Gusta(w Przychocki, prof. filolog,

klas. Uniw’ersytetu w’ Warszawie; b) członko

wie korespondenci krajowi: Adolf Chybiński,

prof. muzykologji Uniw. wre Lwowie, Ad-am

Kleczkowski, -prof. filolog, germańskiej ’Uniw.

w Poznaniu, Stanisław Łe-mpicki, prof. historjii

oświaty Uniw. we Lwow’ie, Stanisław Pigoń,

prof. hiist. literatury polskiej Uniw’. w Wilnie.

Na Wy-dz. historyczn. - f ilozoficzn.: a) cz:łonek

czynny krajowy: Jan Ptaśnik, prof. historji

średniowiecznej i nauk pomocn. Uniw. w e

Lwowie; b) Członkow’ie korespondenci -krajo

wi: Stefan Czarnowski, doc. historji kultury

Uniw’ersytetu w Wars’zawie, Oskar Halecki,

prof. hist. Europy’ wschodniej Uniw. w War

szawie, Kazimierz Kaczmarczyk, dyrektor Ar

chiwum państw’. v Poznaniu, Stanisław Kę

trzyński, historyk, poseł -Rzplitej Polskiej w

Hadze, Ks. prałat Alfons Mańkowski, prezes

Tow. Nauk. w Toruniu, Józef Siemieński, dyr.

Archiwuim Głównego w Warszawie.

Na Wydziale matematyczino-przyrodniczym:

a) członkowiie czynni krajowi: Eugenjusz Ro

mer, prof. geografji Uniw. w e Lwowie, Cze

sła w Białobrzeski, prof. fizyki LTniw. w War

szawie, Stefan Pieńkowsk)i, prof. fizyki Uniw.

w Warszawie; l)) członkowie korespondenci

krajowi: Jan Groclnnalicki, -jirof. zoologji Il

iów. w Poznan)iu, Jam Nowak, prof. geologji

Uniw. w Krakowie, ’Bohdan Szyszkowski, prof.

chemji Uniw. w Krakowie, Maksymiljan Ro

sę, docent neurologji Uniw. w Warszawie,

Jan Tur, prof. anatomji porówn. Uniw. w

Warszawie, Edmund Mali’nowski, docent gene

ty’ki Uniw. w Warszawie, Machał Kamieński,

prof. astronomji Uniw w Warszaw’ie. Dałej z o

st.ali zatwierd:zeni przez rząd Rzeczypospolitej

Polskiej następujący uczeni zagraniczni, w’y

brani nu walnem zgromadzeniu dnia 9 cze-rw

ca 1928, ,na członków Polskiej Akademji Umie

jętności. Na czlonków’ korespondentów zagra

nicznych w ydziału filologicznego: Jan Melich,

-prof. filologji słow’iańskiej Uniwersytetu w Bu

dapeszcie, Stefan Mladenow, prof. gram aty

k’i porównawczej Uniw’. Sofji, Józef Śkulto

ty, emer. -prof. historji ii literatury słowac

kiej Uniw. w Bratislaw’ie. ’Na członka cz.ynnego

zagranicz.nego wydziału l)istoryc-zno-filoz-oficz

nego; l)ezyder Csanki, podsekretarz stanu

dyrektor gen. król. węgierskich archi

wów państwowych. Na członka korespondenta

zagranicznego wydz’iału liistorycz.no-filozoficz

nego: Ernest Ghanipeaux, prof. historji pra

wa Uniw’. w Strassburgu. N u członków czyn

nych zagranicznych wydziału inatematyczno

przyrodiinczego: Leon Lichtenstein,

prof.

matematyki uniw. w Lipsku, Wiktor Gri

gnard, -prof. chemji organicznej Uniw. w

Ly’onie, Artur Keitli anatom i konserwa

tor The Ilunteria-n Museu-m przy Royal Colle

ge of Surgeons of England wl Londynie.

Nagrody.

Następnie ogłoszone zostały przyznane prz.ez

walne z-gromadzenie członków czynnych P. A.

U. następujące (nagrody:

Nagrodę im. Probusa Barcewskiego za pracę

historyczną przyznano ip. Rr Michałowi Jani

kowi za dzieło ,,Dzieje Polaków na Syberji".

Nagrodę im. Probusa Barczewskiego za dzieło

malarskie przyznano p. -Stefanow:i Filipkiewi

czowi za obraz ,,Jesień" oraz za całą dotych

czasową działalność artystyczną. N’agrodę im.

Fel’iksa Jasieńskiego i Witolda Łozińskiego

prz.yznano p. C-zesławowi Markowi ’za dwi-e je

o .kompozycje orkiestrowe p. t.

,,Suita" i

,,Symphoni-a brevis".

Poczem preze-s Kostjanecki zamknął posie

dzenie.

ETAMINY. WFŁNY, JEDWABIE

oraz TRYKOTAŻE DAMSKIE poleca

MARJA PRAUSS

KRAKÓW, RYNEK GŁÓWNY L. 7 .

SSS9SEB

Eksponaty wjslasne w parko Wilsona.

Poznań (! czerwca.

(Od własnego korespondenta ,,Czasu").

Wśród pięknie rozplanowanych klombów

kwietnych, wśród zieleni drzew t. zw. Pa rku

Wilsona rozlokowała się część Wystawy% która

ina charakter przypadkowych w tym razie

,,miscelaneów", bo znajdziemy tu i siódm e ,,ino

carstwo" świata — prasę i pawilon wykwint

nej pani — Bogusława Hersego, Polonię zagra

niczną, zebraną we własnym pawilonie sump

tem Polaków z Ameryki i Polskę współczesną

a pośród tego efektowny pawilon przemysłu

szklanego, przemysłu muzycznego, nadto u

zdrowiska polskie, pawilon pracy kobiet, od

nowione i rozszerzone palmiarnie parku Wił

sona, a w’reszcie olbrzymie zabudowania cen

tralnej restauracji P. W. K. z teatrem ,,Rewji

dancingiem i dobrem piwem... Huggera.

Więc trąci ten teren wy’staw owy nieco pobli

żem Huggerowskiej imprezy i przypom ina tro

szkę bigos z kapustą. Ale za to pawilony tu

ulokowane są w pe!nem słońcu i na wolnej

przestrzeni, mają ku swej ozdobie piękną fon

łam ię, arcydzieło sztuki tego rodzaju, wiele

kwiecjit i piękno pejzażu. Zdaleka wabi widza

a.(T

swym niezwykły m kształtem o formistycznych

cech-ach architektury pawilon przemysłu szkla

nego. Wszystkie huty i fabryki szkła w Polsce

zrzeszone wF związek przemysłu szklanego wy

stawiły -dużym sumptem ten oryginalny pałac,

cały z żelaza i szkła, by -dać na wystawie obraz

prod(ukcji kraju w tej dziedzinie. Około czter

dzieści fabryk i hut bierze udział w tym poka

zie, pokazując piękne kryształy i flakony, skro

mniejsze wytwory szklane codziennego użytku,

zastawę stołową, lampy kolorowe, naczynia la

boratoryjne etc.

Na uwagę zasługują wśród eksponatów wy

stawionych wyroby kryształowe szlifowano w

szkle Zakładów przemysłowych ,,Woneda"

(Warsz.awa), które dają produkcję na bardzo

wysokim poziomie w szkłac;h kolorowych i bia

łych, szkło techniczne, laboratoryjne i chirur

giczne.

Belgijska Ska Akc. w Piotrkowie Tryb, wy

stawia ładne wytwory szkła stołowego, pięknie

znięte kryształy stołowe, szkło okienne i t. d.

Belgijska Ska w Radomiu wy staw ia szkła spe

cjalne, jak dachow’e, ornamentowe, opalow e, ce

gły szklano, dachówki, płyty" posadzkowe. Iluta

zklana ,,G/.arów" daje pokaz szkieł perfume

yjnych, szkło dla przemysłu chemiczno-apte

karskiego i spożywczego. Huta ,,Dąbrowa \

Szklarnia w Zą-t)kowicacli demonstruje szkło

stołowe, lampowe, galanteryjne, Huta w Wo

olninie pokazuie szkło dmuchane i prasowane,

izolatory, syfony, butelki do wódek, likierów,

limonjady i t. d.

G.ały szereg innych hut pokazuje swe ekspo

naty’ w zakresie codziennej produkcji szkła do

użytku pow’szechnego.

Skoro jesteśmy już w dz.iedzinie przemysłu,

wejdźmy do pawilonu -przemysłu muzycznego,

by ujrzeć, jaką produkcją w tym kierunku

rozporządza kraj nasz. Jakkolwiek przyzwy

czajeni jesteśmy do fortepianów i pianin za

granicznej konstrukcji, jednak przyznać trze

ba, że niektóre fabryki fortepianów w’ Polsce

mogą już zaspokoić bardz.o wybredne wrymo

’i naszyc!i melomanów. Na plan pierw/szy \vy

uwają się ria wystawie fortepiany i pianina

fabryki kaliskiej Braci Fibiger, o bardzo sub

telnej konstrukcji, wzorowem wykonaniu i in

strumenty o wypróbowanym tonie i wartości.

Drugą fabryką pianin w Polsce reprezentuje

poznańska wytwórnia fortepianów’ i pianin A.

Drygasa, bydgoska fabryka Smnmerfelda i

warszawska fabryka Kerntopfa.

Piękne organy demonstruje w sali reprezen

tacyjnej fabryka Organów Braci Biernackich

w’e Włocławku, na organach tych przy otwar

ciu P. W. K. grał prof. Nowowiejski i organy

te wykazały całą swą wartość i głębokość to

(acji. Organy kościelne daje nadto w pokazie

abryka St. Krukowskiego w Piotrkowie Tryb,,

oraz fabryka organów i fisliarmonij w Byd

goszczy M. Wybrańskiego.

Koncertowe skrzypce i w iolonczele wy stawia

F. Borowiecki w Lub!inie, oraz inż. A. Koście

lecki (Lwów). Oglądaliśmy skrzy-pce koncerto

w’e w cenie 1200 do 3000 zł o niezwykle pięknym

głosie i prawdziwej wartości artystycznej. Cie

kawe są też eksponaty instrumentów smyczko

wych f-y Panufnik w Warszawie.

Instrumenty dęte demonstruje warszawska

fabryka Gdera, poznańska fabryka Kaźmicr

czaka, ponadto szereg firm daje pokaz swych

wyrobów liarmonji, części składowych instru

mentów, gramofonów% przemysłu muzycznego

it.cl.

Bogusław Herse stworzył wr centrum parku

wykwintny pawilonik mód kobiecych. Oblęga

ny on jest przez przedstawicielki płci pięknej,

którym podobają się piękne, wytworne futra,

nowomodne suknie letnie, szale, parasolki,

bardzo modern kanapka-łóżko i szereg ty cIl

drobiazgów kobiecej konfekcji, które m ają ta

kie znaczenie dla naszych pań.

Zaraz obok Hersego rozpostarł się -duży pa

wilon prasy i książki polskiej. Może dlatego,

że mam w pamięci zeszłoroczną wystawę

,,Press" w’ Kolonji, wystawa prasy polskiej wy

daje mi się. ubogą/Stoiska są stosunkowo skro

mne, a jakkolwiek w części ogólnej ma iny du

żo materjału statystycznego i historycznego,

nie zaspakaja to jednak naszego pojęcia o zna

czeniu prasy w państwie, i nie czyni wrażenia

na zwiedzającym. Najbogaciej i najefektowniej

wystąpią codzienna prasa warszawska. Na

pierwszy plan bezwzględnie wysuwają się

wykwintnie zorganzowany ,,Kurjer Poranny",

bogato pokazany ,,Ilustrowany Kurjer Codzien

ny" demonstrujący swój pałac prasy i ,,Kurjer

Warszawski".

Żywo zanaczona jest dalej ,,Polonia" (Kato

wice) Pr a sa Polska ,,Express" i ,,Kurjer Czer

wony", ,,Kurjer Poznański" ,

,,Dziennik Po—

CENT OGŁOSZEŃ:

Jednorazowo za jeden wiersz milimetrowy:

Ogłoszenia zwykłe.................................................... ... , , ll. 0.20

Układ tabelaryczny, cyfrowy, kombinowany . . . ,

4i 5, zł.0.30

Ogłoszenia w ,,Nadesłanych" .........................i * . » s i i , , i zł. 0.40

Nekrologi

i*ł*,i»i,(s,,sZl.0.35

komunikaty po k r o n i c e .....................i

i*.i

iis..zl.0.50

Ogłuszenia na pierwszej stronie .......... , ,

, ; zł.0.CU

Ogłoszenia zamiejscowe 25 proc. drożej.

Za zastrzeżenie miejsca dolicza się 25 proc.

Administracja nie bierze odpowiedzialności

za terminowe umieszczenie ogłoszeń.

Ceny ogłoszeń obowiązują od dnia zmiany w nagłówku.

Ogłoszenia przyjmują: Administracja ,,Czasu" i wszystkie miejscowe i za

miejscowe Biura dzienników i ogłoszeń.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction