Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 617 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Nr 122

mĘmsmmsmBmm

SfaMi’toie poeitową opisc«m»

ryczałtem.

Kraków, Sobota 4 Sierpnia 1923.

omm* «pttrWl

»(Mm**mam

iw*» |»Jm1;r«ki1500WI

Rocznik LXXXV

a *salcct« * eaMjMM

r ętommtm 96 fes*ń

*Mm

’

*apasfeę

I» mm?n

1080COMŁ

120000 .

12J000 »

95000 a

n I - l i? pntfliiiiftti A«HibuMnw^ *«i«*»* w onsss««» i

____

» « m a n to « Bisy» dsitniiików i K*ię|*rnis »Bach*.Boyeiy« u l JogitóaAek*, Bracia !Udowi*. «L kanae

fraka, trafika w, Sukiennicach, księgarnia Poturalskiego i Janickiego w Podgórzu. W* Lwowie »Cua*

fest do nabycia w biurach dzień. S. Sokołowskiego, Reklama prasowa i K. Buchstaba, dalej w Tarnewi%

%gaanwia, Jaiie, Nowym Sączu, Zakopanem, w księgarniach, oraz a portyerów kolejowyck. W laM M «1

liMstss gis» iP n ci« , w PrsemyflR w biurze dswBjsikó» R MJJat i Jadwigi1 4łiw«Ia*ikMi

1 WARSZAWIE: «ira «llmlM « Uwalił, *Sisa WlAtfit fS.

Konto Pe K. O. Nr. 149 238.

.............

_____

__ __

l i « - H ffillMiHul*

fcW

ttS

______________

MUimeirow. »rSH} Si75Ó"5ST«MtaM ara.

p^ewT,sae»piiK.wanT12^Ujgk,BngMgan* od aua|sw wiana

miiiinefTow 2aen K(it N ebm!(MU J

**J.e« w ,« ,« jpiiimotro», 1500 W, Homnn’.br,tj handloweoe krmi«. , f

JKSSfti

Mfflsonikmly frywatne. ilały 5 j,.300;)Mk. od miejsca wiersz» milimetrów Cena podań* s* ?oian *r*

*P ?oW * * W e r a * , 1007. *roisz,. Ceny powyżsi, obowiązują od foja ,mSrny w

i a «srsnia.w« **mieszczenia ogłoszeń AdminiBlraey» ni* odpcwiHde

*»**»

J ^ b l? " przyjmują, r w K r ok - w ie wszystkie biuradziennikówi ogio*t*ń

Rnfh*wT*m°

ii" ° i 10, ILMom* Marszałkowska124;L.iS,Metz)1Ska, *. «arna,

«ui?

? J R°°hwaitz,^ M am ałk owika 120, B. B .uchweita Fredry 4, 7 Pi«tra»i»fc. Sdarszałkowsk* 115

Wisfkopolska agencya reklamy Krakowskie Przedmieście 71, Unger Senatorska 12, U. j , Field. Rymarska 1«

’i

u*u

vApł*: Zieln* 8S. Międzynarodowe bińro ogłoszeń Grlcrya Luksemburg

w*Sit

°^! Marszałkowska118; w Poznanie Poiaka agencya rłktamy .Par.

Em8,i^

rSS?T°J"?*19:7 mialm S-Jat*a

i lunkowski-(łradowaki,

WtettaiW; w e L » * w l e St_ Sokołowski, biuro dzienników H. Buchstab, M. BrCtck ; « » W ledn te

rw*

?.EŁS*5f M° -? , Qos!??’ 0 Schalek, Bock et Herzfeid, 3 Braun, 1. I»ann*nberg

)!iii

aDxel8e Ge* »Rra* Wollzeile 12, .Ingez. Franz Josef Kai 7, w B e rUni« .A !a. Krausenitr.38

WS15 s pianrądzmi 1prz ek a zy pieniężne na prenumeratę i ogłoszenia przyjmuje Administraeya »C**?u,

’W feondyn!e Agence Haras Cheapside. W Paryiu Agenca Maras, Plac, d*la Bem**

««klajiiacye m eopleezętowauc nie podlegają opłaci* pocztowej

.*ffWilw? *r’»opiaconyo.li nie przyjmuj* się. RękopiaAw ni* *zwł» as.

Za każdą zmianą adresu doplao« nią100*Bk,

a»tia*cytf aAdmlnlatracy! ul. Aw, TusMuut «r- Sft. H*l %w. M

§ftWGya Iłłansów... na Węgrzech.

Wczorajsze przemówienie programowe p.

ministra Lindego, w którem o sanacyi finan

sów polskich powiedział tyle co i nic,

zwraca naszą myśl (z głęboką zazdrością) do

sąsiedniego kraju, gdzie właśnie w ostatnich

dniach sprawa uzdrowienia finansów weszła

na realne i jedynie słuszne tory. Mamy mia

nowicie na myśli Węgry, dotknięte w ostat

nim roku -- podobnie jak Austrya, my i Niem

cy - gwałtownym spadkiem waluty. Ale Wę

grzy są narodem dzielnym i rozumnym. Nie

ograniczyli się do gadania i narzekania, nie

dali się złudzić lekarstwami domorosłych cu

dotwórców, nie przypisali spadku waluty in

trygom żydów, masonów i Niemców — nato

m iast zrozumieli, że początkiem i źródłom

spadku waluty jest prasa drukarska, a jedy

nym środkiem zapobiegawczym — innego bo

wiem niema — jest radykalne zatamowanie

inflacyi.

Aby ioflacyi położyć koniec, trzeba mieć

przed sobą na parę miesięcy możność zaha-l

mowania prasy drukarskiej. Jeżeli przez pół |

roku obieg banknotów niepokrytych złotem]

lub walorami powiększać się nie będzie, t o ?

tymczasem można ściągnąć (bez zaszkodzenia

życiu gospodarczemu) za pomocą racyonal

nych podatków i danin nadmiar papieru wy

puszczonego dawniej, ustabilizować wartość

pozostałych banknotów i uleczyć w ten spo

sób zwolna (deflacya stopniowa!) groźną cho

robę inflacyi. Głownem zagaduieniem jest

więc uzyskać owe pół roku respiro, jakie jest

potrzebne dla zaprzestania druku pieniędzy.

Jest rzeczą jasną, że ani harpagońską osz

czędnością ani waryackiąm naw et przyciska

niem śruby podatkowej takiego respiro żaden

naród sobie sam nie przygotuje. Kto tego nie

rozumie, niechaj o sprawach finansowych nie

radzi. Pan Wład. Grabski okazał się dlatego

właśnie szkodliwym, gdyż wierzył, że samem

ściągnięciem danin i podatków i to w ilości

przewyższającej siedmiokrotnie całą emisyę

marek polskich, będących w obiegu, zatamuje

inflancyę - poczem w ciągu trzech czy czte

rech lat uleczy społeczeństwo ze śmiertelnej

choroby, jaka je trapi. Pomysł był niewyko

nalny, powiedzmy nawet absurdalny i świad

czył tylko o głębokim doktrynerstwie i nie

praktyczności szanownego zresztą’ z innych

względów autora. Gdyby go w drobnej tylko

cząstce wykonał, zabiłby nie tyle chorobę, ile...

chorego i zniszczyłby całe nasze gospodarstwo

społeczne.

Węgrzy weszli od razu na jedynie słuszną

drogę. Zrozumieli, że punctum salisns całej

sanacyi musi być uzyskanie pożyczki zagra

nicznej, któraby użytą została na cele sanacyi,

to jest na powstrzymanie prasy drukarskiej

przez pół roku. Od tego musi się zacząć. Za

częli od tego przed trzema laty Czesi i uzy

skali świetne rezultaty; chwyciła się tego

środka przed phru miesiącami Austrya - z po

myślnym od razu skutkiem. Nie mogą się tego

środka chwycić Niemcy (z powodu nie zała

twienia sprawy reparacyjnej), i nie umiemy

się tego środka chwycić my. Skutki są wido

czne. Dzisiaj waluta niemiecka stoi na osta

tniem miejscu (poza Rosyął; nasza zaś o je

den szczebel wyżej — na przedostatniem

w Europie.

Trudności uzyskania pożyczki międzynaro

dowej są możliwe do przełamania, jak to przy

kład Austryi już okalał, a przykład Węgrów*

właśnie teraz wskazuje. Konferencya bruksel

ska z r. 1920, której wyniki nie są widocznie

w kolach polskich suwerenów zupełnie, ale to

zupełnie znane, jasno i trzeźwo warunki te

określiła. T rzeba naturalnie dać między inne

mi wierzycielom gwaraucye realne, o których

już nieraz na tein miejscu pisaliśmy (zonacz

np. nasz artykuł z dnia 4 lipca : *Zmiana na

stanowisku ministra 3karbu*). Przykład Austryi

wskazuje, że wówczas kraje obfitujące w ka

pitały, jak Ameryka lub Anglia, chętnie wystą

pią z pomocą, ale pamiętajmy

tylko

wówczas!

Węgry były w położeniu daleko od nas

fgorszem, a jednak są w trakcie zapewnienia

sobie kapitałów zagranicznych i za jakie pół

roku będą miały w takim razie przeprowa

dzoną stabilizacyę swej waluty. Ujemna stro

na ich położenia polegała głównie na tom, że

narzucone im traktaty pokojowe nałożyły na

ich finanse ciężkie więzy w postaci reparacyi,

nad któremi czuwała międzynarodowa *Komi

sya reparacyjna*. A ponieważ w tej Komisyi

ważny głos miała Mała Eutenta, nie łatwo by

ło oczekiwać, aby zwolniono finanse węgier

skie od ciężarów reparacyjnych, mających po

stać zastawów na niektórych dochodach pań

stwa. Takie zaś zwolnienie było zasadniczym

warunkiem uzyskania pomocy w formie po

życzki. Węgrzy umieli jednak i tę trudność

przełam ać. Świeżo oświadczył lord Curzon

w izbie lordów (w mowie z 25 lipca), że An

glia popiera starania Węgrów i że jej przed

stawiciel w Komisyi reparacyjnej (podobnie

jak i reprezentant Włoch) będzie głosował za

zwolnieniem dochodów węgierskich od zasta

wów z tytułu reparacyi. W parę dni później

zjazd w Sinai — widocznie pod naciskiem An

glii — uchwalił również nie przeszkadzać sta

raiiiom Węgier o wię-!zynarodową pożyczkę

(pod warunkiem, że pożyczka ta nie zostanie

użytą na cele zbrojeń i propagandy). W tea

sposób Węgry odniosły wielki dyplomatyczny

sukces, a zarazem zyskały podstawę do ure

gulowania swej waluty.

Patrzymy na ten obrót rzeczy, jak powie

dzieliśmy, z zazdrością - nie z zawiścią, która

jest uczuciem zgoła odmiennem. Ani nasz su

werenny sejm i senat, ani nasi ostatni mini

strowie skarbu, ani nasza dyplomacya nie by

ły dotąd w stanie zrozumieć doniosłości kwe

styi pożyczki, a tem mniej przygotować jej i

technicznie i ekonomicznie i dyplomatycznie.

Wiadomości, jakie się pojawiają po dzienni

kach *ku pokrzepieniu serc*— o milionach a

merykańskich dolarów i angielskich funtów,

są czczą gadaniną bez realnych podstaw i bez

przygotowania seryo. Natomiast czas darmo

upływa, inflacya rośnie, a niema ani jednego

dnia bez hiobowych wieści z Zurychu (poró

wnaj wiadomości dzisiejsze!). Rządząca wię

kszość rozjeżdża się na wywczasy i na żniwa

do domu, m inister skarbu kw’ituje ją kilkoma

płytkiemi ogólnikami, a dla sanacyi nie robi

się nic. Nic z tego co realne, przez naukę

wskazane, przez praktykę wypróbowana.

Dalszy rozwój przewidzieć łatwo. T aka nie

dbałość czy nieudolność musi niebawem za

chwiać podstawami rządu. Już dzisiaj ów rząd,

złożony z ludzi niedorosłych do ciężkiego -

przyznajemy — zadania i oparty o większość

nie umiejącego zgoła rządzić sejmu, chwieje

się od podstaw do szczytu. Katastrofa finan

sowa, jaka zagraża coraż widoczniej naszemu

państwu, musi też wywołać upadek rządu, nie

mogącego jej zaradzić, Jeżeli obecny szef rzą

du jeszcze tego dotąd nie zrozumiał i donio

słości gwałtownego spadku marki należycie

nie ocenia, to szybko już przewidzi na oba

oczy — oby jednak nie zapóźno dla państwa

Wszelkich katastrof i przewrotów się boimy

Nigdy nie wiadomo, czem się zakończą i kto

będzie ów terłius gauderts, który z nich od

niesie korzyść. Może znajdzie się jakiś polski

dyktator, który ujmie ster rządów w rozumne

i spokojne dłonie i wprowadzi finanse polskie

na wypróbowane, pewne tory? Ale równie

dobrze może ster rządów przejść w ręce sza

lone, gotujące państwu polskiemu zgubę, Po

trzykroć szczęśliwe Węgry, które umieją za

wczasu wydobyć się z zalewu inflacyi i zabez

pieczyć w ten sposób przed płynącem z niej

polityczuem niebezpieczeństwem.

Pogfpslti*

Wczorajsze dzienniki podały wiadomość, iż

prez. Witos, chcąc ratować sytuacyę, spowo

dowaną niepowodzeniami na tle polityki za

granicznej i skarbowej wyjechał do Poznania,

gdzie — jak przypuszczał - znajdzie pożą

daną pomoc. I tak w konferencyi z p. Roma

nem Dmowskim zaproponował mu tekę mini

stra spraw zagranicznych, a następnie kolej

no proponował p. Hąci, oraz prezydentowi Po

znania, Ratajskiemu, tekę skarbu. Wszystkie

te trzy propozycye spotkał tensam los: nikt

oferty przedłożonej nie przyjął, wobec czego

premier, nie osiągnąw’szy żadnego rezultatu

powrócił do Warszawy.

W sprawie tej donosi Ajencya wschodnia,

iż od osobistości dobrze poinformowanej o za

miarach rządu otrzymał jej przedstawiciel in

formacye, że pogłoski te są pozbawione wszel

kich podstaw. W ciągu rozmowy, jaką pre

m ier miał z p. Dmowskim sprawy tej wogóle

nie poruszano. Tak samo zgoła nie zgodne są

z prawdą doniesienia pism, jakoby w stronę

p. Ratajskiego miała być skierowana propo

zycya objęcia ministerstwa skarbu. Wreszcie

nieprawdziw’e są pogłoski o mającym nastą

pić w krótkim czasie wyjeździe p. premiera

do Poznania, Krakowa oraz na Wołyń zw-a

żywszy, że w czasie obecnej sesyi sejmowej

nawał pracy w prezydyum wymagać będzie

stałej obecności p. prezesa ministrów w W ar

szawie.

Naokoło małej koalicyi.

Wiedeń 28 lipca.

(Od korespondenta Czasu).

Kosztowna lekcya — Włochy a Polska.

—

ski Czech.

—

Problematyczna wizyta.

Historye o przystąpieniu Polski do małej

koalicyi stanowią rodzaj sezonowego węża m or

skiego dyplomacyi naddunajskiej, o którym

mówi się có jakiś czas, ale którego pojawie

nia się nikt nie może się doczekać. Jeśli wie

ści na ten temat krążą obecnie żywiej, to przy

znać trzeba, niewątpliwa w tern zasługa pol

skiego ministra spraw zagranicznych. Jednym

z pierwszych jego *pociągnięć* było obwiesz

czenie światu, że zbliżyć się musimy jaknaj

bardziej do Czech i do Jugosławii i to w for

mie utworzenia z całą małą koałicyą związku

państa. Słynna *urnowa zbiorowa* czterech

państw z włączeniem Polski zapowiedziana

dwa miesiące temu przez p. Seydę, miała u

koronować to dzieło. Ileż niepowodzeń, ukłuć

dyplomatycznych i medyplematycznych ze stro

ny przyszłych sprzymierzeńców przełknął w

imię tej idei polski minister spraw zewnętrz

nycb, a z nim co gorsza i Polska. Czyniło się

to wszystko zaś w tym celu, ehy w dniach

ostatnich w odpowiedzi na interpelacyę p. Dąb

fskiego oświadczyć,, że P olska do małej koaii

i’eyi nie wejdzie, bo Czechy i Jugosławia m a

ją tu zgoła inne w sprawie rosyjskiej intere

_sy. aniżeli my i Rumunia,

j Ten oto pewnik polityczny który znanym

jje?t od lat kilku wszystkim czytelnikom gazet

;w Polsce i poza Pclską, zdobył p Seyda do

ipiero po dwu miesiącach swego urzędowania

*i dwu miesiącach niepowodzeń. Niestety pań

!stwo nie może być terenem doświadczalnym

dla polityków słabo zoryentowartych w funda

mentalnych zagadnieniach sytuacji zewnętrz

nej Polski. Za doświadczenie p. Śeydy płaci

my bowiem zbyt drogo. Gdyby p. Seyda za

miast obiecywać sobie przyjaźń czeską i serb

ską zaczął b;ył przed dwoma miesiącami od

oświadczenia o niemożności przystąpienia do

małej koalicyi, bylibyśmy mieli z pewnością

lepszo wyniki i co do utraconej kopalni Del

hiii ;ka i ćo do Jaworzyny, a w każdym razie

nie narazilibyśmy sobie Włoch. Naszym *pseu

dofaszystom* wydało się bowiem, że przy po

mocy pięknych słów i naśladowanych ge

stów zjednają sobie rząd Mussoliniego, forsu

jąc jednoczećnie w rogą mu małą koalicyę.

Faktem jest że przez rząd jen. Sikorskiego

i sprawa kopalni Delbrucka i sprawa Jawo

rzyny były na gruncie włoskim jak najlepiej

przygotowane i że mieliśmy przyrzeczeni», iż

reprezentanci Włoch będą w decydujących

momentach głosować za nami. Jest zaś już

dziś tajemnicą poliszynela, że z chwilą zmia

ny rządu w Warszawie, włoskie ministerstwo

spraw zewnętrznych, jako odpowiedź na filo

serbski"e i filoczeskie w ynurzenia p. Seydy

cofnęło wydane poprzednio dla delegata wło

ski»go dyspozycye w oprawie kopalni Del

brticka, nie dając mu nowych. Oczywiście, że

taki przebieg spraw y1zrozumiał ów delegat

tak, jak mógł był zrdzumieć każdy w jego

sytuaeyi i głosował przeciw nam. Rzecz jasna,

że o sp^awę^ Jaworzyny;.--nie m iały Włochy po

wodu kruszyć kopii za nami. Sam zaś p/Sey

da przyznaje, że decyzyn co do nie,j jest dla

na s nieszczęśliwą.

JedyAym czynnikiem zadowolonym z poli

tyki p. Seydy jest niewątpliwie p. Benesz.

Błęd-J polskiego ministra spraw zewnętrznych

pozwolił^ mu bowiem wzmocnić bardzo po

ważnie stanowisko i swoje własne i stanowi

sko Czech. Dziś uchodzi za rzecz prawie pe

wną, że p. Benesz zasiądzie w Radzie Ligi

Narodów na miejscu, na które przed dwoma

miesiącami miała wszelkie widoki Polska.

Szanse czeskie w sprawie Jaworzyny wzrosły

niezmiernie; przy rozwiązaniu spraw y odszko

dowań Czechy mają zabezpieczone swe inte

jresa. W Siania zaś przekonywać miał p. Be

nesz Rumunię, aby porzuciła swoje antyrosyj

skie stanowisko. Jugosławia podkreśliła to

niedawno czynem, odmawiając jen. Le Ron

fdowi, który umyślnie po to pojechał do Bel

!gradu, wszelkich zobowiązań co do poparcia

| Rumunii na wypadek konfliktu jej z Kosyą,

3przeciw której Serbowie, jak zaznaczano, ni

;gdy nie wystąpią, Przynajmniej jasno i wy

raźnie.

| W świetle tych faktów atoli wprost grote

skowo przedstawiają się pogłoski, jakie za

częścią prasy polskiej powtarzają i dzienniki

obce o bliskiej jakoby wizycie króla Jugosła

wii w Warszawie. Jak!żby był cel, a zwłaszcza

skutek tej wizyty? Przecież p. Seyda nie my

śli cbyba doprowadzić do dalszego napręże

uia stosunków z Włochami, które byłoby pier

wszym skutkiem takiej wizyty. Przymierza

z Jugosławią też chyba nie zerwiemy, bo chy

ba ani z Włochami ani z Węgrami wojować

nie będziemy, a z Rosyą wolą Serbowie przy

mierze, niż wojn,ę Zbytnie angażowanie się

wobec południowych pobratymców w chwili,

gdy zagrożeni są wojną domową z powodu

zatargu z Chorwatami, nie powinno być cby

ba główną troską polskiej dyplomacyi. Mr.

Róśya a Uga n rodów

Moskwa 3 sierpnia.

(PAT). Rosyjska Ajencya Teł. donosi, że

rz ąd sowiecki odmówił współpracy z komisyą

transportową Ligi narodów. Rosya, powiada ko

munikat, należy do międzynarodowego związku

kolejowego i jest to wystarczającem w stosun*

kach między Rosyą a organizacyami kolejowemi

Niemcy przed katastrofą«

Dopiero teraz zwolna wycnouzą na jaw

fakty, starannie dotychczas ukrywane przez

rząd niemiecki, które wyjaśniają i tłomaczą

powody katastrofy walutowej, jaka spadła na

Niemcy. Okazuje się zatem, że główną przy

czyną niesłychanej inflacyi jest organizacya

biernego oporu w Zagłębiu Ruhry i w Nad

renii, która pochłonęła horendalne sumy, nie

pochodzące wcale z bieżących dochodów pań

stwa. Odrazu zaś trz*ba dodać, że główne zy

ski tej akcyi odnieśli wielcy przemysłow cy

i właściciele kopa!ń, którzy nałożywszy na

skarb państwa olbrzymi haracz pod pozorem

patryotyeznej obrony, fundusze stąd otrzyma

ne utyli w znacznej części na cele spekula

cyjne.

Sprawa tak się przedstawia:

Chcąc opór bierny skutecznie zorganizować,

trzeba było przedewszystkiem pozyskać masy

robotnicze, któro wcale się nie kwapiły z za

niechaniem pracy. Wówczas pomiędzy wielki

mi przemysłowcami a rządem stanął układ,

mocą którego rząd zobowiązał się dawać im

bezzwrotne zaliczki na płace robotników pod

|j dnym warunkiem, aby praca w kopalniach

,i fabrykach została powstrzymana. Można so

fbie łatwo wyobrazić, o jakie sumy chodziło, je

:żeli przypomnimy, że Isezba robotników na te

;rytoryum olrupowanem prżćwyższa pół milio

,na, i że ich dzienne zarobki dochodziły cyfr

|miliardowych.

; Oprócz tego rząd niemiecki musiał utrzy

m y w a ć tysiące rodzin urzędników różnych

!rang wraz z rodzinami, którzy na polecenie

rządu nie chcieli słuchać władz okupacyjnych

Si z tego powodu zostali wydaleni. Wydatki

]na ten cel były również olbrzymie,

i Dochoby bierne, budżetowe nie starczyły

!naw et w drobnej części na pokrycie ekspen

|sów biernego’oporu. Budżet był prawie dtfi

j cytewy, a rząd nie chciał publikować wydat

|ków na akcyę sabotażową, nie chcąc zdradzać

!swoich planów, i obawiając się, że zawrotna

!wysokość kosztów podjętej walki wywoła w

1samych Niemczech zaniepokcjenie i niezado

woluienie, a może nawet krytykę prasy i par

lamentu. Nie pozostawało zatem nic innego,

jak tylko uciec się do prasy drukarskiej i pusz

czać w obieg bez kontroli i bez ograniczenia

papierowe pieniądze. Tylko rząd i przywódcy

stronnictw wiedzieli, jakie jest źródło docho

dów na bierny epór, ale względy patryoty*

czne nakazywały wszystkim zachować o tych

m anewrach ścisłe milczenie.

Akcya w tej formie była obliczona na krót

kie trwanie okupacyi Ruhry i na szybką in

terwencyę Anglii. Te fantastyczne rachuby

zawiodły całkowicie, ani Francya nie wyco

fała się z obszarów okupowanych pod naci

skiem biernego oporu, — ani Anglia nie in

terweniowała na rzecz *pokrzywdzonych* Nie

miec. Musiało zatem przyjść do gwałtownego

spadku marki, a gdy akcya ratunkowa Banku

Rzeszy okazała się bezskuteczną, — gdy Bank

utraciwszy część swych rezerw złotych i wa

flut obcych, m usiał wycofać się z obrotów,

które mu groziły rmi!ią, - - m a rka niemiecka

utraciła niemal całą swoją wartość i w ślać

za tem zjawiskiem zapanow’ała w całych Niem

czech straszliwa drożyzna z wszystkiemi nie

uniknionemu społecznemi i politycznemi kom

plikacyami, — jak ogólno niezadowolnienie

rozczarowanie i oburzenie, a w dalszym ciągo

1groźne wzmożenie rewolucyjnej agitacji, roz

Iruchy uliczne, i widmo wojny domowej

Ale na pokrywaniu kosztów biernego oporu

!nie kończą się nadzwyczajne wydatki rządu

?niemieckiego. Ponieważ kopalnie Zagłębia Ruh

!ry nie dostarczają już wcale węgla dla reszty

Niemiec, trzeba było sprowadzać o wiełe droż

szy węgiel angielski - Cardiff - aby prze

mysł niemiecki utrzymać w ruchu. I w tym

wypadku skarb państwa musiał dostarczyć

przemysłowcom wysokich kredytów - nie mó

wiąc już o opłatach za węgiel polsko-górno

śląski, którego 900 000 ton idzie obecnie co

miesiąc do Niemiec.

Wreszcie ostatnia kategorya dyskretnych

wydatków, to koszta podtrzymania dobrych

stosunków z Rosyą sowiecką. Była to znowu

akcya, która pochłonęła całe mnóstwo pienię

dzy, -

jako inwestycya na przyszłość. Cho

dziło Niemcom o uprzedzenie innych państw

europejskich w opanowania rynków rosyjskich,

co się istotnie powiodło, -

ale bez żadnych

widocznych zysków. Na razie bowiem sowiety

nie płacą wcale za dostarczone towary i ma

!szyny, pozostawiając tę operacyę na lepsze

1czasy. Znowu więc rząd był zmuszony dostar

czyć kupcom i przemysłowcom potrzebuegc

kapitału obrotowego, aby przetrzymać obecne

moratoryum.

Co jest w tem wszystkiem najbardziej za

dziwiające, to fakt, że w państwie tak dokła

dnie zorganizowanem, w republice, rzekomo

ultra demokratycznej, przy systemie rządów

parlamentarnych, -

ministrowie finansów mo

gli tak swobodnie rozporządzać funduszami

publicznymi, nia napotykając na cpór nawet

ze strony socyalistów, -

komuniści bowiem

nie byli wtajemniczeni w te finansow’e kombi

nacye. Ale rząd w’ystępował w imię patryoty

cznych haseł, wydawał pieniądze na *obronę

ojczyzny przsd imperyalizmcm francuskim*

a opinię publiczną uspakajano systematycznie

zapewnieniami, że interwencya Anglii i Ame

ryki zmusi niebawem Francyę do wycofania

się z Ruhry i Nadrenii.

Była to równia pochyła, po której państwo

niemieckie osuwało się nieustannie w prze

paść bankructwa, anarchii i wojny domo

wej, -

ale ciasny nacyonalizm, -

nienawiść

do Franeyi i nadzieja odwetu tak zaślepiły

niemieckie sfery kierownicze, że żaden głos

rozwagi i rozsądku nie mógł się do nich prze

dostać.

Dopiero teraz w obliczu nadchodzącej kata

strofy zaczęto myśleć o środkach ratunku.

Została więc rozpisana pożyczka złota, mająca

na celu zdrenowauie dla skarbu państwa po

chowanych w szerokich kołach obcych walut,

a rząd przygotował projekt specyalnego po

datku, który otrzymał nazwę *Ruhrpfennig*

i będzie wyłącznie przeznaczony na cele bier

nego oporu.

—

Czy ta akcya ratunkowa bę

dzie miała powodzenie, mogą ocenić tylko

rzeczoznawcy, — nie brak jednak głosów wska

zujących, że plan rządowy przychodzi za pó

źno, że społeczeństwo utraciło zaufanie do go

spodarki finansowej i pożyczki nie pokryje,

że wreszcie jedynym środkiem wyjścia z bez

nadziejnej sytuaeyi jest dojść do porozumie

nia i ułożyć się z Francyą. Najbliższa przy

szłość pokaże, który prąd zwycięży.

Londyn 3 sierpnia.

(PAT). Gabinet angielski obradował nad

sprawą Zagłębia Ruhr. Zdecydowano również,

że zarówno projekt odpowiedzi angielskiej,

jak i towarzyszące projektowi noty będą opu

blikowane. W związku z tem państwowa dru

karnia rozpoczęła gorączkową pracę nad rze

czonym materyałem. Spodziewają się, że rze

czone noty będą ogłoszone już w dniu 2 sier

pnia. Niektórzy członkowie parlamentu pró

bowali już wczoraj późnym wieczorem otrzy

m ać odbitkę druków.

Berlin 3 sierpnia.

(AW) Według ostatnich wiadomości projekt

nowej pożyczki złotej został ostatecznie usta

lony. Pożyczka będzie rozpisa na częściowo w

wysokości 500 milionów m a re k złotycb. P o

życzka będzie rozdrobniona nawet na takie

kwoty jak 4 20 marek złotych tj. do wysoko

ści 1 dolara. Ważuem przy obecnej pożyczce

jest to, że gwarancyę za nią przejęła cała nie

miecka gospodarka. Do ulg, jakie z nią są po

łączone, należy zaliczyć zwolnienie jej posia

daczy od podatku giełdowego jak również od

podatku od spadków.

Paryż 3 sierpnia.

(PAT) Wedle doniesienia z Duesseldorfu kil

kunastu Niemców zaatakowało urzędników po

łicyi francuskiej. Jeden z urzędników ranny.

Śledztwo w toku.

Paryż 3 sierpnia.

(PAT). Wedle doniesienia Ajencji Havasa

z Duesseldorfu w nocy na dzień 30 lipca do

konano aktu sabotażu na elektrycznych sy

gnałach na dworcu kolejowym w Essen. Z te

go powodu władze francuskie zastosowały san

kcje karne. Na miasto nałożono grzywnę wy

sokości 50 milionów m arek oraz zażądano

ponoszenia kosztów reparacyi.

Frez. Wojciechowski w Zakopanem.

Warszawa 3 sierpnia.

(PAT) Pisma donoszą z Z akopanego, że czy

nione są tam przygotowania na przyjęcie pre

zydenta Rzeczypospolitej Wojciechowskiego

wraz z otoczeniem. Prezydent Wojciechowski

ma przybyć do Zakopanego w dniu 5 b. m.

W czasie pobytu w Zakopanem ma przybyć

tam także cały szereg osobistości ze świata

politycznego.

Przed zjazdem legionistów.

Warszawa 3 sierpnia.

(PAT.) Pisma donoszą: Marszałek Piłsudski

wyjechał wczoraj do Kraśnika, skąd uda się

wprost do Lwowa na zjazd legionistów.

Rekonwalescencya prez. Hardmga.

Londyn 3 sierpnia.

(PAT). Biuro Reutera donosi z San Fran

ce]sco, że prezydent Harding przezwyciężył

kryzys i znajduje się na drodze do wyzdro

wienia.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку