Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 584 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

ryczMtem.

Kraków SoDO ta 5Kwietnia1924

CZAS

W^/y«lsaEŁ!«3

Rocznik LXXVI

Konto P. K, O Nr 149.238,

Przyjazd p. Benesza do Warszawy?

Dzienniki nasze podały za dziennikami cze

skim i niepotwierdzoną dotąd cficyalnie wiado

mość, jakoby p. Benesz wybierał się w naj

bliższym c.zasie do W arszawy. Celem jego

przyjazdu ma być porozumienie się z naszem

ministerstwem spraw zagranicznych co do za

warcia czesko-polskiego układu. Wiadopaeśe

nie jest dotąd oficyalnie potwierdzoną, wydaje

się jednak być prawdziwą — w każdym razie

dotąd jej Eie zaprzeczono.

W całem chyba społeczeństwie wywołała ta

wiadom ość najwyższe zdumienie. Nie dlatego,

aby ktokolwiek w Polsce nie uznawał w zasa

dzie potrzeby zawarcia jakiegoś układu polsko

czeskiego; -ale dlatego, że na taki układ jest

w tej chwili o wiele przedwcześnie. Zanim p.

Benesz przyjedzie do Warszawy kończyć ro

kowania o taki układ,-a tylko ten celjnćgt

by mieć jego osobisty przyjazd do stolicy na

szego państwa, — musi jeszcze przedtem wiele

rzeczy się zmień’ć.

Układ polsko-czeski może być bowiem tylko

wtedy zawarty, jeżeli zasady i przewodnie my

śli polityki czeskiej oprą się o zupełnie inne

podstawy, aniżeli dotychczas. Jak obecnie, bu

dują je Czesi na przekonaniu, że Polska jeBt

tworem sztucznym i przejściowym, który stoi

na zawadzie icb polityce rusofilskiej i który

z ostanie szybko zmieciony z powierzchni życia.

Cała ich polityka wobec Polski z takiego prze

konania wypływa. Liczą się oni wciąż z faktem,

w ich przekonaniu pewnym, że niebawem od

żyje silna i potężna Rosya, w skład której

wejdzie etnograficzna Polska (z granicami Cur

zona) jako prowincya autonomiczna. Nie uczy

nili też dotąd i nie uczynią żaduego kroku.

klóryby przesądzał ich stanowisko, łub działał

wbrew owej przyszłej Rosyi, na której pomoc

Czoeho,?łowaeya liczy jako n a podstaw ę całej

swojej przyszuści.

Fakt, że nie uma!i dotąd traktatu ryskiego

stąd wypływa. Fakt, że nie uznali decyzyi

am basadorów co do Galicyi wschodniej, w tem

ma swe źródło. Taksamo ich dążenie do ko

rytarza czesko-rosyjskiego. Taksamo ich po

pieranie Białorusinów i Ukraińców przeciw

Polsce, o czom dzisiaj nowe a drastyczne

szczegóły przynoszą telegramy. To samo in

trygi czeskie w sprawie przyznania Wiłeń*

szczyzny Litwie kowieńskiej a więc pośrednio

Rosyi. Są ta wszystko fragmenta jednej, kon

sekwentnej linii politycznej, dążącej do opar

cia Czech na Rosyi, co będzie tylko wtedy

możliwe, jeśli Polska zostanie autonomiczną

prowincyą rosyjską.

Jest w Polsce stronnictwo — nie potrzeba

go wskazywać — które z obawy przed Niem

cami liczy się również z podobną ewentual

nością i dlatego gotowe jest popierać roko

wania z Czechami, c hoćby one zasadniczej li

nii swej poiityki nie zmieniły. Ałe olbrzymia

większość i społeczeństwa i sejm u polskiego

nie podziela thkiego programu ,ubezpieczenia

przed Niemcami°. Toteż nie zrozumie cija, że

by można z Czechami rokować, dopokąd nie

dowiodą one czynem, że nie budują swej po

lityki na planach pochłonięcia Polski przez

Rosyę.

Polityka Czech w kwestyi rosyjskiej, taka

jak ją one obecnie prowadzą, nie jest zaś

jakąś daleką i niewinną utopią, która nam

nie może żadnej szkody w tej chwili zrządzić,

Jak to czasami polscy sejusznicy p. Benesza

pragną przedstawić. Pan Benesz, polityk uta

lenlowany i zręczny, zajmuje i w Paryżu

i w L ondynie bardzo wpływowe stanowisko,

a wszedłszy od paru miesięcy do Ligi naro

dów pozyskał trybunę, z której może szeroko

działać i mówić. Od niedawnego czasu jesteśmy

świadkami, iż skoncentrował swoje zabiegi

około pośrednictwa między Zachodem a Ro—

Byą. Pod ziemią i nad ziemią, za kulisami

ina widowni zabiega o to, aby został uznany

pfzez Francy ę i Anglię jako najlepszy znawca

spraw ro syjskich i mediator natus z powodu

braterstwa słowiańskiego. Stara się więc uzy

skać tę rolę, jak a właściwie Pólsce się należy

z tytułu sąsiedztwa i gruntownej znajomości

Rosyi, ałe o którą Polska z powodu indolem

cyi swej polityki nie pretenduje. Niebszpiecz

na dla nas ta jego ambicya! Będzie się stara

Wyzyskać swój sukces w tym kierunku, jaki

*°u dyktuje rusofilska linia przewodnia inte

*«»u czeskiego. Mamyż mu tę. rolę ułatwiać?

Zawarcie z Czechami układu politycznego.

? iskże umowy handlowej, kłóraby musiała

un przyznać swobodny tranzyt do Rosyi, bę

7’e i«4 tak długo kryło wielkie d’a

U";bezpieczęiigtwo, jak długo polityka czeska

** 710 *ustawiona na oparcie s:ę o Rosyę

Ten punkt musi być nietylko gruntownie wy

jaśniony, ałe zarazem gruntownie zmieniony,

jeśli mamy się wiązać z Czechami umową i

traktatem. Iłeż wody musi upłynąć przedtem,

aniżeli zajdą takie warunki?

Wobec tej zasadniczej różnicy między nami

a Czechami schodzi n a drugi plan doniosłość

tego rodzaju aktów nieprzyjaznych wcbec nas,

jak ohydny zabór połowy Śląska Cieszyńskie

go, jak bezprzykładnie brutalny ucisk mniej

szości polskich w Czechach, jak zachowanie

się w kwectyi Jaworzyny. Mają one niewąt

pliwie swoje znaczenie — głównie przez to,

że krzyczą wielkim krzykiem o nienawistnym

stosunku Czech do Polski i uzmysławiają tę

prawdę, iż Czesi nie mają żadnego interesu,

aby nam w razie niebezpieczeństwa pomagać,

a mają wszelki powód, aby nam zadać wra

zie potrzeby cios nożem w plecy. Żaden tra

ktat polityczny, jakikolwiekbyśmy z niemi pod

pisali, faktu tego nie zmieni, Jak długo wy

tyczna linia ich polityki nie zostanie zmienio

na. Żaden w chwili analogicznej do r. 1920 nie

zostanie dotrzymany.

Jeżeli też Czesi czują potrzebę zawarcia

umowy handlowej z Polską (a jest im ona

w istocie bardziej potrzebna, niż odwrotnie),

to nie mamy żadnego powodu, aby ,za taką

umowę odpowiednio nie zapłacili. Zapłata musi

polegać na zrozumieniu, że ich wiara w szybką

regeneracyę Rosyi jest iluzyą i na wyciągnię

ciu z tego odpowiednich konsekwencyj w sto

sunku do Polski. Również n a zlikwidowaniu

całej tej nienawistnej polityki, jaką wobec nas

prowadzą.

O ile to nie będzie miało miejsca, to wszy

stkie zabiegi p. Benesza o kapitulacyę Polski|

w stosunku do Czech i zawarcie z nimi umo

wy rebusl sic stanlilus nie znajdą Jżadnego

gruntu po stronie polskiej Historya słynnego

laska pp. Skirmunta i Piltza z r. 1921 mu

siałaby się powtórzyć. I wówczas przygotowali

obaj ci panowie »ugodę* ż Czechami, która

musiała pójść do kosza, jako merytorycznie nie

dojrzała. Zapewne dzisiejszy minister spraw

zagranicznych dzieje tej »ugody* dobrze prze

studyuje, nim p. Benesza do Warszawy zaprosi.

W dzisiejszych warunkach przyjazd ten jest

zupełnie nieprzygotowany, natrafiłby bowiem

aa atmosferę w całem społeczeństwie fatalną

i musiałby się skończyć politycznym skanda

lem. Dlatego najlepiej byłoby stwierdzić, że

cała wiadomość jest niezgodna z zamiarami

naszego rządu, to znaczy, że balon próbny,

wypuszczony w Pradze, oklapnął i spadł na

ziemię.

7.1B

Zwrot w sprawie Kłajpedy.

Warszawa 4 kwietnia.

(AW.) Wedle informacyi Daily lel/graphu

sprawa Kłajpedy niespodziawania waszła w nowa

stadyum. Francya I Włochy zawiadom taję urzędo

we, ża będę mogły akcaotować statut Kłajpedy

dopiero Kćwcżaz, Jeżeli prawa (.c takij zostanę

w nim dostatecznie zagwarantowane. Mocarstwa

zaproponowały, aby sprawę tę dla ostateczne

go załatwienia przekazać Radzie ambasadorów.

Poseł polski w Londynie podczas kocferencyi

z Macdonaldem wyraził zastrzeżenie Polski

przeciwko statntowi Kłajpedy, z drugiej strony

w kołach urzędowych krążą pogłoski, że a m

basador angielski w Paryżu otrzy

ma instrukcyę, aby projekt statutu

Kłajpedy popierać w niezmienionej

formie.

Zapisy na Bank Polski.

Warszawa 4 kwietnia.

(Tel. wł. S ) Jak się dowiaduję, zapisy na

akcye Banku Polskiego przewyższyły 100 prc

akcyj, wobec czego zachodzi obawa, że skarb

państwa mógłby nie mieć żadiego udziału

w Bauku Polskim. Aby temu zapobiedz, nie

którzy subskrybenci nie Otrzymają całego

przydziału subskrybowanych afacyj.

Złote -polskie.

**\V -

Warszawa 4 kwietnia.

(Tel. wł. S,) W uzupełnienia wczorajszej

wiadomości o przywiezieniu banknotów zloto

wych z Paryża do Warszawy zaznaczyć na

leży, iż są to sztuki l , 5, 10 i 20 zlotowe.

Większa część banknotów 1 0 zlotowych na

ogólną sumę 24 240.000 została sprowadzona

do kraju już dawniej. Ba.tknoty drukowane

były, jak wiadomo, w -akł ,dach graficznych

banku francuskiego.

a»»,,».» . . ... .. di,, .n. i mimm...

Zerwanie kenferencyi rosyjska-rumuńskiej.

Wiedeń 4 kwietnia.

(PAT) Na cnegdajszom posiedzeniu ’konfe

r e n c ji sowiecko-rumuńskiej przewodniczący

delegacyi sowieckiej Kresteńskij źłożył nastę

pujące oświadczenie:

Kumania panuje nad Besarabią wbrew woli

większości miejscowej ludności. Rosya stanow

czo odrzuca uznanie Besarabii za część Ru

munii. Delegacja sowiecka proponuje wspól

ną naradę nad warunkami crganizacyi plebi

scytu w Besarabii, gdyż tylko w ten sposób

rząd rumuński będ?,ie s:ę mógł uwołoić cd

oskarżenia, że utrzymuje panowanie nsd Be

sarabią przeciwko woli ludności, podobnie

jak nad Bukowiną, zam ieszkałą przez wię

kszość rus ńską Delegacya sowiecka odrzuca

stanowczo próby zrzucenia odpowiedzialności

za dalsze losy konferencyi. Gdyby delegacya

rumuńska dalej wzbraniała się pracow?ać

wspólnie, odpowiedzialność spadnie na dele

gacyę rumuńską.

Następnie przewodniczący delegacyi rum uń

skiej oświadczył, że Rumunia stoi na stanowi

sku niedopuszczenia myśli o plebiscycie w Be

sarabii.

Ponieważ zapatrywani^ obu stron nie mo

gły być uzgodnione, uznano prace konferen

c%ń za ukończone. Delegacye opuszczają Wie

deń w najbliższych dniach.

* Wied8ń 1 kwietnia.

(Tel. wł. G) Zerwanie konferencyi rosyjsko

rum uńskiej wywcłało we wszystkich kcłaci

politycznych silne wrażenie, mimo, że od kil

ku dni wszyscy byli przekonani, że nie przyj

dzie do porozumienia. N. F r Presse zwraci

uwagę na fakt, że ogólne zdziwienie wywoła

gwałtowny ton oświadczenia Krestińskiegc

który najwidoczniej m a zastąpić brak przeko

nywujących argumentów politycznych. JV. Fr

Presse daje temu wyraz przypuszczając, że Ro

syi rozchodzi się może o wywarcie presy

na Francyę. N. W. Journal sądzi, że zerwani(

konferencyi może być zapowiedzią bardz(

poważnych wypadków.

Wiedeń 4 kwietnia.

(PAT.) Sprawozdawca Neues Wiener Journa

wyraża opinię, że zerwanie konferencyi so

wiecko-rumuńskiej ma ogromne znsczenie dli

konstelaeyi politycznej w Europie. Teraz Ro

sya będzie się starała odzyskać Besarabii

w drodze dyplomatycznej, a te jej u s’łowani;

kryją w sobie niebezpieczeństwo. Rumunii

nie wyrzeknie się Basarnbii. Żaden rząd ru

m uński nie zgodzi się na plebiscyt, gdyż zgo

da taka rów nałaby się uznaniu nielegalność

dotychczasowego stanowiska Rumunii Konf.ik

!rosyjsko*rumuński przez zerwanie konfnren

’ cyi wiedeńskiej bardzo się zaostrzył i rnożi

doprowadzić do poważnych następstw.

Warszawa 4 kwietnia.

(Tel. wł. S ) Na wczorajszem posiedzeniu

sejmu ro?z,ważano między ianymi wniosek na

gły p. Moraczewskiego i towarzyszy o posta

wienie przed Trybunałem stanu b. ministra

przemysłu i handlu, a następnie ministra skar

bu w gabinecie p. Witosa p. Kucharskiego.

Przy przepełnionej sali, wśród głębokiej ciszy

. wygłosił p. Moraczewski półtoragodzinną mo

wę, będącą jednem oskarżeniem p. Kuchar

skiego, posługując się przytem a kti/ri i zapi

skami stenograficznemu Poza znaną sprawą

żyrardowską, w której pos. Moraczewski udo

wadniał, iż p. Kucharski naraził skarb pań

stwa na stratę przeszło 2 milionów franków,

mowęa wskazał na fakt, iż tenże p, Kuchar

ski w j dawał polecenia, aby pożyczki zacią

gane w r. 1923 w złotych polskich były spła

cane w zdawaluowsnych m arkach polskich.

Spowodowało to znów stratę dla skarbu pań

stwa w wysokości 2 milionów franków złotych.

Następnie pos. Moraczewski poruszył znaną

aferę o dostawę papy. Według twierdzenia

mówcy p. Kucharski otrzymał jeszcze od rzą

du austryackiego zamówienie n a dostawę papy

i pobrał na ten cel, jako zaliczkę, 10.000 ko

ron. P . Kucharski ze zobowiązania się nie wy

wiązał, a po rozpadnięciu się Austryi sprawa

ta przeszła n a skarb pańBtwa polskiego. P . Ku

charski zawarł wówczas nową umowę z rzą

dem polskim, ale mimo urgensów ze strony

władz polskich zobowiązań swych nie dotrzy

mał, jedynie zwrócił rządowi pobraną zaliczkę

w zdewaluowanej walacie.

Poseł Moraczewski w przemówieniu swem

przytac::at wystąpienie p. Kucharskiego w sej

mie, gdzie ten domagał się, aby wszystkie

nalcżytości państwa -były spłacane w złotych

polskich, wobec czego p, Koch?rski w sprawie

żyrardo?wskiej działał z całą premedytacyą.

Oprócz t egry jak zaznaczył mówca, p.(jKuchar

ski chciał wprowadzić sejm w błąd, albowiem

zakłady żyrardowskie zwróciły skarbowi pań

stwa 18 000 fr. zł, a p. Kucharski kazał wsta

wić do budżetu kwotę 2 miliony fr. zł.

W obronie p. Kucharskiego wystąpił pos.

Chełmoński, który starał się usprawiedliwić go

ze stanowiska prawnego, twierdząc, iż p. Ku

charski mógł tak postępować, jak postępował,

gdyż nie było wówczas ustawy o waloryzacyi.

W rezultacie wywodów p. Moraczewskiego

sejm uchwalił Jednogłośnie odesłać wniosek do

komisy! z 15 członkńw do rozpatrzenia powyż

szego wniosku.

Warszawa 4 kwietnia.

(?AT.) Na wczorajszem posiedzeniu sejmu

po załatwieniu kilku drobniejszych spraw

przystąpiono do wniosku o pociągnięcie do

odpowiedzialności przed Trybunał stanu b.

ministra przemysłu i handlu Kucharskiego za

wyrządzenie interesom pańjtwa szkody przy

Praga 4 kwietnia.

(-Tel. wł. L ) Narodni Listy donoszą, że one

gdaj odbyła się w Pradze uroczystość żałobna

ku uczczeniu B essarabowej urządzona przez

tamtejszą emigracyę ukraińską. W uchwalonej

rewolucji zwracają się zebrani do mocarstw,

które decyzyą z 15 marca 1923 przydzieliły

Polsce ukraińskie ziemie, jak Galicya wscho

dnia, Wołyń, Chełm, Podlasie i Polesie z proś

bą o pomoc przeciw (erorystycznym rządom

polskim " .

W uroczystości tej wzięła udział

wielka część inteligencji czeskiej z kół naro

dowo-dem okratycznych.

Berlin 4 kwietnia.

(AW,) Z Pragi donoszą o wielkich uroczy

stościach, jakie się tam odbyły z powodu 6

rocznicy istnienia Białej Rusi. Ukraińcy i Ru

sini wysłali swe delegacye celem zapewnienia

Białornsinów o swej sympatyi. W uroc?-ystości

przewodniczył prezes R ady białoruskiej Kre

ezowskij. Deutsche allgemcine Zeitung dołącza do

wiadomości swój komentarz, w którym stwier

dza, że jakkolwiek rząd czeski nie był urzę

dowo reprezentowany na uroczystości, nie

urzędowo j ed nak zapewnił Białorusinów o swej

sympatyi i przyjaź"ni oraz wyznaczył stypen*

dyum dla studentów białoruskich. Po uroczy

stości pomiędzy Białorusinami a Ukraińcami

nastąpiło uzgodnienie celów i wymiana myśli

tj. stwierdzenie wspólnego dążenia niepodle

głościowego na terenie polskim.

Ruch wyborcy we Włoszech.

Rzym 4 kwietnia.

(PAT.) Akcya wyborcza weszła w stadyum

decydujące. Powodzenie listy_ ogólno-państwo

wej jest zapewnione. Walka istotnie toczy się

tylko o pozostałe miejsca, pozostawione dla

list mniejszości. Główne ataki skierowane są

przeciwko Popularom. Liczne plakaty przypo

minają społeczeństwu okres tryumfu boIsze

wizmu we Włoszech, ilustrując gwałty popeł

niane wówczas przez komunistów. NajBiloiej

szą Egi!acyę afiszową prowadzą z pośród opo

zycyi repnbb’ka? ie. Jednakże zdobycie przez

nich jedaego lub dwóch mandatów więcej jest

bez zn,aczenia.

Jak stosowano traktat wersalski

w sprawie Gdańska.

W uzupełnieniu uwag. jakie umieściłem w

Czasie w sprawie gdańskiej, chcę jeszcze zazna

czyć porządek chronologiczny, w jakim po

szczególne artykuły traktatu wersalskiego od

noszące się do Gdańska winny były znaleźć

zastosowanie.

Na mocy art. 100 traktatu, Niemcy odstę

powały Gdań3k głównym m ocarstwom sprzy

mierzonym i stowarzyszonym w granicach w

tym artykule opisanych. Na mocy art. 102, te

mocarstwa zobowiązywały się utw orzyć z Gdań

ska wolne miasto, mające być oddane pod o

chronę Ligi narodów. Na utworzenie jednak

tego wolnego miasta i na oddanie go pod o

chronę Ligi nie było żadnego terminu nazna

czonego. Na mocy artykułu 103 miała być o

pracowana dla wolnego miasta w porozumie

niu (en accord) z wysokim komisarzem Ligi,

konstytucja przez przedstawicieli wolnego mia

sta »prawidłowo wyznaczonych*. Ale nie prze

widziano, kto miał tych przedstawicieli wy

znaczać. Na mocy tego samego artykułu wy

soki komisarz Ligi miał decydować w pierw

szej instancji, w razie sporu między rządem

polskim a wolnem miastem. Poza temi dwiemi

atrybucyami żadnych innych atrybucyj w wol

nem mieście komisarz Ligi nie miał sobie przy

znanych. Na mocy art. 104 główne mocarstwa

zobowiązywały się ułożyć warunki konwencyi

mającej na ce!n zabezpieczenie Polsce ze stro

ny wolnego miasta wszystkich praw przyzna

nych jej w Gdańska w tym artykule.

Z powyższego widzimy, i e do chwili u sta

nowienia Gdańska wolnem miastem, Liga na

rodów nie była upoważniona do wykonywa

nia tam żadnych czynności. A po ustanowie

niu wolnego miasta miała załatwiać w ciem

tylko czynności rozjemcze, w razie spora

z Polską. Prócz tego miała powierzoną sobio

ochronę przeciw zakusom z wewnątrz i ze

wnątrz.

Porządek w jakim te artykuły miały być

zastosowane powinien był być n astępujący:

Przejście Gdańska z rąk niemieckich w ręce

głównych m ocarstw. Opracowanie przez te

mocarstwa łącznie z rządem polskim warun

ków konwencyi m ających zabezpieczać prawa

przyznane Polsce w Gdańsku, artykułem 104

traktatu. Przedłożenie tych warunków senato

wi gdańskiemu. W razie nie przyjęcia tych

warunków przez senat, coby znaczyło, źe wła

dze gdańskie nie chcą zabezpieczyć Polsce

tych praw, odłożenie utworzenia wolnego mia

sta do chwili przyjęcia rzeczonych warunków

przez gdańskie władze. W ra*-:e _przyjęcia

utworzenie wolnego miasta i odda_nie go pod

ochronę Ligi narodów. Po dokonaniu tych for

malności m ożna było dopiero przystąpić do

opracowywania dla wolnego miasta konsty*

tucyi, w porozumieniu z wysokim komisarzem

Ligi przez »prawidłowo wyznaczonych* przed

stawicieli tegoż miasta z zastrzeżeniem poro

znmie.ua się co do tego, kto i jaką drogą ma

tych przedstawicieli wyznaczać.

Zobaczmy teraz jaki porządek zo3tal zacho

wany, przy stosowaniu w praktyce rzeczonych

artykułów traktatu.

Dnia 10 stycznia 1920 r. z chwilą wejścia

w życie traktatu wersalskiego główne mocar

stwa sprzymierzone i stowarzyszoae przejmu

ją od Niemiec Gdańsk w granicach w art. 100

wskazanych i dla wykonywania tam władzy

w ich imieniu mianują swego reprezentanta

z tytułem »pełnomocnika mocarstw i admini

stratora przyszłego wolnego miasta*. Ten re

prezentant obejmuje swe urzędowanie 1 1 lu

tego 1920 r. Tytuł »administratora przy

szłego wolnego miasta* nadany temu re

prezentantowi był niezgodny z traktatem , któ

ry żadnego mianowanego przez mocarstwa

administratora dla wolnego miasta nie prze

widuje.

Daia 13 lutega 1920 r. na pierwszem swem

posiedzeniu Liga narodów ustanawia swego

nCMK* vjek«lriM iiili mftdtaile tft« my)

*tmnr pajclyiwiy 258899 M

»Bas«aBis6«i vta«iii

w Bitfcawl* w Mfajpm

5600000Mb

*«*w««*»

««*

6000000 ,

m inSl

6200000 ,

12000000 ,

w*»,

PotataltkUgo i Ja*icki«ga w Pc4|dria. W* Lwaw)* »Czu« j**t 4* »*’b;ela w b;sr* t

tata*. * . fi«k(,tew*ki»(o, Reklam» pra:sowa I R- Buafcłlaba, 4aUj w Tamiwte Rmnowik J*4)t Rv

* t» »*»*, kahc.!wn.*, w krifgarniiuh, asaa * *oHferów ko)ajawrrk. V* LaiUoi« kantor »im *P»»«**.

w Proooiyitlu w kiwa* AsioulcAw R. Elliot i ł*4wij! ftr*4eoU«j.

» WARSIAW!E: B!sro Czfenaftftw Premio», n!Ka Wtćal IB.

B!u«

aflMiMia wMlia««?oma n!Butnun aataili na .1. oto m i

er«ny, eytrawy, *komplikowany *ip- 015 ,Nadaa t u * *4 wliTrti

_ iw_.Ll_ _c

*****

kra lo gia od mi.j.ca wi*nxa miHairtrewof* *ip- 0-20 Kamon(katy

Im4ri*h ! m

aomictnym, komunikatyprywatna,ślt^yit fi «*P- °**.*«4 ml.j .e* w iim .

|*4« ru, OgłowanlaMgr.mcia.a 10d«/.4r«ta* Cnyhit,u ,, abowi,^KłWfa?

Z* *trmmow, a*mi«nca«Bia agloacai A4mlnlata**T» alo

Oglo(zooiapriyjaujn w K rakowi*

biur* drie»»lk4» I orlo.t!*

W Warszawla Reklamapolni Jam* 10,R Moit.l(irualkowjkaIM;L?It Ł i kmn h . _

kawika130; I.Bnchwait*, Mrni!ałkowiki. 120, B. RuekwaiU. »radrył, T.Pittruiit llirII ^ 7 . , v ^

Wi.lkopolnka *gencya r(,klamy Krakowakio Pnadmiaśoia 71,Unger, Senatonk* 12 u j f r?d

L 87,iinglm, świętojarrka 84, !aa Apta, Zialn* 86. Miydrynarodowa kinro agtomft

A.FucharMar.*alfcow.kaiii,1.LibroiUaru*lkow.k.118;wP *m aidVpS^M ^ ^n ^ ^S i

RyconkaS, Wie!kop. ageneya raklamy, G w an ali; w W tlnla R Jut«*, Niamiaek*4*^*ak«wU oSIawikk

Wielka ii; w . Lwow a St Bokoł.w .ld Mara 4*i.nniWw H. Buch,t.),, M.

R. Moisa, M. Duka* NacU Bauanitau at Taglor, H Eehalak. lock ot Harif.14, H.Brrni.*

J Rąfaal,OeitAn,eig.Gta. .Ib*. Wollzeila12, .I*ge«» Frui?OiatKai7,w Berilnla »A!mKrawM ^ lł

u ,,r

Raklamacya nlaanłafisętow ua »i* podligoj%apłacia poczUwai

IU 4w mh plaeonyr -i mi» przyjmują *)o. R«ko-t»4w «i* awnaa A .

Z* katdą smian« adie«« -*opłaca r*y zlp. co-a

Alroi Rsdikcyl I A^uaintf*racyl «1. ii? , Tontcizt Nr, |) , w

Nr«fi,

likwidacyi zarządu nad zakładami żyrardjw

skiemi.

Pos. Moraczewski imieniem wniosko

da_wców oświadcza, żewtej sprawie nie wcho

dzi w grę żaden interes polityezny. Sprawa

wyłoniła się w komisyi budżetowej, gdy za

stanawiano się nad kwest?ą 2 i pół miliona

złotych, co do których rząd miał wątpliwości,

czy sum a ta wpłynie. Tlo niebyło polityczne,

lecz merytoryczne, chodziło o stratę przez

skarb państwa kwoty 2 i pół miliona. W cza

sie wojny fabryki żyrardowskie były tak zni

szczone, że z powstaniem państwa polskiego

właściciele ’/s części akcyi Ilaller-Dietrich, nie

mając kapitału na urnchomienie fabryk:i, żądali

pożyczki. Ówczesny minister Iiącia odmówił

temu żądaniu. W odpowiedzi na lo zamknięto

fabrykę.

Dnia 16 maja 1919 r. rząd wprowadził" za

rząd państwowy w fabryce. Nie obyło się bez

dopłat państwowych, gdyż zaciągnięto poży

czkę na 47,500.000 mk, co równało się wów

czas 2,600 000 franków. Właściciele widząc, że

fabryka odhndownje się, zażądali zniesienia

zarządu państwowego. Zaczęły się pertrakta

cye o oddanie fabryki, które nastręczały tru

dności. Po pierwsze chodziło o zwrot państwu

sumy 2,600 000 franków. Żaden minister nie

chciał przyjąć złożonych 47.500.000, gdyż sku

tkiem dewaluacji należytość państwowa byia

odpowiednio większa. Wszelkie prepozycye

rządu co do uregulowania tej sprawy właści

ciele odrzucali, stojąc na Btanowisku zwrotu

sumy 47,500.000. Drugą kw estyą była obawa

czy nowe konsorcyum zechce fabrykę utrzy

mać w tych rozmiarach. Gdy ministrem b. i prze

mysłu zostrł p. Kucharski, sprawa została za

łatwiona w ciągu 1 miesiąca. Min. Kucharski

oddał fabrykę właścicielom, nie zabezpieczył

interesów państwa, zgodził się, że wpłacono

skarbowi 18 grudnia 1923 r. 20 miliardów t. j.

16.900 franków a z procentem na 2 stycznia

1924 r. kwota ta wyniosła 18 810 franków za

miast 2,600000 franków. Skarb państwa 8tra

cił zatem więcej niż 2 i pół miliona franków.

Jednocześnie min. Kucharski do umowy tej

przyjął dodatek, w którym obiecał akcyona

ryuszom pożyczkę P.K O. n a najdogodniejszych

warunkach.

Mówca, charakteryzując postępowanie mi

nistra Kucharskiego, przypomina o 2 umo

wach zawartych przez ministra Kucharskiego

o dostawy papy, którychto umów min. Ku

charski rzekomo nie dotrzymał. Wkońcu mów

ca stawia wniosek:

Wysoki sejm uchwalić raczy: Oskarża się

przed trybunałem stauu byłego ministra prze

mysłu i handlu Władysława Kucharskiego,

posła na sejm za to, że przez s vo|e działa

nie w zakresie swojego urzędowania z wła

snej winy wyrządził skarbowi państw a szkodę

w kwotach: l) 2,137.684 franków szwajc. i 2)

429.674 fr. szwajc. Ponieważ u?tawa o T ry

bunale sta n^ przewiduje tylko albo przejście

n ad takim wnioskiem do porządku, albo ode

słanie do komisyi, mówca wnosi o wybór ko

misyi z 15 członków do rozpatrzenia powyż

szego wniosku.

Po przemówieniu p. Chełmońskiego Izba

przyjęła jednogłośnie wniosek p. Moraczew

skiego.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку