Mirador viewer

Dziennik Polski.

Annotations

Showing 296 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ę M w S ś € # © # « f c ; r c w £ f i f

9 9 B $ w J & n n t k L i t e r a c k i * * — W a z e m 1 S

s ś b * o m

ROK V

Nr 354 (1765)

KRAKÓW

24, 25, 26 XII 1949

Wydani® A

Dziś na stronie 10: Konkurs św iąteczny

Cena 15 zł

A n d r z e j K lo n titte k

A b i f s i ę i t § i o l e p i e j i r a d o ś n i e j

oraz jaśniej świecą na pol

skim niebie znaki nowych

czasów. Zm ienia się woko

ło nas życie, dopędzamy

czasy, biegnące niepow

strzym anie naprzód. Nowe

czasy, w których każdy rok przynosi

większe zmiany, niż dawniej przy

nosiły długie dziesięciolecia.

Co uznać za symbol tych czasów?

Na jakich przykładach ukazywać

różnice, jakie dzielą to, co było, od

tego, co w naszych oczach i naszą

pracą się staje? Mnożyć by można te

przyklady-sym bole w nieskończo

ność. Oto pierwszy zbudowany w

Polsce statek morski nosi nazwisko

robotnika, któ ry przy jego budowie

pracował. Oto zeszyt, w którym

60-Ietni chłop („ciemny chłop" jak

to się maw iało dawniej), pisze nie

wpraw ną jeszcze ręką zdanie: „W

naszej wsi nie ma już analfabetów".

Oto wreszcie kró tka notatka jednej

z gaze tak zwyczajna, że przeszła

niema! liespostrzeżona: Rada Mini

strów uchwaliła utworzyć w ram ach

planu sześcioletniego w Białym sto

ku akadem ię lek arską — dziesiątą

e kolei w Polsce.

Białystok będzie miastem uniw er

syteckim. A kad em ia lekarska po

wstanie w Białym stoku. Nie szukaj

my dalej przykładów, mogących słu

żyć za symbol zmian w życiu Polski

po wojnie. Przypom nijmy tylko, że

Polska przedwojenna — choć stosu

nek "liczby lekarzy do liczby ludno

ści spychał ją na szary koniec w ta

beli państw cywilizow anych — nie

zdobyła się mim o długich dyskusji

na ten temat, na utworzenie wydzia

łu lekarskiego w 700-tysięcznej Ło

dzi. Dziś zapowiedź utworzenia aka

demii lekarskiej w Białym stoku wy

dała się tak na tura lna , że nie przy

wiązano naw et do niej szczególnej

uwagi.

Będzie i tam akadem ia — dosko

nale! Na razie mam y jeszcze głowy

i ręce zaprzątn ięte czym innym:

jeszcze trzeba w tym roku pokryć

dachem tyle domów, tyle ton węgla

wydobyć, tyle pra c w gospodar

stwie wykonać, tyle zdać egzaminów.

omy są po to, aby ludzie wygod

niej i lepiej mieszkali; węgiel

po to, aby było ciepło i jasno, aby

pracowały maszyny; chłopski trud po

to, aby było więcej chleba i mięsa;

na uk a po to, by było więcej nauczy

cieli, lekarzy, Inżynierów. Cała wiel

ka praca, cały wysiłek, włożony w

przedterm inowe wykonanie planów

jes t po to, aby w Polsce żyło się

człowiekowi lepiej i radośniej. „Ży

je się le p ie j, żyje się r a d o

ś n ie j" — głoszą na każdym kro ku

plak aty w sąsiedzkiej i bliskiej nam

Czechosłowacji najpopularniejsze

hasło swego kraju . Mam y nie m niej

sze niż przyjaciele z Czechosłowacji

prawo głosić te sam e słowa u nas.

Pracujemy, aby żyć lepiej i rad o

śniej.

A że nie wszyscy są tego zdania?...

No cóż, wiadom o: lepiej było daw

niej niektó rym zgarniać owoce nie

swoje] pracy, rado śniej niż dziś żyło

się nielicznym, którzy ciągnęli zyski

z tego, że chłop dzielił zapałkę na

czworo, że robotnicy latam i pozosta

wali bez pracy, że Polska przedwo

jen na była zacofanym, ubogim, pod

upadającym z rok u na rok krajem.

Dowody? Pod względem dochodu

narodowego na głowę ludności by

liśmy na jedn ym z ostatnich miejsc

w Europie, na dwóch robotników,

zatrudnionych w wielkich i średnich

fabrykach przypadał w 1938 rok u —

bynajm niej nie najgorszym —■ jeden

bezrobotny, wedle oficjalnych sta

tystyk nadm iar „ludności zbędnej"

ria wsi wynosił 7 milionów ludzi,

produkcja węgla, żelaza, ropy nafto

wej, zbóż chlebowych była w 1938 r.

na ziemiach polskich n iższa, niż

tych samych ziemiach w 1913

toku.' Milion dzieci bez szkół... an al

fabetyzm... .Nie będziemy w wieczór wigilijny,

kiedy naród mocniej i serdeczniej

niż kiedykolwiek łączy się w wielką

lodzinę, wspom inać dalej tamtej

przeszłości i nie będziemy zajmować

się tym i nielicznymi, co m ają wzrok

wciąż utkw iony w ową przeszłość.

Bo rodzina nasza, rodzina ludzi,

przed którym i otworzyło się w Pol

sce ludowej lepsze i radośniejsze ży

cie jest większa — liczy się na m i

liony. Miliony robotników — dziś

gospodarzy w swych fabrykach, mi

liony chłopów, wyzw alających. _się

mozolnym przekształceniem oblicza

wsi polskiej z przysłowiowe! biedy

i tej wsi, miliony młodych, przed któ -

I r.ymi stoją otworem szkoły i un iw er

j sytety, miliony prostych ludzi, któ

! rzy weszli na drogę aw ansu społecz

j nego, którzy dziś w Polsce są gospo

j darzami, którzy lepiej niż dawniej

żyją. W rodzinie tej znajdzie się

miejsce dla każdego, kto chce pracą

budować nowe życie, kto chce budo

wać pokój i nowy, lepszy świat.

I dlatego ta wielka rodzina obej

m uje swym kręgiem o wiele więcej,

niż tylk o mieszkańców naszego wła

snego kra ju. Z myślą o lepszym, ra

dośniejszym życiu w pokoju pracuje

robotnik Moskwy i kołchoźnik K a

zachstanu; do tego samego celu dą

ży, oswobodzona nareszcie z pęt ob

cej niewoli, masa setek milionów

obywateli Chin ludowych; dla poko

ju i dobrobytu pracu ją narody w

krajach ludowej dem okracji; idea

takiej pracy zwyciężyła już w du

żej części narod u niemieckiego. Tego

samego: pokojowej pracy dla siebie,

dla popraw y by tu swego i swych

dzieci, chcą także miliony ludzi w

tych kra jac h, w których ciągle jesz

cze pan uje zasada kapitalistycznego

wyzysku

W ystarczy tylko pomyśleć o tyra,

a krąg, łączący w wieczór wigilijny

członków każdej rodziny, rozszerza

sig i poprzez krą g wielkiej rodziny,

jak ą jest nasz naród, obejmuje całą,

nieprzeliczoną rodzinę ludzi i naro

dów, którym w ich życiu i pracy

przyświeca gwiazda pokoju. Słowo

p o k ó j łączy dziś wszystkich ludzi

dobrej woli na całym świeeie. Pokój,

bez którego nie ma pracy dla lepsze

go i radośniejszego życia — takiego

życia, do którego każdy z nas dąży

i do którego każdy człowiek m a

prawo.

Ą więc znowu stare, dobrze znane,

na pół senty m entaln e westchnie

nia wigilijne do pokoju? Znowu sta

re jak świat pragnienie pokoju dla.

ludzi dobrej woli? Znowu usypiają

cy optymistyczno-liryczny frazes o

pracy, któ ra daje szczęście i radość?

Coraz jaśniej świecą na niebie na

szej ziemi znaki czasu, w któ rym

słowa o pokoju, o lepszym i rado

śniejszym życiu przestają być tylko

senty m entalnym westchnieniem -wi

gilijnym i lirycznym frazesem. Sło

wa o kręgu, łączącym dziś całą

wielką rodzinę ludzi i narodów, k tó

rym przyświeca gwiazda pokoju,

przestały być retorycznym zwrotem .

Pod ten słowny zwrot można dziś

podłożyć realną, zorganizowaną siłę

blisko m iliarda ludzi, włączonych

we wszystkich częściach świata W

dzieło óbrońy pokoju. Trzeba dziś do

bilansu sił broniących pokoju wsta

wić fabry ki i kopalnie U ralu i Ślą

ska, pola U krain y i Węgier, nie

przejrzan e skarb y ziemi chińskiej,

trzeba wliczyć rzesze robotników

Paryża, pro leta riat przedmieść No

wego Jork u, kulisów Indonezji. Po

tężna, zorganizowana moc setek m i

lionów ludzi, siła uk ryta w milio

nach ton węgla i stali, w setkach m i

lionów hek tarów zaoranej ziemi

składa się dziś na obronę, pokoju.

A to znaczy: na obronę praw a do

spokojnej pracy, do lepszego i ra

dośniejszego życia milionów pro

stych ludzi.

Żyjem y w czasach, kiedy retorycz

ne zw roty zam ień .ają się niekiedy w

żywą do tyk aln ą prawdę. Tylko

w i a r a m iała dawniej góry poru

szać, a oto w naszych czasach,

w i e d z a rzeczywiście poruszyła z

m iejsca góry siłą rozpadu atomów .

I ta moc. któ ra rozsadziła pasmo gór

Tu rgajsk ch w środkowej Azji, aby

olbrzymie rzeki zawrócić w swym

biegu, stoi dziś także na straż y, na

szej pokojowej pracy, Mamy. dziś

realne, ściśle umotyw owane powody,

aby w ierzyć w zwycięstwo sprawy

pokoju, w powodzenie naszej poko

jowej .pracy.

I mam y też na ścisłych przesłan

kach op arte powody wierzyć, że pra

ca nasza, nasz wysiłek dawać nam

będą życie coraz lepsze, i cora-z ra

dośniejsze. Weszliśmy bowiem w

epokę świadom ego planowania życ a

społecznego; i nie to jest w tej epoce

najcudowniejsze, że każdy rok przy

nosi nam większe zmiany, niż daw

niej przynoś ły długie dziesięciole

cia, ala to, że zmian tych dokonu

jemy sami — świadom ie i planowo—

udujem y Polskę, w której nie bę

dzie nigdy więcej wyzyskiw anych,

w któ rej wszyscy będą mieli równe

szanse i jed nak ie prawo do pracy,

zapew niającej spokojny byt: Mówi

my: w c ągu 6 lat damy naszemu

kra jow i tyle tysięcy specjalistów, ile

potrzeba, aby fabryki, któ re zbudu

jemy, mogły zaspokoić nasze rosną

ce potrzeby — i tysiące robotników

ob ejm ują kierown cze stanowiska,

szkolą i kształcą się tysiące młodzie

ży. Mów imy: za dwa lata rr.e będzie

u nas analfab etów — i coraz to no

we wsie skład ają meldunki, że u nich

(Dokończenie na str, 2)

K. I. G AŁC ZYŃ SK I

POKÓJ LUDZIOM DOBREJ WOLI

Pokój ludziom dobrej woli

niech ich dobra myśl zespoli,

niech im dobra gwiazda świeci!

by, każdy swoją ojczyznę,

przeorał socjalizmem,

potężnym pługiem stuleci:

Górnik z Anglii, student z Lionu,

chłop z Sycylii, tkacz z Bostonu

i matka, której nic dali

gdzieś, powiedzmy, w ludonezji

pięści wznieść przeciwko rzezi —

wszyscy walczą o socjalizm.

Pokój światu dobrej woli;

oziminom w żyznej roli,

ptakom, wszelkiej liściastości.

niech jak wieniec lśni wysoko

nad urodzajną epoką,

której trakt prostują prości.

A dzieciom najdroższym naszym

przy lichtarzyku lichtarzyk

niechaj na choince świeci

i od Wisły aż po Odrę

świeczki pstre, zielone, modre

niech odbłysną w7oczach dzieci.

Dzieci nasza młoda gwardia,

czysty śpiew jak flet Mozarta,

sława dzieciom! sława trzykroć!

Dla nich pchamy świata bryłę,

dla nich każda myśl, wysiłek,

bart. cierpliwość, radość, miłość.

Więc, gdy choinkę tej zimy

świeczek mnóstwem rozjarzymy

blaskiem w cacka kolorowe,

górnik, żołnierz i poeta

wspólnie odświętują święta,

w Polsce wolnej, bo ludowej.

1 of 10 • Strona 1

Dziennik Polski.

➔

Description

Structure

Структура

Similar

Similar publications

Koła i Stowarzyszenia Polskie Towarzystwa Tatrzańskie. Różne 1950. [7].

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Polskie Towarzystwa Tatrzańskie. Różne 1947-1948. [9].

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Polskie Towarzystwa Tatrzańskie. Różne 1910-1916. Do wiadomości członków i czytelników Pamiętnika Towarzystwa Tatrzańskiego na rok 1913. [9],

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Polskie Towarzystwa Tatrzańskie. Różne 1933-1934. [7].

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Związek Górali, Związek Górali Tatrzańskich, Związek Podhalan, Związek Podhalan w Ameryce 1904-1984. [12].

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Różne 1956. [7].

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Związek Górali, Związek Górali Tatrzańskich, Związek Podhalan, Związek Podhalan w Ameryce 1904-1984. Odezwa Związku Górali Tatrzańskich. [2],

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Polskie Towarzystwa Tatrzańskie. Różne 1910-1916. [8].

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Polskie Towarzystwa Tatrzańskie. Różne 1910-1916. [10].

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Związek Górali, Związek Górali Tatrzańskich, Związek Podhalan, Związek Podhalan w Ameryce 1904-1984. Regulamin dla ognisk miejscowych (wiejskich) Związku Podhalan. [7],

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Związek Górali, Związek Górali Tatrzańskich, Związek Podhalan, Związek Podhalan w Ameryce 1904-1984. [9].

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Polskie Towarzystwa Tatrzańskie. Różne 1920-1929. Protokół posiedzenia Wydziału Wykonawczego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego odbytego w dniu 18 grudnia 1929 r. w biurze PTT w Krakowie. [18],

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Związek Górali, Związek Górali Tatrzańskich, Związek Podhalan, Związek Podhalan w Ameryce 1904-1984. Wycinki prasowe. [77],

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Różne 1956. Wycinki prasowe. [33],

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Polskie Towarzystwa Tatrzańskie. Różne 1920-1929. Sprawozdanie Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego z działalności za czas od 1. maja 1925 r. do 15. kwietnia 1926 r. [32],

Прочитайте

Koła i Stowarzyszenia Polskie Towarzystwa Tatrzańskie. Różne 1933-1934. Wnioski Zarządu Głównego na Zjazd Delegatów PTT w Warszawie w dn. 6 V 1934 r. [11],

Оцінювати публікації можуть тільки зареєстровані користувачі. Увійти

0 оцінок

Details

Приналежність до колекції

Коментарі (0)

Завантаження метаданих

Завантаження оцифрованих файлів

VIAF/NUKAT

Mirador viewer