Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 728 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner221.

Kraków, Sobota 26 Września

Eocznik XLIX.

CZAS

*Baaitiatą ysrifjBiją:

AdmiidłtoMya psasu w M nk e w le I uiifdy poeitcr: _.

BlajiMwąpruBusra « t_,jganiJa

»»«*wfrwskl « o v luJennloajh, binro dzienników K H=)rzowfj,

fa f,

’

* Kreioohaeru, )iiro Jsiencików T )pan i I Aa,omonowtj, biuro i ińaowjUei

(aakienuce). O

o t * w l» (iniersty) przyjn uje ułę u opł *4 od ml »jeo.

drobnym drn

kieui (petitem) za pierwszy r»i 10 ent., u kał!’ outępny po 6 ent.

—

Isderfsrz(na

- fronla

id miejąoa wiersza drukiemj_ .,bnyw g0 3(- ent. za kaid/ri . -

O(Is.n

.t.I

,mmsmmwm!m

prayjmnią: w o l,w o w io biuro dziennik iw udoa!Urote Ludwika 1.

_ , eentrałne biuro ogtoneó uliea

Eopgrnika I. U ; w P w y i i wył%otnie p. Adam rne da Yaronne 38,

,_aiŁerata p. W . Racikowsk

ST I° pod

*** in9,he?ł? dftfe- H); w riedotm ppl LaneMteli 1 Xogier(Ukt]

w riumburgu, Frankfurcie n. M_ Berlinie, I ipsk°, A’- yi

| \ rrr oławiu), A. OnpeHk B. Moc;e (U%te

w B:-linie, t_uonrgu, MonachiomINorymberdz), 3 Be;-lek,M.Doku, J.L -r -

, H, Friedł

(tylko prenumeratą 00.H.Ooldsehmid * Como.!; w Vrni MwnU h. w . C .L

" aubr AC(m»

Po;eJyncie Nra (12 ct.) i dodatki (t et,) . przoduje w Bochni L-;ndrl A. /ięikiewicza.

Kraków 25 września.

Trud°o zaprawdę zroznurtć psychologię społe

czną tej bezprzykładnej i co do spisobu i co do

rozmiarów agitacyi, jaką teraz prowadzi prasa

szowinistyczna niemiecka i związane z nią grapy

po!ityczne przeciwko Polakom. Gra wprawdzie

w tem wsz atkiem znaczną rolę znana w patolo

gii politycznej i narodn wej nienawiść gnębiącego

do gnębionego; nie wystarcza ona chyba jednak

do wytłómaczenia tej zaciekłości, brutalności i zu

chwalstwa, jakiemi przesiąknięty jest ruch anty

polski. JnZ samo otworzenie osławionego związk:i

nd!a obrony niemczyzny," bardziej znanego pod

nazwą związku Hakatyotów, byio dziwnym i je

dynym w s,woim rod:zajn objawem. Niema chyba

bowiem w Europie drng go stowarzyszenia na tle

patryotyczuein, któreby tek otwarcie i głośno przy

znawało s do ideała wytępienia innej naiodo

wości. Związek ten stanowi ceu.ram i główne o

goisro agitacyi, wymierzonej przeciwko Polakom.

P is:ada ono znpełnie zorganizowane binro praso

we, zkąd ror chodzą się po całych N.emczerh, a

nawet w niemieckich prowioyach Anstryi kores

p%ndencye, przepełnione niesłychanymi fałszami,

a mające jedynie na celn przedstawienie Polaków

jako ciem; ężycitli niemieckiego narodn. T a me

toda mnsi wydać owoce. W odleglejszych czę

ściach Niemiec, gdzie nie m% prasy katolickiej,

któraby prostowsia kłamstwa Hakatystów, wyra

bia się powoli taka opin’a o Polakach, zamie

szkałych pod berłem prnskiem, którą właśnie chcą

wytworzyć urzędnicy i pastorowie, zorganizowani

okuł) panów Hasemanna i Tiedemanna; w poi

skich aaś prowincyacb N emcy tam osiedli widzą ;,

ie rząd nietylko nie tamuje agitacyi Hakat} stów,

ale jej do pewnegu stopnia sprzyja, sądzą, ie

mogą bezkarnie traktować Polaków, jako lndność

podbitą, pozbawioną praw obywatelskich i dopn

s ’.c z ają się takich wybryków, któreby w każdym

innym krajn były nważane zs pospolite występki;

natomiast w oczach l.beralno narodowej prasy u

chodzą za pocieszające dowody rozbudzonego pa

tryotyzmn.

Prześladowanie polskiego jęz}ka przybiera co

raz bardziej w Wieik p ilsce, Prasach Za: bodnich

i Szłąsku Górnym charakter codziennych złuśli

wych szykan, które narodowości polskiej wpraw

dzie nie zniszcrą, ale mają ntajony cel: dopro

wadzenia Polaków do najwyższego rozdrażnienia,

aby w ten sposób nsprawiediiwić antypolską agi

tację, a rządowi nłatwić wydanie wyjątkowych

rozporządzeń przeciwko Polakom. Począwszy od

tych nauczycieli iudowycn, obradujących %rzew i

żni% nad sposobem uczenia dzieci polskich za po

m ocą mimiki, aby nie słyszały w szkołę ani je

drego słowa w ojczystym językn, a skończywszy

na tym walecznym komisai zn, który tratował koń

mi Ind zgromadzony na powitanie arcypasterza i

’Ł gołą szablą na bezbronnych nderzał, możnaby

zacytować mnóstwo przykładów najdzikszych i

najniegodziwszych wyskoków

ei eckiego szowi

nizm u i narodowej nienawiść do któi ei Polacy

żadnego powoda nie dali i nie dają. Dzienniki po

znańskie polskie są przepełnione kroniką nadużj ć

podrzędnych organów włąc’zy, które n«esfety rzad

ko kiedy spotykaj; się z potępieniem ze strony

władz centralnych lnb z zasłużoną kar p Drży

cdłam prasy niemieckiej wtórnje z radością temn

systemowi, który oprócz tego, że jest nieludzki i

niegodny cywilizowanego pań stwa, najzupełniej

chybia cela N:etylko marne "rganc związku

Hakatystów, nietylk ) dzienniki bisma.ckowskie,

przeżuwające nrzeżyte myśli zapatrywania swe

go patrona, ale także pisma niby niezależne, które

monopol nramiecki )go natryotyzmu chcą sobie

przywłaszczyć, przyłącz,’ją s ę c tego c!óra spo

)ecznej i narodowej nienawiści. Nawet Kreve Ztg,

która n edawno wyszła zpod opieki Himmcrst nr,

i Fiory Gass, ale widocznie żyje j°s:cze tendcn

cyami tej czcigodnej p%ry. poczuła cię do obo

wiązka uderzenia na Polaków w tej zapewne m.

dziei, że ten ,pstry etyczny czyn Hprawi cokol

wiek jej interesa, sdnie zacho-iine

’ ’yiko prasa

katolicka, jak zawsze i wszęd-.ie, stoi po stronie

uciinionych i słabych i w niej tylko spotkać mo

żemy nadawania przeds iwienia kwestyi polakiuj

w orawdziwem świetle.

Położ.nie Polaków jest nad wyraz przykre i

tradne. Nawet najzwyklejsza obrona ich narodo

wych i obywatelskich praw wywołaj e w serwili

stycznej niemieckiej prasie krzyki gniewu i obu

rzenia, jako *bunt" przeciwko niemiecbiema pań

stwa. Podziv.iBĆ tn rzeczywiście należy lndność

polską, iż z takim taktem, spokojem i rozwagą

przyjmnje te wszystkie szykany, nie wychodząc

ani ca krok z g anic legalności. Marny niepłonną

nadzieję, że Ind polski i nadal zacuowa tę rozn

mną pulu} e , która n%kaznje szacunek dla jego

polit} czną, dojr?słośei i która jest w obe( nem po

łożenia jedyną drogi do zwycięstwa sprawi dli

wej sprawy.

.i.,

.yorespondencya ,,Czasu1.1

Wiedeń 24 września.

O Dwie były od początku obecnych zawikłań

B°rony położenia: pokój europejski i pokój na

Wschodzie. Pierwszy nigdy poważnie zagrożonym

n:e został i dziś jest więcej, niż kiedykolwiek za

pewnionym; drngi był wciąż zakłócanym i obe

cnie jeszcze zabezpieczanym nie je st; mężowie

stann przebudzeni być mogą co chwila telegrt.mem

0 nowych w Tarc_?i zuba zeniach. Stworzyćby cne

mo?ły poważne niebezpieczeństwo nie dla pokoju

europejskiego, ale dfa status quo-, z ’tem wcale

nie są pużądanemi tak d)a tych, co teBadniczo z t

nim obstaje, jak dla tycb, co chwilowo magm,

go otrzymać tak dobrze d) instryi, jak ul_ Ro

syi. Czyniąc wszelki rozbrat z sentymentalizmem

1 oceniając wedle ich wartości istotnej, rożne zaj

mnjące narodowości Wsęhodn, nie można przecież

zaprzeczyć, iz mężowie, stanu i rrądy tylko do

pewnego pacbtn pozostaćoy mogły panami poło

źenia, tak dobrze r-ui o opinii publicznej euro

pejskfBj, jek wobec państw połącz* nych pobra

tymczymi związkami z lndm ściami chrześ ibńskie

mi, gdyby ponowiły s ’ę prześladowania i rzezie

tych lndnoś i. Przedewszystkiem złndzrniem by

łoby mniemać, że rząd roryjski, pomimo szczerej

chęci nie rozwiązywania obecnie sprawy wscbu

dniej, oparłby się dłngo krzykom boleści br-e

ścian, a zwłaszcza prądowi, któryby się uie;awo

dn’e objawił w samej Rosyi. Wszak okrucieństwa

bnłgarskie, jaskrawo ilustrowane przez Gladston

i da’ertniki angielskie; popcnnęly ostatecznie ce

sarza Aleksandra II do wypowiedzenia Turcyi

woiny.

Zapobiedz zi ś opłakanym dla samej Tnrcyi r

dnżyciom i wynikaj cym ztąd zawlkłauiom, uie

może ani żadne mocarstwo, ani wszystkie razeu,

jeno sam rząd tnrecki. Aby zaś tcmo zadania

sprostać, ma.’i przedewszystkiem być, a właśnie

w ostatnich e?;sach dał się cznć jego brak tak

dalece, iż wprawdzie pozostał su!’ :n z ai ;ograni

czuną władzą, ale bez iBtotnych narzędzi rządze

nia. Dawniej istniała Porte z względnie nie złą

organizacj i,, były ministerya i ministrowie zarzą

dzający wydziałami, był istotny wpływ na spra

wy pnbliczne w. wezyra, słowem była przynaj

mniej administracyjna konstytncya. Dziś poryż

sze czynniki zeszły do zera; pozostał sułtan sa

motny, odosobniony i bezsilny właśnie ogromem

władzy, wyłącznie skąpionej w jego rękach, a wy

konywanej jedynie w pałacu i za pomocą nieod

po ffiedzialnych pałacowych pomocników. Otwiera

to wrota samowoli nia najwyższego władcy, ale

licznych żywiołów, to jest anarchii, tek dalece, iż

istnieje przy poszczenie, łe pode z: ostatnich wy

padbów w Konstantynopolu, suitin nie wiedział

przez 24 godzin; co się działo.

Dopóki sułtan nie wytworzy sobie prawdziwego

i powr_żoego rządn, nie ostanie niebozpieczeństwo

rib n ’zeń, groźnych ala i*atm quo i dla niego.

Poruszona w Anglii myśl złożeń a sali;.n » pi zez

m cantwa, niema przyszłości, gdyż ,byłoby to z%

uhwii.jera status quo piz=z poettwienie go na

jednę kartę, tem M=ięt!ej, że wiadomem jest, iż

między przypuszczalnym i następcami niema ni

kogo, któryby był na wysokości zad%nia, tak, iż

na taćb} mu=(irł wcześmej, niż tego sobie życzyć

należy, obcy protektorat. Chcąc przedłożyć obe °y

stan rzeczy, nie mużna się tyfe ć ?ni snłtana, ani

jego władzy, ale trzeba, żeby Bułtan sam władzę

swoją umocnił i skuteczną uczynił, powołując do

życia prawdziwy rząd, z którym liczyćoy s.ę mo

żna. Pierwszym do tego krokiem byłoby utworze

nie nowego ministeryum, złożonego ». lndzi zna

czących i «dolnych, któizyby zasląpili dzisiejsze

mierności mgło zo;nę i %.cale nic «moie, nawet

w świecie tureckim. Je%, to pożąda =a może je

dynie możliwa, ale konieczna reforma, jeżeli się

c t e za:(gnać bezpośrednie niebezpieczeństwa

i poprztć tjcb, którzy pragn;, utrzymania prze«

dłnższy czas obecnego stanu rieczy, bez nowych

ti ewnętrznych i zewnętrznych eksperymentów.

Wogóle chodzi ter%a o to, aby jsk najmniej

zostawić otwartego poi; — prsypadaowi. A to

dlatego, iż jedno jest p, wnem, że n kł me zdaje

sobie dotąd sprawy z praysHego ukształtowania

się rzeczy., w razie nitur=iknionrgo praesilsnia

i ostatecznego i ozwią :aLia. W tej mierze uą

tylko aspiracye, obawy, przypuszczeń a i In_!ne

k°mbinacye, ale jasnego poglądu i programu nikt

mętna. Im więcej przedłużają się wypadki, tom

*a=-.łlsf=-m w umysłach «taje s=e zad; ,n =. Ani ci

co oczekają korzyści, ani ci, co olawiają się

strat, nie nmieją st bie ich upizytonmć. ZLiceieme

stypulacyj traktatu paryskiego, dolycaących prze

jazdu przez cieśniny, które zdaje się l }6 w pr. y

szłcści jednym z ważnych ywiołow r związ .nia,

fest zadcniem ti k dalece akomp)ikowanem źe na

wet ze stsnowrska roB})akiego me test latwem do

ror wiązania. Zal;twioue . *dn strgn ’ie na kurz, ść

Resyi, to jest w ten ipo.ób iżby dało jej wolny

przejazd pr _ z Bosfor i Datdanele, nie udzielając

go innyoi m= carstwom, juzczcby nie było osta

tecznem rozyriezaniem, be°. ; bezp eczetia co do

kanałn Sncskiego, zatem co do okapać} i Egipln

przez Anglię. Pokazuje aię zatem, że teoretyczne

’O?wikłanie ; -d n a wschodniego, pomimo, iż j st

starem, nie dojrzało jerze .e, łs dotą 1n -c nowego

a n _drugo nie wynrJe°.iono, z rzeg( wnosić wolno,

iż praktycznie bezpiecionm jest tylko trsymanie

się dawnego. Ciy jedn%i; nio istn:eje jnż jaaa

umown co do cieśnin, zwłaszcza na | ewne wy

padki, międzf= T ur°y

a Rosyą, równie trndnc

twi;rd;ić, jr.r: zaprzeczyć. Umowa taka nie należy

w każdym rasie do nieprawdopodobieństw. Jest

d"’wet przypoue;enie, te u%’Łan w zesdym rokn

wziął w;obec R syi inieyatywę, za oośieJnictweiu

specjalnego poselstwa, na czele które ;o stał mi

0 ster marynarki.

Nominscyi następcy ks. Łobanow» zaaje się

być odłożoną do powrotu cesarza do Petersburga.

Wedle czynu, że się Lak wyrażą, skoro pp. Staal

1 MoLrenheim zdają się być wykluczeni, pierw

szeństwo miałby i mbasuJor w Konstantynopola,

p. Nelidow i n a tem opierały się ostatnie wieści

q jego powołuuin na kierownika polityki zewnę

trenej Br :=i Nie motn powiedzieć, aóy ich

ziszczenie się wszędzie sprawiło dobre, zwłaszcza

przyjemne wrażenie. P . Nelidow ma uależeć du

szkoły, jeżeli nie wojnjąoej, to p m c eż agitnjącej

aię i agitującej, co r igdy nie ułatwia nssiedzsich

stosunków. Powstała jednak jeszcze jedna kandy

datnra, oto p. Murawiewa, obecnie n .ms re pełno

mocnego w Kopenhadze, którą popierać m"_ c esa

rzuwa wdowa. P Mnrawiew jesł młodym dyplo

m atą, podobno wyis:tałconym i inteligentnym.

Jest krewnym ministra sprawiedliwości. Niepodo

bna jednak wiedzieć, c«y ta kandydatura ma wi

doki aa sobą.

Kierownicy spraw publicznych udają u ę jutro

za monarchą nn uroczystość otwarcia Żelaznej

Bramy, które jest spełnieniem prze« Ans)ro Wę ;ry

jednego z zadań wschodnich, porucz =o; cj im prtez

traktat berliński, a zaznaczającem ich stanowisko

i posłannictwo w tych stronach.

—

Po pow rocie

rozpocznie się ra nowo parlamentarna kampania

obecnego gabinetu. Będzie ona zakończeniem pe

rycdu prawodawczego, ale nie wiedzieć, czy będzie

wstępem do nowego Być bardzo może, iż w no

wym stosunki i stronnictwa aks :tałiuje się zupeł

nie odmiennie. Jak dalece jednat widoki na przy

« liść oddziałają na ostatnie cbwiie dzisiejsze’

Izby, będzie nanczającem. Zduje się córa? bardziej

pewnem, że budżet będzie głównym, jeżeli nia wy

łącznem zadaniem sesyi. On zatem d r jedynie

powód do rozpraw politycznych. Z końcem rokn

obecna Izba zakończy ostatecznie swoją działał

ność.

Niezawodne jnż dniś rosnią/mie sejmn wę

łiierskiego jawnie i janno wytłómi c .y powody,

dla których dzisiujaza R ad . p iństwr nie pr;y

stąpi do załatwienia ugody. Powody te bedą wy

łącznie translitawskie. R=ąd węgierski nie mógł,

czy me c-bciał w obecnym aejmie przeprowadzić

^gody, i faktem jes*. że w tej mierce istnie:je

między dwoma rządami «wiązek br ici lyamski :h,

który me pozwala jednemu be; drugiego kroku

zrobić. Jaden bez drugiego ugody pr zeprowt ,drić

uie muże.

-—

Opóźnienie, cny n utąpi z powodów

tn ,ąslitawskicb, czy r st ,piłoby a powodów cisli

tawshich, jest niezawodnie pożałowania godmm.

Ale ze względów politycznych i Badu o położę

n.u, wcale ohojętnem nie jest, że spowodują go

translitawskie, a nie cislilawskie stosunki Di?,

przyszłego zwłaszcza ro;wiąz mia sprawy waż

nem jest, łe nie zła wola, ale uiemuśnoJć wę

gierskiego rządn opóźnią ugodę.

—

N*e cbodii

dotąd wcale o to , jaką m,* być ugoda, ale

0 to tylko, łe rząd węgierek nie pcd,ą) się pr;ę

urowadzić wogóle ugody w obncnjm atjmie.

—

Usuwa to wszelkie rozumowania nad jakością

ngody, bo czyni je beiprzedmiutowemi na razie, a

zi,razem wyklucza wszelkie tak pe;ymistycrne,

jak optymistyczne proroctwa.

—

Jedno jest pe

wnem, że pierwszem zadaniem przyszłych parla

mentów w obu państwach monarchii, będzie ugu

da i łe nie zepchną jej z porządku dziennego

prowizorya.

Bnda-PeMZt 24 wrześuia.

Zagpjena tutaj wczoraj w sali posiedzeń Izby

)agnatów w pałacu muzealnym intera irlamcn

terna konferencya dla zabezp ieczenia pokojn, jest

piątem zebraniem tego rod«aju. Jak w=-domo,

pierwsza odbyła się podczas wyst%wy w Paryża

w roku 1889, Potem z kolei konferencya inter

parlamentarna zbierała się każdego rok% w L%n

_ yni s, Rzymie i Bernie. W rokn 1893 nastała

chwilowa przerwa, w roku 1894 konferencja zgro

madz’łz się w Hadze, w rokn 1895 w Brukseli,

obecnie w Budapeszcie obraduje po raz siódmy.

Nietylko co do liczby ncze itników, le także pod

"izg)ędem parlamentarnego ich stanowi ka tego

roe’.na konferencya przedstawia się bardzo po

ważnie. Z węgierskich członków sejmn biorą w niej

ndział najwybitniejsi parlamentarzyści, jak kar

dynał Schlanch, Szilagyi, kilkn innych dawniej

szych minietoów, br. Apponyi, Jokaj i t. d .; z bel

gijsbich: dlngoleiui prezes gabinetn konserwaty

wnego Beernaert, obecnie prezes Izby poselskiej,

prezes senatn Descamps i inni; z włoskich: pre

zydent Izby poselskiej Villa, Bi in°hen, b. mini

strowie Ghimiri, Luzzatti i liczny zastęp postów

1 senatorów; z francuskich : znany p. Passy i Lii

kn b. ministrów; z angielskich; weteran kongre

sów pokojowych Stanhope; z hiszpańskich se

rotor Li. M.’rcoartn, również od samego począł kn

uczestnik konfercncyj in erpi ,r!ancntarnych; z poi

skich Ruszkowski, który rokn zeszłego ogłosił

ciekawą rozprawę w tej kwestyi i inni.

Zraza konferencye interpariamcr1arne schodziły

na drogę finta =)tyczną. Z%mierzano powszechny

pokój ngrnntować na radykalnej zmianie karty

europejskiej. Dążności te zaznaczyły aię najgło

śniej na konferencyi paryskiej, rzymjkiej i ber

neńskiej. Niebawem m steło wytrzeźwienie, zanie

chano górnolotnego projektu, jako podstawę czyn

ności przyjęto itatuś quo międzynarod jwy i ogra

niczono się glówme d=» opracowania projektn try

bnnaln rozjemczego, któremu państwa mają prze

ka?ać do rozpoznan’a swe ewentualne zatargi.

Projekt taki na podst :wie nchwał konferencyi

r. 1894 opracował p. Descamps i z objaśniającym

komentarzem przesłał wszystkim rządom. Niemal

wszystkie rządy w teoryi zg%dziły się na trybami

rozjemczy jako pierwszą instancyę w razie zutt.r

gn między narodowego. Obecnie cbodzi o obmyśle

n ie orj%dpowiedniejezego skład u tego trybnnułn.

Wodłng projektu p. Descamps ma on powstać z de

legatów wszystkich pańrtw. Senator włoski, Pier

antoL , na wczorajszem żebranin wykazywał ocię

żałość tak skomplikowanej instytncyi, i poruszył

ważne pytanie, czy nie byłoby rzecz% najodpowie

dniejszą powierzyć Papieżowi nrząd roz

jemczy, którą to misyę gorliwie śpełniałą Stolica

apostolska w średnich wiekach. Pi_wda, że czę

sto nie zdołała zażegnać wojny, ale tei niema

najmnie jszej pewności, aby tryb_nał, złożony n kil

kndziesięcin dc’eratów różnych państw (w myśl

starego projektn Henryka IV, a p= ten. ks. de Saint

Pierre’a ) wywiązał się lepiej z tego niestety nadeń

trudnego zadania. Wniosek p. P .erratoniego w ka

żdym razie dowodzi, że pewne zdrowe myśli mi

mowolnie zawsze znown odzyw%;ą się. Wprawdzie

konferencya odrznciła wni-)sck p. Pierantoniego i

na dzisiejszem żebranin uchwaliła obstawać przy

prjek c e dawniejszym, a n»d ii slarać się tylko o

jego przeprowadzenie, to jest o uzyskanie od

wazystkicb rządów firm nlaego przyizecznnifi, że

wszelki zatarg nupriód przedłóż!_ sądowi rozjem

czemu, możoa jednak być pewnym, że propczyrya

senatora włosk.ego powróci na porządea drienny

pr: yszłycb konterencyj.

Rzecz ciekawa, że znany pcseł węgiersLi, Ber

zewiczy, aby wykazać pożyteczność i możliwość

trybunału rozjemczego, wskazał n% spra,wę Mor

sk’ego Oba, oddaną przez rządy auatry cki wę

gierski pod rozpoznanie sądn poinbownego.

Wużntą kwestyę poruszono z powodu obecności

na konferencyi p. Nowikow i, profesura z Odessy.

Wedłng pierwotnych Btatntów, w konferencyi intero

parlamentarnej mogą brać ndział tylko członkowi(

parli mentów, t%k Izb pi =Bełskich, jak Izb wyż

szych. Do konferencyi rzymskiej dopuBzc*ono także

citonka jednegc z anstryackich sejmów krajowych,

ałe ostatecznie sejmy krajowe są tukże ciałem

parli ,mentarnem, a szersza lnb szcznplejsza kom

petencya pewnego zgromadzenia parlamentarnego

nie zmienia jego zasadniczo parlamentarnego cha

raktera. Natomiast zjawienie się p. Nuwikowa na

ostatniej konferencyi porusza py!nuie, jak należy

się zachować wobec państw, które nie posiadają

parlamentu (a więc wobec Rosyi, Turcyi i Czarno

góry)? Kwestyę tę sformatował wczoraj hr. Appo

nyi, ale, jak się zdaje, konferencya nie będzie jej

. =oztrząaaia as: dni zo Z a§ .dni szi bo ?it,m insty

tncya iuterparlameat irna i;yklncza udział osób,

które nie n ugą się wykazać godnością po*elską

lnb senatorską.

I!zy in 21 wrześni%.

(X. D ,’ W. M.) Ojciec św. Leon XIII podniósł

dwie wielkie sprawy, któie w ni dalekiej przy

szłości, jak się tego wolno spodziewać, mogą się

stać wielk i dla Stolicy Apostolskiej tryumfem,.

Pierwszą jest sprawa ordyna:yj kapłońskich w ko

ściele anglikańskim. Od powstania herezyi ,ż do

dziśdnia rozprawiano c aa tem, czy anglikanie

mają kapłanów, lnb też ni-%

—

Papież, proszony

przez niektórych anglikań kich domniemanych bi

skupów, zawezwał uczonych dach wnych z Anglii.

Ci tatsj w Rzymie przy pomocy uczonych księży

rzymskich zbadawszy należycie cali kwestyę na

dwunastu posiedzeniach, udali sprawozdanie Pa

pieżowi, n tenże uroczyście w liście apostolskim

ogłos.i u.’h’ st o,’bi dekret, brzmiący w tycb oto

słowach:

Tak więc zgadzając się na dekreta w tej spra

wie wszystkich poprzednich papieży i t%kuwe po

twierdź ją% i niej’ ko ponawiając naszą władrą,

wypowiadamy i ogłaszamy, że ordynacye (świę

cenia), wykuaane podług obrządk,i nglikańskieeo,

były i są nieważne. Akt ten solenny Leuur XIII,

orzekającego nieistnienie kapłaństwa u anglika

nów, mnsi pociągnąć zbawiennu owoce w Anglii,

która aczkolwiek zwolna, zawsze jednak coraz

ANATOL KRZYŻANOWSKI.

V60)

-------

PER ASPERA AD ASTRA.

Fewlełc na Ile wipółcneraem.

(Ciąg dalszy%

Szczupłe lica Ani pnrpnra po ;ryte. Lenberg sta

no ,ił ostatnią deską ratnnkn. Nie było rady, mu

siała wyznać wszystko, rie cofając się przed bo

lesną spowiedr’ą.

Wczoraj, podciaspio:w szej nocy ipędzonej przy

m ęża, dowiedziała się z majaczeń jego w mali

gnie, iż w przeddzień pojedynku przegrał dużą

sumę w klubie. Nie tykai kart nigdy; widać szar

pany niepokojem, chciał w ten sposób cgłuszyć

Bię, stłumić gorączkę. T o go usprawiedliwicie...

Był wprost niepoczytalnym...

An mieniła się cała, rumieniła i bledła, tłó

macząc go w ten sposób.

Nazajutrz knla powaliła go na łoże niemocy;

w gorączce n:iwet szarpie się i trapi niezapłace

niem sumy, która stanowi diag, tak zwany ho

norowy.

—

Iłe to wynosi?

—

Sześć t}: ,cy rnbli. Chciałabym je odesłać

jak najprędzej, dziś jeszcze.

Baron podskoczył.

—

Jakto, pani rzuca sumę podobną ze s^egc

ifosagn,

jego resztek, na spłacenie fikcyjnej

należność; ?... ,. przecież to także własność dzieci

psni.

—

iic,

=aronie. T o nie dziedzictwo odwieczne,

ecz pieniądze, a więc... rze%z do nabycia. Zga

dłeś pan jednak: złota, przegranego w chwili gó

rą= zki w kart? nie nzraję, w kobiecej mej logi

ce , za dlog honorowy. Niemniej pragnę go niś -ić

ofiarą włarnego mienia, w imię mych dzieci wła

śnie. Kto b wi : r o przyszłr ści ich myśli, kto po

winien im zostawić nieskazitelne imię, temn c e

wolno wchodzić w kolizyę z przyjętemi prawami,

choćby one fikuyjne byly naw et, choćby je stwo

rzylo i ngrantow,°ło bonwencyonslne k*am= tw -.

Mówiła z ogniem, z zapałem. Lenberg, świdra

jący ją badawczem spojrzeniem, pochylił głowę.

—

Jest to szlachetne i rozumne zarazem ; opi

nia bowiem, to także kapitał: skarbienia jej więc

odpowiada dobremn zrozumiemn własnego .ot .ras u

W imię tej samej za§;dy, posteram się p;zychy

lić do żądania pani. Pozwoli pani tylko, iż od

dalę się na chwilę, by prroznmieć się telefozi

cznie z kantorem moim, czy zarówno sama ta, jak

formalności z nią związane, m °gą być na jiPro

gotowe.

Nie dał sobie podziękować nawet. Ujrzawszy

za% tngłę wilgotni w oczach Ani, zawołał z g a

lar terya

—

Ach, łzyl najwyższe krasomówstwo kobiet,

czyż mógłby mn się kto oprzeć ?

Pozosta w: ona sam a, młoda :.ubielą odetchnęła.

Ciężar straszny spadał jej z p srsi: spłacała dłng

szaleństwa, zdobywała pieniądze na koszta kn

racy’...

Spojrzenie jej rozweselone poŁegło dokoła. Ga

binet, grubym dywanem wysłany,

:ebłach sty

lowych, z wyciskanej kordnbuńsśiej skóry, utrzy

many cały w złotawo bronzowym tonie, przepeł

niony był, wedłng ostatniej mody, meblami i ko

sztownymi drobiazgami, i którycr połowa me

miała właściwego nżytkn. Chcii.no gc uczynić po

kaźnym, imponującym; ogólne jednak wrażenie

pani nadmiar bogactwa i draperj i, które piec na

wet pokryły starożytni makatą i zręcznie zarzn

conymi na nią złocistymi pasami słnckimi. Jeden

z ni=h przypominał własność jłj ojca; pau Anna

powstała, by mn się lepiej przyjrzeć.

W tejże chwili powrócił Lenberg.

—

P;oi się gorszy zapewne użytkiem, zrobio

nym ze starych zabytków.

—

My po dworach wiejskich chjwamy to jako

cenną pamiątkę.

—

ko panią łączy z nimi wspomnienie wła

8jc.

Go do na3, ażywamy złotogłowiu tego za

znamię czasn. Dawniej opasywał on rycerzy, az ’=ś

zdobi... piece gnuśne.

Spostreg}szy zaś, że zrobił jej przykrość, dud ł

żywo :

—

0, niech panią filisterctwo nasze nie gorszy;

każdy instynkta wrodzone z krwią odzled: icza.

V. _ j, przedstawicieli starych rodów, przykuwają

pamiątkowe zabytki; nas, lndzi nowych, porywa

i nnosi to, co ma t nyczl ść przed sob», co świat

podbija. I tn, wśród zbieraniny brie d-brac’u, wśród

tego, co pieniądz doje, znajd:.ę pani cechy zn%

mieine naszych dążeń: staropolski pas słne-ki,

jako ozdoba pieca, to jedna z nich; oto zaś ryB

dragi, dowód czci d!a tego, co się nie da właśnie

kup’4 za złoto, co stanowi arystokracyę ducha,

jako siłę i potęgę przyszłości.

Zbliżył p’§ do sztalugi stojącej z boku i mchem,

niepozbawionym w ełkosci, odrzucił zasłonę.

Z nst kobiety wybiegł okrzyk zdumienia.

N% postumencie, bogato rzeźbionym, stała zmniej

szona, lecz doskonała kopia »Kaina”, arcydzieła

jej siostry, znanego jtj tylko z fotograficznych re

produkcyj. T a postać demcniczna, piękna i §dna,

lecz uos-b ’ąjąc. w sobia ?razystkLe złe pierwia

stki, cray bant, całą skoncentrowaną przewro

tność i potworność natury ludzkiej, przyknła ją do

miejsc a.

Lenberg noajhł się i obrazom i widokiem jej

°durnienia. Był szczerym w tej chwili; szczupła

;eg) postać rosła nieledwie, w rerwow}ch rysach

zapał błyszcz! i

—

To nie sentymentalne kwiatki, nie czuła sie

lanka, lub mdły, a » yk )kretowany rodzajowy o

brezek; to wyraz najwyżjzy, rawski *’ś męski pe

wnego siebie talentn; to siła i potęga!

Opnścił zasłonę.

——

Kocham pieoiądze za to, tę mi podobnych

dostarczają rozkoszy. A pas słucki ? P hi..

—

wzru

szył ramionami.

—

Mam tu jeszcze rzecz jednę, drogą pani —

dodał, i ujmując kosztowną, w broczy oprawną

tekę, wyjął z niej fotografię wielkiego formatu.

—

Dy !La A; temu, obraz Sargent’a — objaśnił,

podając jej kopię.

Z tła ciemnego śmiała się ku niej przecudna

twarzyczka Mily z nuciągniętym Inkiem w ręka

i wieczny z?gadką w głębi wielkich, rozmarzo

nych tronie

Anna smutnie pochyliła głowę. Zrozum ła do

czego dąży pożyczka i pożałowała, że przyszła

po nią. Fotografia jednak była aopią obraza je

ćnego z mistrzów francuskich cóż miała powie

dzief’ na to?

—

Małżeństwu panny Sławińskiej zerwanem

jest prawdopodobnie? — zapyl;i Lenberg.

—

Nie, — odrznciła żywo.

—

Dlaczego?

—

Al kwestyą czasn...

—

Ależ dlaczego?

Baron njął rączkę Anny i do ust ją podniósł.

—

Droga pani, bądźmy szczerzył... Po krwa

wem zajś . i m:=;dzy szwagrami, wątpię, aby zwią

zek ten był możebnym, szczególniej tn w krajn...

Wprawdzie Pismo święte mówi »Jeżeli chcesz

być doskonałym, sprzedaj, co masz," ile niepo

dobna przecież, aby pan Orzełski, dążąc do do

skonałości tej, wyznwał się z całego ma) }tkn i

pr er ncał za granicę. Rolnicy niełatwo rozłączają

się z fec lnlnem swem mieniem. To tylko my, ka

pitaliści, jesteśmy panami siebie, a często... i pa

nami położenia...

Dzwonek od telefonu przerwał mn d Isze sło

wa, wzywając go do przyległej pracowni. Kon

fercncya krótką była tym razem.

—

Pieniądze przygotowane będą — objaśnił —

jntro na pierwszą w połndnie. Raczy p ni npo

wsżnić kogo do odbiorą ich i pokwitowania.

—

Pana Korczaka, przyj;;cielą mego męża.

—

Bardzo dobrze. Mam z szczyt znać go, so

lidny człowiek. Go zaś do formalności hipotecz

nych, te, pozwoli pani, że ułatwimy po powrocie

moim z Annopola.

—

Pan jedzie do ojca mego?

—

Tak pani. Angażnjąc większą snmę, muszę

stan, w jakim jest majątek, sprawdzić na miejscu.

Przezorność, to nasze motto. Zresztą, miło mi bę

dzie skorzystać z =; mówki tej, aby zawieść pa -

nie Sławińskiej najnowsze wieści o pani.

A cznjąc, że powiedział zawiele, dorzucił w spo

sób żartobliwy:

—

Cmy dzielą się na różne gatunki: Jedne

opalają sobie skrzydła, drngie giną nieopatrzni%

w płomieniach, a trzecie, do których ja się liczę,

lubią krążyć dokoła światła, by odblaskiem je

rozjaśniać sobie szary horyzont filisterskiej p nz y .

(Ciąg dahzy nastąpi).

dwa razy dziennie z wyjątkiem niedziel i świąt. N/głów ny o godz”ę wieczorem

Dodatek poranny « godz. 9 rano.

Oddzielne «»a

i,° ilezapis * «

- . .akoHepolO et, zpraeeyłlhąpoczt 12ct. Dodatek 3 *t

?”3*

labysii w M uru. dr, iriMe, przy ulliy Karola Ludwika I. 9.

Prenumerata wraz * dodatkiem wyuohl;

* t :cJy-cl ;lBOKWftef *a1muncc

W r».ej eon

31 zł

!5tb.

tir. R)et

***** * ?nń.-ttwr:, anjtryac* icł . . .

y* Jk.

f; ftr

9 rfr. «o et.

niecńec.’-.om

;k ’Ul.

i*i.

2zhbici

.»,.d* .dooh,Franoyi, Ł glii, BtSj§ii, Szwajearyi, Tnr

v*. 1 inuyoh paAstw, należą -ycb do związku pouatowcgo

32 ztt

| 8tir

|3.łr

przyjmuji się tyTLo od n do aatL^cleietdolo w mieaiąon - k -lit} zpic

n %. _ s 1 i | »*,kozy p:,*nięłin na prenunru-atę i ogłoszcnu. u -.ajraty npraaza się . adiyła( franco

d» Apninutr cy* (J§asu w Kr-ko’«io.

—

Lijty reklamacyjne mtcpieazet want ąie podlegają opłt o

p eatow"! - Lif)ti§p n? frnnirowr!weh ?de nr?yinraie się. -

Sjfct -isrr w nadsyłanych nic _jm.«a ot:

1 of 6 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction