Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 761 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N" 26

Rok m

C t , a a wychodzi oodriennle wieczór (wj jąwszy niedziele U dnie świąteesiCi)

Numer pojedynczy w Krakowie i we Lwowie koaztrje 10 centów.

umerata wcpnoęh

rocznie:

iW )w u ,w, Krab,owib

ab.20 .

n^jMOwe weLwowie .

ilr,

Poezż^ r państwjeAuatryackiem r 24 .

doProsf 1

Ul. 17 sgr,

n Rzeszy niemieckiej

0 2iB

ę§

r Francyi i Angin frank.108 . .

s Włoch 1 Sawąjcaryl

s116..

a Belgii

f--u,

80..

K ,laty a , ^gdaim priciiyfaiM byćwinny fr a n c o doAdminiatraoyi BUZA8U°. LISTY rekla

maoyjtie niJSfpieoa jtowane nie ntogąją frankowaniu. I^ISTOW idefrsnkowanych nie prnyjmnje aię.

kwartalnie

miekięcznle.

’:!f..

słk. 5

ałr.2ł

yi0.20.

’

, 20.2ó

tai. 4 sgr. 8

ial 1 ogr.16

10.

.10 ..B1B2fl

. frank. 27

29:...

frank. 10

110

..-i’’

1 20 ....

7 S.W

-1

Wremmmeraię prmp§mu§ąz

RJJKOIPISMa nadsyłane Redmkey) nie zwracą)ą aię i nhaeao, b%dą,

W Krakowie: Bióro Adminiatracyi r0 za raa w Rynku pod L. 89 w domn p. Kirohmayera

na dole, t udaieł wszystkie Urzędy poostowe austryaokie.

OGŁOSZENIA (inseraty) wszelkiego rodaku przyjmują li% aa opłat%: od wiersza drohnego aa

jednorazowe amieasoaenie 8 centów, aa następne po 6 urntów, oraa aa opłat% naletrtości

stęplowó} po 30 -centów od kakdoraaowegc ogłoeaenia.

Prennmerat% i ogłoszenia prayjmnją: w e ŁW OW Kfi w AJencyt nGtasuu

p. Mgutew MmremU Płac Halicki Hr. 1 . ^

w Wiednia p.jg.

OppeUk Wollzeile 22. -

NńFrancy%iAngli%wParyia p.f,.

Boulevard dn Prince Engóne, 95. —

tylkoogłoeaeniaza!: w Wiedniu, aallwm

bnrgn t wFrankfurrle nadMenem pp.HiMMtMtete i Foy!er -

w Berliniep.A.Retmimegmr- w Frankfareic nad Menemp.t?. Wj.KjJi’

naubm H Cwsssp. —

w LipiM P-Wwmr|rłKufle, -

w Urocła

:p.JutiwetSecnrifkenMM.

°S

Kraków 4f Lutego — Niedziela.

Ł_S

a-y.^

-s.-":?r

"’W

rji?ri t

i j’JzU .

ii31^

OGŁOSZENIE PRZEDPŁATY.

W Krakowie na miesiąc Luty ^ . 2 złr. f.

B od Igo Lutego do

Afłnmla _j

końca kwartału . . . 3 fcłr. 40 p.

Z przesyłką ,pocztoW§ w państwie Austry

ackiem, za miesiąc Lutego . 2 złr. 25 c. (

Od Igo Lutego do końca s n

kwartału tj.do31 Marca . . 4 złr.

IB!

Stenograficzne sprawozdania

Sejmu lwowskiego będą przesyłane Panom

Prenumeratorom w Państwie austryaCkieiu

tylko za opłatą 2 centów za arkusz, to jest

1 złe. za 50 arkuszy druku.

Dla zagranicznych Panów Prenumerato

rów wynosi ta naleiytość z powoda opłaty

pocztowej:

do Prus .

.....

1 tal 10 sgr,

do Rzeszy niemieckiej ,

2j,

do Francyi ,1 Anglii, Wioch

i Szwajcaryi . . .

10 franków

do Be)gii .

Ł..

7%n

Prenumerata ua same stenograficzne Spra

wozdania bez przenumeraty ,CZASU" nie

przyjmuje się.

Kraków 3 lutego.

-:l.

Wyszła świeżo w Paryżu broszura z 28

stronnic, pod tytułem : nReformes autrichien

nes\ questións iIćctorales tn 4866. 0 ile do

myśleć się można, napisał ją Polak, ale ję

zykiem, który już we Francy,i należy do tra

dycyi a stylem Pascala. Jakkolwiek nader

zwięźle skreślona, powinna być łatwo zro

zumiałą, bo przedmiot jej zajmujący obe

cnie wszystkie niemal Izby w Monarchii,

jest dostatecznie znany, a niektóre jej my

śli już pismu naszemu obcemi nie były.

Autor rozważając koleje jakiemi przecho

dziły w społeczeństwach europejskich usta

wy wyborcze, rozważając nadto, jak każdy

niemal UBtrój tak zwany koustytucyjny, po

kilkunastu latach kończy się katastrofą, przy

chodzi do wniosku: że przyczyną tego jest

oparcie ustawy wyborczej nie na naturalnej

danej, ale na sztucznej konwencyonalnej pod

stawie ; czyli, tłumacząc rzecz wyrazami,

których zwykliśmy używać, uBtawy wybor

cze brały swój początek nie w organicznem

ale w atoraistycznem pojęciu spółeczeństwa.

Stąd ludności nważąpe są jako pojedynki ró

wnej wartości bez żadnego organicznego i hie

rarchicznego związku, a w skutku tego cyfra

ludności staje się podstawą wyboru większej

lub mniejszej liczby reprezentantów kraju. Ja

kież z tego następstwo, że jak posłowie czy

deputowani nie reprezentują nic stanowcze

go, pozytywnego, lecz jakiś ogół, z którego

trudno zdać Bobie Bprawę, tak w praktyce

wybór ich nie odpowiada ani pewnym opi

niom ani interesom, ale bywa zwykle wy

nikiem to intrygi, to przypadku, to opo

zycyi.

Zastanawia się autor słusznie, jak w ta

kim porządku rzeczy trudno ograniczyć ko

ło wyborcze, a w loicznej następności dojść

się musi albo do wyborów powszechnych

w takiej rozciągłości, iż trudno z nich wy

łączyć kobiet lub małoletnich, co jest nie

podobieństwem w praktyce, albo do jedno

myślności prawodawczej (libćrum veło) co

znów jest politycznem absurdum. Przychodzi

zatem autor do wniosku, że dziś, kiedy

w skutek słusznie przyjętej zasady zupełne

równości w obliczu prawa, niewłaściwą jesl

reprezenfacya interesów, ztąd bowiem mógł

by łatwo wyrodzić się przywilej, zatem jedy

cym sposobem rzetelnego reprezentowania

wszystkich interesów, wszystkich sił, jakie

fpóteczność przedstawia, jest zlanie ich w za

wiązku pierwszym epólecznym to jest w gmi

nie. A tutaj rozbiera właściwe, znaczenie gmi

ny,takiej,jaką może i powinna być, mając słu

żyć za podstawę tak ułożonych stosónków,

jakie się obecnie w spółeczeństwie obja

w iają.

Nie może nią być, to jest gminą spółe

czno-politycznę, prosty agregat wiejskiej lu

dności bez indywidualnego poczucia, przy

chodzącej dopiero w gminie do saińopozna

nia, tak jakby to być mogło w spółeczności

na pól dzikiej; ale tą gminą polityczną mu

si być właśnie zebranie rozmaitych żywio

łów, które tam dopiero zlewają się w je

dno i są wybornym materyałem tak do sa

morządu jak do reprezentacyi.

Nieporównanie skreślił autor w kilku u

stępach, jak w tej gminie, którą my nazy

tamy ,,zbiorową", a on

,,okręgową", ceq

ralizują się antagonizmy, równoważą się

vpływy, jak grom ad^ zindywidualizowane

v swoich sołtysach tak co dó siły jak i

lojęcia, rów nają się wielkiej

wyższym już poglądem, ni

!ziałaj§ w kwestyach sądowy i. i adniicj-l

traćyjnych; jak w ustroju takim i__u..

lawet miejsca dla biórokracyi, bo gmirjaJ

aka jak z jednej str,ony potrafi się oprzećJ

wszelkiemu urzędownemu wpływowi, ttkl

s drugiej zdoła sobie poradzić w każdy a 1

trudniejszym wypadku. Tać to jełft gmin a,l

której ciągle’ bronimy, a co czyni antprl

broszury z wielkim talentem.

Ale on musi iść dalej, co sam tytuł ,jekoj

pisma wskazuje, bo jemu idzie głównie oj

ustawę wyborczą. Wykazawszy przeto pa-l

przód, jak pfawo wyborcze każde UaHa- 1

oryi atoinistyczncj opartą, biorące cyfry ,j

pojedynki bez związku z sobą za podeta:pę]

wyborów, prowadziło tylko do coraz iu 1

wych żądań i coraz nowych za!wodów 1lb |

rewolucyj; wykazawszy następnie, jak w d- j

nych narodach jedynie możebnym organu m

jest w gminie: zbiorowej, czyli jąk nazyw aj

okręgowej, przychodzi do tego rezuliatu: że

najwłaśeiWszem ’kołem wybołrczem jest Ja

da gminna, która będąc wypływem to wyt o

rów naczelników rodzin po gromadach, to

?nowo wprost stanowisk przez się indywi

dualnie silnych, jakiemi są więksi właści

ciele, przedstawia wszystkie warunki, ja-|

kich tylko żądać można. Wybpry w drugim

stopniu d!a gromad.; prawo wybierania dla

większćj własn,ości ;osobiście, ale nie w roz

dziale klasj coby przypominało albo anta

gonizm, albo przywilćj, ale ,we wspólnem

Dorozumieniu, w sprawiediiwem zrównowa

żeniu interesów,

modyflkowanem prąes

stósunki sąsiedzkie i wzajemną pomoc, j

Zostawiając tę myśl autora jego od^o

wiedzialnośai, bo dotąd nie traktowaliśmy

o ustawie wyborczój i późniśj do niój wró

cimy, niepodobna niepodziwiać tego mate

matycznego związku, który do jednćj zasa

dy sprowadza urządzenie społeczne, ad|ni

uistracyjne, sądowe i polityczne. Niefaz

przyjdzie zapewne powrócić do myśli rju

conój przez autora, bo należy ona nie do

tych, co się zażywają, ale do tych, których

płodność coraz się powiększa.

0 urządzeniu miast ani o reprezentacyi

gmin miejskich autor nie mówi. Snąć,,że

uważa, co słuszna, iż w naszym kraju idzie

głównie teraz o urządzenie rozbitćj ludno

ści wiejskiój i uregulowanie jój stósunków

do większćj własności. 0 miastach tyle ty]

ko wspomina autor, iż rozumie, że wielpe

miasta jak powinny sobie wyrobić osobną

organizaeyę gminną, tak przedstawiając po

tężną siłę i interesa, osobno wotować.

Damy zresztą całą broszurę czytelnik!om

naszym, jeżeli ją dla niezmiernej zwięzłe ści

stylu wiernie prtetłómaczyć zdołamy.

-a (_w

Zamieściliśmy w ostatnim numerze uwa

gi jednego z naszych współobywateli ty( zą

ce się kredytu ziemskiego. Słusznie. móv ił ,

że brak rękojmi dla wierzycieli hypc to

cznych utrudnia kredyt na hypoteki. Nie po

dniesie on się z pewnością, dopóki się pra

wodawstwo w tej mierze nie zmieni; bo

protekcya rządu jest konieczną w rzeczach

kredytu, nie tylko ziemskiego w szczeg ól

ności, ale kredytu w ogólności.

Wszakże niechęć ta do kredytu na hi io

teki spostrzegać się daje nietylko u nas ale

wszędzie, a źródłem tego objawu jest iio

woczesna mobdizacya kredytu. Skoro dj

wiem Towarzystwom kredytowym lub in

nym, w skutek uzyskanych przywilejów, pfc"zy

sługują prawa wyłączne egzekucyi i wiele

innych drobnych formalności dla nich usu

nięto, to leży jak na dłoni, że każdy pry

’ watny zamiast nabyć hipotekę, woli kupić

takową w kształcie listu zastawnego lub o

bligacyi, bo ta mu daje oprócz rękojifii

pewności procentu w kuponie, oraz i kapi

tał, którym może każdej chwili rozporzą

dzać bez wystawienia się na ewentualności

nieuniknione w razie poszukiwania praw

swoich w długich procesach na drodze są

dowej. Jedynym aż do pewnego stopnia za

radczym środkiem nh to złe, które, jak do

brze zauważał nasz sz. koresponoent, trap

właścicieli ziem skich, byłaby zdaje się ra

cyonalna reforma naszego Towarzystwa kre

dylowego, która z resztą jest na porządki

iziennym. Polegałaby ona na tem, aby To

warzystwo udzielało największy chy jak być !

noże pożycźek, nie na podstawie podatku ’

ak dotąd, ale aby obok obszaru ziemi węią- (

’’

-- i’

1 łynkii|o,oo-r

-_w-p’i ’ł .m

--’.

oię,’ i

^rzy c.ynia"da 4 a-m

JSł

-j|

-v am ortyzacji puBjcz,ńi

Lecz nie tylko kred

ziemskiego m a

u,nas; brak i innego, brak kredytu w ogóle.

Stworzyć kredyt — to niepodobieństwo;

sprowadzić go — nie jept zadaniem jednej

chwili, ani skutkiem jednćj a nawet dzie

sięcin, uchwał sejmowych. Kręcimy się w

błędn^ip kole: bo nie ma pieniędzy, gdzie

nie,ma kredytn, a nie m a’kredytu, gdzie nie

ma pieniędzy. U nas niestety, ten ciradus

titioius jest zupełny: nie ma i jednego i dru

giego. Aby wyjść z tego fatalnego koła,

trpeba mieć pieniądze. Cóż je daje? Boga

ctwo krajowe. Skąd wypływa to bogactwo ?

Nie z o(bszaru ziemi, nie z handluj/nie z prze

m yśli, nie t instytncyj kredytowych, nie

z procfi(fury sądowej lub administracyjnej

aje dopiero z harmonii tego wszystkiego

w produkcyi. Są to wszystko ,czynniki, do

sprowadzenia) tej harmonii, której jednak

osiągnąć beż pracy i oszczędności tak dale

ce nie podobna," iż praca i oszczędność1e§

głównemi źródłami bogactwa krajowego, a

w następstwie I kredytu. Belgia jest małym

krajem; cóż stanowi jej ogromne bogactwo

i kredyt, jakiego używa? Oto, czterysta mi

lionów oszczędzanych corocznie przez jej

ludność. Ma ona rolnictwo, przemysł, fabry

ki, handel; oto czynniki jej bogactwa, nie

mi pracuje ale oraz oszczędza Ma kredyt,

który się wzmaga, bo bogaćtwo krajowe

rośnie jak ^racent fffreii pracę z oszczędno

ścią połączoną, Kredyt, to forma bogactwa,

które przedstawia.^Aby mieć formę.,, trzdba

mieć rzecz.

A.d

,Ł l,

Zbogacić się kraj nasz od razu nie mo

że; nie możemy też od razu sprowadzić

kredytu. Sejm może tylko i. winien ułatwiaj,

usuwać przeszkody i rozciągać opiekę przez

odpowiednie usiłowaniom krajowym usta

wy. Niczego na tej drodze zaniedbywać nie

należy, ale bądź co bądź kredyt w kraju

naszym wzrastać będzie tylko w miarę, jak

się zamożność rozwinie. Pracą i oszczędno

ścią kraj przyjdzie do pieniędzy; wtedy h§’

dzie i kredyt; iuacsej nie pojmujemy, skąd

1by się znalazł.

i?o

I Jeden z korespondentów naszych Iwo

Iwskich tak się zapatruje na kweptyę naby—

Iwania dóbr przez żydów, postawioną w Sej

Imie krajowym:

l,w ów 1 lntego.

1 -4- J ed ną z kwestyj niespodziewanie poruszonych,

Ijes t wniosek hr. Gołnchowskiego eo do wolnego

juabywzniu dóbr przez żydów i zniesienia wsael

I kich ograniczeń. Wniosek uchylający pewne tylkó

Iograniczenia, które i t ak były omijane, ni Owy wołu

I prawdopodobnie ważnyeh następstw; bo jnż sama

I siia rzeczy, same stosunki dzisiejsze, i tak do tego

!wiodły, że część kapitałów, które z żydowskich

I rąk wchodziły w formie lichwy jako srogi ciężar

Iw ziemię, wejdzie w nią pod mniej uciążliwym a

]godziwszym tytułem własności. Policzmy się wo -

Ibeonej chwili z naszą tabnlą i stanem biernym

I uaszych majątków, choć niezapisauym w tabak,

l a okaże się nieochybnie, że trzecia część ziemi

1jest jnż własnością żydów. Gzyliż na dłngo ealą

!męczarnią z, dłużonego dziedzictwa zdołamy od—

Ido!ić chwilę, kiedy ta jedna trzecia m m i z wła—

Isności de facto przejdzie w własność de nomint

I tych, którzy posiedli szczególny d ar owładnięcia

kra (U materyalnie.

I Biecz zatem idzie o kwestyę formy pewnych

I uprzedzeń, więcej powiem, ostatnich skrnpijłów

1cbrześciańskiego i tradycyjnego społeczeństw^ w

lobeo elementn, btóry zwyciężył na polu ekono—

Imicznem.

1 Chodzi tu tylko o jeden krok, krok nienchron—

Iny, bo i zasady liberalizmu i konstytucjonalizmu

Ido niego przynaglają, a zresztą nie on nie stano

1 wi; wiemy, że żydzi częstokroć nabywają dobra

1nie posiadając nawet tych kwalifikaeyj. jakie osta

jtn ie rozporządzenie ministerstwa hr. Golnobowskie

go zastrzegło, a wiadomo, l e lepiej znieść nsta—

Iwę niż j ą narażać na ciągłe wyłomy i obejście.

10 jeden tylko krok chodzi, a tak go ciężko nczy

| c ii — i nad wnioskiem hr. Gołnchowskiego który

I został małą większością odesłany do komisyi, pra—

I wdopodobnie przy drngiem odczytania Izba prze, -

Idzie do porządkn dziennego. Jestże to wsteczność

1pojęć i dziwna, zdawałoby się na oko, anomalia

I wśród konstytucyjnego życia? Nam się wydaje,

Iże ten opór powodują nie pewne jeszoze feudalne

1tradycye (jab się wyraził mówca waiozbodawca),

1ale jakieś ncznoie moralne, które zasadza się na

1tem, aby nie opuścić spóleczuego posteraukn, a nie

I na tem jedynie, aby zaehować jakiś jeszcze cień

Itylko przywilejn i ograniczenia, będącego w isto

ijeie fik cją.

f--1;

Równouprawnienie w na?zem spółeczeństwie sta

0 się najfałszywiej ?astó

waną formułką, bo

)bowiązywało tylko ’Webę ty Mórzy ju t osią

gnęli wszystkie zyski ’ krsy. ;ł % .

’?,tem tycb,

:o wszystko postaw

?tność.

^. arn nn orawnienie, i,

’ Id , irv dalej, nie

y!ę lówcoup’awaji.iiyĄi, .P- 1

któf?nu i r.:

g. ijrbiós;C

fc dlii

;

u%n włssut! i w o^óhy

dc pewnych pr:ywl’ajdtr popawt

0,0.^ jpii

l’,

oW.zi ib). rńjft 1 . uuuami, jsk:t ifehj

barki przygniatają, a nie korzyściami, k , , e

rngiej liczą się Btronie. Zdaje nam Bię, że wn.v

sek br. Gołnchowskiego przyniósłby nawet pewne

torzyści dla posiadaczy ziemi, roztwicrająo wię

kszą konknrencyę do jej nabywania, zarówno jak

przerzncająo kapitały do warsztatu rolniczego 1

ąk nieprodukcyjnych a trzymających dotychczas

monopol handlu i kredytn. Gdybym zasiadał na

irześle poselskiem, wetowałbym za tym wnio

skiem z dwóch powodów: raz z utylitarnego i

)raktycznego, że ograniczenia obracają się zwykle

przeciw tym, których bronić m ają; a pbwtóre, że

lonsekwencys wyznawanych zasad i przedsiębra

nych czynów obowiązuje tntaj stanowczo; zasa

da zaś wolności - tó olbrzymie godło dzisiejszej

epoki—jedyna pewna poręka przyszłości, nie po

zwala w jakimkolwiek względzie jej gwałcić, i

Lecz z drugiej strony ttómączę sobie łatwo pe

wien opór w Izbie tema wnioskowi. Społeczeń

stwo, nie spostrzegało się, ja k powoli, stopniowo,

ulegało pod prężeniem niekorzystnych stosunków,

^ y dzi spóiecznie i moralnie nje przeistoczyli się,

żadnego nie zrobili poBlępn, żadnegó nie było z

ich strony zbliżenia się, ani cywilizacyjnie, ani

narodowo, ani moralnie kn chrztściańskiej, pol

skiej spółeczności. Pozostałość dawnych wieków,

)ariasy fendalizmn, z odrębności sw o jej . uczynili

obronną redutę ku celom materyalnym. Ze te cele

osiągli, me potrzeba dowodzić; żć zwyciężyli gro

szem to społeczeństwo, w które wcielić się uie

chcieli, dość przyjrzeć się dzisiejszym stosunkom.

Że zwyciężonym w polowio, zwyciężonym bro

nią tak srogą, ale tak mało czci wsbndzającą jak

p.eniądz, bolesno abdykować i przypuścić prawo

do ziemi, do której posiadania wiążą się i obo

wiązki moralne,— temu dzi wić się niepodobna. Nje

można się zarówno dziwić, że uchwała będąca

prostem zastósowaniem zasady równouprawnienia,

konsekwencyą dzisiejszych dążności, że ta prosta

uchwała wydaje się być rzeczą wielkiej doniosło

ści i wywołuje dncha opozycyi. Przeciwnicy jej

tylko w tem się mylą, że nchwąle, ,ustawie, Która

tyłku reguluje natpralny rozwój i konstatuje, że

tak powiemy fakta, jakie czas i siły spółeczeń

stwa przynoszą, że prostej formie prawnej nata

ralnego rozwojn rzeczy, całą szkodliwość i nie

bezpieczeństwo przypisują. Trzebja ich szukać głę

biej. Pragnąłbym, aby ten duch opora przeciw

ustępowania z posiadania ziemi zwiększy! pię w

jej dotychczasowych posiadaczach, ale ogranicze

nia prawne nic na to nie pomogą.

Ludzie jednak widząc skutk|, nie pytają 0 icb

przyczyny, ale przeciw icb dopełnienia zaBłonićby

się radzi. To też wniosek br. Golucbpwskiego, po

wtarzam, nie był przychylnie przyjęty przez wię

kszość Izby, a zwłaszcza deputowani mniejszych

posiadłości, owi natnraini politycy mazurscy i rn

3Cy, którzy 0 ile być może, chcą być uiezaieźnego

zdania od swoich inteligencyjnych kolegów, orze

kli stanowczo: nże jeżeli pauowie za żydami bę

dą obstawali, to my z nimi glosować nie bę

dziemy l".

KORESPONDENCIE CZASU.

Wiedeń 1 lntego.

eiff-łI li

r . Odroczenie posiedzeń Izby poselskiej w

sejmie węgierskim wyzyskano tntaj znowu w spo

sób tendencyjny. Tymczasem srjm podejmie jnł

z początkiem przyszłego tygodnia n a nowo swoje

obrady. Chwilowe udrocąenie posiedzeń miało pc

części przyczynę w uroczystościach dworskich, w

których musi brać udział znaczna liczba członków

Izby, będących zarazem członkami najznakomit

szych rodzin kraju, po części w przygotowaniacl

do dysknsyi adresowej, k tóra się rozpocznie zaras

oa pierwszem posiedzeniu. Projekt do adresn nło

żony już jest przez p. Czengerego, nieodstępuegc

przyjaciela i towarzysza D eaba, pod którego o

kiem i nadzorem projekt ów ułożonym został. Wy

dział wyznaozony z Izby dokona w owym projek

cie zmian tylko nieznacznych, gdyż większość w

nim przeważna, złożona ze stronników Lekka, pro

jek t ów bez wahania uzna za stósowny,

0 sprawie br. Mayendorffa w Rzymie dowiadn

ję się ze źródła dyplomatycznego, iż takową, jal

na teraz za załatwioną uważać należy, ile że Ro

sya uznała za stósowne zmienić posła w Rzymie

Za pośrednictwem kardynała Antonełiego - rola

U refero— p . Mayeudorflowi udało się załagodził

sprawę.

Wiadomość, jakoby Rosya zamierzała się w tę

kwesty i posługiwać pośrednictwem P r u s , którycl

poseł w Rzymie miał jnż odebrać stósowne instru

kcye, ma być mylną, jak mię zapewnia moje Żró

dło, również jak i ta wiadomość, jakoby na sku

tek kroków poczynionych w tej sprawie przez An

stryę i Francyą w Petersburga, Rosya uczuła sit

zniewoloną do odwołania swych posłów z Wiefini

i z Paryża, i do zastąpienia ieb pr?ez rtpre.zen

tantów dyplomatycznych niższego stopnie. Ale po

wtarzam: relata refero, odpowiedzialności za ni

na siebie nię biorąc.

O’

1^.,. W l-,i

ii-1 4łł.A

)i.

k ’: O; 0|-:il

1f! lMi-vbiąil

i ,ouit s : /Łałn .(1

X_sjtóKJC’ -Offe.ijaj-jŁłH)i,-I-talii

Wroeław 1 lntego.

f Oddawca żaden wypadek polityczny nie wy

warł t a k ailnego wrażenia n a publiczności spra

wami państwa się zajmującej, jak orzeczenie naj

wyższego trybtmału berlińskiego w sprawie po

słów Twestena i Frenzla, mąjąoych być pociągnię

%do odpowiedzialności za mowy miane w ze

iym sejmie. Trybunał zebrany w pełni,

sź;]i

się z miejscowego senatu kryminalue

sdreńskiego, w liczbie 2 0 człon

ków

"’orno dotąd j a k ą większością

!Hm podeUw

’ ad, nczłonkowie sejmu

’ h mowy swe miane

w izb.

w sprzeczności

z dawniej.

tn--u

,-m snatn

’ -minalnego,

tej samej kwtd

,.i,

-cze

głoszone, m o tywa,

lesiS

ano’h;

z tego też zapewne |.

wstrzymają się z swoim 0 _

1 zeria

jąc tymczasowo na objawienia

które aż nadto je s t wymownem.

National Ztg. pisze: ,,Sądownictwo w.,

w FWT

siech oznaczać będzie na przyszłość g r a n i ą

kich parlament spełniać będzie mógł swoje kon

stytncyjoe fnnkcye. Parlam ent pruski uposażony

zatem będzie t a bą osobliwością, k tóra go odróżni

od każdego innego w stary;m i nowym świecie.

W tym względzie nawet napoleoński system dróg

nie utorował i me dał przykładu do kroków w

dziedzinę nieznajomą. W związku z roźporządze

mcm, które izbie psnów w j ej obecnym Bbładsie

nadaje charakter niezmienności, nowe postępowa

nie sądowe zdolnem zaiste jo st upowszechnić to

przekonanie, że Btan państwa naszego ma charak

ter tymczasowości."

Ministeryalnk Pfoińnzial Corresp. t ak się odzy

wA: nWażną kwestyę rozstrzygnął właśnie naj

wyższy trybunał sądowy. Ustawa konstytucyjna

stanowi, że członkowie sejmowi mogą być tylko

w obrębie izby poclągaui do odpowiedzialności za

swoje głosowania i objawione w niej opinie. Po

stanowienie td rozciągano d otąa przez nadużycie

tak daleko, że nawet przeciwko obrazom i obel

gom, którycl) się poBłowie przeciw władzom 1 o

aobom prywatnym dopuszczali, wystąpić w drodze

prawa uważano zd rzecz niemożebną. T eraz my

wyższy trybunat ronstrzygnął, że ta ką nie jest

myśl dotyczącego artykułu konstytucyi, a przez to

dana j e st możność, powstrzymać do pewnego sto

pnia rozpiuianość parlamentu,wego język a.u

Pbkaznje się ztąd, że opinie, w wlaściwem zna

czeniu słowa, objawiane w odpowiedniej formie,

uie będą i nadal nlegały żadnemu ograniczenia,

ani też posłowie będą mogli być za nie pociąga

ni do odpowiedzialności. Chod?i tylko ó osobiste

obrazy j ębelgi, które żdarzaj^ się wprawdzie i

w parlamentarnych dyskusjach, ale są to przecież

jako w Zgromadzeniu ludzi wyksztaięonycb, bar

dzo rzadkie przypadki. Postępowanie sądowe bę

dzie ząten) t ak ie, że każdorazowy ęzyp pójdzie

P’ud rozpoznanie sądu pierwszej mBłaupyi, który

jed n ak ^ gastósowania artykułu 84 ustawy Konsty

tucyjnej nie będzie jnż qtiał potrzeby bliżej do

chodzić.

Na tem się jednak rzecz ta nie skończy. ,Mniej

sza 0 rozumowania dzienników. Reprezeotacya Kra

ju ujmie się niewątpliwie sama ;ęa swęm ^onsty

tncyjnęrp | prawem, i nie wiem ęty n^pa w za

szłym wypadku kompetencyą sądu. Nje chodzi 0

tłamacpppje jakiego przepisu prawnego, lecz 0 sta

nowisko Itb , które jako jodga z władz prawo

dawczych, przedstawiająca naród, stoi n a wyso

kości korony, i nie może być przez władzę sądo

wą pociąganą

odpowiedzialności. Ipaozej przy

pnścićby można, żę sąd w danych razach mógłby

i koronę do odpowi^jziajf)ośoi pociągną’ć. Najwyż

szy trybunał miaj to z pewnością na uwadze, i

w orzeczenia swem iunemi niezawodnie powodo

wany był względami Czy chciał ^róż^ić w człon

ka sejmowym osobę posła, to j e s t , reprezentanta

kraju od osoby prywatnego czlowięka, i pierwsze

go wypuścić z pod odpowledzialoości, dopóki

sejm trwa^ ale pochwycić go za k a rk , skoro się

81jm skończy? Toć się przecież wszędzie i za

wsze, nie tym to owym, nie sądowym to dyscy

plinarnym sposobem praktyknje. Deoyzya trybn

uałn nie byłaby więc t aką osobliwo)ścią, za jak ą

ą prasa wydąje. Motywa sądu objaśnią tę rzecz

bliżej.

3;in

;

.11

Hzjrin 27 stycznia.

wu:

Dziś w kołach dyplomatycznych w E rymie po

dają wyjazd barona Mejtendorfia za raeez pewną.

Twierdzą, iż ,dyplomata ten pakaje się już i że

niebawem opnści wiecznd miasto. Zdkjc się zatem,

iż sajście jego 4 Papieżem, pomimo wstawienia

się możnych i znaczących osób, wzięto obrót b a r

dzo krytyczny i niepomyślny dla R o sji. Mówią, że

Ojoieo św. okazuje się nieubłaganym, i poedlstwa

rosyjskiego nie cbom P. Meyfcodorff jest nadzwy

cząj zafrasowany, smutoy i przybity: Na recepcyi

i barona Hubnera widać bylo wielkie zssępienie na

jego tw arzy; ssnotuiejszym był jeszcze w tych

i dniach na wieczorse a hr. Sartiges. Żc interesa

Roiyi w Rzymie bardzo nitko stoją, dowodem to,

AntoneUi pozwolił księżom polskim

w Tnmtfd dei Pellegrini mieszkającym odprawić

uroczysto nabożeństwo za poległych w powstaniu,

Nabożeństwo to odbyło się wczoraj rano z wielką

1 okazałością w kościele św. Agaty przy kolegium

t i(laudzkinm. Rektor chętnie na nie zezwolił, owszem

ra d był tem a obchodowi. Alnmni dopraszali się

w zawody zaszczytu uozestniczenia w nabożeństwie,

e wołając, i ł życzą sobie oddać tan hołd pośmiertny

bohaterom narodu bratniego poległym w obronie

wiary i ojesyzny, do których naród irlandzki jest

także tak gorąco przywiązanym. C eremonia bvła

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction