Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 604 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N" 276

Kraków, Poniedziałek 1 Grudnia 1902.

Rocznik LY.

(Wydanie wieczorne).

Prennmeratę prr.yjmnją: Administraoya Czasu w Krakowie i urzędy pocztowe.

9fl e j a e o w ę p r e n n m e r a t ę księgarnia S. A. Krzyżanowskiego, handle: St. Karlińskiego w Sukiennicach,

H. Kretschmera, Rynek 10, Biuro dzienników Hopcasa i Salomonowej, Główna t r a fik a w Rynkn głównym.

O g (o s E e n i a przyjmuje się za opłatą od wiersza petitem za pierwszy raz 20 hal., za każdy następny

po 10 hal,; układ tabelaryczny, cyfrowy, skomplikowany, pierwszy raz po 40 hal., następny po 10 hal.

N a d e s ł a n e (na trzeciej stronie) od miejsca wiersza drukiem petitowym 60 halerzy za każdy raz.

Opłossenla i prenumeratę przyjmują: we Lwowie biura dzienników L.Plohna, A.Olszew

skiego, St. Sokołowskiego, K. Buchstaba; w J a r o s ł a w i u Biuro dzienników; w P o d g ó r z a Potaralski,

Rynek; w Przem yślu A. Juszyński księgarnia kolej,, D.Beszeles; w Rzeszow ie M. Weintraub;

w Stanisławowie Jasielski i Sp.; w Tarnowie H. Roekaeh; w Tarnopoln C. Hallezer,

w P a r y i n wyłącznie p. Adam rne de Varenne 38, (prenumeratę p. W. Raczkowski, Conrbełoi pod

Paryżem rue de Chemin de fer 44); w W i e d n i n Haasenstein A Vogler (takie w Hamburgu, Frank

ftmnc n. M,, Berlinie. Lipsku, Bazylei i Wroeławiu), A. Oppelik, R. Mosse (takie w Berlinie, Hamburgu,

Monachium 1 NorymDerdze), H. Sehalek, M. Duke§, J. Danueberg. H. Friedl (Wlke prenumeratę H.

Goldichmidt A Comp.); w Frankfurcie n. BI. (J. Ł. Daube i Oemp.

Za każdą zmianę adresu dopłaca się 40 haL * W

Adres Redakeyi: uL *w. Tomasza Nr 82.

—

Telefon Nr 50.

Nietykalni.

Sprawa posła i porucznika rezerwow ego Nes

*i’ego, któremu za demonstrację przeciw hym»o

wi ludowemu władze wojskowe wytoczyły śledztwo

dyscyplinarne, rozstrząsaną j e st w prasie przewa

żnie jako objaw psucia się sytuacyi parlamentar

nej takie i w Węgrzech. Bardzo być może, że tak

jest, że namiętne ataki opozycyi z tego powodu

są oznaką, ii skończyły się miodowe miesiące p.

Szella z Izbą węgierską i że pozycya prazydenta

ministrów jest zachwiaaa. Ale z punktu widzenia

nie dzisiejszej sytu acyi parlamentarnej, lecz sy tua

cyi parlamentaryzmu w W ęgrzech na dziś i dal

szą przyszłość, sprawa ta oznaeza zupełnie co in

nego i nie do pesymizmu skłania w tym wzglę

diie lecz do optymizmu.

Kiedy apelacyjny sąd lwowski p. posłowi Lupu

w jego charakterze urzędnika sędziowskiego wy

toczył śledztwo dyscyplinarne za broszurę, świad

czącą, że ten człowiek nietylko nie godzien za

izczytnego stanowiska sędziego, ale że nie mógłby

być cierpiany w redakcyi szóstorzędnego, byle nie

paszkwilowego dziennika, laba austryacka podnio

iła okrzyk oburzenia: wszyscy jej ,,prawnicy" do

patrzyli się w tej dyscyplinarce jaskrawego naru

izenia nietykalności poselskiej i tylko fakt, że

f Austryi jeszcze sądy nie zależą na szczęście od

lchwał parlamentu, spow odow ał, że Izba nie znio

ia uchwały lwowskiej. Komisya dla spraw niety

:alności poselskiej dotychczas nie może się uspo

,oić i radzi nad sposobami zapobieżenia na przy

złość takiemu .gwałtowi".

W Węgrzech, w łonie takiejże samej komisyi,

linister sprawiedliwości, zapytany o zdanie, po

riedzial otwarcie, że nietykalność poselska odnosi

ę do spraw, których wynik mógłby zagrażać

epntowanemn ograniczeniem wolności, a ta in

:rpretacya nietylko jest zgodną z duchem i za

iarem także § 16 austryackiej ustawy zasad

czej o reprezentacyi państwa, ale odpowiada

ijzupełniej historyi i rozwojowi instytncyi nie

kalności poselskiej. Jeśli bowiem austryacka

tawa stwierdza, że ,,żaden członek Rady pań

wa nie może w czasie trwania sesyi być bez

zwolenia Izby uwięzionym lub sądownie ściga

ni z powodu karygodnego czynn, a jake wy

:tk jedyny podaje ,,wypadek schwytania na

rącym nczynku*, to gdyby nawet były zagi

fy materyały do powstania tego przepisu, by

iy jasnem, iż idzie tu o ściganie karno sądowe,

nie dyscyplinarne.

—

A historya tej instytucyi

sy, że wprowadzając nietykalność poselską,

uano zapobiedz w yłącznie temu, by egzekuty

, nie chciała, pozbawiając posła wolności, unie

żebnić m u brania ndzialu w obradach ciała

- laraentarnego, dla uwolnienia rządu od niewy

dnego przeciwnika.

-zba też węgierska ogromną większością po

ięła uchwałę, że wytoczenie śledztwa dyscy

larnego p. Nessiemu n i e jest naruszeniem

wa nietykalności poselskiej.

Ustaw ienie tych dwóch objawów: gorliwości

y austryackiej w bronieniu nietykalności pana

Lupu i obojętności Izby węgierskiej wobec pana

N essi, jest faktem uderzającym i pouczającym.

Uderzającym, boć w ęgierski właśnie parlament

należy do najbardziej w Europie o swoje prawa

zazdrosnych ciał prawodawczych, a austryacki na

przód patrzał spokojnie, kiedy go rządy z tych

praw odzierały, a kiedy mu się to sprzykrzyło,

sam swoje prawa podepta! nogami. I właśnie

w tem tkwi nanka polityczna: parlamenty silne

dbają o swoje prawa więcej, niż o przywileje

swych członków, parlamenty słabe na odwrót wy

znwają się spokojnie ze sw ych praw, byleby u

trzymać i rozszerzyć przywileje swych członków.

W Anglii straż zbrojna wyprowadza z Izby opor

nych posłów, a w tej chwili ezterech posłów sie

dzi w więzieniu za zdradę staDU. Parlament zaś

angielski jest, ja k wiadomo, najpotężniejszym ze

wszystkich, może zrobić wszystko, z wyjątkiem

zamienienia m ężczy zny w kobietę i na odwrót

W Austryi próba pozbycia się opryszków parla

mentarnych z Izby sprowadziła prawie rewolncyę

i upadek rządu, a p. Lupu nie może dostać od

sw ych przełożonych nagany za shańbienie swej

godności sędziowskiej. Ale za to pariameut au

stryacki uie może nawet zapobiedz, żeby rząd

odesławszy go do domu, paragrafem czternastym

nie ncbwalił sobie sam budżetn!

I nic w tem dziwnego. Z pewnością w Anglii

tak samo jak gdzieindziej, ambicya osobista pcha

lndzi do starania się o zaufanie obywateli, o man

dat przedstawiciela ludu. T ylko w Anglii ambi

c j ą posła jest udział w rządzeniu krajem, w y

wieranie wpływu na j eg o losy, w Austryi ambi

cya posła jest w regule... być posłem. Stąd w An

glii każdy poseł mnsi się starać ot o , by jak naj

potężniejszemu było to ciało, w którem i przez które

chce działać na kraj, w Austryi jest to rzecz zu

pełnie obojętna. Byle sesya trwała jak najdłnżej,

byle jak najwięcej korzystać z przywilejów po

selskich i przyjemności stolicy, a cel ambicyi o

siągnięty 1

Anglia jest krajem wolności. Ale w Anglii po

seł musi się dobrze pilnować, żeby nie podpaść

pod cenzurę przewodniczącego, lub pod twardą

pięść strażnika Izby. W Austryi poseł może robić,

co mu się żyw nie podoba, lżyć prezydenta, pisać

i mówić paszkwile, zohydzać wszystkich i w szyst

ko, przychodzić do Izby pijanym i grać na trą

bie. Bo Austrya nie jest krajem wolności.

,,Nie

łudźmy się co do tego, na czem polega nasza

wolność. Istnieje bowiem pewien rodzaj wolności

zepsutej, która j est w mocy zwierzęcia zarówno

jak człowieka, a która polega na czynieniu wszyst

kiego, co się komu podoba. Ta wolność jest nie

przyjaciółką wszelkiego autorytetu, zżyma się na

w szelkie prawidła; ona obniża nas popod nasz

w łasny poziom, j est nieprzyjaciółką prawdy i po

kojn i sam B óg musiał przeciwko niej wystąpić

Ale j est wolność inna, którą ochraniać powinna

sama władza: wolność czynienia bez obawy

wszystkiego, co sprawiedliwe i dobre. Tej świętej

wolności bronić musimy w każdej potrzebie i dać,

jeśli konieczna, gard!o za nią," Temi słowy wy

tłómaczyl Wintbrop ludowi różnicę między wol

nością a swawolą. Austrya nie może być krajem

wolnośei tak dlngo, jak d!ago będzie krajem swa

woli. A jak d!ugo będzie krajem swawoli, tak

długo w jej reprezentacyi grać będą Daszyńscy

Schdnerery role przywódców, Seitzowie i Lnpy

politycznych męczenników, a parlament rolę... pią

tego koła u Wozu!

Próba ugody czesko* n:emieckiej.

YTIedeń 30 listopada.

0 ile dzienniki niemieckie, które podają

szczegóły o uchwałach komitetu ugodowego, nie

są zupełnie na manowcach, można jnż w wielkich

zarysach mieć obraz projektowanej akcyi. Opiera

się ona na zasadzie takiej zmiany w podziale

administracyjnym Czecb, by każda jednostka

administracyjna była, o ile można, jednojęzyczną.

Zamiast rozdziału kraju, na który Czesi nigdy

zgodzić się nie mogą, zaproponnje więc komitet

niemiecki podział na wielkie obwody admiuistra

cyjne, jakie istniały do r. 1868; całość zaś kraju

poręcza zarówno jedno na cały kraj namiestni

ctwo, jak i jeden sejm. Według projektowanej

reformy administracyjnej, powstałyby w samym

kraju trzy instancye polityczne: starostwo, wła

dze obwodowe i namiestnictwo. Obwody byłyby

tak złożone, by zarząd, o ile można, był jedno

języcznym ; obok tego, weszłaby jednak w życie

ustawa o ochronie mniejszości. W ramach tej re

formy administracyjnej mieści się oczywiście speł

nienie żądania i co do czeskiego języka urzędo

wego.

Przypuściwszy, że Czesi na projekt ten w za

sadzie się zgodzą, pozostanie jednak jeszcze nie

mało trudności do zwalczenia. Przedewszystkiem

nie wiadomo, czy Czesi, godząc się na projekt,

którego przeprowadzenie dłuższego wym aga cza

su, nie zażądają, by tymczasowo w drodze roz

porządzenia wprowadzonym został czeski język

urzędowy. Dzieuniki czeskie żądanie to wysunęły,

a w odpowiedzi oświadczyła N. f r . Presse, że Niem

cy zasadniczo nie zgodzą się na żadne rozporzą

dzenie w kwestyi językowej. I jeszcze jedno zmia

na administracyjnego podziału Czecb: uchwaloną

być mnsi przez Radę państwa, inne objęte pro

jektem szczegóły, przez sejm czeski. Wykonanie

zatem ugody nastąpićby mogło dppiero po uchwa

łach obu ciał prawodawczych,* Juz/fezem wątpli

wern j est jeszcze, czy projekt reformy administra

cyjnej tak szczegółowo przez komitet został opra

cowanym, by nadawał się bezpośrednio do parla

mentarnego traktowania.

Bezpośrednim celem ugody jest sanacya Izby

poselskiej i to sanacya natychmiastowa, celem

usunięcia rządów § 14, chociażby na ezas naj

krótszy. Ażeby ten cel osiągnąć musieliby Czesi

niejako dać na ugodę zadatek i na razie jut u

możliwić uchwalenie prowizoryum budżetowego

Nie należy też zapominać o Wszechniemcach. Na

zaproszenie do udziału w obradach, wystosowane

przez p. Baernreithera, odpowiedział p. Bareutber

wręcz odmownie, zaznaczając znów, że W szech

niemcy nie wezmą w żadnej akcyi ugodowej

udziału, dopóki języ k niemiecki nie zostanie uzna

nym jako państwowy.

Trudności przeto są jeszcze olbrzymie, jakkol

wiek znamy projekt tylko w ogólnych zarysaów

i nie wiemy, c zy nie zawiera w szczegółach rze

czy, na które Czesi nawet zasadniczo się nie

zgodzą.

,,Gorąca11 ziemia.

Lwów 30 listopada.

(Z).) Ruskie Dilo poświęca dzisiejszy wstępny

artykuł omówieniu podróży posła ludowego Sta

)ińskiego do Ameryki, podróży, która, jak wia

domu, miała mieś na celu werbowanie wieśnia

ków polskich na parcelantów ziemi polskiej,

znajdującej się w rękach Polaków w Galicyi wcho

dniej. Przytoczywszy uwagi, zamieszczone z tego

powodu przez Oazetę polską, wychodzącą w Chi

cago. Dilo tak kończy swoje wywody:

,,Zaniechajcie swej polityki kolonizacyi Rusi

Mazurami, bo teu Mazur, którego sprowadzicie

Da ziemię ruską, którego bank parcelacyj

ny (?), bauk krajowy, Reiffeiseny, wydziały

powiatowe, wydział krajowy, starostwa i wszyst

kie inne władze otoczą ojcowską opieką - teD

Mazur przyjdzie dnia jednego do banku parcela

cyjnego ze skargą żalu i powie: ,,Przenieście mię

uapuwrót do ,,ojczyzny", bo tu za gor ący kii

mat!" I musi też być gorąca walka, kiedy się

napada na cały ruski naród, kiedy mn się wy

dziera z pod nóg jedyny jego warunek bytu -

ziemię!"

Doszło więc już do tego, że — według zdania

ruskich polityków — Polakom nie powinno być

wolno sprzedać swej własnej ziemi innemu Po

lakowi! Według ich życzeń dla Polaków powin

nyby powstać cbyba prawa wyjątkowe... Ale że

niema oczywiście widoków takiego traktowania

Polaków w Austryi, przeto chwyta się za inną, ety

czuie i społecznie jeszcze niższą broń. Grozi się

już nietylko szlachcie, lecz i ludowi polskie

m u terroryza em, gdyby ośmielił się kawał ziemi

polskiej, wydartej niegdyś Tatarom, bronionej i

uprawianej w pocie czoła, a dotąd jeszcze posia

danej przez Polaka - szlachcica - kupić dla swej

dziatwy. Na ziemi, od wieków zamieszkiwanej

przez chłopa polskiego i ruskiego, wymawia się

prawo egzystencyi wieśniakowi polskiemu; chce

mu się zrobić ,,gorącą" tę ziemię. Lud polski,

lud, który nie ugiął się nawet pod twardem jarz

niem pruskiem, w którego pamięci nie zamarło je

szcze wspomnienie krwi, przelewanej za sprawę

narodową na polach Racławic — nie ulęknie się

tego pomruku. Mimo wszelkich grożb. nie zawaha

się z pewnością i nie straci odwagi. Niech tego bę

dą pewni ruscy npolitycy!"

SCENA PIERWSZA ZDRAMATU:

OCLISTOPADOWA.

(Dokończenie).

Posępna weszła i cmentarna

i wie%c przynosi grobów, blada

i wieńce niesie ch,oinowe

i ciska, — ręce składa,

to wznosi je tragicznie nad głowę

i jakby wieszczka rozpowiada

gestem,

wróżąca jedno słowo: biada.

Czarne welony, czarne chusty

z zaciśniętemi idzie usty ;

źe cała onych Bogiń gromada

przystanęła, przycichła i bada:

NIKE Z POD CHERONEI

Oto wieńce wam niosę wiązane

z choin; przystanęłam w ogrodzie

i rwałam

NIKE Z POD SALAMINY

Chcę wieńców z róż.

NIKE Z POD CHERONEI

Róż niema, róże pomarły;

badyle kwiatów suche

wichry przegonne w puch star!y;

z liśei złotych kobierzec na wodzie.

NIKE NAPOLEONIDÓW

Chcę wawrzynu wieńców i dębu.

Jakoż zwycięstwo się ziści ?

NIKE Z PO D CHERONEI

D ęby odarte z liści.

Wichr przegnał zim ną zawieruchę

nad ogrodem; i liście opadły;

ogrody puste i głuche

a gałązki zmartwiałe i krucbe;

ni ptaków świergoty letnie,

ni M arsyasowe fletnie;

zbłąkane dzieci Eola

dmą mierzwę przegniłą z pola,

słomę dziergają na drzewa,

że drzewo jak arfa śpiewa

we wichrze miotem g ałęzi;

a krzewy, eo najdroższe,

w zimowej słomianej uwięzi;

a krzew y co najuboższe,

w łachmanach z czerniałycb liśoi.

CHÓR.

Jakoż zwycięstwo się ziści

NIKE Z POD CHERONEI

Uprzołek suchy jaśminu

i perły owocu, jako łzy

duże.

krwawe po jarzębinach korale —

NIKE Z POD MARATONU

Gdy zwycięskie proporce zawarczą,

po kierz bohatery nie sięgną.

NIKE Z POD SALAMINY

Nędzą zmartwiałe badyle;

oto j e stopą podepcę, —

i w pierwszym ogniu spalę.

W stanąli to pieśniarze i ślepce

lirni, -

czy męże, jako spiż?!

NIKE Z POD CHERONEI

Onym te wieńce wystarczą

za róże, —

NIKE Z POD SALAMINY

Pieśniarze!?

NIKE Z POD CHERONEI

Drwisz!

Będą jaśnieć przez chwilę.

NIKE Z POD SALAMINY

Jacyż ludzie?

NIKE Z POD CHERONEI

Wzrośli w mękach i trudzie

CHÓR

Jacyż ladzie ?!

PALLAS

Męże się lęgną!

NIKE Z POD CHERONEI

Na urwiskach jałowiec i sosna,

przygięta wichrem, drży...

NIKE Z POD MARATONU

Drzewa żałoby!

NIKE Z POD CHERONEI

Siostry 1

Krzew zwarzyl wicher ostry

i szron bieluchny mrzy.

Laurów niema, a róże pomarły.

CHÓR

Jakoż zwycięstwo się ziści — ?

NIKE Z POD CHERONEI

Niech giną, synowie moi, -

kres hańbie, wstrętom, zawiści;

łza jnż się w oczach nie ląże,

do lotn się skrzydła rozwarły...

CHÓR

Gdzie dążysz? —

NIKE Z POD CHERONEI

Oto po Śmierć dążę.

Obaczę ich znowu we krwi.

Pozwalasz mi znowu wstać,

poległym łoże słać,

o Pallas, Zewsowa dziwo,

jakożem dzisiaj szczęśliwą.

0 Sławo, przecz nowu mogę

dziełami znaczyć drogę.

Widziałam Maciejowice

1 legią zakłótą brać.

Na bój, na bój!

Podajcie ręce siostrzyce:

otośmy przymierze zawarły.

CHÓR

C y t ! --------------- Stój.

Krzew zwarzył wicber ostry;

wylękłe, wyschłe drzewa,

w nich Eol, jak w arfach śpiewa;

v js-...i-i

_i. .*-’

.’

.-t(,;.....;

gromy spadają na głowę nieszczęśliwego komisa

rza rządowego, radcy dwora Póschla. Izba gieł

dowa odwraca kwestyę i uderza najbezczelniej na

rząd za — zdradzenie tajemnicy urzędowej. Na

próżno nieszczęsny p. Pbscbl tlómaczy, że każda

władza ma prawo i obowiązek zawiadomić drugą,

jeśli przypadkiem wykryje nadążycie, dotyczące

jej zakresu działania, że urząd taksacyjny w po

ufnej drodze zawiadomił ministerstwo skarbn, że

to ministerstwo również poufnie zawiadomiło trze

cią w!adzę, jak ą jest (niestety!) Izba giełdowa ...

W.szystko na nic. Członkowie Izby pozostają nie

przebłagani w gniewie i żądają gwarancyi, że

nic podobnego w przyszłości się nie powtórzy.

Nie, t e p. Kohn nie będzie w przyszłości ogry

wał urzędników — rzecz prosta - tylko że wła

dza nadzorcza nie będzie się w przyszłości o to

troszczyć. Skutek z tego ten, że o p. Kohnie i jego

zakazanych interesach nikt jnż nie mówi, a nato

miast cala prasa giełdowa daje wyraz nder tief

gehcnden Entrtlstung" sławetnej giełdy.

Trudno o jaskrawszy wypadek podeptania po

wagi państwowej przez giełdę. Urzęduik został

wydalony, p. Kohn otrzymał aureolę męczeństwa -

a reprezentant ministerstwa skarbn zapewnia pa

nów giełdzistów, że odtąd nikt nie pokusi się o

wyjawianie ich tajemnych interesów. ,,Otóż - pyta

przejęty żalem jeden z organów giełdowych —

kto zecbce jeszcze dać komisyonerowi zlecenie

giełdowe, skoro obawiać się musi, że jutro w szy

scy o tem wiedzieć będą?" Okropność! Ale przy

puszczając nawet, że interesa, których same strony

tak się wstydzą, mają prawo do szczególnej

ochrony państwowej, to niechajże ten ktoś nie bę

dzie urzędnikiem bankowym i niechajże ten drugi

ktoś nie defrauduje podatku.

I pomyśleć, że wszystko to odbywa się w nie

wiele miesięcy po defrandacyi Jellinka i wobec

rządn, który bezustannie powagę państwową ma

na ustach.

Powaga państwa a giełda.

W ied eń 30 listopada.

Zajmający i charakterystyczny wypadek za

szedł na tutejszej giełdzie. Komisyonerowi giełdo

wemu, p. Arturowi Kohn, podobało się defrando*

wać podatek giełdowy. Centralny nrząd taksa

cyjny, badając defrandacyę, wykrył także, t e

część transakcyj giełdowych, od których Kobn

podatek zdefrandował, zawartą była — wbrew

paragrafowi 5 statu giełdowego — z urzędnikiem

który jako reprezentant banka uczęszcza! na

giełdę. Odkrycie to zakomunikował wspomniany

urząd ministerstwu skarbu, które znów zażądało

od Izby giełdowej ukarania winnego komisyo

uera. I oto jaki obrót bierze sprawa: Urzędnik,

który grał na giełdzie, zostaje z nakazu swego

przełożonego p. Tansiga — którego cały olbrzy

mi majątek jedynie z giełdy pochodzi — odda

lony. Bank więc postąpił surowo, ale w każdym

razie prawidłowo. Kolej przeto na Izbę giełdową.

Zbierze się więc ta szanowna korporacya na po

siedzenie i wszyscy myślą, że na głowę nieszczę

śliwego Kohna spadną najokropniejsze gromy.

Tymczasem o Kohnie prawie mowy niema, a

laurów niema a róże pomarły -

NIKE Z POD CHERONEI

Siostry!

Otośmy przymierze zawarły:

oto po Śmierć, po Śmierć dążę:

niech giną we chwale zbroi,

łza jnż się w oczach nie ląże

(ujmuje za ręce Chór)

PALLAS

Ujrzycie bohatery i karły

i wojenniki i gachy,

i dumne, pychą pojęte

i podłe, jako gad liche

i wyniosłe i groźne i ciche

i zbrodnicze i jako cnd: święte. —

Leć! leć! w pnste, ciemne ulice!

Wołajcie, tam Ares goni,

uderzeie o dzwon błyskawice,

niech trwogą przez miasto dzwoni!

Krzyczcie: do broai!. . .

CHÓR

Do broni!!!

Chór odlatuje; — zaś Pallada

ze smugi świetlnej w cień wstępuje

i kęs przystaje, czatująca.

—

I tejże chwili samej wpada

Wysocki Piotr do korytarza,

od pra%cij biegnąc strony.

Ku drzwiom środkowym prosto bieży:

płaszcz wielki kryje go po oczy;

biegnie, — drzwi pchnął do sali;

dobył szpady — t’ tą koło zatoczy;

płaszcza odkrył, — oni ju i go poznali;

do drzwi się cisną: chór młodzieży;

słuchają, a on nawołuje:

WYSOCKI

Hej bracia, dzieci, żołnierze

za broń, za broń, za broń!

Niech każdy za giwer bierze

i ustawia się w szeregn, w podwórze.

Hej bracia, oto bndzą się burze:

Samorząd a oświata ludowa w Rosyi.

Petersburg; 27 listopada.

(S.J Zbliża się rocznica 6 0 lecia od wyzwolenia

włościan z poddaństwa. Istnieje zamiar obchodze

nia tego jubileuszu uroezyście w całej Rosyi.

W niektórych ziemstwacb już nad tą kwestyą ra

dzono, a wynikiem tych narad był projekt zapro

wadzenia powszechnej oświaty ludowej, a właści

wie utworzenia tylu szkół elementarnych, aby

wszystkie dzieci w wieku szkolnym znalazły miej

sce w szkole, czego dotyshczas nie można jeszcze

przeprowadzić, dla brakn potrzebnej liczby szkół.

Trzeba przyznać, że ziemstwa, pomimo pewnych

niepomyślnych okoliczności i b-akn potrzebnych

środków, robią ze swej strony wszystko, aby cel

powyższy jak najrychlej dał się osiągnąć, cho

ciażby z okazyi przyszłego półwiekowego jnbi

letiszn zniesienia poddaństwa. Gorliwość instytu

cyj ziemskich w kwestyi udostępnienia ośw aty

elementarnej wywołuje w prasie rosyjskiej poró

wnanie działalności tychże z d’ziałalnością zarzą

dów miejskich. O tej ostatniej prasa wyraża się

bardzo niepochlebnie.

Organa samorządu miejskiego odznaczają się

istotnie wielkim indeferentyzmem wobec oświaty

szerszych warstw ludności miejskiej. Zakres dzia

łalności w sprawach oświaty oznaczony j est dokła

dnie nstawą, zarówno dla rad miejskich, jak i in

stytucyj ziemskich. A jednak ogromna istnieje

różnica pomiędzy tem, eo uczyniły dotychczas dla

oświaty ludowej ziemstwa a rady miejskie. Mia

sta z góry zakreśliły same sobie szczupły zakres

działania, poprzestając wyłącznie na nauce elemen

tarnej i zakładając tylko szkoły elementarne, a

za broń, za broń, za broń;

przyszedł czas, gdy zrywamy obroże,

co gardła i ręce porze

i święeim noże!!!

Śmierć przywlaszczycielom,

tyranom,

co nasze kalają trony,

co brudem ołtarze ścielą;

Bóg wziął nasze obrony:

Śle wolność Indom i 6tanom!

Czas pomsty za bezprawie,

czas pomsty, lećcie żórawie,

roznieście po polach skry

z płonących chat!

Za Izy, za urąganie męce,

hej bracia, rycerze, dzieci

młodzieńcze sprzęgajcie ręce.

Oto godzina wybija,

gnana tęsknotą lat:

do broni, Jezus, Maryja!

Do broni za Polskę, za krew,

za lata niewoli i nędz,

za widma, upiory jędz,

co nasz obsiadły dom,

niosąc srom;

niech krzyż upiory wyienie,

spełniajcie przeznaczenie:

Czas przyszedł, zwyciężym dziś.

Hej dzieci, rycerskie łupy

dla was, czas iść!

drogę zaścielą wam trupy;

to wam ratować się z toni,

wasz los od waszych dłoni,

wam serca! — mężowie dzielą!

Już za nim Dziewa znów się zjawia

i słowem-ogniem go zaprawia

i słowem-ogniem go poryw a

płonąca wiedźma łun straszliwa;

PALLAS

Niech płoną grody i miasta!!

Do broni, do broni, do broni!

Cttn" wych°dri z wyjątkiem dni po niedzieli i

’

..»*,,c».»,,jKś,8.-sug*ra^

z . ..»ow,o,.

l Bselwtita

» iM M ik lł i« , S. Sokolowtkiigg,

ata

wynosi:

tę Krakowie w miejscu ....

na całyrok nakwartał .,,-,f_ .

fr ’’TTeP» » » ;:: :::;:::: Sfts Sb=ife!iF

«T"

Mte*

6kor:soh,1 -

Osobna prenumerata na wydanie poranne wvnn«i L , . - "

n 16 koron 6kor- -

Ex?E3Jzm*w*1t°r°^

almiotftrŁCFi Ć W u w Kralowi«.

HMamiiit

^."P’**«» "S o^.,ł»ó/roneo do

:ę***

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu