Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 670 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Nrf 222.

Rocznik LXIV.

(Numer poranny).

Prenumeratą przyjmują 1 Adaunistracya Catau w Krakowie i urzędy pocztowe. Miejscową pre«

ftu m e r e tą księg. Ł A. K r zyUnew sk ieg o, handle: St. Karlińskiego, trafika w Sukiennicach, Biuro dzień.

H eeeaas i Salomonowej, Oł. Trafika. Wi Lwow!t ,,Czai" jeat 4* nabycia w biurach dzień. A. 6Isztwikłtgi,

1 . »sswowjkieg», K. Bachttaba, na atacyach kolejowych w Tarnowie, Rzeizowle, Jaśle, Howym Sącza oa paraaie

w kłlegami kolejowej, tudzież na innych główniejizych a(acyach o parlyerów kolejowych.

Ceny ogło sz eń : od wiersza petitem za pierwszy raz 20 hal., za każdy następny po 15 hal,: układ tabe

laryczny, cyfrowy, skomplikowany, pierwszy raz 40 hal., n astępny po 15 hal Nadesłane i Nekrologia

ee miejsca _wiersza drukiem petit. 60 hal. za każdy raz. Głosy publiczności po 2kor.; komunikatyhandlowe

pokronice: po dziale ekonomicznym; komunikatyprywa tne, śluby, zaręczyny itp. po 1kor. od miejsca wiersza.

Ogłoszenia i prenumeratą przyjmują: we Lwow ie biura dzienników L. Plohna, A. Olszewskiego,

Sokołowskiego, K- Buchstaba; w Jarosławiu Biuro dzienników; w Podgórzu Poturalski; w Prze

m yślu A. Juszyński księgarnia, D. Heszeles; w R zeszo wie M. W eintraub; w Stanisławowie Jasiel*

skiii Sp.; w Tarnowie M. Rockach, O. Haut; w Tarnopolu Komaniewsłri; w Paryżu wyłącznie

ŁW. Raczkowski, 14 Citd do T revise; w W iedniu Haasenstein fi Vogler, R. Mosse (także we wszyst

ek filiach): H. Schalek, M. Dukes, E. Braun, J. Danneberg, Bock fi Herzfeid, H. Friedl (tylko pre

numeratę H. Goldschmidt fi Comp.); w Frankfurcie n. M. G. L. Daube fi Comp., w Pradze cze

skiej Fr. Hovorka. Listy z pieniądzmi i przekazy pieniężne na prenumeratę i ogłoszeuia przyj

muje Administracya Czasu w Krakowie. Reklamacye nieopieczętowane nie podlegają opłacie pocztowej.

Listów nieopłaconych nie przyjmuje się. Rękopisów nadsyłanych nie zwraca się.

Za każdą zmianę adresu dopłaca tię 40 hal.

"!Mi

ADRES REDAKCYI: ul. św. Tomasza Nr 32. -

Telefon Nr 50.

Korupcya w Rosyi.

Tlie ROLLER Skating Rink

WROTNISKO

Kraków.

Rajska 12.

Codziennie 2 seanse sportowe: od 10 do 1 i

od 4 po południu do 11 wieczór.

Po południu muzyka 56 pułku p.

Podczas drugieg o se an s u popisy I wzory jazdy

pp. de Komjathy i A. B artha.

Szczegóły w afiszach.

(8354-6)

Katastrofa żywiołowa w Borysławiu.

(Telegram własny ,,Czasu").

Borysław, dn. 17 maja.

Wczoraj od godz. 1 po południu szalała

nad Borysławiem burza z pioruna

mi, która wyrządziła ogromne szkody i

spustoszenia w szybach,drogach

i uregulowanej obecnie Tyśmie*

nicy.

Od pioruna zajęło się i spaliło 7 szybów

a m ianowicie: »Hilda", »Dąbrowa III",

»Ratoezyn",

»Pluton I",

»Teodora

Wanda", »Karpaty" i Szyb G alicyj

skiej Spółki przy ulicy Tańskiej.

Oprócz tego wyrządziły znaczną szkodę

wezbrane potoki, które tak w Tustanowi

cach jak i Borysławiu uniosły wiele wież

i urządzeń.

W Borysławiu woda zalała ulice tak, iż

musiano wstrzymać komunikacyę kołową.

Sankcya ustaw wojskowych.

(Telegram własny .Czasu").

Wiedeń, dn. 17 maja.

Cesarz udzielił sankcyi wstępnej przedłożeniu

wojskowemu i nowej wojskowej procedurze kar

nej. W ciągu bieżącego tygodnia ustawy będą

ogłoszone w Austryi, oraz przedłożone sejmowi

w ęgierskiemu.

Budapeszt. (Węg. B. kor.) Wczoraj po połu

dniu odbyła się Rada ministrów, która oprócz

spraw bieżących zajm ow ała się także przedłoże

niami wojskowemi, które mają być wkrótce

wniesione w Izbie posłów. W radzie wziął tak

że udział ban Tomasić.

Węgierski minister skarbu.

Bndapeszt. (Teł. pryw.) Magyar Hirlap do

nosi, że rząd ofiarował gubernatorowi banku

austro - węgierskiego Popowiczowi portfel

skarbu.

,,i ..... . .

------- ------—

Proces bezdauski.

Warszawa. (Tel. pryw.) Niektóre dzienniki

warszawskie otrzymały wiadomość z Wilna, że

proces w sprawie bezdańskiej został odro

czony.

Powstanie w Meksyku.

Meksyk. (B. kor.) Powstańcy zajęli

miejscowość Pachuca, położoną 60 mil

na północ od Meksyku, gdzie się znajdują bo

gate kopalnie. Pow stańcy nie natrafili na opór.

Gubernator uciekł. Pow stańcy wysadzili

w powietrze budynki rządowe. Więź

niowie zostali z więzień wypuszczeni. Obrabo

wano banki, między innemi bank narodowy.

Now y Jork. (B. kor.) Korespondent dzienni

ka Woordl telegrufuje z Torreon, że był świad

kiem strasznej rzezi w Sombrerete.

1700 powstańców oburzonych okrucieństwami,

popełnianemi przez wojska związkowe na ludno

ści włościańskiej,

zaatakowało Sombrerete i

w y r ż n ę ł o 500 żołnierzy związkowych

i mieszkańców, którzy nie chcieli wznieść

okrzyku na cześć Madery.

Berlin. (Tel. pryw.) Do Beri. lagebl. dono

szą z Nowego Jorku, że Rada ministrów meksy

kańskich zajmowała się ponownie kwestyą ab

dykacyi Diaza, który jednak stanowczo u

stąpić nie chce. Część ministrów zagroziła dy

misyą. Diaz otrzym ał wiadomości, że rewolucyo

niści sami są między sobą w niezgodzie i spodzie

wa się, że ta niezgoda doprowadzi do rozpadu

armii rewolucyjnej. Układy pokojowe w Meksy

ku wprawdzie podjęto, ale rewolucyoniści żąda

ją dla siebie kilku stanow isk ministeryalnych

jeszcze przed ustąpieniem Diaza. Chcą oni Dia

zowi zapewnić abdykacyę ze wszelkimi możliwy

mi honorami.

Katastrofa aeroplanu.

Paryż. (Tel. pryw.) Porucznicy Tretare i Sen

rant podczas lotu aeroplanem do Calais zawi

kłali się między druty telegrafu. A parat

zniszczony. Tretare wyszedł bez szwanku,

Senrant jest ciężko ranny.

---

-MM»

—

,,Świętawojna" w

Marokku.

Nerada. (Aj. Havasa) W w alce dnia 10 b.

m. Marokkauczycy mie1i100zabitych

i 200 rannych,

7 Petersburg. (Tel. pryw.) 400 urzędników

intendantury ma być oddanych pod sąd

z a szereg nieformalności i nadużyć.

Proces WonlaiTarskiego.

Petersburg. (Pet. Aj. tel.) W procesie o te

stament ks. Ogińskiego, Wonlarlarski na zapy

tanie czy czuje się winnym, dawał sprzeczne od

powiedzi i cofnął zeznania poczynionew śledztwie.

Ojciec W onlarlarskiego oświadczył, że o sfał

szowaniu testam entu dowiedział się dopiero

w śledztwie. Z innych oskarżonych tylko Mon

kiewicz i Olszewski przyznali się do winy i o

świadczyli, że adw. Kazanczew nie brał udziału

w fałszerstwie.

Walka z trustami w Ameryce.

Waszyngton. (B. kor.) W postępowaniu wdro

żonem przez »Standart Oil Comp.",

które mia

ło na celu rozwiązanie towarzystwa, najwyż

szy trybunał wydał wczoraj wyrok

na niekorzyść towarzystwa, dając mu

sześciomiesięczny termin do rozwiązania.

Prasa wita wyrok z zadowoleniem i domaga

się, aby także przeciw trustowi tytoniowemu

i innym w ten sposób wystąpiono.

Uszkodzenie balonu ,,Deutschland".

Dusseldorf. (B. Wolffa). Gdy okręt powietrz

ny ,,Deutscbland" wyprowadzono z hali, por

wał go nagle wiatr. Kilkaset osób nada

remnie usiłowało go utrzymać. Wicher rzucił

balonem o halę, przyczem balon doznał

nieznacznych uszkodzeń. Z ośmiu po

dróżnych Dikt nie doznał obrażeń.

Ruch wyborczy.

Do Nowej Reformy donoszą, że prof. Grab

ski zgłosić ma swą kandydaturę przeciwko p.

Bilińskiemu w Rzeszowie.

*i*

We Lwowie »Polskie stronnictwo po

stępowe" powiększa szereg stronnictw wystę

pujących do walki wyborczej. Stronnictwo w y

dało odezwę, zawierającą, obok znanych postu

latów ,,postępu", zapowiedź inicyatywy we

wskrzeszeniu unii polsko-ruskiej »na gruncie lu

dowym i demokratycznym, pełne równoupraw

nienie ludności żydowskiej" itd. Kandydatami

stronnictwa są p. Hipolit Śliwiński w pierw

szym, Dr Aleksander Lisiewicz w piątym

okręgu wyborczym lwowskim. Dotychczasowymi

posłami byli w pierwszym okręgu prof. Rosz

kowski, w drugim p. Tomaszewski.

W szóstym okręgu lwowskim, z którego kan

dyduje dotychczasowy poseł prof. B u z e k, po

trzeba będzie wielkiego wytężenia wyborców,

ażeby nie dopuścić do wyboru kandydata so

cyalistycznego p. Hausnera. Przy ostatnim

wyborze miał p. Buzek 1165 głosów, zaś kontr

kandydat socyalistyczny 1066. Mandat ten jest

więc poważnie zagrożony.

Organ stronnictw a chrześciańsko-społecznego

Dzwonek ogłasza kandydatury X. Rzeszódki

na okręg 39 Nowy Targ-Limanowa i t. d,, X.

Męskiego na okręg 49 Jasło-Biecz i t. d,, p.

Zgórniaka na okręg 40 Kraków -Wieliczka

i t. d . Dzwonek zapowiada dalsze jeszcze kan

dydatury.

KRONIKĄ,

Kraków, środa, dn. 17 maja.

Dziś:

Kalendarzyk kościelny: Paschalisa i Brunona bw.

Kalendarzyk astronomiczny: Wschód *łońca o go

dzinie 3-53, zachód o godzinie 7-19, długość dnia go

dzin 1526.

________ _

Teatr miejski: ,Rozbitki".

Posiedzenie Rady miasta Krakowa o godz. 5 po po

łudniu.

Walne zgrom adzenie akademickiego Koła artystycz

nego miłośników dramatu klasycznego o godz. 6 wie

czorem w Uniw ersytecie Jagiellońskim w sali Nr 31.

Wystaw a plakiet w Pałacu Sztuk pięknych.

Zwiedzanie Muzeum etnograficznego we czwartki,

niedziele i święta od godz. 11 do 1 w południe (ulica

Studencka 7, parter).

Odznaczenia, z Wiednia telefonują: Wie

ner Zeitung ogłasza: Z okazyi 50-lecia wiedeń

skiego Towarzystwa sztuk pięknych nadał cesarz

szereg odznaczeń. Między innemi otrzym ał malarz

Pochwalski krzyż komandorski orderu Fran

ciszka Józefa.

Nagrody dla sług. Onegdaj odbyła się

w sali Domu robotniczego doroczna uroczystość w rę

czenia nagród sługom, należącym do Stowarzyszenia

św. Zyty, za długoletnią wierną pracę. W pięknej

uroczystości wziął udział X. biskup A natol Nowak,

X. prałat Dr Wądolny, kilku z duchowieństwa za

konnego i grona chlebodawczyń. Po śpiewach chóru

Stowarzyszenia św. Z yty, X. biskup N owak osobiście

wręczał nagrody, składające się z dyplomu uznania

za długoletnią służbę, z egzemplarza »Żywotów Ś wię

tych", oraz książeczek Kasy oszczędności, opiewają

cych na kwoty po 20 koron.

Nagrody otrzymało 31 sług: Marya Kołaczówna

(za 28-letnią służbę), Marcelina Żyła (21 lat), Wikto

rya Salawa (10 lat), Rozalia Śmietanów na (10 lat),

Małgorzata Spytkowska (13 lat), Anua Świdrówna

(11 lat), Joanna Kopacz (10 lat), Ludwika Kozłowska

(10 lat), Jadwiga Źychiewicz (13 lat), Julia Jureszko

(15 lat), Julia Guzówna (10 lat), Agata Dąbrowska

(10 lat), Teofila Barańska (10 lat), Joanna Sędzielos

(18 lat), F ranciszka Zalasiewicz (10 lat), Bronisława

Wójcik (10 lat), Zofia Ciueiringa (10 lat), K rystyna

Chowaniec (10 lat), Wiktorya Lupianka (10 łat), Ro

zalia Karasińska (18 lat), Marya Świderska (10 lat),

Marcyana Kaczara (10 lat), Marya Ciochówna (10 lat),

W iktorya Ząbkowska (10 lat), Aniela Górska (10 lat),

Zofia Kołodziejówna (21 lat), Zofia Męczyworówna

(10 lat), K atarzyna Maziaraka (10 lat), Katarzyna

Folw arska (22 lat), Magdalena Smolik (10 lat) i Mag

dalena Kowalikówna (10 lal). Nadto na usilne proś

by pracodawców otrzymały dyplomy uznania za 5

letnią służbę, oraz po 10 koron, przez pracodawców

złożone, A ntonina Kasprzak, oraz Aniela Drabik.

Uroczystość zakończyło podniosłe przemówienie

X. biskupa Nowaka, który zebranym udzielił arcy

pasterskiego błogosławieństwa.

Ofiara W isły. Franciszek Bylica, 13-letni

służący, poszedł wczoraj po południu kąpać się do

Wisły. Pod klasztorem SS. N orbertanek fale rzeki

uniosły go na głębię, gdzie utonął. Mimo energicz

nej ’pomocy Pogotowia ratunkowego, nie można by

ło nieszczęśliwego uratować.

Banda uliczników rzucając kamieniami

zabawiała się wesoło wczoraj wieczorem na placu

św. Ducha w czasie, gdy po skończonem właśnie

przedstawieniu w teatrze miejskim publiczność li

cznie wracała do domów. W chwili, gdy tam

tędy przechodził strażak pełniący służbę w teatrze,

jeden z uliczników uderzył go kamieniem w oko tak

silnie, że je zdeform ował i zakrwawił, a nieszczęśli

wego przyprawił o ślepotę. Strażaka opatrzyło po

gotowie ratunkowe.

Nieszczęśliwy wypadek. Dwunastoletnia

Berta W ołffeiler spadła wczoraj z drugiego piętra w do

mu przy ulicy Józefa L. 35 i doznała złamania obu

nóg. Pogotowie po opatrzeniu odwiozło ranną do

szpitala św. Ł azarza.

Zraniona przez męża. Na Prądniku Białym

w domu pod L. 36 przyszło do kłótni między m ał

żonkami Dyhusami, w której mąż uderzył żonę no

żem w pierś tak silnie, że ostrze ugrzęzło w p!u

cach. Pogotowie odwiozło ją do szpitala.

3Iianowania w sądownictwie, z Wiednia

telefonują: Wiener Ztg ogłasza: Cesarz zamiano

wał radcę wyższego sądu krajowego we Lwowie

Stanisława Obertyńskiego prezydentem sądu obw odo

wego w Sanoku, radcę sądu krajow ego w Brzeża

nach Filomena Metellę Wiceprezydentem sądu obwo

dowago w Kołomyi i radcę sądu krajowego w Sam

borze Jacka Żyborskiego wiceprezydentem *ądu ob

wodow ego w Złoczowie.

Z Tow. nauczycieli szkół wyższych.

Ze Lwowa donoszą: Przew odniczący Tow. nauczy

cieli szkół wyższych prof. Dr K. Twardowski, oraz

jego zastępca dyr. St. Schneider udali się onegdaj

do prezydenta miasta Lwowa Ciuchcińskiego, ażeby

na jego ręce imieniem Tow arzystw a złożyć podzię

kowanie Radzie miejskiej za uchwałę, zakazującą

surowo goszczenia młodzieży szkolnej w publicznych

lokalach, o ile nie znajduje się pod opieką osób

starszych. Nauczycielstwo szkół średnich powitało

to zarządzenie Rady miejskiej, świadczące o jej pie

czołowitości około dobra młodzieży, z żywą radością

i żywi nadzieję, że uchw ała Rady miejskiej będzie

jak najściślej wykonywana.

Metody walki wyborczej, w dziennikach

lwowskich czytam y: Na mieście rozlepiono afisze

następującej treści: »Socyaliści biją! Na zgromadze

niu socyalistów w sobotę dnia 13 b. m . w obecności

p. Dra Hermana Diamanda ja jako obywatel i wy

borca okręgu III chciałem się zapisać do głosu.

Wtem rzucili się na mnie jego towarzysze i dotkli

wie m nie pobili. Zginął mi zegarek, złoty łańcuszek

i 87 kor. Powyższy fakt podaję wszystkim obywa

telom i wyborcom do wiadomości i upraszam was,

byście raczyli wszystkie zgromadzenia zwołane przez

wyż wymienionych bojkotować. Jakób Ornstein, han

dlowiec".

Jnl)ileusz Tow. śpiewackiego ,,Hlahol14.

Z Pragi telegrafują: Tutejsze śpiewackie Towarzy

stwo ,Hiahol" obchodzi 50-letni jubileusz istnienia.

W uroczystości biorą udział liczne inne stowarzysze

nia śpiewackie.

Wczoraj przed południem odbył się

pochód uroczysty przez ulice miasta.

W lokalu

, Hlahola" odsłonięto tablicę pamiątkową Smetany.

Przed ratuszem na Rynku odbyło się uroczyste ze

branie, a wieczorem koncert na wyspie Zofijskiej.

Wystawa przemysłowo-rolnicza, z Poz

na n i a telegrafują : Niemiecki następca tronu doko

nał tu wczoraj otwarcia niemieckiej wystawy prze

mysłowo-rolniczej.

Wypadek prof. Heckla. z Berlina te

legralują: Dzienniki popołudniowe donoszą z Jeny,

że profesor E rnest Heckel, chcąc zdjąć książkę z pół

ki, spadł z krzesła i doznał złamania kości w biodrze.

Odsłonięcie pomnika królowej Wikto

r y i. Z Londynu telegrafują: Wczoraj odbyło się

w uroczysty sposób odsłonięcie pom nika królowej

Wiktoryi w obecności króla, królowej i niemieckiej

pary cesarskiej.

Ciągnienie losów, z Belgradu telegra

fują : P rzy ciągnieniu 2°/0 losów serbskich z r. 1881

główna wygrana 80.000 fr. padła na S, 1142 Nr. 6.

Przy ciągnieniu losów tytoniowych główna wygra

na 20.000 fr. padła na S. 7944 Nr 97.

Nowe zwierzę pociągowe. Ministerstwo

rolnictwa w Stanach Zjednoczonych oddawna przed

siębrało próby w kierunku stworzenia nowej rasy

zw ierząt pociągowych. W czasopiśmie Country Life

podał obecnie Mr. R. A. Sturdevant wiadomość o re

zultatach, jakie dotychczas wydały te próby uczo

nych hodowców amerykańskich. Nowy gatunek, na

zw any zebroidem, jest owocem skrzyżowania zebry

i osia. Stacya doświadczalna pod Waszyngtonem w y

hodow ała już osiem zebroidów, z tych dwa liczy już

po dwa lata i ważą po 600 funtów, a jak można

przypuszczać, dojdą do wagi 900-1000 funtów. P ró

by, przedsiębrane z temi zwierzętami, wydały rezul

taty wprost nieoczekiwane. Pierwsze to wprawdzie

pokolenie dzikich mieszkańców stepów afrykańskich,

więc nastręcza pewne trudności w oswojeniu i użyte

być może do pracy tylko na drogach ogrodzonych.

Ale znakomite właściwości zebroidów, jako zwierząt

pociągowych, wydają się wróżyć tej rasie ogromną

przyszłość. Przedewszystkiem zebroidy wykazują nie

zwykłą wytrzymałość, i to zarówno w pracy, jak

i wobec warunków klimatycznych: upały i ch!ody

znoszą równie łatwo, a daleko lepiej,

niż jakiekol

wiek zwierzęta pociągowe dzisiejsze - konie, muły,

czy osły. Na terenie górzystym używane być mogą

z równem powodzeniem, jak i na płaszczyźnie, a

biedź pod górę m ogą bardzo szybko i długo.

Pod

czas upałów nie szukają wcale cienia i nie męczą

się w pracy, niemniej doskonale znoszą chłody zi

mowe. Pokarmu potrzebują daleko mniej, niż konie

i muły. Wielkością zbliżone są do pony, używanych

przy polo : można przypuszczać, że z czasem, w mia

rę oswojenia zebroidów, będą świetnie się nadawały

do tej gry, już choćby przez swoją zwinność i zgra

bność. Obok wyprodukowania tej rasy, czyniono pró

by w kierunku skrzyżowania zebry z koniem, użyto

do tego wspaniałego okazu zebry, podarow anego p re

zydentowi Rooseveltowi przez cesarza Menelika, oraz

klaczy najlepszej krwi. Zebroidy, pochodzące’ z tego

skrzyżowania, są przecież nadto dzikie i niezdatne

do oswojenia,

by zaraz w pierwszem pokoleniu u

żyte być mogły do pracy.

Zawalony mur.

Wczoraj w domu przy ul. Długiej L. 59 zdarzy!

się wypadek, który w innych warunkach mógłby

sprowadzić głośną katastrofę. Podwórzec tego domu

od podwórza domu sąsiedniego pod L. 57 oddzielał

mur wysokości trzech metrów , a długości około sie

dmiu. Stać tam musiał już od daw na; świadczyła

0 tem patyna pleśni i bruzdy starości na jego skru

szałej ścianie. Budowała go zapew ne kielnia niedo

świadczonego m urarza, tak, że od początku miał

wady. Wątła jego ścianka, o jednej cegle, nie mo

gła już dłużej utrzymać własnego ciężaru i późnym

wieczorem sama prawie całą swą długością runęła

z wielkim łoskotem na wązkie podwórze, zaścielając

je na całej przestrzeni rumowiskiem.

Mieizkańcy sąsiednich domów wypadli przestra

szeni. Zalarmow ano straż pożarną, która przybyła

wnet pod kierunkiem naczelnika p. N owotnego. Dzie

sięciu strażaków zabrało się natychmiast do energi

cznej pracy usuw ania sterczących złamów po obu

sronach m uru, które groziły zawaleniem . Po półgo

dzinnej pracy dalsze niebezpieczeństwo usunięto. Z a

wiadomiony o wypadku przybył także wiceprezydent

miasta radca dworu Sare i policya. Spisano wyczer

pujący protokół, który będzie substratem zapew ne

dalszych dochodzeń prokuratoryi państw a,

które

stwierdzą przyczyny wypadku, oraz czy i kto winę

ponosi.

Zawalenie się tego m uru o kilka godzin wcześniej

pociągnęłoby niewątpliwie sm utne następstw a. Na

tem właśnie podwórzu, na który upadł mur, bawiło

się niedługo przedtem kilkoro dzieci. P odwórze jest

tak szczupłe, że wysokość upadającej ściany zakryła

je zupełnie i nie ulega wątpliwości, że w razie zaw a

lenia się tej ściany wszystkie one straciłyby życie

pod gruiami.

W chwili krytycznej przechodził podwórzem stróż

sąsiedniego domu. Właśnie przeszedł to podwórze

1 znalazł się w sieni, gdy mur runął.

Jan Orth.

Pod przewodnictwem dyrektora kancelaryi dwor

skiego urzędu marszałkowskiego, radcy Zellbrugga,

odbyło się przed kilku dniami w Wiedniu posiedze

nie senatu sądowego, celem urzędowego stwierdze

nia zgonu Jan a Ortha. P osiedzenie było tajne. Orze

czenie senatu, doręczone zastępcom reprezentanta

dynasty! arcyksięcia Józefa Ferdynanda stwierdza,

że »dowód śmierci urodzonego 25 listopada 1852 r.,

a od 12 lipca 1890 r. zaginionego arcyksięcia Jana

Salvatora, który przybrał nazwisko Jana Ortha, zo

stał przeprowadzony. Udowodniono, że Jan Orth nie

przeżył dnia 21 lipca 1890 r. i źe zatem dzień ten

uznany być ma za dzień jego śmierci".

W uzasadnieniu orzeczenia senat przytacza między

innymi następujące motywy:

Rzeczą powszechnie wiadomą jest, że arcyksiąże

Jan Salwator, uzyskawszy zezwolenie cesarza na re

zygnacyę z tytułu księcia cesarskiego domu, przybrał

nazwisko Jana Ortha i zakupiwszy statek żaglowy,

w yjechał za granicę. Od lata 1890 r. zaginęły o nim

wszelkie wieści. Z arządzone dochodzenia zgromadziły

materyały znajdujące się w aktach ministerstwa spraw

zewnętrznych, które stwierdzają, że.

Jan Orth jako kapitan swego własnego okrętu

»St. Margareta" wypłynął na morze z Porto La Plata

w dniu 12 lipca 1890 r. z zam iarem udania się do

V alparaiso.

2) Że statek »St. Margareta" w podróży tej wraz

z całą załogą zatonął.

3) Że nie wykazano żadnego powodu, dla którego

Jan Orth, gdyby się znajdował przy życiu, miał się

ukryw ać.

4) Że nadchodzące po ogłoszeniu edyktów wzy

wających wiadomości, w niczem powyżej przytoczo

nym faktom nie zaprzeczyły.

W aktach znajduje się własnoręczny list Jana

Ortha do jego radcy praw nego i zarządcy majątku,

obecnie już nieżyjącego, radcy Dra Haberlera, dato

wany z Porto La Plata 12 lipca 1890 r., który brzmi:

»W ypływam dziś na morze, by dokoła przylądka

Horn udać się do Yalparaiso. Najbliższy sdres: Jan

Orth, Y alparaiso (Chile), poste r e s ta n te Dalej znaj

duje aię w aktach, równie w La Plata 12 lipca 1890

r. nadany list Tomasa Jeleucica.

Donosi on w nim

żonie, że udaje się jako pierwszy porucznik na po

kładzie statku »St, Margareta",

którego Capitano

armatore jest Jan Orth, do Valparaiso. W edług

zeznań kapitana korw ety, K arola Sucicha, odradzał

on przed rozpoczęciem podróży Orthowi obranie jej

kierunku dokoła przylądku Horn, ze w zględu na to,

że droga ta sam a przez się bardzo niebezpieczna,

tem większe nastręczała trudności z pow odu niedo

świadczenia Ortha. Rady tej Orth nie posłuchał i

bezwłoczuie wypłynął na morze. W normalnych w a

runkach »St. M argareta" po siedmiu dniach, a więc

w dniu 20 lipca 1890 r. powinna się była znajdować

pod 48° południowej szerokości i 65° zachodniej dłu

gości. W tym właśnie czasie i w tem miejscu w y

buchła gwałtowa burza. Zaraz potem powstało przy

puszczenie, że podczas tej burzy zatonął okręt »St.

Margareta" wraz z Janem Orthem i całą załogą.

Przedsięwzięte przez ówczesnego współpracownika

hamburgskiej strażnicy morskiej, Erycha Knippinga

dochodzenia, których akta również znajdują się w mi

nisterstwie spraw zagranicznych, doszły do rezultatu,

iż »St. Margareta" w drodze z Montewideo do Chile

w nocy z 20 na 21 lipca, około 4-tej nad ranem, na

wysokości Cap Tres P untas, w odległości około 100

mil morskich od lądu, zatonęła. Zdaniem Knippinga,

kierownikowi statku przypisyw ać nie m ożna winy.

W tych warunkach i przy tak gwałtownej burzy,

każdy okręt tego rodzaju, co »St. M argareta" uledz

by musiał zagładzie.

Dalej jeszcze znajduje się w aktach ministerstwa

ważny dokument, a mianowicie fotografia listu, pi

sanego przez Jan a Ortha przed wyjazdem do Valpa

raiso, w którym donosi, że okręt »St. M argareta"

w skutek zderzenia z parow cem angielskim na T ami

zie, uległ uszkodzeniom. Ze w zględu na to jednak,

że okręt był już do drogi zmontow any i czasu na

naprawę nie było, podróż p’rzedsięwzięta będzie na

,chorym statku".

Rzecz jasna, że okręt tak uszko

dzony tem więcej gwałtownej burzy oprzeć się nie

mógł.

Po wiadomości o katastrofie władze argentyńskie

i chilijskie zarządziły rozległe i dokładne poszuki

wania zatopionych szczątków okrętu. Tygodniami ca

łymi przeszukiwano teren morski, na którym zato

pioną być mogła ,St. Margareta",

nie odnaleziono

jednsk żadnego śladu.

Z załogi, która wsiadła na

pokład okrętu w La Piata, nikt nigdy nie dał znaku

życia. Znajdowało się zaś na nim wielu m arynarzy

austryackich, którzy w razie szczęśliwego powrotu

do kraju z pewnością zawiadomiliby o tem swe ro

dziny. Zakłady, w których zabezpieczoną była »St.

Msrgareta", wypłaciły za nią 230.000 marek, jako za

statek zatopiony.

Wobec tego, że także i ogłoszenie edyktów wzy

wających

nie przyniosło konkretnego rezultatu,

wszystkie przytoczone wyżej m otywy uzasadniają

iż Jan Orth wraz ze statkiem »St. Margareta" i je

go załogą padł ofiarą gwałtownej burzy w nocy

z dnia 20 na 21 lipca 1890 r.

Telegramy ,,Czasu.4*

Cesarz w Gódolo.

Go(l(ił(). (B. kor.) Cesarz przepędził w czoraj

przedpołudnie w pracowni, a popołudniu przy

wspaniałej pogodzie przedsięwziął przejażdżkę.

Powrót lir. Aehrenthala.

Wiedeń. (B. kor.) Jak Fremdenblatt donosi,

minister spraw zagranicznych hr. A ehrenthal

prawdopodobnie 23 b. m. powróci z urlopu i

przez lato z rodziną zamieszka w Schónbrunie.

Z ministerstwa sprawiedliwości.

Wiedeń. (B. kor.) Wiener Ztg ogłasza roz

porządzenie ministerstwa sprawiedliwości o po

stępowaniu przygotowawczem w sprawach mał

żeńskich,

Podróże monarchów.

Paryż. (Aj. Havassa). Duńska para królew

ska odwiedziła wczoraj prezydenta Fallieresa.

Poznań. (B. kor.) Następca tronu z małżonką

wieczorem odjechał do Petersburga.

Belgrad. (B. kor.) Król Piotr udaje się do

piero w piątek dnia 19 b. m. do Paryża przez

Budapeszt i Wiedeń. W Bazylei król zatrzyma

się dw a dni.

Choroba Abdula Hamida.

Konstantynopol. (Tel. pryw.) Stan zdrowia

eks8ułtana Abdula Hamida jest poważny.

Nekrologia.

Za duszę ś. p.

(8410-2-2) I

PROFESORA HENRYKA JORDANA |

odprawioną będzie w kościele św.Barbary

3Isza święta

w dniu 17 maja o godzinie10 rano.

Przyjechali do Krakowa;

GRAND HOTEL: Eksce!. W itold Korytowski z W ie

dnia, Ekseel. Kazimierz Chłędowski z W iednia, ks. W i

told C zartoryski z P elkiń, Stanisław Niezabitowski

z TJherc, R obert Schnetz z Wiednia, Berthold Macblup

z Wiednia, Wilhelm Kónig z Wiednia, Leonia Maza

raki z Żelaznego, Wilhelm Bonwitt z Wiednia.

HOTEL SASKI: J. Merklen z Paryża, F. Haydl z Prze

myśla, M. Rienburg z Niepołomic, F. Grinzenberge:

z Wiednia, F. Briill z Wiednia, D. Frankenstein z Wie

dnia, M. Po!lak z Wiednia, E. Ferber z Gliwic, S. Drzy

mała z Sieniawy, bar. Kirchbach z Wiednia, K. Phrbart

z Wiednia, O. Reif z Wiednia, J. Tyszkiewicz z Kijowa.

HOTEL POLLERA : E wa Paliszewska ze Skrzyszowa,

Józef Kielman z Kelcs (Węgry), bar. Piotr Barkenberg

z Monachium, Juliuszowie Jansenowie z Bochum, Jan

Wieczorek ze Skierniewic, Dr Maksymilian Konigfeld

z Katowic, Adam Konarzewski z Warszawy, Janina

Wisłocka z Zakopanego, Władysław Masłowski z Pa

bjanic, Karol Stojan z Wiednia, Ignacy Darman z Ber

na, Adolf Just z Wiednia, Tadeusz Lang ze Lwowa,

Dr Juliusz Gawroński z Wiednia, Józef Czesak zo

Lwowa, Humbert Ehrlich z Opawy, Antoni Durstmiiiler

z Wiednia, Roman Schram z Warszawy, Michał Gro

blewski ze Szczawnego, Jerzy Walmkwist ze Sztok

holmu, Salomon landau z Piotrkowa.

Prognoza wiedeńskiej »tncyi meteorologicznej.

Wiedeń. fB. kor.) Prawdopodobny etan pogody dnia

17 maja: Zmiennie, pochmurno, burze, nieco chłodniej,

m ierny wiatr.

,CZAS* * r r trtii i wyjątki*» dni po niedaiołiiłwiytach *rocłyttych dw »r«.y

9 fodzini* « ran* i * (odzini* 3 popołudnia.

»*UMWMk

Numer wieczorny 10 hal., ranny 4 hal.}

* prz**^ pocztową:

PRENUMERATA WYNO8ST* -*

’

***

W Krakowi* w m iejscu . .

rok nmkwtrM

n* 1 mlesiąt

*odnoszeniemdodoma***I * * * gkoron I?or"

3k"’" I,Ł

P .c z tą w pańatwia A u a try a c k ie m ..............................................

36 WoS «korI

llZ’*

tór?!M ff!UBH :::::::::*

gS 8SSk

sań= S

JEotŁ Y cI « «irzyS!S^urzędY^pISwI^w PeterJbira^W W pańSt k" rc?syjsk}e^

!xŁ

rj5Sg-B

Międzynarodowo Biuro o t f U * -

w ]cg

1 of 2 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu