Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 403 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

M?G

H)rlioiS/.iM14rakoni«

codziennie, wyjąwszy Niedziele i Święta,

t!e11as

w Krakowie miesięczna 6 zip.

—

kwartalna 16 złp. polską monetą.

W kraju kwartalna razem z przesyłką pocztową 5 złr. 20 kr. m. k.

1*rv.ed(iIata

przyjmuje się wKsięgarniF. B aumgardtena przyGłównymRynku Nr 45S.

Pieniądze przesyłają siębezpłatniepocztą wprostdo bióra expedycvi cza,su

wyraziwszy na kopercie : ,,pr.enumeracyjne pieniądz e.11

Kraków 3. Kwietnia - Czwartek.

Rok 1851,

CMS

*Przyjmują się

OGŁOSZENIA j ROZPRAWY ODEZWY WSZplkipgo rodzajU.

doniesienia literackie, księgarskie, handlowe, przemysłowe, rolnicze itp.

uwiadomienia tyczące się sprzedaży, kupna, dzierżaw itp.

’ź.a opla(ą

od wiersza petytowtgo za jednorazowe umieszczenie po 8 groszy, nastepne po

3grosze — z dopłatą 10 krajearów za każdą publikaeyą na stępel rządowy

bistr

n!efi-aukutoaneniejirzyfmują ni(, wyjąwszy od .stałych lub znanych korespondentów,

jjp y Numer pojedynczy kosztuje 10 groszy.

OGŁOSZENIE PRZEDPŁATY

na Iiw arta!II.1851r.

— %%—

Przedpłata dziennika C za§ na kwar

tał II., tj., na miesiące Kwiecień, Maj i

Czerwiec wynosi’.

w K rakowie........................ złr. 4 kr.

—

na prowincyi razem z prze

syłką pocztową.... złr. «5 kr. 20

Nadto przyjmuje się prenumerata m ie -

§ięczna, aletylko dlaKrakowa, w ilo

ści złr. 1 kr. SO.

Drukowane listy prenumeracyjne po

w rotne, wyszczególniają dostatecznie wa

ru nki prenumeraty.

Dla uniknienia omyłek w adressowaniu

dziennika, upraszamy naszych dotych

czasowych PP. Abonentów, aby do listu

nrenumeracyjnego dołączać zechcieli dru

kowane k a rtki adressowe.

Dla braku konwencyipocztowej z B°l*au»

Cyą, dziennik o tyle jedynie może być

do teyo kraju przesyłanym, o ile tamże

na miejscu będzie abonowany.

Wkońcuupraszamyjak najusilniej

PP. Abonentów z prowincyi, aby prenu

meratę w c z e ś n ie nadesłać zechcieli,

jeśli niechcą doznać zw łoki w przesyłce

dziennika - tych zaś Abonentów, którzy

na bieżący kwartał lub na dwa pierwsze

kwartały niezupełną złożyli należytość,

aby brakującą kwotę do 5 złr. 20 kr.

kwartalnie, a 10 złr. 40 kr. półrocznie

sp iesznic nadesłać raczyli.

__ ___ ___

Od chwili otwarcia wystawy Londyń

rkiej Czas zamieszczać będzie o ile mo

żności codziennie, icłasne szczegółowe

korespondencye , obejmujące mniej - więcej

wszystko, co czytelników naszych z przed

miotów wystawy obchodzić może.

Redakcya.

liraków 2 kwietnia.

W jednym z zeszłorocznych artykułów

o majątku gminy Krakowa, obliczywszy jej

niedobór na rok 1850 w summie 146,000

złr., powiedzieliśmy:

,, Nietrudno przewidzieć jakie są tego niedoboru

następności; urzędnicy ( w Radzie Miejskiej) nie

płatni , w biórach pracują sami aplikanci, którzy

zmuszeni myśleć naprzód o wlasnem utrzymaniu,

mimo najlepszej ąhęci niemogą dopełniać obowiąz

ków; komissarze policyi, mający pod swoim dozo

rem kilka lub kilkanaście ulic, biorą pensye jako

dyetaryusze;— w kassie nawet miejskiej jeden tyl

ko czy dwóch urzędników etatowych, zresztą sami

aplikanci lub pobierający dyety, chociaż wyraźnie

prawo mówi: że wszyscy urzędnicy przy kassach

publicznych powinni być etatowi. —

Jakież więc te

go niedoboru muszą być następności : brak ludzi,

brak rąk — stąd nieład i zamieszanie, a jeśli je

szcze ludzie i konie nie łamią sobie nóg na bruku,

jeśli przez mosty przejechać można, jeśli kilkunastu

ludzi przez nadzwyczajne w pracy i poświęceniu

może mniej-więcej wydołać tysiącznym intcressom,

zapobiegając przynajmniej, aby najpilniejsze sprawy

nie zalegały : to pewno nie wina tych optakauych

stosunków, które kazały Radzie Miejskiej z pustym

workiem czuwać nad miastem i sprawować jego zarząd."

Te opłakane stosunki istnieją już od r.

D 4 8 , to jest, od chwili utworzenia Rady,

dotrwały przez cały rok zeszły, pogorszyły

się o wiele pożarem 18go lipca i zaszły

nas w roku bieżącym.

Domyślaliśmy się iż tak jest, widząc, że

Rada Miejska m:mo ogłoszonej licytaoyi do

budowy kanałów nite przystąpiła, ż e, nawet

meprzedsiębrała naprawy walących się, że

po ulicach zepsute chodniki, po drogach stósy

błota i śmieci leżące przez tygodnie; —

dzisiaj zaś przekonywamy się widocznie od

czytując świeżo ogłoszony projekt budżetu

ua rok 1851.

Tegoroczny budżet okazuje następne po

równanie :

Dochody pewne

70,000 złr.

Wydatki .... . . 295,000

Niedobór 225,000 złr.

W porównaniu z zeszłorocznym dochody

zmniejszyły się, wydatki przez pożar 18go

lipca powiększyły się o wiele, deficyt jest

już tak wielki, że jednoroczny c ały przy

chód pokryć go nie może.

Skąd się to bierze? Czyli miasto niema

wystarczających dochodów?

Miasto ma własne dochody. Ma realności

dotąd przez Rząd zatrzymywane, ma kapi

tały przezeń niezwrócone, ma dochody z po

datków miejskich, wcielonych do kassy pań

stwa.

Mieszkańcy Krakowa oprócz podatków

ogólnych płacą na potrzeby miasta: czopowe,

drogowe, szlachtuzowe i kanałowe, dymowe

itd. Te opłaty do r. 1847 wystarczały;

od owego czasu przyłączono je do docho

dów ogólnych monarchii, od owego też cza

su nie idą na zaspokojenie potrzeb gminy.

Niedosyc na tem. R ada Miejska, jako

organ Rządu w poruczonym zakresie w ła

dzy, ma zdany na siebie obowiązek spra

wowania policyi lokalnej, jest pierwszą in

stancyą inkwirującą w sprawach kryminal

nych, utrzymuje areszta itd., w czem wszy

stkiem zastępuje Rząd; na ten cel w roku

848 zyskała dotacyą 47,497 złr. rocznie.

Rada Miejska tych obowiązków nie prze

stała pełnić, dotacya wpływać przestała.

Zaległość więc z dwóch lat wynosi 95,600 złr.

Celem budowy kanałów i utrzymania do

mu pracy, Zgromadzenie reprezentantów w r.

1833 naznaczyło dopłatę od rzezi bydła,

zastrzegając wyraźnie, aby dochody z niej

płynące, nigdy na inny użytek obracane nie

były. To zastrzeżenie szanowane było do

roku 1847 ; odtąd, mimo że część na

kanały przeznac,zona w summie corocznej

16,979 złr. wpływała, na cel przez pra

wodawcę naznaczony wydano tylko 4 95 7 złr.;

reszta użyta została przez Rząd.

Zaległości od r. 1848 wynoszą 71,500 złr.

Słyszeliśmy już , że Rząd uznał prawa

gminy do czopowego. Mimo tego dochód ten

wypuśc,iła Verwalterya skarbowa za 50,060

z-łr. rocznie. I ta nawet surnma nie w pływa

do kassy gminnej, która otrzymuje z niej

tylko 10,000 złr. rocznie.

Zaległości od.r. 1848 wynoszą 118,000 złr.

Wyliczone tu zaległości razem z procen

tem trzechletnim od kapitałów miejskich

(9889 złr.) tworzą summę 294,753 złr.

A zatem — mimo kilku niezbędnych bu

dowli, mimo klęsk pożarowych, mimo na

wału reparacyj po kilkuletniem zaniedbaniu,

a ztąd mimo tak wysokiego budżetu, fun

dusze miejskie jeszcze na jego pokrycie wy

starczą. Chodzi tylko o ich zwrot.

Ufamy sprawiedliwości W y s . Minisleryum,

iż w sprawie od tak dawna wiszącej, zechce

miastu wymierzyć sprawiedliwość i na dal

sze nienarażać je straty.

W artykule wstępnym pisma naszego z d.

Igo kwietnia mówiąc o instytucyi kredytowej

miejskiej, obiecaliśmy pilnie podawać wszy

stkie wiadomości przedmiotu tego tyczące.

Uczyniliśmy tamże wzmiankę o projekcie

w Radzie przemysłowej W rocław skiej. Osta

tnie dzienniki wrocł’awskie podają wiadomość,

iż celem poparcia w tym względzie tak Ra

dy przemysłowej jak i Rady gminnej, utwo

rzyło się stowarzyszenie ,, strzeżenia inte

ressów miejskich właścicieli.^

Programem

jego ma być statut Fnlhnera, wypracowany

dla Marchii Brandenburskiej. Zamiarem jest

stowarzyszenia przedsięwzięcie to rozciągnąć

CIĘŚĆLlTERACKO-ARTTSTIC’iNA.

KATO.

Powieść z niedawnych czasów.

(’C%ug dalszy)

Nadeszło lato roku 1830. W pobliżu Jędrzejówki

w małem miasteczku stał jeden szwadron puł

ku dragonów, oficerowie tego szwadronu bywali

wszyscy w Jędrzejówce, — brabia który nie umiał

nikogo ani przyjąć ani nieprzyjąć, znosił te w i z y t y , -

i ani się domyślając, źe to było nie w swojem miej

scu, sadził się jeszcze na wystawne dla nieb obia

dy i berbaty. Pomiędzy tymi oficerami był niejaki

pan Flotterwell, Anglik podobno czy Hollender, c zło

wiek młody, zimny, milczący, który miał najlepsze

konie i najwięcej pieniędzy, i w Jędrzejówce bywał

najczęściej ,-zrazu nie uważałem na to, ijego czę

stsze wizyty przypisywałem nudom małego mia

steczka i tęsknocie za lepszem towarzystwem, któ

rego niemiał w swoim szwadronie, — lecz nie mo

głem niezauważyć pewnej zmiany w Kamilli i wzra

stającej w niej z każdym dniem większej dla mnie

obojętności. Myśl, że Kamilla mogła się tak prze

nieść sercem ze mnie na Anglika, jak się przenio

sła z Adasia na mnie, zaburzyła moją spokojność,

odebrała mi sen i nudziła mnie bezustannie,... po

stanowiłem przekonać się naocznie, ile prawdy za

w’ierać mogły moje podejrzenia.

Trzynaście nocy czatowałem za temi samemi krza

kami o podał od ogrodu Jędrzejowieckiego, z za

którycb widziałem Adasia żegnającego się z Kamil

lą. I wyobraź sobie, czego nieinoźe przypadek?,...

Jednego ranka, kiedy j ź tak byłem znużony, źe

prawie upadałem na siłach, a oczy moje tak się do

snu kleiły i tak osłabły, źe mi się jakieś widma

pokazywać poczęły.,., chyląc się tak ku ziemi za

czerpnąłem rosy porannej która się szkliła na li

ściach i kroplami spadała na trawę, przemyłem nią

oczy i odświeżyłem twarz moją pałającą od ognia

i znużenia. Orzeźwiłem się cały, i rzuciłem okiem

ku ogrodowi.... cóż ujrzałem?,. Oto w tem samem

miejscu przy częstokołach, pomiędzy krzakiem róży

i akacyi, jak przeszłego roku przy pożegnaniu z A -

dasiem, stała, zda mi się nawet, źe w tem samem

ubraniu białem i różową gazą osłonięta.... Kamilla,

głowę miała schyloną ku kwiatowi róży, na której

liściach opierały się końce jej rozpuszczonych cie

mno-blond loków.... przy niej stał oficer Anglik i

trzymając ją za prawą rączkę, dziwnie lubieżnie

szeptał jej jakieś słodkie wyznania do ucha.

Na ten widok krew się wzburzyła we mnie i

jakby fala morza wściekłego uderzyła mi do gło

wy.... porwałem za broń, którą miałem przy sobie

i pierwsza myśl moja była, Anglikowi w łeb pal

nąć;— lecz po chwili fala tej krwi wzburzonej po

toczyła mi się kłębami od głowy,— czułem to, żem

zbladł natychmiast i skamieniał.... jeszcze chwilę

stałem tak nieruchomo, i byłem podobny owym po

sągom które śród krzewów stoją w Tuileriach. Nie

bawem zimny rozum mnie zbudził, ochłonąłem, lecz

nie na to, iżby przekonawszy się o zdradzie Ka

milli, spokojnie powrócić do domu i zapomnieć, -

lecz aby się zemścić głębokiej urazy, która czer

wono-ognis!ą ranę wypaliła w mym mózgu.

Postąpiłem więc naprzód i zbliżyłem się na kil

kanaście kroków ku częstokołom, -

kochankowie

byli tak sobą zajęci i tak zatopieni w czułościach,

że wcale nieuwaźali na to, co się wkoło nich dzia

ło , mógłein był ich podejść i zabrać ze sobą; -

lecz ja przystąpiłem tylko znienacka i pochwyciwszy

całą siłą za ramię Anglika, zawołałem mu w ucho:

—

God clam, m aster Flotterwell!

Anglik się zimno obejrzał, jak by go tylko komar

był ukąsił i odpowiedział mi sucho:

—

God dam ! - Kamilla zniknęła, jakby jakie

napowietrzne widziadło. Poczem zapytał mnie An

glik całkiem obojętnie, co mnie spowodowało do

wyszpiegowania jego tajemnej schadzki , - od pow ie

działem mu na to, że niech mi wolno będzie me’

odpowiadać na to zapytanie i ofiarować mu inną od’

powiedź, a to taką, któraby jednego z nas uprzą

tnęła drugiemu.

—

Masz pan jaką broń z sobą? — zapytał nmie

znowu.

—

Mam pistolety.

—

A moje są w olstrach na koniu, który tam

czeka za dworem, — możemy tę rzecz natychmiast

ukończyć, przy wschodzącem słońcu, w parę minut

po schadzce miłosnej jeszcze się nigdy nie strzela

łe m, — będę się strzelał z prawdziwą satys

fakcyą.

To mówiąc puścił się prosto na prawo po pod

częstokół ku końcowi ogrodu, gdzie w cieniu drzew

stał jego koń osiodłany; ja szedłem tuż przy nim.

Przyznam ci się, źe ta zimna krew trochę mnie

uderzyła,... tyle angielszczyzny niespodziewałem się

w tenczas nawet w Angliku,— dzisiaj mam jćj sam

może więcej, a przynajmniej daleko więcej jej wi

działem w Londynie, — jest to prawdziwa satys

fakcya.

Doszedłszy do konia, który cienką i długą wy

ciągnąwszy szyję, skubał sobie trawkę ze ziemi,

Anglik wyciągnął swoje pistolety z olster i oddał

mi je do ręki mówiąc: Pokaż mi pan swoje. U

czyniłem to, oglądnął je i oddał mi na powrót, a

swoje odebrał, i położył na płocie. Poczem dobył

pugilaresu i oparłszy się na siodle pisał coś ołów

kiem na małej karteczce papieru, — skończywszy

rzekł mi: ,Jeżeli zginę, zechcesz pan tę karteczkę

wraz z tym pierścionkiem który oto tu mam na pal

cu, odesłać wedle adresu wymienionego w tej kart

ce. Czy pan masz także coś do przekazania?44

—

Nic, mości panie,—odrzekłem.

—

Więc służę panu.

Flotterwell wziął konia za uzdę i idąc naprzód

wiódł za sobą, ja szedłem tuż przy nim,— tak u

szliśmy kilkaset kroków i niezatrzymaliśmy się aź

na miejscu, skąd już dworu widać nie było. Tam

wycedził znów Anglik.

—

Do barriery, nieprawda ? po ośm kroków.

—

I owszem,— odpowiedziałem. Rozmierzyliśmy

plac i pozrucawszy ze siebie zwierzchnie suknie

stanęliśmy. Z wyciągnięlemi przeciwko sobie pisto

letami przystąpiliśmy obadwa do barier, któreśmy

sukniami naszemi oznaczyli,— Anglik chciał mnie wy

raźnie przetrzymać.... przy barierach staliśmy jeszcze

po parę sekund.... Anglik mierzył mi w samą gło

wę,... zdawało mi się nawet, że widziałem tę kulę

która mi miała w mózgu uwiązgnąć.... ja mierzy

łem w serce, w tę miłość angielską dla Kamilli,...

i wypaliłem pierwszy, — kula moja przeszyła pierś

Anglika trochę poniżej prawego ramienia. W tym

samym momencie i Anglik wystrzelił, lecz spudło

dłow af ,- i upadł krwią zbroczony na ziemię. Przy

skoczyłem do niego i obwiązałem mu moją własną

bielizną i chustkami ranę tak silnie, ile to było po

dobnem,— poczem wskoczywszy na jego konia po

pędziłem do dworu po ratunek. Za pół godziny le

żał Anglik na łóżku w pokoju sypialnym hrabiego,

a Kamilla siedziała przy nim i podawała mu wodę

i chłodnik,...

W parę tygodni potem, kiedy się dowiedziałem;

że ’pan Flotterwell ma się daleko lepiój i jest na

drodze wyzdrowienia, pojechałem do Jędrzejówki,

aby go odwidzić. Anglik leżał na tern samem miej

scu, gdziem go był owego dnia zostawił, w jego

nogach stary hrabia z swoją twarzą głupkowato

rumianą, a obok łóżka Kamilla z książką francuską

w ręku, którą głośno czytała. Kiedym wszedł, bra

bia się zerwał aby mnie powitać, a Kamilla zbla

dła, zachwiała się i omdlała; otrzeźwionej wstyd

zarumienił czoło, nieśmiała oczu podnieść i na mnie

popatrzeć, siedziała chwilkę milcząca, lecz niebawem

skarżąc się na ból głowy, wyszła do swego pokoju.

Inną ra/.ą kiedy znów przyjechałem odwiedzić

horego, Kamilla była wesołą i dziwnie dobrze u

sposobioną. Uważałem, źe ciągle się kręc,ła jak

gdyby miała coś na języku i nie miała odwagi po

wiedzieć, a nareszcie zbliżyła się do mnie i podała

mi list, robiąc przytem minę dmnnie-głupią i nai

wnie tryumfującą. Odebrałem list i poszedłszy do

okna odczytałem,— Adaś pi.sał do niej poezyę swo

jej miłości, lecz ten list, pomimo tego, źe mnie ta

kie rzeczy nie wzruszają zupełnie, miał w sobie

tak głęboko smętną tęsknotę, taki krwawy żal za

zniszczoną przeszłością, i zawierał tak gorące u

czucia, że musiałem przyznać, iż był po mistrzow

sku pisany.

W pięć miesięcy pótein Anglik wyzdrowiał i oże

nił się z panną Kamillą, przestawszy służyć u

dragonów, - było to właśnie na początku grudnia

1830 roku. Stryj mój powrócił a Adasia zostawił

na Wołyniu. Mnie się gospodarstw’o znudziło, więc

wyjechałem do Warszawy i zaciągnąłem się do ar

tyleryi. Były to chwile, "które z prawdziwą przyje

mnością wspominam, służba w artyleryi pod dobrym

i zdolnym dowódzcą jest prawdziwą rozkoszą, —

wojna moźe zając i ożywić nawet i znudzonego

człowieka, chociaż nie każda, bo biłem się potem

w Algierze, ale to mnie nie bawiło.

Adaś także podówczas służył w wojsku, lecz

w konnicy, jak zwyczajnie wszyscy, którzy w rze

czy nie cenią treść, jeno powierzchowne świeci(!ła

i piosneczki przy obozowych ogniskach, i wronego

konika, który rży za swoim jedźcem, jak w poezy

a c h Bohdana. Adaś był ranny pod Groihowem i

leżał w lazarecie w Warszawie; w kwietniu byłem

także w W arszaw ie, dowiedziałem się o nim i po

szedłem go odwiedzić....

Na lichem łożu leżał on blady i boleściami stra

wiony , - t w a r z jego zdawała się łaknąć wody, jak

wyschnięta palma na piaszczystój pustyni. Serce j e-

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction