Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 410 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

ł? 20,

Kraków 25 Stycznia - MedzielaT

Dziennik wychodzi co dzień rano

jzm e

rtalnio

r esi;cztiio

1hr. 30

—

,działki I dii n,^tjfnjąct pi

żdtgo mieiiąoa.

nCaasu

ji,stwie Austryackiem (pocztą)

ocznie ......................... . , ł r . 30

l°

k w a r t a l n i ł ................................. 6

Rok 1857.

m iesięcznic

Przedpłata na Dziennik ,Czai" a DodathisW

w Krakowie

ta Państwie Austryackiem (pocztą)

r o c z n i e ...................................s ł r . 26

r o c z n i e ................................ .

p ó łro c z n ie ..........................n 13

p ółro c z n ie ..................... ......

k w a rta l n ie ..........................n

kwartalnie ...... o

Na sam ,D odatek11 prenumerować niemożna.

i I’rayjsnują się Am umieszczania w Inm ratacli.

cmmM u, onrzwr, rwuoiHKU, bokhiiisu wozelkieforodzaju, (T

nąca (i; prrenyołi, haadli, roliictwa, iprzedaży, kopna, dzierżaw itp

sa opłatą:

Od wiornsa droknogo oa jodnoraiowo imioszoienio po 4 kr., za lait;pns pa 3 kr

Jia każdego iaiorato eałąozono fcyd wiaio 18 kr. aa spłat; ot;plową aa

kaźdaraaąy,o a a iaiaeioaie.

L ist;’ e picaisdemi preaamsraeyjnsni i iiaoratowoni przesyłano być winny

franko do Biera Rzpodyoyi Osksk.

Ł io t . roklamaoyjno niospiooz;towane nioalogają fi ankowanin

l,isty sitfrankswsns mieprzyjmiją si;.

ieZsS° Ncmer pojedynczy dziennika kosztuje 5 kr.

firak6w 24 stycznia.

Donósz§ o pewnej w Szwajcaryi agitacyi,

o pewnem nawet nieukontentowaniu w nie

których zwłaszcza niższych sferach społe

czeństwa. Dla zaspokojenia zapewne tych

głosów niechętnych Wielka Rada Kanto

nu Genewskiego, na wniosek p. James F a -

zego, jednego z dwóch opozycyjnych c z ło n

ków w ostatniem zebraniu Izby Stanów , któ

rzy wotowali przeciw wypuszczeniu więźniów

j przyjęciu propozycyj francuskich, w ydała

uchwałę, w której bardzo energicznie wyra

ża życzenie, aby Zgromadzenie Zwi§zkowe

nieprzyjmowało negocyacyj wz ględem przy

s z łe g o stanowiska Neufchatelu, chyba na pod

stawach odpowiednich godności i prawom

zwierzchniczym konfederacyi helweckiej. Z a

strzeżenie to na przyszłość zawiera w so

bie jakby domniemań§ w§tpliwośc, jeżeli nie

przekonanie, że załatwienie teraźniejsze pier

wszćj części sprawy neufchatelskiej nieod

powiedziało dostatecznie tej godności i tym

prawom. Rada Wielka Kantonu genewskie

go życzy sobie niejako odwetu dla Szw aj

caryi w przyszłych negocyacyach, i takowy

umysłom nieukontentowanym, niezadowol

nionym w patryotycznych uczuciach, obiecuje

w zamian za to co się tało. Uchwała ta

jest symptomatem, który potwierdza p ogło

ski o istniejącej w Szwajcaryi agitacyi.

Trafnie atoli bardzo zau w ażały Debaty,

że gdyby nie było ow e go nieukontentowa

ma, możnaby podać w wafpliw’ośćj czy i

striiaf kiedy ów Zapał patryotyczny, ów e n -

tuzyazm powszechny w Si}wajcaryi, o któ

rym tyle pisano, którego f.awet tyle dowo

dów prz esyłali korespondenci z tego kraju.

W rzeczy samej, zapału tego następstwem

musiało być pewne niezadowolenie, nieukon

tentowanie, które w niższych warstwach w a -

gitacyę się łatwo przeradza, zw łaszcza przy

wolności i jawności, jak§ konstytucya s zw aj

carska mieszkańcom tej rzeczypospolitej z a

ręcza. O g ó ł uderzaj§ tylko wypadki. W y

padkiem je st wypuszczenie na wolność w ię

źniów rojalistowskich bez procesfu — to w ł a

śnie, czego ż§dały Prusy jako warunek ko

nieczny, aby przyst§pić do dalszych nego

cyacyj; to właśnie czego się domagały jako na

leż§ce im się z tytułu praw Króla Pruskie

go do K sięstw a Neufchatelskiego, to nare

że godność i prawa Siwajcaryi zostań§ o

statecznie na przyszłych konferencyach u

względnione, czy one się odbęd§ Paryżu

czy-w Londynie, czy też jak chc: niektó

rzy w Brukselli, Frankfurcie lub Katlśruhe.

.______m_ _ _ -m

__-m

__.

Korespondencja

Jterlin 22 śycinia.

f Możamy w bardzo krótkim azasic oczal"flrać zwo

l"nił kon(erencyi w celu ostatniego uregulo-^ ., n poli

tycinych stosunków Neufchatalu. Rząd pruski chce raz

tę rzecz skończyć, im wciaśniąj tem lepiej. Wysłał dla

tego już w dniach 18 i 19 b. m. okólnik do dworów

petersburskiego, wiedeńskiego, londyńskiego i pary

skiego,_ i oświadczaniem, i e przez wypuszczenie na

wolność więźniów neufchatelikieh żądaniu Prus stało się

zadość; że tćm samem zapowiedziane depetr;ami z d.

8go i 28go grudnia przygotowania i kroki w jenne rząd

niniejszem cofa, i gotów jest do rozpoczęcia układów

w zwołać się mającej ku temu celowi konferencyi;

w końcu zapewnia , i e i w tych okaże to samo umiar

kowanie, które w całym ciągu sporu było przestrzega

na w słowie i czynią. Toż aamo w krótszycn słowach

oświadczył prezes rady ministrów, p. Manteuffel, na o

statnich posiedzeniach obu łebom sejmowymJNie moie

aię naturalnie obejść bez tego, aby teraz, po załatwie

niu najtrudniejszego bo honorowego punktu, dzienniki

nie czyniły domysłów i nie dawały rządowi r^l, w jaki

apoeób stoaunki neufchatelskie będą iub powinny być

uregulowane. Monitor nie omieszkał wyrzec j u i ocze

kiwania swego, , t e P rały nie popełnią zapewne błędu

podnoszenia trudności, któreby przez sparaliżowanie u

kładów mogły mieć szkodliwe dla nieh samy. n następ

stwa.8 Zdawaćby aię powinno, że ta obawa Monitora

jeat zbyteezną, boć rządowi francuskiemu powinno być

saptwne wiadomem, na jakiej podstawia Prv-v pragną

mieó.^toe!i’)ki. swoje Mćnfehśteis -srsgotefrŚie, ins

isćj iie byłby on rządowi azwąjsarskiemu tsWal eho

ciażby taż i ogólnego saręezenia, i e sprawa będzie

z honorem i korzyieią Sswajrtryi załatwiona. Cói ina

ezą dalsze iłowa Monitora,

, i e gdyby Pruty nia

chciały uznać zupełnej niezawiełośei kantonu neufeha

telekiego, nia miałyby więcej prawa liezyć na dobrą

wolę Franayi?" Czylii więe rzeczywiście Ppiey_ do ni

czego aię dotąd nie zobowiązały ? Czy tai rzecz pomię

dzy Francyą i Prusami zupełnie jest umówiona i tylko

niewiadome okoliczności każą jaszcze Monitorowi mi

styfikować publifzność? Jtdnemu z członków Rady eta

nowej szwajcarskiej, Karolowi Vogt z Genewy, zarzu

cono przy oatatniąj dyzkuayi, i t zdradza warunki u

mowy pełnomocników azwajcarakieh z cesarzem Napo

leonem, udzielone przez nich komisyi z obowiązkiem

zachowania tajemnicy.

Warunki t e, tak jak je w imieniu Prua ceearz Fran

cuzów pełnomocnikom azwajcarakim przedstawił, miją

być, wedle iłów Vagta, następujące: l ) aby o nich

milczeć (zapewne w interesie więźniów, oraz spiesniej

azego załatwienia sprawy; 2) aby królowi pruskiemu

zapewniony był tytuł ,księcia neufchatelgkiego,S wraz

szcie czego dopi§ć zamierzały broni§ w ra

zie uporu Szwajcaryi. O to więc miała być

wojna^ lud szwajcarski chwycił za broń

w tym celu, aby ż§daniu Prusom nie uczy

nić zaiość, albowiem nie przyznawał im te

go priflwa. Wypuszczenie więc na wolność

więźniów, nie może być w jego oczach ęzem

innem,, jak ust§pieniem. Ust§pienie w dyplo

m atyeoych formach, różne może przybierać

znami^fu: to ofiary, to roźs§dku polityczne

go, toow ej raiton d ’Etat, która wszystko

pogod aó umie, tak, że jak mówi proste ale

trafne nasze przysłowie ,,i wilk jest syty i

koza C5ła." Ale lud szwajcarski słyszy tyl

ko ośw’iadczenie ministra Mlnteuffla w Izbach

pruski k uczynione: ,,że jjdy Szwajcarya do

pełniła warunku popńzednro przez P r usy po

łożonego, przeto gabine^berliński gotów jest

przystanie do negocyacyi "względem przy

sz łeg o stanowiska Neufchatelu. ,,Wydaje się

przeto /Szwajcarom, ż e na nic się nie prz ydały

uczyni( ne ofiary, na nic ich patryotyzm, owa

gotowa;ć do obrony kraju i utrzymania go

dności i praw Konfederacyi — i st§d bar

dzo na:uralnie powstaje nieukontentowanie i

agitacyjj. Trudno, jeżeli nie niepodobna, prze

konać rnassy, że właśnie ta jednomyślność

Iprawdz wie imponuj§ca na zewn§trz, a tak

chlubna^ na wewn§trz, owa gotowość do po

święeeijja, wyjednały przedwszystkiemi in

nemi pd!iCycznemi względami, jakie polityk§

pąństw s§siednich kierować m ogły, te rę

skłoniły rząd szwajcarski do.

uat§pienia

sprawie proceau więźniów, aby

zapewnić sobie na przyszłość wygran§ w spra

wie kantonu neufchatelskiego.

Zapewne, że wygrana ta nie jest jeszcze

tak zupełnie pewn§, jak to, że słońce świe

ci. A le w polityce niema takowych pewni

ków. Niewiadome s§ jeszcze warunki Prua

w przyszłych negocyacyach, ale to pewna,

że Franeya j )st zaangażowana w tej spra

wie. Co większa, i to pewna, że interesem

jest mocarstw europejskich, aby do wojny

w środku Europy nie przyszło, a właśnie

ów zapał w Szwajcaryi przekonał gabine

ty mocarstw, że do takowej prayjśćby m ogło,

w razie zbytecznych ż§dań postawionych

konfederacyi helweckiej. Oto podstawa, zda

je nam się, przyszłych negocyacyj oNeufeha

tel, w tem przekonaniu właśnie rękojmia,

s prywatnym jego majątkiem. Ais ten właśnie składa

się, mówi Vogt, z eztsrc:h burloa?yj, ezyli municy

palności Naufchatelu, Valfngin, Lnnderon i Bondry, któ

ro jeżeli królowi pruskiemu bpdą powróeone, Neufeha

tel będzie zniszczony, przynąjmnićj nie może w nim być

mowy o raądsie republiksnckim; 3) aby rzecaone czte

ry munioypalnoici były na dawny sposób restaurowa

ne. Do tych warunków mąją przywiązywać Prusy u

znanie niezawisłości Neufchatelu. Czy warunki te mają

autentyczną pewność, eiy to co mówi Monitor jest

z niemi w jakim związku, któż to może wiedzieć. Z tu

tąjszych dzienników radzi nejwięcąj stanowczo Natio

nal Ztg, aby Prusy zrzekły się bezwarunkowo praw

swych do Neufchatalu, i zadowoliły aię tera, ie przez

akt takowy obowiąią Szwąjcaryą do niewątpliwej

wdzięciności i zarazem zwrócą nanowo jćj eympatye ku

narodowi niemieckiemu.

Z innych organów wnoszę, że rzecz nie skończy się

bez targu, co jest tćm podobniejsiem do prawdy, ie

gdyby Prusy chciały się zrzec bezwarunkowo praw

swych do Neufchatelu, mogłyby to oświadczyć bez kon

ferensyj, na co się bynajmniej nie zanosi. Na miejsce

zebraniasię konferencyj, podają Karlsruhe, Frankfurt n.M.

Paryż i Londyn. Zapewnie ostatnie miasto będzie wy

branem, i rzesz będzie przez swycsąjnych miejscowych

posłów traktowana.

Wczoraj w zamku królewskim był pierwszy wieczór

galowy po(ąesony z ,koncertem. Dziś całe wyższa to

warzystwo zajęte balem w domu opery. Do Izby panów

wstąpili dwąj nowi członkowie pochodzenia polskiago,

hr. Potworowaki z Księstwa i hr. Czapekl z Prus za

chodnich; pierwszy powołany przez zaufania królewski§

składał wezorąj w Izbie przysięgę, drugi prezentowany

przez wybór stóletnich potiedsieieli i przts N. Pana po

twierdzony, ma przybyć w tych dniach.

Wezorąj umarł tu Franeiaiak Krueger, nądworny ma

larz, profesor i członsk akademii sztuk pięknych, jeden

z nąjznakomitezych tutejszych artystów, mianowicie

w ryepwaoiu i malowaniu kani. portretów, Ł,cen myś!iw

stwa i wojny, parad wojakowych i tp. Cesarz Mikołąj

konno na cztla licznej świty, Fryderyk Wilhelm III od

jbierąjąey paradę, składanie hołdu Fr. Wilhelmowi IV

w Berlinie, eą nąjwiękgzsmi jego dziełami.

JPuryi 19 stycznia.

Proces krymintlny, który się odbył onegdej, nie wy

kazał, aby Verger zabijając areybiskupa paryskiego,

działał w interesie jakiejś partyi poiityeznśj. Wykazał

tylko, żs Vtrger jeit ladaeo, ie jest gwałtowny di) wście

kłości, że jest niemal obłąkanym. Chciał on był sabiś

Papieża i w tym talu prosił Trapistów, aby go posła

li do Rzymu, a gdy tego nie otrzymał, zabił arcybisku

pa. Zamiarem jego było zadać eioa katolicyzmowi, wo

aobie jego reprezentanta we Franeyi. Có go do tćj

zbrodni doprowadziło trudno powiedzieć. Zabiwszy ar

cybiskupa nie wołał precz z boginią1 lecz: precz z Ge

nowefistami! W procesie oskarżał duchowieństwo o

złe prowadzenie się, ale oskarżenie, wychodząc z uat

gwałtownych i moie obłąkanych, nie wzbudziło ufności.

Podczas procesu Verger pokazał prawią wścitklośe, a

po procesie pokazał słabość. Przyjął księdza, apelował

CZĘŚĆ ŁITERMO-ARTIOTCZNA.

PRZEGLĄD

uaitoicnń rolniczo -przemyalou)ych.

Sprawozdanie z siódmego ogólnego Zgromadzenia

Członków Towarzystwa leśnego dla ZachodnUj Ga

licyi, które odbyło się w Itdebniku od i Ago do 16go

lipca 1856 r. (Ciąg dalszy.)

5. pytanie: Uwagi nad mocnin toystąpieniemtotym

roku szerszenia sosnowca to lasath świerkowych,

nad środkami, których przeciw niemu użyto i z j a

kim skutkiem, jako też nad rozmnożeniem się tego

psotnika lasów. Na to odpowiedziano, że złe to

w skutek przedsięwzięcia energicznych przeciwko nie

mu środków za zniweezone uweiać można. Prezes

robi uwagę, ie w maju b. r. w czasie objeżdżania

lasów rządowych miał sposobność spostrzedz wystą

pienie czerwonego szerszenia sosnowca.

Najpierw spostrzeżono wystąpienie jego w większej

ilości w lipowieckich lasach rządowych, nie tylko w za

pustach 10 do 15-Ietnich świerkowych, lecz i w 3 do

5-letnich zasiewach Issowych, gdzie przeszłorocsne

Ptdy masami przez niego uszkodzone zostały. Najęto

laraz ludzi, którzy pod dozorem lcsowych i za prze

wodnictwem leśniczego cały las przeszukali i napadnięte

drzewa przez strząsanie gąsienic do keszów i odcina

nie gałęzi oczyścili i zebrany owad zabili. Podobnie po

stąpiono i w innych lasach świerkowych należących do

żądu i uwiadomiono Wys. Rząd krajowy o potrzebie

tnv h ^ Tł i ^c’8 teS° rodzaju środków w lasach prywa

ycn. Tym to zawczasu użytym sposobem, któremu

na szczęście sprzyjała pogoda, oddalono niebezpieczeń

stwo. Pomnieć należy, i i mimo tćj troskliwości ba

cznym byśi należy, bo drugi raz wylęgłe młode mogą

pokazać się w jesieni.

Z rzeszowskiego obwodu przel!ano doniesienie wglą

dem niebezpiecznego okazania się szerszeni sosnowych.

Wys. Rząd krajowy wezwał preiesa do sprawozdania

jakich środków użyć potrzeba; wystąpił też czerwony

azerszrń sosnowy w znacznej ilości, eo spowodowało

do ogłoszenia sposobów w r. 1850 ju i przeeiw niemu

poleconych, Jak niebezpiacznem zdawało się pojawienie

tych owadów, tak przecież w skutek nadeszłych donie

sień, dz:ąki bardzo energicznemu wystąpieniu władz,

zostało niebezpieczeństwo w początku swojem utłumio

ne, " Dkoda zrządzona przez owad nieznaczną.

Urzędniey leśniczy z Niepołomic robią uwagę, ie i

w tamtyeh lasach pokazał się azerezeó sosnowiec i ie

spostrzeżono jego poczwarki, które wszakże po wiąk

szćj części przez inna szerszenie zskłóts zostały. Ho

henstein mowi, i a w Niepolomickieh lasach zebrano i

zniszczono z korzec poezwarek tego owadu. W tej ma

sie iną jdow słe się 59 sztuk świerkowca, 19 szersze

nia grzybowca, i 12 poezwarek necnicy mniszki, na

robiła też tego roku słonka olszowa (cbrysomela alni)

wiele szkody w młodej plantacyi olszowćj. W wycię

tych porębach olszowych spostrzeżono ryjkowca pstre

go (curculio Lopathi) p. Hohenstein pokazał kilka e

gzemplaray chrząszcza lipczyka pstrego (melolontah ful—

Io), którego epoitrzegł w zrębach świerkowych.

Z tą kwestyą łączy eię izóita:

W czem trzeba szukać przyczyny coraz większe

go rozszerzania się chrząszcza ryjkowca? Ćo po

maga w ogóle jego rozmoieniu się a które środki

przeciw niemu okazały się najskuteczniejszemi ? Na

koniec czy on w naturalnych odrostach czy w upra

wionych siewem Inb sadzeniem niebezpieczniej wy

stępuje ?

P. Pokorny mówi, i i w lasach Suchśj pojawiają się

każdego roku chrząszcze ryjkowce, które obsiadają plan

tacye, ale im znacznie nie szkodią, i odczytał nastę

pujące doniesienie członka Towarzystwa dozorcy leśni

czego Antoniags Hawliezka z Pławie w Czechach: Z nie

proszonych a nasze piękne lasy od czasu mego zawis

dowania od roku 1836 nawiedzających gości, począł

tego roku (1855) chrząszcz curculio pini odgrywać nie

bezpieczną rolę. W środku mieeiąea maje, gdyśmy koń

czyli ostatnie sadzenie naize w odosobnionym lesieLcuc

czychi haj, poeząl ów chrząszcz ogryzać świeżo prze

sadzone trzechletni sosienki. Nowo zasadzoie miejsce

wynosiło dwa morgi, przedsięwziąłem sobie zatśm o

panować nieprzyjaciela podług sił moich, kazałem go

dzieciom wyzbierywać, kłaść w rzędach pomiędzy sa

dzonkami rury z kory sosnowej, na których łowiono

codzień znaczne ilości chrząszczy. Mimo całej uailnosei

mojej uratowałem zaledwie połowę drzewek. W pobli

żu tęj plantacyi znajduje się inna pięcioletnia, w którąj

tu i owdzie tylko niektóre rośliny uszkodzone zostały,

lecz ani jedna tak ogryziona, żeby się nie była zalała

i zagoiła. To stwierdza na nowo moje 26-letnie spo

strzeżenie, ie owadowi temu w zasiewach stojące drze

wka wcale nie tak dobrze się nadają, bo soki ich są

bujniejsze i iywiezniejsze od świeżo przesadzonych i

przez to słabszych. W wielkim lisie Polance pilnowa

łem się, dla powstrzymania tego owadu, który zaraz

w r. 1836 tutąj zagrażał, reguły tej przez lat 20, nie

ustanawiać nigdy w dwóch następujących po aobia la

tach zręby doizczętne w jednym oddziale toż z sobą

graniczące i uprawiać je przez sadzenie, bo ile razy to

zrobiłem, zniszczył owad dwuletnią plantacyę. Najła

twiej zabezpieczyłem się od tego szkodnika, gdym

w miejscach przez niego nawiedzonych las zasiał a nie

sadził. W roku 1855 pokazał on się w lezie Spalone

go należącym do Polanki dopiero w końcu sierpnia. Co

było tego przyczyną? Mnie się zdąje blisko części u

prawionej stojące zręby, choeiai najdalej z końcem mar

sa zupełnie je sprzątam; pozostałe pnie wszakże, tro

einy, szpilki drzew itd dostwrezają wielkiego przysmaku

i dobrśj siedaiby dla owadu, który po naleiytem wy

kształceniu aię napada ulubioną mu potrawę, młode sa

dzonki. Niezakładam też nowśj plantacyi w miejscach

przez owad nadpsutych, i nie naprawiam ich zaraz no

wem dosadzeniem, lecz czekam rok i dwa lata, bo

przekonałem się, iż w trieeim roku nie potrzeba się go

obawiać. Muszę zresztą nadmieniś, że nawet w lataeh

wielkiego aikodnictwa jego, nie spostrzegłem, aby bar

dzo praez niego uszkodzone zostały świerkowe i so

snowe zarosty siane; zawsze ucierpiały nąjmocnićj sa

dzone. Na posiedzeniu gospodarzy leśnych w Czeehach

w Teszynie 1850 r. zachwalony sposób nadleśniczego

Panewica do wyniszczenia ryjkowca sproszkowanem

niegaszGnśm wapnem, którem się posypuje rośliny

napadnięte przez owad, próbowałem kilka razy i nie

skutkował nigdy. Tego roku doniósł mi, że do Igo

lipca b. r. nieapostrzegł jeszcze chrząszcza tego w po

rębach przeszłego roku przez niego uszkodzonych, o

biecał mi donieść rezultat dalszych spostrzeżeń swoich

i prosił abym go tutejszemu Towarzystwu leśniczemu

udzielił.

Uwagę, iż ryjkowiec ezkodzi nadewszystko planta

ciom, potwierdza wielu przytomnych i zgadza się on"

z doniesieniem leśniczego Hetpera, umieszczonem w szó

stym zeszycie na str. 18 przeszłorocznego ręcznika To

warzystwa. Niektórzy aądzą, ie przyczyną rozszerza_

nia się owadu może być późne uptrzątnienie pni i ko’

rzeni ze zrębów. Coraz więcej upowszechniająca się u

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку