Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 737 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Nr. 156.

iiCZAS arychcdd Mdziunia

gadzlnla tl.t,j w U||

*UMER POJEDTMCZT: XI

«RO!ZY,

PRENUMERATA MIESIĘCZNI! WYNOSI |

w Krakowie be? odnoszenia do d o m u ....................................

««.

W Krakowie i odnoszeniem do domu ....,]"-ig_

Na prowincję z przesyłkę p o c z t o w ę .............................. ! * zł 6 -

Zagranicę z przesyłkę p o c z t o w ę ................................ ! ! ! zL l l Z

Za k aidę zmianę adresu dolicza sięzł. 0.51.

Re lamacje nlezapleczętowane nie podlegaj% opłaci*pocztowe].

Listów nieopłaconych nie przyjmuje ii%,

Prenumeratę przyjmuję: Administracja ,,Czasu", wszystkie urzędy

pocztowe, wszystkie miejscowe i zamiejscowe Biura dzienników.

Kraków, Piątek 11 Lipca 1930

« " T ’’"imwnatfiMai i

iiW*ifiim *

CZAS

KONTO P. K. O. KRAKÓW NR. 401.414.

Adres Redakcji I Administracji: Kraków, ul. iw. Tomasza IR

Telefon Redakcji 100-50. — A dministracji i Drukarni 137-50.

Uedziny Murawa*, ad O-te] de li-te] 1 ed li-te] de 18-ł*].

*p!acana lyazattaaa.

MOCZIllk. LXXX||

«!BY

OOtOBIEI

ul Jede* Wier*»

OgłMiaaia «wyki«

, . l«,«,,,.

m*H

Układ tabelaryczny cyfrowy, kombinowaay

,,-,,,

ęjo

Ogłoszenia »

,Nadłłtaaycb

,,,

,,,,,

ą*g

Nekrologi

a,,

,,,

(,,,,,,, *jaj|

Kom unikaty po kronice

,,.

,a*«,

s,,,

n ,j.§o

Ogłoszenia na pierwszej*tronie

tridi

ci,i»,zł.u.*0

Ogło,szenia w numerach *wiątecznycb 25% drożej

Ogłi,szenia **miej-,

eowe 25% drożej - - Za zastrzeżeni* miejsca dolicza n * U%.

Administracja nie bierz« odpowiedzlalnoieti

za terminowe umieszczenie ogłoszeń

Ceny ogłoszeń obowtęzuję od dnia zmiany w nagłówka

Ogłoszenia przyjmuję. Administracja »Czasu" i wszystkie mltjseowe j ta

miejscowe Biura dzienników 1 ogłozzei

Dyskusja nad projektem Paneuropy.

Rozpoczęła się już i nieoficjal’na i ofi

cjalna dyskusja nad projekte’m Pan Euro

p), który m a wejść we wrześniu pod obra

d) Ligi Narodów. Obecna dyskusja ma

właśnie te obrady ułatwić. Zabierają więc

głos mężowie stanu — jak niedawno w

Ki ako wie m inister Zaleski — oraz przygo

tow ują się me:morjały, (będące odpowiedzia

mi rządów na projekt francuski. Treść

dw’óch z tych memorjałów - i to bardzo

ważnych — została podana wczoraj i przed

wczoraj do wiadomości publicznej. Jed

nym z nieb jest memorjał Mussoliniego,

drugim memorjał niemiecki. Ten ostatni

został przedłożony komisji zagranicznej

Reichstagu, aby go ostatecznie zaakcepto

wała i dlatego znamy go tylko uarazie w

prowizorycznem sfo m a 1owaniu.

Ani wioski ani niemiecki rząd nie odrzu

cają zasadniczo projek,tu Brianda, lecz

przyjmują go za podstawę dyskusji, choć

z zastrzeżeniami. Rezultatu takiego można

się było zresztą zgóry spodziewać. Żaden

na pewne rząd nie będzie chciał zgóry pro

jektu Brianda odrzucić, ale w"szystkie wy

stąpią z objekcjami i zarzutami, żądając w

projekcie modyfikacji. Memorjały wdoski

i niemiecki są w kilku doniosłych punk

tach zgodne. Natomiast zastrzeżenia in

nych państw będą się od nich bardzo

różnić.

Memorjał niemiecki, w tej .postaci, w ja

kiej uarazie przedłożono go komisji zagra

nicznej Reichstagu, żąda, aby projekt za

gw’aran!tował równouprawnienie polityczne

wszystkich członków przyszłej federacji,

gdyż bez tego w"spółp(raca ekonomiczna by

łaby niemożliwa. Jak to równouprawnienie

ma wyglądać, tego ów memorjał nie pre

cyzuje. Żąda dalej, aby do federacji zapro

szono sowiety i Turcję, choć stoją poza Li

gą, Narodów. Przestrzega wreszcie przed

taką organizacją nowej federacji, któraby

uczyniła z niej naśladownictw’o ustroju

Ligi Narodów’ i konkurencję dla Ligi.

—

Nie sprawdzają się pogłoski, według któ

rych memorjał niemiecki miał wskazywać

na poitrzebę rewizji traktatów. ’Pogłoski ta

kie przyniosła parę dni temu prasa pary

ska, kt.óra twierdziła, że Niemcy zażądają,

aby we wrześniu wy!bran’o komisję ,;stu

diów", której zadaniem miałoby być wska

zanie, jakiej rewizji potrzebują traktaty.

Nie oznacza to oczyw’iście, że Niemcy do

w’ybrania przez Ligę takiej kom isji nie bę

dą zdążać; owszem jest to więcej niśli pra

wdopodobne. Tylko zdaje się, że nie zażą

dają tego już w memorjale. Paulatim

summa petuntur.

Odpow’iedź Mussoliniego jest, jak powie

dzieliśmy, w’ kilku punktach styczna z nie

miecką. Włochy ujmują się za małemi pań

otwami (Bułgarja? Węgry?) i podnoszą po

trzebę ich zrównania z wielkiemi w łonie

przyszłej federacji. Chc,ą usunięcia linji

przedziału między państwami zwyciężone

mi i zwycięskiemi, co wychodzi na w’zięcie

w’ obronę Niemiec. Żądają zaproszenia Ro

sji i Turcji, podobnie jak Niemcy. Rozpa

trują też stosunek między Ligą a Pan Eu

ropą, obawiając śię ich ryw’alizacji. Wresz

cie, co najważniejsze, domagają się, aby

przyszła federacja wywiesiła hasło obo

wiązkowego rozbrojenia, co znowu popiera

znaną tezę niemiecką, a otw’arcie godzi w

stanowisko Francji. Wiadomo bowiem, że

Francja odrzuca myśl rozbrojenia, jak ’dłu

go niema stworzonych dostatecznych gw a

rancyj przeciwko najeźdźcy.

Zastrzeżenia powyższe ’dają miarę, od

czego się zacznie we wrześniu debata nad

projektem Brianda. Ale tylko od czego się

zacznie - ale nie: na czem się zakończy.

Pójdzie ona’bowiem dalekodalej iskończy

się z pewnością ze strony Włoch i Niemiec

na żądaniu rewizji traktatów. Włochy bę

dą domagać się rewizji co do rozdziału ko

lonij, Niemcy co do swoich granic wschod

nich Przeciwko temu oświadczą się zgo

dnie’Francja, Anglja i cały szereg innych

państw. Co do Polski poruszył juz tę spra

wę zgrabnie i przezornie mini-ster Zaleski

w znanej swojej enuncjacji.

Będą to ostre i niebezpieczne rafy, na

którveh m oże się łacno uszkodzić, a nawet

rozbić projekt Brianda. Zręczność jego bę

dzie polegała na tem, a-by swój statek mi

n,o to do jakiegoś bezpiecznego portu do

prowadzić, z którego mógłby po napra

w’ieniu uszkodzeń wypłynąć z czasem na

pełne morze.

Zachodzi obawa, aby j). Briand co do re

w’izji W’schodnich granic Polski nie uważał

za w’skazane stanąć na jakiemś stanowisku

kompromisowem i w’ tem u-patryw’ał zna

mię zręczności. Obawę -taką nasuwają gło

sy niektórych orga-nów francuskich, zbyt

daleko idących w’ kompromisowym u-spo

sobieniu. Mamy tu zw’łaszcza n a -myśli głos

J. Sauerweina w ,,Matm", który namaw’ia

jąc Rzeszę niemiecką do idei Pan Europy,

wskazywał Niemcom następujące korzyści

z porozumienia z Francją: ,,Francja jest je

dynem państwem,-które mo-że pomóc Nie-m

com finansowo; — jedynem, które może

im pomóc w lepszem urządzeniu spłaty od

szkod-o-w’a ń przez u-kład -przyjazny z A m e

ryką; - jedynem, które może im pozw’olić

na nowy stan zbrojeń rozsą-dnie pom yśla

nych i bardziej godnych w’ielkiego mocar

stw’a; — wreszcie jedynem, które w grani

cach możliw’ości jest w’ stanie przywrócić

bezpośredniość ich komunikacji z Prusami

wschodniemi".

To liasło ,,bezpośredniej kom unikacji

z Prusami wschodniemi" zrozumiała od

razu prasa niem iecka jako oddanie Rzeszy

tak zwanego w publicystyce niemieckiej

,,Korytarza" czyli naszego Pomorza. Wp,ra

wdzie p. Sauerwein starał śię to spro-sto

w’ać: ,,Twierdziłem, że porozumienie co do

komunikacji może nastąpić jedynie na te

renie gospodarczym i w dziedzinie -tran

zytu. W -szelkie-rozw’iązanie tej kw estji, dą

żą-ce do przyłączenia do Niemiec teryto*

rjum ,,Korytarza",

zamie-szkałego przez

ludność polską, byłoby stanowczo zgubne

d-la kraju i zarazem w w’ysokim stopniu

niesprawiedliwe. Wsze-lkie natomiast ułat

wienia w dziedzinie komunikacji są pożą

dane i dyktuje je zdrowa polityka. Napi

sa-łem w’ięcej, niż 12 artykułów o o-becnych

zagadnieniach europejskich. Trzeba prze

cież przypuszczać, że nic są one ze sobą

w’ sprzeczności i że m yśl moja posiada też

sw’ą pew’ną... ciągłość" .

Wyjaśnienie to nie usuwa wcale o-baw’.

Tranzyt bowiem jest już dziś poprawnie

uregulo-wany. Ale Niemcom nie chodzi o

tranzyt, tylko o granice. I dlatego nale

żało-by bard zo się obaw’iać, gdy-by bądź to

publicyści francuscy, bądź to w jeszcze

wyższym stopniu rząd p. Brianda w’ygry

wali dalej na tej niebezpiecznej dla nas

strunie. Dla nich jest to może dyploma

tyczna igraszka, dla nas chodzi o interes

bezpieczeństw’a i dobro-bytu państw’a, a

w’ięc i o życie. Toby im trzeba jasno po

w iedzieć, choć za-pewne nieraz już pow ie

dziano.

Napięta sytuacja w Anglji.

Obecny rząd angielski z trudem uszedł po

rażki, któraby go zmusiła do ustąpienia. W o

gólności sytuacja gabinetu Mac Donalda, któ

ry może istnieć jedynie z laski liberałów jest

bardzo

trudna.

Każde glosowanie,

nawet

w’ kwestji podrzędnej — może go narazić na

yotum nieufności, jeśli tylko grupa liberalna

zdecyduje się głosować przeciwko niemu. Do

tychczas jednak liberali pod -przewodnictwem

Llpyd Georgea nie chcieli wywoływać przesi

lenia, które wyszłoby niezawodnie na korzyść

konserwatystów,

—

i w ten sposób pomagali

labourzystom, że w momentach krytycznych

wstrzymywali się od głosowania.

Z drugiej

strony — również konserwatyści nie dążyli do

obalenia rządu, sądząc, że ich szanse wyborcze

nie są jeszczedość dobre. Dzięki tym kombina

cjom, gabinet MacDonalda żyjezdnia nadzień

i nie może wskutek tego prowadzić żadnej ak

cji na dłuższą metę.

Wogóle sytuacja polityczna w Anglji przed

stawia się dość chaotycznie. Nie mówiąc o bez

robociu, wobec którego rząd okazał się bezsil

ny, nie mówiąc o ustaw ie węglowej, której, wo

bec oporu Izby wyższej, rząd nie zdoła urato

wać, w sprawie Indji istnieje rozłam w partji

rządow’ej; w’iększość niezadowolona jest z ra

portu Simona, od którego gabinet nie może

odstąpić bez narażenia się liberałom. Wreszcie

w sprawie polityki fiskalnej większość partji

oraz gabinetu skłania się wyraźnie ku protek

cjonizmowi, stając w ten sposób w konflikcie

z kanclerzem skarbu, Snowdenem, fanatycz

nym wyznawcą wolnego handlu.

W tych dniach zarysował się znowu ostry

konflikt narażający gabinet na poważne nie

bezpieczeństwo. Chodziło w Izbie o poprawkę

do ustawy finansow’ej, domagającą się zwolnie

nia od podatku dochodowego s-um, użytych na

inwestycjo w przemyśle oraz na racjonalizację

produkcji. Poprawki te zgłosili liberałowie,

a konserwatyści mieli j,e poprzeć. Wszystko

zależało od liberałów’, którzy i tym razem rząd

uratowali w ten sposób, że 12 posłów liberal

nych wstrzymało się od glosowania, a 4 gloso

wało za rządem. W ten sposób gabinet uzyskał

3 glosy większości i nie potrzebuje podawać

się do dymisji; ale taki stan rzeczy nie może

długo potrwać, i nie ulega wątpliwości, że ga

binet Mac Donalda niedługo się utrzyma.

Pochód na Helsingfors.

- Naj-bardziej niewdz-ięcznym dla -bolszewików’

terenem jest Finlandja.

-W roku 1917, w okre

sie ,,czystości" idej komunistycznych, niepod

ległość Finlandji byla atutem wr rękach anar

cho-łmaksymalizmu przeciw socjalistycznemu

rządo-w -i tymczasowemu Kierońskiego.

-Po prze

wrocie bolszewickim Finnowie zażądali za-pła

ty -politycznego w ekslu.

Z ciężkiem sercem

m usiał Leni:n -podpi-sać akt niepodległości Fin

landji, w -ręczając osobiście ów znamienny -do

kument... wodzowi antykomunistycznej, ,,bur

żua-zyjnej pa-rtji, Svinhufwudowi. Jak w isto

cie rozumieli bolszewicy ,,niepodległość",

wo,dzi fakt, iż oddziałom czerwonej gWardji,

licznym grupom zrewoltowanych marynarzy ti

żołnierzy rosyjskich rozkazano pozostać w Fin

landji.

-W ten sposó,b

,,utrwaliła" się w’ładza

sowiecka w ,,niepodległej Finlandji",

posiada

jącej od So-wnarkomu uroczysty akt w’olnośc,i.

N)iedługo to jednak trwało, gdyż wkrótce ruch

powstańczy pod wodzą gen. Mannerheima i

i przywołanie -pułków* niemieckich umożli-w’iło

patrjotom fińskim wypędzen-ie bolszewików i

ustalenie istotnej nie-podległości.

Z upływem czasu jednak sytuacja zmieniła

się nieco na korzyść komunistów.

Finlandja

była jednym 7, pierwszych krajów, które za

warły pokój z :Rosją Sowiecką, uznając ją de

iure. Aczkolwiek granica jej zaledwie -o kilka

dzie-siąt kilometrów odległa jest od Piofcrogro

du, Finnowie w roku 1919 nie przepuścili od

działów rosyjskiej białej armji Judenic-za na

sowiecką stolicę, uczciwie bowiem wykonywali

swój obowiązek neutralności.

- Stabi-lizacja sto

sunków

wewnątrz kraju, uspokojenie w sfe

rach robotniczych, utrwalenie zasad demokra

cji, ,którym Finlandja -stale hołdow’ała,

wszystko to wytworzyło możność amńestjono

wania działaczy komunistycznych. Ruch ko

munistyczny został zalegalizowany, pow-stawa

ły ,,czerw’one" związki zawodowe, do sa-mo -rzą

dów i sejmu kandy-dowali członkowie partji

komunistycz-nej.

Ten -stan -pokoju wewnętrznego mógłby ist

nieć -wiele jeszcze lat, gdyby nie zachłanność

bolszewików. Korzystając ze swobód obywatel

skich, poczęli prowa-dzi-ć usilną propagandę

Wywro,tową, niektórzy przywódcy komunizmu

przychwyceni

zostal-i n a

upra-wianiu

akcji

szpiegow’skiej na rzecz Sowietów, w

- o statnich

zaś czasach wzmogła się na rozkaz Moskwy

propaganda antyreligijna.

Wówcza-s pewien zachowa-wczy odłam społe

czeństwa fińskiego, uważając, że za-równo obo

wiązujące praw’o, jak -itaktyka rządu są wzglę

dem bolsze-wików

zbyt łagodne, po,stanowił

dz;iałać na własną rękę. Na -wschodniej rubieży

kraju, w

-Karelji, grupa młodzieży akademie

kiej założyła stowarzyszenie -p. n .

,,A kademie

kie Stowarzyszenie Karelskie",

które poczęło

propagować

czynną walkę z -bolszewfemem.

Ruch ten zataczał coraz sz,ersze kręgi, znajdu

jąc wśród zachowawczego włościaństwa Kare

lji i Finlandji posłuch i sy-mpatje. Politycy o

pokroju ,,fas-zy-stowskim"

wzięli akademików

karelskich pod swą opiekę, -

w ten sposób po

wstała w ostatnich czasach akcja antysowiec

ka. Od słów, od żądania zmiany konstytucji,

ordynacji wyborczejit.

-p., ,,aktyw-iści" przeszli

do czynów, wykraczających

częstokroć poza

ramy

konstytucji: w wielu miejscowościach

jacyś nieznani młodzieńcy dokonywali napa

dów na redakcje pi-sm komunistycznych, na lo

kale lew-icowych

związków -zawodowych,

poszczególnych działaczów ko-munistycznych.

Ale działalność aktywistycznej młodzieży nie

ograniczyła się -do tych aktów własnoręcznego

wymierzania sprawiedl-iwości na komunistach.

-P-od wodzą -prawicowych polityków fińskich

z. Kossulą na czele zgromadzili się an-tybolsze

wiccy działacze w

miejscowości Lappo i

stamtąd przesłali

swe ultimatu-m

,sejmowi:

konstytucja -winna ulec zmianie w kierunku

uniemożliw,ienia komunistom szerzenia propa

gandy, nietyka,lność poselska winna być znie

siona, reforma ordynacji wyborczej winna ,po

zbawić prawa głosu tych oby,wateli, którzy nie

płacą podatku dochodowego, wolność zrzesza

nia się, zebrań iprasy powinna ulec ograni

czeniu.

U-miarkowany rząd fiński wniósł pod tym

naciskiem kilka ,projektów do sejmu, mających

na celu -poczynienie pewnych ustępstw

akty

wistom z Lappo. Ci jednak nie są zadowoleni

z u,stępstw częściowych, a czując pod nogami

grunt, odrzekli:

,,żądamy -wykonania wszyst

kich naszych postulatów i, zlikwidowania ko

munizmu w Finlandji!"’Na poparcie swych żą

dań zapowiedzieli masowy ipochód chłopów na

Helsingfors. ,,Jeśli sejm nie liczy się z na-mi, to

go zmusimy do uchwalen-ia usta-w antybolsze

wickich, albo... rozpędźhny.,."

Jakoż rząd, nie

chcąc ko-mplikować sytuacji, mogącej wytwo

rzyć woj-nę domową, podał -się do dymisji, na

czele zaś no-wego gabinet-u koalicyjnego staną!

powszechnie szanowany

- sędziwy polityk pra

wicowy, Peer Ewind Sv-5nhufwud. Czy uda mu

się opanować wytworzoną ,prze-z

,,lappuańczy

ków" sytuację,

uchronić

-pre-sti-ż parlam entu

i pogodzić zasady starej fińskiej de’mokracji z

,,neofaszystowsk/iemi" tendencjami karelskiej

młodzieży? Na tem dziś polega ’trudność za

gadnienia.

L. H.

Helsingfors 10 lipca .

(PAT) Wiceminister wojny Manner został

mianowany ministrem W’ojny, inspektor zaś

piechoty gen. major Oestermann

wicemini

strem wojny.

Helsingfors 10 lipca .

(Tel. wł.) Parlam ent fiński wyraził w’czoraj,

rządowi votum zaufania w kwestji aresztowa

nia posłów komunistycznych.

Polska - Ameryka - Żydzi

Od jednego z wybitnych przyjaciół

naszego pisma,

który studjował przez

dłuższy

czas stosunki

amerykańskie,

otrzymujemy następujące uwagi:

- Stany Zjednoczone są dzisiaj pierwszym mo

carstwem świata. Ten fakt jest tak oczywisty,

tak bezsporny, że nie w-ymaga uzasadnienia.

Równocześnie ustrój i układ społeczny Stanów

stawiają kraje europejskie przed .konieczno

ścią posługiwania się innemi metodami, niż

mieli dotychczas stworzone w Europie.

Stany Zjednoczone są krajem, który w stop

niu, o którym Europejczyk nie może mieć po

jęcia, zrealizował zasady demokracji i decen

tralizacji. Jeżeli chodzi np. o stosunki z Anglją,

czy Francją, czy Niemcami to jest rzeczą zu

pełnie jasną, że na pierwszy plan wysuwają

się stosunki z rządem angielskim, francuskim,

czy niemieckim. Dotąd w tych krajach, aczkol

wiek dalekie one są od dyktatury, rząd posia

da bardzo potężne środki

oddziaływania na

opinję publiczną: posiada arrnje urzędnicze,

agencje półurzędowe, wpływ na prasę, potężne

konneksje z wielkim przemysłem, wielką finan

sjerą, samo państwo jest w wyższym lub mniej

szym

stopniu bankierem,

przemysłowcem,

przedsiębiorcą. To co nazywamy

opinją pu

bliczną w Angljilub Francji, to jednak w osta

tecznym rezultacie jest opinją kilkuset czy

w najlepszym razie kilku tysięcy ludzi, urzęd

ników,

członków parlamentu,

publicystów

magnatów przemysłu lub bankierów.

Jeżeli

tymi lub innymiśrodkami uzyska się poparcie

rządu, można przy pomocy

stosunków, pie

nięd,zy no i wreszcie tej rzadkiej, ale koniecz

nej zaprawy zwanej talentem politycznym —

pozyskać so’bie przynajmniej

znaczną część

tego wpływowego grona i wówczas mało się

już kłopotać o to, co myśli M. Dupont czy M

Durand,

m i’.

Smith czy mr. Brown,

Heri

Schulze czy Herr Muller. Inacz,ej w Ameryce.

Rząd federalny nie jest komitetem politycz

nym parlamentu, jak w Anglji lub Francji, ko

mitetem jednak o olbrzymim zakresie działa

nia i rozporządzającym

ogromnym i bardzo

sprawnym aparatem, jest to organ urzędniczy,

powołany do spełniania tylko w bardzo wą

skich ramach pewnych ściśle określonych za

dań o charakterze wybitnie administracyjnym.

Rząd amerykański nie rozporządza ani znacz

niejszymi funduszami dyspozycyjnemi,

ani

możnością tworzenia posad —*bo budżet ame

rykański jest

naj’dokładniejszy na świecie.

w którym nawet ilość i pensje

woźnych są

ustalone,

—

ani możnością obsadzania tych

posad według’ własnego

uznania, bo co do

,w szystkich ważniejszych posad oficjalnie jest

uznane prawo prezenty - patronage — przez

leaderów partji rządzącej. Rząd, jest !rozbawio

ny wpływu na kongres, przed którym nie mo

że się zjawić, o ile nie jest wezwany na lawę

świadków, ’będącą jednocześnie ławą oskarże

nia: bo wówcz,as nie wolno sekretarzowi stanu

odmawiać odpowiedzi na pytania lub ujaw

nienia dokumentów, a chociażby i prywatnej

korespondencji. Rząd boi się kongresu, a kon

gres ogląda się tylko za humorem wyborców

humorem ,

którego temperatura jest codzień

mierzona znakomitymi termometrami, w po

staci ,,maszyn" partyjnych,

nieporównanego

reportażu politycznego, wyborów’komunalnych

L stanow’ych, ankiet, plebiscytów, wszędobyl

kiej prasy. Rząd nie rozporządza agencjami

półurzędowemi, cała prasa jest bez wyjątku

niezależna — i finansowo i politycznie,

—

armja urzędnicza jest stosunkowo mała, źle

płatna, wzgardzona, zmienna ciągle w swym

składzie. ’W ielki przemysł nie zależy od zamó

wień rządowych, więc rządu nie potrzebuje

gdy chodzi o cła, decyduje o nich kongres,

nie rząd), banki nie troszczy się o redyskonto,

policja zależy od stanów* i miast,

armja nie

wytworzyła osobnej mentalności — i ,,esprit de

corps"

—

sama pacyfistyczna w kraju pacy

fisty.cznym, nie pretenduje do większej roli

i wrazie potrzeby (jak w czasie wielkiej woj

ny) sama szuka wodzów wśród magnatów prze

mysłu. Koleje, telegraf i radjo są własnością

prywatną, przedsiębiorstw państwowych nie

ma.

’Wreszcie znaczna i najważniejsza część

funkcyj, spełnianych u nas przez różne mini

sterstwa i niższe władze administracyjne, są

w Ameryce

albo bezpośrednio przekazane,

albo pośrednio — w drodze badania przez są

dy legalności decyzyj władz, —

uzależnione od

potężnego, zupełnie niezależnego sądownictwa.

Ten rząd, reklamoAvany przez ignorantów,

jako wszechpotężny, a który doprawdy jest

chwilami godny litości, m a tylko jedną drogę

do oddziaływania na opinję publiczną: ustami

Prezydenta. Tego środka nie może jednak nad

używać. Tylko w najważniejszych

sprawach

P’rezydent mo’że rzucać swój autorytet na sza

lę wypadków, najczęściej będzie chodzić o po

sunięcia wyborcze, na wybory bowiem Prezy

dentmoże—imusi

wpływać tylko moral

nie, nie ma do dyspozycji materjalnych środ

ków wpływu.

Stąd w’ynika, że Prezydent tylko w najważ

niejszych sprawach polityki zagranicznej mo

że zabierać głos. Tylko ,sprawy, któremi zaj

muje się sam Prezydent, mają szanse posunię

cia się naprzód. Konsekwencją tego je.st, że

polityka zagranicz,na Stanów jest stale aktyw

ną tylko na bardzo nielicznych odcinkach, in

ne sektory jej są zupełnie

martwe.

Dzisiaj

aktualnemi są sprawy rozbrojenia morskiego,

przystąpienia Stanów do Trybunału haskiego,

chw’ilami stosunek do Meksyku.

Natomiast

już polityka rządu amerykańskiego w stosun

ku do Niemiec — tembardziej doPolski — jest

zupełnie bierna. Jest bierną, w stosunku do

zatargów francusko-wdoskich (choć obie stro

ny zabiegają o poparcie Stanów), jest bierną

w’ sprawach niemiecko -po-lskich. Niemcy się

łudzą, jeśli myślą, że Stany poprą ich rewizjo

nistyczne aspiracje:

my się nie łudźmy, że

rząd amerykański pomoże nam odeprzeć

kusy niemieckie. I jednej i drugiej

stronie

rząd Stanów może tylko udzielić jednej rady:

pogódźcie się sami.

Konkluzja: najlepsze, nawet najserdeczniej

sze stosunki z rządem amerykańskim nie po

zwolą nam dzisiaj ruszyć z miejsca

w ielkich

zadań, które stoją przed Polską na terenie

Stanów.

List z Pomorza.

Toruń w lipcu.

Dzieje harcerstw a pomorskiego.

Budowa fabryki

chemicznej W Toruniu.

—

100.000 zł. n a Walkę

z bezrobociem.

Janus pomorski.

—

Muzeum

w Niedźwiedziu.

—

,,Działacz" narodowy z Chojnic.

Harcerstwo pomorskie obchodziło w dniu 22

U’b .

m. podniosłą

uroczystość poświęcenia

sztandaru męskiej chorągwi pomorskiej w To

runiu. Warto z tej okazji przypomnieć garść

szczegółów,

dotyczących

ruchu harcerskiego

na Pomorzu, który w

naszej eksponowanej

dzielnicy posiada wyjątkowe znaczenie. Pracę

zapoczątkował w

sierpniu 1917 r. przybyły

wówczas do Torunia SeAveryn Kuchta, który

założył tu pierwszą drużynę skautową imienia

Tadeusza Kościuszki. Już w Zielone Świątki

1918 r. delegaci pomorscy brali udział av zlocie

harcerzy poznańskich w Kobielnicy. Tam do

wiedziano się o rozporządzeniu

w’ładz pru

skich, na którego mocy polskie drużyny skau

towe zostały

rozwiązane.

Rota odśpiewana

przez około 1000 uczestników tego zlotu dała

początek pracy konspiracyjnej, odtąd ściganej

i surowo karanej przez władze zaborcze. Po

wybuchu

rewolucji niemieckiej

rozszerzono

pracę av samym Toruniu, a zaczęto tworzyć od

działy av okolicach. Lecz i wóAvczas szykany

nie ustały. Dopiero av r. 1920, po wyzwoleniu

Pom,orza, organizacja

rozwija się z niepow’

strzymanym pędem. W r. 1927 odbył się z oka

zji 10-lecia zlot harcerstwa pomorskiego w To

runiu, w którym Avzięto udział około 1000 har

cerzy z całego Pomorza. W drugim zlocie naro

dowym, który odbył się w Poznaniu z okazji

Powszechnej Wystawy KrajoAvej w

r . 1929,

harcerstAvo pomorskie bierze liczny udział -

przeszło 000 harcerzy n a ogólną liczbę 6.000 .

W r. 1929,21 harcerzy z Pomorza wyjeżdża na

międzynarodo’wy zlot skautów av Anglji,’gdzie

w obliczu skautÓAv całego świata, a było ich

;zgórą 50.000, godnie reprezentują polskie Po

’ m orze. Drużyna pomorska, przybrana avgrana

1towe chusty skautowe z czerwonym gryfem,

zwróciła uwagę skauta naczelnego gen. Baden—

PoAA*ellai niejednego cudzoziemca. Nasi harce

rze przedstawiali się wszędzie jako obywatele

prastarego polskiego Pomorza.

Hasło rzucone przed 13 laty zapuściło głę

bokie korzenie obejmując gęstą siecią drużyn

całe Pomorze.

Między m agistratem toruńskim

a zarządem

Zakładów Chemicznych polsko-belgijskich za

warta zostałakilkadni temu umowa, na mocy

której konsorcjum to nabyło grunta pod budo—

Avę fabryki chemicznej, która już w lecie przy

szłego roku m a rozpocząć produkcję nawo-zów

sztucznych, av pierwszym rzędzie superfosfatu,

kwasu siarkoAvego i siarczku Avęgla. Na kapi

|tał przeznaczony na budoAvę fabryki w wyso

;kości 7 milj. zł. składają się do połowy fundu

jsze Banku Związkowego w W arszawie i finan

siści reprezentujący grupę polsko-belgijską.

Cena sprzedażna parceli wynosi273.000 zł.Wy

obrażenie o obrocie przyszłej fabryki da nam

szczegół, że konsumować ona będzie czwai’tą

część prądu wytAvarzanego przez elektrownię

miejską. Niebawem rozpoczną się prace tech

niczne, które zatrudnią kilkaset bezrobotnych.

Toruń uzyskał od rządu noAvą subwencję w

wysokości 100.000 zł. prz.eznaczoną na zwalcza*

snie bezrobocia. Suma ta ma być zużytąna pro-

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu