Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 594 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

wN"101

1 pmwźm *Hk*%Mezfrdwy»o«sfSwy«l»

ogacono ryczałtem.

Kraków,Środa28 Kwietnia191i.

ŁXX1L

CZAS

Wydanie porań««*

Na obszarze plebiscytowym n a d W isłsiJ^ltacy a koraunistyczna w rDznaniu.

Kwidzyn 20 kwietnia.

Od korespondenta Csasn.

P. Pavia, przewodniczący komisyi międzysoju

szniczej dla powiatów nadwiślańskich, jest adwoka

tem, posłem do parlamentu i milionerem; przy

jął zatem swoje obecue stanowisko wyłącznie

z pobudek politycznych. Ma on jeszcze przed sobą

szeroką karyerę, na którą powodzenie jego misyi

mcże mieć wpływ bardzo wybitny. J ai ten wrgląd

dowodzi, że nie może być mowy o jakiemś uprze

dzeuiu do Polski, gdyż w obecnych stosunkach

działanie n% korzyść Niemiec naraziłoby go tylko

na rozmaite niemiłe kon!likty i niezadowolnienie

własnego rządu. P . Pavia przybył do Kwideynia

z tem założeniem, aby przeprowadzić plebiscyt

sprawiedliwie, ale z całkowitem uwzględnieniem

życzeń i potrzeb polskiej ludności. Takie też ,wra

żenie odniosłem z dłogiej, godzinnej z nim rozmo

wy, w której bardzo otwarcie wyłuszczy! mi

swoje zapatrywania na sytuację miejscową i był

tak uprzejmy, że edcsytał swoje raporty i wnio

ski, przesłane konferencji ambasadorów w Pa

ryżu i rządowi włoskiemu. W ssystkie tcbuą wielką

życzliwością dla Polski, którą zresztą potwier

dzają zarządzenia, wydane z jego inicjatywy.

Mussę dodać, że br. de Chreizey, przedstawiciel

Francyi w komisyi kwidzyńskiej, wyraził wobec

mnie zupełnie takie same poglądy i tak samo

ocenił szanse plebiscytu.

.Surowe krytyki, któremi obsypano p. Pavię w

lokalnej prasie polskiej, tłumaczą sobie niedo

świadczeniem i temperamentem jej młodych re

daktorów,

a także pewną

zrozumiałą nie

cierpliwością wobec powolnego orę(dowania ko

misyi, która potrzebowała dość dużo czasu, aby

s:( zoryentować w miejscowych stosunkach.

Położenie Polaków jest tu istotuie bardzo cięż

kie. Trzeba pamiętać, że na całym tym obszarze

plebiscytowym inteligencja polska wcale nie

istnieje. W czterech powiatach, n l!eżących do

obwodu kwidzyńskiego niema ani jednego leka

rza, adwokata, inżyniera, nauczyciela gimnazjal

nego, wyższego nrzędnika Polaka (jest tylko je

den sędzia). W powiecie sztumskim mamy 40

większych właścicieli ziemskich, w powiecie kwi

dzyńskim 8, w innych aui jednego. Dalej, kilku

zaledwie nauczycieli ludowych i kilku księży;

reszta jest albo całkowicie zniemczona, albo tak

obojętna* że do pracy narodowej nie może być

utyt!a. Już to samo wskazuje, ua jak nieprzyswy

cięźone przeszkody natrafia tutaj każda próba

stworzenia polskiej organizacyi! Niema po prostu

kadrów, około których możnaby skupiać polskie

siły. Tem większą zasługę mają jednostki, ktćre

tę żmudną pracę podjęły i wobec tego można im

przebaczyć i błędy popełniona i pewną chactyci

ność ich akcyi. Może jednak należałoby wesprzeć

te usiłowania przez sprowadzenie ludzi ukwalifi

kowanycb z innych dzielnic. Pod tym względem

warszawscy twórcy tujejszych komitetów, i rząd,

postępowali zanadto wstrzemięźliwie. Postawiono

zasadę, aby do akcyi plebiscytowej dopuścić

wyłącznie siły miejscowe albo z Wielkopolski;

to też nawet ks. Adam Czartoryski został wyde

legowany do komisyi olsztyńskiej jedynie jako

właściciel Gołnchowa w Poznańskiem; następ

stwem tego ograniczenia są rażące braki w każ

dym kierunku, które niewiem, czy będsie już

m ożliwe wypełnić. Któż zresztą w porze tak

zpóźaonej zechce oddać się sprawie bardzo nie

pewnej ?

Akcyą polską kieruje komitet plebiscytowy,

kilkakrotnie reorganizowany, który znowu zasta

łem w pe!nem przesileniu. Powstał w Warszawie

przy poparcia rządu i przeniósł się do Kwidzy

n!a dopiero po przybycia komisyi międtysojnszoi

czej. Niema wogóle szczęścia w doborze ludzi.

Propagandę powierzono najpierw człowiekowi o

przeszłości dość awanturniczej, który jednak ma

być wybornym agitatorem i organizatorem. Tym

czasem nasse władze wywiadowcze znalazły jego

nazwisko w spisie niemieckich ajentów i nmieści

fy go z tego powoda w cytadeli warszawskiej!

Muszę jednak dodać, że ladzie tutejsi nietylko Die

chcą uwierzyć w jego winę, ale próbują różnych

sposobów, aby go uwolnić. Prezesem komitetu

został p. Danimirski, obywatel ziemski z powiatu

sztumskiego, wiceprezesem p. Herkle, ziemianin

z powiatn kwidzyńskiego. Propagandą kieruje p.

Dąbkowski z Wielkopolski i kilka księży ; między

nimi X. Rudolf Nowowiejski, brat kompozytora,

pochodzący z W armii. Oprócz tego istnieje w

każdym powiecie t. zw. Rada ludowa dla lokalnej

propagandy.

Przeciwko p, Donimirskiemu powstała silna o

posycya, która mu earsucała brak energii i chcia

ła wysunąć na jego miejsce X. posła Ludwi czaka,

znanego wielkopolskiego działacza. W dwa dni

po moim przyjeżdzie p. Donimirsii zrezygnował

! wyjechał do Warszawy, aby rządowi przedło

żyć swoją dymisję. Wszystkie te przejścia nie

przyczynią się do powodzenia naszej akcyi, która

wymaga pracy wytrwałej, systematycznej i rozu

mnie pokierowanej.

Trzeba bowiem nawet lud czysto polski obn*

deić z odrętwienia, w jakiem go pogrążyła szko

ła, słnżba wojskowa i polityka władz administra

cyjnych. Konsekwentna germ anizacja rozpoczęła

się tutaj wcześniej, niżeli w Wielkopolsce, i na

trafiła ua słabszy opór, głównie z powoda szyb

kiego zanikania polskiej większej własności. Wiel

ką pomoc przynieśli rządowi biskupi warmińscy

których jurysdykcji podlega dawna Pomezauia,

a którzy przeszło od pół wieku germauizują ten

kraj za pośrednictwem duchowieństwa, wychowy

wanego w seminaryum w duchu niemieckim. Nic

dziwnego, ze lud, pozbawiony przewodników świe

ckich i duchownych, przechodząc przez siadru lat

oauki szkoluej wyłącznie niemieckiej, nległ zwol

na naciskowi, zapomniał o swojem pochodzeniu

i przyjął obcy język. Proces ten trwał aż do o

statnich lat i dziś jeszcze można tu wszędzie spo

tkać dzieci, uie umiejące ani jednego polskiego

słowa, których rodzice rozmawiają pomiędzy so

bą i modlą zię po polska! To młode pokolenie

można jeszcze odzyskać.

Osadnictwo niemieckie zaczęło się jeszcze za

czasów krzyżackich, ale dopiero w XIX wieku

przybrało większe rozmiary. Już za czasów pol

skich województwo malborskie miało znaczny pro

cent ludności niemieckiej; po rozbiorze koloniza

cja posuwała się coraz dalej i obecnie powiat

malburski, graniczący bezpośrednio z powiatem

elb!ągskim i Prusami wschodniemi, jest dla nas

stracony. Żadna agitacja nie wskrzesi tam du

cha polskiego ; natomiast w powiecie kwidzyń

skim istnieje jeszcze jakieś podświadome poczu

cie polskiego pochodzenia. Polska część powiatu

za Wisłą została już przyłączoną do Polski, re

szta ma dużą większość niemiecką, która jedoak

przy dłuższem oddziaływaniu polskich wpływów

może z czarem otrząsnąć się z obcych naleciało

śc:i. Do tego jednak nie wystarczą miesiące, ani

aawet lata, ale całe posolenie przejść musi, za

nim nastąpi wewnętrzna przemiana. W każdym

razie Kwidzyn pod panowaniem polskiem nie

będzie stanowić zapory dla rozprzestrzenienia, a

raczej dla odrodzenia polskiej mowy w tych stro

nach, bo jego ciemieckość opiera się zawsze je

szcze na sztucznych podstawach.

Dr A. Beaupró.

Ruch separatystyczny w Niemczech.

Nauen, 27 kwietnia

(P. A, T . Nadchodzą wiadomości, według któ

rych Baw ary a zdecydowaną jest .»tanówtzo na

zerwanie wszelkich stosuuków z Berlinem, gdyby

Berlin miał się stać ogniskiem nowych prądów,

a w srczególności gdyby zagrażała Berlinowi dyk

tatora proletaryatu. Bawarczycy nie chcą dykta

tury. Bawarza miała nawet za czasów królestwa

i niedługo przed rew olucją całkiem demokraty

czny ustrój i lud bawarski zdecydowany jest bro

nić demokracyi wszelkiemi siłami i nie uzna dyk

tatury żadnej klasy. Gdyby koła radykalne chciały

popierać rządy centralistyczne w Niemczech, to

jest rzeczą pewną, że Wirtembergia, jak również

Hesya złączyłyby się z Bawuryą, aby stworzyć

niewzruszalny zapór przeciwko bolszewizmowi.

Korespondent amerykański miał wywiad z bawar

skim miuistrem He:mem, o którym mówi, że jest

to jedna z najtęższych i najzdolniejszych osobi

stości, jakie spotykał w dzisiejszych Niemczech.

Amerykanin charakterysoje Heimema, jako czło

wieka silnej budowy, o głowie Bismarka, w ol

brzymim czaruym kapeluszu, jakie noszą połu

dniowo-amerykańscy plantatorzy bawełny. Heime

wyrażał się bardzo niekorzystnie o dzisiejszym

rządzie centralnym, nie przebierając w słowach.

Na zapytanie, czy prawdą jest, że Francja po

piera w Bawaryi tendencje monarchistyczne, od

raekł Heime: »Ja dotychczas nie jestem separa

tystą, lecz jeżeli te św... . w północnych Niem

czech nareszcie nie zrobią porządku, to stanę się

nim. Bawarya gotowa wtedy sgodzić się nawet na

powrót dynastyi Wittelibachów«.

Z komisyi handlowo-przemysłowej.

Warszawa 27 kwietnia.

(PAT) Na posiedzeniu komisyi hadlowo - prze

mysłowej pos. Adam referował ustawę o poczto

wej Kasie oszczędności, która ma zaatąpić do

tychczasowy dekret w tej sprawie. Posłowie Dia

mand, Koliszer i Rauch byli zdauia, że P. K. O.

powinna być bankiem a

więc wykonywać

wszystkie zlecenia

członków,

wchodzących

w dziedzinę bankowości, natomiast posłowie Brann

i Adam bronili opinii, że P. K. O. winna się

ograniczyć do gromadzenia oszczędności. D ecy

cyzya zapadnie na czwartkowem posiedzenia ko

misyi. Komisya postanowiła, celem spopularyzo

wania P. K. O, i ułatwienia jej konkurencji

z bankami prywatnymi, że podatki od kapita

łów, t. zw. podatki rentowe ponosić będzie sama

P. K . O podobnie, jak to czynią gminne kasy

oszczędności. Jedaocześuie uchwalono, że kapita

ły do 5,000 m.,

złożone wP.K.P.woiuesą

od jakiegokolwiek sekweatrn.

Warszawa 27 kwietnia.

(PAT) Z Po/mania komunikują telefonem:

Od pewnego czasn zauważono W Poznaniu

wzmożoną działalność komunistycznych żywiołów

niemieckich, podburzających robotników. Wczoraj

z tłumu robotników, oczekującego wyniku per

traktacji w sprawie regulacji płac, kilku prowo

katarów strzelało da policyi. Zaatakowana

policya w swojej obrouie odpowie

działa st,rzałami, które zraniły ciężko kil

ka osób, z nich dwie śmiertelnie. W dalszym

ciągu komuuistyezne żywioły niemieckie usiło

wały wywołać większa zaburzenia, podburzając

robotników do ekscesów, Wznoszono okrzyki:

Hoch Deutschland. Przed gmachem policyi roz

winięto niemiecki sstaudar.

Wieczorom nastąpiło znaczne uspokojenie. śp o

łeceeństwo polskie i rchutnicze związki polskie

wyraziły potępienie dla wzmiankowanych eksce=

sów.

Poznań 27 kwietnia.

(PAT) Urzędowo. Godzina 9 wieczorem. Na

skutek ekscesów, wywołanych napaścią na funk

cyonaryuszy policyjnych przed gmachem mini

steryum i wypadków strzelania do oficerów i

żołnierzy polskikh, zarządzono w mieście Pozna

niu i w najbliższych paru powiatach stan oblę

żenia.

Poznań 27 kwietnia.

(PAT) Godzina 11 wieczorem. Na skntek

przedsięwziętych środków przeciw usiłowaniom

wywołania zaburzeń przez komunistyczne żywio

ły niemieckie nastąpiło w mieście znaczne uspo

kojenie. Po ulicach krążą małe patrole wojsko

we. Ruch jest normalny.

0ustalenie granic Gdańska.

Lyon, 27 kwietnia.

(P. A . T .) Międzynarodowa komisya dla ustala

nia granic Gdańska rozpocznie swe prace 27 b m,

Ludność będzie mogła przedstawić owe żądania

podczas pracy komisyi. Niemcy będzie reprezen

tował prezydent rejeocyi Foerster, a miasto

Gdańsk burmistrz Sahoa.

Japończycy na Syberyi.

Wiedeń 27 kwietuia.

(PAT.) Biuro koresp. donosi wedle Voasische

Zeitung z Medyolanu, że poselstwo japońskie w

Rzymie potwierdziło wiad:.m ść, podaną przez

Avanti o posnwauiu aię wojsk japońskich w głąb

Rosyi azjatyckiej. Am nti nawołuje cały proleta

ryat włoski do protestu praeciw groźbie nowej

wojny, która według jego zdania postanowioną

została nie przez samą Japonię, lecz przea całą

koalicyę.

Wiedeń 27 kwietnia.

(P. A. T .) Binro kor«»p. donosi:

Z Tokio donos ą, że wojska japońsk!o dnia 12

b. m. rozbiły zupełnie oddziały wojsk czerwonych,

które zagrażały granicy chińskiej. Zniszczono b ar

dzo wiele m ateryału wojennego.

0 pomoc dla środkowej Europy.

Lyon 27 kwietnia.

(PAT.) Pierwsza konferencya państw sprzymie

rzonych i będących w sojuszu, jako też państw

neutralnych, zwołana z inicjatywy Anglii w celu

przestudiowania kwestyi udzielenia potrzebnych

kredytów Polsce, Austryi i niektórym innym

krajom Europy środkowej, odbyła sif w piątek

Paryżu. Uchwalono program pomocy i odbu

dowy, polegaiący na znacznej pomocy finansowe,

ze strony państw sprzy mierzonych i neutralny ch—

Następuie postanowiono utworzyć w Paryża ko

mitet doradczy, do którego weszłyby reprezenta

cje 12 państw z wyjątkiem Stanów Zjednoczo

nych, które udzielając w przeważnej części kredy

tów, nie mogą oficjalnie uczestniczyć w komite

cie o charakterze równorzędnym. Były reprezen

towane następujące państwa: Norwegia, Szwecja,

Szwajcarya, Stany Zjednoczone, Fraucya, Belgia,

Kanada, Argentyna, Dania i Holandya. Rząd wło

ski, który w zasadzie zgadza się z pro,ektem,

będącym przedmiotem dysknsyi, nie był w moż

ności z powoda krótkiego przeciągu czasu po

między zwołaniem konferencji, a datą zebrania,

wyznaczyć na czas swoich delegatów. Wszystkie

mocarstwa neutralne z wyjątkiem Hiszpanii, która

jeszcae nad sprawą się nie zastanawia, łącsą aię

zgodnie z państwami spray mierzouemi w zamia

rach dostarczenia żywności i artykułów pierwszej

potrzeby krajom, które tego łakną.

Ludność Czecho-Słowacyi.

Budapeszt, 27 kwietnia.

(P. A. T .) Węg. Binro koresp. donosi:

Czeski statystyczay urząd ogłosił następujące

dane w sprawie urzędowego spisa ludności cse

sko-słowackiej:

Czechosłowacya liczy sześć milio

nów Czechów, a siedm milionów mie

szkańców innej narodowości, w tem

przeszło milion Węgrów. Charakterystyczuem jeit,

źe Czesi, znajdujący się w swojem nowom pań

stwie nawet według swej urzędowej, skorygowa

nej, a więc dającej dużo do myślenia statystyki,

tak liczebnej mniejszości, pragną mimo to za

garnąć tak wielką liczbę Węgrów i to wbrew

ich woli.

O rekonstrukcyę gabinetu.

Warszawa 27 kwietaia.

(Tel. wł.) Sprawa przesilenia gabinetowego po

przemówieniach pp. Daszyńskiego i Głąbińskiego

w dyskusyi budżetowej weszła w stadyum przy

gotowawcze. W kuluarach sejmowych mówi się

już ziiDełoie głośno o bliskiej rekonstrukcji gabi

netu. Niema jednak zupełnie jeszcze danych, po

dłog którycb określićby można, w jakim kierao

ku rek onstruk cja ta pójdzie i jakie przybierze

rozmiary. Największą nerwowość okazuje narodo

wa demokracja. Jej główny organ Gaeeia war

szawska stara się wprowadzić zsmięszanie w o

pinii publicznej. Tak n. p . produkuje taką listę kan

dydatów: na ministra spraw zagranicznych: P a

derewski, Daszyński, Lednicki, Jodko, Srokowski.

Za !akt można przyjąć, że rekonstrukcya gabine

tu nastąpi poza narodową demokracyą.

Wieie zależeć będzie ud stanowiska, jakie zaj

mie polska partya socyalistyczna. Od szeregn dni

toczą się nieobowiąznjące rozmowy między rzą

dem a P. P . S. na temat ndziałn jej w rządzie.

W samym klobie P. P . S. panuje w tym wzglę

dzie rosbieżność. Większość jednak przechyla się

do przekonania, że P. P . S. nie może usunąć się

od oopowiedzialncści w chwili, gdy rozgrywają

się się decydujące wypadki. Mówią, śe P. P . S.

wstąpienie swe do rządn uczyniłaby zależnem od

spełnienia następujących warunków: zawarcie po

koju, jak najszybsze uchwalenie konstytucji i, co

zatem idzie, rozwiązanie sejmu i rozpisanie no-j

wych wyborów, wreszcie uregulowanie spraw a-j

prowizacyjnych.

Równie wiele zależeć będzie od stanowiska,

jakie zajmie polskie Stronnictwo ludowe. Okre

ślić je ma już na dsińejaaem posiedzeniu zajmu i

p. Witos. Prawdopodobnie p. Witos, atakowany!

przez część własnych stronników z Galicyi zde- ;

cyduje aię ua podzielenie zię władzą z lewicą.

W takim rasie przesilenie dokonałoby aif bez

większych wstrząśnięć, a tylko kwesty« osobiste

odgrywałyby jesscze rolę. Mówią, że socyaliści

żądaliby dla siebie tek: spraw sagranicsnycb,

przemysłu i handlu, pracy i opieki społecznej

i wiceministerstwa spraw wewnętrznych.

Za stanowczo zachwiane uważane tą stanowiska:

ministra spraw zagranicznych Patka, ministra spra

wiedliwości Hebdzyóskiego i ministra pracy Pe

płowskiego, a od wczoraj także ministra poczt

TołłoczkL Od pewnego już czasu zraża sobie po

ważniejsse koła przez to, źe usuwa fachowych

i wyszkolonych urzędników z Małopolski, a za

stępuje icb niefachowcami, przeważnie inżynierami

z Rosyi. Uitąpili już wiceminister Urbański, szef

sekcji prawniczej Daibor, kierownik sekcji II

Pajor, ustąpić mają dyrektor urzędu pocztowego

Warszawa II Tehorzewaki, i dyrektor telegralo

Krzemiński. W miejsce p. Urbańskiego i Pajora

przyszli pp. Dobrowolski i Chełmiński obaj inży

nierowie. Z tego powodu na wczorajszem posie

dzeniu komisyi baudlowo-przemyzłowej czyniono

ministrowi poczt p. Tołloczce ostre wyrzuty. P.

minister zirytował się i odpowiedział, że oa sta

wiane mu zarzuty nie odpowiada.

Demonstracye polskie na Śląsku Górnym.

Bytom 27 kwietnia.

(P. A. T .) Górny Śląsk był w ubiegłą niedzielę

widownią imponującej manifestacji górnośląskiego

ludu, manifestacji, jakiej joż od zeszłego roku nie

widziano. W odpowiedzi na niemiecka ag tacyę

strajku jeueraloego zebrała się w ubiegłym tygo

dniu ludność polska Górnego Ślą?ka okręgu prze

myślowego, by zamanifestować polski charakter

górnośląskiego okręgu przemysłowego. W zgro

madzeniach tych wzięła udział imponująca li tba

osób: w Katowicach 500000, w Królewskiej Ha

ie 15 000, w Mysłowicach 5.000 w Rudzie

10.000 w Zabrzu 5 000, w Gliwicach 12 000,

w Rybniku 12000, w Radtiszowi= 15 000, w Ras

zynie 8.000 , w Rzędztaławin 7 000 i t. d. Wszyscy

mówcy podkreślali, że ludność polska Góruego

Śląska świadoma swoich praw i swojej siły, po

stawi żądania, których wypełnienia da ludaości

polskiej równouprawnienie i umożliwi plebiscyt.

Wśród gorących okrzyków »Niech żyje Fran

cya«, »Niech żyje koalicja« , przez podniesienie

rąk ucbwaloao rezolucje, których główne myśli

streszczają sę w następujących punktach:

W dziedzinie politycznej. Wszyscy urzędnicy

państwowi na Górnym Śląsku mają złożyć ślu

bowanie komisyi międzysojuszniczej. Landraci i

burmistrzowie miast, stanowiących samodzielne

powiaty, zostauą w swoich czyumściach zawie

szeni i zastąpieni urzędnikami alianckimi, do po

mocy których dodani być mają jeden rzeczoznaw

ca polski i jeden niemiecki, w Opolu zaś repre

zentant ludności polskiej. Usuniętą ma być Si

cherbeitzpolizei i zastąpioną żandarmeryą krajo

wą, składającą się z Polaków i Niemców w sto

sunku icb siły liczebnej. Jęaykiem urzędowym

i sądowym ma być na Górnym Śląsku język pol

ski ua równi z językiem niemieckim. Przywró

coną ma być wolność zbierania się i stowarzy

szania. Zwinąć należy wszystkie wojskowe i pół

wojskowe organizacje i wydalić t. zw. Kreisra*

tów. Należy czemprędzej przeprowadzić spis lu

dności na Górnym Śląsku, a wszystkie żywioły,

rtóre z Niemiec dspłynęły, wydalić. Zuieść na

leży tajną niemiecką policję polityczną.

W dziedzinie szkolnictwa: Język polski ma być

językiem obowiązującym we wszystkich szkołach

językiem wykładowym we wszystkich zakolach

ludowych. Do władz szkolnych w Opolu należy

powołać polskich fachowców.

W dziedzinie aprowizacji: Granica niemiecka

ma być zamknięta i zabroniony wywóz wszel

kiej żywności, zaś wywóz nawozów sztucznych

do Niemiec dozwolony po pokryciu zapotrzebo

wania ludaości. Transporty żywności z Polski,

stojące na granicy, mają być natychmiast dowie

zione. W górneśląskiem Towarzystwie żywnościo

wem sasiędzie co najmniej czterech przedstawi

cieli ludności polskiej, którym ma być także za

pewniona kontrola nad rozdsiałem żywności.

W dziedzinie socyalno-politycznej: Pracodawcy

Niemcy przyjmą z powrotem do pracy wszyst

kich robotników polskich, wydalonych z pobu

dek politycznych, nadto ma być utworzony na

Górnym Śląska ósobay sąd rozjemczy dla spraw

przemysłowych.

W dziedzinie kolejnictwa: Organ katowickiej

dyrekcyi kolejowej m a wychodzić w języka pol

skim i niemieckim, napisy na dworcach i rozpo

rządzenia mają być drukowane w obn językach:

Wzsystkie wnioski publiczności, oraz pracowni

ków kolejowych m sją być odtąd dopuszczane

także w języka polskim, a publiczności wolno

będzie w sprawach podobnych, jak naprzykład

kupowanie biletów, posługiwać się językiem pol

skim na rówui z jęaykiem niemieckim. W admi

nistracji kolejowej ustaną wszelkie prześladowa

n:a polskich urzędników i robotników. Nowe

utworzone straże kolejowe należy natychmiast

rozwiązać.

W dziedzinie górnictwa, hutnictwa i przemy

słu: Utworsonem zostanie dla górników śląskich

osobne starostwo górnicze, które traktować bę

dzie sprawy tak w języka polskim, jak 5 w S(

zyku niemieckim. Przy rozdziale węgla ewzgtęi*

nio:sę będą przedewszystkiem potrzeby «ęfara

śląskiego rola:« t* a i małego przemysłu.

Wśród g »rących oklasków uchwalono powyż

sze rezolucje, odpowiadające w zupełności życzsł

oi m rg ó ła Wśród oioskońcsonych okrzyków na

cześć Polski, anydzjnarodxW8) komisy! i po od

śpiewania hymnu ”ar dowego, wiec zakończona

Ludn.ść polska Górnego Śląska pełoem godności

zachowaniem się wystaw ła sobie świadec:two kul

tury i udowoda ła, źe nie iest bezkrytyczną, przez

politycznych podżegaczy na paska wodzoną ma

są, lecz, źe jeat społeczeństwem dojrzałem poli

tyczn:e, świa ome u swojej narodowości i swoich

celów, o które wszystkie zakusy wszechniemiec*

kich agit«torów rozbiją aię beasilnie.

Poznań 27 kwietnia.

(P. A T.) Onegdaieze wielkie manifestacje pol

skie na Gorajm Śląsku wywi!ały w Ncemsech

ogromne wraźeaie Prasa niemiecka żywo aię nie

mi zajmuje. Depesze iskrowe z Nauen podając (}

pisy tych manifeataoyj, przyznają, że miały one

imponujący przebieg. Równocześnie zapowiadają

te depesze na nadchodzącą niedzielę kontrdemon

stracje niemieckie.

Strajk szkolny na Śląsku.

Cieszyn 27 kwietnia.

(PAT). Zapowiedziany na wczoraj strajk

szkolny rozpoczął zię we wszystkich

szkołach polskich obu prefektur. Nauczy

cielstwo polskie z tej okasyi wydało do społe

czeństwa odezwę następującej treści:

»Postanowienie komisyi międzynarodowej z dnia

16 bm. w sprawie administracyi szkolnej oddaje

nauczycielstwo polskie poza linią demarkacyjną

w służbę władzy zeskiej. Nauczycielstwo polskie

zaprotestowało przeciw tema i postanowiło za

rządzeń nowych nie słuchać. Chcemy, jak jeden

mąż, wytrwać przr dotychczasowej prawowitej

władzy polskiej. Nie przekupią nas ofiarowane

nam »kołkowane« (stemplowane pieniądze ese

skie). Na znak protestu postanowiliśmy trzydnio

wy szkolny strajk demonstracyjny od 26 do 28

bm. Ufamy, że całe społeczeństwo na Śląsku po

drze nas w tej walce, jaką podejmujemy i że

słaszna nasza sprawa odniesie zwycięstwo. Gese

tralny komitet nauczycielski.

Przed wyborami na Pomorzu.

Toruń 27 kwietnia.

(P. A. T.) Głos robotnika, organu narodowego

stronnictwa robotniczego na Pomorzu, zamieszcza

list kapitana Soehy-Poprowskiego, szala kancela

ryi jenerała Hallera, którego kandydaturę na po

sła do sejmu postawił związek ludowo-narodowy.

List mówi, że jenerał Haller nieprayjmie kandy

datury od żadnego poszczególnego stronnictwa,

lecz jedynie w razie wyboru przez listę narodo

wą i chrseściaóską, która winna być utworzona

przeciwko żywiołowi niemieckiemu, zwłaszcza

w okręgu bardziaj zagrożonym, kaszubskim. Roz

bicie stronnictwa pomorskiego przy wyborach hy

toby dla jenerała, który calem sercem związał się

z Pomorzem, bardzo bolesne.

i,Czai« wyebedii zsdzisaDle e godzin* I raaa,

Numer pojedynczy f Mk.

FKIIUMIBATA VTIO8l:

| półrocznie aa kwarta! nalmiesią«

W Klikowi« w niejma

t82Mk. — L66 Mk.

f. 22Mk, -

*dao«»ai»)a ie do*«

ui»_L72

*-ł.24»-t

144*_t.72

*-f.24»-f.

w m uycbpaństw ach

68,_f.gą»_I.*28»-Ł

Frenomera)e przyjmują i Administracja C*a«4S w Krakowie i urzędy pocztowe. M iejscową pre

n u m e r a t ę : B i u o dzienników Hopcae i Salom onow a, Hupczyc ul. Jagiellońska, Bracia Hiidowi*

trafika w Sukiennicach. księgarnia Poturalzkiego w Podgórzu. We Lwow ie »C za «

jezt do nabycia w biurach d n e n. 8 . Sokoło wskiego, Reklama praaowa K. Buchstaba, dalej w Tarnowie,

«*testowi e, Ja*ie. » ow y m Sączu, Zakopanem, w księgarniach, oraz u portyerów kolejowych. W Lublioi»

P,, m , aCŁ-* Mmro dzienników »Rekord« Radom, w Przemyślu w biurze dzienników E. Billet,

9 WARSZAWIE: Biur« dzisnuików Promie«, ulica Widtk 19.

Biura przyjmują ogłoszenia w cenie od wiersza nonpareilem za kaidy ras 2 Mk_ układ tabelam m njH

cyfrowy, skomplikowany I Mk. N adesłane od miejsca wiersza frukiem nonp. 5 Mk. N ekrologu od H

miejsca ariersza drukiem nonp. 4 Mk. K o m u n ik a ty handlowe po kronice i po dziale ekonomieznymJra-]H

munikaty prywatne, śluby, zaręczyny i t.p . po 7 Mk. od miejsca srierssa nonp. Cena podana za jeden raz,)H

Ogłoszenia przyjm ują:

W W arsza w ie główna reprezentacja L. i E. Metz! i Ska. ulica Marszałkowska IB% nadto oglosssnas)l

przyjmują Reklama Polska Jasna 10, (także w Gdańsku). L Buehweitz Marszałkowska 120, B. B uchweits H

Fredry 4,* T. Pietraszek Marszałkowska 115, M. J. Freid Rymarska 16, L 8teingias Walców 8, J a n A p ta - 1

Zielna 26, Międzynarodowe biuro ogłoszeń Galerya Lusembnrg, L. K, Straszewicz (dla ogłoszeń a m e ry -:H

kańskich); w W ilnie S. Jutsn Niemiecka 4, Jankowski-Gradowitg Wielka 96; w e L w o w ie S t Sokó»jH

łowski, biuro dzienników H. Buchstaba, M. Bracka; w e W l e d h l h R. Mowę, M. Dukes N ach!. Ha asen. H

sten et Vogler, H. Schalek, Bock et Herzfeld, K. Braun, J. Dannenberg, J. Rafael, Oest. Anaeige Go. |

L isty z pieniądzmi i p rz ek a z y pieniężne na prenumeratę i ogłoszenia przyjmuje Administracja »Qus I

«u*. W Londynie Agence Has*« Cheapside. W Paryżu Agence H ara a Place de la Bourse. W Krakowie f l

ogłoszenia przyjmują wszystkie biota dzienników,

Reklam acye nleopleczętow ane nie podlegają opłacie pocztowej,

Listów nieopłaconych nie przyjmuje się. Rękopisów nadsyłanych nie swraea fi+

su r Za każdą zmianę adresu dopłaca się 40hal.

Adres Redafecyl 1Administracji ul. iw. Tomasza Nr. 82. -

TeLNr.M ,l

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction