Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 674 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Jh 182

«5*t«sna**3*

wje’sś.nmw.

«-».Mw Niedziela 9 Sierpnia I***»

W jitaunie ’gpoiMHnEa:sadB

Konto P. K. O. w Krakowie Nr. 400.404.

Konto P. K. O. w W argzaw io Nr. 149.238.

Wykonaniekonkordatu.

Z dniem 2 sierpnia zaczął obowiązywać kon

kordat zawarty pomiędzy Stolicą św . a Poltką;

z tego powodu na porządku dziennym stanął

szereg poważnych zagadnień, k;óre omawia

w ciekawej rzymskiej korespondencji Dzień P

Chodzi tu mianowicie o now e rozgraniczenie

diecezyj — dobta kcścielne, zniesienie ustaw

sprzecznych z konkordatem i nominację no

wych biskupów i arcybiskupów. Co do pierw

szej przypuszczać należy, że dzisiaj w diece

zjach na wschodnich rubieżach Najjaśniejszej

Rzeczypospolitej żywioł niepolski stanow i od

setek b poważny i lo nawet wśród ludności

katolickiej. Otóż teraz w R zymie ścierają się

dwa prądy: jeden, który możnaby nazwać

konserwatywnym, dąży uaogół biorąc do za

chowania obecnego stanu rzeczy, znajduje po

parcie n tych czynników, które chcą gw ałtem

widzieć w rzekomym »szowinizmie" pilskim ,

główną przeszkodę do nawrócenia Rosji, U

krainy i Białorusi i z tego względu nie spo

glądałyby bynajmniej nieżyczliwem okiem na

Litwinów i Białorusinów na stolicach bisku

pich w Wilnie, Pińsku a bodaj nawet i w Łu

cka. Natomiast drugi prąd pragnie przeprowa

dzić nowe granice biskupstw, raczej horyzon

talnie z Zachodu na W schód, zapewniając

w ten sposób bezwzględną przewagę wśród

ludności katolickiej żywic łowi polskiemu, po

nieważ rozumie on doskonale, że rozwydrzona

agitacja nacjonalistyczna proboszczów białoru

skich jest nietylko niezmiernie szkodliwa dla

Polski, lecz również może przygotować po

datny grunt pod schyzmę, która w pewnych

okolicznościach, o których w olę nie wspomi

nać, mogłaby się tam znowu bujnie rozwinąć

Na szczęście mimo, iż pierwszy prąd posiada

wielu wpływowych zwolenników i orędowni

ków, zw łaszcza w niektórych kongregacjach,

to jednak zdaje się, iż ostatecznie weźmie górę

kierunek ,horyzontalny", lecz te rozstrzygnie

się definitywnie prawdopodobnie dopiero gdzieś

pod koniec października, poniew aż konkordat

przewiduje reorganizację podziału terytorial

nego Kościoła w Polsce na dzień 2 listopada

br. zaś do tego czaeu dobrzeby było rozwijać

na gruncie rzymskim odpowiednią propagandę,

polf gającą na w yjaśnieniu istotnego stauu rze

czy, ponieważ nasi liczni nieprzyjaciele z pe

wnością gruszek w popiele nie będą zasypiać!

Z nowem rozgraniczeniem d:ecezyj w Pol

sce łączy się również kwestja obsadzenia no

wy eh biskupstw i arcybiskupstw. Nazwisk

kandydatów na różne stolice wymienia się

sporo, lecz są to wszystko raczej jeszcze do

mysły, Jedynie można uważać za prawie pe

w ne ustąpienie z Wilna ks. biskupa Matnia

wicza, który ssm zresztą oddawna jnż chciał

się całkowicie poświęcić prowadzeniu odno

wionego przezeń Zgromadzenia 0 0 . MałJanów,

W związku z tem mówi się dużo o ]ego

ewentualnym następcy. W pierwszym rzędzie

wchodzi oczywiście w rachubę J. E. ks. Ar

cybiskup Cieplak, k,tórego nominacja przyczy

niłaby się niewątpliwie do wzm ocnienia pol

skości i katolicyzmu na naszych kresach

wschodnich.

I chocikż rząd polski, który w konkordacie

wyraźnie zrzekł się prawa prezentacji bisku

pów, żadnych oficjalnych kroków nie inoże

poczynić w tej sprawie, to jedaak, zdaje się,

że Stolica Apostolska przychyli się do niejed

nokrotnie wyrażonych życzeń katolików wi

leńskich i osadzi na podniesionej do godności

arcybiskupstwa stolicy w grodzie Gedymina

tego, który w najcięższych chwilach był świet

lanym symbolem katolicyzmu i pelskcści w

Rosji sowieckiej.

Z wejściem w życie konkordatu, łączy się

również kwestja zniesienia ustaw, wymierzo

nych przeciwko Kościołowi katolickiemu, w y

danych przez państwo rozbiorcze, prawnie o

bowiązujących jeszcze po dziś dzień w róż

nych dzielnicach Najjaśniejszej Rzeczypospo

litej.

W Rzymie przeważa zdanie, iż wystarczy tu

rozporządzenie p, Prezydenta, poniew aż kon

kordat, ratyfikowany przez sejm i senat, prze

widuje zniesienie wszelkich praw, stojących

z nim w sprzeczności.

Lecz nawet gdyby w Polsce miała zwycię

żyć opinja przeciw, t], że w tym wypadku

konieczna jest nowa uchwała Izb, to i tak

Watykan jest przeświadczony, że będzie to

tylko zw ykłą formalnością i że Jedyna trud

ność mogąca wywołać nawet pewną zwłokę,

będzie polegać na stwierdzeniu, kióre z usta«

państw zaborczych sprzeciwiają się konkorda

towi. Ewentualne rokowania w tej mierze

przeprow adzi prawdopodobnie nuncjatura w

Warszawie z rzeczoznawcami rządowymi.

Natomiast znacznie bardziej skomplikowa

nie przedstawia się kwest]a majątków kościel

nych.

Jak wiadomo, konkordat upoważnia rząd

polski do wywłaszczenia na rzecz państwa

dóbr biskupich, zakonnych, kapitalnych i pa

rafjalnych, przekraczających 150 względnie 30

hektarów, z drogiej jednak strony nakłada

nań obowiązek do wyposażenia biskupstw, se

minariów i probostw w ziemię w wysokości

150 ewentualnie 30 hektarów w tych okoli

cach, w których jak w b. zaborze rosyjskim

Kościół takich majątków nie posiada.

Wszystko zależy oczywiście od tego, w ja

ki sposób postanowienia konkordatu będą u

rzeczywistnione.

Jednakże W atykan sądzi i bodaj że nie bez

słuszności, iż tząd nie będzie się zbytnio spie

szył z wywłaszczeniem majątków kościelnych

którego termin jest całkowicie pozostawiony

do uznania Rady ministrów i że będzie starał

się przep!rowadzić je stopniow o, aby w ten

sposób, o ile możności zaoszczędzić Kościół

w Polsce od zbyt gwałtownych wstrząsaień

W tam mniemaniu ntwierdza kurję rzyra

ską fakt, iż konkordat z Polską w przeci

wieństwie do tego, co miało miejsce w prawie

w szystkich innych krajach europejskich, gdzie

był on wynikiem końcowym walki między

Kościołem a państwem, został zawarty dzięki

w yraźnej w oli Najjaśniejszej Rzeczypospolite]

ujednostajnienia położenia Kościoła na całym

obszarze państwa oraz zapewnienia mu tych

praw i swobód, jakich pozbawiły go państwa

rozbiorowe. I dlatego też w Rzymie głośno

wyrażają nadzieję, że konkordat wejdzie w ży

cie bez wstrząśnień i trudności, które byłyby

Jednakowo szkodliw e ;tak dla Kościoła katoli

ckiego jak i dla naszej zmartwychwstałej oj

czyzay!!

Sprawa optantów w parlamencie niemieckim

Berlin 8 sierpnia.

Dzisiejsze posiedzenie parlamentu poświę

cone było sprawie optantów niemieckich. Mi

mo przygotowania ze strony prasy ławy po

słów były prawie pnste. Na posiedzenia był

obecny ooseł niemiecki w Warszawie Rau

scher. W odpowiedzi na interpelacje w spra

wie optantów niemieckich w Pclsce zabrał

głos minister Stresemann, który w porozumie

niu z rządem pruskim złożył oświadczenie, za

znaczając, że w szelkie usiłowania rządu nie

mieckiego celem złagodzenia narzuconego

Niemcom sądu arbitrażowego Kackenbecka

spełzły ra niczem z powodu cporu rządu pol

skiego. Rokowania z rządem polskim prowa

dzone w Warszaw?ę w styczniu, czerwcu i li

pcu mające na celu uzyskanie rezygnacji Pol

ski z prawa wydalania optantów lab przynaj

mniej ograniczenia tego prawa nie doprowa

dziły do żadnych poważnych rezultatów. Rząd

nczynił wszystko co do niego należała i nikt

koma powierzono rokowania nie zaniedbał tej

sprawy.

Siresamann bronił następnie posła niemie

ckiego w Warszawie Rausęhera przed ataka

mi prasy, zaznaczając, że poseł Rauscher do

ostatniei chwili prowadził rokowania, a na ur

lop udał się dopiero wówczas, gdy s’ę okaza

ło, że dalsze rokowania z rządem polskim by

łyby obniżeniem powagi i godności Niemiec.

Ministerstwo Bpraw zagranicznych otrzymało

wiadomość ze swego konsulatu generalnego

w Polsce, że rząd polski poczynił kroki celem

wydalenia pozostałych optantów niemieckich

w Polsce w ciągu 48 godzin.

W odpowiedzi na to rząd niemiecki zastoso

wał te same kroki względem optantów pol

skich przebywających jeszcze na terenie nie

mieckim. Jeżeli obecnie, oświadczył minister

uskarżamy się na to, ża zagranica za mało

reaguje na polską niesprawiedliwość to w du

żej mierze jesteśmy tema winni wysuwając na

plan pierwszy warunki przebywania optantów

w Pile, podczas gdy w ażniejszą sprawą jest

to, że w 6 lat po wojnie sąsiad nasz wydala

7. kraju dziesiątki i setki rodzin niemieckich.

Rząd polski powołuje się przytem na prawo

formalne wydalania, ale w tym wypadku i

prawo formalne jest wielką krzywdą. Nie po

raź pierwszy Polska postępuje jak żaden inny

naród w Europie(!). Minister przychodzi na

stępnie do rokowań handlow ych i oświadcza,

że przyczyną pretensji Polski do Niemiec jest

to, że z dniem pierwszego stycznia Niemcy

zostały zwolnione z przymusu udzielania naj

większego uprzywilejowania, żadne inne pań

stwo nie rozpoczęło z tego powodu wojny

z Niemcami, nawiązując rokowania handlowe,

jedynie Polska w przeciwieństwie do innych

mocarstw stanęła na tem stanowisku, że na o

bronę prawa Niemiec odpowiedziała zakazem

wwozn towarów niemieckich i z tego samego

pow oda w ydala dziś optantów z Polski. W tej

samej sprawie przemawiali Jeszcze przedsta

wiciele partyj nacjonalistycznych poseł Kurt,

Kaudel, socjalista Dr Nowak, i wszechniemiec

Kube.

rtinbów skutecznych rokowań z rząddm pcl

skim. Senat staw,rć będzięj zawsze w obronie

pr*w przyznanyc!h Gdańs,kowi w traktatach,

zwłaszcza 0 ile ciiodzl 0 ttamodzielność Wol

nego Miuata, oraz w interesie bezwzględaego

utrzymania niemieckiego kulturf,laega stanu

Dosiadania w Gdańska. Przy przestrzegania

teg*» btecnowiska senat trzymał się jedaak bę

dzie zdela od ws?;elkich prowokujących DacJo

aal,stycznych wystąpień z jakiejkolwiek Btrony

by się one nie pojawiły. Senat dążyć będzie

przedewszystkie:m d) posierania i ożywienia

zrujnowanej goupodarki Gdańska. Układ pod

kreślił dalej bomieczoość zreformowania admi

nistracji, zniestenia zbytocznych urzędów oraz

reorganizacji policji, przy zatrzymaniu syste

mu koszarowego.

Podróż Brianda do Londynu.

Paryż 8 sierpnia.

(Tel. wł. fi) Briand w poniedziałek wyjedzie

do Londynu. Pierwsze spotkanie z Chamber

lainem jest naznaczone na wtorek przedpołu

dniem, Briand zabierze ze sobą tekst paktu

bezpieczeństwa i proje)kt układów arbitrażo

wych. Briand pragnie uniknąć dyskusji nad

innemi problemami, w szczególności zaś nad

kwestją długów.

Keła dyplomatyczne francuskie są zdania,

że Francja zgodzi się r.a w stąpienie Niemiec

do Ligi NaPodów, ale bez żadnych, specjalnych

zastrzeżeń i dążyć będzie do pozostawienia jej

wolnej ręki przy ewentualnej akcji na rzecz

Czechosłowacji i Polski. Francja nie zgodzi się

również na przyjęcie projektu Stresemanna,

wedle którego od dnia wstąpienia Niemiec do

Ligi Narodów, aż do chwili ogólnego rozbroje

nia, ma być utworzone stadjum przejściowe.

Briand ma obstawać przy połączeniu sprawy

paktu gwarancyjnego z projektem arbitrażo

wym dla granic wechodnich, jak rów nież przy

żądaniu Francji w kierunku udzielenia w ojsko

wej pomocy Polsce i Czechm,łowacji, T e osta

tnie kwestje mają być omówione bar/dzo szcze

gółowo.

Jeżeli między Briandem a Chamberlainem

dojdzie do porozumienia, nota zostanie w rę

czona . rządom w Brukseli i w Rzymie, jako

też podana do wiadomości rządom Japonji,

Polski i Czechosłowacji. Dopiero po otrzyma

niu odpowiedzi od wymienionych mocarstw

nota będzie przesłana do Berlina.

Londyn 8 sierpnia.

. (AW) Zawiadamiają utzędownie, że Briand

uda się do Londynu w poniedziałek w towa

rzystwie Berthelot*. Legata iFromageol’*. Pierw

sza rozmowa z Chamberlainem nastąDi we

wtorek, a najpóźniej w e czwartek rano Briand

wróci do Paryża. W Londynie Anglja w ystąpi

ze swej strony z projektem, a zadaniem kon

ferencji oba ministrów będzie uzgodnienie po

glądów. Poruszaną będzie również sprawą za

proszenia Stresemanna do podjęcia uk,ładów.

Pytanie tylko czy Stresemann będzie zapro

szony do Genewy, czy taż konferencja mini

strów odbędzie się gdzieindziej, dok;ąd Niemcy

zostaną zaproszone.

Paryż 8 sierpnia.

(Tel. wł. S) Urząd ministerstwa spraw za

granicznych zachowuje zupełną tajemnicę co

do treści dokumentów, jakie zabierze ze sobą

Briand do Londynu.

Londyn 8 sierpnia.

(Tel. wł. D) Daily Herald omawiając zjazd

Brianda z Chamberlainem jest zdania, że ten

zjazd ministrów ma na celu ustalenie wspól

nej akcji dyplomatycznej francusko angielskiej.

Francja domaga się poparcia ze strony Anglji

w Marokkn, Anglja zaś chce pozyskać przy

chylność Francji dla sw ej polityki w Chinach

i w obradach przed Radą Ligi Narodów nad

kw estją IMossuln. W spraw ie paktu Francja

chce otrzymać swobodę działania, by mogła

dotrzymać swych zobowiązań względem Pol

ski. Briandawi ma zaproponow ać Chamber

lain poparcie Jego antysow ieckiej polityki,

a w szczególności kwestję wciągnięcia Polski

do blokn antysow ieckiego. Rola Chamberlaina

jest bardzo trudną, bo musi on dążyć do po

zyskania i Francji i Niemiec do sw ej polityki

antybolszewickiej.

Von Hoesch u Brianda.

Paryż 8 sierpnia.

(PAT) Jak donoszą pisma, Briand przyjął

onegdaj ambasado_ra von Hooscha. W rozmo

w ie poruszono głównie sprawę rokowań, do

tyczących rozbrojenia i paktn bezpieczeństma

Von Hoesch wyraził zadow olenie z decyzj

konferencji ambasadorów w sprawie ewakuacj

Ruhrsortn, Dusseldorfu i Duisburga.

Waika z komunizmem w Bułgar]!.

Sof]a 8 sierpnia.

(AW.) Wczoraj zapadł w W arnie wyrok na

119 tn komunistycznych spiskowców. 33 zo

stało skazanych na śmierć przez powieszenie

a 77 na ciężkie więzienie. Resztę uwolniono

Wywłaszczenie*pomysłem rosyjskim.

1 Pierwszy pomysł masowego wywłaszczenia

i ziemian pojawił się w Damie rosyjskiej i wy*

, szedł od stronnictwa i. zw. kadetów, które

jw ogóle powodow ało się doktrynerskim rady

kalizmem. Już w pierwszej Damie stronnictwo

to wstawiło do swego programu ,wywłaszcze

nie wielkiej własności za sprawiedliwem od

szkodowaniem*, — i zgłosiło odpowiedni wnio

sek Da plenum Izby. Bardzo znamienne było

zacho waEię-się w tej spra« ie Koła pol. złożonego

prawie w yłącznie z narodowych demokratów.

- Do konsisji relaej, która miała rozważać wniosek

i kadetów , należał) trzech przedstawicieli Koła

t polskiego, a między nimi p. Władysław Grab

18ki; oprócz tego wesz,ło w skład tej komisji

trzech posłów Polaków z t. zw. Koła polsko

litewskiego. Olóż endeccy członkowi a komisji

nietylko oświadczyli s!ę za wywłaszczeniem,

ale chcieli nawet przemawiać w obronie wnio

sku kadetów. T;n niezmiernie charakterysty

czny epizod, opisuje na szps!ła-h Słowa wi

leńskiego b. poseł do Damy p. Stanisław Wań

kowicz, członek komisji rolnej.

Błagaliśmy — pisze p. Wańkowicz -

nasi koledzy z Kongresówki, którzy mieli gło

sować za wywłaszczeniem, przynajmniej nie

!1przemawiali za niain, by uniknąć smutnego

widowiska rozbieżności i walki pomiędzy Po

lakami, ponieważ mitliśmy przemawiać prze

ciw wywłaszczeniu,

Poseł Wł. Grabski za nic się nie zgadzał -

chciał koniecznie popierać swem przemówie

niem projekt kad«cki. Ledwie udało Bię na

reszcie wymóc obietnicę, że trzej członkowie

1Koła polskiego nie będą przemawiali.

| W konsekwencji raz przyjętej taktyki, przy

!w ódcy stronnictwa nsrodawo-demokratycznego

}zażądali absolutnej likwidacji polskich ziemian

|n a Litwie i w egóie na kresach wschodnich. Oto

co pisze w tej sprawie p. Wtńkdwicz:

Gdy zaw iązywało się w Wilnie stronnictwo

narodowo-demokratyczne, na posiedzeniu ści

ślej szem organizator przybyły z Warszawy,

w te słowa zwrócił się do nas: ,w y ta Pcla

cy ziemianie jesteście skazani na zagładę —

to kraj niepolski, wię^ obowiązkiem waszym

jest oddrć w szystko Królestwu, opodatkować

się po rublu z dziesięciny na rzecz stronnic

twa, wyprzedać majątki i wynieść się do Kró

lestwa*. Ta propozycja w yw ołała u kilku z nas

najżywsze oburzenie, Jakto, a więc kraje zwią

zane setki lat nierozerwalnie z Polską, stano

wiące jedną całość i siłę państwa, kraje, które

dały Polsce najlepszych Jej synów , najwięk

szego wieszcza, dynastję świetnie panującą, ry

cerzy co piersią swą bronili od najazdów wro

gów, a więc ziemie te, w których prochy oj

ców, dziadów i pradziadów spoczywają — «ą

niepolskie, mamy je cddać dobrowolnie? Dla

kogo — dla partji, bo przecie w zdrowej gło

wie nie powstanie myśl, że Polska może być

wielką, gdy utraci połowę sw ych obszarów

i najdzielniejszych bojowników za Jej istnie

nie !?*

Da!szem następstwem narodowo-demtkra

stycznego programu było wykreślenie wschod

§niej granicy polskiej w traktacie rygskim, -

§w którym dla doktryny partyjnej poświęcono

§ogromny szmat ziemi polskiej...

Obecne zachow anie się stronnictwa narodo*

wo-demokratycznego w sprawie reformy roi

nej, jest więc tyino naturalną konsekwencją

jego tradycyjnej polityki. Pozostało ono wierne

swemu początkowemu programowi..

Pozostaje nam zatem tylko ta słaba pocie

cha, że wywłaszczanie jeBt pomysłem rosyj

skim, przeniesionym wprost z Petersbuiga na

§grant polski.

------------------------------—

Walka o pełne prawa obywatelstwa

dla polskich uzdrowisk.

(Dokończenie).

Ci, co tworzyli pierwszą polską

!ustawę zdrojową, przeoczyli szcze

’gół niezmiernie ważny - doniosłość

*kultury i wykształcenia. Niedopatrze

nie to uwydatnia się bardzo plastycznie w po

stanowieniach o składzie komisy} uzdrowisko

wych. Właścicielowi uzdrowiska, osobistości

z zasady wykształconej przyznano jeden głos.

Natomiast zasiada w niej dwóch delegatów

gminy, jeden delegat właścicieli domów i zno

wu tylko jeden, najwyżej dwóch lekarzy. Tych

5 - 6 osób tworzy właściwą komisję zdrojową.

Jak wyglądać będzie Jej działalność, jeśli de

legaci gminy nie posiadają elementarnego w y

kształcenia i Jeśli z jakichkolwiek pow odów -

może ich być więcej, aniżeli jeden - odaossą

się nieżyczliwie, a nawet wprost wrogi di u

zdrowiska. Jaki pożytek z delegata właścicieli

domów czynszowych, jeśli ten delegat mandat

swój pojmuje jako dobrą sposobność do obrony

ciasnych materjalnych interesów awolcń wła

snych i swoich mandatarju3zy ? Dlaczego

w skład komisji nie wchodzi obowiązkow o

i z wszelkiemi prawami jej członków admini

stracyjny urzędnik pańotwowy z fachowem

5wykształceniem prawniczem jako pełnomocnik

| władzy administracyjnej? Dlaczego niema

]w niej inżyniera? Komisje uzdrowiskowe

i!w składzie, przepisanym przez obowiązującą

] w tej chwili ustaw ę zdrojową, są może dobre,

ale... pro futuro. Ustawy można tworzyć z my

ślą o jutrze, ale trzeba je układać w ten spo

,t sób, aby czyniły zadość wym aganiom dala

dzisiejszego.

Odwet Niemiec za ootantów.

Berlin 8 sierpnia.

(AW.) Na unegdajszem posiedzenia Reichs

tagu partja V oikische wniosła interpelację, do

magającą się zbadania sprawy optantów w Pi

le, natychmiastowego zerwania stosunków dy

plomatycznych z Polską i wydalenia w szyst

kich Polaków z Niemiec. Niemiecko-narodowi

wnieśli interpelację, w której domagają się za

rządzeń odwetowych w stosunku do Polski.

Natomiast socjaliści i komuniści w swej inter

pelacji domagają się popraw y bytu optantów

i ukarania urzędników, którzy ponoszą winę

nieporządków.

Nowy senat w Gdańsku.

Gdańsk 8 sierpnia.

(PAT) Układ zaw arty między socjal-demo

kratami, centrum i liberałami w sprawie utwo

rzenia nowego senatu oparty jest na następu

jących zasadach: Part]e koalicyjne stoją w y

łącznie i lojalnie na grancie stosunków wy

tworzonych przez traktat wersalski i umowy,

istniejące między Polską a Gdańskiem. Uzna

ją one to lojalne stanowisko za jeden z wa—

Skład komisyj uzdrowiskowych nie msże

być wszędzie jednakowy. I ustawa nie może

go z góry określać. Zastrzec to trzeba etatu

tem uzdrowiskowym, podnosząc równocześnie

postulat bezstronności, wykształcenia i wyso

kiego poziomH m crsloego członków komisji.

W ustawie nomieścićby należało postanowie

nie, źe skład i atrybucie komisji zależą od lo

kaloych stosuDków. W pewnych warunkach

będzie można komisji przyznać li-tylko rolę

cinła doradczego. Właściwie rządy spraw ow ał

by w takim razie komisarz rządowy.

Określanie zakresu działalności i władzy ko

misyj uzdrowiskowych wymaga w obecnych

warunkach wielkiej ro?wagi i gruntownej

praktycznej znajomości stom aków , panujących

w uzdrowiskach. Na komisje nie można w kła

dać zbyt wiele obowiązków z tej prostej przy

czyny, że im nie podołają. Najważniejsze ich

zadania tworzyć powinno gromadzenie i do

bre. celowe administrowanie funduszami uzdro

wisk w granicach, zakreślonych przez ustawę

dla uzdrowisk. Nad sprawą obarczania komisji

t. zw. czynnościami porucionemi trzeba się

gruntownie zastanowić. Nienależyte spełnia

nie wynikających z tego tytułu obowiązków

przynosi zawsze i wszędzie niewątpliwą szko

dę, a możność należytego wykonywania o wła

snych siłach jest w zasadzie bardzo ograni

czona. Przy rozstrzygania o odnośnych spra

w ach nie można pomijać komisji, ale lepiej

będzie, jeśli rola jej ograniczy się do w ypo

wiadania zbiorowej opinji, służącej za w ska

zówkę dla władz rządowych, w pierwszym

rzędzie dla starostw. Obciążenie urzędów sta

rościńskich przez przelewanie pewnych czyn

ności na gminy jest w zasadzie niedobre.

W porze zdrojowej przedstawia komisarz zdro

jowy ekspozyturę starostwa, Tylko na tego

rodzaju komisarzy wybierać trzeba urzędni

ków sdminhtracyjnycb, znających potrzeby

naszych uzdrowisk, bardzo taktownych i su

nreanych, nie traktujących swojego mandatu

jako coś w rodzaju wypoczynkowego urlopu.

Spnżjsta j bardzo sprawiedliwe rządy na

terenie uzdrowisk mogą z biegiem czasu zdzia

łać ogromni« wielo, usunąć przyczyny wielu

nieporozumień, przyczynić się do podniesienia

poziomu moralnego i kulturalnego ludzi, któ

rzy niekulturę i niemoralność widzą dopiero

w w ystępku, wiodącym przed kratki pądowe.

Na tem lio rozwinąć się może o wiule łatwiej

uczciwa działalność uświadamiająca, zbiorowa

i indywidualna. I wreszcie musi się obudzić

we wszystkich warstwach społecznych etyczne

poczucie słuszności i prawa i ogromnie ważne

poczucia godności osobistej, które żąda słusznej

zapłaty za pracę, ale gardzi wyzyskiem czy

jałmużną, dawaną w postaci wypraszanych

napiwków .

(

Równorzędnie z administracyjną organizacją

życia w uzdrowiskach postępować musi o r

ganizacja lekarska i organizacja

gospodarcza zdrojownictwa. O lekar

skiej mówiliśmy bardzo niedaw no (zob. Nr. 7

Przeglądu zdrojowa kąpielewego). Na tem miejscu

chcemy raz jeszcze zaznaczyć, że dobro na

szego zdrojownictwa wymaga, ażeby sprawę

tę traktować jako całaść i dążyć do racjonal

nego rozdziału ról leczniczych między krajowe

zakłady zdrojowe, kąpielowe i klimatyczne.

Pilną uwagę poświęcić trzeba przygotowania

sił lekarskicb i sił technicznych. Pierwszo

rzędne znaczenie posiadają tu kli

niczna instytuty fizjoterapeutycz

ne* B/ak ich sprawia, że studenci medycyny

i młodzi tokarze znają balneoterapję, wzgl. fizjo

terapię «btomoutarną raczej tylko w teorji, że

praktyczni« uczą sję jej dopiero w tedy, gdy

rozpo’czynają praktykę lekarską w któremkoU

wiek uzdrowisku. A tak być nie powinno!

fiaczei jeBt na Zachodzie, gdzie zdrojownictwo

zdobyło )iic p ełie prawo obywatelstwa. W in

stytutach fizjoterapeutycznych możnaby kształ

cić tafeże w ykonaw ców zleceń lekarskich.

Do usunięcia braków w wykształceniu le

karskiem przyczynićby się mogła energiczna

inicjatywa generalnej dyrekcji służby i zdro

wia w ścisłsm porozumieniu z ministerstwem

oświaty, przy równoczesnem zainteresowania

tą, dla uzdrownictwa niezmiernie ważną spra

wą wydziałów lekarskich naszych uniwersy

tetów .

Sprawa gospodarczej organiza

cji uzdrowtsk polskich weszła na

właściwą drogę z chwilą stworzenia

związku uzdrowisk. Zadanie takiego

związku rozczłonkowaćby mcżna na trzy za

sadnicze części. Tworzą je l) zastępstwo eko

nomicznych interesów uzdrowisk webec władz

rządowych, 2) centralizacja przemysłowych i

handlowych interesów przed dęb oratw uzdro

w iskowych, 3) fachowe orędownictwo starań,

mających za cel rozwój i rozbudowę uzdro

w isk przy pomocy obcego kapitału. Początki

działalności Związku dają się wskazywać, ża

organizatorowie jego w ten sposób pojmują

zadania zespolą, jednoczącego wszystkie pol

skie uzdrowiska.

Związek uzdrowisk przyczynić się może w

wysokim stopnia do urządzenia krajowych za

kładów i do zjednania im uznania we wszyst

kich warstwach społe’cztńdwa. Z chwilą, kie

dy się to stanie, powie sabie zapewne to spo

łeczeństw o, że uzdrowiska są istotnie częścią

wspólnego społecznego dobra i że z dobrem

tem trzeba się zupełaie realnie zjedaoczyć

przez materjalny współudŁi)ł w ż.ciu i w

ciągłym, statecznym rozwoju krajowych za

kładów lacznicT,yeh. Oznaczać to będzie

ipbłaa uznanie prawa obywatelstwa

wvmw m liii---------------- ----

wynfe»^ mfótftmgto* wtpsMiSK»fil w *MĘfo

Wm§r m]Mlyiiay fl,SSfe.

f***SB«iśU WSfM»i*hi

| S^^^ypSEW

V* f»S-«i* *fc w «***«»

|3ZJ.40ar

*?snanwuuwu d*» Csa»«

f^ m,,

-» t^tówo

jj*» °" »»

isag?W(Łą.

g4,, 20 ,,

1II

t/mmmMOMŚj, smgpm?ftą.i **mkJitomsf* s%sas* w Smtom* f=sHt^!pwańM». SMmÓw « s«**.

*WWttre**» ***»

’"f’? 4 * .*fi9*3e*f*M* » S * * « , H upeafc »U. Jagte?JoAslća,,BrmA« Hiidowie, ul. K am w .

Ifetea, k*ięgiirui* Pntxr*łski«g« i Jaa,sk,ego w Podgórzu. W« Lwowi« »Cłbji« je st do »»bycia -w bi«v*g%

6 ńrs. 3 . Sok(Jowłkiego, Itek)aiuu prinown i K,, i!uchstsbs, dalej w Turnowi«, Hzeszowi«, Jr.fi*, Ste

w ę » ly iA Jtafcwfeeem, w księgarniach, or .n u port;erów kolejowych, W Lublin» kaufew i*ff*ll rfVmir_

w Praerayślu w biors« daśenników 8 . Bil!et i Jadwigi Gródeckiej.

_________

W CĄggZAWiE: Siaro izJtfsOsto P m M , eUcc Wfefefe W .

»mwm**».

.-,.r f" ^ y " aw^ww*jrasłaMBBi

«a M nm iiaenAniimu.

.»**«.

-r*^r-»i

arWgfai irl -;(a)aet

iŁSjiUl.^Wi

80«**«

eandnBywn*«««»*«, «

f’^ 9*,nB,Ł

P*ker%*.,. 1^ ***,4»,

**»»* ri::WTw,u*«L52te«?V^ŁJLi5

*4 si.ejąc» *rem.

«ih»«tmt*gs »ten *»i**, A

l* W-si^JT

^ ;+n r**7 P"WYłw:e cbow-.erwją *J *ate tar.***, w. m m ,sm

*« y w t t w t o Rajtla,n/^Sffi)lLT*

**8r»rtk(e b(,,r» M««dk*« i roto****

*ewakaISO;t.Bw-hweU.laruLwk»i*iR°?*t

rrJT*****

Wielkopolska swncT» m

kLm

? W?’F’

* T«"*-«w*

^*-*wwftewal» !fe

L 8xteingias Ś^ętojereka 34?

H,mao,k* «

A.Fischer MaWkowska 119i Libr%

lT"Hr v’*-

««-’Y»L«k«-mł^

«TcerskaS Wto!k,i» tgeoenreklawl»«^ io° li.’

8/’ *

iaikMUiń*

»«**« .y* «»klarey .Psar

WisiU» 8fl*

iLW

iKwJ’

’ rWtlnf*« ’(!t.«. tMHMb«» * iaa*e*ki-W »»a«

n«^,v i*k(;nS w ^Tv0Hr«tur6*4fc.k^

L’Rafael, Oest. ».naei«, »3*«

VV«d»Ju tu 7 ’

^ aaI**i tWI * H-tsiW U. «raa*. i. OmuaenjMwa

IMA* » oieniadTd

Wot!se,), v3. .In*M» f « , , j ^ t R*i 7. w Bex*U«l« .Ais« Rr*«*W» W

*«

*ss«.*a»ę « ,lm s *spteca *la 50 my,

^»sai

fe**Ta«m«4» ^

Stow^tjfthSMkMi

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction