Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 427 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

M 94.

Kraków 26 Kwietnia — Czwartek.

Rok 1855

Wycliod/.i w Krakowie

siennie o godzinie 8l/s rano, wyjąwszy Poniedziałki i dat następują.t

t’ena:

MIAKOWIK^miesięczna i złr. 30 kr.- kwartalna 4 s?r.

ru kwartaloa razem z przesyłką pocztową 5 złr. m . k.

Prze.d piata

nrwimtie się w księgarni Józefa Czecha przy Głównym R;.ok ( N. u.3.

E lizo przesyłają się franco pocztą wprost do BIÓRA HKBAKCr. czW

wyraziwszy na kopercie Bprenumc racyjne piemącze .

W KRA

Przyjmują się

’)oz,oazssiA, rozprawy, odezwy wszelkiego rodzaju.

i)O iksiknia literackie, księgarskie, handlowe, przemysłowe, rolnicze itp.

O?.^;wła yez-. e e

się sprzedaży, kupna, dzierżaw itp.

?ino;ttatą

w,. rsza petytowego za jednorazowe umieszczenie po 4 kr. nast,ępne po

^ dopłatą ;m 10 krajcarów za kaida puhlijrscyą na stępę! rządowy

Listy

. i ,i ".""rie nitfrrzyjmująsię, wyjąw-zy od stałych !nb znanych korespondentów

’_

Num er pojedynczy kosztuje 10 groszy.

!i. k

Kraików25kwietnia.

Równocześnie dnia 9go kwietnia, w drugi

d/,ień Wielkiej-nocy, rozpoczęły się z zwięk

szon;y cnergi§ dwa działania: pokojowe na

konferencyacli w Wiedniu przy pomocy przy

byłych p.Drouyn He LłwysiAli paszy; wo

jennepod Sebastopolem. Chociaż nie podzie

lamy mniemania, aby trzeci najważniejszy

warunek układów wzięciem Sebastopola lub

odstąpieniem od niego rozstrzygniętym zo

stał, zawsze jednak te równoczesne dzia

łania pokojowe i wojenne wielki wpływ na

siebie nawzajem wywierały; lecz skutku je

go nie znamy. To tylko pewna, iż układy

0 pokój odroczono, gdy tymczasem od ośmiu

dni 2090 przeszło dział ciężkiego \vago

ni:aru grzmi§ dzień i noc z obu stron pod

Sebastopolem. W alk a artyleryi oblężniczej

z forterzn§ (rwa ci.ągle; a chociaż gór§ ma

być oblężnicza, zwycięztwo nio przechyliło

się dot§d na żadn§ stronę, z żadnej strony

nie zamilkły ani nie osłabły strzały. Pod

czas tego boju artyleryi, inżynierya sprzy

mierzonych kieruje podsuwaniem przekopów

1dróg krytych; rosyjska napraw§ wałów i

bateryj. Inne bronie, jakoto piechota, nie

wyst§piły jeszcze czynnie na pole boju arii

przez wycieczki i dywersye z jednej, ani

przez szturmy z drugiej strony; przynajmniej

wiadomości dochodz§ce do Krakowa niewspo

ininaj§ o tein. Bombardowanie rozpoczęte 9

kwietnia, i prowadzone z największ§ energi§

przez dwie doby, zwo!niało 11 i 12go dla

niedokładnie znanych nam jeszcze powodów.

Lecz 13go ogień przyszedłszy

napowrót

..’o ;,.erwwfctćj stry , pro"wadzony "był z/rów n§

z obu stron żywości§ i trwał z tak§ sam§

morą jeszcze. I?go, w chwili odejścia osta

tniej depeszy jenerała Canroberta, którąśmy

w wczorajszym P rz gl§dzie umieścili. Stra

ty z obu stron w ludziach musz§ być zna

czne, między innemi francuzki jenerał inży

nieryi Bi/,()t miał poledz; rezultat działań

ii(znany Prócz bowiem urzędowych depesz

teb graficznych docliodz§c.ycli nas przez K on

staiiiynopol i W iedeń, lub przez Petersburg

i Berlin, dzienniki urzędowe nieprzyniosły

do Krakowa żadnego raportu wodzów po

dniu rozpoczęcia bombardowania zdaj§cych

z niego sprawę. Dzienniki angielskie nie za

mieszczaj§ jeszcze listów od swych kores- j

)oi(dentów z Krymu opisujących bombardo-1

wauie. Listy d )niektórych dzienników niemie

ckich niby od korespondentów z Krymu o

trzymane, powtarzaj§jedyniewiadomości w de ;

penach -telegraficznych zawarte z dodatkiem, j

że był dym i huk kiedy strzelano.

’ .z ekając zanim dokładniejsze wiadomościj

sprawozdania odmaluj§ nam to bombardo

wanie i wykaż§ :ego skutek, podajemy roz

prawę p. Saint-A nge w JournaldesDćbats

zai^szczon§, a opisuj§e§ stan robót oblę

żniozych i twierdzy przed rozpoczęciem o

)ecncgo bombardowania, oraz wyliczając§

powody, dla których oblężenie tak długo się

cięgnie. W

rozprawie tej, o której wczoraj

wspomnieliśmy,starasię p.Saint-Ange poprzeć

pog’§d rz§du francuzkiego na to oblężenie,

pogl;rd podany w Monitorze w pierwszej

części artykułu: ,,Wyprawa na W schód44.

,,Rozprawy i dzieła o umocnieniach i twierdzach

utrzymują, iż każda twierdza wzięlą być powinna

w 3 1 dniach; będziemy zatem szukali powodów dla

czego oblężenie Sebastopola trwa już od sześciu

miesięcy.

Ciroeiaż Sebastopol jest twierdzą nieregularną i

podobny do ogromnego obozu oszańcowanego, u -

tworzonogo z wielu linij razem dośrodkowo się scho

dzących i za słoniony ch wielkiemi dziełami jakoby

war wniami od osobnionymi,— mimo teg o po rów nać g o

można pod w zglądem siły do największych twierdz

znanych, z powodu nagromadzenia na jego obwo

dzie licznych szańców i bateryj, z powodu topogra

fii jvgo okolicy przerżniętej jarami sprzyjająecmi o -

bronsc, z przyczyny skalistego grunta nieprzychylne

go pracom oblęźnie zym . W s zy stkie te okoli czności

są dzisiaj pow-szechnie z n an e i ocenione. Zważając i

na straszną nicregu!arność Sebastopola, mającego

prz, _tej nieprawidfowości um ocnień, wytrzym ałość

i s s S ’tóperti nfijwię!;szyćh- prS’.ridfcrmc-bt;;!c-.’

.’a::ych

fortec, ujrzemy, iż metody wskazano w teoryach o

oblężeniu 3 2 d niow em nie można tu zasto sować.

Piszący tcoryą oblężeń przypuszczają twierdzę o

dziesięciu frontach, to je st o 10 bastyonach, mają

cych przed sobą szańce półksiężycowe, lecz nie

za słonioną odosobnioneini w arow niami napr zód \vy

sunięlemi. Oblegający powinie n objąć trzy bastyony

i dwa szańce półksiężycowe, i otworzyć przekop

w odległości 600 metrów (1800 stóp) od ich wy

skakujących punktów. Pisarze dzieł wojskowych kre

ślą następnie kierunek jaki dać należy przekopom,

drogom k rytym, kosz owanym i podkopom, ws kaz ują

!stanowiska bateryj, przepisują kolej robót na każdy

!dzień i n oc oblężenia. Zalecają oni ażeby nie o d -

: ważać się na niepewne ataki i nie przypuszczać pró

żnych szturmów, lecz prawidłowo posuwać się na -

przód krok za krokiem zakrywając sie ciągle zie

mnym okopem, a 32go dnia Stanią się u wyłomu.

Zasady te są wyborne, a oblegający pogardzając

niemi, straciliby wielką liczbę żołnierzy. Lecz ci

wojskowi teoretycy zdają się przypuszczać, iż oble

gający ma zawsżo pod ręką dostatek żywności, za

pasów wojennych, łudzi, dział i pocisków; iż w szę

dzi e n apotyka nń zietnię miękką t ratwą do kopania,

jak ok,rtło twie rd z Fląndryi; jeżeli l( a trafisz na skałę,

używaj kilofów, mówią oni, lecz fje dodają ani je

dneg o dnia do pr zez nacz ony ch na oblężenie. Mnie

mają, iż ’ biegający posuwa wciąlf i bez przerwy

swoje przekopy mimo ognia i wycieczek nieprzyja

cielskich; teoryą swoją prowadzą abstrakcyjnie, zo

stawiając na boku wszystkie nieprzewidziane trudno

ści, wszystkie niezwykłe zapasy 1 siły jakiemi roz

porządzać moż e oblężony, wszystki zda rze nia i tru

dy tego długiego a każdodziettneg’ boju nazwanego

oblężeniem .

W edług nich, dziesiątego dnia oblężenia powinie

neś ukończyć wszystkie trzy para:’ele, i posuwać

podkop już po otwartym glacis; czternastego powi

nieneś opanować krytą drogę pod zasłoną ognia pe

wnego gatunku szańców zwany h:kawalerami prze

kopowemi; dw’udziestego dnia wfineneś wybić w y

łom w szańc ach półksiężycowych !ub je podmino

wać a na stępnie w nich się utwiejk’zić; dwud zie ste

go szóstego za zynasz bić wyłów w wałach saidej

twierdzy; przez dnie następne pnńujesz nad przej

ściem row u, n trzydziestego drń^iego idziesz do

sztu rm u.

Jeżeli prócz tego twierdza otocż mą jest umocnie

niami zewnetrznemi, jakoto szańcar.i w strzałę przy

końcu przed wała (głaeis) wzniesionetii, zewnetrznemi

krytemi drogami bnmionemi przez lueety, a bastyony s a

mej twierdzy zasłonłońe eontre-gard. mi (rodzaj półko

listego szańca), wówczas dodają le iretycy do zwy

kłych 32 dni oblężenia jeszcze 53 dni na przeła-!

manie tych umocnień. W takim przeto razie w 84 i

dniach twie rd za w zięlą być według nich powinna. !

To jeszcze nio wszystko. Zwykfc bastyon, w k tó -1

rym oblegający wyłom wybija, ok !zielony jest b a - l

ry karta mi od reszty twierdzy wznir. ;ionemi przez o - !

bleżonego przewidującego szlurng: nadto bastyonu

%ran; hs;vr!er, rodzaj n.;,Tego bSstyoatt w tyio sto - ’

jąccgo i nad pierwszym górującego. Wówczas na

utrudnienie robót przy wyłomie dodają teoretycy dni -

18, a cały przeciąg oblężenia oznaczają na dni 102.

Sławny inżynier Bousmard, który kierował obro- ;

ną Gdańska w 1807 r. utrzymuje, iź twierdza opie

rać się nadto może 150 dni, czyli razem 252 d ni,1

jeżeli posiada system min i przeciw-min pod swoim

przedwalem (glacis) i pod głównemi umocnieniami.

Stosownie przeto do ścisłych obrachowań teore

tyków, oblężenie twierdzy, prowadzone wedle pra

wideł sztuki, trwać może przeszło sześć miesięcy, j

chociaż w obrachowanie to nie wchodzą trudności i j

zwłoki sprawione naturą gruntu, ostrością pory ro

ku, siłą załogi i armii odsieczowćj, nakoniec topo- ’

graficznetn położ eniem fortecy, niedozwalającem zu

pełnego jej otoczen:a , w którym to przypadku jest 1

Sebastopol rozdzielony na dwie połowy zatoką mor

----- ,.-- ,

ską półtory mili w wybrzeże wchodzącą.

Dziwaczn e i powikłan e fortyfikacye Seb astopola

odpowiadają wszystkiem wyżej wyliczonym r od zajom

umocnień utrudniających oblężenie. l% ik , w m i e j s c u ^

zewnętrznych dróg krytych, mają Rosyanie \vą\vo§H|

zy; zamiast szańców w strzałę i lunet, w znic-^P

śli przeciw-aprosze i oszańcowane zasadzki; miej

sce wielkich półksiężycowych szańców za stępują "na

przód wysunięte warownie: wieża Małachowa, wiel

ki redan (szaniec w piłę), potrójna baterya nazwa

la bastyonem masztowym, bastyon środkowy i w a

rownia Kw ara ntanny . Samą twierd zę stanowi obwód

nia sta oto czo ny terasow anym murem, przy którym

wznosz ą się silno bat ery e.

Przeszkody w oblęźeniu takiej twierdzy rodzą się

właśnie z jej nieregu!nrności, i z nadzwyczajnej nie

równości g ru n tu ," z który ch zdolny inżynier rosyjski

rodleben umiał zręcznie korzystać dla mnożenia

nrzed n aszemi nogami zawad tysiączneg o k ształtu.

Zmuszony usypać umocnienia naprędce, lecz rozpo

rządzający 30,000 robotników, wzniósł biegle i od

powiednio do okoliczności tymczasowe d zieła, w miej

sce systemu fortyfikacyj nakreślonego przez Yaulr.na,

oraz w miejsce nowożytnego zarysu twierdz przy

pisoW anego hr. M ontalemberto wi, wielkiem u inżynie

rowi 18go wieku.

Wprawdzie umocnienia Sebastopola z ziemi sypa

ne mają tę korzyść, iż kula tonie w nich nie czy

niąc wyłomu; lecz wielka liczba kul, uderzająca

naraz w jedno miejsce, sprawia ogromne oberwanie

ziemi. Granaty zaś zagłębiające sie w zieinnc w ały, x

rozrzucają je pękając. Nakoniec okopy z ziemi sy

pane nie mogą mieć wysokości murów, a jak tylko

kule obsuną trochę ziemię, łatwcm jest wdarcie się

na szaniec.

Niższość naszych dział oblężniczych pod w zglę—

Jem wagomiaru od armat fortecznyeh Sebaśtppolu:

oto okoliczność która najbardziej wpłynęła na p rz c - .

ciągnienie oblężenia. Okoliczność ta była nieprze

widzianą, nikt bowiem nic spodziew ał się aby Ro

syanie zatopili swo okręty i działami 80-finitowemi

z nich wziętemi uzbroili baterye twierdzy. Nasze 16

i 24-funtowe armaty oblężnicze okazały sie wów

c.zas iiiedostaieczueini. T r^ cna w yz nać, ic ob!t-żctio

było wtedy chybione, i wielu zwątpiło o jego po

myślnym skutku. Nadeszła zima, zima nader ostra;

w ciągu tej pory chociaż nie bombardowano twier

dzy, p raco wa no ciągle nad robotami obleżniczemi.

Żołnierze nasi i Anglicy rozwinęli w ś ró d cierpień i

przykrości ostrego podniebia, w nużących pracach

odwagę i stałość, które zdziwiły Europę. W .o n ieć

z początkiem wiosny stanęły ukończoncmi nowo

straszne baterye wzniesione w wybornych stanowi

skach i uzbrojone 400 cięźkicmi działami, rzucają

cemi teraz tysiące pocisków na szańce Scbasto

pola ."

Wysokie Prezydyum c, k. rządu krajo

wego następne przesyła narn ogłoszenie:

N. 2309. Dziedzic Kalwaryi p. Brandys postano

cwMmmmbmrmmA.

TYGODNIK WAKSZAWSKI

XVI.

Chata za wsią i Kraszewski.—

Przelotny rzut oka na li

teraturę. —

Nurina Godhalli i SzokaLki. —

Deoty

ma. —

Księżniczka Janina — Książę Otto Fryde

ryk v. Si hónburg i ślub jego z panną Pamelą.

—

Józef Łabowski.

—

Morderstwo.

Szarada konna

i matematyczna czyli A i B, — Muzyka i Poezya.

Jeden ze znakomitszych pisarzy dowodził, i e każdy

z autorów chwytający za pióro, winien być jeżeli nie

humorystycznym, to przynajmniej zostawać pod wpty

wem dobrego humoru. Wszelka bowiem praca literacka

jeżeli j ą ożywia dowcip i wesołość, daleko zwiększeń

zajęciem się czyta, aniżeli suchy i wymęczony, cho

ciażby nawet najuczeńszy utwór.

Jeżeli zaś dla kogo, to bezwątpienia dla felietonistów

zasada rzeczona powinnaby służyć za podstawę, al

jak tu utrzymać usposobienie do wesołośei, kiedy mi

się traktować o przedmiocie, po przeczytaniu którego

mimowolnie rzuca się ze złością gazetę otwierającą dla

swe kolumny, a wesołość w oburzenie się zmienia.

Takiego to ataku , zw’anego po literacku gazeto-wstrę

tem, doznał każdy, kto tylko przejrzał artykuł Dolęg

traktujący o powieści Kraszewskiego p. n. Chata za wsi;

Już to w’szystkim prawie a do tego ciągłym czytel

nikom Gazet, zdarzało się i nie raz, spotkać z tak śmie

sznyrn, płaskim, i nietrafnym rozbiorem jakiejś np. pra

CV literackiej, że dla doczytania go do samego końca

zbrakło nawet cierpliwości; ale coś tak rażącego i za

razem niskiego, (że się ograniczę na tych tylko przy

rzutnikach) jak zdanie p. Jakóba, w którego u sta ów

ulęga, włoży! najnędzniąjsze jak tylko być może zda

nia i okresy, je szcze dotąd nie zdarzyło się nigdzie

napotkać.

Nie jeden może słusznie się zapyta, jak można od

powiadać na podobną nicdowarzoną rec e nzję, która na

wet nie zasługuje n a żadną uwagę. Pytanie to arcy

s łus zne , dla tego też objaśnię, że nie idzie tu wcale o

rozbiór owej niedołężnej ramoty, ale jedynie o rozbicie

raz na za wsze tej kwestyi : Kto _jest winniejszy, czy ten

co nie umiejący się znalesć w żadnein dobrem towa

rzystwie, gwałtem wdziera się do niego; czy ten co

znając wady jego , gwałtem go w nie wprowadza?

Zdaje się, że wina ciążyć będzie na drugim; dla tego

też warto zapytać Gazety, która bez zarumienienia odwa

1żyła się na drukowanie czegoś podobnego, jak takiego

Dołęgę, toje st nie Dołęgę a Jakóba, i jego sposób

traktowania rzeczy, mogła stawiać obok innych w tej

Gazecie płodów, i wprowadzać w literackie towarzystwo

człowieka, dla którego przedpokój w owem towarzy

stwie, jeszcze byłby zanadto zaszczytnym.

W owąj bowiem rozprawie tego p. Jakóba, s ą takie

myśli, a co więcej takie zda nia , wypowiedziane wy

raźnie i drukowa ne!!!, którychbyśmyjuż nie tylko w pi

śmie , ale nawet ustnie i w poufnein kółku, nieśmieli

powtórzyć, nie dla ich fałsz u, bo każdy mylić się może,

, ale po prostu dla ich nieprzyzwoitości!

i Jeżeli Gazeta myśli się tłumaczyć, że nie jest odpo

wiedzialną za swego korespondenta, z góry odpieramy

ten zarzut. Można nie być odpowiedzialnym za wspót

, pracownika, ale tylko wtedy, gdy ten ma imię, lub

przynajmniej gdy traktuje przedmiot, jakkolwiek my lnie

zawsze jednak w pewnych granicach godności; ale przyj

mować pierwszą lepszą pod m aską korespondencji ra

inotę i brudzić nią kolumny swego pism a, wtedy żadn(

, tłumaczenie niezwolni od winy, jak a na Gazetę za tak

czyn spada.

Gdyby Kraszewski, był tylko połowę dokonał tego

co ju ż dla piśmiennictwa uczynił, j u ż wtedy zasługi

wałby na wzięcie i szacunek u współziomków swoich

czyli więc godziło się z takiem lekceważeniem i pła

skością poniewierać ł pracą i imieniem j e g o ? — niech

każdy bezstronny czytelnik osądzi.

Kraszewskiego zasługi nieopierały się na samej Cha

cie za. wsią, która chociażby nawet była tak słabą, za

jaką w swym rozumie uznał ją p. Jakób, jeszcze nie

nadawałaby nikomu pr aw a, do szarpania sławy jej au

(tora, a do tego w sposób tak niegodny, na który każ- j

dy z miłośników piśmiennictwa się wzdryga.

Przebieżmy tylko przy tej sposobności chociażby po

krotce historyę literatury naszej, nie w zamiarze nau-,

kowej rozprawy, ale jedynie z poglądem na ten przed

miot ze stanowiska pobieżnego sprawozdawcy.

Z końcem roku 17 95 , możemy datować zamknięcie

się epoki, w której jaśniały zaszczytnie w kraju naszym

Imiona: Naruszewicza, Krasickiego, Trembeckiego, Kar

pińskiego, Węgierskiego, Kołłątaja, itd.,

a którą to

epokę możemy nazwać Stanisławowską.

Pod epokę drugą, możnaby podciągnąć tę, jaka prze

szła od r. 1800 po koniec r. 1830 i policzyć ją do

rzędu świetniejszych. Sięgając bowiem od samego jćj

początku, ukażą wam się imiena: Tadeusza Czackiego,

Albertrandego, Andrzeja i Jana Śniadeckich, Staszica,

Juliana Ursyna , Będkowskiego, Kajetana Koźmiana,

Ignacego Potockiego, Ludwika Osińskiego, Franciszka

Ksawerego i Franciszka Salezego Dmochowskich, z któ

rych pierwszy to jest ojciec od r. 1800 , a drugi (syn)

od r. 1819 po raz pierwszy na scenę literacką wy stą

pili. Dolej zn o w u: Felińskiego, Kropińskiego, Franci

szka W ężyka , Humnickiego, Bernatowicza, Bronikow

skiego, Brodzińskiego, Morawskiego, Mrozińskiego, Gó

reckiego, Cypr. Godebskiego i innych; wreszcie słyn

nych owych poetów, jak autora Grażyny, Malczeskie

g o , Goszczyńskiego, Bogdana Zaleskiego, J, Korsaka,

Ódyńca, Gosławskiego itd.

Ud roku zaś 1831, aż do czasów naszych, rozpo

c z jn a się trzecia i ostatnia epoka; a w owej epoce ja

; kież to stanowisko ząjąl Kraszewski. Były przecież

chwile, kiedy ów autor ju ż jako poeta, j u ż powieścio

pisarz, długi czas sam jeden stal na scenie piśmien

nictwa naszego. Kraszewski bowiem jeżeli ju ż nie z a

łożycielem, gdyż powieść za czasów Bernatowiczów i

innych istniała, to bez zaprzeczenia byl wskrzesicie

lem powieściopisarstwa, i obok Chodźki, który z za

Niemna dobiega! do n as, wyprzedzi( świetne na tern

polu imiona, jakiemi są dziś w owym rod zaju: Rze

w uskiego , Korzeniowskiego Grabowskiego itd.

Kraszewski odznacza sie szczegóimtj odszkicowa.

niem przedmiotu, naturalnem oddaniem scen pełnych

efektu, i opowiadaniem potoczystem i gtadkiem, zaró

wno w odmalowaniu obrazu prostoty ja k i wzniosłych

uczuć. W utworach jego pełnych życia i treści, a

zw łaszcz a w późniejszych, do jakich dzisiaj i Chatę

za w sią liczymy, j est wyraźna dążność ku dotykaniu

i rozwijaniu kwestyj żywotnych. Nie wyczerpany w po

mysłach sw oich, przy ogromnych jednocześnie zaso

bach n auki, Kraszewski rzuca w świat jedne myśli po

drugich, ujmując takowe w różnorodne ramy, j ak poe

tyczne , powieścio we, lub historyczne. Jego wszech

stronna wiedza i znajomość rzeczy, jego badanie każ

dego szczegółu , a ztąd rozległy na wszystko pogląd,

wyrobiły w nim znakomitego estetyka, i jednego z rzę

du pierwszych krytyków.

I wszystkie te z asługi, przez jakiegoś Dołęgę i

jWSpólkę, od razu zdeptane zostały i prace jego nazwa

i ne pracami bez sensu, i bredniom owym, jeszcze je

dna z Gazet, otwiera kolum ny!!!— f

Niepodobna ju ż dłużej zatrzymywać sig nad tym o

burzającym każdego przedmiotem, zatem przejdźmy do

czego innego: Zapewne u was są geologowie. Owoż

warto byłoby, aby nam udzielili wiadomość, co rzeczy

wiście znaczy N ori na Godhalli, którą odkrył p Szo

kalski w Warszawie w przedsionku do Kaplicy Panien

Kanoniczek, przy ulicy Senatorskiej, podciągając ten

zabytek geologiczny pod gatunek muszli przedpotopo.

wych. Pomimo bowiem wszelkich p oszukiwań, niepo-

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction