Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 657 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

!S" 513

e«f*ś ró hńi.

ik,i’

;a.ń?

«!?-.’i*«^

*P W ;j Niedtóęla 24 Listopada

Warszawa, 24 listopada,

f?. A, T.) Dzienniki ogłaszają urzędowo na

stępujące ośwfadtreoia Józefa Piłsudskiej o:

2 dniem dzisiejszym przestaję peł

nid obowiązki ministra spraw woj

skowych, zachowując w eałej pełni

nkctiin«, dowództwo polskich sił

zbrojnych.

Najbliższymi moimi pomocnikami w kie

rowanin i tarr.ądzis wojskowym są

8 2 6 1 sztabu naczelnejo jenerał Szeptycki i

pierwszy szef sztabu w ministerstwie spraw woj

»kowyeh pułkownik Wroczyiiski.

Piłsudski wł. x.

MaruamcsH wł. r,

Józef P,łiudski, który prz«* wstąpienie w cha

rakterze ministra d , sccyslifctyczn?go gabinetu

z ł oi;ł tem samem dyktaturę, jaką posiadał przez

dni parę, objął ją, jak się zdaje, napowrót. Pi

szemy; jak się zdaje. Wyraźnie bowiem tego do

dziś dnia nie oświadczył; natomiast zaszły pe

wna fakty, które zdają się na to wskazywać.

Ifsjprzód prze,Iwczoiaj ogłoszono projekt de

kretu, uchwalony na posiedzeniu Rady mini

strów — a więc widocznie z wiedzą dyktatora,

skoro i on do niej należy - a mianowicie *de

kretu o najwyższej władzy reprezentacyjnej re

publiki polskiej«. Wedle tego dekre’u p. Piłsud

ski ma objąć na razie (aż d) zwołania sejmu)

najwyższą władzę, a więc ma nominować mini

strów przed nim odpowiedzialnych, ma zatwier

dzać ustawy i budżet, ma wresrcie mianować

wyższych urzędników państwowych. Słowem: ma

spełniać funkcye głowy państwa. Nie wiadomo,

dlaczego ogłoszono ten projekt, ?anim go dykta

tor podpisał ? Zwłaszcza, że widocznie ma za

miar go podpisać, skoro równocześnie dowiadu

jemy się, ii składa godność ministra, a zaeho

wuje sobie tylko naczelne dowództwo wojska.

A jeszcze mniej wiadomo, dlaczfgo — jeśli ma

eamiar dyktaturę przyjąć - przed paru dniami

do gabinetu wstępował i tem »am?m się jej zrze

kał ?

Z tego rodzaju aktów sprzecznych i niewyraź

nych prześwieca na zewnątrz jakaś ehwiejność

i skłonność do niejasności, która r. funkcyami

dyktatora ni« da się dobrze pogodzić. Jeśli bo

wiem kto, to dyktator powinien być mętem sil

nej woli i zdecydowanej myśli. Inaczej grozi nie

bezpieczeństwo, źe będzie od swego otoczenia

zawisły, przedewszystkiem zaś, źe nie on woj

skiem, ale to otoczenie wojskiem gotowo zapra

gnąć rządzić.

Sprawozdani* ze swojej działalności, jak,a p.

Piłsudski we czwartek uważał za stosowne zło

żyć w formie wywiadu z dziennikarzami (ogło

aeene przez nas w numerze piątkowym) nie ty!—

ko nie pomniesza, ale raczej potwiedza te oba

wy co do jasnej wolt i jasnej myśli dyktotóra.

Wywiad miał miejsce na podstawie ułożonej

przez samego (dyktatora, który najprzód zadał

sam sobie szereg pytań — a następnie na poło

wę ich... oświadczył, że nie odpowie. I tak np,

najprzód zapytał sfę sam siebie, czy i jak da

wno zostały wydane zarządzenia dla odsieczy

Lwowa i Borysławia, a następnie odrzekł, że na

zdaniu zmodyfikował znowu tę swoją własną za

pewtećź i dodał, i e zarządzenia *zostały wydane

dawno, wtedy kiedy jeszcze nie wszczęto głosów

o Lwćw«, My, którzyśmy na te *zarządzenia«

z bliska ’patrzyli, mamy wprawdzie mocne, na

wet bardzo mocno wątpliwości, czy i s t o t n i e tak

było, ale nie o to nam chodzi. Ni8 rozwijając na

szych wątpliwości, pragniemy tylko podkreślić,

*e nietylko ten wstęp do wywiadu jost dziwnie

zawiły, *U tak samo i odpowiedzi na cztery oa

stępując* aute-pytauia.

Każda odpowiedź w pierwszej swojej połowie

mówi bowiem co innego, aniżeli to, co eusjduje

*ię w j»j końcu. Akcya o Lwów *nie daje do

tąd« dyktatorowi »gwarancyi powodzenia«, ale

ini:»o ło napełnia go *dużą ufnością«. Na pyta

nie, es,y wobec niebezpieczeństwa narodowego

myśli dyktator o pt)wołaniu znacznych sił naro

du, dowiadujemy się najprzód, że ma to zamiar

uczynić, al* zaraz potem, źa na razie *powoła

tylko elrimer;ty najgorętsze i najbardziej przyzwy

czajone do idei wojskowości polsk ie}«; s czegoby

mogła wyniknąć obawa, ża elementy — zdaniem

dyktatora — *najgorętsze« będą misły jakieś

pierwszeństwo w przyzwania ich do wojskowej

służby. Wreszcie twierdzenie, że sprawa lwow

ska i inne podobne (Chełmszczyzna) nis powin

ny być branne pesymistycznie, bo ż,łnierz nawet

w razie *nieszczęśliwego rezultatu bitwy nie po

winien tracić nadziei« wątpimy, aby było w zgo

dności z ctlem, dla którego je dyktator wypo

wiada, tj. aby uspokoiło społeczeństwo. Dlaczego

bowiem bitwa o Ruś Czerwoną i o Chełmsssczy

zDę miałaby być przegraną?

W całym tym wywiadzie jeden tylko koniec

jest pocieszający, to jest zapewnienie, że dykta

tur ni« chcą traktować wojska *jako maszyny

do gry partyjnej«. Jestto jedyna nie dwuznaczna

odpowiedź dyktatora, a ci wszyscy, którzy oba

wiają się, aby nadawanie w wojsku pierwszeń

stwa *elementom gorętszym* nie prowadziło do

*gry partyjnej*, przyjmą ją z prawdziwą ulgą.

Oczywiście, o ile zostanie dotrzymaną z większą

ścisłością, aniźttii zapowiedź o rządzie koalicyj

nym i o powołania do niego sił fachowych.

Poświęciliśmy *wywiadowi* kilka nwag ze

wsględa na to, źe p. Piłsudski powraca obecnie

do dyktatury, a więc do godności zwierzchnika

państwa. Od zwierzchnika musimy zaś wymagać

bardzo wielu. Między innemi dwóch rzeczy : bez

stronności w traktowaniu partyj, oraz jasno wy

tkniętego celu przy wykonywaniu władzy. Pod ubo

względami nastręczył już dotąd dyktator pewne

wątpliwości. Podczas ostatniego przesilenia gabi

netowego, jego sympatye do *bojowników« z 1905

ni* pozwoliły ma ocenić z należytą bezstronno

ścią ani istotnego znaczenia partyi socjalistycznej

w ogólnym okładzie sił narodowych, ani kwalifi

kacji rzeczowych, jakie jego towarzysze broni z

przed lat 1S posiadają do wy konania rządów.

Boimy się zaś bardzo, aby obecny *wywiad* nit

oznaczał, że dyktator nie uświadomił jeszcze sam

przed sobą, czego ma na prawdę pragnąć w spra

wie kresów i w sprawie wojska. Gdyby przy wy

konaniu zwierzchuiczych fankcyj nie miał ustalo

nego pod tym względem programu, to jego zawi

t s ł o ś ć od socjalistycznych przyjaciół, których pro—

Wf^aRiie poranne.

dostarczyć wagonów i po jakiej cenie. Bank

rolniczy w Cieszynie przyjmuje

w »zystkis oferty na żywność w peł

nych wagonach i sam załatwia wszelkie

formalności transportowe, a Wojenna Cuntrala

handlowa w Krakowie, ul. Sławkowska 1. wy

płaci pieniądza za okazaniem duplikatu listu

pr?ęwozowego*

Prezydyum Śląskiej Rad? narodowej.

X. Jisef Londain, Dr. Jan Michejda, Dr. Ta

deusz lieger.

----—

Czasi ś Polacy na Śląsku.

pytania *związane z przestrzenią i czasem« *od- j

powiadać nie będzie«. A!e i w tej negacyi uie’gram jest w tych kierunkach powszechnie znany,

pozostał konsekwentnym, gdyż zaraz w następnym *budziłaby poważny niepokój.

0 żywność dla Śląska.

Otrzymujemy następującą odezwę:

Śląsk Cieszyński był jedną z pierwszych ziem

polskich, która zerwała orły eustryackie i ogło—

Biła swą wolność i niepodległość. Biało się to

po SOO-letuiej niewoli Ś ąskn. Od trzech tygodni

ma Śląsk swój prawowity rząd narodowy, wy

brany z trzech stronnictw, a władzy t«j słuchają

bezwzględnie wszyscy Ślązacy. Potężną swą or

ganizacją i siłą swego dncha zdołał nasz lud

tlląski zmusić do ubgłości tych wszystkich nie

mieckich baronów węglowych, fabrykantów, fi

nansistów, urzędników, którzy tyle wieków nad

nim panowali. Na zakusy czesko-niemieckie opa

nowania Śląska odpowiedz »ł śląski robotnik i

rolnik, że tylko s życiem odda zdobytą, wolność,

Ź9 ci, którzyby potrafili ua nowo Siąsk ujarzmić,

zapanują tylko nad ruinami fabryk i kopalń,

nad zgliszczami mjast i wsi, a jedynem trofeom

najeźdźców będą trupy obrońsów. Taki jest ns3K

Śląsk — taki jego lud. Spokój tam panuje wzo

rowy, karność i posłuch; ni stadu waśai partyj

n sj; jedeu cel: wo!na Polska - wszystkich tam

Śląskiem wis! flreina niefceipłeczefiJtwó

Przemysłowy ten kr*j, n»jb«rd*iej zalud;)Uny

w Aastryi, niema lupeiula żywności, o która rząd

austryacki z rozm yci się nie postarał. Góry i

przemysłowe doliny Śląska u,a;ą już tylko na

kilka dni mąki; ziemniaków, mięsa

brak zupełny. Z chwilą, gd y niestanie

żywności, opanowane głodem krociowe rzeate

robotników i górników odwrócą się od tej P- t

ski, która nie potraf.ła powrscającTm dn macie

rzy Ślązakom zapewnić najbardziej skromnego

wyżywienia. Na Śląsk przyjdziepiekło

romchow. Stanie się on łatwym łupom

sąsiadów, którzy z zimnem wyrachowaniem

n a t ę c hwilę czekają. Sąsiednie Czechy

łdcta!y już należącą im część Śląska świetnie zao

patrzyć w żywność i gotują dalsze zapasy dla pol

skich jego części w zamian za uzsasie przynależ

ności do swego państwa. Nasz lud to widzi i sarka

aa opieszałość i niezaradność Polski.

Śiąsk przynosi Polsce jako wiano miliardowe

wartości w kilkudziesięciu egromnychf fabry

kach, kopalniach, zakładach przemysłowych i

iasacb. Rocznie opłacał Śląsk A astry i kilkadzie

siąt milionów podatków. Sama fabryka sachary

ny przynosiła państwa pięć milionów koron

dochodu. Rolska ma zboża i ziemniaków dosyć,

Niestety czekają one w ukryciu na wyższe ceny

a nas« Śląsk głoduje a niechee on jałmużny

e*y podarku, r.a żywnośń chce sprawie

dliwie zapłacić.

—

Choćby tylko te

ziemniaki które dziś jesz’cze nie wy

kopane leżą w ziem i, mogłyby nam

uratować ludność Śląska i jego bo

gactwa. Potomność przeklnie was za opiesza

łość, źe po raz w tóry oddaliście nasz Ś!ąsk,

perłę krainy Polskiej na łup wrorów.

Bajcie górnikom i robotnikom Śłąska źyw uośri

i to natychmiastI Nie chowajcie zapasów! Na

obszarach dworskich, gdzie dotąd nie wykopano

*.teńittiaków, niech nasi włościanie natychmiast

je wykopią pod warunki(! m, źe połowa wykopa

nych ziem niaków pójdzie pod ich kontrolą po

cenie maksymalnej na Śląsk, a wtedy rolnik

p d łki uratuje Siąik polski. Które gminy czy

ohssary Jworsk o mają golowe zieruniaKi, czy

zboże, niech natychmiast piszą do Ranku ro!ni

oeftgo w Cieszynie z podaniem, ile

Spór polsko czeski o Śląsk cieszyński powinien (

być załatwiony zgodnie i polubownie, i to prze* ^

dews zystkiem na podstawie zyczeń bezpośrednio

interesowanej ludności, miejscowej. P orozumienie *

przyszłoby łatwo do skutku, gdyby po stronie

czeskiej rozmaite jednostki nie występowały z

dziwaczne m i uroszczeuiami do pglskieh obsza

rów, wywołując wśród Polaków niepokój i roz

drażnienie. Ź tyrai imperyaiistami nowego po

kroju rozprawia się X. Londzin w Gwiazdce Cie

szyńskiej, dając obraz rozw o ju narodowego Ślą

ska z historycznej perspektywy, wychodząc prz,y- r

tem z założenia, że w obecnych stosunkach je- c

dynie rzec zy w isty stan osiedlenia obu narodów ^

może być pedstawą uregulowania granicy czesko

polskiej.

Czesi powołują się często na to, że w XVI i

XVII. wieku urzędowano na Śląsku cieszyńskim \

po czesku, i książki czeskie były rozpowczechnio

ue pomiędzy ludem. Na to odpowiada X. Lon

dzin:

»Urzędow’ano po czeska od pierwszej połowy

XV. wieku, bo język czeski w owym czasie ma

ło tylko różnił się od polskiego, a polskiego_ ję- 1

z yka kancelaryjnego Die by ło jeszcze w cale, gdyż i

w Polsce urzędowano w tych czasach po łacinie, ,

Pisano po czesku nie ty!ko na Śląsku, lecz także ,

na Węgrzech i w Polsce; słowem wszędzie tam,

gdzie mówiono językiem, zbliżonym do ówczesne

go języka czeskiego, gdzie język czeski b y ł zro- I

zumialszy niż łaciński i niemiecki. Zresztą pisa- (

rze protokołów gminnych, w yroków sądowych i I

dokumentów pergaminowych używali często zw ro

tów i wyrazów polskich tak, że urzędowanie cze

skie nie by ło dla ludności żadnym ciężarem. Oba

języki czeski *i polski bv ł y w ustnem urzędowa^,

mu równouprawnione. Znane mi są dokumenty, !

wystawione ną zamku bielskim z końcem X V II i

wieku, pisane po polsku.

Co do książek czeskich, rzecz przedstawia się s

następująco: W czasach przodreformacyjaych pa

nował w kościołach Ks. Cieszyńskiego, o ile za- 1

chowały się w tym kierunku domumenty histor.,

(

język polski. Podczas reform acji wzmogła się I

czeszczyzna w kościołach Ks. Cieszyńskiego, co

da się łatwo wytłumaczyć tem, że szerząca się ,

reformacya utrzymywała bliskie stosunki z brać

m i czeskimi. Opiekun małoletniego księcia W a

cława, Perstein, sprowadzał z Morawy predy- 1

kantów czeskich, którzy tu wprowadzili język

czeski i śpiew czeski, nadzwyczaj przez braci

czeskich pielęgnowany. W szystko to nie zczechi*

zowało jednak naszej ludności, która była pol

ską i polską pozostała«.

Dalszym czynnikiem w pływów czeskich była

szkoła, która uczyła wyłącznie alfabetu niemie

ckiego. t. zw . szwabachy, podczas gdy książki

polskie były drukowane alfabetem łacińskim; do

obro w drugiej połowie X VIII wieku zaczęto i

p lskie książki tłoczyć szwabachą specyalnie d!a

Śląska.

Oderwanie Ś!ąska górnego od Austryi pow

strzymało napływ księży narodowości polskiej;

zamiast nich osiedlali się na Śląsku cieszyńskim

księża czescy z Moraw, którzy głosili kazania

czeskie i wogó!e popierali czeszczyznę. Za pano

waoia Maryi Teresy wprowadzono w szkołach

lęsyk czeski, stan tan trwał do roku 1848, Mi

mo to wszystko lud polski bynajmniei nie uległ

czechizacyi i w wieku X V II granica etnegrafi

czna szła mniej więcej przez te same okolice,

co obecnie.

W roka 1688 arcbidyakon opolski, Marcin Teo

fil, odbył wizytacyę kanoniczną wszystkich ko

ściołów w Ks. Cieszyńskietn, zaznaczając przy

każdym, w jakim języku głoszone są tam kaza

nia. Na zasadzie tych zapisek można ustalić gra

nicę polsko-czeską

W yw ody swoje kończy X. Londzin taką kon

kluzją :

»Rozumiem debrze, dlaczego Czesi cheą za

trzymać obs-/ary niemieckie w Czechach, ea Mo

rawie i na Śląsku, bo to przeważnie stare ich

dzierżawy, a po części i nasze, jak n. p. najbar

dz;ej na południe wysunięta część Opawskiego

: (komisaryat nysski). Jestem zdania, że należy

tu przeprowadzić desaneksyę i starą krzywdę,

spowodowaną germanizacją, po częśei przynaj

’

mniej naprawić, tak, j«k byłbym za tem, żeby

rgermanizow ane części Śląska pruskiego z m ia

| stem Wrocławiem wcielono do Polski. Krew jest

polska, tylko język polski został gwałtem ludno

i ści wyrw any. Aie polskie obszary na Śląsku

Cieszyńskim były odwiecznie polskie i polskimi

pozostały i dlatego muszą być do Polski przyłą

ezone. My tem samem prawem chcemy Dależeć

do Polski, na podstawie którego Czesi roszczą

i sobie prawo do Słowaezyzny. Zrzeczenie się pra

li wa do Śląska przez Kazimierza Wielkiego nie

J może stanowić podstawy do wcielenia obszarów

t polskich do paóstwa czeskiego, tak, jak nie prze

sekadzało D rowi Kramarzowi ogłosić umowę po

) miedzy państwem creskiem a Habsburgami z r.

k 1526 za nieistniejącą. P rawa narodów są silniej

y sze, niż stare pergaminy.

y łM tie r * być pociągnięta granica międzT pań

atwem poRkiem a państwem Cześkiem? Mojem

ą zdaniem rozstrzygającą pow inna być jedynie gra

nica etnograficzna. Drobne jakieś rzeczki lub na

wet O!za nie stanowiły zapory przy osiedlaniu

się ludów i nie stanowią też w rzeczywistości

graoicy etnograficznej. Najmniej już taką granicą

może być kolej kos zycko-bogumińska, jak niektó

rzy z Czechów leigo się domagają, Dla kolei,

choćby ona była tak ważna, jak kolej koszycko

bogumińska, nie możemy poświęcać połowy Po

laków śląskich. Wyżej przecież mnsi stać czło

wiek, nit kawałek: drogi handlowej.

Prasek. historyA czeski, jest zdania, że do po

ówy XIII wieku całe Ks. Cieszyńskie było p,ol

skie, tylko że zachodnia część jego była fiieza

miaszkała. N, jt,ardziej na zachód były wysunięte

miejscowości polskie: Gnojnik, Grodzisz.cze, Cier

ieko, Kocobęda, Karwina, Dąbrowa, Zabłocie i

Gruszow; na stachód od tych miejscowości roz

ągał się szeroki las, zupełnie aż do granic Mo

rawy, z wyjątkiem Ostrawy i Lubna, Diezamie

szksły. D ipierr, później kot nnlaowały połać tego

mmmmmm*u»,

«mini

kraju różne narody, między nimi Frankowie i

i l’lamowie, lecz byli też wśród nich Słowianie.

W czasie tej kolonizacji posunęli się Polacy tro

chę na zachód, bo obecna polska linia etnogra

ficzna położona jest na zachód od powyżej w y

mienionej.

_Dokąd sięga obecna polska etnograficzna gra

nica językowa? Na to pytanie odpowiada lingwi

sta, profesor D r Kazimierz Nitsch, w swej rozpra

w i e : »D yalekty polskie na Śląsku« w następujący

sposób: Ostatniemi na zachód wsiami, zachowu«

jącemi postać polską, są: Ligotka Kameralna D:«,

brseice, Domaiłowice, Szobiszowiee, Szpluehów,

Więcłowice, Datvnie Górne, Bartowice, Radwa

nice, Mug!inów, Wierzbica. Nasz faktyczuy stan

posiadania nie sięga ta k daleko.

Spierać się o granicę -

,kończy X Lond?in - "

tem z nie będziemy, niech rozstrzygną Warsteaw*.

i Praga«.

1 niemieckiego tajnego archiwum.

Berlin 24 listopada.

Teraz dopiero przeciskają się do powszechnej

wiadomości w Niemczech: niektóre niezmiernie

ciekawe szczegóły z ostatnich miesięcy rządów

dawnego systemia, które wykazują dokomentarnie,

do jakiego stopiaia ogół niemiecki był systema

tycznie utrzymywany pod sugestyą fałszywych

wiadomości, roK;siewauych przez koła rządzące.

Więc najpierw z biur ministerstwa marynarki

wydobyto se n sacyjne rewelacye o ło

ziac|) podyrodnych.

Dotychczas )panowało mniemanie, że Niemcy

rozporządzały pcdcza3 wojay bardzo znaczną

ością tych łor/Ki, które im pozwalały prowadzić

wojnę podwod ną na wszystkich morzach. Obecnie

okazuje się, ;źe gdy w rozejmie koalicya zażą

dała z począt/iu wydania 160 łodzi podwodnych,

przedstawiciel sztabu marynarki musiał odpowie

dzieć, że Niemcy mają ich tylko 114. Ale z tej

liczby zaledwie niecałe 15% było zdolne

wypływać na pełne morze.

dateryały dla budowania łodzi by

yjuż zupełnie wyczerpane; od roku,

aby módz wogóle prowadzić niezbędne naprawy

zastąpić łodzie, zniszczoa» przez nieprzyjaciół,

inżyoierya mar;ynarki musiała całkowicie

demontować 12wielkich statkówwo

ennych wcale nowej fconstrnkcyi, bo z czasu

od roku 1906—1911. Pancerze stalowe i rozmai

wewnętrzne urządzenia tych okrętów zostały

użyte dla budowania łodzi podwodnych; a!e wsku

tek tego flotn bojowa niemiecka była tak osła

biona, że nie mogło być mowy o mierzeniu się

na pełnem morzu z Anglikami. Dreadnooghty i

krążowniki, które zabrała koalicya, obejmują

wszystko, co Niemcy jeszcze posiadsły warto

ściowych statków wojennych. Flota ich składa

się obecnie z torpedowców i kilku statków, prze

znaczonych do specjalnej służby.

Straty w łodziach podwodnych były daleko

większe, aniżeli ogłaszane przez biuro prasowe

marynarki. Wciągu ubiegłych 12 miesię

cy utraciły Niemcy 70 łodzi podwod

nych, i nie zdołano już tego ubytku skompen

sować. Nawet bez rozejmu wojna łodziami pręd

feoby się skończyła.

Stosunki w armii frontowej były również nie

pomyślne. Dezercja szerzyła się na wielką skalę.

iczba dezerterów przed zawarciem

rozejmu d,ochodziła już do 300 000,

czego blisko 100.000 błąkało się po

Belgii.

Wyrób nowych dział był prawie za

kończony wskutek braku bronzu i niektórych

niezbędnych chemikaliów. Ostatnim rozpaczliwym

wysiłkiem zabrano d!a przetopienia szereg po

mników, które jednak nie na długu starczyły.

Ferment wśród żołnierzy wzrastał i zwłaszcza

na wschodzie wydarzały się coraz ozęściai wy

padki odmawiania posłuszeństwa przez całe od

działy, która troskliwie zatajano.

Ostatnia ofenzywa była podjęta bez wiaty w

jej powodzenie. Podczas gdy biura prasowe je

neraloego sztabu i ministerstwa wojny dotowane

olbrzymiomi sumami, szerzyły wśród publiczno

ści zapowiedzi wielkich tryumfów i zwycięskiego

pokoju, główne dowództwo było jut zrezygnowa

ne. W dniu, kiedy marszałek Foch zmusił fian

kowem uderzeniem wojska niemieckie do odwro

tu z nad Marny, do której po raz drugi dotarły,

i Hindeuburg i Ludendorff uznali wojnę za prze

graną; ale klika *młodych książątek i jenerałów«

ńie chciała dać za wygraną i odtrącała wszelką

myśl zawarcia pokoju.

Na pytanie, czy cesarz zaał sytnacyę i jakie

wobec niej zajmował stanowisko, odpowiada hr.

Monte, znany dyplomata bawarski, na podstawia

dokumentów z tajnego archiwum, że cesarzowi

przedkładano odpowiednio przyprawiane relacye

które układał oddział polityczny jeneralnego

sztabu. Relacye te przedstawiały stosunki na

froncie w świetle zupełnie lałszywem, i. musu,Iy

cesarza w błąd wprowadzić. Co się tyczy na

stępcy tronu, rola jego była bez znaczenia, gdyż

horyzont umysłowy tego księcia robił go niezda

tnym do jakiejkolwiek inicjatywy politycznej.

W ogóle sprawozdania teraz ogłaszane o następcy

tronu charakteryzują go dosadnio jako człowieka

bezmyślnego. 0a i książę Ruprecht popełnili

w czasie wojny kilka bardzo niebezpiecznych

błędów strategicznych, któro następnie trzeba

było zwalić na jakichkolwiek niewinnych jenera

łów. Pod koniec wojny dowodztwo ich było no

minalne, gdyż każdemu dodano wyższego oficera

sztabowego, bez którego aprobaty żadne wojsko

we zarządzenie, dotycząca poruszeń armii, nis

mogło być wydane.

Bardzo niepochlebnie ocenia prasa niemiec.ka,

nieskrępowana przez cenzurę, działalność ostat

nich trzech kanclerzy, któ czy uie mieli dość od

wagi cywiluej, ani energii, aby oprzeć się rządzą

cej wojskowej klice, narzucających im swoją po

litykę z całą bezwzględnością. Główną winą ce

sarza było, że swoich kanclerzy nigdy uie po

parł.

Jako głównych winowajców wojny i klęski

uważa obecnie opinia pnbliczna, obok Ludendorf

fa, admirałów Tirpitza i Capelie, jenerała Fal

kenhayna, szefa biura prasowego przy jensral

nym sztabie i naczelnika oddziału politycznego

tamże.

Jest to dopiero początek rewelacyj tajemnic

dawnego systemu. Dalsze badania archiwów przy

niosą nowe niespodzianki.

Przeciw dyktaturze Berlina.

Dążności rewolucyjne i centralistyczne, które

przeważają w Berlinie, przyniosły Niemcom je

szcze jedno niebezpieczeństwo: oto jedność pań

stwa niemieckiego może być łatwo rozbita. Już

teraz republika wschodnio*fryzyjska i wszystkie

republiki południowe Eie uznały wyraźnie rządu

berlińskiego, który jest, ich zdaniem, jednostron

nie złożony. Całe centrum, tak potężne w West

falii i prowincyi nadreńskiej zwalcza otwarcie

gabinet socyalistyczny i gotowe jest raczej oder

wać się od Berlina, aniżeli tolerować ewentualną

dykturę proletaryatu. Słowem dążności odśrodko

we wzmogły się nadzwyczajnie wskutek socjali

stycznych uroszczeń do rządzenia calem pań

stwem i budzą poważne obawy wśród polityków

niemieckich, które znalazły wyraz w depeszach

poniżej zamieszczonych.

Beriifl 24 listopada.

(B. kor.) Koniereucya kierownictwa Rzeszy z

państwami zw,iązkowemi zapobiedz ma ro

związaniu Rzesz y, co byłoby nieuniknionem,

gdyby większość mieszk,ańców Reeszy niemieckiej

trwale była wykluczoną od współdziałania w rzą

dzie. Niemcy południowi, jak pisze Vossische

Zig. są przeciwni wszelkiej dyktaturze. Z wła

szcza w BadeDie, domagają się rychłego zwołania

zgromadzenia narodowego. Bezwarunkowo nikt

n ie podda się dyktatnrzeberlińskiej.

WisdEń 24 listopada.

(B. k.) Wiadomości, nadchodzące z Berlina,

wskazują, że niebezpieczeństwo rozkła

du powiększasięzdnia nadzień. Z wła

szcza ruch se partaty st yczny siliuie

ujawnia się w Niemczech południo

wych. Niezawiśli socyaliści uważają dyktaturę

proietarystu za największą zdobycz rewolucyjną,

którą klasa robotnicza bezwarunkowo musi utrzy

mać. Teoretycznie twierdza, że dyktatura obecna

nie wyklucza zwołania zgromadzenia narodowe

go, lecz zgromadzenie to, mogłoby być zwołane

dopiero r, chwilą, kiedy zdobycze rewolucyi będą

zapewnione. Programem więc socjalistów nieza

w islyrh ,fi obecnej chwili jest nie zgromadzenia

narodowe lecz dalszy ciąg rewolncyi, tak by zgro

madzenie narodowe, które kiedyś się zbierze nie

m iało już w tej sprawie nic dopowiedzenia. Nie

zawiśli odrzucają też wszclai kompromis i grożą,

że w razie gdyby strona przeciwna chciała prze

forsować jakiekolwiek ze swoich żądań, to od

m ówią współpracy w rządzie. Znaczy to, źe u

chrlenie się od rządu skrzydła niezawisłego, w y

wołałoby nową rs,wciucyę.

)-,CZAS** Wychci}i codziennie, a mianowicie o godzicie. 6 rano.

Kamer pojedynczy 30 hal,, z przesyłką pocztową 33 hal.

?itEKt)HBl!ATA WY,YOSIs

! półrocznie jj na kwartał j; na t miesiąc

W Krakowie w miejsce

iyj kor.

h% kor. 50br7kor.50h.

i odnosacniem do

doma jó4 »

,j%

lig ,

Poci!l!i w

A us t r o - W ęg rz ech ........................................

,l»7

»i

9»

» zdwukrotną wysyłką ............

67 kor.

—b

828»50»j9»50*

» w państwie Niemieckie»

..........

m»-.I

!30,_»10 .

W ,onYch Państwach

58,

»J33 ,

. ja.

Prenum eratę przyjmują« Admnimracy*fW-i wKraUywieior,.,dy pocatowe. Miejscowa nre

n u ! n e r a t ę ajencya Bloch ul. (ierŁrmiy, trafika w Sukien icach, Biuru dzienniłów Hopcaaa i Salomo

nowej, Hupczyc ul. Jagiellońska, (U. Tra fik a, Brac a Htldowie w. Karmelicka. We Lwowi» »Cia*«

jestdo nabycia w biurach dt,en . S. 8 osołowskiego, A. OluMwskiego, K. Buchstaba, na stacyacfc kolejowych

w lamowie, Rzeuowie,

Nowym Sączu na pt-rou,*» w ks §yarni k ol-jo wej, tudzież n a in :izrb ełów*

mejszyeb stac v a rh u.portyerów kolejowych, k sięgarnia Podhalańska Zakopane, kmęgarnia .Chodak«w*ki«h

handoimerz, Główna c. t , trefika l.ub!ią, GWwwa «, k, irafika ftadom,! Kantor *pism M, Szenk Radom.

*l!S!*!!Ui|M!lBi!, 1,Yjl*Śffl^lT,*lHB((spi*P|W’imi»oi),«*«iws|^łs««?- |

--------- -

- m . ,|r,(||||||| | ........

Ceny«dmwilod

*a 80 bal, w soboty, n,Vd«B|o. iwi§!e i d,,,a

Jm,

petitowy ot, l,a!

,,kła,1ttae arycrr y cyfrowy, *ko,,,pi,k’owa,,y Rl l,,l. M a,ło.! ,,,«

m,o,sca wiersza dr,,k,em p,.a . k 1 y.; w kał,!y ran Ko«,,,u,kity na,,(,.,w., p, kr.,.,iL ipo d%ta ero

nonuczaynr; kom,,,maty prywatne,

- !.,,,y, zaręczyny, t. ,,

p,, kor. rńo ,,,l miej,ca wier,f,kS dI

katy aa czele rann.y ,, «,,,ner,, ,,rze,! t-krlem po 3 kor. od mej.% w,ers*,.

KOmt,aK

Or!oszon!a I prennnieratę

przyjmują we t.wowio l),i,ra dzienników st Sokołowskie«» A

Olszewsk)ego, K. IJuchstHba; w -/aros!awiu B,,,r,, ,)z(en ,,ków w Po tęrórzn Pnl,.,i H ! T

myślą A. Juszyński ks,ęgarnia j K. Bi)let; w Rzeszowie M Wei-,,r.,at,f w Śtantaławó’wle j"i?b

iV. PV

T»rno^ e M;Łrekach; w Paryż« wył^«,,.

p. W . Kaczkowski,

.1*CjtóSW ił

w Wiednia Haeaensten *

* ogier U Mo,ś,, (takt,.

wsl-stkich filiach); U Schalek M Duie*’

Nt )raun, J. I)annennerg Bo ji. ą Hmfe,M . 11 Kr,,.,!:, f,; Łasz!o (’tylko prenumerata H Gildsch,nidL

A C,,rap.); w Frankfurcie ,Q. ;,j. G. I,. Us,,nę a Gomp; w Prad/.e czeskiej Kr H o% ? Lii

zp,e ,u ,dzmi^ p « e t o pv ni§*,,e na prenumeratę i ogłoszę,,,;, przyjmuje AdmińbtrMy. C,a,!i

w Krakowie. U- ntamacye nteopteczt,towam nie podlegają opłac,ę pocztowej.

Listów nieoplabneych nie przyjmuje się.Rękopisów n»d*y/anych nie *wracat,§

SPS?* Zakażdą zmianę adre ti dopłaca t!ą 40 hal

ADRES REDAKC VrI i ADMINISTR. ul. św. Tomasza Nr. 32. -

Te!. Nr. 51.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu