Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 719 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

93.

Kraków, Niedziela 24 Kwietnia 1887.

Rocznij

CZAS

Przegląd Polityczny.

Kraków

33 kwietnia.

Na wczorajszem posiedzenia Izby panów nza

gadniał Schmerling swój wniosek, domagający się

wybrania komisyi dla zbadania znanego rozporzą

dzenia językowego ministra sprawiedliwości, wy

danego do wyższych sądów krajowych w Pradze

i Bernie. Wniosek ten brzmi: nZ nwagi, iż języ

kiem słnżby wew nętrzrej przy sądach i władzach

politycznych jest język niemiecki; z nwagi, iż tej

zasady trzymać się trzeba w interesie państwa i

jednolitości zarządn; z nwagi, iż rozporządzenie

wys. ministerstwa sprawiedliwości z 23 września

1886 r. zostaje w sprzeczności z temi zasadami;

z nwagi, iż rozporządzenie to nadto nie stoi w bar

monii z wielokrotnemi zapewnieniami p. prezyden

ta ministrów; z nwagi, iż to rozporządzenie nie da

Bię pogodzić z niektóremi postanowieniami Naj

wyższego patentn z 3 maja 1853 r.; z nwagi, iż

z tego rozporządzenia wypłynąć mogą poważne

niedogodności dla Bądownictwa i że przez nie

dysponowanie wielką częścią stann sędziowskiego

ograniczonem zostanie; z nwagi w końca, iż roz

porządzenie to także pod względem prawno-pań

stwowym i politycznym daje powód do poważnych

wątpliwości, zechce wysoka Izba uchwalić: Z gro

ua Izby wybraną zostaje komisya, która ma zba

dać rozporządzenie ministerstwa sprawiedliwości

z 23 września 1886 r. zarówno co do jego prawnej

stropy, jak także ze względu na jego polityczną

doniosłość i przedłożyć Wys. Izbie w tej mierze

sprawozdanie, a względnie odpowiednie wnioski

Wniosek ten uzasadniał Schmerling w dłuższej

przemowie, której główne myśli podaliśmy już

wczoraj w telegraficznem streszczeniu wraz z od

powiedzią prezesa miniBtrów br. Taaffego, który

w mowie, przyjętej przez prawicę żywemi okla

skami, zbijał wywody Schmerlinga. Ku końcowi

swego przemówienia prosił br. Taaffe Izbę, iżby

poruszoną przez Schmerlinga sprawę jak najry

chlej i stanowczo załatwiła i w ten sposób poło

żyła kres dalszemu bałamuceniu ludności. Gdy bo

wiem Schmerling postawił swój wniosek już 28

października, a pierwsze jego czytanie odbyło się

dopiero wczoraj, przeto zachodzi obawa, aby nie

tylko opinia publiczna, ale także stan sędziowski

ze względu na urzędowe stanowisko wnioskodaw

cy nie uległ co do swych zapatrywań na tę wa

żną sprawę jednostronnemu wpływowi. W głoso

waniu uchwalono jednomyślnie przekazać wniosek

Schmerlinga komisyi specyalnej z 15 członków

złożonej, w skład której weszli: Schmerling, Dr

Unger, Dr Haerdtl, baron Hye, Randa, kB. Jerzy

Lobkowitz, hr. Chorinsky, hr. Falkeuhayn, ks.

Sapieha, ks. Hngo Thurn-Taxis, ks. Trzuttmans

dorff, baron Conrad, br. CoudenboYo, Plener i

Szrom. Zaraz po posiedzeniu ukonstytuowała się

komisya, wybierając przewodniczącym ks. Jerze

go Lobkowitza, a sekretarzem ks. Hugona Tburn

Tazis. Pierw sze merytoryczne posiedzenie tej ko

misyi odbędzie się we środę.

W czasie obrad nad ustawą kościełno-polityczną

przemówił także ks. Bismark. W mowie jego nie

znajdujemy tym razem zwykłych napadów na cen

tram:. , przyznaje mu owszem kanclerz pewne za

sługi, za które Niemcy wdzięczne być mogą.

Po oświadczeniu stronnictwa centrum, że głoso

wać będzie za ustawą, po decyzyi, jaka zapadła

w klubie konserwatywnych i wolno-konserwaty

wnych, zapewniającej i z ich strony przyjęcie u

stawy, ks. Bismark wiedział już, że większość

głosów będzie za ustaw ą, groźba więc wycofania

się z ministerstwa pruskiego i ograniczenia się do

czynności kanclerza państwa i ministra spraw za

granicznych, była zbyteczną i należała do rzędn

tych środków taktycznych, któreśmy już wczoraj

scharakteryzowali.

W polemice z Richterem, który otrzymywał, że

obowiązku notyfikacyi pragnie ks. Bismark użyć

w kierunku możności wpływu politycznego na du

chownych, przyznał kanclerz, że tak jest rzeczy

wiście, stwierdził więe tem samem obawy, wyra

żane w katolickich dziennikach niemieckich, że

obowiązek notyfikacyi wydaje duchownych w ręce

przemocy rządn.

Wynika ztąd, jak nieodzownemi teraz są zapo

wiedziane w breve papieskiem starania o stosowną

interpretacyą tych postanowień i określenie jasne,

kto ma rozstrzygać w razie, jeżeli między bisku

pem a naczelnym prezesem zajdzie różnica zdań.

Alarmująca wzmianka w mowie kanclerza o »cięż

kich chwilach, jakie Niemcy jeszcze przechodzić

będą musiały,* a w których zgoda z katolikami

będzie im przydatną, należy do lekarstw jego ap

teki r omowej, których ks. Bismark nie przestanie

używać w parlamenta nem życiu, dopóki cele jego

na polu reform podatkowych nie będą osiągnię

tem u

Aresztowanie francuskiego komisarza policyj

nego Schnaebełe przez władze niemieckie w Paguy,

który przybył podobno do Lotaryngii na wezwa

nie komisarza policyjnego niemieckiego Gautsc-ha,

obudzą powszechne zadziwienie. Wszysey wycze

kują wyjaśnień ze strony rządn niemieckiego.

We Francyi mówiono o tej sprawie dnżo na wie

czorze n ministra spraw zewnętrznych. Wszyscy

zgadzali się na to, że sprawa ta jest trudną

do pojęcia, wygląda na jakąś niewytłumaczoną

niczem prowokacyą i zdaje się być poważnym

symptomem bliskiej wojny, bo chociażby sam ten

wypadek nie doprowadził jeszcze do wojny, to

zdaje on się zapowiadać szereg dalszych prowo

kacyj. Minister spraw zagranicznych sam tylko

nie był tego zdania, doradzał zachowanie się spo

kojne i wystrzeganie się wszelkiej przesady, mia

nowicie przed wyjaśnieniem dokładnej sprawy.

Odzywały się też głosy z grona dyplomatów, że

po niedawnych jeszcze zapewnieniach pokojowych

usposobień, sprawa ta okaże się niezawodnie wy

nikiem prywatnej jakiej intrygi.

W sprawie tej zachodzi nawet wątpliwość, czy

Schnaebel na terytorynm niemiecbiem, czy na

francnskiem aresztowanym został.

Dzienniki francuskie wyrażają zdziwienie, ale

zarazem potrzebę odczekania dokładnego wyja

śnienia sprawy. Figaro nważa to za manewr w in

teresie projektów finansowych niemieckich, wobec

którego wypada Francyi zachować zimną krew.

Po odbycin konferencyi między Flonrensem a

Gobletem, polecił minister sprawiedliwości proku

ratorowi jeneralnemn i prokuratorowi rzeczypospo

litej w Nancy, aby się ndali do Pagny, zbadali

rzecz i nadesłali raport urzędowy.

Prefekt departamentu Menrthe et Moselle przy

był wieczorem dnia 22 b. m. do Paryża i nda

się zaraz do Gobleta, zapewne jni ze sprawozda

niem o bliższych szczegółach tego wypadkn.

Dzienniki nrsędowe berlińskie milczą dotąd o

tej sprawie.

Binro Wolffa donosi, że aresztowanie Schnae*

bła nastąpiło z polecenia sędziego śledczego i po

zostaje w związkn ze spiskami knowanemi w Lo

taryngii.

Jenerał Saletta przybył jnż do Massawy i objął

!iomendę nad załogą.

- - y*n Tu"t"

KORESPONDENCYA ,,CZASU.11

Lwów 22 kwietnia.

(Szkoły przemysłowe na wystawie rolniczo-przemysłowej

w Krakowie).

Q Komisya krajowa dla spraw przemysłn do

mowego i rękodzielniczego, korzystając z przy

rzeczonych przez Wydział krajowy fnndnszów na

koszta ndziałn Bzkół przemysłowych w wystawie

krakowskiej, postanowiła przystąpić do przygoto

wań, celem nrządzenia zbiorowej wystawy tychże

szkół w osobnym pawilonie i zawiadomiła o tem

dyrekcyę wystawy, nadmieniając, że wyznaczyła

ze swego grona specyalny podkomitet dla tej spra

wy, złożony z JE. hr. Włodzimierza Dziednszy

ckiego, Dra Faustyna Jakubowskiego, Dra Ferdy

nanda Weigla, Dra Józefa Wereszczyńskiego i

Lndwika Wierzbickiego.

W pierwszych dniach maja nda się jeden z de

legatów do Krakowa, aby tam poroznmieć się

z dyrekcyą co do wyboru miejsca na pawilon dla

szkół przemysłowych na placn wystawy, jego roz

miarów i finansowego przeprowadzenia sprawy.

Równocześnie rozsyła komisya okólnik d j wszyst

kich zarządów szkół przemysłowych i warstatów

naukowych s zaproszeniem do wzięcia ndziałn

w wystawie w osobnym pawilonie, w którym za

kłady te będą mogły bezpłatnie urządzić wystawę

swoich wytworów.

Pożądanem jest jednak, aby każda szkoła wy

słała tylko te przedmioty, których wyrobu nczy

wedle przepisanego plann wraz z metodycznem

przedstawieniem wyborn używanych w warstacie

szkolnym materyałów, tndzież stopniowego postę

pu roboty, a wreszcie różnicy, jak a zachodzi po

między techniką dawniejszą, a techniką przez

szkołę przyjętą. Tym sposobem i fachowy znawca

przemysłn będzie w stanie z wystawy ocenić uży

teczność tej szkoły; osobistości, opiekujące się roz

wojem przemysłu krajowego( zdołają wówczas oce

nić, o ile szkoła pewna czyni zadość wytkniętemu

jej celowi, szerszy zaś ogół zwiedzających wysta

wę będzie mógł wyrobić sobie prawdziw e wy

obrażenie o obecnym stanie szkolnictwa przemysło

wego w krajn.

Wiedeń 22 kwietnia.

0 Status quo trwa i po świętach dalej. Ks. Ła

banów, domniemany zwolennik dobrych stosnnków

między Anstryą a Rosyą, powrócił, lecz prócz ogół

nych, pokojowych zapewnień nie przywiózł wcale

żadnych propozycyj względem spraw bułgarskich

i wyborn księcia. Taksamo zachowuje się w Kon

stantynopola p. Nelidow. Po wielokrotnych konfe

rencyach z Portą i dwóch audyencyach n snłtana

oświadczył ostatecznie, że Rosya na teraz wcale

mieszać się nie chce, ie sprawa bnigarska jeBzcze

nie dojrzała, ie zatem okólnik do mocarstw, któ

ry Porta przygotowała, lecz wstrzymała, byłby

trokiem zbytecznym, b6Z reznltatn O wysłanie

okólnika z wezwaniem do mocarstw, żeby prze

cież sprawę bułgarską z zabagnienia wydobyć,

nie przestaje jednak p. Wbite n Porty nalegać.

Odbywa się tam rywsłizacya wpływn angielskiego,

i rosyjskiego, której rezultatem jedynym jest nlnbioca

dla Tnrcyi bezczynność. Zresztą moie być do niej

snadnie zastosowanem, ie inertia sapientia. Polit.

Corr. zapewnia, że Porta zastępuje w Zofii prze

kotanie, ii warunkiem niezbędnym dla pozyska

nia Rosyi do akcyi, załatwiającej sprawę bułgar

ską, jest zmiana rejencyi i rządn. Jednakże Riza

bej nadesłał se Zofii memoryał, w którym przed

staw ił: że wbrew nprzednim mniemaniom i otrzy

manej instrnkcyi przekonał się, ii t. zw. partya

Zankowa nie może być braną na seryo, iż cały

kraj trzyma z rejencyą, iż malkontenci są nieli

czni i niezgodni pomiędzy sobą, a uciekają się

wyłącznie do środków nielegalnych i nielojalnych,

knują spiski, podżegają do zabnr/eń. Porta ndzie

Iiła tę notę do wiadomości wszystkich stron t. j .

pp. Nelidowa, Wbitego i Wnlkowieża; może więc

nmywać ręce. Dla rejencyi zaś stała się ta nota

jednym więcej powodem do znanych postanowień

ustalenia stosnnków, przedłożenia jej mandatn

nieoglądania się na mocarstwa, skoro Bnłgaryą

zajmować się nie chcą. Wiadomości, jakoby hr.

Kalnoky był oświadczył Drowi Stoiłowowi, że

przedłożenie mandatn rejencyi wywołałoby kolizye,

naruszając traktat berliński, są wręcz nieprawdzi

we. Hr. Kalnoky widział jeden raz Dra Stoiłowa

i nie oświadczył mn ani słow a więcej, prócz tego,

że do wewnętrznych legalnych spraw bułgarskich

mocarstwa się nie mięszają.

W prywatnym ]iście, który miałem sobie odzie

lony, pisze słyn ny podróżnik i znawca Azyi prof.

Vambery, co następuje: »Doniesienia, które

otrzymuję z Mesbed, Satnarkandn i, Petersbnrga

nie zostawiają żadnej wątpliwości, ie Rosya przy

stępuje do stanow czego zamachn n a Afganistan.

Oprócz kolei środkowo-azyatyckiej rozpoczęto ze

strony Rosyi roboty około regnlacyi i kanaIizo

wania dopływów dawnego O m en, dla niyżnienia

krajn i zorganizowania handlowych, wodnych do

wozów dla kolei.11 Zabawnem jest, ie od chwili

manifestu emira o świętej wojnie, szeikowie pra

wowierni w Konstantynopola ogłaszają go wiel

kim i świętym i uzyskali, ie tam nie wolno dzien

nikom nic donosić o charakterze i zdrowin emira

Jestto złudzenie konających, że Afganistan może

poinódz coś przeciw npadkowi isłamizmn i pod

nieść znaczenie k alifa.

W iedeń 22 kwietnia.

(Opodatkowanie gorzałki).

(a) Dziś jaż znane nam są nchwały, powzięte

na zjeżdzie gorzełników we Lwowie.

—

Jeden

z dzienników tamtejszych objął je dość trafnie

formnłą: non possumus, ale nie wspomniał o tem,

że w yraz tak szorstkiej negacyi tam tylko ma

znaczenie i praktyczną doniosłość, gdzie jak w Wa

tykanie spoczywa obok negacyi niezmierna afirma*

cyi potęga. W naszem położenia n ależy się oba

wiać, że do obrony takiego stanowiska nie dopi

szą siły. Bogdaj tylko rozczarowanie nie naatą

piło zbyt późno, a chwilowe zła !zenie nie zostało

okupione materyalną szkodą. Gdy jednak do tej

jory obydwa rządy nie zgodziły się jeszcze na

jedno, a kadencya parlamentarna dobiega do kre

su, będzie dość czasn na gruntowne przedyskuto

wanie przedmiotn, i niejedno uprzedzenie da się

iowoli nsnnąć. Wczoraj rozeszła się tn pogłoska,

jakoby miano na okn zwołanie Rady państwa we

wrześniu, a to jedynie dla załatwienia dwóch

spraw : opodatkowania cnkrn i wódki. Zwołanie

Rady państwa w tak wczesnej porze rokn nie.

zgadzałoby się z tradycyą obecnego rządn. Ale

strata czasn co do reformy podatków, o których

podwyższenie chodzi, jest ntratą milionów, więc

jyćby mogło — iż w tej pogłosce je st nieco

prawdy.

Zgodliwe usposobienie depntacyi węgierskiej, na

którą widocznie p. Tisza silny wywarł nacisk,

i wyrok trybnnałn dla spraw konstytucyjnych,

który zapadł przy współudziale byłego naszego

marszałka, oto dwa wypadki, które dziś wyłącznie

zajm nją nw agę tutejszych kółek politycznych.

—

Wy jednak pozwólcie mi raz jeszcze powrócić do

wątku przerwanego w ostatniej korespondencyi,

do owych fikcyj w ustawie o podatkn od wódki,

mianowicie do tej fikcyi, na której oBnnte jsą po

stanowienia o opodatkowaniu gorzelni rolniczycb.

Co do tych gorzelni ustawa przypuszcza, iż zacier

odbywa się raz na 24 godzin i na tej podstawie

wymierza ryczałtowy podatek. W rzeczywistości

żadna z tych gorzelni nie zaciera mniej niż trzy

razy, a niektóre zacierają pięć razy na dobę, nie

wykraczając przez to bynajmniej poza ramy usta

wy, działając owszem wedłng danej przez nią wska

zówki. Skoro bowiem nstawa wymierza podatek

od czasn, to oczywiście głównem być mnsi usiło

waniem kontrybnenta, ten opodatkowany czas ile

możności wyzyskać.

—

W tej fikcyi ukryw a się

premia dla gorzelni rolniczych w stosunku do go

rzelni fabrycznych, które znów, jak poprzednio

wykazaliśmy, premiowane są za pomocą fikcyjnego

obliczenia stopni tęgości. Premia dla gorzelni rol

niczych wzrasta w miarę większej na dobę ilości

zac-ierów, ztąd zaś wypływają nader zgnbne eko

nomiczne następstwa. System ten prowadzi z ko

niecznością do marnowania surowych materyałów,

ziemniaków i zboża. Wskntek przynaglonej fer

mentacyi przepada 20 — 25°/0 mączki, zawartej

w zbożn i ziemiabach. Na fikcyę, która kolosalną

w krajn powoduje stratę, można się zgodzić, gdy

jest narzuconą, można ją przyjąć w milczeniu,

jeżli przedstawia Bię, jako konieczny warunek

egzystencyi, ale niepodobna bronić jej z zapałem.

Kn jej obronie powoływano się na ryczałt istnie

jący w Prnsiecb. Ale tam niema fikcyi, podatek

nie jest wymierzonym wedłng okresn czasn, lecz

wedłng ilości zacierów. Z a każdy zacier opłaca

tam gorzelnia podatek, który o tyle jest ryczał

towym, iż nie jest wymierzonym wedłng ilości uzy

skanego spirytnsn, lecz wedłng objętości naczyń fer

mentacyjnych. Tam więc system podatkowy nie znie

wala gorzelnika do zbytniego przynaglania fer

mentacyi, a więc do marnowania materyałów su

rowych.

—

O ile mi wiadomo, anstryacki system

ryczałtowania jest dziś jnż unikatem w enropej

skiem nstaw« dawstwie podatkowem.

Wysokość tej ntajonej premii, czy ulgi, bardzo

jest trndno obliczyć. Na pierwszy rznt oka wy

daje się ona większą, niż jest rzeczywiście. Zysk

bowiem ztąd pochodzący, iż za jednorazową opłatą

zaciera się potrójną albo poczwórną ilość mate

ryałn, trzeba zestawić z wartością materyału zmar

nowanego, większym na słnżbę i paliwo w ydat

kiem, większem zażyciem naczyń i przyrządów.

NA RUINACH

przezZygmunta Sarneckiego.

(3)

(Ciąg dalszy).

Do liczby pragnień Klary należała gorąca chęć

zostania słynną autorką. Pozazdrościła laurów tym

wszystkim, których drukują na welinie i oprawiają

w świeże, różowe i jasno-żółte okładki.

Rzecz była trudniejsza od innych... od wszyst

kich p oprzednich 1

Tn dobra wola i nległość dogadzających jej za

chceniom rodziców nie wystarczała. Niepodobna

było kazać jednemn z pasorzytów, żeby pojechał

do miasta i knpił w kramach talent dla hrabianki.

Ale ten talent cznła ona w skroniach tętniących

gwałtownie, kiedy myśl nowa, lnb pochwycona n

obcego pisarza, mózg jej nawiedziła. Słyszała, jak

grał na jej nerwach, niby na mnzycznym inBtrn

mencie; jak zgrzytał dyssonansami paradoksów...

bo harmonii znpełnej dusza jej znać nie mogła.

Talent był jednak... Pod tym względem s:ę nie

myliła.

Zabrała się więc do pracy, potajemnie w ciszy

swego panieńskiego pokoikn... i w kilka tygodni —

nie oglądając się na zdrowie, nie bacząc na trawiącą

ją gorączkę — napisała powieść, dziw ną, dziką,

szaloną, jak szatan rogatą i złośliwą, lecz jedno

litą, praw ie nową. Pierwsze dzieło wyskoczyło

z jej głowy, jak Minerwa z roztrzaskanej czaszki

JowiszBa

Niezn’ajomość knnsztn nie była dla niej wędzi

dłem, lecz raczej bodźcem do tworzenia. Uniesiona

ślepą odwagą, po barbarzyńsku, jak rozpieszczone

dziecko, traktowała sztnkę pisarską. Ta pani wy

tworna, zdziwiona męstwem, zgwałcona silnym i

namiętnym nściskiem, uleg!a dzieweczce. Powieść,

chociaż od początkn do końca jak krucze pierze

czarna, chociaż pozbawiona artystycznych kon

trastów, chociaż cała improwizowana jednem ogni

stem tchnieniem zwątpienia, w ponurości swojej

posiadała nrok niepowszedni, budziła zajęcie _i ja

śniała znamieniem rzeczywistego talentu. Tn i ow

dzie wytrawny znawca mógł dostrzedz piętno ob

cego wpływu, ale tak zmienione, zatarte i pokryte

indywidualnością młodziutkiej autorki, że ntwór

jej śmiało można było nazw ać, jeśli nie oryginal

nym , to przynajmniej odrębnym i bardzo niezwy

kłym.

Pewnego dnia Klara, z rękopisem ukrytym pod

plnszowym kaftanikiem, zjawiła się w znanej nam

bibliotece, gdzie jenerał przeglądał dzienniki, tylko

co przyniesione z poczty z miasteczka.

—

Niema mamy? — spytała wchodząc.

—

Niema. Czy ch ciałabyś j ą widzieć?

—

Właśnie, że nie.. Chciałam jej nie zastać.

—

Dlaczego?

—

60 mara ci coś powiedzieć... i coś pokazać...

—

W sekrecie przed mamą?

—

Dowie się o wszystkiem później. Dziś zwie

rzę się tylko tobie papeczko.

—

Zaciekawiasz mnie. O co chodzi?

—

Napisałam powieść.

—

Ty?

—

Tak... ja. Czy cię to dziwi?

—

Nie... Ale teraz widzę dlaczego od kilkn ty

godni miewałaś wypieki na twarzy. Lekarz, kie

dy go prosiłem, aby zbadał, co może być tego po

wodem, zanważył silniejsze niż zwykle rozdrażnie

nie nerwów... twierdził jednak, że ci nic złego

nie grozi, że stan twego zdrowia jest zupełnie

normalny. Niedobre dziecko! zabijałaś się pewno

pracą, nie sypiałaś po nocach — i objął wpół Kla

rę, przyciągnął do siebie, posadził na kolanach,

okrywając jej czoło i ręce namiętnemi pocałun

kami.

—

Nol cokolwiekbądż, wolę powieść niż cho

robęl Pokażże to twoje arcydzieło.

Klarcia rozpięła ciepły, pluszowy kaftanik, na

rzucony na kaszmirową bluzę snkienki, i wyjęła

z pod niego spory zeszyt.

—

Przeczytaj — rzekła — tylko tak, żeby mama

nie widziała. Dajesz mi słowo, że nie zobaczy ?

—

Daję... bom ciekawy.

—

A ja jeneralskiemn słowu wierzę. Czytasz

prędko, więc jntro o tej samej porze przyjdę tn

zapytać cię o twoje zdanie. Teraz znikam, bo

mnszę się przejechać z miB Mary... odetchnąć świe

żem powietrzem. Zrobiłam swoje, czas znown my

śleć o zdrowiu. Z p rzyjemnością odpocznę... będę

się wygrzewać na słońca, jak jaszczurka.

Wybiegła ożywiona i swobodna, a wzrok ojca,

pełen miłości, do drzwi ją odprowadził.

Nazajutrz, o oznaczonej godzinie Klarcia zastała

hrabiego, przechadzającego się po bibliotece. By

stre oczy starca to błyskały dumą, to zasępiały

się chmnrą smutku.

—

Cóż? — zapytała dzieweczka.

Jenerał wyprostował się, wyrównał obiema rę

kami biały letni mundnr, m arszczący się mocno

na piersi, stanął przed córką i rzekł z udanym

spokojem.

—

Masz wielki talent.. O ile ja się znam na

tem, masz wielki talent!

—

Więc powieść dobra?

—

Nie. W mojem przekonaniu zła, bardzo zła...

szkodliwa, rewolucyjna, Hafciarska, podkopująca

istniejący porządek rzeczy, ale... prześliczna.

—

Czy ta k ? .. Powtórz! powtórz 1... Mówisz prze

śliczna?

—

Teraz rozumiem, dlaczego nie chciałaś jej

mamie n aprzód przeczyta(!... Byłabyś ją bardzo

zmartwiła.

—

Nie sądzę... Tylko widzisz, z mateczką

niema, jak fakta dokonane. Rozprawimy się z nią,

kiedy rzecz będzie całkiem skończona. Tobie da

łam do przeczytania w rękopisie, bo na twojem

zdania polegam ... mama przeczyta w druku.

Ty to chcesz wydrukować?! — krzyknął je

nerał, chwytając się za głowę.

—

A jakże !... W tym celn tylko pisałam.

—

Dziecko moje najdroższe... Ależ to myśl

okropna, ściągniesz na siebie potępienie wszy

stkich !

—

Nie wszystkich, kiedy ty znajdujesz, że po

wieść prześliczna.

—

Tak, prześliczna... do przeczytania, a potem do

wrzucenia w ogień, do pieca. Gdyby kto inny .. . nie

mówię... może sam zachęciłbym nawet, aby opnbliko

wał.. .Kpię z opinii publicznej... wiem, co w arta...

ale mi o ciebie chodzi, ciebie gubić nie chcę...

—

Papo! jeśli mnie kochasz!.. Powieść moja

mnsi być wydrukowana.

—

Niepodobna!... Coby na to mama powie

działa...

—

Jak już książka wyjdzie z druku, nie będzie

m ogła nic powiedzieć.

—

Dajmy jej do przeczytania wprzódy.

—

Żartujesz?!.,

ani myślę. Znasz mateczkę,

wiesz że sama pisuje legendy błękitne o naszym

rodzie; że pracowała lat parę nad biografią ja

kiegoś świętego, czy błogosławionego, należącego

do naszej rodziny; że czyniła starania o jego ka

nonizacyę... Dać jej przeczytać, ależ to skazać

moją powieść na spalenie 1... Drogi, kochany pa

po, ja cię tak proszę... Wydrukujmy, a potem

fffŻSTcia: rr

Głaskała starca po twarzy, przymiłała się, ko

kietow ała... a on czarowi jej pieszczot i dziecin

nej zalotności oprzeć się nie był w stanie.

—

Nol jnż zresztą!..

—

machnął ręką.

—

Lecz

przynajmniej nie przyznawaj się do auto rstw a...

Podpisz pseudonimem.

—

Za nic w święcie!.. Cbcę, żeby świat cały

wiedział, że jestem autorką, że czasu nie tracę,

że dla sławy nazwiska pracuję...

Myśl jak aś przeleciała jej przez głowę. Uśmie

chnęła się zadowolona... Widocznie znalazła ar

gument, którym spodziewała się ojca przekonać.

—

Wiesz papo — cedziła powoli — Antoś...

syn stryja Stanisław a...

—

Tego czerwonego nafciarza — szepnął je

nerał, targając gniewnie siwe wąsy.

—

Skończył uniwersytet. Pisze także. . . Dzien

niki go wychwalają, pod niebiosa wynoszą...

Muszę stanąć z nim do współzawodnictwa. Nie

chcę, aby on jeden tylko jaśniał w rodzinie, a o

mnie aby mówiono jak o jakimś niemądrym, nie

szczęśliwym Kopcinszkn, zamkniętym w Bereż

nickim zamkn...

—

Czekaj! czekaj 1 — Przechadzał się szero*

kiemi k rokami.

—

Może się to da zrobić... Tylko

jak ja się tem zajmę!.. Mamy nie chciałbym za

smucić .. . Nigdy nie miałem do czynienia z księ

garzami, wydawcami, drukarzami...

—

Major to wszystko załatwi. Poszlesz go...

dasz mu pieniądze na druk i podróż... On to u

skuteczni przedziwnie. Ma stosnnki w świecie li

terackim ... przecież pisnje do gazet korespon

dencye.

—

T ak ... z Bereżnicy! — mruknął hrabia,

krzywiąc usta ironicznym uśmiechem.

—

Czyż Bereżnica nie jest stolicą okolicy?

—

Stolicą! stolicą!.. Więc chcesz koniecznie?

—

Proszę... błagam.

Klarcia złożyła ręce jak do modlitwy.

Jenerał zadzwonił.

Wszedł służący.

—

Prosić do mnie pana majora!

Stnżący wyszedł.

Klarcia rznciła się ojcn na szyję.

—

O! tyś dobry, bardzo dobry 1 Ja cię też za

to kocbam z całej dnszy!

—

Powiedz raczej, żem słaby; że d mon dia

blotin nic odmówić nie umiem. -

—

Całował ją ale

wciąż powtarzał: - O! z ciebie istny djabełeb,

istny djabełek! - Nagle coś sobie przypomniał. —

Ale, ale... zanim major nadejdzie, pomówmy o

twojej pow ieści... Może co jeszcze poprawisz?

—

Chętnie... ale co?.. Słucham.

Jenerał z pod marszczącego się białego, dymo

wego mnndnrn, na którym na ramionach błyszcza

ły złote galony, a na piersiach świecił podwójny

rząd metalowych gnzików, wydobył rękopis z tru

dnością. Widocznie ojciec i córka w jednaki spo

sób ukrywali to, czego nie chcieli hrabinie po

kazać.

—

Nie mamy się czego lękać. Byłam w pokojn

mateczki... pisze. Nie przyjdzie nam przeszkodzić.

—

Otóż widzisz, tn... w pierwszym rozdziale

jeBt coś, co mi przypomina Assommoir Zoli... Mu

siałaś chyba czytać Assommoir ?

—

Czytałam.

—

Achl ty szatanknl.. bez pozwolenia...

—

Czy bylibyście pozwolili? co ... powiedz?,.

Lecz kiedy mnie posądzasz o plagiat, trzeba

sprawdzić1

Zbliżyła się do jednej z szaf i wydobyła książkę.

—

Który nstęp zakwestyonowałeś ?

—

Daj — rzekł hrabia i zaczął szybko prze

wracać kartki.

—

O tl tn...

—

Czytajmy!

Jenerał włożył oknlery i porównał tekst ręko

pisu z tekstem francuskim.

—

Nie! Jest coś zbliżonego, ale nie to.

—

A widzisz!

—

Może w Bel-Ami Gny de Manpassant?

—

Jest i Bel-Ami.

Podała drngą książkę.

—

Także przeczytałaś? — pytał hrabia, patrząc

na K larę z dnmą i podziwieniem.

—

Przeczytałam ... Powiedz, o co ci chodzi?

Pan Angnst szukał... szukał... ale nie znalazł.

Widocznie go to ucieszyło, bo pro mieniejący cały

ucałował dzieweczkę.

Po chwili przypomniał sobie coś jeszcze.. i zno

wn coś jeszcze. Przy porównywaniu jednakże tak

z romansami francnskiemi, jak rosyjskiemi, twór

czość Klarci wyszła zwycięzko. Było jakieś podo

bieństwo dalekie, nigdzie jednak rzeczywistego

plagiatu.

(Ciąg dalszy nastąpi).

, * " M* wyohodzi «odmiennie, wyjąwszy niedziele I dni świąteczne

CidztelneNra Ozom, o ile zapu etzrezy, w Krakowie po 10 e,, weLwowie lub zprzezylką poeztową1Sz.

rreaanerste wyBools

*******r’SEEaS=:;;;;

"WlWrtt

»»»iWrt,

i 7*"

bayeh pzńatw nalełąoyeh do związku poeztowego

| BS złr.

8dr

8 złr

**?-rr

r?4*

«»ł *y!Aa

*gaMa..te«hi,,va dniawmiesiącu -Ltoh

ByhepU adw nzdaylznyoh nieiwrzez zię.

ff’wcaaBMtt

P»* VS

óWihhMTa,(UBU*wlZrakawlaIuia

poe-towu. BU

_ fseaw:ąpr«iuz«i5fSHlSSŁ"1

8.A . Knyianowakiego, budol Z. Skalskiego w BuMsnnioash, Mura dzienników i ogłoszeń M.BUM .*

Steina Plae MaryzoU, handel Bąjera przy nliey «ro(?zklej, trafika Kuklińskiego w Buktenneazm -"

Główna trafika tógRynku i ulicy iw. Jana.

Os(M M ala (Inaeraty) przyj ą!e zif sa opłat* om

miejsca wierszadrukiem drobnym (petłt) zaplerwezy raa 10 eent.. za kaidy następnypo5 et mmmm

ria a e (na 8 stronie) od miejsoa wiersza arakiem drobnym po 80 eent za kaidy ras.

”Z"*

Lisnla t in au n zlf przyjmuj%:wobwazrtsĄjencya *CZASU* wgl.składzietytoniaW*

n nL TrybunalskaL.i; n B’a ry ła wyłącznie p.Adam, Rne aeaSaints-Póres81: (prennmeratep.W .

Raczkowski,Coorbevoi p.Paryiem, RnednChemiedefer44); w W ład ała pp.HaMeMteinAVogl«t

(takie w Hamburgu, Frankfurcie n. M,, Berlinie, Lipsku, Bazylei 1Wroołswiu), A . Opp^»U , Btuben»z

stoi Nr. 2 , R . Moase (Ukto wBerlinie, Hamburgu, Monachium I Norymberdaej,H . halek.IL DukcBi

M.8toru, tylkoprenumeratę pp. ELGoldsehmldtAC., w Franknuds a. M .8 .L .DanbeAO.

W W zn aw ia przyjmująogłoszeniapp.Beiebmaa i Freeller, biura oglomfi przy ut.Beutoms e]

1 of 6 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку