Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 666 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

:N"216

Kraków, Środa 23 Września 1885.

Rocznik XXXVIII.

CZAS

Prenumeratą przyjmują:

Administracya ,,CZASU1* w Krakowie i urzędy pocztowo. Mftejitową pptiMMMtcpifctę kni^gŁniil

S. A . Krzyżanowskiego, handel Z. Skalskiego w Sukiennicach, biuro dzienników i ogłoszeń E. Silber*

steina w hotelu Saskim, handel Bajera przy ulicy Grodzkiej, trafika K uklińskiego w Sukiennicaoh.

«łrłoarenla (inseraty) przyjmuje się za opłata od miejsca wiersza drukiem drobnym (petitow ya)

za pierwszy raz 10 cent, za każdy następny po 5 cent.

—

Wmlrtłan« (na 3 strome dziennika) od

miejsca wiersza drukiem drobnym po 30 cent. za każdy raz.

OntonenU t prenanera(ę

przyjmuję: we Lwowie Ajencya ,CZASU11 w głównym składzie tytoniu Nr. II przy ul. Trybunal

skiej L. 4; w Paryża wyłęcznie p. Adam, Rue Clćment 4; (prenumeratę p. W . Raczkowski, Faubourg

Poissonióre 33); w Wiednia pp. Haasenstein 4 Vogler (także w Hamburgu, Frankfurcie n M , Bei*

linie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A. Oppelik, Stubenbastei Nr. 2, R. Mosse (także w Berlinie, Ham

burgu, Monachium i Norymberdze), H. Sonalek, M. D ukes, M. Stern, tylko prenumeratę pp. H. Gold

schmidt 4 C, w Frankfurcie n. M. G. L. Daube 4 C.

W *Warszawie przyjmuję ogłoszenia pp. Reichman i Frendler, biuro ogłoszeń przy ul. Senatorski*j.

n a 1 miesi%ć

złr. 2*50

Przedpłata na ,,CZAS11

od dnia Igo PaźdzlerniKa 1885 r.

Z przesyłką pocztową w państwie

Austryackiem :

na cały rok24 złr.

na pół roku

na kwartał

złr. I»

złr. O

Z przesyłką pocztową do Niemiec:

na cały rok 3 0 marek.

ua pół roku

na kwartał

n a 1 miesi%ć

318 marek

1 4 marek

6 marek.

Uprasza się o wczesne zamawianie i wyraźne wy

pisanie nazwiska i miejsca odbioru albo nadesłanie

dawnej opaski drukowanej z adresem.

M T Prenumerata licz,y ale tylko

o d pierwszeg(o do ostatniego dnia

w miesiącu.

Prenumeratę, którą przyjmuje Administracya Czasu

w Krakowie i wszystkie urzędy pocztowe, najdogo

dniej i najtaniej przesyłać przekazem poczto

wym.

Cena ,C za su * zagranic% ogłoszona jest w tytule

każdego Numeru.

Miejscową prenumeratę przyj

muje Administracya »Czasu," tu

dzież ajencye pp. E. Silberstelna

biuro dzienników 1ogłoszeń w ho

telu Saskim, handel X. Skalskiego

w Sukiennicach pod 1. 27, sprze

daż gazet K,uklińskiego w hall Su

kiennic.1. 8, księgarnia S. A. Krzy

żanowskiego w rynku głównym,

handel Hessa w rynku głównym,

handel Bajera przy ul. Grodzkiej,

główna trafika w rynku głównym.

We Lwowie przyjmuje prenu

meratę p. Józef Knapp w głównej

trafice cygar 1 tytoniu Hr, * przy

ulicy Trybunalskiej.

Przegląd Polityczny.

I!raków 22 wrześni»

Obie Izby Rady państwa zbierają się dziś na

pierwsze w tej sesyi parlam entarnej posiedzenie.

Posiedzenie Izby deputowanych odbędzie się o go

dżinie 11, Izby panów zaś o godzinie 12 przed

południem. Wczoraj prawica i lewica odbyła walue

narady w sprawie s?.ej przyszłej organizacyi

Szczegóły bliższe o tych naradach podaje za

mieszczona poniżej korespondencya wiedeńska.

Kto obejmie, jako najstarszy wiekiem krzesło

prezydyalne w Izbie poselskiej, tego do tej chwili

nie wiemy. Najstarszy wiekiem przeor Kajetan

Pos8elt, jest chory i w dzisiejszem posiedzenia u

działu nie weźmie. Drngim z wieku członkiem jest

Dr Smolka, a trzecim dep. Oswald Nischlwitzer.

Co do wyboru prezydyum, to sądzi N. Fr. Presse,

iż prezydentem zostanie niewątpliwie wybrany Dr

Smolka, pierwszym wiceprezydentem hr. Ryszard

Clam, a drugim wiceprezydentem baron Gódel

Lanoy, lab gdyby tenże tej godności nie przyjął,

powierzoną ona zostanie innemn członkowi pra

wicy.

Połączenie dwóch Bułgaryj jest tedy faktem

dokonanym, a z wczorajszych telegramów znane

są już czytelnikom nawet szczegóły tak nagle, a

można powiedzieć misternie wywołanej rewolncyi

we wschodniej Rumelii. Powstanie w Filipopolu

rozpoczęło się w piątek rano tem, iż wojsko opa

nowało wszystkie ważniejsze punkty miasta i

wszędzie zatknęło bułgarską chorągiew. Inicyaty*

wę do powstania dało przeto wojsko, w którem

służą po większej części rosyjscy oficerowie. Lud

powitał ten fakt sympatycznie. Jeneralnego gu

bernatora Gawrila baszę wraz z ministrami strą

cono z urzędu i uwięziono. Nikt nie wystąpił

w jego obronie. Następnie wysłano depeszę do

ks. Aleksandra bułgarskiego, który zdaje się wy

czekiwał tylko na tę wiadomość, by ogłosić wy

drukowaną już proklamacyę do wschodnio rume

lijskiego Indu. Równocześnie z wyjazdem księcia

do Filipopoln, przekroczyła bułgarska armia Bał

kan. W wąwozie Szypka spotkali się wkraczający

Bnłgarowie z wojskiem w schodnio-rum elijskiem ,

a jak piszą do Pokroku, obie strony rzuciły się

sobie w ramiona. Słnpy graniczne obalono i obe

cnie nie istnieje już formalny pas graniczny mię

dzy Bnłgaryą i wschodnią Rume)ią. W Zofii i

w innych miastach bułgarskich przyjęto z entu

zyazmem wiadomości z Rumelii wschodniej. Jakby

pod naciskiem tego powszechnego zapału, wybrał

się książę Aleksander bezzwłocznie z Karawelo

wem do Filipopola, a wyjeżdżając z Warny, miał

się odezwać do swego otoczenia: ,,Godzina połą

czenia wybiła, dzisiaj jeszcze udam się do Fili

popola, gdzie wzywa mnie lud. Sprawa uuii jest

nam droższą, niżeli życie i mienie.* Tymczasem

w Filipopolu i innych miejscowościach obwołano

już ks. Aleksandra panującym, a książę ogłosił

manifest, w którym przybrał tytuł nAleksander I,

książę północnej i południowej Bułgaryi z woli

wszechmocnego Boga i narodu."

O czynniku trzecim, a mianowicie o mocarstwach

podpisanych na traktacie berlińskim nie wspomina

książę. Uznanie unii według m anifestu, zależnem

jest tylko od niego; traktat berliński dla niego

nie istnieje.

Wobec tego nasuwa się przeto pytanie w pierw

szej liuii, jak przyjmą ten wypadek mocarstwa,

które podpisały traktat berliński. Przytoczyliśmy

wczoraj w telegram ach artykuł Fremdenblattu, u

trzymującego stosunki z austryackiem minister

stwem spraw zagranicznych, a artykuł ten, uzna

jąc wprawdzie połączenie dwóch Bułgaryj za na

ruszenie traktatu berlińskiego, sądzi, iż Europa

nie może bezwarunkowo legitymować tego na

ruszenia, wychodzącego wyłącz.nie na korzyść

jednego państwa bałkańskiego, ale spodziewa się,

iż mocarstwom uda się utrzymać ruch w jak naj

ciaśniejszych granicach i załatwić tę sprawę w spo

sób odpowiedni dla interesów wszystkich Indów

bałkańskich.

Dzienniki petersburskie z radością witają wy

padki w Rumelii wschodniej, a tylko Journal de

St. Petersbourg czyni nw agę, iż powstanie w Fi

lipopclu obali traktat berliński, który jest dziełem

mocarstw. Dzienniki berlińskie w przeważnej części

są zdania, iż Niemcy wobec konserwatywnego

rysu swej polityki, nie pochwalą awantury księcia

bułgarskiego, a podróż do Filipopoln może go po

zbawić tronu. W Berlinie cytują nawet znane sło

wa ks Bismarka, który na zapytanie ks. Batten

berga, czy ma przyjąć wybór na ks. bułgarskiego,

miał odpowiedzieć: ,,W najgorszym wypadku bę

dziesz miał książę na stare lata przyjemne wspo

ranienia."

Paryskie dzienniki traktują bardzo se

ryo wypadfci w Filipopolu, a Temps pisze, że

Wschód napełnionym jest palnym materyałem, a

rewolucya wschodnio - rumelijska może przynieść

groźne następstwa. Tyle dzienniki — o akcyi zaś

mocarstw do tej pory nie mamy zgoła żadnej

wiadomości.

Polit. Corr. dowiaduje się, iż król Milan przed

wczoraj podczas pobytu we Wiedniu konferował

dłuższy czas z hr. Kalookym tudzież z ambas*

dorami Anglii i Francyi, z Sir Augustem Pagetem

i hr. Foucher de Careil, a wreszcie z reprezentan

tem niemieckim hr. Goltz i z reprezentantem ro

syjskim ks. Cantacuzene.

Agramer Ztg pisze: »Pozor w listach z Pożegi

stara się przekonać swoich czytelników, iż biskup

Strossmayer podczas pobytu Cesarza w Pożedze,

doznał bardzo uprzejmego ze strony Cesarza przy

jęcia. Wobec tego na podstawie dokładnych infor

macyj, możemy donieść, iż wszystkie osobistości,

itóre miały szczęście w otoczeniu Najjaśniejszego

Pana przebywać, wyniosły to wrażenie, iż biskup

Strossmayer widocznie i niejednokrotnie spotkał

się z objawami Najwyższej niełaski."

Kreuz Ztg donosi, iż wybory do sejmn pruskie

go odbędą się, nie jak pierwotnie sądzono, 5 i 12

listopada, lecz 29 października i 5 listopada.

Wskntek ostatnich zajść na półwyspie bałkań

skim, straciła na znaczeniu kwestyą aneksyi wysp

Karolińskich, którą obecnie już mało się dzienni

karstwo interesuje. Zanotować w tej sprawie tylko

należy, iż wedle depesz z Madrytu, dwa hiszpań

skie okręty krzyżujące zajęły wyspę Yap i zatknę

ły tamże hiszpański sztandar.

Wśród ożywionego ruchu wyborczego w Anglii

godnym zapisania jest fakt, iż angielscy konser

watyści wyparli się aliansu z Paruelitami. H;cks*

Beach oświadczył, iż mylnem jest twierdzenie, ja

koby przywódcy Torysów z Parnellem i jego to

warzyszami związali się dla poparcia niezawisło

ści Irlandyi.

B8B-a

Rozpoczęły się zwykłe ćwiczenia i obroty

dyplomacyi oraz jej organów, wobec wypadków

bułgarskich. Każdy winien uprawiać swoje

rzemiosło. Życzyć tylko można dyplomacyi,

aby to czyniła umiejętnie i zręcznie. Już

wczoraj nie brakło uświęconych zwyczajem,

sakramentalnych zapewnień, że mocarstwa nie

miały żadnego w zajściach rumelskich udziału

ani wpływu, że o nich w układach między

gabinetami mowy nie było, przypuszczenie

takie nazwanem nawet z,ostało nnierozsą

dnem." Skierniewice i Kromieryż oczywiście

nic wspólnego nie maję., z temi wypadkami

z tym rewolucyjnym ruchem i z tem na

ruszeniem traktatów; nie brak nawet wysi

leń aby podsunąć m y śl, że zaszłe wypadki sę

w duchu przeciwnym Rosyi; nareszcie zajścia

w Rumeiii Wschodniej były zupełna niespo

dzianką! Zegar dyplomatyczny wygrał zatem

z nielada dokładnością wszystkie kuranty, na

które był nastrojony. Co do ostatniego tylko, co

do owej historycznej i klasycznej niespodzianki,

nasuwa się uwaga, że w takim razie dyplo

macya bardzo źle musi być zawiadamianą

0 stanie rzeczy i ma nie zbyt zdolnych,

ani zbyt sprytnych, na Wschodzie zwłaszcza

ajentów. Smutno zarazem pomyśleć, żepokó,

1 spokój świata, pomimo zjazdów monarszych

i narad kierujących ministrów, zawisłemi są

od zachowania się milicyi rumelskiej i jakie

goś p. Strańskiego.

Ale to wszystko już bywało! Dajmy za

tem pokój dociekaniom co do przeszłości.

Teraźniejszość i przyszłość same lepiej

nas w tej mierze oświecą, niż najsubtelniej

sze badania. Bądź co bądź dla publiczności

i ogółu pozostało wrażenie, że wypadki w Fi

lippopolu, Tirnowie i Zofii odegrane zostały

z precyzyą przypominającą owe wydoskona

lone teatrzyki maryonetek, poruszane przez

nici z za kulis. Może to jednak tylko złu

dzenie optyczne!

Faktem górującym zaś jes t , że połączenie

dwóch Bułgaryj pod księciem Aleksandrem

Battenberskim, jest czynem dokonanym, a że

wobec niego, głosy tak z Petersburga jak

Wiednia wyrażają się dość filozoficznie z pe

wną rezygnacyą i wcale niepozwalają dotąd

wnosić, aby zaszły fakt miał być cofniętym,

a dawny porządek rzeczy przywróconym. P oło

żenie jest poważnem , ale nie groźnem, mó

wią organa kompetentne i dodają do tego

wytłómaczenie postępowania ks. Bułgarskiego,

przepraszamy, księcia północnej i południo

wej Bułgaryi, które jednak natychmiast o

słabione jest zastrzeżeniami i frazesami o

ciężkiem obrażeniu prawa międzynarodo wego,

co brzmi jakby zapowiedź, że na tem, co

książę zrobił, skończyć się nie może, bo tu

są jeszcze w grze inne interesa i prawa, może

aspiracye, którym trzeba będzie zapewnić

zadośćuczynienie

Zapobiedzby jednak ciężkiemu obrażeniu

prawa międzynarodowego mogła Turcya, a jej

siła zbrojna, acz zmniejszona, przecież jeszcze

istotna, wystarczyłaby do przywrócenia w R u

melii wschodniej status quo antę! Ale już

słyszymy przepowiednie, że Turcya nie wyru

szy w pole, bo na nikogo liczyć nie może,

a nawet g ro źby, że jej czynne wystąpienie

wznieciłoby pożar na całym Wschodzie, coby

zapewne zmusiło kogoś do interwencyi w in

nych stronach.

W każdym zaś razie jest ktoś, który dziś

może powiedzieć— nie ma już Bałkanów!

Zapewne nie długo dowiemy się, czy i za

jaką cenę; choć tu niespodzianki są możliwe,

jak niespodzianką było San-Stefano. Tym ra

zem jednak nie zdaje się to przypuszczalnem

i drugi akt na teatrze ukaże się zapewne

przed rozciekawioną może więcej, niż rozen

tuzyazmowaną publicznością.

Czy rozpocznie się on od razu akcyą,

chcieliśmy powiedzieć anneksy ą, czy ekspo

zycyą pod formą konferencyi podpisanych na

traktacie berlińskim mocarstw, zobaczymy. —

W każdym razie czyn dokonany przez księcia

Aleksandra, pociągnie za sobą następstwa

prawdopodobnie przewidziane za kulisami. -

O nieprzewidzianych zaś, zawcześnie byłoby

mówić ; tem więcej, że w dzisiejszym stanie

Europy mogą się one odwlec, lub być za że

gnane.

Z pism a , które tu podajemy, łatwo się

przekonać, w jaki to sposób nieprzyjazny nam

obecnie prąd w Petersburgu jest wyzyskiwa

ny przez chciwych odznaczeń lub awansów

administratorów. Oczywista rzecz, że autor

raportu o stanie gubernii Wileńskiej zupełnie

bezpodstawnie oskarżał duc.howieństwo katoli

ckie o wrogi nastrój względem Kościoła pra

wosławnego i rządu, skoro nawet po zażąda

niu przez ministeryum spraw wewnętrznych

od administracyi Wileńskiej gubernii wska

zówek co do konkretnych objawów tej nie

przyjaźni — władze owe nie były w stanie

wskazać ani jednego winowajcy.

Ministeryum spraw wewnętrznych. De

partament spraw religijnych wyznań

cudzoziemskich. 11 czerwca 1884 roku.

Nr 3092. W edług Najwyższej uwagi na

naj peddańszem sprawozdania ostanie

W ileń skiej gnbernii.

Wysłachawszy najpoddańsze sprawozdanie o sta

nie gnbernii Wileńskiej za rok 1883, w którem

przy wiadomości o tem , że duchowieństwo rzym

sko katolickie w ostatnich czasach zaczęło wyka

zywać wrogi stosanek do rz%du i cerkwi prawo

sławnej — Najjaśniejszy Pan zauważyć raczył:

nzwrócić nwagę ministra spraw wewnę

trznych.11poczem|komitetministrów postanowił:

uwiadomić ministra spraw wewnętrznych o Naj

wyższym przypiskn, dla udzielenia komitetowi in

formacyj i spostrzeżeń, mających być przedstawio

nemi w porządku ustanowionym, na Najwyższą

decyzyę Najjaśniejszego Paua.

Na wyżej pomienionej podstawie mam honor

donieść, że działalność rzymsko-katolickiego da

ch owieńitwa podlega najsurowszemu śledzeniu,

ale że wypadków powołania do odpowiedzialności

księży Wileńskiej gnbernii w ostatnich czasach

nia było wcale, ponieważ ministeryum nie otrzy

mywało w tym względzie doniesień gubernatora.

Przytem uważam za swój obowiązek dodać, że

powodując się Najwyższym przypiskiem, przesła

łem gubernatorom cyrknlarz, w którym, zwracając

ich szczególną uwagę ua dostrzeżony w ostatnim

czasie w działalaości rzymsko katolickich księży

wrogi kierunek dla Kościoła prawosławnego i

rządu, poleciłam im niezwłocznie donosić o każdym

wypadkn, znamionnjącym podobny kierunek u

rzymsko-katolickiego duchowieństwa, do ministe

rynm spraw wewnętrznych.

Podpisał: Zawiadujący ministerynm spraw we

wnętrznych, senator Durnowo.

Stwierdził: Dyrektor ksiąię Kantakuzin hrabia

Sperański.

Do komitetu ministrów.

KORESPONDENCYA ,,CZASU."

Konferencya lewicy.

W iedeń 21 września.

(B) Dziś, w przeddzień otwarcia nowej kadeacyi

Rady państw a, odbyły oba wielkie stronnictwa

anstryackiej Izby posłów — walne narady. Wasz

korespondent jest w tem dziwnem położeniu, że

może wprawdzie podzielić się z pnblicznością pol

ską, bardzo dokładuem sprawozdaniem z koiiferen*

cyi stronnictwa lewicy, o której zresztą już dziś

w południe, w 10 minut po głosowania, mógł

wam telegraficznie przesłać rezultat tegoż i po

wziętą uchwałę utworzenia d w n niemieckich

klnbów (patrz nasz wczorajszy telegram wiedeński,

nadany rzeczywiście o godzinie 1 min. 25 , a za

POTOP

(149)

POWIEŚĆ

przez

Henryka Sienkiewicza.

Toin trzeci.

(Ciąg dalszy.)

Wrzeszczowicz zwrócił się wprost do Millera:

—

Wasza dostojność! sądzę, żeśmy się tn na

naradę, nie na krotofile zebrali.

—

Czy uiasz waszmość co, prócz czczych wy

rzutów, do powiedzenia? — spytał Miller.

—

Mam, pomimo wesołości tych panów, którzy

mogliby swój humor do lepszych czasów zachować.

—

O! Laertiadesie z fortelów swych znany! -

zakrzyknął książę Heski.

—

Panowie! — odpowiedział Wrzeszczowicz —

wiadomo powszechnie, że nie Minerwa jest waszem

opiekuńczem bóstwem, a ponieważ Mars wam me

dopisał i zrzekliście się waszych głosów, pozwól

cie mnie mówić.

Góra stękać poczyna, zaraz ujrzymy mysi

ogonek — dorzucił Sadowski.

Proszę o milczenie! — rzekł surowo Miller.

T- Mów, panie hrabio, pamiętaj tylko, że dotąd

y tw°je wydały gorzkie owoce.

"T ^ .^re mimo zimy spożywać musimy, nakształt

zapleśmałych sucharów -

wtrącił książę Heski.

*m się tłumaczy, dlaczego w asza książęca

mość , jesz tyle wina — odparł Wrzeszczowicz —

a choć wino me zastąpi przyrodzonego dowcipu,

pomaga ci za to do wesołego strawienia, nawet

hańby. Lecz mniejsza o to. Wiem dobrze, iż w for

ecy jest partya, która oddawna poddać się pra

gnie i tylko nasza niemoc z jednej, a nadludzki

upór przeora, z drugiej strony, utrzymujeją w kar

bach. Nowy postrach doda jej nowych sił, dlatego

należy nam okazać, że nic sobie nie robimy ze

straty działa i szturmować tem usilniej.

—

Czy to już wszystko?

—

Choćby to było wszystko, sądzę, że podo

bna rada zgodniejszą jest z honorem szwedzkich

żołnierzy, niż jałow e z niej drwiny przy kielichach

i niż wysypianie się po pijatyce. Ale to nie wszy

stko. Należy tojpuścić nawet między naszymi żoł

nierzami, a zwłaszcza między polskimi, wieść, że

górnicy, którzy teraz nad założeniem miny pra

cują, odkryli stary przechód podziemny, ciągnący

się pod sarc klasztor i kościół..

—

Masz waszmość słuszność, to dobra rada! —

rzekł Miller.

—

Gdy wieść ta między naszymi i polskimi

żołnierzami się rozszerzy, sami Polacy będą nama

wiać mnichów do poddania się, bo i im chodzi,

równie jak mnichom, aby to gniazdo zabobonów

ocalało.

—

Jak na katolika, to nieźle! — mrnknął Sa

dowski.

—

Gdyby służył Turkom naz.ywałby Rzym gnia

zdem zabobonów — odpowiedział książę Heski.

—

Wtedy Polacy wyślą niezawodnie od siebie

posłów do księży — mówił dalej Weychard —

owa partya w klasztorze, która dawno się chce

poddać, pod wpływem przerażenia ponowi swe n

silności i kto wie, czy nie zmuszą przeora i opor

nych do )tworzenia bram.

—

,,Zginie miasto Pryjama przez podstęp bo

skiego Laertydy.,."

—

począł deklamować książę

Heski.

—

Dalibóg, czysta historya trojańska, a jemu

się zdaje, że coś nowego wymyślił — odpowie

dział Sadowski.

Lecz Millerowi rada podobała się, bo w samej

rzeczy nię była złą. Partya, o której Wrzeszczo

wicz wspominał, istniała w klasztorze. Nawet nie

którzy księża słabszego dncha do niej należeli.

Prócz tego przestrach mógł się rozszerzyć między

załogą, ogarnąć nawet tych, którzy dotąd chcieli

się bronić do ostatniej kropli krwi.

—

Popróbujemy! popróbujemy! - mówił Miller,

który jak tonący chwytał się każdej deski i łatwo

od rozpaczy przechodził do nadziei.

—

Ale czy

Kaliński albo Zbrożek zgodzą się jeszcze posło

wać do klasztoru, czy uwierzą w ów podkop i czy

zechcą księżom o nim oznajmić?

—

W każdym razie Knklinowski zgodzi się -

odrzekł Wrzeszczowicz — ale lepiej będzie, żeby

i on wierzył naprawdę w istnienie przechodu.

Wtem tętęt rozległ się przed kwaterą.

—

Owoż i pan Zbrożek przyjechał! — rzekł

książę Heski, spoglądając przez okno.

Po chwili w sieni zabrzęczały ostrogi i Zbrożek

wszedł, a raczej wpadł do izby. Twarz jego była

blada, wzburzona i zanim oficerowie zdążyli spy

tać o powody tego pomieszania, pułkownik za

krzyknął :

—

Knklinowski nie żyje!

—

Jakto? co waść mówisz? co się stało?...

—

spytał Miller.

—

Pozwólcie mi odetchnąć — odrzekł Zbrożek —

bo to, com widział, imaginacyę przechodzi...

—

Mów prędzej! zamordowano-li go?— wołali

wszyscy.

—

Kmicic! — odparł Zbrożek.

Oficerowie zerwali się wszyscy ze swych miejsc

i poczęli patrzyć na Zbrożka, jak na szalonego;

ów zaś, wyrzucając nozdrzami szybkie kłęby pary,

tak mówił:

—

Gdybym nie widział, oczombym nie wierzył,

bo to nieludzka moc. Kuklinowski nieżywy, trzech

żołnierzy zabitych, a Kmicica ani śladu. Wiedzia

łem, że to straszny człowiek. Reputacya jego w ca

łym kraju znana... żeby jednak, będąc jeńcem,

związanym, nietylko się wyrwać, ale pobić żoł

nierzy i Knklinowskiego stortnrować... tego czło

wiek nie mógł dokonać, to chyba djabeł!

—

Coś podobnego nigdy się nie przygodziło...

To niepodobne do wiary! — szepnął Sadowski.

—

Pokazał ten Kmicic, co nm ie-odrzekł książę

Heski. — A nie wierzyliśmy wczoraj Polakom, gdy

nam mówili, co to za ptak; myśleliśmy, że kolo

ryzują, jak oni zwykle.

—

Oszaleć! — krzyknął Wrzeszczowicz.

Miller trzyma! się rękami za głowę i nic nie

mówił. Gdy wreszcie podniósł oczy, błyskawice

gniewn krzyżowały się w nich z błyskawicami

podejrzeń.

—

Panie Zbrożek — rzekł — choćby to był

szatan, nie człowiek, bez pomocy, bez jakowejś

zdrady nie mógłby on tego dokonać. Kmicic miał

tu swoich admiratorów, a Knklinowski swych wro

gów, i waszmość należałeś do ich liczby.

Zbrożek był to w calem znaczeniu tego słowa

zuchwały żołnierz, dlatego, nsłyszawszy zarznt do

siebie wymierzony, przybladł jeszcze mocniej, ze

rwał się z miejsca, zbliżył się do Millera i, zastą

piwszy mn drogę, spojrzał wprost w oczy.

—

Czy wasza dostojność mnie posądzasz? —

spytał.

Nastała bardzo ciężka chwila. Wszyscy obecni

nie mieli najmniejszej wątpliwości, iż jeśli Miller

da odpowiedź twierdzącą, nastąpi niechybnie coś

strasznego i niesłychanego w dziejach wojskowych.

Wszystkie ręce spoczęły na rękojeściach rapierów.

Sadowski obnażył nawet swój zupełnie. Lecz w tej

chwili oficerowie ujrzeli przez okna, iż podwórzec

zaroił się od polskich jeźdźców. Prawdopodobnie

przybywali oni także z wieściami o Kuklinowskim,

wszelako w razie zajścia stanęliby niechybnie po

stronie Zbrożka. Widział ich i Miller, a labo bla

dość wściekłości wystąpiła mn na tw arz, jednak

pohamował się, i udając, że nie spostrzega nic

wyzywającego w postępowaniu Zbrożka, odparł

głosem, który starał się uczynić naturalnym:

—

Opowiedz nam wasza mość szczegółowo, jak

się co stało.

Zbrożek stał jeszGze czas jakiś z rozdętemi noz

drzami, lecz opamiętał się także, a przytem myśl

jego zwróciła się w inną stronę, gdyż towarzysze,

którzy właśnie nadjechali, weszli do izby.

—

Kuklinowski zamordowani—powtarzali jeden

za drngim.

—

Knklinowski zabit!

—

Oddział jego rozprasza się. Żołnierze jego

szaleją.

—

Pozwólcie panowie przyjść do słowa panu

Zbrożkowi, który pierwszy przyniósł nowinę! —

zawołał Miller.

Po chwili uciszyło się, i Zbrożek tak mówić

począł:

—

Wiadomo panom, żem na ostatniej naradzie

wyzwał Knklinowskiego na kaw alerski parol. By

łem admiratorem Kmicica, prawda! bo i wy, choć

jego nieprzyjaciele, musicie przyznać, że nie lada

kto mógł spełnić takie dzieło, jak owo rozsadze

nie tej armaty. Odwagę i w nieprzyjaciela cenić

należy, dlatego podałem mu rękę, ale on mi swej

umknął i zdrajcą mnie nazwał... Więc pomyślałem

sobie: niech Knklinowski czyni z nim , co chce...

Chodziło mi jeno o to, żeby, jeśli Kuklinowski po

stąpi sobie z nim przeciwnie rycerskiemu honorowi,

niesława tego uczynku na wszystkich Polaków, a

między innymi i na mnie nie spadła. Dlatego to

chciałem się koniecznie z Kuklinowskim bić, i dziś

rano, wziąwszy dwóch towarzyszów, pojechałem

do jego obozu. Przyjeżdżamy do kwatery... powia

dają: ,,niemasz go!" Posyłam tu! niemasz go!...

W kwaterze mówią, że i na noc wcale nie wra

cał, ale nie byli niespokojni, bo myśleli, że u wa

szej dostojności został. Aż jeden żołnierz powiada,

że w nocy pojechał z Kmicicem wpodle do sto

dółki, w której miał go przypiekać. Jadę do sto

dółki: wierzeje otwarte! Wchodzę, widzę, wisi na

gie ciało na belce... pomyślałem, że Kmicic, aż,

gdy oczy do mroku przywykły, patrzę, że trup

jakiś chndy i kościsty, a tamtem wyglądał, jak

Herkules.... Dziwno mi było, żeby się mógł tak

skurczyć przez jednę noc... zbliżam się tuż — Kn

klinowski !

—

Na belce? — spytał Miller.

—

Tak jest! Przeżegnałem się... myślę: czary,

omen, czy co?... Dopiero jakem zobaczył trupy

trzech żołnisrzy, prawda stanęła przedemną jako

żywa. Ten straszny człek pobił tamtych, tego po

wiesił i przypiekł po katowsku, a sam uszedł.

—

Do szląskiej granicy niedaleko! — rzekł Sa

dowski.

Nastała chwila milczenia.

(Ciąg dalszy nastąpi).

,G sm " wychodzi codziennie, wyjąwszy niedziele i dni świąteczne

^ddzielneNraCzasu, oile zapas starczy, w Krakowie po 10 c, we Lwowie lub zprzesyłką pocztową12o.

Prenumerata wynosi:

’f-”*isssKr

’"A

”4

4"”ołt

do Włoch, Francyi Anglii’, Belgii,’Szwajcaryi, Turcyi

7**

!3*"

i innych państw należących do związku pocztowego

32 złr.

8 złr

3 złr.

tylbo 0,1 *K° 1,0 «»talnle*o dnia w miesiącu.

—

Li.ty

do Administracji Czasu w

Pre”n.merat9 1 ogłoszenia (inseraty) uprasza się nadsyłać franco

nn»f

j ’ Insty reklamacyjne nieopieczętowane nie podlegają opłacie

pocztowej.

]jistów niefrankowanych nie przyjmuje się.

Hękopt(mów nadsyłanych nie zwraca się.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu