Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 649 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N* 186.

Krakow

17 Sierpnia —

Czwartek.

Rok 1865.

C x « B wychodzi codziennie rano o godz. 7 ej (wyjąwszy poniedziałki i dnie poiwiąteosne).

Numer pojedynczy w Krakowie i we Lwowie kosztuje 10 centów.

Prenumerata wynosi:

kwartalnie:

złr. 6

miesięcznie:

zlr. 2

rocznie:

Miejscowa wKrakowie. . .złr. 20

Miejscowa weLwowie . . .

»21

Pocztą wpaństwieAustryackiem » 24

M do P r u s ............................tal. 16

» Rzeszy niemieckiej .

»21

» Francyi i Anglii . frank.108

, Włoch i Szwąjcaiyi » 116

» B e l g ü ..................

»80

L i s t y g pieniędzmi przesyłane być winny f r a n c o do Administracyi »CZASU°. LISTY rekla

macyjne niezapieczętowane nie niegąją frankowaniu. LISTÓW niefrankowanyoh nie przyjmuje się.

a»«»«...

56.25 *

»6....

sgr.20*.«

tal. 4 sgr. 5

tal lsgr.15

»6

»10...»1»85

««-*

frank. 27

., frank. 1 0

*ae**%%

|20.%

CZAS

RĘKOPISMA nadsyłane Redakcyi nie zwracają się i niszczone będą.

Prenumeratęprzyjmują:

W Krakowie: Bidro Administracyi »Czasu" w Rynka pod L . 39 w domn p. Kirohmayera

na dole, tudzież wszystkie Urzędy pocztowe anstryackie.

OGŁOSZENIA (inBeraty) wszelkiego rodzaju przyjmują się za opłatą: od wiersza drobnego aa

jednoraaowe umieszczenie 8 centów, za następne po 5 centów, oraz za opłatą należytości

stęplowĄj po 30 centów od każdorazowego ogłoszenia.

Prenumeratę i ogłoszenia przyjmują: w c ŁW O W II w Ajencyi ,,Czai u"

p. Kgnacy Hmircok w rynku podNr. 238. — w Wiedniu p. A%

Oppelik Wollzeile 22.

Na Franeyę i Anglię w Paryiu p. Mj. Płoński,

Boulevard du Prince Engóne, 95.

—

tylkoogłoszenia zaś: w Wiedniu, w l!ani- ,

hurgn 1 wFrankfurcie nad Menem pp. Mfaammnmtmin i Feglsr —

w Berlinie p. A. Retmtneymr— w Frankfarcie nad Menemp. Gf. 1ü,.

Daubm Ä Comp. — ar Łlpslza p. Hmteryk Knglmr — ar W rocła

w ia: p. Jmnkm «f Satmighattmon.

Kraków 16 sierpnia.

Dziennik Warszawski z dnia 10 b. m . nża

łuje, ii od pewnego czasn pismo nasze tak

rzadko dostarcza mu sposobności rozpra

wiania się z sobą," i tłómaczy ów »żal"

zaraz dalej oświadczeniem, ie rozumowa

nia nasze tycz§ce si§ autonomii wydaj§ mu

si§ »śmiesznemi, ieby niepowiedzieć go

rzej."

Zdania, które si§ »śmiesznemi" Dzien

nikow i wydaj§, s§ to po prostu zasady.

Uśmiech ten politowania dla zasad nie dzi

wi nas wcale; towarzyszy on zawsze sei

dom władzy wyłącznie na sile opartej. Za

sady dla nich s§ śmieszności§; maj§ oni

tylko samo wol§ i fakta. W łaśnie tei dla te

go pismo nasze rzadko od pewnego czasu

daje sposobność Dziennikow i rozprawiania

si§ ze »śmieszemi zdaniami." Ż e Rosya mo

cniejsz§ jest od Polski, ie rz§d rosyjski

moie tam robić co mu si§ podoba, s§ to

niestety fakta, o których wiemy, ale które

dla rozpraw dziennikarskich nie mog§ do

starczyć przedmiotu. Przekonawszy si§ ty

lokrotnie , ie to jedyne Dziennika zasady, ie

innych on niezna, i te wydaj§ mu si§ ,,śmie

sznemi," porzuciliśmy bezowocną polemik§,

a nie mog§c sprowadzić dyskusyi na pole

zasad, ograniczamy si§ tylko na podnoszeniu

fałszów i potwarzy, gdy te całego kraju lub

narodu dotycz§. Takim był zarzut: ie Ga

licya adresem z 31 grudnia 1860 r. przy

gotowywała wypadki 1863 r., i ie dzisiaj

autonomicznemi życzeniami now§ chce zgo

tować rewolucy§; nie mogliśmy tei zarzutu

tego pominąć milczeniem.

Dziennik Warszawski »badając fakta współ

czesne" dochodzi do przekonania, %%ii dzię

ki autonomii niektórych części dawnej Pol

ski, rewolucya m ogła si§ rozwinąć i dojść

do wybuchu."

Wspomina o autonomicznym

bycie Królestwa Polskiego nadanym przez

Aleksandra 1 i o powstaniu r. 1830. Zapo

mina, ie ów ,,byt autonomiczny," była to

spuścizna po Księstwie Warszawskiem, ie

Rosya zastała w Polsce rady wojewódzkie

i inne autonomiczne instytucye; ale co wi§

ksza, nie spostrzega pomimo ,,badania fa

któw," Łe powstanie wybuchło nie za Ale

ksandra I, ale za Mikołaja, właśnie wtedy,

kiedy gwałcono konBtytucy§ i ścieśniono

wszelkie swobody. Zresztą nie ntrzymywa

liśmy wcale, aby powstania w Polsce spo

wodowane bywały tylko brakiem autonomii,

ale otrzymywaliśmy i utrzymujemy, i e nikt

nigdy rewolucyi za pomoc§ autonomii i sa

morz§du nie przygotowywał. Pyta Dziennik

dalej: »czy w Królestwie nie próbowano

rozleglejszej autonomii, kiedy wybuchnął bunt

w 4863 r.?" Wi§c zdaniem Dziennika, ,,bunt

wybuchnął" dla tego, Łe ,,próbowano rozle

glejszej autonomii"? Wi§c kilkomiesi§czne

bardzo wątpliwe ,,próby" miały zniweczyć

skutki trzydziestoletnich przeszło samowol

nych rządów? A przecież niech Dziennik

zajrzy do naszego pisma, skoro ,,bada fa

kta," a przekona si§, jak dalece zach§ca

liśmy obywateli Królestwa do brania udzia

łu w radach powiatowych, i to w legalnym

ich zakresie; jak zaklinaliśmy ich, aby Ła

dnym niewczesnym ruchem nie przeszka

dzali kierunkowi, jakim zdawało si§, ie

rz§d rosyjski w owej chwili iść zamierzał?...

Dziennik Warszawski powołuje nawet Kra

ków i r. 1846 na swoje poparcie, przypi

sując ,,autonomii zupełnej," jakiej ta rzecz

pospolita używała, ruch, który położył ko

niec jej istnieniu. I tu żałujemy, ie ,,bada

nia faktów" -nie odkryły Dziennikowi pra

wdy, to jest: ie owej ,,autonomii zupełnej"

dawno już przedtem przestała używać ma

ła rzeczpospolita, maj§e sobie w miejsce

dawnego samorządu nadany tryumwirat re

zydentów trzech mocarstw. Raz jeszcze po

w tarzamy : nie usprawiedliwiamy ruchów

brakiem autonomii, ale odpieramy bardzo

stanowczo, aby w niej przyczyn§ ruchu u

patrywać.

Nie łudziliśmy si§ bynajmniej, aby cokol

wiek si§ powie w tej mierze7 zmienić mo

gło postanowienie Dziennika.

Naprzód, widzimy, ie dla niego autono

mia jest faktem i to urz§dowym, dla nas

zaś jest ona ustrojem spółecznym. Skoro

rz§d tak chce, wi§c Dziennik pisze : »że kraj

ma autonomi§." Inaczej, jakżeby mógł utrzy

m ywać, ie w r. 4864 ,,próbowano rozle

glejszej autonomii ?" Wi§c jego zdaniem Kró

lestwo Polskie miało samorząd za Cesarza

Mikołaja? Aleksander II chciał go tylko

rozszerzyć, i tym sposobem »bunt" wywo

łany został. Czyi zresztą nie utrzymuje

Dziennik, ie Królestwo ma organizacy§ gmin

ną, bo ri§d rosyjski tak nazywa t§ osta

tni§ centralizacyi spr§iyn§, która naczelni

kowi powiatu dodaje kilku lub kilkunastu

urz§dników w wójtach gminnych? Porozu

mienie zatem mi§dzy nami w tym przed

miocie niepodobne.

Powtóre, niemniej widoczną dla nas była

dążność, dla której Dziennik postanowił szka

lować życzenia autonomiczne G alicyi, i

z tego tei jedynie powodu odezwać si§ by

liśmy obowiązani. Pomim o, i e w autobio

grafii swojej, którą w tym samym umieścił

numerze, starał si§ przekonać nas Dziennik,

jak wiele może i jak wiele już dokonał, to

przecież nie chcemy przypuścić, aby sobie

pochlebiał, ii m oie sprawić , aby Galieya

otrzymała lub nie otrzymała autonomii.

W wystąpieniu swojem miał wi§c jak zwy

kle Rusinów na oku. Dowodził tei, ie Po

lacy chcą tylko autonomii dla siebie, i to

w rewolucyjnych celach, Łe zatem Rusini

życzeniom tym obcy pozoBtać winni. Oba

wia si§ wyraźnie Dziennik, aby Rusinom nie

było za dobrze pod rządem austryackim, aby

przypadkiem otrzymawszy autonomi§, nie

przenieśli moralnego punktu ci§ikości z Ki

jowa do Lwowa. Wiemy, ie si§ to »śmie

szną" ewentualnością Dziennikow i wydaje,

zbyt cz§eto atoli i uporczywie do niej po

wraca, abyśmy o niej przepomnieć mogli.

Nareszcie, obiecuje Dziennik Warsz., ie nie

b§dzie przeszkadzał Galicyi w nabyciu auto

nomii, i przyrzeka, i e przestanie spotwarzać

pras§ galicyjską, ale pod warunkami: »aby

aerwaJa z, prmoezłościę, aby wyraziła uczucia

wierności dla swego monarchy i oświadczyła

uroczyście, ii wzgl§dem Austryi nie żywi

żadnej myśli odłączenia."

Musimy zwrócić

uwag§ Dziennika, i e wychodzimy w Austryi

a nie w Rosyi. W Rosyi tylko jenerał Kauf

mann mógł żądać od Polaków, aby byli

w duchu Rosyanami, bo inaczej wydalony

mi *ostaną; w Rosyi tylko wymagają, aby

si§ zrzec narodowości, aby zerwać z prze

szłością. W Austryi tego nikt nie wymagał,

nikt nie żąda od Czecha, Polaka , W§gra,

aby przestał być, czem go Pan Bóg stwo

rzył. Dziennik Warszawski jest zapewne wiel

ką pot§gą, ale jeszcze nie taką, byśmy mieli

zrywać z przeszłością dla pozyskania jego

bezstronności. Jak dalece pociesznem jest,

gdy żąda, aby poddani anstryaccy w jego

r§ce przysi§g§ wierności dla swego m onar

chy składali— mówić nie potrzebujemy. Co

si§ zaś tyczy trzeciego warunku, możemy

go zapewnić, i to nie od dzisiaj, »że nikt

w Galicyi nie żywi żadnych myśli odłączę

nia”, ie to nawet »uroczyście" w Radzie

państwa w r. 1863 przez posłów galicyj

skich wypowiedzianem było. Czy atoli ów

brak separatystycznych dążeń w Galicyi

zadawalnia D ziennik Warszawski — wątpi

my. Zbyt gwałtownie wmawia on je w Ga

licyą, aby ich sobie nie miał mocno ży

czyć. Byłyby mu bardzo na r§k§: nie ma

ich , wi§c je wymyśla. Używać ich , aby

rzucać podejrzenie na Galicy§ , a z drugiej

strony starać si§, aby wypadały na korzyść

rządów rosyjskich w Królestwie Polskiem —

oto polityka Dziennika. Życzenia autonomi

czne Galicyi mają rewolucyjne cele, bo

jakżeby si§ wydał zarząd Królestwa Pol

skiego wobec spodziewanej autonomii w Ga

licyi? — ta myśl kierowała pismem rosyj

skiem w ostatnich jego przeciw autonomii

napadach.

IOHESPOHDENCYA CZASU.

Berlin 14 Bierpnia.

(5 Depesze telegraficzne z d nia wczorajszego i

dzisiejszego nie doniosły nam jeBzcze nic pewnego

o rezultacie powtórnej mißyi(hr. Blome, ani o zjeź

dzić monarchów. Doniesienia icb opierają Bię wi

docznie na prostych domysłach, Bboro jedne mó

w ią o znpełnem poroznmienin Bię, osiągniętem

w Bkatkn konceeyj, które w ostatniej chwili An

Btrya zrobiła Prusom, drogie o większem jeszcze

rozdwojenia, które grozi znpełnem zerwaniem.

Pierwsza wereya jest niezawodnie bliżBzą prawdy

niź draga, chociaż nie w takiej mierze, aby jnż

dziś o znpełnem poroznmienin się mówić można.

Porozumiano się zapew ne tylko co do daUzego

tymczasowego zarządn Księstw; właściwą zaś kwe

styą spora, to jeBt oBtateczne ukonstytuowanie icb

Wdigitali

wraz z kwestyą dziedzictwa, *oBtawiono do pó

żniejszych nkładów. Można także przyjąć za praw

dę, ie i to częś^owe porozumienie Bię mogło być

tylko przez wzajemne konceBye oBiągniętem. De

pesza telegraficzna myli się niewątpliwie, donoBząc

tylko o koncesyacb, które AnBtryą zrobiła Prnsom.

Obecne polityczne położenie obn mocarBtw nie je st

tego rodzajn, aby jedno potrzebowało nBtępstwa

mi Bwemi okupywać przyjaźń drogiego. P . Bismark

pracował niezawodnie nad tem, aby AnBtryą w po

łożenia takuwem poBtawić. Twierdzono, że ten cel

miały handlowe nkłady jego z Włochami. Zmie

rzały także k a niema czynności dyplomatyczne

w Paryża. Nic to nie pomogło. Stanowisko AnBtryi

względem Włoch i Francyi nie stało Bię gorszem,

owszem względem ostatniego k rajn niezawodnie

się polepszyło. Gdyby nie to, p . Bismark byłby

jeBzcze nporczywszym w okładach. W ogóle za

chowanie Bię Francyi wpłynęło, zdaje mi się, prze

ważnie n a obeone porozumienie Bię mocarstw nie

mieckich z sobą. Nie znamy dotąd jego grame,

ale jakiemi one są , zawsze to pewniejsza i bez

)ieczniejsza d roga zdążania do celn, aniżeli nace

chowana »krwią i żelazem", na którejby się nie

bawem i Francya znalazła, zanimby Bię p. Bismark

Bpostrzegł i miał czas temn *apobićdz.

Widzenie się monarchów ma nastąpić jntro lnb

)ojntrze w Ischl, gdzie będzie liczny zjazd ksią

żąt i dyplomatów. Mówią, że królowa prnBka wdo

wa i jej BioBtra arcyksiężna anstryacka Zofia były

bardzo czynne, aby poroznmienie się między P ra

sami i Anstiyą przywieść do Bkntkn. Księżne te

znajdują się także w Ischl, aby podczas zjazdn

monarchów czuwać n ad swojem dziełem, i nie do

zwolić zepsować go intrygom dyplomatycznym.

Królowa prnBka wdowa wpłynęła też, mówią, na

politykę bawarską, zachowywaną obecnie w spo*

rze prasko - anBtiyackim. Mniemano, że Bawarya

oświadczy się otwarcie za Anstryą i pociągnie

przez to za sobą większą część państw związko

wycb. W zasadzie Bawarya jeBt za AnBtryą, i

°;dyby się spraw a szlezwickc-bolBztyńska w Bnn

destagn rozstrzygała, nie masz wątpliwości, że

rozstrzygnięcie wypadałoby nie wedle praskich

lecz wedle aastryackićb życzeń. Ale Bawarya, o

ile skłonną jest do popierania Anstryi na drodze

dyp]««utyecsej4 bnJdoatagowej, o tyle przeciwną

jest popierania jej na drodze czynn. Stara się więc

0 to, aby przeszkodzić zerwania nkładów i nie

dopuścić, aby Bię spór mieczem rozstrzygał. Rola

jej jeBt pośrednicząca.

Pośrednim i pomniejszym pańBtwom związko

wym nie można się dziwić, że się lękają wojny

między Prasami a Anstryą. NastępBtw wojny takiej

niepodobna obliczyć. Jednem z nich byłaby praw

dopodobnie, jeżeli nie całkowita, to przynajmniej

częściowa zm ian a obecnej terytoryainej postaci

Niemiec, a wraz z nią radykalna przemiana poli

tycznych stosunków Związkn niemieckiego. To

śmierć dla dziBiejBzych tnzinkowycb dynastów . Kto

im trony zapewni, tea będzie ich miał po sobie.

Bo na wielki czyn wspólnego wystąpienia wraz

z Anstryą, choćby i z orężem w ręka, przeciw

begemonicznym i aneksyjnym zachciankom pra

skim, z pewnością się nie zdobędą. Wolą więc

pośredniczyć, i dziś w Wiednia jutro w Berlinie

ofiarować BWoje dobre nBłngi. Gdyby PruBy były

pewne, że w Bundestagu będą miały większość

za Bobą, bynajmniejby Bię temn nie sprzeciwiały,

aby Bprawa Księstw rozstrzygała się w Bandes

taga. Sprawa pozostałaby Bprawą wewnętrzną i

nie byłaby wystawioną na niebezpieczeństwo wmię

siania Bię do niej każdej cbwili mocarstw zagra

nicznych, co w koncn stanie się niepodobnem do

nniknienia.

Jeżeli instancya Bundestagu zostanie odrzuco

n ą , a dorozumienie się PrnB i Anstryi prowadzą

ce do Btanowczego załatwienia spraw y nie p rzyj

dzie do Bkntkn, nie będzie innego spoBobn na

odwrócenie wmięszania Bię zagranicy, jak nciec

się do rozstrzygnięcia sprawy przez powszechne

głosowanie ludności Księstw. W chwili, w której

AnBtryą zmienia Bystem rządn centralizacyjnego,

1 zd aje Bi( sp rzyjać większemu rozszerzenia anto

nomii krajów koronnych, nie byłoby rzeczą ude

rza jącą poddanie przez nią rozstrzygnięcia sporn

od głosowanie ludności KBięBtw. Donosiły jnż

naw et dzienniki niemieckie, że AnBtryą ma wnio

Bek taki na myśli. Gdyby Bi§ wiadomość ta spraw

dziła, niktby nie był w tej chwili tyle ambaraso

wanym co Prnsy. Rezultat głosowania wypadłby

niezawodnie przeciw nim, albowiem nBpoBobienie

ludności jeBt w tej chwili do tego Btopnia nieprzy

cbylności przeciw nim posunięte, że żaden wpływ

rządow y nie byłby w stanie go odmienić. Właśnie

dla tego Prusy na wnioBek ten nie przyBtaną. Być

może, ie gdyby był podany, Btanowczo go nie

odrzncą, nie chcąc wywołać niezedowoleDia mo

carBtw zachodnich, któreby Bię w oBtatecznym ra

zie oświadczyły za Anstryą. Zapobiegając temn,

Prnsy Btarałyby się wniosek odroczyć, a tymeza

Bem d okładałyby wszyBtkioh sił , aby obecny za

rząd kondominialny jak najdłużej przew lekać, i

w ciągu onego ludność przychylniejszą dla Biebic

uczynić. Byłoby to zbyt trndno zadanie dla obe

cnego gabinetn. Widzimy, jak mn trnduo zmienić

usposobienie ludności w własnym krajn. Dlatego,

mimo częściowego porozumienia Bię, niepodobna

dotąd wyroznmować, kiedy i jakim sposobem spra

wa Księstw będzie załatwioną.

P«l’yi 11 sierpnia.

Podczas rozdania nagród w Bzkole batignolskićj,

p.G reard, inspektor rządowy, przypomniał zaBłngi

oddane przez Polskę chrześciaństwn czyli tak

zwanój cywilizacyi i objawił nadzieję, że wobec

nznawania przez Enropę zasady narodowości a

co więcćj przy naBzój wytrwałćj pracy, prędzć

zacja. mDC.ma]Opals^

czy póżnićj Polsk a zakwitnie. Podobnie mó

wił p. Durny, były inspektor a dziś minister. Cia

ło profesorskie, światłe i prawe, było dla nas za

wsze życzliwem i wyrażało się dobrze o Polsce

w yk ład ając w Bzkołach hiBtoryę. Przemówienia

inspektorów w szkole batignolskićj były miewane

z wiedzą i upoważnieniem rządn. Jak dawne mo

wy, mowa p. Greard ma więc niejakie znaczenie.

Na rozdania nagród w szkole polskiój, o którem

mówię, był przytomnym w mnndnrze p. Błędow

ski oficer z r. 1830, póżnićj kapitan w legii za

granicznćj, natnralizowany po wojnie krymBkićj

i wcielony do armii francnskićj w Btopnia majo

ra. Major Błędowski odznaczył się pod Solferino

i był z tego powodn wzmiankowany w porządkn

dziennym, ele awansował na podpułkownika do

piero kiedy go poznał w Tnileryach Cesarz.

Podpułkownik Błędowski, ożeniony z Polką, stoi

obecnie z pułkiem w Paryża. Nie stara się on o

dalszy awans, lecz o komendę placn jakiego

m iasta.

Zamieszczając wyciągi z różnych dzienników

rosyjskich, M on itor wykazuje, że podpalania w

Polsce nie są w cale dziełem polskiem.

Cesarz jeBt w obozie. U dał Bię tam k s. Persi

;ny starający Bię o przyjście do władzy. Ks. Na

)oleon wróci jn tr o z Anglii. Coraz więcćj mówią,

że kBiążę obejmie na nowo prezesostwo wystawy

powszecbnćj. Ma on cofnąć swą dymisyą jeżeli

margr. de la Valette zostanie oddalonym, a jak

niektórzy dodają, jeżeli spraw a sclezwicka po jego

myśli się obróci. Wystawcie sobie, że Bfery rzą

dowe nie wiedzą do tćj chwili, czy CeBarz przy

będzie do P aryża na dzień 15ty. Zd aje się być

)ewnem, że nie przyjedzie. Nie ma nawet przyje

chać Cesarzowa i ma udać się z synem do obozu.

Paryż odbędzie sam uroczystość cesarską, która

się zakończy zwykłym obiadem w ministerynm

Bpraw zagranicznych i dwoma ogniami Bztnczne

mi. Jntro czy pojutrze jedzie do Cherbonrga mi

nister CbaBselonp-Lanbat. Powiezie on z sobą mo

wę nłożoną w Plombióres a zakomunikowaną lor

dowi RnBBell. Mowa miniBtra francuskiego i odpo

wiedź księcia Somerseta będą zapew nie miały

wysoką w agę polityczną. Cherbonrg przyjmie flo

tę angielską z wielką wspaniałością. Europa

zwraca pilne oko na zjazd flot zachodnich i

pragnie, aby to zdarzenie przyniosło dobre owo

ce, godne oywilizacyi. Nowy objaw w iązania się

Anglii i Francyi, wiązania, zdaje Bię szczerego,

mamy w wyBtawie robotników francuskich i a n

gielskich w Londynie. Wystawa ta, jak się wyra

żał jćj prezes, jeBt obchodem 50 letniój rocznicy

zakończenia wałki między Anglią a Francyą. Po

głoska o małżeństwie ks. Hnmberta z córką królo

wćj Wiktoryi nie zdaje się być pewną.

Nic nie słychać o przybyć’n pancernćj floty ro

syjekićj do Cherbonrga.

Za przywiezienie Carewiczowi orderu legii ho

norowćj, Car obdarzył wice - hrabiego de Laferrióre

orderem św. Stanisław a.

Proces Nikitenki wytoczy się w końcn tego mie

siąca.

Uznanie Maksymiliana Igo przez Stany Zjedno

czone byłoby wypadkiem przeważnym i szczęśli

wym dla Francyi, ale nio o tem nie słychać, cho

ciaż Btarania margr. Montbolona w Washingtonie

Bą gorliwe. Jego kolega angielski nie ma mn w tem

bardzo pomagać, a kolega rosyjski prawie jawnie

mn przeszkadza. Francya rachnje na interesa

dwóch krajów i wpływ dzienników amerykań

skich, a zatem na czas, czaB może dłngi. Wiado

mości o Bkntkach wyprawy naNegretego są sprze

czne. Nie musiano jednak odnieść nad nim Bta

nowczego zwycięstwa.

Adjntant jen. O’Donnela, który ndał się był do

Plombićres, nie miał misyi nłożenia zjazdn dwócb

koron, lecz przeproszenia, że z powoda choroby

ojca króla i powrotu dworu hiszpańskiego do Ma

drytu, zjazd nastąpić nie może. Przypuszczają je

dnak, że jeżeli ojciec króla nie nmrze, zjazd będzie

tylko trochę Bpóżniony.

Akademia dała nagrodę pann Teofilowi Lavallće

za broBznrę »Granice Francyi", w którćj jeBt wy

raźna mowa o Renie.

Są ta pp. de SartigeB i Malaret, pełnomocnicy

Rzymn i Florencyi. JeBt i jen . Montebello. P o

większenie wojBka papieskiego, o którem donoBzą,

dowodziłoby, że Ojciec Święty przyjmuje swoje sta

nowisko i że gotnje Bię na opuszczenie Rzymn

przez wojska francuskie. Od czaBU jak napisał

liBt do Wiktora Emanuela, tj. jak okazał chęć po

godzenia Bi§ z Włochami z potrzeb religii bato

lickićj w Earopie, Papież zyBkał w opinii francn

skićj. Nowe Btarania o pogodzenie nie rozpoczęły

Bię jeszcze i zaczną się zapew nie dopiero po wło

Ibich wyborach, ale że Bię w końcn ndadzą, widać

to ze spokoju opinii we Włoszech, z opuszczenia

przez nią Garibaldego, i z dymiByi miniBtra Vacca.

Losy nkładów między Prasami a AnBtryą o Szlez

wik wpływają na projekt pogodzenia Włocb z

Anstryą. Od czaBn jak AnBtryą jest mniej żle z

Prasami, Bfery rządowe przeczą, aby zbierało się

na rzeczony projekt.

Margr. de Dampierre cofa swą kandydaturę w

departamencie Landes. Hr. Walewski będzie więc

wybrany bez trudności. Nowy prezeB Izby jest o

beonie w Paryżn. Nie kryje się on, że nie nbiega

Bię o tę godność, że jeBt do jćj przyjęcia zmuszo

ny. Cesarz domaga Bię od niego tego poświęce

nia. Monarcha liczy na dnch pojednawczy hrabie

go w Izbie a takt jego żony poza Izbą.

Za kilka dni dowiemy, się kto będzie wybrany

na deputowanego w Aisue. P . Marsen*, kandydat

rządowy, doBtał tylko 12,319 głosów, ale nie jeBt

to dowód, aby miał nledz przed opozycyą.

Od czasn, jak głosowanie powszechne zaczyna

mniój wierzyć w cesarstwo, d ają się tn słyszeć

rozmowy bardzo ciekawe. Wielka liczba dawnych

orleanietów, rozumie się obyw ateli a nie menerów,

d.pi

nie sznka wcale nowego zamętu i co więcćj wzdry

ga Bię na pamięć Ludwika Filipa, Gnizota, Tbier

sa itd. Orleanizm zanurzyłby Francyą w wolno

ściach bez likn a zapomniałby jak ta mówią o

nwielkich interesach" tj. o stanowiska Francyi na

zewnątrz. Orleaniści o których mówię, w zd rygają

się na pamięć systemu orleańskiego i co więcćj,

przekładają cezaryzm nad ByBtem narzucony Ce

sarzowi przez kB. Morny i jego przyjaciół. Z pa

tryotyzmu, ogrom orłeanistów, wychowanych na

ideach angielBkicb, nie jest nawet za pow iększe

niem wolności i chętnie przyjąłby ministerstwo

ks. Persigny. Repnblikanie rozumują inaczćj. W e

dłag nich cesarBtwo nie jeBt w stanie przeobrazić

Enropy. Oni lo przez Sücla, Temps i Auenir Na

tion al wznawiąją pamięć dnia 1 0 sierpnia pier

wszćj rewolncyi.

Na giełdzie ciągnie się zażarta walka między

Pereirom, imperyaiistą, a Rotszyldem, orleaniBtą.

Pierwszy gra na podwyżkę a drngi na Bpadek.

Pereire zakupił wiele papierów. Zachodzi kwestya,

czy będzie mógł długo je zatrzymać. T ak Pereire

jak Rotszyld mają obok siebie towarzystwa ban

kierów czyli syndykaty, ale w tycb syndykatach

dobrćj wiary jeBt mało.

Rzym 11 sierpnia.

Ważnćm jeBt postanowienie, przyjęte na jedućm

z ostatnich posiedzeń rady ministrów, pomnożenia

wojBka papieskiego. N ikt się tego nie spodziewał,

albowiem rząd papieski, j a k wiadomo, Btawił nie

złomny opór naleganiom hr. Bärtiges i jenerała

Montebello w tym względzie. Obecnie zaś, aby to

postanowienie powziąść i ogłosić, czek ał wyjazdn

icb obn dla pokazania, iż me nlega obcym wpły

wom, lecz działa z w łasnej inicyatywy. Krok ten

niemałe zdumienie obudził. Ojciec św. dotychczaB

odpow iada zawsze i ciągle, że nowych ochotników

zaciągać nie pozwoli, boby mn icb wymordować po

wtórnie pośpieszono j a k pod Castelfidardo. Doda

wał, iż przyrzeczeniom Piemontu nie wierzy, a n a

wet wiedzieć o nieb nie cbce i nie może, albo

wiem ignoruje konwencyę. Kardynał Antonelli zaś

jeszcze przeciwniejszym się ok azyw ał pomnożenia

armii, i przed kampanią jenerała Lamoricióre wy

stąpił z bezwarunkową opozycyą przeciw całomn

jej planowi oraz WBzystkim krokom wojskowym

i wojennym, jak ie podówczas czyniono. Opozycya

ta była nawet główną kością niezgody między

nim a ministrem broni. W oBtatnich czasach sy

tnacya tak się dalece była zmieniła, że sam msgr

Merode kwoli Papieżowi począł się opierać radom

Francyi i przesłał nawet do dzienników belgij

skich, aczkolwiek bez podpisn, d łngi memoryał o

nienżyteoznośoi i niepodobieństw ie otworzenia lnb

powiększenia wojBka papiezkiego. Owóż teraz po

wzajemnem zbliżenia się oba ministrów i po w y

jeździe napoleońskich przedstawicieli, sam ka rdy

nał Antonelli, z podziwem wszystkich, miał Bię

oświadczyć za potrzebą tego, co najgłośniej i naj

stalej przedtem g anił. Uchwalono zatem posta

wienie całej papiezkiej armii n a stopie w ojennej,

nową pożyczkę 15 milionów franków i nowe p u

szczenie w obieg konsolidatów rzymskich na 500,000

Bzkndów (5 milionów złp.) . Środki te byłyby może

sknteoznemi, gdyby nie ciężyło corocznie n a Bkarbie

papiezkim owe 2 0 milionów fr. pnblicznego dłngn

odpadłych prowincyj.

Jednakowoż dowodzą one, iż dwór rzymski,

chociaż o konwencyi dotychczaB nrzędownie nie

wie, poczyna się przekonywać, iż wykonaną zo

stanie, i przedsiębierze zaradcze przeciwko temn

kroki. Gdy hr. Sartiges ng ostatniem posłuchaniu,

akie miał n Ojca świętego, pokilkakrotnie mn

powtarzał, że konwencya jest rzeczywistością i że

wykonanie jej jest nienmknionem, Papież znie

cierpliwiony odp arł: »Przecież nie jeBtem do tyła

ograniczony, abym tego nie miał był pojąć odda

w na; wiem, wiem dobrze panie hrabio, że Rzym

opnścicie i gotaję Bię do tego." Tylko z pomiędzy

prałatów nadwornycl ntrzymnje wieln jeszcze nie

złomnie, iż Francuzów — że wyrazów jednego z dy

gnitarzy użyję — widłami nawet nie wypędzi z Rzy

mu ; ale tyoh niedowiarków, coraz zreBztą obywa

jących, napełnił trwogą sekretarz stann, gdy w tycb

dniach w Castelgandolfo, wychodząc ze zwykłej

Bobie dyplomatycznej zagadkowości i dwuznacz

ności, r zek ł wobec ich zaprzeczeń: »Powiadam

wam zaprawdę, iż w 1866 r. ani jednego Franca

za w Rzymie nie stanie," Ludzie tedy będący tu

taj n stera władzy przeświadczyli się o niezbędno

ści zmienienia dotychczasowej biernej poBtawy

swojej i przedsiębrania zaradczych środków; ale

jeżli Bię z niemi opóźnili tak znacznie, to dla tego

jedynie, iż obcą uniknąć podejrzenia , ie dwór

rzymski stosnje Bię do konwencyi z 15 września i

do rad franonzkich. Zdaniem wieln, jestto tylko

próżna Bnbtelność w tak u roczystych chwilach.

PrzyBzły konsyBtorz odbędzie się napew no we

wrześnin w Castelgandolfo, bo Ojciec święty, jak

się zdaje, przed październikiem do Rzymn nie

wróci. W niobucyi, jaką będzie miał w tej oko

liczności, dotknie nkładów z Włochami; tatejsi do

stojnicy powiadają, iż po okólnika p. Dronyn de

Lhnys w tym przedmiocie, który we świecie dy

plomatycznym znany już jeBt in extenso, Papież

nie mógłby dłnżej zachować milczenia. Jaki jest

przyBzły los nkładów i czy iBtnieje jak a nadzieja

wznowienia onych? Trndno dotąd powiedzieć.

Kardynał Antonelli oświadczył nader stanowczo

w tych dniach, iż dwór rzymski najmniejszego

nBtępstwa nie nczyni, że rząd włoski najpew niej

także nie odBtąpi od swego programu, i że w y

pada przeto nważać tę sprawę za całkiem chybio

ną. Atoli Ojciec święty rozmawiając z jednym

z dyplomatów przy Bobie uwierzytelnionych wy

rzekł świeżo słów kilka wielką doniosłość mają-

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction