Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 615 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner 107

Kraków, Czwartek 11 Maja 1905.

Rocznik LYIII.

CZAS

(Wydanie poranne).

W Karlsbadzie ordynuje jak dawniej

Dr Michał Śliwiński

Httblbrunn,traiie ,H!łnl, %on P r ein ei

(1525 -l)

riMff fff??

TfTVI

Reformy w Króle§twie.

Berlin. (T. wł.) Kilka tutejszych dzienników

potwierdza wiadomość Czasu, że w najbliższych

dniach ma się nkazać uroczysty ukaz

carskizkoncesyami dlaKrólestwa

Polskiego.

Połączenie eskadr rosyjskich.

Pary i,.

(T . wł.) . Ze Saigonn telegrafują, że

wczoraj nastąpiło połączenie obu eskadr

bałtyckich koło przylądka Padazan.

Parysa. Ajencya Havasa donosi z Saigon

z wczoraj g. 12 m. 15 popoładniu: Krążownik

pomocniczy _Rion" i krążownik ,Jauczong" z e

skadry admirała Rożestwieńskiego przybyły w no

cy z 8 na 9 b. m. w pobliże przylądka St. Jaques

z instrukcyami dla admirała Niebogatowa. Oba

krążowniki zatrzymały się w oddalenia 3 do 4

mil od wybrzeży. Na wezwanie gubernatora ko

chinchińskiego nazajutrz o puściły to stano

wisko. E skadra zaopatrzona j est bardzo obficie

w żywność. Prawdopodobnem jest, że admirał

Niebogatow przejechał już koło przylądka St

Jaques. Okręt szpitalny _Kostroma" prawdopodo

bnie pojutrze stąd wyrnszy.

Kuropatkin.

Pary*. (T. wł.) Petit Parisien donosi z Pe

tersburga, że urzędownie potwierdza się wiado

mość o zupełnem odwołania Kuropatki=

n a. Natomiast Aleksiejew ma otrzymać nowe

w ysokie stanowisko.

Szpiegostwo wojskowe

Tokio. (B. Reutera) Aresztowano tu pod za

rzutem szpiegostw a pow ażanego Francuza, naz

wiskiem A. E. Bongenin i jego pasierba, angiel

skiego poddanego Strang’a.

Uprawy wewnętrzne.

Taryfa celna.

Wiedeń. (B. kor.) . Izba poselska przyjęła

w dyskuByi szczegółowej b e z zmiany pierw

szą grupę taryfy i ustawy celuej, a odrzuci

ła wszystkie wnioski mniejszości. Dalej przyj ę

to wniosek pos. Garapicba w sprawie im

portu bydła z Rosyi i państw bałkańskich, a od

rzucono wniosek mniejszości pos Peschki.

Na końcu posiedzenia wniósł pos. B y k inter

pelacyę przeciw uchwale Rady m. Wiednia w spta

wie zakazu rzezania bydła według ryt ua

ł n żydowskiego.

Następne posiedzenie dziś o godz. 10 rano.

Z komisyj.

Wiedeń. (B. kor.). Na wczorajszem posie

dzeniu komisyi wojskowej przyjęto ustaw ę

o pod wod ach ze zmianami, ucbwalonemi przez

Izbę panów i uchwalono sprawę tę w drcdze na

głej postawić na porządku dziennym Izby po

selskiej.

W komisyi sanitarnej złożył pos. Nowak imię

niem subkomitetn sprawozdanie o ustawie w spra

wie reformy aptekarstwa. Komisy:» uchwa

liła dyskusyę jeneralną nad tem sprawozdaniem

przeprowadzić po ponownem żebranin się Rady

państwa.

W komisyi kolejowej przewodniczący bar.

Schwegl powitał nowego kierownika ministerstwa

kolei Dra W rbę, który prosił kom isyę o popar

cie, zapewniając, że będzie się starał spełniać

swój obowiązek i o ile możności uwzględnić wszyst

kie kwestye poruszone przez komisyę.

Sprawozdawca Dr Kaftan w ygłosił referat o ob

radach subkomitetn o przekroczeni ach przy

budowie kolei alpejskich i oświadczył, że

ze względu na ustąpienie Dra Witteka wniosek

Hubkoruitetu stał się bezprzedmiotowym i dlatego

jest konieaznem nowe brzmienie wniosku. Prace

subkomitetn w ykazały, że przekroczenia spowodo

w ała nagła zmiana programu budowy, przez co

prawa parlamentu zostały dotkliwie narnszone.

Snbkomitet wnosi zmianę brzmienia niejasno w y

stylizowanego projektu ustawy.

W glosowaniu przyjęto ustawę o prze

kroczeniach kredytu i rezolucyę z wezwą

niem, by rząd w przyszłości wielkie budowle w y

konywał tylko na podstawie dokładnych, szcze

gółowych projektów i kosztorysów. Inne wnioski

snbkomitetu odrzucono. Wniosek o wyrażenie vo,

tum nieufności b. ministrowi kolei, cofnięto.

!Wiedeń. (B. kor.). Na wczorajszem posiedze

niu komisyi budżetowej pos. S tarzyński refe

rował _Centralny dział oświaty".

Po przemowie pos. Romańczuka, minister

Hartl omawiał szczegółowo kwestyę upaństwowię

nia powiatowych inspektorów szkolnych i zazna

czył, że ze względów finansowych można do te

go tylko stopniowo przystępować. Ponieważ u

stawa o galicyjskiej Radzie szkolnej

krajowej została przez w iększość Sejmu przyjęta,

a z państwowego stanowiska przeciw niej nie

można było podnieść zarzutu, rząd już ze w z g l ę

du ua powagę legislatywy krajowej musiał usta

wę przedłożyć do sankcyi mimo protestu Ru

sinów.

Po końcowym wywodzie referenta Starzyńskie

g o, przyjęto ten dział, a następnie jeszcze

kilka tytułów.

Interpelacja Schónerera.

W iedeń. (T. wł.). Pos. Schbnerer i tow.

wniosą dziś w Izbie poselskiej interpelacyę,

w której odwołnjąc się na pogłoskę o rekonstruk

cyi gabinetu stwierdzają, że znaczna większość

lndności niemieckiej nie życzy sobie gabinetn

parlamentarnego i obstaje przy neutralnym

gabinecie urzędniczym. Interpelanci zapy

tnją więc rząd, jak się do tej kwestyi odnosi.

Demonstracje słowiańskie.

Lubiana. (B. kor.) Z okazyi uroczystości

Schillera w tutejszej szkole realnej, przyszło do

demonstracyi. Studenci słowieńscy zebrali się

przed gmachem i śpiewali pieśni narodowe. Poli

cya rozproszyła ich. Z okazyi drngiej uroczystości

Schillera, urządzonej przez Towarzystwo _Filhar

monia**, odbyły się również demonstracye, przy

których interweniowała policya i żandarmerya.

Przesilenia węgierskie.

W iedeu. (T. wł.). Wr. Allg. Ztg dowiaduje

się - jak twierdzi — z źródła dobrego, że prze

silenie w ęgierskie bierze obrót korzystniejszy.

Bliskim ma być kompromis, polegający na

tem, że utworzony będzie gabinet koalicyj

n y , a W ęgry otrzymają koncesye na polu wuj

skowem, nie dotyczące jednak języka komendy.

Mianowicie koncesye mają się odnosić do j ę z y

ka pułkowego, i do ureguiowania w myśl ży

czeń węgierskich kwestyi sztandarów i emblema

tów. Mimo bliskości kompromisu, ustanowiony zo

stanie przejściowy gabinet urzędniczy, bo usunię

cie się gabinetu br. T iszy przyczyni się do uspo

kojenia umysłów i nłatwi kompromis.

Rozruchy w Osieku.

Osiek. (B. kor.) Przy wczorajszem starciu

wojska z robotnikami, odcięto jeden oddział żan

darmów i policyi. Tłnm z 5000 ludzi obrzucał

teu oddział kamieniami. Oddział cofaął się ua

podwórze jednego z domów. Gdy tłum i tam

wtargnął i jednego żandarma zranił, dano ognia,

kładąc trupem 16 letniego robotnika.

Likwidacja kolei.

W i e d e ń (B. kor.). Pierwsze Towarzystwo

kolei węgiersko galicyjskich upoważniło ua wczo

rajszem waluem zgromadzenia Radę nadzorczą do

wszelkich kroków celem przeprowadzenia likwi

dacyi. Ze sprawozdania wynika, że jako rezultat

likwidacyi przypadnie na 100 akcyj 40 308 kor.

4% renty austryackiej koronowej i gotówką 411 k.

93 b., tak, że wartość akcyi według obecnego

kursu renty austryackiej obliczonej, wynosi 405 k.

30 h. Kupon akcyi z d. 1 lipca b. r. nie zostanie

już wypłacony.

Zdrowotność Krakowa.

IV.

Choroby narządu trawienia w l-szym

rokn życia. Liczby odnoszące się do śmierci

z powyższej przyczyny wymienione w osobnej

tabelce odnośnie do Krakowa, nie podają istotne

go stann rzeczy. Zaliczone do śmiertelności ogól

nej z powodu chorób narządu trawienia wśród

mieszkańców Krakowa, uzyskane być mogły li -z

by te ze stosunku, jaki wogóle panuje między

śmiertelnością z tych chorób wśród mieszkańców

stałych a obcych — są przeto liczbami prawdo

podobnemu

W rzeczywistości śmiertelność na choroby na

rządu trawienia wśród dzieci w pierwszym rokn

życia jest w Krakowie znacznie wyższą, raz, że

zastosowanie do obliczenia powyższego stosunku,

jaki istnieje m iędzy śmiertelnością chorób narzą

du trawienia wśród mieszkańców stałych i obcych

nie da liczb rzeczywistych, gdyż prawie wszystkie

dzieci w tym wieku się znajdujące w Krakowie

się urodziły, a zatem są stałymi jego mieszkań

cami —

powtóre, i e wiele dzieci urodzonych

w mieście umieszcza się po za niem na wycho

wania (nieślubne) bądź prywatnie, bądż w zakła

dach, gd zie większość ich ginie z ostrych i chro

nicznych chorób narządu trawienia, dzieci, któ

rych śmiertelność obciążyć winna miasto — w koń

cu i dla tej przyczyny, że nie wszystkie wypad

ki śmierci, w których choroby te głów aą odegra

ły rolę fignrują pod tą nazwą na kartkach po

śmiertnych. Mimo przeto tak korzystnych warun

ków liczb podanych, śmiertelność Krakowa z tej

strony, jeżeli pominiemy rok cholery, nie może

się równać ze śmiertelnością Hamburga — przed

stawia się natomiast lepiej od śmiertelności Mo

nachium, w którem przyczyna tego stanu t aw i

w braku uregulowanej opieki sanitarnej nad

dziećmi obok takich czynników, jak gęstość za

mieszkania ludności mniej zamożnej, braa kontroli

sanitarnej mieszkań i obok bardzo rozpowszech

nionego alkoholizmu wśród ludności, czynników

odbijających się bardzo znacznie na wrodzonej

odporności jakoteż zdrowotności dzieci w pierw

szym okresie ich życia.

Do chorób, którym można zapobiedz zaliczyć

jeszcze należy gorączkę połogową, z której

śmiertelności notowanej dawniej w wykazach staty

stycznych wraz z wypadkami śmierci z połogu

nie mogłem zużytkować i w niniejszem mem ze

stawieniu Wobec małej ilości wypadków śmier

ci z tej przyczyny, błąd w ten sposób powstały

przy zestawieniu stosunku śmiertelności z chorób,

którym można i którym zapobiedz trudno będzie

nie wielki na korzyść zdrowotności.

t-’ *

’.

Jakżeż przedstawia się ten stosunek w okresie

14 względnie 16 letnim od 1887— 1900 względnie

1902 w Krakowie i miastach porównywanych.

Poucza o tem podana tablica Zestawiłem w niej

obok ogólnej śmiertelności stałej ludności cywil

nej Krakowa w poszczególnych latach, śmiertel

ność tę w okresach 4, 5 wzgiędnie 2-letnicb,

śmiertelność z chorób którym można zapobiedz i

którym zapobiedz trudno tak roczną jak i w o

kresach podobnie jak ogólną 4, 5 względnie 2 l e

tnich. Dła porównania Krakowa z innemi miasta

mi zastosowałem też same obliczenia i dla Zury

chu, Hamburga, oraz Monachium zaznaczając j e

szcze raz, że liczby tych miast (z wyjątkiem Zu

rychu) podają śmiertelność całej ludności wraz

z obcymi leczącymi się obficie w znakomitych

zakładach leczniczych tych miast - są przeto

liczby te w stosunku dt- krakowskich z tej przy

czyny w mniej korzystnym stosunku dła poró

wnania.

(Obliczenie na 1000 ludności).

Aby przejść do stosnnku śmiertelności z powo

du omawianych dwóch kategoryj chorób, należy

się najpierw zastanowić nad,, śmiertelnością ogólną

Krakowa. Pragnąc otrzymać rzeczywistą liczbę

śmiertelności miasta, należało wykluczyć z ogólnej

śmiertelności nietylko śmiertelność obcych, ale

i wśród wojska i tęż odliczyć od ogólnej liczby

mieszkańców miasta, tak ze względu na znaczną

ilość ostatniego w stosunku do ludności cywiluej.

powtóre ze względu na korzystny wiek wobec

śmiertelności, w jakim przeważna ilość lndności

wojskowej się znajduje, w końcu i dla tej przy

czyny, że zarządzenia co do chorób, którym mo

żua zapobiedz, prawie wyłącznie zależą od władz

sanitarnych wojskowych, jak wiadomo, nie szczę

dząeych w energii - lw mogą przeto stosunki

i zarządzenia sanitarne wśród wojska być poli

ezone na korzyść działalności miejskiej. Stwier

dzonym też jest faktem i zaznaczonym w miej

skich publikacyach statystycznych, że śmiertelność

Krakowa przy wyłączenia ludności wojskowej

wzrasta nieraz przeszło o 1,0 na 1000 ludności

w porównaniu z liczbą ludności wraz z ludnością

wojskową.

Porównując w ten sposób ujednostajnione daty

ś uiertelności, stwierdzić trzeba istotny jej spadek

w Krakowie w okresie lat 18 z 25,82 w pierw

szym na blisko 21 (prawdopodobna liczba po wy

łączeniu wojska) w ostatniem czteroleciu — po

prawa przeto o 4,5 na 1000 lndności. W poprawie

tej w iększy udział bierze kategorya chorób, któ

rym można zapobiedz około 3, aniżeli kategorya

tych chorób, którym zapobiedz trudniej - prze

szło 1 na 1000 mieszkańców - jakkolwiek śmier

telność w dwuleciu 1901-1902 w porównaniu do

5-lecia 1896-1900 wzmogła się wyraźnie z cho

rób, którym zapobiedz można.

ij Liczby te okr eślają śmiertelność ludności stałej wraz

z wojskiem, nie m ogą przeto służyć do porównania z resztą

liczb powyższych, oznaczających śmiertel ność ludności cy

wilnej - po wyłączeniu w ojska wzr osną najmniej o 1*0 na

1000 ludności.

.....

*) Liczba zwiększona niezwykl e wskutek epidemii cho

lery.

s) Poda ną liczbę śmiertelności otrzyman o po wyłączeniu

obcych zmarłych i doliczeniu miejłcowych zmarłych poza

Zurychem.

1895 1896 1897 1898 1899 1900

w Krakowie 8 46 8-63 7"776 7*15 8-29 7-98

w Galicyi . 8"5

7"6

7 38 7.26 6-04 513

l=iczby te stwierdzają, że Kraków w działalno

ści swej zapobiegawczej wobec chorób postępuje

o wiele wolniej od całego kraju.

Jeżeli teraz porównamy statystykę śmiertelno

ści Hamburga według kategoryi chorób śmiertel

nych, spostrzeżemy nietylko wybitną poprawę

śmiertelności ogólnej w 14-leciu 1887— 1900

(z 24,65 na 17,26) o 7,3 na 1000 ludności, ale i

wybitną poprawę z jednego okresu porównaw

czego, jeżeli nawet tę samą miarę co do wpły

wu epidemii i surowicy Behringa uwzględnimy. —

Mniej korzystnie w tym względzie przedstawi się

Monachium, w którym jednak nie tylko zhbczna

liczba obcych obciąża śmiertelność istotną mia

sta, w którem jednak zarazem i wpływy klima

tyczne a przedewszystkiem właściwy miasta te

mu alkoholizm nie dający się opanować przez za

rząd miejski zwiększają wybitnie śmiertelność

z tych chorób, którym zapobiegać można. —

Przytoczona statystyka śmiertelności Zurychu u

wydatnia dostatecznie, jak daleko posunąć się

może miasto w poprawie stosunków zdrowotnych

przez urządzeńie techniczne sanitarne i znakomi

tą organizacyę urzędu i w całości spraw zdro

wotnych, statystyka, do której jeszcze daleko

Krakowowi.

Mam przekonanie, że liczbami powyższemi do

starczyłem dowodn dostatecznego, że postęp na

polu zdrowotności w mieście Krakowie o ile no

tuje go statystyka śmiertelności po krytycznym

jej rozbiorze nie tylko nie udowadnia tak wybi

tnego wpływa działalności miasta, jak to stara

się wmówić w swym artykule p. prof Domań

ski, że postęp ten w znacznej mierze odbył się

od czynników, na które miasto nie wywierało

wpływu, że nadto te stosunki zdrowotne Krako

wa dalekie są od tego ideału, za który uważa je

prof. Domański.

Na jakich podstawach w statystyce opiera pr.f .

Domański swe twierdzenia, niechaj wolno mi jesz

cze przedstawić. W artykule swym podaje prof.

Domański liczbę śmiertelności za r. 1900 19,85.

Najdokładniejsze obliczenia cyfry śmiertelności

nawet w razie przyjęcia za podstawę do oblicze

nia cyfry ludności wraz z wojskiem dają liczbę

20,58 nigdy zaś 19,85. Skąd cyfrę tę osiągnął

prof Domański, trudno mi określić — przypusz

czam, że w jakicmś marzeniu sennem. Jeżeli zaś

na statystyce o takiej wartości opiera on swe po

jęcia o zdrowotności miejskiej, jakąż wartość mo

że mieć wynikające z niej rozumowanie o potrze

bie postępu?

Z obawy nadużycia uprzejmej gościnności Cza

su, zrzec się muszę omówienia poszczególnych

dat śmiertelności Krakowa, o ile zależą od cho

rób, którym zapobiedz prawie nie leży w mocy

władz miejskich, a których źródło leży bądź w ro

dzaju zajęcia, bądż w sposobie życia i t. d,, mi

mo, że z nich zwłaszcza przez porównanie ze sta

tystyką miast obcych nietylko ciekawe osięgnąć

można informacye co do warunków zdrowotnych,

ale i wskazówki, w jakim kiernnkn wskazaną

jest ze względu na zdrowie poprawa sposobu ży

cia— a przejdę do oceny, o ile Kraków daje przez

=we urządzenia sanitarne gwarancyę nietylko o

chrony przed chorobami, ale i rozwoju zdrowia

Zbyt obszerny to temat, by wyczerpać go w ar

tykule do dziennika, by przedstawić zarazem war

tość poszczególnych urządzeń sanitarnych, choćby

najpobieżniej. To też ograniczę się do zaznacze

nia tych urządzeń, których zadaniem w pierwszej

linii zapobieganie chorobom, szkicowo zaś wspom

nę o tych, które służą do rozwoju zdrowia, po

sługując się przytem również doświadczeniem

z miast obcych.

D r Leonard tiier.

KRONIKA.

Nabożeństwo robotnicze Staraniem P ruyjażni

krakowskiej pod wezwaniem Opieki św. Józef=», pa

trona rękodzielników i robotników, odprawionetn bę

dzie doroczne nabożeństwo w niedzielę dnia 14 maja

b. r. o godzinie V*9 rano w kościele N. M. Panny.

Zebranie o godzinie 8 rano w lokalu, skąd ze sztan

darem wyruszy pochód do kościoła.

Krakowskie Towarzjstwo t echniczne u r z ą d z a

w piątek wycieczkę do M giły, w celu zwiedzenia

fabryki wyrobów żelaznych Ch. Hofstłłttor i Ski.

Wyjazd pociągiem o godzinie 1 szej 45 minut po

południu, powrót do Krakowa o 7 mej 10 minut

xr. \

.Ms

*.-r:

:i. aMKń^UtyaV3łiiecł,=5fc*^ Z

*a*

wieczorem; przestrzeń z Mogiły do Czyżyn przejdą

uczestnic-y pieszo. Punkt zborny na dworcu.

-—

Wycieczka cyklistów. Oddział kolarski ,,Soko

ła* wyjeżdża na pierwszą wycieczkę w najbliższą

niedzielę do Wieliczki, razem z oddziałem kolarskim

w Podgórzu. W yjazd o godzinie 2 popołudniu z przed

gmachu ,,Sokoła*1 w mundurach oddziału z wszyst

kiemi odznakami. W drodze odbędzie się wyścig

amatorów obu oddziałów.

—

Festyn na cele ,,Przytuliska* uczestników po

wstania z r. 1863 odbędzie się w dniu 1 czerwca

to jest w święto Wniebowstąpienia Pańskiego w par

ku Dra Jordana. Program festynu, którym zajmie

się jak corocznie uproszony, osobny komitet pań,

ogłoszonym będzie w dniach najbliższych.

—

Ruch przedwyborczy. W sali Rady miasta ze

brali się wczoraj popołudniu licznie członkowie tu

tejszego stowarzyszenia gospodnio-szynkarskiego, aby

zastanowić się nad wyborami do Rady miasta. Ze

braniu przewodniczył starszy stowarzyszonia r. m .

August Mieduiak, który złożył sprawozdanie ze swej

działalności w Radzie miasta, podnosząc, że zawsze

stal na straży interesów tak stowarzyszenia, jak je

go poszczególnych członków, bez względu na ich

wyznanie i zapatrywanie polityczne.

Również r. m .

Drobner złożył sprawozdanie ze swej dzia!aluoici,

wskazując, że zawsze szedł łącznie z r. m . Miednia

kiem.

Rozwinęła się bardzo obszerna dyskusys, zagajo

na przez posła Federowicza, który wskazywał, że

wyborcy koła małego przemysłu i handlu powinni

wybierać do Rady miasta przedewszystkiem kupców

i przemysłowców, którzyby znali bezpośrednio icb

sprawy i interesa i mogli ich w Radzie jak najsku

teczniej bronić. Na tem stanowisku stanęli wszyscy

następni mówcy pp. Statter, Finder, L’lriob, Berwald,

Wortsman, Wożniak, Lermer, występując prseciwko

wybieraniu z tego koła adwokatów, którzy o man

daty ubiegać się powinni w hole inteligenoyi i w kole

wielkiej realności, do których należą; aie oszczę

dzili też mówcy ostrej krytyki niektórym z adwo

katów, dotyczasowych reprezentantów kota małego

handlu i przemysłu. P . Benzak podniósł, że p. Mied

niak ze socyaliaty zrobił się obecnie konserwatystą;

na to p. Miedniak odparł, że jept Polakiem i kato

likiem, Socjalistą nigdy nie był i nie będzie, a w Ra

dzie nigdy nie stał na stanowisku partyjnem, tylko

interesów miasta i obywateli, a nie wahał aię po

stawić wniosku o wyrażenie uznania pp. Kosobuokie

mu i Markusowi za ich skuteczną pracę około po

rządku i czystości w mieście. Przy obecnych wybo

r.ach stoi też na gruncie nie politycznych partyj, ale

ekonomicznych interesów gminy.

Po wyczerpaniu dyskusyl, zebrani uchwalili rezo

lucyę, przedłożoną przez p. Sauera. przyjmującą do

wiadomości sprawozdauie r. m . Młodniaka, wyraża

jącą mu zaufanie i stawiającą ponownie jego kan

dydaturę. Dalszą akcye wyborczą uchwalono powie

rzyć wydziałowi stowarzyszenia.

—

Tanie obuwie, w bardzo widu dziennikach

zagranicznych pojawiają się szumne ogłoszenia kra

kowskiego ,domu wywozu obuwia*, obwieszczające

światu, że za 5 koron 60 bal. nabyć można 4 pary

obuwia, mianowicie dwie pary męską i damską skór

kową i sznurowaną, oraz dwie psry letnie, męską

i dąmską. Dziwna rzecz, że znajdują się naiwni

amat irzy tego towaru, boć chwila zastanowienia wy

starczy, że nikt nie może dać towaru bez zarobku,

a za 5 kor 60 hal. nie można dostarczyć czterech

par nawet najliohszego wyrobu. Gorzkie rozczarowa

nie ogarnia zamawiających po otrzymaniu przesyłki.

W pudełku tekturowem mieści się nie obuwie, ale

najlichszego rodzaju pantofle

męskie i damskie,

przedstawiające wartość co najwyżej 60 halerzy,

obok nich zaś dwie pary sznurowanych płóciennych

pantofli, nienadających się do użytku, z cieniutkiemi

jak papier podeszwami, przybitemi gwoździami. W ta

kiej lichocie, przedstawiającej razem co najwyżej

waitość 2 koron, niepodobna wyjść na ulicę, bo

możnaby łatwo powrócić boso.

Przed niedawnym

czarem podnosiliśmy już wyzysk owego ,domu wy

wozowego*, rozsyłającego tak tanie obuwie; interwe

niowała władza i pomysłowy wynalazca-eksporter

przycichnął na chwilę. Obecnie znowu rozwinął wi

docznie swą działalność ,,przemysłową*, skoro do

krakowskiej dyrekcyi policyi zaczynają napływać

skargi ze strony ludzi, którzy poszli na lep ogłoszeń

i sprowadzili po cztery pary takiego obuwia za 5 k.

60 bal. Kamisarz policyi, prowadzący doohodzenia

w tej sprawie, ma w swojem biurze nadesłane przez

poszkodowanych paczki z takiem obuwiem. Właści

ciel firmy twierdzi, że on nikogo nie zmusza do

kupna, a zresztą w inseracie wyraźnie podaje, że

komu aię obuwie nie podoba, ten może zażądać

zwrotu pieniędzy.

—

Z głodll zasłabła wczoraj przedpołudniem,

przechodząc placem Franciszkańskim około 35-letnia

kobieta nieznanego nazwiska.

Wezwane Pogotowie

ratunkowe, oddało ją pod opieką żołnierza policyj

nego, który przewiózł osłabioną do schroniska Brata

Alberta.

Ofiara bójki Wczoraj popołudniu zgłosił się

na staeyę ratunkową 32-letni wyrobnik z Toń Szcze

pan Sobek, który w bójce z Józefem Sitką otrzy

mał kamieniem wielką ranę na skroni lewej. W cza

sie opatrywania rany, Sobek zemdlał kilka razy, tak,

iż musiano mu wstrzj kiwać eter, poezem odwieziono

ge do szpitala św. Łazarza.

Pijaństwo WZakopanem. Przegląd. Zakopiań

ski donosi, że na ostatniem posiedzeniu komisyi kli

matycznej proboszcz miejscowy X. kanonik Kasze

lewshi zwrócił się do komisarza rządowego z prośbą,

aby z całą energią zabrał się do tępienia pijaństwa.

X. proboszcz podniósł, że dzisiaj powiat nowotarski

należy do najbardziej pijackich w kraju.

W Zako

panem prawie co drugi dom ma szynk. Nawet na

przeciw gminy otworzono szynk. O zamknięcie tego

szynku proszę — mówił X Ksszelewski — bo on

przynosi wstyd Radzie gminnej. Teraz znowu otwar

to nowy szynk przy kolei, pomimo, iż na kolei już

jest szynk. Obecnie znowu chcą otworzyć szynk nu

Przecznicy. (P. Sieczka woła: ,,Teraz mamy szynk

V*L«*«fs Cm" tort *

sLSt^-*

t«snwŁ

trSU?MaiSU «

* *w****«*. ******

I i m s a , RCMMS*«, ómżs, Ntw?j»

m pstert* w ksiąfMw katan««««

**»IflKUM

%WTNOBl:

W Krakowi a w r n j a n .......................

IW ą w pańarw,e

------------- \

\\\\\

\\Ste

\lIZl

HZ***

MWW,k,4,." » ktt»*-*ESr .

I *4k.ro«

14 karo«

«*«.

amerata **

i poraaas wy»«*t suaatjKMUS x przesyłką pocztową 1 koroną

’

*!ej*ou ł s odatesieai«» do domu 1 koroną.

P°80^

*P”*«**» pocztową34ksi.

^-rwetmierelą prxy]«Nu|ąi Aimst)ntsHju ttłiu w Krakowi« i arsędjr poosiowa.

MH*M m rą paweemeirotą k.iegsrm* 1.A .KKftanawskiaca, haadl«- 8l.Ksrlińskiago w Sukiennicach,

8 Łrotoohwara, fiyack 1*. Bure risianmkdw Bapeaea iSalaHsaowaj, Olównm trafika w Rynkn główmy«.

*f?*L,"?

** u *pUt’ u wiorsta patiu« u ptorwsty na SO hal,, ta każdy następny

r* 1* hal.; *kład UhaUr/essy, syfrewy, skoisphkawasy, pMrwsBy ras pa 4C hal., następny po 10 hal

* « * * * * « " o (e* Wtaoroł stroaia) od ariajaas wisrssa draki«« prtitewy« CO kalsrsy aa każdy raa.

prV ,T * ..P?ł? pr,K)*ąk: wa Lwowie Mara rfzieuaików L. Plo!ma, A. OU*swski«fo.

St. Hokołowskiago k, Bnch*taba- w Jarosławiu Jłicro diieoników , w Pod uo reu Poturałski Byask -

w Przomydi* A. Jusyński kaięgsrui» kolejowa, D. Hes?eles; w Rzeszo*»« M. Weintrauh’;

w Stanisławow:e JsoieUki i Śp.; w Tamowio M. Bockach; w Tarnopolu C. Haliozsr

* oa7il*

Ka°tk.w ,ki, 14 C.U da Trerisa; w Wiedniu Saassiisteia A Torler (Ukfto

w Hamburgu, łranktsnue a. M,, Ba* hasa, Lipska. Bstylei i WroołaWlu), A. Oppelik R. Mossa (taki«

w 8 «runm, Raisbsrg« Monachinss i Norymberdte) H Snhalek, M. Duke«, ł . Danseberr I FrisdJ

(tyłka

H.Geldschm:dtAComp.); wFr.ekfumSe s. M Q L toikeY’Ooep.

ear*

7-* ta*»

«Cm* Ctptoss *k( 4C ksi

- ąpsi

****** WOtKCTIi e(, ta*. Teaasss* Hr 11 - Tstrts* Hr 80.

Porównując natomiast liczbę śmiertelności ogól-!

aej w 5 leciu 1895-1900 z prawdopodobną dla|

udności stałej z wyłączeniem wojska w 4 lecin j

1901— 4 nie można się dopatrzeć tak wybitnej

:)oprawy, jak między 5-leeiami 1891— 5 a 1896

- 1900. Jeżeli zaś weźmiemy pod uwagę, że na

śmiertelność w pięciolecia 1891— 5 niekorzystny

K’pływ wywarły epidemie ospy w r. 1893 i cho

ery w r. 1894 i wpływ ten odliczymy, zaś z dru

giej strony zapiszemy zmniejszenie się śmiertel

ności o przeszło 1 w 5 lecin 1896-1900 wyna

azkami Behringa, różnica w śmiertelności Krako

wa nie będzie tak wielką a korzystny wynik po

równania przypisać będziemy zmuszeni brakowi

:pidemii tak groźnych chorób jak ospa i cholera,

surowicy Behringa, a w tylko niewielkiej mierze

działalności sanitarnej miasta, raczej zaś ogólnej

)oprawie stosunków zdrowotnych w całym kraju.

Dla poparcia tego zdania niechaj posłuży kilka

lat ze sprawozdań krajowej Rady zdrowia o sto

iunkacb sanitarnych.

Zmarło na choroby zakaźne na 1000 lndności:

1 of 2 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction