Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 653 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Nr 295

Haraim

Kraków Niedziela 23 Grudnia 1928,

Rocznik LXXa

CZAS

li!ONTO P. K . O . KRAKÓW NR. iaO.AM.

Adres Redakcji Adralnis^-iejl: Kraków, ul. iw. Tomas» t i

Telefon Reda] »J! BO.

Administracji 1 Druka-rni S7S0.

«iodzln? blorcwe: cd «-lei de it-tc] 1 od !S-iej do iS-Soj.

ikonkordat.

Z dyskusji nad budżetem ministerstwa

podnieść należy moment, dotyczący kon

kordatu. Ze strony radykalnej wysunięto

rozmaite wnioski, których celem było w y

wołanie antykatolickiej demonstracji. P r o

ponowano skreślenie całeg-o budżetu wy

znań, ewentualnie manifestacyjne obniże

nie tego budżetu o jeden zloty; - wreszcie,

,,specjalista*1 w tych sprawach p. Pu tek u

zyskał skreślenie z preliminarza wyznania

katolickiego 147.000 zł. —

Są to oczywiście

próby wywołania w Polsce konfliktów re

ligijnych, tak z a w s z e niebezpiecznych dla

społeczeństwa i państwa. Cała ta akcja m a

w p r a w ’dzie charakter czysto manifestacyj

ny, jest jednak objawem pewnych prądów

wywoływanych z zagranicy, które i u nas

znajdują zwolenników,

n a szczęście nie

licznych. W każdym razie stronnictwo so

cjalistyczne próbuje od czasu do czasu w y

wiesić sztandar antykościelny — m o ż e n a

wet więcej dla zachowania pozoru, niżeli

z wewnętrznej potrzeby, zapominając, że

w" ten sposób wywołuje widma, klnę po

tem do otchłani, skąd w-yszły, niełatwo

w-trącić.

P min. Świtalski zajął wobec tych prób

stanowisko

zdecydow-ane, i stanął bez

względr 3 na gruncie legalności. Konkor

dat jest rezultatem międzynarodowego tra

ktatu, ktorego postanowienia państwo

praworządne spełnić musi, jeżeli nie chce

się narazić n a zarzut zwykłej nieuczciw-ości.

Traktat jest dalej obustronny i nie może

być zerwany decyzją jednostronną. Nawet

tam, gdzie konkordat znie.siono — nie zry

wano go z dnia na dzień ,ale wypow-iadano

go w terminach zgory wyznaczonych. Kto

więc domaga się doraźnego zerwania kon

kordatu— popycha Polskę ku anarchii iob

niża jej międzynarodowe stanowisko. Słu

sznie zatem i rozumnie podkreślił p mini

ster, że dopoki konkordat obowiązuje, m u

simy go szanować, a konsekwencją są wy

datki na cele wyznaniowe. A trzeba dodać,

że umo wa z Stolicą Apostolską - nawia

sem mówiąc — bardzo dla Polski korzyst

na, znalazła w polskiem, katoiitkiem spo

łeczeństwie gorące uznanie, gdj ż odp.nvia

da jego duchownym polrzebom, —

ste^;.uy na rodem katolickim i przyw iązu

je m y największą wa gę do ścisłych stosun

ków z kurjąrzymską, która w momen

tach naszego ucisku, stale nas broniła 1 za

słaniała.

Niełatwoby n a m przyszło przebyć strasz

liwy okres niewoli, bez togo moralnego pod

trzymania, jakieśmy mieli w naszem przy

w iązaniu do ka tolicyzmu, opartego o rzym -

ską opokę. Ale pomijając nawet uczucie

wdzięczności, interes pań st w ow y nakazuje

n a m nietylko nie zrywać inie nadwerężać

stosunków z W atykanem. ale w-ęzły, łączą

ce nas z ią najwyższą duchową potęgą,

umacniać i zacieśniać. Czynią to nawet

p a ń s t w a niekatolickie, oceniając trafnie ol

brzymie światowe znaczenie Papieża, ;jako

głowy Kościoła, te zaś państwa, które po

szły inną drogą, źie na T e m wyszły i przy

kładu ich nie należy naśladować. To tez 11

trzymanie budżetu wyznań i ścisłe wyko

nanie wszystkich postanowień konKordat,u

uważamy za koniecznośćpaństwową imo

ralny obowiązek. N a tem stanowisku sta

nął pan minister oświaty i znalazł uznanie

i poklask całego polsko-katolickiegu spo

łeczeństwa. Nie wątpimy, że sejm pójdzie

za jego głosem 1 spokojnie, ale stanowczo

odeprze próby zamętu podjęte przez na

szych radykalnych demagogów.

Echa traktatu z Węgrami.

Zawa rcie traktatu arbitrażowego i koncylja

cyjnego z Węgra-mi i przybycie min. W al k o

do Warszawy odbiło się oczywiście także w

dyskusjach publiczny-ch prasy obcej. Najwię

cej początkowo zajmowała się kwestją prasa

niemiecka, idąc przeważnie za fałszywe m tro

p e m pogłosek o trójporozumieniu minuiisko

węgiersko-poLskieni i przyszłych zm ian ach w

Europie wschodniej. W jjątek bodaj stanowiła

tu ,,Kólnisehe Volk»zeMung**, ktura k o m b i n a

cje te potraktowała z daleko i d ą c y m scepty

cyzmem, ale 7a to wpadła w drugą ostatecz

ność, !dopatrując się w zbliżeniu polsko wę -

giersikiem kroku taktycznego, mającego na ce

lu poirytować (arg,era) Czechy i wywrzeć na

nie nacisk w sprawie ruskiej. Cc p rawda

dziennikowi ni’emieckiemu o tyle dziwić się nie

m ożna , ze ze strony czeskiej nie brakło bynaj

mniej objawów, mogących potwierdzić to za

patrywanie Już nietylko dzienniki różnych od

cieni nie darowały sobie różnych objawów

złego humoru z powodu wizyty węgierskiej w

Waiszawie, ale nawet urzędowa Ctsko3loven

ska -Republika** w padła w ton, zgoła u orga

n ó w oficjalnych vvyjątkowv.

Z artykułów, jakie z racji podpisania u m o w y

,polsko-węgierskiej zamieściło to pismo, d o wie

dzieliśmy się, że fakt pod.pisania u m o w y roz

jemcz.ej byłby radosnym, gdyby chodziło jedy

nie o upewnienie pokoju w Europie. Niewątpli

w ie w takiej intencji przestąpiła do tego aktu

Polska. Natomiast szczerość pokojowych z a m y

słów Węgier artykuł kwestjonuje. Wskazuje,

że węgierska propagand’a rewizjonistyczna

trwa oddawna — a w ostatnich czasach przy

b(rała szczególnie n a sile. Autor sądzi, ze W ę

gry pragną pozyskać dla sprawy rewizji gra

nic także *i Polskę, z którą posiadały kiedyś

wspólną grani’cę i gdzie wśród konserwatyw

nej szlachty m a j ą jeszcze starych przyjaciół.

Wobec tego jest zrozumiałą radość z powo

’du podpisania u m o w y wś ród węgierskiej opi

nji publicznej. S a m min. W a l k o podkreśla nie

zwykłe znaczenie potwierdzenia przyjaźni pol

sko-węgierski’ej akte m dyplomatycznym. W o

świadczeniach był min. W a l k o bardzo po

wściągliwy — niemniej w drodze do Katowic

udziehl zastępcy jednej polskiej agencji praso

wej wywiadu, w którym wj raził nadzieję, że

polska o p m ja publiczna potrafi zrozumieć w ę

gierskie aspiracje.

Za ie m - podkreśla artykuł - mie przyjaźń

: pokój, ale aspiracje węgierskie m a ią być ce

lem wars zawskiego aktu w ’edług węgierskich

...iPT,cji; k a ż d y zaś rozumie, jakie są te aspira

cje. A

»r wyraża przekonanie, że Polska mie

d as ig pozyskać dla tego rodzaju celów ; twier

dzi, że przyjaźń W ę g r ó w dla Polski nie sięga

poza -granice własnych (węgierskich) korzyści,

a pozatem Węgry potrafią ,z(wrócić WG Prze"

ciw Polsce, gdyby -to byto i m na rękę.

Wobec tego tem batdziej — podkreśla -urzę

do w y dziennik czeski — nie imoże Polska przy

stępować d o ża.dnej akcji, mającej n a celu re

wizję (Pokojowych traktatów, rozumiejąc, że

naruszenie ich w którymkolwiek punkcie o

znacza zwichnięcie ogólnej ró w n o w ag i poli

lycznej w powojennej Europie".

Nie trzeba czytać między wierszami, l»j spo

strzec z jak wielkiein niedowierzaniem zwraca

się tu organ oficjalny do Polski, z jaką oba

w ą, czy aby nie skrupi się wszystko ua Cze

chach. Mimowoli nasuwa się zdanie, wypo

wiedziane niegdyś przez przywódcę Sło waków

ks. HI inkę, iż Czechy zasadzają swoje znacze

nie polityczne n a rozdzieleniu Polski od W ę

gier. Nerwowość czeska jest jednak/e tein

większa, że dyktuje ją obawa , iż -Węgły drogą

przez Warszawę trafią do ;Paryża, co po zbhze

11iu włosko-węgierskiem, po pozyskaniu tak

wpływowych cz,ynników w Anglji na rzecz

W ęgier, byłoby dla Czech ciosem nie lada

T o tez poczyniono z Pragi odrazu wszelkie

kroki, by ,,zahamować" grożące niebezpieczeń

stwo. D r Benesz wybrał się do Patyża, a jedno

cześnie z jego podróżą ogłoszono urbi et orbi

n o w ą aferę przemycania broni do Węgier.

Jeżeli jednak wszystkie ,,pai aliżuj-ące" kroki

udadzą się Czechom, tak jak ten ostatni, to nie

m a i m czego zazdrościć. Rozgłoszona przez a

gencje praso we czeskie ,,afera", okazała się n e

do użycia w szerszym stylu. Przyłapano w Wie

dniu parę pac-zek 7. jakiemiś rzekomo częścia

mi karabinów maszynowych, wysyłanych r. b.

przez firmę austrjacką. P o paru d-niach, gdy

w y pad ało się raczej zapytać, skąd, jeżeli to isto

tnie broń — dysponują nią na równi z Węgra

mi nmbrojona Austrja — cała sprawa ucichła,

nio osiągną ws zy zamierzonego celu, zepsucia

nastroju w chwili przybycia premjera węgier

skiego z Lugano do msgr. Seipla.

Hr. Bethlen okazał w związku z tem, że do

skonale rozumie o co w tej grze chodzi i na od

jezdmem z Lugano dał dziennikom wywiad, w

którym jako głów ny rezultat pobytu swego w

Luga-no i r o z m ó w z Chamberlainem, Briandem,

Żale »kim i Stresemannem, podniósł postępują

cą poprawę stosunków pomiędzy Węgrami a

Francją, zaprzeczając zarazem, -by C h a m b e r

lain podjął si? roli pośrednika pomiędzy obu

państwa mi. Trzeba zaś pamiętać o tein, że ko

nieczność porozumienia się z Francją akcentu

je także węgierska optymistyczna opozycja,

tak, że n a t y m punkcie hr. Bethlen nie spotka

się z wyrzutami

Jeden z najwybitniejszy-ch publicy’stów Dbozu

legitymistycznego Aleksander Pę:k o umieścił

niedawno w ,,Magyai szśg dalszy a: tyku! z se

rji, nawołującej zbliżenia się do Francji, bez

pozyskania której nie widzi możności zm ia n y

obecnej sytuacji1Wę gi e r w myśl zresztą głoszo

nej przez ten obóz zasady: przez Warszawę do

Pa-y :a. ,,Wres’zcie — pisało to pismo w związ

ku z wizytą warszaw”ską — po raz pierwszy

od Czasów Franciszka II Rakoczego wszedł w ę

giel ski minister spraw zagranicznych w ko n

takt a -przedstaw icielamii polskiego m o c a r

stwa, sądząc — jak się zdaje — że nadszedł

właściwy czas, by siły i interesa Węgier

wciągnąć w sw e rachuby, jako takie, które n a

wielu punktach -spotykaią się z cela-mi i inte

resami narodu polskiego. Węgry znals zły ’wre

szcie naturalną, historyczną, d a w n ą drogę n a

północ i zrobiły wreszcie i od tej strony w y ł o m

w pierścieniu, k tóry m isysteni małej koalicji

opasaj granice trianońskie Istota rzeczy leży

nie w tein, co wpisano w akta, a przyjaźń na

rodu polskiego m a dla nas w artość nietj !ko

ze względ,u na politykę Polski, ale i przez to,

ze kw alifikuje nas w stosunku do innych m o

carstw, zwłaszcza zas takich, do których naj

prostsza droga wiedz!e przez, Polskę.

Naogół cała prasa węg-erska w podobnym

ducliu podkreśla znaczenie u m o w y warszaw

skiej, w y kazując zrozumienie sytuacji Polski,

która nie m o ż e popierać myśli rewizji trakta

tów, mogącej się niekorzystnie odbić na ich in

teresach, ale która niemniej m a pełne zrozu

mienie sytuacji, w jakiej W ę g r y się znalazły

i celów, do jakich dązą.

W a r t o zanotować, fce w- prasie francuskiej

poza oficjalnemi, objektjwiieini k o mu n ika ta

mi. pojawiło się również kilka artykułów o m a

wiających w bardzo przychylnym tonie u m o w ę

polsko-węgiel ską. D o najżywszych należał

m c wątplhi ie artykuł wstępny w ,,Avenir", któ

ry przypomniawszy stosunki h,istoryczne, łą

czące od wieków (Pol.skę i Węgry, zakończył:

,,Polska wie, ze otoczona jest przez nieprzyja

ciół, a jej opinja publiczna powitała z radością

traktat, który odnawia w-ęzły’, łączące z dawna

oba narody, które walczyły wspólnie przeciw

barbarzyństw u azjaty ck,ieinu i naciskowi ger

manizmu. Można się istotnie cieszyć, jako z fak

tu radosnego z tego odnowienia porozumienia

pomiędzy d w o m a narodami, które nie były so

bie nigdy w’rogami, które łączy wzajemna sym

patju i podobne losy".

Przyjaciele Czech są zapewne jeszcze w wię

kszo.ści w prasie francuskiej, ale glosy, podob

ne jak powyższy, spędzają niewątpliwie niejed

nemu -sen w Pradze, zw łaszcza w związku z o

kolicznościarni, k,tóre naszkicow-aliśmy p o w y

żej. W s zys tko t-o tłumaczy nerwow-ość ,,Cesko

-doven.skiej R epu ’bliki", ale nie tłumaczy na m ,

dlaczego państwo czeskie znalazło m o d u s vi

vendi ze s-wcmi Niemcami, z rodakami Wolf

fów i Schcnererór, a żyjąc w przyjaźni z pań

stwem niemieckieru, ośm razy większem od

Węgier, widzi na h-oryzoncie europejskim jed

n o tylko niebezpieczeństwo: -węgierskie.

Z komisji fcuużsloimi.

Warszawa 22 grudnia

(PAT) N a wczorajszem posiedzeniu sejmowej

komisji budżetowej przed pizystąpieniom do

(losowania n a d budżetem ministerstwe oświa

ty posłanka Rudnicka w ri-iniieiiiu klubu u

kraniskiego oświadczyła się przeciw popi a w -

posła Dubois i Czapińskiego asygnowatiia

20(1.000 zl, n ą organizację uiri-wersy tetu ukra

ińskiego w e L w o w i e ze w%zględu na -iriewspób

rnii n-ośc tej s u m y w zes-tawieniu z 30,000.000 zło

tych, które państwo wydaje na uniwersytety

polskie. W icemini-ster oświaty C :e r w i 11 s k i

w imieniu rządu oświadczył się za w-szy-st

kiemi popraw k a m i spra w ozdawcy’ i liastąpnie

wypowiedział się co do poprawek zgłoszonych

przez poszczególny ch m ó w ców Następnie na

pytanie posła Czapińsk iego, jak sięrząd

ustosunkuje do projektu podwyższen-ia pozycji

na budowę szkół powszechnych o 30 miljonów,

wicemini.ster Czerwiński zaznacza, że odpowie

d-ział już n a to minister świtalski i że iząd

nie m o ż e co do tego zając stanowiska, dopóki

nie widzi pokrycia Następnie poseł S t y p i ń -

- k i wyp o w iada się o zgłoszonych poprawkach,

zaznaczając, ze zl’iczenie w.szystkich wniosków

o zmianie pozycyj budżetowych daje jako re

zultat podwyższenie -wydatków budżetowy”ch

o 80,522 545 zl. Jeżeli do tego jeszcze doliczyć

częściowe zniesienie ustawy -sanacyjnej, co -we

dług obliczenia rządu kosztowałoby to 9 iniljo

uów’, to dochodzimy du olbrzymiego wzrostu

wydatków o 89,522.545 zl. Na pytanie posła

Czapińskiego co do traktowania wnioskó-w o

podwyższenie wydatków na budo-wę szkół o

30 miljonów’, refere-nt odpowiada, że gdyby dzi

siaj wstawić tak -dużą kwotę do wydatków’,

miałoby’ to tę słabą -stronę, że niema jeszcze

przepisów prawnych, jak te kw ot y zużyć. Dla

tego m ó w c a uważa, ze przedewszy stkiem nie

zbędna jest ustawa o udziale państwa i s a m o

rządów w budżecie szkół i wzy wa rząd, aby

taką ustawę przedłożył. Jeżeli do początku no

wego roku budżetowego uchwalone będą n owe

źródła dochodów, to spra wa będzie znacznie

ułatwiona. Po wyjaśnieniu prezesa Byrki pizy

stąpiono do głosowania. N a wniosek posia

D u b o i s skre.ślono w’ dziale ,,nauka i szkolni

ctwo wyższe " 1 zl. z paragrafu zwrot uposażeń

w dziale szkól w ’yższych, jako protest przeciw

ko pobieraniu czesnego w szkołach wyższych.

Przyjęto wniosek posłaMalinowskiego,

aby paragraf ,,zasiłki n a opłaty -szkolne", któ

re w preliminarzu wy noszą 2,900.000 zł. zw’ięk

szyć o l,lO(J.OOO z zaznaczeniem, ze tylko

l.iou.000 zł. jest przy znanych na zwrot opiait za

dzieci niezamożne, .przedewszystkiem za dzieci

chłopów i robotników w spraw-ie wniosku po

słów Domagały, Kalinow-skiego i Czapińskiego

o skreślenie całego działu wy z nania religijne

w kwocie 25,950 384 zl. w wydatkach, przewod

niczący Bvrka oświadcza, źe wymagałoby to

zmiany ustawy i dla tego wniosku tego nie

m o ż n a poddać -pod glosowanie. Chodzi tu o pre

tensje zaskai żalne. Poseł Czapiński zaznacza,

że w ubiegłym roku wniosek taki był nawet

głosowany na plenum. Stanowisko pan a preze

sa rozpatrzymy w ciągu trzeciego czytania. N a

razie pr iponuje mów-ca zastąpienie tego wnios

ku nowym wnioskiem, aby w §10tegodziału

(wyzna nia katolickie) skreślić 1 zł,, co będzie

tniało ten s a m charakter de-mon.-diacyjn,y i po

lityc. ny. P o dal.szych wyjaśnieniach posła By r

ki co do wnio.-.ku posła Putka o skreślenie

147.000 z § wy z na nia katolickie przystąpiono

do głosowania nad poprawką posła Czapińskie

go o skreślenie 1000 zł. i odrzucono ją 13 głosa

mi przeciwko 12. W niosek posła Putka o skre

ślenie 147.000 -zł. został przyjęty’ głosami 14

przeciw 13. Analogiczny wniosek o skreślenie

w dochodach całego działu wyznań, % tych sa

mych pow odow co wniosek o skreślenie wydat

ków, nie został przez, przedoniczącego poddany

pod głosow’anie K w o t ę 9,500.000 zł .przyjęto bez

zmian, m i m o rożnych wniosków juz to o

zmniejszenie, już to o zwiększenie, już to o inne

rozłozeiii-e tej kwoty. \Vi dziale szkoły po

wszechne, specjalne iochronki kwotę na w y p o

sażenie 200,000.000 powiększono w myśł wnios

k u posła Kalinowskiego o 5,770,000. K wo tę

przeznaczoną n a urządzenie lokali szkolnych

ipomoce naukowe w ynoszącą 708 000 na wnio

sek posłów’ Kalinow-skiego i Czapińskiego po

większono o drugie tyle Kwotę na budowę

szkół powszechnych 7,500.0ń0, na wniosek po

słów Kalinow’-skiego i D o ma ga ł y powiększono

0 12,500.000 Wniosek posła Domagały o doda

nie miljona złotych na oświatę pozaszkolną za

;trzegli sobie poseł Czapiński i Woźnicki do

trzeciego cz.ytania. T y m raz.em go nie głosowa

no. W dziale szkolnictwa śrtdnicgo m in w

paragraf’e ,,upaństwowienie gimna zjów " po

w’iększono kwotę 50.000 do 250.000, Przeznaczo

no ią na wniosek posłanki Markowskiej na u

panstwowienie gimna-zjów w Łodzi, Borysławiu

1 na Kresach Wschodnich W dz,iale szkolni

ctwa zawodowego wprowadzono również sze

reg popraw ek ni. in. n a w niosek posłów’ Gi yn

b a u m a i Markowskiej podniesiono w 55 ,,zasiłki

i stypendja,** kwotę (iOU.OUU o lUO.UUO. N a wnio

sek posła Kalinowskiego dodano jeszrze n o w y

paragraf ,,orgunizacja i uruchomienie średniej

szkoły współdzielozej w Warszawie. Przezna

ezono fia ten cel lOO.OOu zl. Dalej przeszły

wnioski-: posła Dubois o przeznaczenie 39.000

na utworzenie katedry ustawodawstwa robot

niczego Przyjęto wniosek posła Kalinowskiego

zwiększający dotację n a u k o w e o 2,900.000,

w siiosek posła Du-bois zwiększający stypendia

akademickie o 520 000, wniosek posła Dubois o

skreślenie 40.000 przeznaczonych na uniw ’ersy

tet katolicki w Lublinie odrzucono głosami 12

przeciw5 12. Tak s a m o upadł wniosek posłów

Czapińskiego i Dubois o asjgnowa nie 200.000

zł na uniwersytet ukraiński w e Lwo wie. U

k r a m c y głosowali przeciwko t e m u wnioskowi.

Zasiłki dla instytucyj nau-kowych zwiększono

na wniosek posła Kalinowskiego o 1,425.000 i

przeznaczono na wniosek pos’

.a Korneckiego

200.000 zł dta wars zawskiego Tow . na ukowego.

Doza szeregiem innych drobnych poprawek Ln

1ief ministerstwa wyznań religijnych f oświe

cenie publicznego w drugiem czytania przy

jęto.

Budżet minister uwa komunikacji.

Wersza rra 22 grudnia.

(Tel wł.) N a posiedzeniu popołudniowem ko

misja budżetowa obradowała siad budżetem m i

nisterstwa kolei. Poseł C li ą d z.y ń s k i stwier

dza korzystny stan naszych kolei, które zaj

m u , ą jedno z pierwszych miejsc w Europie, a

mianowicie po Anglji, Francji Niemczech 1 Ro

sji. Konkludując mowta stwierdza, iż wpływy

rzeczywiste kolei wyniosą o 184 milj. zł więcej,

niż to przewiduje preliminarz. Następnie prze

mawiał przedstawiciel N 1 K P radcaRogo

z iiis k i, który podaje do wiadomości, iż N. I.

K. P. od kilku lat zwracała uwagę na sprawę

do.stawy drzewa dla kolei. Naturulnym dostaw

cą drzewa dla kolei powinny być lasy państwo

we. Sprawa ta natraciła ’ednak na różne prze

szkody, jak różnicę poglądów zainteresowanych

niiriistersfw na wysokość ceny drzewa i tała

akcja została narazie wstrzymana Niedomaga

również dostawa wyrobów żelaznych, N ajwyż

sza Izba kontroli zwróciła się w tej sprawie do

jirezesa R a d y ministrów Z korespondencji w y

nika, iż jeden z, możliwych sposobów załatwie

nia tej sprawy, mianowicie przez sprowadzan.e

j.ewnych w y r o b ó w z zagranicy, jest przez rząd

wykluczony. Następnie poseł Krzyżanow

s k i zapytuie p. ministia kolei, ile wyniesie w

ministerstwie komunikacji dodatek mieszka

niowy, uchwalony onegdaj przez Radę mini

strów. Minister K u l i n: 30 miljonów. Poseł

Krzy”żanowski: A zatem wra z z 15 proc. dodat

kiem wy’niesie 114 milj. zł ponad preliminarz,

nie licząc ewentualnych innych zniżek. Byłby

to więc niedobór, który by pokryć m o ż n a jedy

nie zwyżką taryf kolejowych. Dochody z tego

źródła jednak nie odrazu wpł y ną Następnie za

brał głos minister komu nikacji p, K u h n, od

powiadając na niektóre zarzuty posłów. P. m i

nister stwierdza m. in., że stan techniczny kolei

p o m i m o wielkich wysiłków nie jest jeszcze do

skonały. Są błędy i braki w u regulowaniu

spraw kolejowy( lipod w zględem pra wnym ior

ganizacyjny m. W takich warunkach minister

stwo nie moze wystąpić zprogramem szerszym,

jak tylko obliczony m na jeden rok. N a każdy’

większy p rogr a m konierzna jest pożyczka za

graniczna. Co do taryl kolejowych p. minister

st.wierdza, iż po ostatniej podwyżce frekwen

cja pasażerów nie spadła, owszem w porówna

niu z rokiem ubiegłym zanotowano wzrost o 18

proc. T r u d n o przesądzać, czy wrazie zaniecha

nia podwy żki wzrost ten byłby wyższy. Tary

fa towarowa jest już uporządkowa na. N o w a ta

ryfa przewidy wa ć będzie ułatwienia dla arty

k u ł ó w pierwszej potrzeby, zaś dla innych arty

kułów podwyżka wyniesie od kilku do 20 proc

Zdaniem p. ministra w ciągu trzech lat koleje

powinny inwestować 2 miljardy t. j. 400 rniljo

n ó w rocznie. 33(5 milj. przewidzianych w preli

minarzu na inwestyeje stanowią minimum, o

którego zatwierdzenie minister prosi. Na tem

posiedzenie przerwano. Następne odbędzie się

po .świętacli Bożego Narodzenia.

Swtęffi P Frazydenta

Warszawa 22 grudnia.

(Tel w!.) Pan Prezydent Rzplitej spędzi świę

ta wra z 7. najbliższą rodziną w Spało, dokąd

wyjeżdża w ijuiu dzisiejszym Powrot p Prezy

denta do Wars/awy nastąpi 1 stycznia.

P Bartel u P: Prezydent!.

Warszaw a 22 gTudnia.

(Tel. w!.) Premjer Bartel przyjął wczoraj m i

nistra spraw wewnętrznych gen. Skiadkow

skiogo, poczetn o godzinie 12 udał się n a Za-«

inek, gdzie byl przyjęty przez -p. Prezydenta

ltzplitej. Audjencju trwała półtorej godziny.

Zastępsfto prem]e*a.

Warszawa 22 grudnia.

(rlel. wł.) Zastępstwo p premjera Bartla na

czas jego wyjazdu świątecznego sprawować bę

dzie początkowo minister Moiaczewski, a n a

stępnie minister śkłaiukowski, po powrocie z

Zakopanego.

1’BK.apalK^.

W jedny’m z rozdziałów, drukujących się w

,,Berliner Tageblacie" wspomnień b. ambasa

dora angielskiego lorda d*\bemuna w Berli

nie, autor o powiada ciekawą historję podpi

sania słynnego Lolszewicko-niemieckiego trak

tatu w Hapallo, liistorję zapisaną z własnych

d ó w sekretarza niemieckiego ministerstwa

sprrw zagranicznych barcna Maltzaira.

Według tych relacyj, umo-wa z Rosją sowiec

ką była zdecydowana zasadniczo o wieli przed

tem. lecz niemiecki m-i’nister spraw’ zagranicz

n ych Ratenau, nie chciał jei p adpisac w czasie

konferencji genueńskiej. Był on przeciwnikiem

zbyt ścisłych związków ze Wschodem i byl

zwolennikiem zbliżenia sję do Francji i A n

glji, zwłaszcza Francji

U m o w a RapaGka była podpisana nieoczeki

w a ’nie w niedzielę wieczorem. N o c ą ,z soboty na

niedzielę niemiecka delegacja n a konferencji

w r Genui otrzymała z rozmaitych źró’deł (holen

derskich i włoskich) wiadomość, że Rosja do

szła do porozumi-enia z Auglją i Francją i że

Niemcy zostały wykluczone z now’ej kombi

nacji międzynarodowej. Ratenau -zapadł w roz

pacz. Delegaci ni-emieccy ze wszystkich stron

rozpatrywali całą tę sprawę i ponieważ mogli

skonstatować tylko zupełną sw ą bezsilność,

więc rozeszli się do swoich pokojow i jxiłożyii

się spać.

O godzinie 2 w’ nocy baron MaRzan został

rozbudzony przez numerowego, który m u o

swiadczył, że jakiś pan o driwnern nazwisku

w z y w a go natychmiast do telefonu. Byl to Czi

tzerin. Telefoniczna r o z m o w a trwała kwadrans.

—

Wszystkie nasze plany — opowiadał ba

ron posłowi angielskiemu — rozleciały się jaic

d o m z kart Naturalnie, ze całą naszą rozmo

w ę telefoniczną poLsluchał w y w i a d włoski. — -

Głównym punktem mojej rozmowy z Cziczeri

n e m hyła kwestja, czy może Cziczerin odwie

dzić niemierką delegację w niedzielę, aby’ po

mówić na feniat, czy nie możnaby jedn-ak ’za

wrzeć choć jak’ipjkclwjekbędź ugody. O n nie po

w ’iedział mi, że jego pertraktacje *zmocarstwa

m i zachodniemu nie powiodły si-ę. Lecz odrazu

zrozumiałem, że nasze wiadomości w tym

przedmiocie są fał.szywe.

—

Cziczerin kategorycznie zadeklarował g o

towość rządu sowieckiego udzielić N i e m c o m

pra wa największego uprzywilejowania.

O godzinie pół do trzeciej zrana Maltzan za

stukał do numeru Ratenau"a. Gdy przeszedł

próg pokoju Rateneu rzekł:

—

Myślę, ze niesie m i pan w-yrek śmierci.

—

Przeciw nie — odparł Maltzan — przyno

szę doskonałe wiadomości i zaraportować tresc

rozmow y z Gziczerinein.

—

Teraz jest mi wszystko jasnem — ośw”iad

czył Ratenau.

—

Idę d o Lloyd George*a, po

wiem mu, co potrzeba l zawrzemy ugodę.

—

T o niemożliwe — ostro przerwał Maltzan.

Byłoby to nieuczciwie. Jeżeli pan to zrobi, n a

tychmiast p o d a m się do dymisji i zrzeknę -się

wszelkiej dz,iałalności politycznej. Nigdy się nie

zgodzę n a takie zdradzenie Cziczerma.

Po pewny,m czasie Maltzan skłonił Ratenau a

n a swoją stronę i otrzy-mał obietnicę, że zoba

czy się w niedzielę -z Rosjanami. Spotkanie

istotnie miało miejsce, lecz oka-zało się płon

n e m, albo-wiem obie strony nie chciały ustąpić

sobie wzajemnie. O godzinie pierws-zej N i e m cy

wyjechali za miasto n a śniadanie, w czasie któ

rego otrzymali o d Lloyd GeorgUa następujący

telefon: »Potrzebuję koniecznie zobaczyć się

z p, Ratenau. C zy nie zechce on odwiedzić mni e

dzisiaj w cza-;ie herbaty lub zejść do m n i e ju

tro n a śniadanie**.

Widocznie międzj narod-owy wy wi ad byl zor

ganizow auj w Ge nu i po mistrzow-sku, bo dele

gacja sowiecka była natychmiast poinformo

w a n a o telefoT)iogramio Lloyd George*a i jej

członkowie stali się bardziej skłonnymi do u

stępstw.

W niedzielę po obiedzie, u m o w a Rapalska zo

stała podpisana.

,..

i ^Al .j:1

g) digitalizacja: mbc.malopolska pl

,B!AS*

MdzUnnle a laCs!ala 11. ta] w u aj.

KUMEK POJEDYNCZY: SI « O M Y .

PRENUMERATA MIESIĘCZNIE WYNOSI:

W Krakowi» bez odnoszenia do d o m u ............................... « fl 5\

W Krakowie z odnoszeniem do d o m u .........................»

zł fi_

Na prowincję z przesyłką pocztową

Zagranicę z przesyłką pocztową

.....................

il.10—

Za każdą zmianę adresu doliczą alf zł. 0.50.

Reklamacje niezapieczętowane nie podlegają opłacie pocztowej.

Listów nieopłaconych nie przyjmuj» sta

Prenumeratą przyjmują: Administracja ,,Czasu**, wszystkie urzędy

pocztowe,

- s zy !kle miejscowe I zamiejscowe Biura dzienników

SEEY OSŁbl!EKi

Jednorazowo aa Jeden wlerss mlllmetrew yi

Ogłoszenia zwykłe .

............................

, i | ,,,,,,,

*ł Q*fl

Układ tabelaryczny, cyfrowy, kombinowany 1 1 11 1 1 ( 1 ( ał OSO

Ogłoszenia w »Nadesłanych" ,,,,,,,,,

,,,

y,40

f,l0,f

’

*i**»**ii1»11111..aŁ0.3»

Komunikaty po E r o a le e ........................................... |

, , ,, ,pL;0M

ugłossema na pierwjzeJ stronis i . .

«,

,ą!

,,,

0.«0

Ogłoszenia zam’iejscowe 25 proc irolej,

Za «»jirziienLf miejsca dolicza się 2» pros.

Administracja nie bierze odpowiedzialności

za terminowe umieszczenie ogłoszeń.

Ceny ocłoszeń obowiązują od dnia zmiany w nagłówku.

Ogłoszenia przyjmują: Administracja ,,Czasu" i wszystkie miejscowe | san

miejscowe Biura dzienników i ogłoszeń.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction