Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 626 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner 175

Kraków, Wtorek 2 Sierpnia 1904.

Rocznik ŁY1L

CZAS

(Wy^aak wlee?^i’ne).

Drugifront.

Gdy ks. Bismarck rozmyślał o przyszłości wiel

kiego państwa, które zbudował i utrwalił, ale któ

remn nie zdołał zaskarbić przyjaźni Indów, tra

piła go nie raz myśl o możebności wielkiej wojny

na obu frontach. Lekceważył nienśpioną zawiść

drobnych dynastyi niemieckich, nie wierzył, żeby

socyalizm niemiecki mógł kiedyś przypraw ić zje

dnoczone cesarstwo o npadek, a le nie wiedział,

esy armia, która przebyła zwycięsko ciężką pró

bę Sadowy i Sedann, nie zachwieje się i nie u

stąpi kroku, gdy stojąc oko w oko z armią fran

cuską, usłyszymy z tyłu huk dział rosyjskich.

W pamiętnikach tłomaczy nam kanc lerz, jak

groźną wydawała mn się taka wojna i jak upor

czywie starał się wskntek tego o zainteresowanie

Rosyi sprawami bałkańskiemi, a odwrócenie jej

nwagi od losów Europy środkowej. W obradach

zaś o powiększenie siły zbrojnej, które właśnie

w dziesięć lat po wojnie rosyjsko-tnreckiej toczy

ły się w parlamencie niemieckim, żalił się twórca

jedności niemieckiej n a nieszczęsne położenie geo

graficzne, które w ciska Niemców między dwóch

zbrojnych sąsiadów i z nietajoną zazdrością mó

wił o państwie rosyjskiem, które z jednej tylko

strony może się spodziewać napadn.

Słowa te mieściły w sobie wówczas prawdę

zupełną. Roeya posiadała w istocie stanowisko

uprzywilejowane. Oparta grzbietem o Ocean Lo

dowaty, o góry lodowe, tundry i pnstkę bezlu

dną, granicząc w Azyi z ludami, które przywy

kła uważać z a półdzikie, liczyła eię z możnością

niebezpiecznej wojny tylko na granicy enropej

skiej i tu, między Libawą a Akiermanem, groma

dziła wojska, tu budowała twierdze, tu przygoto

wywala zapasy.

Sytuacya tak wyjątkow a nie uszła uwagi wład

ców i dyplomatów rosyjskich. Czuli cni wybor

nie, że uprzywilejowane położenie ich państwa

jest nietylko wynikiem liczebnej piły wojska i

ślepego posłuszeństwa poddanych. Wiedzieli, że

naturalna jej przewaga, w tylu stwierdzona wy

padkach, ma jeszcze powód inny. Czuli, że śmie

lej, niż ktokolwiek inny, mogą wdawać się w spo

ry z sąsiadami, bo gdy siły Rosyi skupią się na

pograniczu europejskiem, z innej strony najazd jej

nie grozi.

Czuł to Aleksander I, gdy przed r. 1812 ośmie

lał się ozięble odpowiadać na propozycye Napo

leona. Czuł to Mikołaj I, gdy się kusił o rolę

opiekuna porządku w Enropie. Wiedział zaś o

tem poza Rosyą nie sam tylko kanclerz niemiec

ki. Siła, jaką państwu carów nadawało to poło

żenie geograficzne, nie nszła nwagi ani Stanisła

wa Augusta, ani Napoleona, ani Gambetty.

Oswojono się z tem . Nie myślano, iż kiedyś

mote być inaczej.

Torpedy japońskie, które przed świtem w dniu

8 lutego przebudziły Roeyą w Porcie Artura, ob

wieściły światu, że R osya nie m a już przywileju,

którego jej zazdrościł ks. Bismarck. Długa lima

od Niemna po njście Dunaju przestała być jedy

ną stroną, wystawioną na cios zewnętrznego wro

ga. Rosya ocknęła eię, jako państwo o dwu fron

tach.

Odkrycie hyło zdumiewające i bolesne. Front

drugi, front wschodni, front, o którym nie wic

dziano dotychczas, dał znać o swem istnieniu.

Równocześnie dowiedziano się atoli rzeczy iuuych,

równie przykrych i groźnych. Dowiedziano się.

że w obrouie owego dalekiego frontu trzeba w al

czyć tak, jak w Azyi żadna armia rosyjska uie

walczyła nigdy; dowiedziano się, że ów front wy

maga takich samych ofiar krwi i mienia, jakich

nieraz w przeszłości wymagała obrona granic eu

ropejskich.

Państwa i gabinety, olśnione zdobyczami w A

zyi środkow ej, nie wiedziały, co podziwiać bar

dziej : ogrom zajętych obszarów, łatwość podbon,

czy też pierw otny i niekosztow ny sposób utr/.y

mania zdobyczy. Stało się niem al dogmatem po

litycznym, że Rosya pchając się w siedziby pra

starej cywilizacyi, pokrytej namułem azyatyckiego

barbarzyństw a, nie potrzebnje wlec za sobą aui

drogiego aparatn administracyjnego, ani tych

wymysłów, które nanka nowożytna oddała na u

słngi wodzów i wojsk.

Wyobrażauo sobie, że R osya będzie be. piec zna,

gdy na straży tych łnpów dalekich postawi ua

pikiecie kozaka ze spisą. Wierzono, że całości

państw a losów zdoła tam strzedz Doniec, prze

niesiony z rodziną i dobytkiem nad Amur lub

U8suri. Podziwiano państwo, któremu w tych krai

nach bezmiernych starczy za ochronę czata ko

zaeka, nie wymagająca ani wzorowej intendau

tury, ani lazaretów na modłę zachodnią, ani re

gnlarnych komunikacyj z wnętrzem kraju.

Kozak, który cznwa nad całością tej w nie

skończoność idącej granicy, a łyknąwszy wódki

z manierki, może znosić wszelkie trudy i n ewy

wczasy, stał się symbolem rozumnej i kooackwen

tnej polityki zaborczej.

Złudzenie pierzchło. Chwała Dońców gaśnie.

Kozak ze spisą nie może jnż sprostać zadaniu.

Tam właśuie, tam na W schodzie, potrzeba Rosyi

obrony innej. Potrzeba jej środków, dostarcza

nych przez w ykwit kultury nowożytnej, potrzeba

jej tycb cnót wojskowych, o które jej zawsze

najtrndniej.

Gdy po pierwszem natarcin torpedowców ja

pońskich, słońee zimowe zajaśniało nad wodami

Oceann Spokojnego, Rosya ujrzała zjawisko, któ

re mogło przejąć ją dreszczem. N a Wschodzie

okazało się coś, czego nie przewidziała ani wyo

braźnia poetów, ani rachnba mężów stano. Zdu

mienie Macbetha nie było większe, gdy ujrzał,

jak las z pod Birman się zbliża.

Od wschodn nadciągał nieprzyjaciel, przeciw

któremu skupić wypadło wszystko, czego Rosya

na krańcach Azyi nie miała, wszystko, co wedłng

jej wyobrażeń było tam zupełnie zbyteczne. Sta

jąc do boju z takim przeciwnikiem, trzeba było

mieć aż do owych krain kolej żelazną, fuukcyo

nującą tak, jak koleje europejskie, trzeba byle

mieć marynarzy, nie ustępujących nikomn, i naj

lepszą w świecie artyleryę. Ale to jeszcze nie

wszystko. Są rzeczy, o które bywa trudniej, niż

0 okręty i działa.

Chcąc sprostać Japończykom, trzeba mieć jene

rałów, którzy nie okłamują własnego rządu w ra

portach i intendentów, którzy nie kradną.

Dzień, w którym Rosya dowiedziała się, że jest

państwem o dwn frontach, był dla niej dniem dru

giej jeszcze, równie niemiłej rew elacyi. Ucznia

natychmiast, że ten front wschodni powinien być

bardzo obronny i silny, a jest niesłychanie słaby.

Nie wiedziano dotąd w Petersbnrgn, co się

dzieje na dalekiej miedzy. Szereg klęsk lądowych

1 morskich był ka rą za zaślepienie. Rosya dowie

działa się zbyt późno, że powinna była myśleć o

obronie dwóch granic.

Dziecinue są deklamacye o złamaniu potęgi ro

syjskiej. Ani Port Arthur, ani nawet Mnkden nie

może być dla Rosyi Jeuą lub Sedanem. Nie prze

stanie ona być pańatwem wielkiem, zasobuem,

groźnem. Przestanie tylko cieszyć się przywilejem,

bndzącyin zazdrość. Będzie miała odtąd dwa

fronty.

Mowa ks. Bismarka, o której wspomnieliśmy

przed chwilą, brzmiałaby dzisiaj inaczej. Ten,

któremu wszystko się wiodło, martwił się niepo

trzebnie. W sześć lat po jego śmierci zniknął po

wód jego zmartwienia. Rosya tyskała front drugi.

Polityka niemiecka w Austryi.

W ie(leń 1 sierpnia.

Posłowie czescy i polscy na Śląsku dobrze

zasłużyli się swemu krajow i; odezwa ostrzegająca

przed zwołaniem wiecu, do Opawy byla krokiem

bardzo politycznym i odniosła też zupełny skntek.

Niemcy śląscy, obałamuceni przez kilka ambitnych

jednostek, wdali się w grę arcy niebezpieczną,

i dlatego, że p. R chovansky pała żądzą wydar

cia m andatu p. Franciszkowi Hoffmanowi, mają

wszyscy Niemcy śląscy z wielkim hukiem przejść

do wszech niemieckiego obozu. Przejść lub przynaj

mniej udaw ać, że przechcdzą.

Plan jest jasny. Nie mogąc zwalczyć rzeczo

wych argumentów, widząc, że utrakwizacya se

minaryów stała się dla rządu wręcz konieczno

ścią, postanowili zaapelow aś do wyższej instau

cyi i to w sposób, o którym sądzą, że będzie

sknteezny. Postanowili zabawić się we W szecb

niemców i udawać, że wypowiadają dynastyczną

lojalność. Dzień 18 sierpnia jest dniem nrodziu

cesarza, ua ten więc dzień zwołali wiec do Opa

wy i zamówili znane wielkoniemieckie mowy

Innemi s!owy chcą oni powiedzieć Koronie: je

steśmy lojalnymi, dopóki pod ochroną tej lojalno

śei wolno nam nzurpować sobie wezystkie prawa

kosztem innych narodow ości; z chwilą, kiedy he

gemonia nasza ostaje, ustaje i lojalność. Abstra

hując od brutalności tej ,,polityki", je st ona a

liliputów śląskich też arcyśmieszną. Wystarczy

mcże ignorować tę burzę w szklance wody, aże

by rozbiła eię o w łasną śmieszność.

Mimo to, nagle i niewiadomo z jakiego żródla,

pojawiła się wiadomość, że Czesi i Polacy zwo

łają na ten sam dzień i tę samą godzinę również

doOpawywieciże—cozatemidzie—przyj

dzie znanym i wypraktykow anym już w Austryi

sposobem do starcia dwn wieców. Powtarzam, ie

nikt nie wie w czyjej głowie ten projekt po

wstał, ale nie bez npraw nienia jeat pewne podej

rżenie. Mówią mianowicie, że większość inicyato

rów niemieckiego wiecu nie chciałaby doprowa

dzić rzecz do ostateczności; chcą grozić wiecem,

ale woleliby, by do skntkn nie przyszedł. Gdyby

równocześnie odbyć się miał wiec słowiański,

władza niechybnie dla zapobieżenia starcia, za

broniłaby odbycia obu w ieców. Niemcy mieliby

z tego w szechstronną korzyść: dem onstracya unty

dyuastyczna mc wyszłaby poza zamiar, zaś za

kaz v, iecn dostarczyłby nowego muteryałn do agi

tacyi Trudno przeto odsunąć podejrzenie, że pro

jekt wLcn słowiańskiego podsunięty został z tej

strony, która jedynie miałaby z niego korzyść.

Pi słowie czescy i polscy pojęli sytuacyę, zrozn

mieli niebezpieczeństwo i w czas mu zapobiegli.

P. Roch: vansky nie należy zresztą do polity

ków od ,,delikatnej roboty", bo plany swoje zdra

dza z niezręcznością istnie niedźwiedzią. W szakże

ju t pierwsze przez niego zwołane zgromadzenie

uchwaliło rezolncyę, w której wzywa p. Hofmana,

by albo z klubn indowego wystąpił i przeszedł

do skrajDego obozu, albo ustąpił miejsca innemu

scilicet p. Rochoransklemu. Dla wprowadzenia

wi je własnej zoikomości na a renę polityczną nie

waha się burmistrz miasta Opawy rzucić w kraik

śląski najniebezpieczniejszego zarzewia. Osobiste

cele p. Rochoranskiego uwypukla jeszcze i ta o

kol ozuość, że zazwyczaj bynajmniej nie umiarko

wany burmistrz miasta Cieszyna, p. Demel, z a

chowuje względną rezerwę, nie bierze się do

pierwszych skrzypiec i zadowala się agitacyą bar

dziej ,,rzeczową".

Przykład Śląska okaznje, jak Niemcy austryaccy

Dani czynią wszystko, by wykazać swą niezdol

ność polityczną i pozbawić się przewodniej roli

Sządy p. Koerbera byly dla nich złotym mostem,

po którym przejść znów mogli do władzy i zna

czeeia Ale władzę i znaczenie posiąść można

w Anstryi trw ale tylko pod warunkiem uznaDia

wszystkich innych czynników, pod hasłem spra

wiedliwośei, a przedew szystkiem — co jnż odnosi

S’ę nietylko do A nstryi, ale do każdego państwa

—

za cenę uznania potrzeb państwa i zadośću

czynienia im w każdym poszczególnym wypadkn.

Na te wyżyny Niemcy nigdy wznieść się nie

umieli. Od sprzyjającego im rządn p. Koerbera

żądali przedew szystkiem, by nigdy i w żadnym

wypadku nie uznawał potrzeb kulturalnych innych

narodowości, staw ali wpoprzek urzeczywistnieniu

chociażby najbardziej piekących żądsń czeskich,

dopaścili się wręcz szaleństwa politycznego wobec

Włochów, za własną krzywdę nznali sprawiedliwe

zarządzenie wobec Chorwatów, a dziś, kiedy w ma

lej części stać się ma zadość potrzebom ludności

polskiej n a Śląsku, mobilizują się przeciw — Ko

ronie. K orzystając zaś z uprzywilejowanego eta

nowiska w państwie, zawahali eię, kiedy ezło o

to, by dać temn państwa to, czego do obrony i

istnienia potrzebnje i trud uchwalenia ciężarów

wojskowych pozostawili innym. Z jednej więc

strnoy stała pretensya do dominującego w pań

stwie stanowiska, z drugiej wysługiwanie eię wy

borcom przez konsekwentne nenwanie się od wszel

kich ciężarów. W tych warunkach stać się muszą

Niemcy z czasem czynnikiem wyiąoznie negatyw

nym, na którym żaden rząd trwale oprzeć eię nie

zdoła. Do reszty dobija Niemców powstała w cza

sie najwiękezego naprężenia solidarność partyjna.

Nawet tak wytrawna grupa, jak szlachta wier

nokonstytncyjna, gwoli tej solidarności tłumi w so

bie poczucie odpow iedzialności politycznej. P r a w

da: organ tej grnpy w sprawio śląskiej zachowuje

się umiarkowanie, jednakże nie ma odwagi wy

powiedzieć całą prawdę i ani jednem słowem nie

p tępił dotąd szalonego projektn wiecowego. Tak

samo grupie chrześciańsko - społecznej przyznać

trzeba dwie zalety : umiarkowanie pod względem

narodowym i cywilną odwagą przy uznawaniu po

trzeb państwowyoh. Ale i ta grupa, zw iązana so

lidarnością, tchórzy, skoro idzie o wypowiedzenie

prawdy własnemu narodowi, bo urósłszy na de

m agog’* w dolnej Anstryi, ciągle jeszcze żywi

nadzieję podobnego powodcenia w innych kraja ch

koronnych. Poważne zaś i wytrawne ceutrnm ka

tolickie nie ma na inne grupy żadnego wpływn

Obstrnkcya czeska zasługuje z pewnością na

potępienie i wyrządziła jnż wiele złego i państwu

i własnemu krajowi, ale obstrnkcya ta je st zja

wiskiem czasowem: dziś jnż widoczną jest prze

ciw niej reakcya. Kierunek polityki niemieckiej

natomiast jest zjawiskiem, które nważać jnż mo

żua za trwale i w nim też większe tkwi dla pań

stwa niebezpieczeństwo.

Prusy a Polacy.

IV.

,Maifiz".

—

Kto w niej działa? — Ilakatyzm —

Opuszczona sposobność.

—

Książę Bismark.

Nie należy to do celów niniejszej pracy,

—

mówi dalej p. Kościelski — aby jeszcze wię

cej rzncać światła na niecne machinacje tej

,,mafii" północy ; — komecznein je st atoli wyka

zanie powodów jej szalonego wzrostu, który wy

pacza umysły niemieckiego ludu, choćby tylko

prze? to, że wywołnje dziwne zjawisko walki

dwóch naród jwości, zjawisko, pod żadnym wzglę

dem nie przynoszące zaszczytn zwycięzcy. Nie

można tego również pomijać z uwagi na wpływ,

jaki wywiera na najwyższe koła rządow e; cho

ciaż trzeba to na pochwałę narodu niemieckiego

powiedzieć, że w szystkie lepsze żywioły z nie

smakiem się od tej roboty odwróciły. Stow arzy

szenie to kieruje wew nętrzną polityką Prus, trzy

mając w szacha ministrów — wśród których nie

ma dziś ani jednej wybitniejszej osobistości —

pod groźbą cnfaięcia im swego poparcia. Jednem

słowem, ż ądza władzy, chciwość zysku — oto

główne motywy stowarzyszenia, które się tak

bardzo przyczyniło do obecnego knren polskiej

polityki rządu. Liczy ooo wielu członków, płacą

cych składkę, ale co do członków odpowiedzial

nych, składa się z ludzi od wczoraj wzbogaco

nych lub wczorajszych nędzarzy — z których je -

PAWEŁ BOURGET.

ROZWÓD.

—

----

(Wj

(Ciąg dalasy).

Teraz znalazła jnż odwagę, aby odpowiedzieć,

le pan Ghambanlt był istotnie jej przyjacielem, i

te wychowawcy d ziecka dobrze uczynili, pozwa

lając mu zobaczyć chłopca. Potem zaczęła mówić

i niemi o swoim ew entualnym w yjeżdzie, i o

chwili, kiedy w takim razie odbierze dziecko

Ajednak omawiając tę sprawę, po tem, co wła

dnie usłyszała, w iedziała bardzo dobrze, że słowa

jej nie zgadzają się z prawdą. Wiedziała o tem

°na, bojowniczka bezwzględnej ezezercfeci. Jesz

eee starała się upierać przy powziętym planie o

»tateczuego zerwania, aby zadowolnić własną dn

ale upierała się, nie wierząc już w przepro

wadzenie go. Jakiś głos wewnętrzny, którego nie

mogła zmusić do milczenia, szeptał jej ciągle, że

bncyan nie myślał o niej tak, jak sądziła. Wo

bęc tego, że dowiedziała się o tych odwiedzinach,

aie mogła jnż rozstać się z nim w ten sposób,

* i on także ze swojej strony nie pozwoliłby jej

u?jechać, zanimby się z nim nie zobaczyła raz

jeszcze i nie rozmówiła. T a wiadomość, że młody

człowiek przybył do samotnego domku w Moret,

*e azukał chłopca, którego istnienie jeszcze nie

dawno wydarło mu z piersi nagły krzyk rozpa

° l i gdy się o niem dowiedział, myśl, że odna

lazł dziecko i tulił je ze łzami w oczach, wszy

t o dowodziło zmiany w jego uczuciach, kazało

Popuszczać, że powróci do niej. Była pew na,

* P° powrocie do Paryża chciał się z nią zoba

CIyA, była pewna, że napisał do niej. A także

^ ej sercu wiadomość o tych odwiedzinach w y

s°iała zupełną zmianę. Opanowała ją tylko je

°z myśl: powrócić n a nlicę Rollin, odnaleźć Ln

y*na, rozmówić się z nim dokładnie. Nie wąt

fu *6 czek* tani na nią list młodego człowieka.

^ « « podziały teraz heroiczne plany ncie

to Ki ^ 0w’ek, przed którym chciała uciekać,

tal * ^°c*laueto| szarpany zazdrością, zapamię

y żądzą i gniewem, porwany dziką namiętno

ścią i nienawiścią. Tymczasem ten, do którego

chciała powrócić, był człowiekiem kochającym ją,

który w przystępie rozdzierającej serce tkliwe ści,

przepełnionej litością, całow ał w czoło dziecko

inucgo. A zresztą teraz nie roznmowała wcale.

Stała się znown tą samą kobietą, z przed dzie

sięcin miesięcy, która w idząc przepaść przed

sobą, nie mi gła zejść z drogi, wiodącej do tej

przepaści, ponieważ droga ta była tak rozkoszna,

jak sama powiedziała w rozmowie w Lncyanem.

Kiedy o godzinie dziesiątej, drżąca tem nowem *

oczekiwaniem, powróciła do domn, — znalazła j

w swojej przegródce list, którego daremno ocze- j

kiwała rano i w południe. Czuła, że nie potrafi 1

nie uczynić tego, czego ten list od niej zażąda,

bez w zględn na to, cokolwiekby się miało stać.

Karta zawierała tylko kilka słów.

,,Maszę pomówić z p mią, Berto Gdy jntro ra

no pojedziesz do szpitala, przyjdź o godzioie 9 na

plac des Arónes. Będę tam oczekiwać z niepoko

jem, który pani łatwo zrozumiesz. Od tego, o co

chcę panią zapytać, zawisło całe moje życie i dla

tego drżę. Wierny przyjaciel L ...u

Ten mały plac des Arfeues, gdzie zakochany

naznaczył schadzkę, jest o tej wczesnej, porannej

podmie jednym z najbardziej pustych zakątków

Paryża. Nazwę swą zawdzięcza on kilku stopniom

rzym skiego cyrku, które odkopano w tam mie’

scu i gruntow nie odrestaurowano. Dookoła nich

urządzono na pochyłościach traw niki, zasadzono

drzewa i oddzielono to w szystko żelazną kratą

od nlicy Navarre, którą nazwano w ten sposób,

gdy uliea Rollin została przecięta na dwie części

szeroką drogą komunikacyjną, rue Monge. Ulica

Navarre była właśnie drugim odciętym kawał

kiem. Berta Planat miała więc do przebycia tyłko

krótką przestrzeń, aby z domu dostać się na wy

znaczony plac.

Lecz i te trzy minuty wydawały się jej nie

zmiernie długie, g dy po nocy spędzonej n a walce

z przeciwnemi sobie wrażeniami, szła na samotny

nlac gdzie miała się rozegrać nowa i dycydn

iaca’ scena z dramatu jej losn Dotąd, nawet pod

czas stosnnków z Mćjanem, kierowała tym losem

nodłng własnej woli. Oczywiście mogła się oszu

kać w najsmutniejszy sposób Ale me dawała się

Dorwać namiętności. Tymczasem w tei chwili

?nosiła ją potężna fala ncznć, nie pozwalając jej

konać z c ałą pewnością, czy zdoła mn sprostać,

przekonać ni", cz y będzie miał dość sił potemn...

I przekonałem się dowodnie, jak bardzo mogę

być słaby I...

Teraz on spojrzał na młodą dziewczynę. Z a

drżała. Ten zagadkowy wstęp do rozmowy obu

dził w jej dnszy pew ną myśł, która nigdy nie

przeszła jej przez głowę, odkąd rozpoczął się ich

stsnnek. Lecz nie pcrnszyła tej sprawy; odpo

wiedziała tylko na alozyę o strasznej scenie z dnia

onegdajnzego, ta była dla niej tak bolesna

—

Nie czyń mi pan żadnych wyrzutów —

rzekła.

—

Wszystko wynikło z m jej winy. Po

winnam była wcześniej pana o tem powiedzieć.

—

Droga, droga przyjaciółko — przerwał, uj

mując ją za rękę — obawiałaś się, że zadasz ból

mojemu serca. Posłuchaj mnie pani — ciągnął

dalej — to, co chcę powiedzieć, ma dla mnie

bardzo doniosłe znaczenie, a także i dla pani,

skoro mnie pani kochasz! Bo wiem o tem, wie

rzę, w to, że mnie kochasz. A ja , po spokojnym

namyśle i po dokłzdnem rozw ażenia moich słów

i ncznć, mnszę powtórzyć pani to, co wyznałem

przedwczoraj w chwili prawdziwego obłędu że i

ja także kocham cię, Berto, kocham namiętnie, ko

cham ciebie jedną .. Kocham eię. Jnż dawno o

tem wiedziałem. Ale dopiero onegdaj poznałem

jak wielką i głęboką jest ta miłość, onegdaj kie

dy pow c działaś mi wszystko, i później podczas

tych godzin, kiedy przechodziłem w myśli twoje

słowa, jedno po drugiem, kiedy starałem się zgłę

bić całe ich znaczenie. Rozważałem każde twoje

słowo, każde twoje nczncie, każdą twoją zasadę,

każdy twój czyn, spełniony przed naszą z najo

mością i podczas niej, rozstrząsałem wszystko,

jakgdyby rozchodziło się o całkiem inną kobietę,

w oświetleniu, które nie zawodzi, w oświetleniu

sumienia .. A ukończywszy to badanie, doszedłem

do przekonania, że nigdy nie byłaś mi pani tak

drogą» iak teraz, nigdy bardziej szacnukn godaą.

Powiedziałaś pani, że nie mam praw a eię sądzić,

dopóki cię nie wysłncbam, i powiedziałaś słesznie.

Wysłurha!em słów pani i wiem teraz, że ani na

chwilę nie przestałaś paui być tą kobietą, którą

od pierwszego dnia tak podziwiałem z powodn

sz lachetności dnszy i podnioslości umysłu.

(Dalszy ciąg nastąpi).

,,thHW** wychodzi z wyjątkiem dni po niedzieli i twieUoh uroezvzr»ch d « .

o godzinie C rano i o Inririnió c

* y dmmmie, a mianowicie:

J S J S a ? % m S T S a«?;Hew?tą?;« pVr!:Kk,a 8«,S;.nsr**** "

rżeaimeFita w7 heai:

ff Krakowie w miejscu .....

*zrf

rt*

***««*oł * °1rnierląc

^*«-*52*-------------:::::::

8S2

Ste Sfe^

Angin; Belgii,* sżwijcaryi, iWcyi

56 k°r°n 14 korcn 6 kor. 60 hal.

Inayoh państw, należących do «wiązka pocztowego . . .

Mkoron16koron 6kor -

ts^susr^

/sssssezsssy^t^’i^ s

s ^ *Br*"°k:»!*r

S S tiffS !^ tA mJK5SSSS1°^088^

*P ^ ^r^yW/rLl,^

*"frankowanyeh’ni.przyjn^.*UESH.’

SSLST"

-1

rro jiua c*wk^ fcajjH Njf i »umiLONir* ji vAałw w JajrULOWlf I UTE§uy pOOZuTOG.

H lt j s s o w ą i r e a D w c r a t ( księgarnia 8. A. Krzyżanowskiego, handle: KŁKarlińakiego w Snktennieaeh,

H. Kretschmera, Bynek 10, Bioro dzienników Hopeas« i Salomonowej, Głó w n a t r a fik a w Rynku głównym

O g i o s i e s l s przyjmoje aię za opłatą od wiersaa petitem u pierwszy ras 80 hal., aa każdy następny

po 10 bal,; okład tabelaryozny, cyfrowy, «komplikowany, pierwszy raz po 40 hal., następny po 10 tal

N a d e s i a a c (na trzeciej stronie) od miejsca wiersza drukiem petitowym 60 halerzy u każdy ras.

Utioisesla i prenomeratę przyjmują: we Lwowie biura dzienników L. Plohna, A. 01szew

zjuego, Bt. Sokołowskiego, Ł Buohstaba; w J a r o s ł a w i a Biuro dzienników: w P o d g ó r z u Poturalskł,

Rynek; w P n e n iyiln A. Juszyński księgarnia kolej, D,Eeszelee; w K zessowie M. Weintrach,

w Stauuławowle Jasielski i Sp.: w Tarnowie M. Rockach; w Tor»opola C. Halicze»

* P a r y ż u wyłaoznie p. Adam rue ae Yarenne 38, (prenumeratę p. W. Raczkowski, Courberoi pod

Paryżsm rue de Chemin de fer 44); w Wiednia Haasenstein A Vog!er (także w Hamburgu, Frank

furcie n. M, Berlinie, Lipska, Bazylei 1 Wrooławiu), A. Oppelik, B. Mosse (także w Berlinie, Hamburgu

Koaaohłum i Norymberdze), H. Scbalek, M. Dukes, J . Dacneberg, EL Friedl (tylko prenumeratę 8

Geldaehmldt A Comp.); w Frankfarcle m. M. G. L. Danka A Gemp

BNF* Za każdą zmianę ndren dopłaca aię 40 haL "WM

Adres Bedakeyl: uL iw . Tomaasa Nr 88.

Telefon Nr 60.

jasno patrzeć przed siebie. Była to jak gdyby

zemsta kobiecości nad feminizmem, oczuć dziew

częcych nad suchą nauką istoty wrażliwej i ła

goduej, niepewnej i słabej, potrzebującej męskiej

podpory nad dumną rezonerką, która marzył«

w dziecięcem zaślepieniu, że zdoła naprzekór spo

łeczeństwa zwyciężyć własną jedynie siłą i indy

w idualnością.

Kiedy przeszła ulicę Monge i zobaczyła Ln

c ya na przechadzającego się niespokojnie tam

z powrotem przed kratą, zamykającą płac, nogi

odmówiły jej posłuszeństwa. Zdaw ało się jej, że

nie zdoła jnż przejść tych kilku kroków, które

jeszcze dzieliły ją od niego. Ale on dostrzegł ją

także. Przyspieszył kroku i podszedł kn nej..

Natychmiast, ze sposobu, w jaki ją powitał

z wyrazu twarzy, z głosu, jakim przemówił, ze

spojrzenia poznała ze wzruszeniem, które jnż sa

nio przez się napełniło ją ncznciem szezęścia że

Lncyan drży, podobnie jak ona. Zdaw ała sob e

dobrze spraw ę przedew szystkiem z tego, że sie

nie zmienił wobec niej. Człowiek, stojący przeć

nią, nie był jnż tym, który słuchał jej wyznania

ze wzburzeniem i rozpaczą, ani tym. który klę

czał pried nią oszalały miłością, a którego poci

łonek zbliżający się niemal do brntalaości, tuk

ją przeraził. Był to znnwn jej przyjaciel z prze

ciągu tycb dziesięcin miesięcy, który zbliżał się

do niej z tajonem ncznciem, z gorącem uwielbie

niem. z drżącą obawą. Właśnie takim gi lubiła

widzieć. Na twarzy zamyślonej miał ślady wiel

kiej walki wewnętrznej, jaką toczył ze sobą od

dwóch dni. Bladość oblicza, błysk oczu, sine ob

wódki na powiekach świadczyły, że i on także

przeżył wiele godzin gorączki i bezsenności. Myśl,

że wszystko na zawsze się zakończy w ten lnb

ów sposób, czy to ucieczką, czy tym tragicznym

środkiem, którego B erta tak strasznie się lękała,

ta myśl mnsiala na chwilę rozszerzyć te ciemne

źrenice, które teraz spoglądały z tak dziwną ła

godnością. Młody człowiek miał niewątpliwie j a

sno określony plan przed sobą, płan, powzięty po

jednej z tych analiz dncbowych, w których cała

nasza istota jednoczy się wreszcie w niewzrnsz i

nem postanowieniu.

Ale co postanawiał?... Doniosłość słów, które

aiebawem mieli wypowiedzieć, była tak wielko

że zraza oboio instynktow nie zamilkli, aby zebra(

i/dci3 mDc.maioaófs

wszystkie siły dncha. Przechadzali się chwilę, aż

wreszcie zatrzymali się przy ławee, nstawioncj

- ’ pod kępą drzew, których gałęzie zaczynały wy

puszczać pierwsze delikatne listki. Niebo 7achoiu

rz na i zamglone w ostataich dniach, teraz wy

godziło się zupełnie. Wiosna uśmiechała się jnż

radośnie z tego bladego, miękkiego lazuru. Słońce

kładło swe blaski na gęstwinie gałęzi. Lekki

wietrzyk, prawie ciepły, igrał wśród szpilek drzew

sosnowych, których wiecznie zielone gałęzie mie

szały się z nagością innych drzew.

Ten nastrój wiosenny otaczał oboje młodych

ładzi, pociągał ich, uspokajał ich zbyt rozgorączko

:w ane nerwy. Niejednokrotnie przychodzili na to

miejsce w ciągn lata i ostatniej jesieni, rozma

wiali tataj, dyspntowali, wymieniali zdania, pro

wadzili abstrakcyjne rozmowy filozoficzne, sądząc,

że zdołają w ten spoBób oszukać niedający się

niczem pokonać, wrodzony instynkt serca Jakże

daleko była U raz ta niedawno miniona przeszłość,

zwłaszcza dla Berty, która była teraz tylko za

kochaną kobietą, uw ażającą jedynie na ruchy, na

skinienia, na wolę ukochanego człowieka! Ln

cyan naw et podczas tego przełoinn namiętności

pozostał — miał tego dowieść niebawem — czło

wiekiem intełłektnalnym , przyzwyczajonym do

sy tems tyczności w uczuciach i działaniach. A cho

ciaż mogłoby się wydawać, że panowanie nad

sobą powiinoby ochraniać takie charaktery od

popełnienia jakiejś niedorzeozności, to jednak są

one zdolne do najbardziej niezwykłych przesko

ków do r imantyzms, zwłaszcza, gdy przypadkiem

ich teorye godzą się z niewyroznmowanemi drgnie

niami ich instynktu i kiedy tworzą sobie subtelne

argumenty, aby w zupełnie naturalny sposób pod

dać aię pobndkom swych pragnień.

Berta pierwsza przerw ała to milczenie, ciężarne

myślami.

—

ByLś pan wczoraj w Moret — rzekła.

—

Dowiedziałam się o tem. Byłam tam także, pó

żaiej od pa na ...

—

Chciałem zobaczyć syna pani — odpowie

dział.

Była to próba, którą postanowiłem przed

sięwziąć, zanim spotkam się z panią...

A widząc, że spogląda na niego pytającym

wzrokiem ciągnął dalej :

—

Tak jest; gdy człowiek zamierza przyjąć

i na siebie jakiś obowiązek, musi się pierwej prze

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку