Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 644 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N" 16

K,raków, Sobota 19 Stycznia 1907.

Rocznik LX.

(Wydanie poranne).

Z I*by poselskiej.

(Telefonem).

W iedeń, dnia 19 stycznia.

W Izbie posłów toczyły się wczoraj w dalszym

ciągH obrady nad projektem nstawy o bandln

sztncznem winem.

Po wywodzie końcowym sprawozdawcy, wnio

sek pos. Yastiana o odesłanie projektn tej nsta

wy z powrotem do komisyi odrzncono i nchwa

]ono ustawę — po krótkiej dyskusyi szczegóło

wej — także w trzeciem czytaniu.

Wnioski nagłe zgłosili:

Posłowie LOcker i Grler w sprawie stosun

ków prawnych nauczycieli. Wniosek wzywa mia

nowicie rząd do wniesienia projektn nstawy, we

dług której minimalne płace nauczycieli zrównane

być mają z płacami czterech najniższych rang

urzędników państwowych.

Dr Steinwenderw sprawie obrad nad przed

łożeniem upoważuiającem rząd dc zawarcia z rzą

dem węgierskim układa dodatkowego do trakta

tu o monetach i walacie, oraz w sprawie dalsze

go wybijania monet niklowych.

Posłowie K a i s e r i Herzmansky w sprawie

obrad nad ustawą o utworzenie centralnej kasy

związkowej.

Nadto postawiono trzy wnioski nagle — mię

dzy tymi także pos. Bomba — w sprawach za

pomogowych.

Posłowie Straucher i Skedl postawili wnio

sek w sprawie wliczenia Czorniowiec do I klasy,

a miast Seret, Suczawa i Radowce do III klasy

dodatku aktywalnego.

Między wniesionemi interpelacyami znaj

doje się interpelaoya pos. Olszewskiego do

ministra obrony krajowej w sprawie odszkodowa

nia dla patentowych inwalidów.

Następna posiedzenie odbędzie się dziś o go

dzinie 11 przed południem.

Prezydent zawiadomił, że na porządkn dzien

nym dzisiejszego posiedzenia 2najdnją się: wnio

sek nagły w sprawie praw autorskich, a na

stępcie wniosek nagły o podwyższenie plac

nr°-dników państwowych i ustawa o

,,rui.

Kwestya urzędnicza.

(Telefonem).

Wiedeń, dn. 19 stycznia.

Na wczorajszem posiedzenia przyjęła komi

sya budżetowa rozdział III: ,,Szkoły średnie°,

który uchwalono według przedłożenia rządowego,

i tylko przy § 9 przyjęto nieznaczną zmianę pos.

Seitza. Inne wnioski zmiany odrzncono.

Następnie po dyskusyi, w której zabierali głos :

minister Dr Marchett i pos. B a r wińsk i,

przyjęto rozdział IV: nSeminarya męskie

i żeńskie°, według przedłożenia rządowego.

Przy § 14 przyjęto wniosek dodatkowy pas.

Hofmana, aby nauczyciele mający świadectwo nau

czycielskie uzdolnienia do mnzyki lab się specyal

nie odznaczający, mogli awansować do VIII kl.

rangi, oraz aby nauezyciele gimnastyki w semi

naryach co do awansów zostali wyraźnie zrówna

ni z takiemiż nauczycielami w szkołach średnich

Inne wnioski zmiany odrzucono.

Komisya przystąpiła do obrad nad rozdziałem

V: *Przemysłowe zakłady naukowe*.

W dyskusyi minister Dr Marchett podniósł,

że kwestya nregnlowania płac nauczyeieli pań

stwowych w szkołach przemysłowych jest bardzo

ważną i zarząd oświaty te zakłady szczególną

otacza opieką. Jest wiadomem, że Anstrya na

tem polu przodowała i dla tych szkół w stosunku

do innych szkól średnich o wiele prędzej stwo

rzyła lepsze materyalne warunki. Dlatego jest

zrozumiałem, że inne państwowe zakłady nauko

we ^ całym naciskiem dążyły do osiągnięcia po

zioma płac szkół przomyslowych. Jeżeli więc dziś

szkoły średnie dochodzą do tego poziomu, to

z tego nie wynika, by w państwowych szkołach

przemysłowych miano podwyższać płace, i dałoby

to w konsekwencyi nauczycielom szkół średnich

powód do ponownego domagania się zrównania

z płacami, jakieby teraz ewentualnie przyznano

personali państwowych szkól przemysłowych. Prócz

tego, za niezmienianiem płac nauczycieli w prze

myślowych szkcłaeh przemawiają względy na

finanse państwa; minister w tej mierze piwołuje

się na wywody ministra skarbu Dra Korytow

skiogo, złożone w komisyi budżetowej. Podwyż

szenie płac w tych zakładach spowodowałoby

zwiększenie zapotrzebowania o 300.000 kor. Je

dnakże życzenia tej kategoryi nauczycieli zamie

rza rząd w inny sposób uwzględnić. Mianowicie

speeyałnie ma być wynagradzaną nauka udziela

na przez profesorów wieczorami i w niedzielę,

oraz wyższe bonorarya będą płacone za godziny

nadliczbowe. Nadto więcej będzie uwzględniona

ioh służba praktyczna i przyznawane dodatki

personalne oraz szybszy awans do VIII i VII klasy

rangi. Za zajęcia specyalnie czas pochłaniające,

otrzymywać będą profesorowie odpowiednie re

mnneracye. Minister zakończył wyrażeniem nadziei,

że personal nauczycielski szkół przemysł owych,

mimo częściowego tylko uwzględnienia jego ży

czeń, będzie z równem poświęceniem nadal pra

cował, a minister zapewnia, iż będzie się starał

zaspokoić jego żądania w ramach możliwości.

Rozdział ten przyjęto po odrzuceniu wszyst

kich wniosków zmiany.

Przy rozdziale VI: ,,Postanowienia końcowe*

przy § 21 wyraził pos. Starzyński nadzieję,

że dodatki personalne, przyznane pojedynczym

profesorom uniwersytetów za odpadnięcie czesne

go, nie nlegną rednkcyi i w tej mierze wystoso

wał mówca do ministra oświaty zapytanie.

Po przemówienia jeszcze ministra Marchetta

uchwalono »Postanowienia końcowe" i całą

ustawę wraz z zaproponowanemu rezolucjami,

a na referenta d!a Izby wybrano pos. Skenego.

Następnie zabrał głos minister skarbu Dr K o

rytowski w odpowiedzi na wystosowane na

poprzedniem posiedzenia przez posłów Seitza i

Steinwendera zapytania co do użycia wymienić

nych w uwagach do przedłożenia urzędniczego

13 milionów kor,, względnie — po odciągnięciu

przypadającej na państwowy persona! nauczyciel

akt kwoty 2 milionów koron - co do pozostają

cych 11 milionów koron i dał następujące wyja

śnienia: Co do tych kategoryj personalu* państwo

wego, które wprawdzie nie otrzymują żadnego

dodatku aktywalnego, ale których place są sto

pniowane na wzór klas dodatku aktywalnego

urzędników państwowych wedłng klas miejscowo

ści, projektuje rząd szemat płac, zbliżony do no

wego szerratu dodatków aktywalnych o tyle, ie

obok Wiednia zostaną ustanowione 4 klasy miej

scowości na podstawie liczby ludności, zawartej

w nowym szemaeie dodatków aktywalnych. Nadto

zamierzone jest odpowiednie podwyższenie płac

co do pojedynczych grap tego personalu. Według

tego stosunek przedstawia się jak następnje: Przy

pomocnikach i poinocniczkacb kancelaryjnych

przyszła pierwsza grupa miejscowości przypadać

będzie mniej więcej w środek między dotychcza

sowe płace pierwszej i drugiej grupy klasy miej

scowości. Nadto płaca roczna w Wiedniu i w in

nych czterech klasach miejscowości, w porówna

nia z dotychczasowym szematem płac, przy po

mocnikach kancelaryjnych ma być podwyższoną

przeciętnie o 80 kor., przy pomocuiczkach kance

laryjnych o 60 k. Pomocniczy robotoicy kan?ela

ryjni mają uzyskać poprawę płacy dziennej w Wie

dniu o50hal., wnowejIkl. o60hal., wIIkl

o40hal., a wIIIiIVkl. o 30bal.Płacadzien

na pomocniczej słażby w Wiednia i w I kl. ma

być zwiększoną o 40 halerzy, w II i III klasie

0 20 hal.,

a w IV klasie ogółem o 40 halerzy;

natomiast przy stosunkowo już lepiej sytuowanej

pomocniczej służbie pocztowej tylko o 30 hal.

W dziale ministerstwa handlu, co do oficyantów

1 oficyantek pocztowych, prócz stworzenia nowego

stopnia płacy w I. klasie, jest projektowane pod

wyższenie płacy przeciętnie o 80, względnie 60

kor. Miejscowy dodatek pocztmistrzów zostanie

również podwyższony przeciętnie o 80 kor.; miej

scowy dodatek ekspedyentów pocztowych ma być

podwyższony o około 50 kor.; płace pomocniczych

mechaników podwyższone zostaną również n?ze

cięfnie o 80 do 100 kor. rocznie.

W dziale ministerstwa rolnictwa jest projekto

wane dla leśniczych, którzy obecnie są po ł/s

częśui wliczeni do I,, II. i III. klasy płacy służby,

unormowanie przez lepszy ich rozdział.

W dziale ministerstwa skarbu dodatki akty

walne straży skarbowej mają być podwyższone

w ten sposób, jak w projekcie dla innego perso

nalu państwowego jest to przewidzianem. Egze

kutorzy podatkowi otrzymają nadto podwyższenie

płacy przeciętnie o 80 kor.

W dziale ministerstwa kolei jest dla urzędni

ków kolei państwowych projektowane powiększę

nie stopni płacy i częściowa poprawa szesnasta

dodatków aktywalnych na wzór postanowień prze

widzianych w ustawie o urzędnikach państwowych

Co do niższych kategoryj, również projektowaną

jest poprawa stosunków awansowych i poprawa

płac; szczegóły jednakże obecnie nie są jeszcze

ustalone.

Wszystkie powyższe zarządzenia zostaną prze

prowadzone w drodze rozporządzenia, równocze

śnie z wejściem w życie projektu nstawy o urzęd

nikach państwowych i państwowem personalu

nanczycielskiem.

Wreszcie minister podał kwoty, jakie z wymię

oionych 11 milionów koron przypadną na poje

dyncze działy i kategorye personalu.

Posłowie Lffcker i Seitz żądają, by oś sra d

czenie ministra co do nżycia kwot, mających być

w drodze rozporządzenia wydanych dla personaln

państwowego, zostało przedłożone na piśmie człon

kom komisyi budżetowej i by nad niem odbyć

na następnem po siedzeniu dyskusyę

Minister Dr Korytowski oświadcza, że z wnio

skiem pos Ltickera co d) wydrukowania wyja

śnień w sprawie nżycia 11 milionów i przedłożę

oia tychże komisyi, nie m(żę się zg dzić, gdyś

chodzi tu o zarządzenia, które będą przeprowa

dzone w dredze rozporządzenia i dlatego nie p d

legają uchwałom legislatywy.

Wniosek pos. Ltickera odrzncono.

Pos. Skene przedstawił projekty nstaw w spra

wie pokrycia na rok 1907 wydatków, wynikają

cych ze zmiany postanowień o uregulowania płat

i 8tosanków służbowych urzędników państwowycl

i nauczycieli, jako też innych wszelkich zarzą

dzeń, jakie w drodze rozporządzeń zostaną wyda

ne celem poprawy płac innego personalu państwo

wego. Projekt składa się z dwóch artykułów, we

dłng których pokrycie ma nastąpić z zapasów

nadwyżek kasowych.

Pos. Kaiser wskazuje na wniesioną przez nie

go w Izbie interpelacyę co do pokrycia zwiększo

aych przez ustawy urzędnicze wydatków i pod

uosi, że ludność, zwłaszcza koła najniższe i śred

nie, obawiają się, że przez to dla niej wyniknz

nowe ciężary. Mówca zapytuje więc ministra skar

bn, w jaki sposób rząd nadal zamyśla na te wy

datki znaleść pokrycie.

Minister Dr Korytowski odpowiada, że je

żeli zdecydował się przedłożyć Izbie projekt o tak

daleko idącem znaczeniu finansowem, to musia

też mieć tg pewność, że w bieżącym roku znaj

dzie pokrycie tych wydatków. Nie ulega wątp!i

wości, że wskutek pomyślnych konjunktnr z po

wodn bardzo dobrych dwóch żniw i pomyślnegc

stanu podatków, pokrycie w obrębie budżetu si(

znajdzie. Co do następnych lat, zbadał rząd także

szczegółowo kwestyę pokrycia 1 na podstawie wi

doków gospodarczych i rozwoju finansów państwa

w ostatnich latach, jest uprawniony rząd do na

dziei, że bezwarunkowo uda się znaleść pokrycie

zwiększonego zapotrzebowania w ramach normal

nego budżetu. Specyalnie wobec podniesionego

przez pos. Steinwendera pytania, pragnie mini

ster oświadczyć, że wedłng wszelkiego prawdopo- j

dobieństwa uda się akcję przeprowadzić bez pod

wyższania podatków pośrednich i bez zaprowa

dzania nowych podatków.

Następnie komisya przyjęła projektowaną

przez pos. Skenego ustawę i wybrała go referen*:

tem dla niej w Izbie.

Przyjęto takie ustawę w sprawie dalszego wy

bijania monet niklowych.

! Ugoda czesko-niemiecka w Budziejowicach.

!W ied eń . (B. kor ) W sprawie ugody naro-j

dowej czesko-niemieckiej w Budziejowicach od

była się wczoraj przed południem ponowna dwu

godzinna konfereneya, w której brali udział: pre

zydent gabinetu bar. Beck, minister spraw we

wnę(rznych Bienerth, ministrowie Pacak i Prade,

oraz burmistrz Bndziejowic Taschek.

Przeciw »wymownym" posłom,

f W i e d e ń . (Tel. pryw.) Duutsch.-Nat. Corresp.

:donosi, że w kołach parlamentarnych panuje wiel

j ka obawa z powoda wielomówności posłów, za

: grażająeej przeprowadzeniu programu parlamentu

i i dlatego też czynią się starania, aby przełożeni klu

! bów wydali apel do posłów z prośbą, by ogra

niczyli powódź wymowy.

Rumuni w Wiedniu.

W T e d e ń . (Tel. wł.) Depntacya rumuńska jest

tu przedmiotem wielkich owacyj. Onegdaj odbył

się na jej eześó bankiet, na którym toastował Dr

Lueger, zaś wczoraj obiad, a wieczorem uroczyste

przedstawienie w teatrze miejskim.

Popularność hr. Sternberga.

W ied eń . (Tel. pryw.) Z Pragi doneazą,

że pos. Sternberg otrzymał od kilkudziesięciu

gmin wezwanie, aby zgłosił kandydaturę. Hr.

Sternberg zdecydował się kandydować w okręgn

wyborczym Jaromierz.

KROM§KA.

Sprawy szkolne. Inspektor szkół okręgu miej

skiego krakowskiego p. Julian Dobrzański zestawił

i wydał drukiem pierwszo sprawozdanie B a d y szkol

nej okręgowej miejskiej w Krakowie za rok szkolny

1905/6. Jest to książka, formatu 4 o, obejmująca

11 9 stronic, a zawierająca bardzo ciekawo i poucza

jące szczegóły i daty o nasaem szkolnictwie ludo

wem, o szkołach dla dorosłych analfabetów cywil

nych i wojskowych, o ocbronkKch i ogródkach, chaj

derach, wreszcie streszczająca działalność instytuoyj,

pracujących około fizycznego rozwoju młodzieży

szkolnej i czuwających nad jej wychowawczym kie

runkiem. Bardzo dobrze się stało, ie Rada szkolna

rozpoczęła wydawnictwo roczników, e których będzie

można czerpać szczegóły o krakowskiem szkolnictwie

ludowem, tak szybko się rozwijającem i ctaczanem

tak gorliwą opieką przez naszą gminę. Gorliwa i su

mienna praca p, Dobrzańskiego zasługnje na urna

uie. Można też mieć nadzieję, że wydawnictwo

w dalszych latach rozszerzy się i otworzy rubrykę,

dającą obraz działalności szkół, szezególnie wydzia

łowycb, postępów uczniów i t. d. Do wydawnictwa

tego powrócimy jeszoze i na jego podstawie zazna

jomimy czytelników z naszem szkolnictwem ludowem;

na razie zaznaczamy, że w roku szkolnym 1905/6

do szkół publicznych ludowych w Krakowie uczęsz

czało 4 39 1 chłopców i 5 2 0 4 dziewcząt. Chłopey

mieścili się w 9 4 klasach, dziewczęta w 1 06. Prze

ciętn)e wypada na klasę 4 6 ’7 chłopców, dziewcząt

49. Razem uczęszczało 9595. Do szkół prywatnych

uc:ęazcza zsś 22 8 5 dzieei.

Dworzec kolei Północnej w Krakowie. W p rz y

szłym tygodniu, jak wiadomo, wyjechać ma do Wie

dnia deputacya Rady m. Krakowa w sprawie upań

stwowienia wyższej szkoły handlowej. Już wczoraj

na Radzie miasta podniesiono, że deputacya miejska

powinna się także zająć w Wiedniu sprawą jaknajspie*

szniejszego przydzielenia dworca krakowskiego do

zakresu działania tutejszej dyrekcyi kolei państwo

wych. Sprawa dworca krakowskiego ma ważne zna

czenie dla naszego miasta a zarazem dla naszego

handlu i przemysłu. Kolej Północna lekceważyła je

dne i drugie interesa, a r. m. Judkiewicz wykazał

na wczorajszem posiedzeniu wszystkie te zaniedbania.

j I tak dla kupców zbożowych po spaleniu się dawne

go, kolej północna nie wybudowała nowego maga

zynu, natomiast bardzo prędko postawiła magazyn

dla wiedeńskiej firmy spedycyjnej, ciągnącej zyski

z Krakowa; budowę tego magazynu oddała niemie

ckiej firmie Koon z Bielska, jak gdyby tutaj nie

i było odpowiednio uzdolnionych przedsiębiorców.

Wogóle caly dworzec towarowy musi być odpowie

dnio przebudowany; ma on za mało torów, które

w dodatku są za krótkie. Z tego powodu po pięć

dni trzeba czekać na wozy i wyładowanie towarów.

Jeżeli zaś wagon wymaga malej naprawy, mogącej

i zabrać godzinę czasu, to odstawienie do warsztatów

i dostawienie napow rót trwa co najmniej 36 godzin.

Zachodzi też gwałtowna potrzeba przebudowania i roz

szerzenia dworca osobowego. T e w szystkie postulaty

powinna deputacya miejska przedłożyć ministrowi

handlu a następnie wszystkie interesowane strony

i powinny wskazać na nie dyrektorowi Banhausowi,

gdy przybędzie do Krakowa.

Stowarzyszenie księgarzy. M agistrat jako

władza przemysłowa zwołał na poniedziałek dn. 21

b. m. walne zgromadzenie właścicieli księgarń w Kra

i kowie celem uchwalenia statutu stowarzyszenia prze

mysłowego księgarzy w Krakowie. Zgromadzenie

odbędzie się pod przewodnictwem sekretarza magi

stratu p. Grossera w biurze przemysłowem magi

stratu przy placu WW. Świętych. Zaznaczyć należy,

że właściciele księgarń na kilku prywatnych zebra

niach uchwalili już brzmienie całego statutu dla swe

go stowarzyszenia i że poniedziałkowe zebranie do

prowadzi do ostatecznego uchwalenia statutu.

—

Katoliccy robotnicy. W alne zgromadzenie k a

tolickiej służby w Krakowie odbędzie się jutro

w niedzielę w ,Dom u robotniczym* (przy ul. św.

Tomasza L. 37) celem dokonania wyboru nowego

wydziału.

—

Z karnawału. Klub urzędników poczty i tele

grafu w Krakowie urządza w dniach 19 i 26 b. m.

oraz 2 i 12 lutego wieczornice z tańcami przy mu

zyce wojskowej 56 pułku piechoty, zaś d. 9 lutego

bal kostyumowo-maskowy. W stęp na ten bal tylko

za zaproszeniami. Bliższe wskazówki otrzymać mo

żna w lokalu klubu (ul. Lnbicz 5) między godz. 8

a 10 wieczorem u dyżurnego, u którego znajduje

się też lista zgłoszeń.

Resursa urzędnicza urządza w dniach 19 i 26 b.

m. zabawy taneczne, podczas których przygrywać

będzie orkiestra 56 p. p . Wstęp dla członków i za

proszonych pp. akademików 1 kor.,

dla innych za

proszonych gości 3 kor. Stroje dla pań wizytowe,

dla panów balowe. Początek o godz. 8 wieczorem.

Zaproszenia na wszystkie zabawy wydaje sekreta

ryat Resursy w godzinach wieczornych, a to na ży

czenie dwóch członków. Dnia 2 lutego odbędzie się

w Resursie urzędniczej bal kostyumowy.

—

Kradzież. W mieszkaniu lekarza pułkowego

Iwanickiego przy ul. Garbarskiej 1. 6 , popełniono

śmiałą kradzież. Nieznany sprawca dostał się do

mieszkania, otwarłszy drzwi wytrychem lub dobra

nym kluczem i skradł dwa ubrania, dwie zarzutki

i kołnierz futrzany. Za sprawcą wdrożono docho

dzenia.

Konkurs na dom w Rynku.

Uzupełniając wiadomość podaną przez nas o wy

niku konkursu na fasadę domu p. Czynciela w Ryn

ku, podajemy motywy orzeczenia sądu konkursowe

go, zakomunikowane nam przez Tow. upiększenia

m. Krakowa i okolic.

Ogólne wrażenie, jakie sąd konkursowy odniósł

przy rozpatrywaniu nadesłanych projektów da się

streścić w następujący sposób:

Nie ulega wątpliwości, że nadesłane projekty wy

kazały pokaźną ilość motywów bardzo interesują

cych i świeżych; z małymi wyjątkami nie odnosiło

się wrażenia użycia szablonu lab przeniesienia już

gdzieindziej użytych motywów natury konstrukcyj

nej, czy formalnej; podnieść należy nieprzeładowa

nie projektów ornamentem, natomiast ogólna dąż

ność do działania masami kształtnemi i dobrem usto

sunkowaniem otworów: dowód, że architekci nasi —

w większej części młodzi — n a zdrowych podsta

wach opierają kompozycyę; dostrzedz też można

było, co najmniej, zadatki rzetelnych talentów ar

chitektonicznych.

Sąd konkursowy korzysta ze sposobności i zazna

cza, że wiele złego, które wogóle w Krakowie po

wstaje, ma swe źródło w tem, iż budujący łatwo

zapominają, że w budowie sama w sobie ważna

stronu praktyczna nie wystarcza, że w małym tylko

stopniu decyduje o stronie zewnętrznej, artystycznej,

że oprócz praktycznego budowniczego powinien do

współudziału być wciągniętym architekt, dający już

wykonanemi dziełami gwarancyę artystycznego tra

ktowania sprawy, jakich nam w naszem mieście nie

brakuje, jak tego dowiódł właśnie nasz konkurs.

Te ogólne korzystne uwagi odnoszą się przede

wszystkiem do projektów odznaczonych nagrodami

lub zaszczytnemi wzmiankami. Projekt p. Wojty

czki, charakterem swym zbliżający się do odcienia

renesansu niemieckiego, zdobył nagrodę ujęciem ca

łości parteru i I piętra dwoma charakterystycznymi

motywami, umiejętnem rozłożeniem użytych m oty

wów, prostotą rozwiązania dwóch górnych piąter i ma

lowniczem zgrupowaniem szczytów attykowych; mi

mo więc oschłości i niedociągnięcia budowy ryzalitu

klatki schodowej do całości i pew nych wątpliwości

w praktyczne rozwiązanie motywu okien I piętra,

sąd uważał projekt ten za najwięcej zbliżający się

do osiągnięcia tego, co było tym konkursem zamie

rzone: zyskać projekt fasady możliwie przystosowa

nej do otoczenia i charakteru Rynku; wyraża też

nadzieję, że autorowi w dalszem opracowaniu swe

go projektu powiedzie się uzyskać to jeszcze w wyż

szym stopniu.

Innym zgoła torem doszedł p. Wyczyński do

swej nagrody: w przeciwstawieństwie do poprzednie

go silną stroną projektu, osnutego na formach wło

skich, jest prostota w rozwiązaniu górnych piąter

i bardzo zgrabne zastosowanie motywu woluty na

murze granicznym, natomiast wykazuje wielkie wa

hanie się w doborze motywów parteru i I-go piętra

(autor podał aż 4 alternatywy); za wątpliwe uznano

wprowadzenie tu motywów arkad podwórz rzymskich

czy florenckich.

Znaczną moc fantazyi i indywidualności wykazał

projekt z godłem Motto 4: sama ta jednak zaleta

wyprowadziła autora z równowagi i poprowadziła go

na bezdroże podziału fasady bocznej na dwie zupeł

nie odrębne części; poza tem projekt ten nie zapo

wiadał przystosowania się do otoczenia, zapowiadał

on raczej zbytnią swą ekscentrycznością rozprosze

nie uwagi widza na całość prospektu, do którego

były z góry dane kulisy tej miary i wagi, jak wie

ża Maryacka, kościół św. Barbary i Szara kamienica.

Projekt wreszcie z godłem : trójkąt niebieski z ko

łem (arch. Alfred Kramarski) wykazał umiejętne

użycie form trochę nadto dobrze znanych w Krako

wie, niemniej jednak praca to poważna, choć mało

oryginalna.

Do wykonania nadaje sią praca p. Wojtyczki.

Niechże wreszcie wolno będzie sądowi wyrazić

właścicielowi przyszłej budowy p. Celestynowi Czyn

cielowi głębokie uznanie, iż prawdziwie obywatelską

gotowością i ofiarnością umożliwił ten konkurs :

niechże one przyświecają innym w podobnem jak on

znajdującym się położeniu.

Nie umniejszając wartości prac odznaczonych i

w ocenie ostatecznego rezultatu konkursu, widzi się

wreszcie sąd konkursowy spowodowanym stwierdzić,

że konkursem tym jeszcze nie osiągnięto wytycznych,

jakby należało zabudować Rynek, w każdym razie

jed n ak, że droga do osiągnięcia zamierzonego

celu nie koniecznie prowadzi przez zużytkowanie

znanych kilku motywów t. zw . krakow skich, lece

raczej dostrajanie budowli do zadania i otocae

nia: tylko swobodna i dojrzała kompozyeya może

Rynek odmienić, nie odbierając mu charakteru.

Koncert Towarzystwa muzycznego.

Poświęciło Towarzystwo mnzyozne wczorajszy

koncert wykonaniu Wagnera, i dając publiozności

maleńką cząstkę jego wielkiej twórczości, urzą

dziło wieczór jeden z najbardziej zajmujących i

pożądanych.

Przed koncertem wygłosił p. Dr. Zdzisław Ja

chimecki odczyt o Wagnerze, wychodząc z tej

zasady, że kiedy o nim skończono jnż dyskusye

tam gdzie się muzykę, jako sztnkę, i a wielką

ska!ę nprawia, u nas ona jeszcze bardzo jest po

trzebną. I nie olega to najmniejszej kwestyi, a za

razem jasne i to także, że zanim ogól aaiz za

cznie mieć zdanie własne o Wagnerze, trzeba,

ażeby jego wielkie słowo sam usłyszał wprzódy,

do czego niesłychanie dotąd mało miał okazyi,

a do czego jednak przy każdej rzadkiej sposobno

ści wiels okazywał ochoty. W obszernym odczyoie,

którego - mimo że trwał blisko godzinę — uważ

nie slnchano, omówił prelegent zasadnicze eechy dzieł

Wagnera, stawiając Tryatana i Izoldę na szczyeie

nie tylko własnej jego twórczości, ale całej mn

zycznej, na jaką ludzkość dotąd się zd była.

Dysknsye do jakich usposobił odczyt, wszystkie

, z a ° i *przeciw* uspokoiły się w chwili, gdy się

z estrady odezwały dźwięki genialnego twóroy

mową podniosłą, piękną i głęboką. Bo chociaż

muzyka ta miała być środkiem tylko do stworze

nia w dramacie wyraża, nie sama sobie treścią

i celem wyłącznym, to jednak, jak zaznacsył p.

Jachimecki w odczycie, sama w sobie wielką jest

i sama od siebie z siłą przemówić potrafi.

Starali się wykonawcy bardzo o to, żeby do

stroić się jak najlepiej do wysokośoi zadania,

starał się dyrektor Barabasz i zapewne nie mało

przyssłe mn pokonać trudności. Były jednak w pre

dakcyi momenty bardzo dobre, które sprawiły, źe

wrażenie z wykonania było wogóle dodatnie

Wstęp do Trystana i Izoldy wymagał od wy

konawców głębszego przejęcia się, szlachetniej

szego trochę wyrazn, za to tak w marsza żało

bnym ze *Zmierzchu bogów°, jak w uwerturze

do *Śpiewaków norymberskich",

zdołał dyrektor

Barabasz w orkiestrze wyraz ten wzbudzić i wy

dobyć. Chór mieszany dobry był szczególniej w pie

ś ii weselnej z Lohengrina, a męski w *Chó.ze

pielgrzymów° z Tannhkneera. Z wrażeniem zado

wolenia można było opnścić salę koncertową i

z uznaniem za wieczór pełen treści i piękny, mi

mo sił wykonawczych nie takich, jakie znaleźć

można tam, gdzie Wagnera w całym blasku jego

wielkości wykonać umieją.

Ftlicyan Stopski.

Telegram y ,,Czasu

Mianowanie.

W ied eń . (B. kor.) Wioner Ztg ogłasza: Mi

nister skarbn zamianował inspektora cłowego Mar

celego Fisehera starszym inspektorem cłowym

w okręgn lwowskiej krajowej dyrekcyi skarbn.

Walka o polski kataohizm.

P o z n a ń . (B. kor.) Szambelan papieski, pre

bendarynsz Józef K io s, redaktor pisma katoli

ckiego, został wczoraj w trzech wypadkach uzna

ny winnym przekroozonia § 110 ustaw zasadni

czych, przez rzekome podbarzańie w artykułach

dzieci polskich do strajkn szkolnego i skazany

na 1.100 marek grzywny.

Przeciw cerkwi prawosławnej.

Grod n o . (Pet. aj. teł.) W powieeie wolko

wysfeim przeszło 1000 chłopów katolickich

zaatakowało straż, towarzyszącą transporto

wi kamieni, przeznaczonych do bodowy cerkwi

prawosławnej, która ma być wzniesioną

na miejsca, gdzie w r. 1863 zamknięto

kościół katolicki. Kiedy z szeregów ataku

jących dano dwa strzały, straż odpowiedziała

ogniem, przyczem 6 atakujących zginęło, a 7 od

niosło rany. Dla otrzymania porządku wydano

energiczne zarządzenia.

Rocznica ,,krwawej niedzieli°.

Berlin . (Tel. pryw.) Z Warszawy dono

szą, że socyaliści mają zamiar w rocznicę *krwa

wej niedzieli° dn. 22 b. m. spowodować jedno

dniowy strajk jeneralny.

Napad na stacyę Rejowiec.

W arszaw a. (B. kor.) Stacyę Rejowiec

położoną na linii nadwiślańskiej opadła wczoraj

banda, złożona z 30 ludzi, zniszczyła dyna

mitem budynek stacyjny i zrabowała

sześć tysięcy rubli.

Strajk kolejowy w Bułgaryi.

Z o ll a . (B. kor.) Strajk kolejowy trwa dalej

i spowodował prawie zupełny zastój

CZA S wychoiiai z wyjątkiem dni po niedzieli i świętach urooiystyeh dwa razy dziennie, a mianowieir

° godzinie 6 rano i o godzinie 6 wieczorem.

We Lwowie ,.Czas jest do nabycia w biurach dzienników A. Olszewskiego, S. Sokołowskiego, K. Buchstaba

na stacyach kolejowych w Tarnowie, Rzeszowie, Jaśle, Nowym Sączu na peronie w księgarni kolejowej, tudzież

na innych główniejszych stacyach u portyerów kolejowych.

Numer wieczorny 10 hal., ranny 4 hal.}

tol.

PRENUMERATA WYNOSI:

«...

na cały rok na kwartał IIna 1miesiąc

W K rak o w ie w m i ej s c u ...........................................................

30 koron

7 kor. 50 b.ijS kor. 50 ha!.

Poozta w pań stwi e A u s t ry a c k i e m ...................................................... I 36 koron

9kor. -

!!3kor. -

Z dwukrotną wy syłka p o c z t o w ą ...................................................... I 42 koron )10 kor. 50 h . !j3 kor. 50 kał.

1 ocztą w p ań stw i e N ie m i e c k i e m ..................................................

42 koron 10 kor. 50 h. !j3 kor. 50 hal.

lio wszystkich państw, należących do związku pocztowego .

48 koron 12 kor. —

|| 4 kor.

—

Prenumeratą przyjmuje się tylko od 1 do ostatniego dnia w miesiącu.

—

Listy z pieniądzmi

* p r z e k a z y pieniężne na prenumeratę i ogłoszenia przyjmuje Admiuistracya Czasu w Krakowie.

ueklama cyt nieopieczętowane nie podleg ają opłacie poczto wej. Listów nieopłaconych nie pr zyjmuje się.

_____

Rękopisów nadsyłanych nie zw ra ca się.

Prenum eratą przyjmują : Administraeya Csatu w Krakowie i urzędy poostowe.

M iej s c o w ą p re n u m e ra t o księgarnia S. A. Krzyżanowskiego, handle: St. Karlińakiego, H. Kretschmera,

Biuro dzienników Hopc:isa i Salomonowej, Ołówna trafika.

Ceny ogło sz eń : od wiersza petitem za pierwszy raz 20 hal., za każdy następny po 10 hal.; układ

tabelary cz ny , cyfrowy, sk omplikowany pierwszy raz 40 hal,, n astępny po 10 haL

Nadesłane i Nekrologia od miejsca wier,sza drukiem petitowym 60 halerzy za każdy raz.

Głosy p ubliczn ości po 2 kor.; wszelkie prywatne komunikaty po kronice i po dziale ekonemi

cznym i t. p . po 1 kor. od miejsca wiersza.

Ogłoszenia i prenum eratą przyjmują: we Lwowie biura dzienników L. Plohna, A. Olszewskiego,

St. Sokołowskiego, K.Buchstaba; w Jarosławiu Biurodzienników: w Podgórzu Poturalski- w Prze

myślu A. Juszyński księgarnia,D. Ileszeles; .?Rzeszowie M. Weintraub; w Stanisław owie Jasiel

ski i Su.; w Tarnowie W. Rockach, O. H, ut; w Tarnopolu Komaniewski; w Paryżu wyłąoznie

p. W. Raczkowski, 14 Citć de Trewise; w W ied niu Baasenstein Sc Yogler, R. Mosse (także we wszyst

kich filiach); H. Schalek, M. Dukes, E, Braun, J . Dan neberg, H. F riedl (tylko prenumeratę I . Gold

schmidt ScComp.); w Frankfurcie n. M. G. L. Daube ś Comp.

U C Za każdą zmianę adresu dopłaca się 40 hal.

ADRES REDAKCYI: ul. św. Tomasza Nr 32.

—

Telefon Nr 60.

1 of 2 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку