Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 651 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N*1 453

ijjjj.. C zw artek 2 Października 1913,

Rocznik LXVi

Wydanie poranne,

PVwcz*nnxisr3słzę fw«yV«f7^niv hAwitCoaoM w Krarfcg”fyta i ««*»» * y p»«Tt«w *. znieyucową j

mtnwsrsrlę księg. 3 A. Kriykmewłklej*, !m ’dl« St. fwlińakieg», kr»fik« w Satienoicartt. Rlwro d tin

i SaioKi.-.n«*?trj, Qt Trajiha t/t l * » f ,’C m " )r« tM mhfCa w hi?te* 4v!i*. *. 84*z«w«tl»t*,

*. SfJtałamsklrpa, X, a»sltl»!(a, » «tłłysck fcatirjewyct w Twmv:4*, A u u w l« , 1«4I*. Rew»» Są « « u » a r « *

w kr,łfgarM kilsjswrj. M i k i es M}Ck »łAw»lejlzy«h etatfacb 8 »ortj«r*w kslejpwyćh.

COBry ai;}oa zcń: od wiersza petitem *a pierwszy r»x 20 hel,, za każdy następny po 15 hal.: układ tabe

kttrycany. cyfrowy, *komplikowany, pierwszy raz 40 h.-it., następny po 15hal. Nadesłane i Nekrologia

odERiejeca wiersza drukiem petit. 60haL zakażdyraz, Głosy publiczności po2kor.;komunikatyhandlów«

p* kronice i po działa ekonamicsuyiu;koRiasikaty prywatne,śluby, zaręczyny itp. po 1kor. et! miejsca wierata.

Ogłoszenia i prenumeratę przyjmują: we Lwowie biura dzienników T, Plohna, A. Olszowskiego,

St.Sokołowskiego, K. Bochstaba; w Jarosławiu Biuro dzienników; w Podgórzu Poturalski; w Prze

myślu A. Jsezyński księgarnia i E. Billct; w Rzeszowie M. Weintraub; w Stanisławowie Jasiel

ski i Sp.;

w Tarnowie M. Rockach, O. Haut; w Tarnopolu Xomaniew»ki; w Paryżu wyłącznie

». W. Raczkowski, 14 Citó Acfieriae; w W iedniu Haasenstein Ęt Vogłer, R. Mo*%e (także we w*zy*t

Łóeto filiach): H. Schałek, ift. Dukea, E. Braun, J. Danneberg, Bock A Kerr,reld, R. Friedl (tylko pre

rat«yR. «Mdaehmidt A Comp.); w Frankfurcie a. M. G. L .Daube A Comp., w Pradze czo—

Fr. Hoaarka. L isty z pieniądznu i prze ka zy pieniężno na prenumeratę i «głoszenia pr*yj—

I AdzninUtracya Czasu w Krakowi» . Reklamacye nieopieczętowaae nie podlegają optacie poozłWwoL

Lotów ait?oplaconych ni o przyjmuje się. Rękopisów nadsyłanych nie zwraca się.

fySF’ Z ł k itd ą zmianą adresu dopłaca się 40 hal.

ADRES REDAKCYI: uh św. Tomasza Nr 32. -

Telefca Nr M,

MASIOMA

pierwszorzędnejjakościzgwarancjami

dostarcza najtaniej

SYNDYKAT ROLNICZY W KRAKOWIE.

’MŁiua.a» «’W s a n afln.

ulica św. Gertrudy L. 5.

Od czwartku dnia 25 września 1913 r. aż do odwołania

Nadzwyczajna atrakcya świata!

ciyli

Ostatnie dni Pompei.

Dzieło słynnej firmy nPasqualiiI.

Film długości 3.0,0 metrów - 7 części - 14 aktów

Polskie napisy. Treść dzieła w programach.

TTTT’nrrrTTT

Nowe prądy w szkole średniej.

ni.

Wychowanie fizyczne, a w niem różne spor

ty - należą wprawdzie już do prądów minio

nych, a przynajmniej przemijających, ale mimo

to zawsze aktualnych. Bo może przeminąć moda

piłki nożnej, a może wrócić dawny palant i ,,go

niony"; sama zasada ćwiczeń fizycznych młodzie

ży w wieku najsilniejszego wzrostu i rozrostu

fizycznego musi przetrwać mody i chwilowe u

podobania, a stać się stałym czynnikiem wycho

wawczym. Idzie tylko o to, aby zachować miarę,

ale i nie zaniedbywać lekceważeniem tego, co

naprawdę jest korzystne w wychowaniu.

Że o nic u nas łatwiej, jak o przekroczenie

miary, dowodem dawne usiłowania w kształceniu

fizycznem młodzieży. Pamiętamy przed laty czter

dziestu pierwsze próby wprowadzenia do szkól

średnich gimnastyki; niebawem przekroczono mia

rę i zamiast dzielnych i zdrowych młodzieńców

poczęto wytwarzać linoskoków i - zapaśników.

Reakcya wysunęła naprzód gimnastykę szwedzką,

która dla naszego temperamentu okazała się mniej

przydatną, chociaż naprawdę pożyteczną; dlacze

go j ą zaniedbano, zamiast zmodyfikować i do

naszych potrzeb zastosować — doprawdy nie

wiemy. Przyszły natomiast sporty z modną a n

gielską piłką nożną. O ile racyonalnie prowadzo

ne gry i zabawy na świeżem powietrzu mogą

nietylko zastąpić gimnastykę szwedzką, ale ją

rozmaitością i wielostronnością ćwiczeń przewyż

szają, o tyle piłka nożna traci charakter szla

chetnego sportu, jednego z wielu, kiedy się staje

sportem par excellence i wyradza się w brutalne

popychanie. Jesteśmy tego świadkami codzienny

mi na Błoniach, kiedy młodzież różnych sfer

społecznych, ale po największej części młodzież

szkolna, w brudnych koszulach i zaniedbanern

odzieniu kopie piłkę całemi godzinami, nie szczę

dząc sobie nawzajem najordynarniejszych prze

zwisk i nie zaniedbując żadnego rpchu i skoku,

który grę tę czyni ponad wszelki wyraz nieeste

tyczną. Ale nie trze ba szukać Błoni; nauczyciele

szkół publicznych są świadkami codziennego nie

mal kopania piłek z papieru, rękawiczek lub

chustek urobionych i to nietylko na korytarzach

i podwórzach szkolnych, ale nawet w samychże

salach. Jeżeli brak materyału na piłkę, kopie się —

czapkę kolegi, która po bardzo krótkim czasie

staje się podobną do wszystkiego innego, lecz

nie do piłki. T a zapalczywość ,,kopania" przeno

si się i na plantacye; kultywują ją w całej pełni

izraelici, wychodzący z klas podczas lekcyj reli

gii katolickiej, a publiczność może ich w ron

dach plantacyjnych obserwować prawie codzien

nie, bo zwracają na się uwagę niepohamowanym

krzykiem. Takie rezultaty wydaje u nas sport

piłki nożnej.

Przed niespełna dwoma laty przyszła nowość

w postaci harcerstwa (sc o u ting). Ściśle biorąc

nie jest to sport wyłącznie, nie jest to tylko

kształcenie sił fizycznych; w znacznej mierze

,s c outing" obejmuje i ćwiczenie duchowych władz

człowieka, rozwijanie bystrości zmysłów, w ypeł

nianie ścisłe obowiązków i t. p. Harcerz — ma być

prawdziwym rycerzem średniowiecznym bez ska

zy, a ideą jego, jak tamtego walka za wiarę,

tak tego miłość ojczyzny. I któżby tego rodzaju

,sportowi" nie przyklasnął ? !

Przykazania skautowskie głoszą : 1. Skaut jest

wierny Ojczyźnie. 2. Na słow’ie skauta można

zawsze polegać. 3. Skaut jest karny i posłuszny

swoim zwierzchnikom. 4. Skaut zachowuje ró

wnowagę umysłu w każdem trudnem położeniu.

5. Skaut jest oszczędny i ofiarny. 6. Skaut nie

pije napojów alkoholicznych, nie pali tytoniu,

i jest czysty w myśli, w mowie i uczynkach.

7. Skaut jest przyjacielem wszystkich i jest obo

wiązany być pożytecznym i pomagać innym.

8. Skaut jest rycerski. 9. Skaut jest przyjacie

lem zwierząt. Niema tu wprawdzie nic nowego,

ale stare zasady wiary katolickiej i obywatel

skiego pojmowania życia; ale to nic nie szkodzi,

że te stare prawdy przemówią do młodzieży niby

w nowej szacie. Byleby tylko przemówiły, do

stały się do serc i wydały obfity owoc. Bo że

na tej drodze można u nas wiele dokonać z mło

dzieżą, o tem nie należy wątpić ani na chwilę,

skoro podkładem wszystkiego jest przygotowanie

się do służby rycerskiej dla dobra Ojczyzny.

Skaut musi być wytrwały na trudy fizyczne,

spędzać dni i nocy pod gołem niebem, znać na

turę i teren ojczystego kraju, umieć czytać bie

gle na mapach, znać służbę wywiadowczą wo

jenną, a nawet rudimenta sztuki wojennej. To

jest strona sportowa ,scoutingu", której dopeł

nieniem są zalety charakteru, powyżej skreślone

Któżby sobie nie życzył, aby taką była młodzież

nasza, i któżby nie patrzył jasnem okiem w przy

szłość, widząc tak szlachetne zastępy na służbę

Ojczyźpie przygotow ane! Lecz na świecie nic

bez ,ale"...

2 angielskim ,scoutingiem" przyszło angiel

skie umundurowanie: koszule brunatno-zielonka

we kapelusze takiejże barwy z jednej strony

podwinięte, stosowne krótkie pantalony, plecak

i kij długi. Bez względu na potrzeby i przyzwy

czajenia narodowe przeniesiono to wszystko di

nas żywcem i stworzono ideał dla młodzieży:

nowego efektownego umundurowania. Dla tegr

ubrauia skautowskiego ma się ochotę być skau

tem ; kiedy się pozna z bliska obowiązki i kar

ność, porzuca się szeregi, jeżeli się dla niedbal

stwa lub innych właściwości nie skautowskicb

nie zostało wykreślonym. To pierwsze ,a le " .

Drugie dotyczy specyalnie młodzieży szkól

średnich. Organizacyę harcerzy wziął w swoje

lęce ,,Sokół".

Całkiem słusznie, lubo nie taiim

wątpliwości, czy wobec mnogości przyjętych na

się zobowiązań i temu sprosta zadaniu.

, Sokół"

jest towarzystwem na pewnych paragrafach sta

tutu oparteni; harcerstwo może tworzyć w nim

rodzaj sekcyi, ale bądź co bądź temu samemu

statutowi podlega. W jakim charakterze mają

tam należeć uczniowie szkół średnich, którym

do żadnych towarzystw należeć nie wolno ?

Wprawdzie Rada szkolna krajowa, widząc jasno

wszy’stkie dobre strony harcerstwa, pozwoliła na

kierownictwo ,,Sokołowi" z zastrzeżeniem właści

wej ingerencyi szkole, ale w praktyce okazało

się, że uczniowie uważają w ogólności ,S o

koła" za swoją władzę zwierzchuiczą i w razie

kolizyi poleceń ,,Sokołowi" dają pierwszeństwo.

Co więcej, gdzie się starano zorganizować har

cerzy bez zwierzchnictwa, i współudziału ,S oko

la", tam uczniowie albo się do tego szkolnego

,s c outingu" nie zapisywali, albo po pewnym

czasie wystąpili, przechodząc w szeregi sokole.

Czy ta różnica władz i zwierzchnictw nie wie

dzie do podkopania zasadniczej podstawy szkoły

idei harcerstw a: karności i posłuszeństwa?

Z drugiej strony czy to stawianie szkoły na dru

giem miejscu nie daje wiele do myślenia o sto

sunku młodzieży do jej przewodników ?

Trzecie ,a le " . Organizacyę skautowskie odby

wają kilkakroć tygodniowo ćwiczenia; w zimo

wych miesiącach odbywają się wieczorne poucze

nia, ale te nie trzymają się ściśle skautowskich

praw (a tyle ich jest do omówienia w teoryi,

nim w lecie praktyka się rozpocznie), ale sięgają

w dzieje, w literaturę, niemal w całe życie umy

słowe i zamiast lekcyj harcerstwa ?ą lekcye —

patryotyzmu. Dzięki usiłowaniom ostatnich lał

uczniowie naszy’ch szkół średnich nie potrzebują

szukać sposobności do poznania przeszłości na

rodu poza szkołą, bo w szkole obowiązkowo

uczą się historyi ojczystej w klasie I i VII i to

w rozmiarach znacznie przekraczających dawne

iekcye ,,historyi kraju rodzinnego". Nie było do

tychczas przykładu, aby nauczyciele, przedmiot

teu wykładający, nie zrozumieli swego obywa

telskiego obowiązku i nie wydobyli z przeszłości

naszej czy na niższym, czy na wyższym stopniu

tych wszystkich momentów jasnych czy ciem

nych, które są wychowawczą manną dla umy

słów młodocianych i tworzą z nauki prawdziwą

vitae magistram. A czynią to przedewszystkiern

nietylko na podstawie gruntownych studyów fa

chowych, ale z właściwy’m metodyce przedmiotu

wyborem i objaśnieniem, pomijając mniej ważne

szczegóły a śledząc bacznie myśl dziejową. Czyż

może się równać z takim wykładem odczyt ja

kiegoś druha skautowego, co najwyżej uczącego

się jeszcze akademika, który nie mogąc głębszą

znajomością rzeczy stara się zaimponować słu

chaczom wykrzyknikami i frazesami pse-udopa

tryotycznymi ? Czy nie jest io ciężkie ubliżenie

obywatelskiemu poczuciu i patryotyzmowi na

szych nauczycieli historyków, jeżeli się ich wy

kład poważny lekceważy i piętnuje mianem

, urzędowego", a niedojrzale elukubracye podaje

młodzieży jako jedyną karm duchową?

Nie cbcę mnożyć zarzutów, którychby się ze

brało więcej, nie chcę podnosić wątpliwości do

wyżyny faktów; zastanowić się trzeba głęboko

i poważnie, co uczynić, aby ideę harcerstwa

przeszczepić do szkoły, uwolnić ją od wpływów

postronnych, dać młodzieży, czego pragnie, i co

się jej należy, ale odrzucić wszystko, co ze

,scoutingiem", jako sportem i ,scoutingiem" ja

ko szkołą charakteru niema najmniejszego zwią

zku. Rzecz tak poważua , tak naprawdę chrześ

cijańska i rycerska, a tak do usposobienia pol

skiego przystająca, nie może pójść śladem piłki

nożnej, i pozostsw’ić po sobie niesmaku; zasłu

guje na to w całej pełni, aby się stała źródłem

narodowego odrodzenia w duchu prawdy i dzia

łalności.

Zbierając powyższe uw agi, dochodzimy do

przekonania, że prądy nowe są zdrowe i mogły

by odrodzić szkołę , gdyby zostały ujęte we wła

ściwe granice i zużytkowane zgodnie z charak

terem młodzieży naszej. Wpojenie potrzeby pra

, nauc ze nie pracowania i poszanowanie pracy

wszelkiej byłoby jednym z czynników przemiany

naszego charakteru narodowego, którego jednym

z rysów typowych jest lekkomyślność (,jakoś to

będzie"). Praca pospołu z innymi czynnikami,

wytwarzającymi silną wolę, energia wrodzona

skierowana ku odzyskaniu idealnej przyszłości

przez cały naród upragnionej, wytworzenie har

tu ciała i ducha , byłoby poważnym zadatkiem

lepszej przyszłości, zwłaszcza jeżeliby ręka w rę

kę ze szkołą poszło społeczeństwo całe i na

gruncie rodziny polskiej wychowało pokolenie

prawdziwie polskie.

’Roman Zawilin-ski.

Porażki Albańczyków.

W iedeii, 2 października. (Tl. pr.)

Ostatnie wiadomości o powstaniu albańskiem

są bardzo sprzeczne. Ze strony albańskiej dono

szą znowu o nowych sukcesach albańskich, ze

strony serbskiej o klęskach powstańców. Belgradz

kie depesze stwierdzają, że serbska armia posu

nęła się o 15 kim. w g!ąb terytoryum albańskie

go. P o d Dibra stoczono wczoraj krwa

we walki. W Belgradzie sądzą, że premier

Pasie może nie zatrzyma się w Wiedniu ze wzglę

lu na krytyczne położenie w Albanii. Korespon

dentowi Zeit oświadczył jeden z wybitnych po

lityków serbskich, że dotychczas nie zapadła

jeszcze w Belgradzie decyzya co do ewentual

nego przekroczenia granicy, wytkniętej w Lon

dynie. Ruch kolejowy między Serbią i Bułgaryą

wstrzymano, aby powstrzymać przypływ bułgar

skich komitadżi do ziem albańskich.

Belgrad, 2 października. (B. k.)

Wojskom serbskim między Ochridą

a Dibrą udało się wyprzeć A1bańczy

k ó w z zajmowanych stanowisk i zmusić ich do

odwrotu. W kołach wojskowych spodziewają się,

że obszary serbskie do tygodnia oczyszczone bę

dą z Albańczyków.

Belgrad. (Tel. pr.) W kołach rządowych o

świadezają, że albańskie wiadomości o powsta

niu i sukcesach albańskich są przesadzone. Ser

bowie wyparli Albańczyków z ok o1i

cy Mavrovo i Ochridy. Miastom Prizrent i

Monastyr nie grozi już żadue niebezpieczeństwo.

Wiedeń, 2 października. (B. k.)

Alban. Korr. donosi z Elbassan, że między

Gostincar a Kalkandelen toczy się

zacięta walka.

Walona, 2 października. (B. k.)

Stoczone w ostatnich dniach walki koło Dibra,

Struga i innych miejscowości nie odbyły się za

porozumieniem z rządem albańskim. Rząd stoi

od tych spraw daleko i ubolewa z po

wodu wypadków, które mogą krajowi przynieść

szkodę.

Serbsko-grecki sojusz antyaibański.

Sa lo niki, 2 października. (Tel. pryw.)

Aby uniemożliwić Albańczykom zajęcie ziem

okupowanych przez Serbię, Grecya uchwaliła

w porozumieniu z Serbią zająć całą okoli

cę nad jeziorem Prespa.

ZgodafEssada baszy.

Wiedeń. (B. b.) Alban. Korresp. donosi z Wa

lony: E s s a d basza przesłał prowizorycznemu

rządowi telegraficzne oświadczenie, że wobec

ciężkich warunków, w jakich Albania się znaj

duje, uważa swój spór z rządem za za

kończony i jest gotów spełnić swój obowią

zek wobec ojczyzny.

Dymisye serbskie polityczno-wojskowe.

Belgrad. (B. kor.) Praca donosi, że minister

skarbu Paczu poda się do dymisyi po powrocie

Pasicza do Belgradu. W kołach wojskowych

czynią mu zarzut, że przez niewypłacenie kre

dytów na armię zawiDił ostatnim wypadkom.

B e lg ra d . (Tel. pryw.) Generał Micie, przeciw

któremu podnoszą zarzut, że ogołocił granicę

serbsko albańską z wojsk serbskich, został spen

syonowany.

Zamiary Serbii.

W iedeń , 2 października. (Tl. pr.)

Oświadczenia serbskiego prezydenta ministrów

Pasića, który tak sprawozdawcy 1 empsa, jak

korespondentowi N. fr. Presse powiedział, że

konieczną się okazuje rektyfikacya granicy serb

sko-albańskiej, wywołują tu w świecie dyploma

tycznym i w prasie żywą dyskusyę. N. W. Jag

blałł oświadcza, że wprawdzie Paeić z pewnością

bardzo uprzejmie zostanie przyjęty w Wiedniu i

będzie mógł się przekonać o tem, że Austrya nie

żywi żadnych uprzedzeń do Serbii, ale o zmia

nie granicy albańsko-serbskiej, wytkniętej w Lon

dynie niema mowy. L Beichspost bardzo gwałto

wnie atakuje Pasića i oświadcza, że Serbia wi

docznie znowu wróciła do myśli rozkawałkowa

nia Albanii. Na to Austrya, a wraz z nią cała

Europa nigdy się nie zgodzi. Ani jednej piędzi

ziemi albańskiej nie zyska Serbia pod tytułem

rektyfikacyi granicy.

Mocarstwa wobec sprawy albańskiej.

Be rlin . (Tel. pryw.) Dotychczas nie przyszło

jeszcze do żadnej wymiany zdań w sprawie al

bańskiej między mocarstw’ami i zdaje się, że

wogóle do takiej wymiany nie przyjdzie.

Trudności serbskiej pożyczki.

P a ry ż . (B.* kor.) Radical zwalcza zapowie

dzianą emisyę pożyczki serbskiej, bo gwarancye

Serbii, jak długo pokój jeszcze nie zawarty, są

niepewne. Nie wiadomo także, co Serbia zrobi

z temi pieniądzmi. Będzie musiała pertraktować

z Austryą o kupno kolei oryentalnych i nie wia

domo, czy nie zażąda rekompenzat za terytorya

albańskie i czy wojskowa partya serbska nie bę

dzie chciała grać va bangue. Rząd francuski

i większość parlamentarna zgodzą się tylko wte

dy na?pożyczkę serbską, gdy nabędą przekona

nia, że pieniądz służyć będzie interesom pokoju

i Francyi a kapitał francuski uzyska pełną gwa

rancyę,

Zwołanie sknp«ztyny,

B e lg ra d . (B. kor.) Skupsztyna została zwoła

nana8b.m.

w jej posiadaniu. Motywuje to tem, że posiada

nie tych wysp jest konieeznem dla Tnrcyi, bo

w przeciwnym razie uniemożliwioną byłaby obro

na Małej Azyi.

Belgrad, 1 października. (B. k.)

W Belgradzie obiegają alarmujące pogłoski o

zerwaniu rokowań między Turcyą:

Grecyą i obawiają się, że mogą z tego wyni

knąć rozmaite komplikacye, które musiałyby się

odbić także na Serbii.

^Konstantynopol. (Tel. pryw’) W miejsce Re

?ży’da baszy’, który zachorował, przyjedzie do

Aten Lufszid bej celem dalszego prowadzenia

rokowań. Zażąda o d , aby Grecya w sprawie na

rodowościowej i w sprawie dóbr kościelny’ch po

czyniła takie same koncesye na rzecz Turcyi,

na jakie zgodziła się Bułgarya.

Konstantynopol. (B. k.) Z powodu^choroby

Reszida baszy Porta poleciła doradcy prawnemu

ministerstwa spraw zagranicznych Herandowi Abro

bey prowadzenie dalszych rokowań pokojowych

z Grocyą. Porta zaprzecza, jakoby chciała prze

wlekać rokowania z Grecyą, przeciwnie T u r c y a

idzie jak najbardziej na rękę Grecyi i w sprawie

vakuuf poczyni wielkie ustępstwa.

Mobilizacya Bułgaryi.

Belgrad, 2 października. (Tl. pr.)

Tutejsze gazety donoszą, że Bułgarya mo

bilizuje się, a że Austrya ją przy tem po

piera, wysyłając broń do Bułgaryi.

Pożyczka węgierska w Austryi.

Wiedeń, 2 października. (B. k.)

Na wczorajszem posiedzeniu konsorcyum dla

pożyczki państwowej węgierskiej pod przewo

dnictwem bar. Ludwika Rotszylda przyjęto dc

wiadomości, że minister skarbu dla pokrycia za

potrzebowania 150 milionów marek zamierza emi

tować 4 y 2-procentowe bony kasowe, płatne 1

kwietnia 1916 r.JUpoważniono .dyrektora Ullma

na do rozpoczęcia rokowań.

Delegacye

Budapeszt. (Tel. pryw.) Hr. Tisza oświadczył

dziennikarzom, że sesya delegacyjna prawdopo

dobnie rozpocznie się z końcem października lub

początkiem listopada.

Wspólna Rada ministrów.

W iedeń. (Tel. pryw.) Wspólna Rada ministrów

odbędzie się w piątek po południu. Wczoraj

węgierski minister honwedów bar. Hazai odbył

szereg konferencyj w ministerstwie wojny. Kon

ferencye te najwidoczniej dotyczą przygotowań

do wspólnej Rady ministrów.

Śmierć wynalazcy angielskiego.

L ondy n. (B. kor.) Na generalnem posiedzeniu

nDizel Engiz Company" prezydent Ellis zawia

domił, że Dr Dizel zniknął w tajemniczy sposób.

Przez kilka dni był w Gandawie, poczem na pa

rowcu Dresden wyjechał do Anglii. O godz. 10

udał się do kabiny, gdzie go jednak na drugi

dzień już nie znaleziono. Przypuszczają, że wpadł

do morza: Jest to wielką stratą dla towarzystwa

świata.

Morderstwo ś. p. Świszczowskiego.

Zatarg turecko-grecki.

Ateny, 2 października. (B. k.)

Tu zgodnie oświadczają, że Grecya absolu

tnie n i e może przyjąć kontrpropozy

c.yj tureckich i nigdy nie zgodzi się na au

tonomię wysp egejskich.

Konstantynopol, 2 października. (B. k.)

Turcya trwa stanowczo przy swem

żądaniu, że wyspy egejskie w pobliżu wy

brzeża małoazyatyckiego położone, muszą zostać

W toku dalszych dochodzeń ustała się coraz w ię

cej przekonanie, że dwóch sprawców dokonało za

mordowania ś. p . Ferdynanda Świszczowshiego. Mię

dzy innymi podała pani Sk., że około godziny 8 wie

czorem w idziała podejrzanego mężczyznę, kręcącego

się około domu, zajętego przez księgarnię. ”. Stróż do

mu podaje, że wieczorem w sieni domu widział ró

wnież podejrzanego mężczyznę, nie zaczepił go je

dnak i nie zapytał na kogo czeka.

Przesłuchano wsz,ystkich żołnierzy, pełniących wczo

raj służbę na głównej strażnicy, położonej tuż na

przeciw księgarni; przesłuchano stojących w pobliżu

dorożkarzy, wreszcie zarządzono przesłuchanie służby

tramwajowej, gdyż stacya kolei elektrycznej znajduje

się w pobliżu na rogu ulicy Wiślnej. Przesłuchania

nie przyniosły dotąd nic stanowczego i pewnego

niektórzy świadkowie powiadają, że widzieli dwóch

ludz-i w jasnych zarzutkach i dętych kapeluszach

Rysopisy są tak różne, że trudno z nich ułożyć zbli

żoną do prawdy całość.

To zdaje się być pewnem, że zbrodniarze szukali

schronienia gdzieś w bocznych sąsiednich ulicach ; że

zbroczeni dobrze krwią nie wysuwali się na Rynek

i główne ulice. To zaś jest pewnem, że żaden do

rożkarz ze stanowisk w pobliżu księgarni Gebethnera

nie odwoził wczoraj wieczorem na kolej mężczyzn

ktćrzyby budzili podejrzenie. Zdaje się, zbrodniarze

podążyli zaraz do jakiejś kryjówki, chcąc zmyć ślady

krw i na rękach i ubraniach.

Nowe ślady krwi.

W dalszych dochodzeniach wykryto nowe ślady

brwi, mianowicie cztery plamy na zewnętrznych i we

wnętrznych drzwiach i zarządzono odpowiednie zdję

da daktyloskopijne. Szczególną uwagę zwraca dość

duża plama na zewnętrznych drzwiach tuż na brzegu

najwyżej 15 centymetrów od dołu. Krew jest tutaj

grubo nałożona i tworzy nieforemną plamę, na któ

rej śladu rąk ani palców dopatrzeć się nie można.

Należy wykluczyć, aby wychodzący zbrodniarz

potknął się na schodku i chroniąc przed upadkiem

s’,hwyeił się ręką za kraw’ędź drzwi tak nisko; rów

nież wykluczyć można, aby plama na zewnątrz drzwi,

od sieni, powstać mogła od obtarcia się o drzw

skrwawionej zarzutki zbrodniarza; gdyby się bowiem

tę ewentualność przypuściło, plama powstaćby mogła

tylko od strony wewnętrznej. Śledztwo dalsze roz

jaśni bliżej tę zagadkową plamę; wszelkie domysły

byłyby dzisiaj przedwczesne.

Pies policyjny.

Dyrekcya policyi zażądała w interesie śledztwa

przysłania psa policyjnego z Polskiej Ostrawy. Przy

wieziono go wczoraj o godzinie 2 po południu auto

mobilem, drogę 173 kilometrów przebyto w czterech

godzinach. Ze psem przyjechał wachmistrz Salzer, je

go kierownik. Pies, rasy Doberman, wabi się ,P rini";

wachmistrz kupił go w Niemczech, wytresował do

skonale, a niedawno odkupiły go władze policyjne

na swój użytek. Pies liczy 4 lata, jest średniej wiel

kości, o delikatnym długim pysku i nadzwyczaj roz

tropnych oczach, ma czarną maść, od dołu podpalany.

Pożywienie, złożone z porcyi ryżu, otrzymuje tylko

raz na dzień, aby nie tracił węchu. Pies wyśledaił

niedawno pewnego mordercę w Riegersdorf na Ślą

sku; ścigany zbrodniarz postrzelił go, leczenie trwało

czas dłuższy, obecnie jest zdrowy. Wartość psa oce

niają dzisiaj na 5000 koron.

Dyrekcya policyi nie taiła, te wykrycie zbrodnia

rza przez psa, lub odnalezienie śladu, napotka na

ogromne trudności z tego powodu, że przez miejsce

zbrodni przesunęło się dużo osób, również dużo przez

drogi, btóremi zbrodniarze uciekać mogli, zacierając

ślady. Nie można było wszakże zaniedbać niczego,

coby mogło prowadzić do wykrycia sprawców strasz

nej zbrodni.

Zaraz po południu przybył na miejsce dyrektor

policyi r. dw. Flatau, starszy radca dyrekcyi policyi

Dr Rękiowicz, komiaya sądowa. Rozpoczęto próby ze

psem. Otworzono drzwi do sali, gdzie leżały zwłoki

p. Ferdynanda Świeszczewskiego. Pies powoli, sy

st.ematycznie, obwącbał zwłoki, ręce pokrwawione,

głowę, po kilku minutach skierował się ku drzwiom,

wybi-gł do sieni, za nim wachmistrz, trzymając go

lekko na długiej, cienkiej linewce. Przed domem

tuż około ścian kamienic skierował się w st,ronę n

licy św. Anny.

Wtedy runął tłum ciekawych ludzi, oczekujących

przed kamienicą. Pod kamienicami stały szpalery lu

dzi, utrudniające zwierzęciu drogę i psujące węch.

Pies dobiegł do rogu ulicy św. Anny, tutaj okręcił

się i krótko zaszczekał; znak to, te ślad atracił.

Powrócono do zwłok; znowu pies je obwącbał i

znowu pobiegł tą samą drogą, urywając dalszą drogę

na rogu ulicy Wiślaej. Wobec naporu ttumów i prze

szkadzania w dochodzeniach, trzeba było wezwać po

mocy straży policyjnej i wyciągnąć kordon wzdłuż

chodnika.

Przy trzeciej próbie zaszedł znaczący zw rot. Piea

od zwłok, węsząc po podłodze, skierował się do dru

giej sali, gdzie sto! obrabowana basa. Tutaj obwą

chał k«sę i ślady krwawe palców, poczem wybiegł

na ulicę i skierował się znowu ku ulicy Wiślpej,

tym razem brzegiem chodnika od strony zewnętrznej.

Przebiegł w poprzek ujście ulicy Wiślnej, wazedł

w ’ ulicę św. Anny, stąd zaraz do bramy narożnej

kamienicy, mieszczącej kawiarnię ,Secesya*.

Przez

sień i podwórzec wszedł na tylne *chody i zatrzy

mał się przed drzwiami kuchni kawiarnianej. Tataj

zaszczekał na znak, że ślad się iitw a ł.

Czwarta próba doprowadziła do tegz samego wy

niku ; tym razem pies powrócił znowu do kuchai

Secesyi",

wszedł do środka i zaszczekał. Polieya

poinformowała się na miejscu co do ewentualnego

ukrycia się tutaj zbrodniarzy; udzielono w’szakże wy

jaśnień, w’skazujących, że pies nie natrafił na ślad

prawdziwy, Zwracało wszakże uwagę, że pies czte

rokrotnie zwracał się zawsze w jednym i tym sa

mym kierunku ku ulicy Wiślnej.

Znawcy twierdzą, że odnalezienie śladu na asfal

cie jest dla psa bardzo utrudnione; lepsze warunki

przedstawia bruk, a najlepsze ziemia i las, gdzie

zbrodniarza stopa pozostawia choćby słabe odciaki.

Wywiezienie zwłok.

Około godziny 5 zajechał przed księgarnię wóz

straży pożarnej, przeznaczony do zabierania zwłok.

powodu ukończenia śledztwa, zwłoki *łożono do

odpowiedniej skrzyni i przewieziono je do zakładu

medycyny sądowej, gdzie dzisiaj odbędzie aię sądo

wa sakcya.

Wielkie wykopalisko broni powstańczej.

Kuryer lwowski donosi o następującem sens»

cyjnem odkryciu wielkiego składu broni powstań

czej we Lwowie :

Przy robotach ziemnych koło starego dworku na

Soopkowie za Zieloną rogatką lwowską trafiono w głę

bokości jednego metra pod ziemią na olbrzymi §kład

ołowianych kul karabinowych, ważących kilka centna

rów. Każda z nich ma kształt stożkowaty i jest u

spodu głęboko wklęsła. Na pierwszy rzut oka po

dobne są one bardzo do dzisiejszych kul ekspansyw

nych, tak zwanych dum-dum, mających tę właściwość

że eksplodują po wystrzale i zadają bardzo ciężkie

rany. Przed laty pięćdziesięciu zaś używane one były

do świeżo wynalezionych podówczas t. zw . sztućców

belgijskich, co wskazuje, że wykopalisko snopkowskie

pochodzi z czasów powstania styczniowego.

Znalazł się świadek naoczny, który był przy tem,

jak z trudem sprowadzony z zagranicy zapas kul

ołowianych, zakopywano pospiesznie w Snopkowie.

Świadkiem tyra jest pani Zofia Lawakowska, matka

posła Zygmunta Lewakowskiogo, czcigodna matrona

i uczestniczka powstania styczniowego. Według jej

opowiadania, formowano we Lwowie przy samym

końcu powstania jeszcze jeden oddział powstańczy.

Z powodu upadku ruchu zbrojnego oddział ten nie

przyszedł już do skutku i nie wyruszył na pole wal

ki, zakopując broń i amunicyę na ewentualną dalszą

potrzebę. W szczególności zakopał je jej mąt ś. p.

Władysław Lewakowski, pow’staniec, ówczesny wła

ściciel dworka. Działo się to w nocy i w najwię

kszej tajemnicy, na miejscu przy starych oficynach

od strony ogrodu, tam, gdzie przedtem była weranda.

Kul tych miało być czterdzieści tysięcy.

Opowiada dalej pani Zońa Lewakowska, że mąż

jej, w czasie je.j nieobecności zakopał rów’ nież csły

transport karabinów belgijskich. Część wykopaliska

pomieszczoną zostanie tymczasowo na obecnej wy

stawie pamiątek r. 1863, poczem cały zapas złożony

jbędzie w zbiorach Muzeum im. Sobieskiego, w dziale

| p a m ią te k powstania styczniowego.

_____________

-------

«wal»»iNiW *

dal po *iodaieli i ńwiętecli «roea,yetych Swa rtusj

a MKisysstySn.

a godzinie S ru a i e ęc.fUicie 3 popołudnia.

Rener «ieczoroj 10 hal., ranni 4 bal.}

PRENUMERATA WYKOSI:

!na caty ro/t Ona kwartał rut t miesiąc

30 koron

7kor.Si)h. 2kar.50ha!.

z odnoszeniem do d o m « .........................J 36 koron

9kor. -

3 kor.

pteetą w pańatwie A nstryackie m ........................ .... | 36 koron

9kor. -

3 kor.

* dwukrotną wysyłką p o c z to w ą ............................................| 42 koron j 10 kor. 50 h. 13 kor. 50 hal

Pocztą w państwie N ie m ie ckie m .............................

| 42 koron

10kor. 50 n. 3 kor. 50haL

Do wszystkich państw, należących do związku pocztowego i 48 koron

12kor. —

4kor. —

W państwie rosyjskiem (abonam ent przez urzędy pocztowe)

16rb.20k.4rb. 05k. 1rb. 45kop.

Według «rzędowego wykazu pisom zagranicznych, mających debit w państwie rosyjskiem

abonament Czasuprzyjmują urzędy pocztowe: w Petersburgu, Warszawie, Kijowie, Wi!nią’

Moskwie i Odesie. Z innych miast i wsi można prenumerować Czas, posyłając pocztą a,aueżytość

do urzędu pocztowego najbliższego z powyżej wymienionych większych miast.

PrOBruneratę i ogłoszenia przyjmują: w W arszawie biuro ogłoszeń Ungra, L. i E . Metal i Syn

Międzynarodowe Biuro ogłoszeń - w Kijowie księgarnia L. Idzikowskiego - w Wilnie biuro’

dzienników K. Taubera.

1 of 2 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu