Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 743 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N" 314

%mm W

Kraków, W’to:rek 15 Czerwca 1915.

W ydąjaliś wSe«^»3c*iAe.

Rocznik LXVfU.

I A* Bl*ta,T,,«T* «****» Krakowie furzędy poczt»«ra Miejscową por*

m m a r a t a U W a A. Kr%yłanowakmg«., baudle: St. K«H«tekte*e, trafika w Sukiennicach, Biur« «M m

i Etehlu..rSaVr1^ -

*’?* **lr mi*

H I «* **hycte w ki,,ach dzlH. A. air/awkl«Hi

* *"*H"Waię, K. tschitaba, u *Ucyack kolojow?ch « Tsmwm, Rzuzawis, iaile, Nowy« Sączu «*»pmte*

r»«w

’S

** I»»»«* i r t " b j M i e » *Hcjaclt i ptrtyerHw ktlejowych.

c e n y o g ło s z e ń : od wiersza petitom za pierwszy nut !WhaL, za każdy następny po 15 hal.: ukI««Dtatvo

?P T«^ęie,rw^y***40hsa-ł

p°15haL Nadesłane iNekrologia

ed miejsca wierszadrukiempetit. 60 haL zakażdyras. Głosy publiczności po2kor.;ksmusikatyhandIowo

po kromce i po dziale ekonomicznym;knsiMżityprywatne, *łuby, zaręesyny itp. po 1kor. od miejsca wie rsza.

Ogłoszenia I prenumeratą przyjmują: we Lwowie biura dzienników l. Plohna, A. Olszewsk/ego,

St.Sokołowskiego, L Buchstaba; w Jarosławiu Biuro dzienników; w Podgórzu PoturaUki; w P rze.

myślu A. Juszynski księgarnia ł E. Bilłet; w Rzeszowie M.Wetotraub;w Stanisławowie Jusie!.

w dP’;7

R°cka,ch’ 0 J?*ut- w Tarnopolu Komanłewski; w Paryżu wyłączaie

P;. W .Raczkowskń M Citd de TreTise; w W ied niu Haaaenatein « Vofler, R. Meese (takie we wiayste

kich filiach): H. Schalek, ŁL Dukes, E. Braun, J. Danneberg, Boek A Horafeld, H. Friedl (tylko, pr*.

numeratę H. Goldschmidt A Comp.); w Frankfurcie a. M. G. L.Daube A Comp, w Pradze, czo.

skiej Fr. Hovorka. Listy z pieniądzmi i p rzek azy pieniężna na prenumeratę 1 ogJoazeuia pn;yfc

w uje Administracya Czasu w Krakowie. Reklamacye nieopieczętowane nie pódl «gają opłacie p o astewie

Li%t(!w nieopłaconych nie przyjmuje się. Rękopisów nadsyłanych nie zwraca ale.

pSF" Za każdą zuiasą adres« dt|iłiu tia 41 hal. d | n

ADRES REDAKCYI: uL *w. Tomasza Nr SA - Telefon Nr BA

PoiLwiw.

Dziś lub jutro mieszkańcy Lwowa usłyszą z za

chodu, a może równocześnie także od po udnia

huk dział, zwiastujący zbliżanie się armij sprzy

mierzoaycb, a tem samem rychła nwolnieaie z

pod obcego panowania, która odżyło nad Lwo

wem przez blisko dziesięć miesięcy. Przedosta

tnia zapora, oddzielająca jeszcze o odzyskanie Gali

cyi walczące armie ed Lwowa, padła w niedzielę

wieczorem. Dsień ten, dzień 18 czerwca przyniósł

Rosyanom nową, ciężką klęskę, pod względem stra

tegicznym, a także i wojenno-pelitycznym jedną z

najcięższych w tej wojnie. W dniu tym - jak do

noszą depesze urzędowe -

armia Mackensena,

która dwa dni przedtem zdobyła była ponownie

Sieniawę, tuszyła do ata!tu szerokim f:ontem na

linii między Sieniawą a Czerniawą i po zaciętej

walce przełamała przeciwległy front rosyjski.

Z tą chwilą także pozycye rosyjskie koło Mo

ścisk, na południe i południowy wschód od tego

miasta, oraz dalej bu południowi aż do bagteD

nad górnym Dniestrem, przeciw którym epero

w ały armie jenerałów Boehm-Ermollego, Puehalla,

i Marwitza, stały się nie do utrzymania.| To też

już w nocy z niedz,i,eli na poniedziałek Rosya

nie ro?,poczęli odwrót na całej linii od Sieniawy

po Dniestr, na przestrzeni przeszło 100 kilcma

tró w szerokości. Ponieważ między Mościskami

a Gródkiem niema znaczniejszej zapory natnral

nej, pobite centrum rosyjskie, która broniło s 1

nift ufortyfikowanych pozycyj koło Mościsk, nie

zdoła oprzeć się rychlej, aż dopiero na linii Gró

dka i Wereazyey. W bitwie tej Rosyanie ciężkie

ponieśli straty. Już wczoraj rano naliczono 16900

jeńców rosyjskich, a liczba ta w,zrośnie zape

wne jeszcze w dalszym odwrocie pad Gródek.

Sukces, odniesiony onegdaj przez sprzymierzo

nych, nie ogranicza się jedynie do wyparcia cen

trum rosyjskiego z pozycyj nad Wisznią i koło

Mościsk. Większe maże jaszcze znaczenie posia

cla fakt, że równocześnie z przełamaniem tej

części armii resyjakiej lewe skrzydło armii jsn.

Mackensena rozszczepiło front rosyjski dalej ku

północnemu wschodowi, a tem samem wbiło się

klinem między siły rosyjskie, zasłaniające Lwów,

a armię rosyjską, która dotychczas naciskała na

armię arcyks. Józafa Ferdynand«,

zasłaniającą

ofenzywę sprzymierzonych w kierunku Lwowa.

Ta druga grapa sił rosyjskich operowała dotych

czas na linii Tarnebrzeg-Leżajsk-Sieniawa a nsd

dolną Lubaczówką łącayła się z praweaa skrzy

dłem frontu rosyjskiego między Korzon’cą a Mo

ściskami. Obecnie, jak wnosić należy z biulety

nów urzędowych, kontakt tan jest przerwany,

lewe skrzydło Mackensena posuwa się dalej od

Sieniawy w kierunku północno-wschodnim, w

kierunku rzeki Tanwi i Cieszanowa, a więc ka

granicy gubernii lubelskiej,

«ddalonej w tem

miejscu zaledwie o 20 do 50 kilometrów, przez

co zagraża także siłom rosyjskim nad dolnym

Sanem, w odcieku Leżajska.

Następstwa nie

dzielnego zwycięstwa są mrazie nieobliczalne;

m ogą objąć jeszcze zuaczuiejs?ą c:zęść frenta

rosyjskiego, w ywrzfć nacisk także na sytuaeyę

w południowem Królestwie, między Saodoawia

rzem a Radomiem.

Na pierwszy atoli plan wysuwa się dziś ofdo

żywa w kierunku Lwowa, ofenzywa koncentry

czna, przeprowadzana z trzech stron, bo równo

cześnie także od południa i ed południowego

wschodu, Depesze wczorajsze doniosły, że armia

jenerała Linsiogena zdobił* wczoraj miejscowość

Rogoźno, położoną w pobliżu Żydaciowa. Z wia

domości tej i z poprzednich wynika, że armia

ta, która poprzednio usiłowała przeprawić s?ę

przez Daiestc koło Źurawna, zwróciła się teraz

posownie ku zachodowi, wypiera wojska rosyj

skie, walczące jeszcze aa południowym brzegu

Dniestru między bagnami a Żydsczowein i że

dąży do wywalczenia sobie możności przeprawy

przez Dniestr w odcinku Mikołajowa.

Odcinek

ten znajduje się na tyłach ostatniej liaii obron

nej Rosyan przed Lwowrsm od strony zachodn-ej.

linii Gródek-Wereszyca. Jeśli więc armii jenerała

Linsingena powiedzie się dopiąć celu, przejść

w tern miejscu na lewy brzeg Dniestru, także

linia Gródka i Wereszycy będzie stracona dla

Rosyan, a z tą chwilą wszystkie ich sdy w Ga

licyi wschodniej, o ile Rosyanie zamierzają bro

nić stolicy kraju, zmuszone będą cofaąć si§ na

okopy lwowskie. Po dotycbczasawycb sukcssach

armii LiaBingena i niezwykle śmiałej jego ini

cyatywie ofeazywnej taki zwrot w sytuacyi wy

daje *ię kwestyą kilku dni. Równocześnie także

armia jenerała Pflanzer Bal(ina stanęła nad Dnie

strem, a wrazie sforsowania przeprawy między

Haliczem a Zaleszczykami ariniw ta ruszy zape

wne za w ypieranym nieprzyjacielem również ku

Lwowu, od strony południowo-wschodniej.

Walki wkroczyły częściowo na teren, na któ

rym rozstrzygał się w sierpniu roku zeszłego los

pUrwszej fazy fcampani galicyjskiej. W ojska an

*tryaekie rych!o zspawno ponownie walczyć bę

dą na krwswych polach Rawy Ruskiej, Gródka,

Mikołajowa i Przemyślan. Przed dziesjęcin tnie

siąeauii sytuacya ich na tym obszarze była nie

zmiernie ciężka. Wówezas zmoczone były sta

wiać czoło olbrzymiej liczebnej przewadze Ro

sjan, złażonej nadto z wyborowych kerpusów

armii rosyjskiej, zaopatrzonych w potężną arty

loryę i niewyczerpane *»pasy amunieyi. Rówao*

cześuie od strony Zamościa i Lublina,

a dalej

tckże od Dęblina i Warsmwy zbliżsły się inne

jeszcze wielkie armie rosyjski«.

DRś połażenie ogólne przedstawia się inaczej

Dz!ozięciomiesięczna wojna »krussyła tak groźni»

z począ}ku przewagę liczebną Ra«yan, zdzie

siątkowała artyleryę, wyczerpał* *municyę. Na

otiąinięcie tego zwrefu długiego potrzeba było

czasu, ni*zmieraych wysiłków i żelaznej wytrwa

łości. Dokonują się *h dziś rzeezywiście.

Kam

pania mejowa i czerwców» wykazała, że siłs

rozmacha Rosyijest złamana. Rosya posiada i dziś

jeszcze w;e’ki raz«rwe«r ludzki, la*z materyału

surowego, drugorzędnego, sie sdolnego dopiąć

celu, któregu nie «siągoęła armia liniowa. Dru

zgocąe* stopa wojny schodzi z tere»u galicyj

akieg», a uzasadnious jest. nsdzleja, że plony

zasiewów jesiennych, rzuconych w ziemię wśród

ciężkich trosk o przyszłość, także wschodnia

csęśe kraju sprzątać będzie oswobodzoną z pod

n ’eprzyjacielatsiej inwaiyi.

Grdynacya ch«a dla K ri!^łn .

Bezpośrednio po wkroczeniu wojsk austrya

ckich i niemieckich do Królestwa, zniesione zo

stały dawne granico celne ku Galicyi oraz ku

Śląskowi Górnemu. Import towarów, potrzebnych

dla nHdgrantciuych powiatów Królestwa, które

wojna ogołoćłi i wszółki;h zapasów towaro

wych, był tedy zupełnie wolny i nie podlegał

żadnym opłatom celnym ani innej kontroli, prócz

wojskowej. Wraz z usunięciem administracyi eta

powej i z wprowadzeniem zarządu cywiloo-woj

skowego z nazwą urzędową : ,,K. u . k . Militar

vervaltung in PolenK, okazała się potrzeba ure

gulowania szeregu opłat przy wymian’ę dóbr po

między Królestwem a monarchią. Takie samo

zarządzeniD wydały tab .u Niem.c,y dla tych czę

ści Królestwa, któremi administruje niemiecka

komenda etapowa. Obowiązuje więc pr*y prze

wozie towarów z Austro Wę.gier albo k Niemiec

do Królestwa nowa ta yfn ce!na, wydana wpra

wdzie odrębnie przez każde państwo, ale w po

stanowieniach ’i stawkach identyczna; towary,

importowane do Królestwa, podlegają temu sa

memu cłu i tym asmym warunkom, bez względu

na to, czy przjchodzą z Niemiec czy z Gnlicyi

Miasto Kraków jest w tej sprawie szczególnie

interesowano, zarówno, bowiem przes położenie

geograficzne, jak przez trady«yę, nietylko dawną

lecz i bliższą, sięgającą czasów wolnego miasta

w pierwszej linii, powołane jest do stosunków

bsndiowych z sąsiedaiem terytoryum Królestwa

Z tego powodu podajemy poniżej kempeteutny

komentarz do przepisów nowej ordynacyi cłowej.

Rozporządzeniem Naęsfclnego K om endanta armii

z dn. 81 maja b. r. ustanowiono dla obszarów

Polski, podlegających zarządowi c. i. k . wojska

aiistro-węgierskiego osobną ordynacyę cłową, któ

ra weszła w życie 3 czerwca b. r .

Przepisy

now»j

ordynscyi w najogólniejszych zarysach

są następujące :

Pr?ejście granicy z towarem lub bez towaru,

j»et dozwoloae, tylko na t. zw . drogach cłowych

to jest w tych miejscach, w których znajdowały

się dawniej urzędy cłowe rosyjskie, a dziś znaj

dują się, jak i poprzednio, urzędy cłowe austry

aekie Takimi dozwolonymi dragami są drogi,

prowadzące przez Szczskowę, (Granica), (Modlni*

eę) (Szyce), Boleń, (Michałowice), Kcctnyrzów

(Baran), Cło, (Igohmia), Niepołomice,

Siero

sławice, Ujście jezuickie. Borusowa, Szczuciu.

Innn, objęte aa rasię terenem

wojny,

żna na razie pominąć, Przejście granicy w in

nych miejscach jest zagrożone karami.

Austryaekie urzędy cłowe, znajdujące się na

granicy pomiędzy Galicją a obszarem Polski,

wykonują zastępczo z ramienia Nacz. Komendy

Armii fonkcy« urzędów cłowych dla Polski. Dla

ułatwienia ruchu handlowego jest również urząd

cłowy w Krakowie upr?iwnieay do oclenia tewa

rów, przeznaczonych dla Polski. Co do ruchu

handlowego, !o przedewazystkjsHi zwrócić należy

uwagę na istniejące zakBzy i ograniczenia wpro

wadzania towarów do zajętego obszaru Polski

oraz na zakazy wywozu i przewozu towarów.

Zakazowi Icb ograniczeniem wprowadzania da

z?jętego obszaru Polski podlegają ogólnie te sa

me towary, których przewóz do monarchii su

stro-węgierskiej jest zakazany lub ograniczony.

Pozwoleń wyjątkowych udzielają Komendy okrę

gow’e, właściwo dla miejsca przeznaczenia towa

rn. Z pad takich ograniczeń wyjęty jest tytoń i

fabrykaty tytoniowe, sól, lekarstwa, bydło rze

źne i pociągowe, o ile ta towary są pochodze

nia austryacko-węgierskiego.

Przewóz towarów

przez z*jęty obszar Polski p-sd kontrolą cłową

jest niedozwolony. Wskutek stosunków wojen

nych jest obecnie wywóz bardzo wielu towarów

z monarchii austro-węgierskiel wzbroniony. Są

to przedewszystkiem środki spożywcza (zboże,

mąka, jaja, mięso, tłuszcze, kawa, herbata, cu

kisr, spirytualia i t. p .) i przedmioty, których

p?ństwo może pGlrzebować dla armii w czasie

wojny. Szczegółowe wykazy tyeh towarów zo

stały ogłoszone Dz. ustaw państwa pod Nr 30,

61, 71,119 i 151 z r. 1915.

Frzy pierwszej grupie, obejm ującej głównie

środki spożywcze, wyjęty jest z pod zakaza wy

wozu t. z. mały obrót graniczny t. j. obrót

wspomnionymi artykułami, służącymi da zaspo

kajania codziennych potrzeb pomiędzy mieszkań

camś gmin, połażonych btzpośrednio nad linią

cłową. Przy drugiej grupie towarów, których wy

wóz jest zakazany, udogodnienia tego niema.

Kto chce zatem uzysksć pozwolenie na wywóz

towarów zakazanych, musi wnieść o to podanie

do ministerstwa skarbu w Wiedniu. Co do spo

sobu wnoszenia tych pcdaa niemniej innych wy

jaśnień udzielają na życzenie stron urzędy cłowe

graniczne i gł, Urząd cłowy w Krakowie (dwo

rzec osobowy i towarowy).

Ordynacya cłewa dla obszaru Polski postana

wia,

że wszystkie zakazy wywozu towarów

z Austro-Węgier za granicę obowiązują i w Pol

sce, t. j., że towarów, których nie wolno wywo

zić z AustrO"Węgier, nie wolno również wywozić

z Polski poza linię cłową Nadto może Nacz.

Komenda Armii wydawać dalsze zakazy i ogra

niczenia wywozu z zajętego obszaru.

Po uzyskaniu pozwolenia na wywóz przy to

warach, podlegających zakazowi wywozu, wzglę

dnie przy innych towarach i bez tego pozwolę

nia, muszą być towary dostawione do graniczne

go urzędu ełow’Ggo lub do urzędu ełciwego w

Krakowie, gdzie następuje oclenie tych towarów

wedle taryfy cłowej, obowiązującej dla obszaru

do którego towar ma być wprowadzony, a więc

do Austro-Węgicr wedle taryfy cłowej, ogłoszo

nejwDz.u.p.Nr20zr.1906wrazzdodat

kami, a do Polski wedle taryfy ogłoszonej roz

porządzeniem Nacz. Komendanta Armii z 31 ma

ja b. r. Należytości cłowe płatne są gotówką we

walucie koronowej; kredyt cłowy jest niedopu

szcza!ny. Prócz cła pobierano są należytości w a

gowe i składowe.

Strona, niezadowolona z orzeczenia taryfowe

go lub innego zarządzenia urzędu cłowego, mo

że wnieść tam rekurs w ciągu dni ośmiu.

kursy takie rozstrzyga Dyrekcya okręgu skarbo

wego w Krakowie, której jest przez Naczelną

Komestdę armii poruczony w I instancyi zarząd

ceł w zajętym obszarze Polski. Przeciw orzecze

niu Dyrekcyi okręgu skarbowego może być wnie

siony dalszy reknrs w ciągu 14 dni do Galic.

kraj. Dyrekcyi skarbu, a w dalszym loku instan

eyi do ministerstwa skarbu w Wiedniu. Przeciw

dscyzyi, zatwierdzającej orzeczenie bezpośrednio

podwładnej instsncyi, niema dalszego rekursu.

Nową ordynacyą cłową uwolnione są od cła:

l) podarki dla austryacks-węgierskich i niemie

ckich wojsk ; 2) towary, wprowadzane dla polo

wej armii austro-węgierakiej lub dla c. i k . Za

rządu wojskowego; 3) towary, sprowadzana dla

własnego użytku przez osoby należące do armii

zjednoczonych lub do c. i k . Zirządu wojsko

wego ; 4) odzież i bielizna używana, nie prze

znaczona na sprzedaż lub do użytku przemysło

wego; 5) przedmioty, które podróżni, z włączę

niem furmanów i żeglarzy, wożą ze sobą w po

dróży dla osobistego użytku lub dla wykonywa

nia swego zawodu; 6) artykuły żywności, które

podróżni, z włączeniem furmanów i żeglarzy,

wożą ze sobą dla własnego użytku.

i k, Komendy obwodowe mogą nadto w za

jętym obszarze udzielać pewnych ulg przy wpro

wadzaniu towarów de Polski (N. p, środki żyw

ności i przedmioty użytkewe, wprowadzane dla

ulżenia nędzy ludności; towary na niepewną

sprzedaż wprowadzane i wywożone; narzędzia

gospodarcze na pewien czas do uprawy roli)

Dla przedmiotów, które mieszkańcy zajętego

obszaru, dotknięci wypadkami wojen

nymi, sprowadzają dla odbudowania

lub urządzenia budynków lub dla pro

wadzenia gospodarstwa, mogą Komen

dy obwodowe pod pewnymi warun

kami przyznać zupełne lub częścio

we uwolnienie od cła. W innych wypad

kach może Naczelna Komenda etapów po wy

słuchaniu ministerstwa skarbu w Wiedniu przy

znawać uwolnienia lub zniżki cłowe. Co do wy

sokości stopy cłowej odnośnie do gatunku towa

rów oraz uwolnień od cła lub zniżek cłowych

udzielają również wyjaśnień wspomniane c. i k .

Urzędy cłowe.

Wedle przepisów ordynacji cłowej za; a) prze

kroczenie zakazów przywozu, wywozu lub prze

wozu towaru przez obszar cłowy, lub b) prze

kroczenie, polegające na ukróceniu przypadają

cej opłaty cłowej, wyznaczona jest konfiskata

towara, którym przestępstwo popełnione, a nadto

winny podlega karze pieniężnej, równającej się

w pierwszym wypadku dwukrotnej warteści to

waru, a w drugim wypadku czterokrotnej ukró

conej opłacie cła. W razie niemożności ściągnię

cia kar pieniężnych zamienia się je na karę a

resztu do 6 miesięcy. Za inne przekroczenia prze

widziana jest grzywna do 200 kor.

Z przepisami wyżej ogólnie zestawionymi po

winni interesowani, zwłaszcza kupcy, bliżej się

zapoznać, aby nie narazić się na dotkliwe grzy

wny w razie przekroczenia przepisów, choćby

z nieświadomości popełnionych, lub nie ponosić

niepotrzebnie kosztów przewozu towarów do gra

nicznego urzędu cłowege, gdzie dopiero okazać

się może odnośny towar zakazowi wywozu pod

legający, zatem postępowaniu cłowemu nie bę

dzie poddany i musi wracać z graniey.

Zaznaczyć wreszcie należy, te z powoda

wypadków

wojennych wiele towa

rów przy wprowadzaniu do monar

chii austro* węgierskiej jest uw olnio

nych od cła (u. p

zboże, mąka, by dło,

konie, mięso, jaja, tłuszcze i t. d .) T o

wary te, wprowadzone z Polaki do tutejszego

obszaru cłowego, nie będą podlegały cłu. Strona

jednak musi w urzędzie cłowym, w razie jeżeli

towar podlega zakazowi wywozu z Polski, przed

łożyć pozwolenie naczelnej komendy armii. Po

nieważ nie ulega kwestyi, że mimo wzmożonych

potrzeb państwa w czasie wojennym, pozostanie

nadwyżka produktów tak w obszarach monar

chii, jak i obszarach Polski, pozostających pod

zarządem monarchii, nadająea się de obrotu swo

bodnego pomiędzy ludnością cywilną obu tych

obszarów, byłoby wskazanem, by czynniki mia

rodajne, oraz sfery kupieckie wdrożyły przede

wszystkiem akcyę dla ustalenia jakości i ilości

produktów zbędnych dla celów wojskowych, aby’

w ramach powicego rodzaju kontyngentu mógł

Bię swobodnie rozwijać obrót między monarchią

a obszarami Polski.

Kip»

Lepto

Karpiel.

-*-nr*.— -

Dziennik rozporządzeń Komendy Legio

nów polskich, wychodzący w Piotrkowie

p.t.Gon,iecpołowyLegionów, zamieszcza

w ostatnim numerze kompetentną relacyę:

,,Dziej* walk 2-giej brygady Legionów pol

skich na wschodzie B, z okresu od ljpaźdtier

nika 1914 r. do U marca r. 1915, a zatem

z okresu, obejmującego przeszło pięć mie

sięcy kampanii karpackiej Legionów. Spra

wozdanie to brzmi:

Chwilowo krytyczna sytuaeya wojenna z koń

cem września 1914 r. w komitacie Marmaros-Si

get we wschodnich Karpatat h spowodowała Na

czelną Komendę c. i k. Armii do przeniesienia

formującej się jeszcze 2 brygady Polskich Le

gionów z Krakowa na wschodni teren opera

cyjny.

Brygada ta przedstawiała podówczas dwie trze

cie sił"Legio"_ów. Pultt pierwszy walczył od pół

tora miesiąca na terenie zachodnim w Kieleckism

i z kolei nad ujściem Nidy, dowództwo zaś nad

tą resz,tującą częścią wojsk legionowych objęła

c. i k. Komenda Legioaów, która z młodemi for

macyami ru8zv}a na Węgry.

Ordre de baitt,ille 2 brygady przy wymarszu

z Krakowa przedstawiał się następująco :

2 pp.

—

4 bataliony,

—

szwadr.

—

bateryi

2i 3 szwadron kawał.—

—

1 dywizy on artyleryi -

Razeao : 8 batalionów, 2 szwadr.,

3 baterye

w łącznej sile około 9.000 ludzi.

Rozpoczęła się pamiętna i krwawa kampania

karpacka Logionów. Młode siły militarne -

mo braku dostatecznego jeszcze wyszkolenia woj

skowego — zostały przeznaczone odrazu do ope

rscyj górskich W przeciwstawienia do walk

równinowych, kampania wgóracb,

powodu

zasadniczo odmiennego, swoistego terenu, wyma

ga specyalnej taktyki, która poszczególnym je

dnostkom bojowym od plutonu aż po batalion

przeznacza często sam odzielną rolę, niezaleźuie

od bocznych współoperufącycfa kolumn, Do dzia

łań tedy górskich sfanąe

mogą tylko dobrze

wyszkolone siły bojowe pod dowództwem ko

mendai)tów-gpeeyaiiitów, którzy nsgle zaskocze

ni przez wypadki, umieliby sprawnie i samodziel

nie działać: bądź to rozpocsynając abcyę na wła

sną rękę, bądź to odpowiadając na akcyę wroga

w chwili, gdy dotarcie rozkazów wskutek natu

ralnych przeszkód zostało uniem ożliwione. Duża

intuicya,

szybka decyzya i odwaga samodziel

ności są kardynalnymi warunkami powodzenia

w wojennych operacjach górskijh ; przed ko

niecznością zdobycia tych cnót, lub ich ujawnie

nia, stanęły tedy młocie zastępy Legionów pol

skich u samego wstępu do swej militarnej dzia

łalności

Przy rorpatrywaniu dziejów kampanii karpa

ckiej Legionów należy d!a dokładnej cryentaeyi

ustalić trzy okresy walk: l) akcye wspólae całej

brygady, 2) akcye gcupy Eksc. Durskiego i 3)

akeya grupy pułk. Hallera.

Akcye wspólne całej Ii-ej brygady

przypadają ns czas od 6 października do 26 li

stopada i dzielą się na trzy okresy bejowe; a)

«czyszczenie komitatu Marmaroakiege, b) kampa

nia Nadwórniańska, c) dzialalntść «Ufenzywna na

pozycji w Zielonej.

Oczyszcz asie komitatu Marmaro

skiege r, oddziałów 1 i 2 ej dywizyi kauka

skich kozaków odbywało się w czasie od 6 do

11 października łącznie z oddziałami pospolitego

ruszenia (grapa jen. hr. Attemsa).

Ten okres działalności Legionów charaktery

zuje daleko idące rozdrobnienie oddziałów wła

snych aa skutek olbrzymio rozciągniętego terenu

opsracyjaego (Borsa Dolba, 120 km. w liaii po

wietrznej) i wskutek doraźnego użycia przyby

wających pojedynczymi transportami kolejowymi

sił legionowych. Na całość akcyi tego okresu zło

żyły się: żmudne obchodzenie górskich pozycyj

wroga, nieustanne ataki na nie i pościg za szyb

ko cofającymi się oddziałami kozackimi. W cza

sie tych operacyj odbyły się bitwy:

1) 6października pod Kracsfalu

Marmaros-Siget

* Bocsfeo

4) 10

Vissovolgy.

Owoce walk pierwszego okresu wyrażają

się w pełnem wyrzuceniu, wspólnie ze słabszymi

oddziałami pospolitego ruszenia, za Karpaty zna

czniejszych sił nieprzyjacielskich, oraz powstrzy

maniu masowego, panicznego uciekinierstwa lu

dności z północnych Węgier.

Kampania Nadwórniańska pierwsze

go okresu walk Legionów przypada ca czas od

11 do 30 października 1914 r.

W ramach świeża utworzonej *armii karpa

ckiej" jen. Pflanzera-Baltina, która otrzymała za

d(nie obrony Karpat i rozpoczęła ofeuzywę w

przełęczach pomiędzy Prislopem it Tucbolką z ce

lem ściągnięcia Da siebie większych sił nieprzy

jacieikich i odciążenia w ten sposób linii Sam -

bor-Przemyśl, 2 ej brygadzie Legionów przypa

dła w udziale akeya na linii Kónigsfeld (Kiraly

snezo)—Pantyr Pass—Nadworna.

Legiony skoncentrowały się 16-go październi

ka 1914 r. pod komendą Eksc. Durskiego w o

kolicy Kooiggfeld-Brastuta, by w myśl rczkain:

*wybudować jaknajrycblej przez bezdroża Pan

tyrskie drogę kcłową i rozpocząć natychmiast

energiczną ofeDzywę na Nadworną celem odcią

gnięcia jaknajznaezniejszyeh sił nieprzyj*cielskich

od Dołiny-Stryja, gdzie powstrzymaną została o

fanzywa własnej dywizyi jen. Haffmana".

Osło

nę stanowiły w tym czasie dwa bataliony kap

Hallera, które 12 października zdobyły Rafajło

wę Po nadzwyczaj szybkiem zbudowaniu *Dro

gi Legionów", którą poprzez kotliny i potoki dro

gą pod górę na przestrzeni 6 kilometrów o 15*/0

spadkach przy zużyciu 5.000 m3, zbudowali na

okrąglakach legioniści w raz z oddziałem robotni

ków w łącznej sile 1000 ludzi, rozpoczęło się

19 października przesuwanie sił Legionów do

Rafajłowej.

Pod wieczór 22 października zgromadziła się

brygada z trenami w okolicy Rafajłowa-Zielona.

Nieprzyjaciel w sile dwu pułków 2-ej kaukaskiej

kozackiej dywizyi, batalionu piechoty i 10 ciu

dział zajął pozycyę przed Pasieczną. Dnia 23

października Legiony posunęły się pod Pasieczną

i Pniów, wyparły nieprzyjaciela z pozycyi i zma

sowały wszystkie sły pod Zieloną. Ogólna ofen

zywa na Nadworną, zdobycie Pasiecznej, Pniowa

i Nadwornej i rozbicie nieprzyjaciela wzmocnio

nego jeszcze pułkiem kozaków i batalionem pie

choty przypadło na dzień 23 października. Cen

trum sił prowadził tego dnia Haller, kapitan Ro

ja flankował siły boczne, zmuszając je do spie

sznego odwrotu. Była to pierwsza poważna bi

twa. Solidny chrzest ogniowy d,la Legionów: po

trzech godzinach kirabinowego cgnia pod Pa

sieczną i pod Pniowsm przyszło do

ataku na

bagnety, który został przeprowadzony zwycię

sko przez młodo sily legie nowe przeciw regular

nemu wojsku nieprzyjaciela.

W czasie od 25—28 psżdziernika ofenzywa

i zdobywanie terenu ku Stanisławowi! i Dolinie

aż do linii Soiotwina— Bohorodczany—Fitków—

Przerosi. 28 października nastąpiło połączenie się

Legionów z częścią dywizyi jen. Attemsa (6 ba

talionów i 2 baterye), któremu zajęcie Nadwor

nej przez Legiony umożliwiło debuszowanie z cia

snego przesmyka Tsrtarowskiego (Kórósmezo). Na

wiadomość o zbliżaniu się bardzo znacznych sił

nieprzyjacielskiej regularnej piechoty od Doliny,

Kałusza i Stanisławowa zarządzono 28 paździer

ka skoncentrowanie sił Legionów w okolicy Na

dwóma-Hwozd dla uzyskania jednolitego oporu

przeciw nieprzyjacielowi.

Bitwa pod Mołotkowem przypadła na

29 października, 2 batalionów Legionów z pod

ległym batalionem pospolitego ruszenia i 14 dzia

łami stoczyło krwawy i pamiętny bój z 16 bata

lionami 34 dywizyi piechoty rosyjskiej, z 48 dzia

łami, 32 karabinami maszynowymi i pułkiem ko

zaków. Walka trwała od wczesnego ranka — o

godz. 7 padły pierwsze strzały — aż do ciemnej

nocy, Legiony miały się trzymać defenzywnie

na prawem skrzydle, zaś na lewem iść ofenzywnie

na Scłotwinę. Znaczna przewaga sił i artyleryi

zmusiła do opuszczenia pozycyi zajętych poprze

dnio przez Legiony. Ciężkie straty tego dnia: 200

zabitych, 480 rannych i 200 zaginionych i wzię

tych do niewoli, okupił nieprzyjaciel, według zgo

dnych relacyi jeńców rosyjskich i mieszkańców

Molotkowa, pokaźną cyfrą 2000-3000 rannych

i zabitych, którzy zaiłali pola pobojowiska pod

Mołotkowem .

Ciężkie straty zadane nieprzyjacielowi nie po

zwoliły mu na pościg, a nawet zmusiły go do

częściowego cofnięcia na prawem skrzydle; do

piero w trzy dni po Mołotkowskiej bitwie, po uzy

skaniu kontaktu z 38 dywizyą Rosyanie ruszyli

naprzód. Odwrót Legionów z zupełnym porząd

ku odbył się w nocy z 29 na 30 października

na Pasiflezną-Zieloną, a zaliczyć go należy bez

zastrzeżeń do niezwykle udanych, mimo,

źe

linia frontu w ostatnich fazach hojn opierała się

południowym flankiem na liaii odw rotu.

W tym okresie wspólnej akcyi całej 2 bryga

dy Legiony stoczyły następujące bitwy:

5) 12 października pod Rafajłową

6) 19

* Zieloną

7) 20

* Zieloną

8) 23

* Pasieczną

9) 24

* Pasieezną-Nadwórną

lO) 25

* Niezawizowem

14) 26

* Hwodzens, Fitkowem

i Tarnawicą leśną

12) 28

* Bohorodczanami

13) 28

* Fitkowem

14) 29

* Mołotkowem

15) 30

* Pasieczną

Owoce walk Legionów tego drugiego okre

su reprezentują poważne zdobycze strategiezno*

militarnej natury: szybka, skuteczna i niespo

dziewana efenzywa w głąb kraju, zajętego przez

nieprzyjaciela; umożliwienie dywizyi jen. Attem

sa debuszowania s przełęczy karpackich, odcią

gnięcie wraz z tą ostatnią dwu dywizyj rosyj

skich (34 i 38) od głównego terenu operacyj

wojennych ; zdobycie i otrzymanie znacznej po

łaci ziem polskich.

Na czas od 31 października do 25 listopada

r. z. przypada defenzywa na pozycyi

w Zielonej, podczss której Legiony zajęły

tuż na północ od wsi Zielonej pozycye obronne

i obwarowały się na nich, mając za zadanie u

trzymać te pozycya nawet przeciw znacznej prze

mocy. Zadanie to Legiony spełniły w zupełności,

utrzymując się od ostatniego października aż do

25 listopada i stoczywszy w międzyczasie b it w y:

16) 2 listopada pod Zieloną

17) 4

* Pasieczną

18) 8

* Fenterhle i Zarządem

naftowym w Pasiecznej

19) 9

* Zieloną.

Owoce walk w tym okresie działań zaczepno*

odpornych wyrażały się w utrzymaniu zdobytych

części ziemi galicyjskiej.

*CTA-tS**ttp**A u * w ^ąUdMn dalp wfedsAsiil(wi?taeh wrsHjByRtrttktfw* m m 4sin-mia, *,iNba*wi«faw

o eodanita « nuw iog«feł*jfig

tata r wieczorny 13 ha!, rannjf 11 bal. J

PRENUMERATA WYNOSI:

’t t Krnk-awiaw »,e« »»«.

n* eitU «»*8«* kwartał Sn* t miesiła

Wi*

.......................

SS toren

7tor.Uk. Ikar.UtaL

w Mńntwi.

* * " ..............................

36 koron

Skor. -

3kor. -

:::: * *::::

WJSt^UCh

^rtów^

Jg koron!?kor4kor

r;fyjS

m ^oaam8niprz*2«rzędy pocztowo)

18rb.80k.S4rb. 70

k.1rb. 60kop.

SSSZSLU

biuraT°«5w*seć-Ua^

iE.Metal iSyn,

w Kijowi* księgarnia L. Idzikowskje^o — w W ilnie iamc*

dsaenmk(w K. Taubera.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction