Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 659 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N" 233.

Kraków, Czwartek 12 Października li

mSmM

Rocznik L II.

CZAS

K_rak,ów 11 października.

Dawna sesya Rady państwa została zam

kniętą - nowa ma być otwartą. Ztąd wy

pływa, że w formę mowy tronowej oblec

ma hr. Clary-Aldringen swych myśli przę

dzę. Gdy programu na dłuższą metę ocze

kiwać nie można od gabinetu o charakte

rze prowizorycznym, o składzie czysto

urzędniczym, wystarczyłaby deklaracya mi

nisteryalna z oznaczeniem zadania, jakie

ten gabinet ma do spełnienia.

Zanim hr. Clary-Aldringen wystąpi przed

Izbą, nie brak oznak, wskazujących dosta

tecznie, na jaką stronę przechyla się szala.

Gabinet hr. Thuna ustąpił w połowie drogi,

choć coraz silniej wzmacniały się węzły

prawicy, zapewniające mu większość par

lamentarną. Gabinet ten nie zboczył z w y

tkniętej kolei, lecz nie zdołał usunąć za

wad na drodze konstytucyjnej. Ostatnie

przesilenie było następstwem wpływu czyn

ników, nie dźwigających odpowiedzialności

za bieg spraw w tej części monarchii —

czynników, biorących w rachubę tylko chwi

lowe trudności, bez względu na przyszłość.

Nowa próba powstała w warunkach nie

prawidłowych: br. Clary ma szukać nowej

większości nie dla siebie, lecz dla swego

następcy. Prób od kilku lat było tak wiele,

a wśród nich najbardziej zwodniczą była

próba koalicyjnego systemu. Minął czas

nienaturalnych związków. Mnogie rokowa

nia szefa nowego gabinetu z przywódcami

wszystkich odcieni prawicy i lewicy nie

zdają się wcale rokować powodzenia, a

świadczą o szukaniu drogi bez wytknię

tego planu, choć nie bez wyraźnej ten

dencyi.

Biurokratyczne prowizoryum naznacza

zwrot ku lewicy, do dawnych tradycyj i

tych pojęć, jakoby prąd dziejowy można

powstrzymać, wydobyć stary szablon, przy

wrócić przewagę jednego żywiołu, że w Au

stryi rządzić powinni wyłącznie Niemcy

i to pewne tylko stronnictwa niemieckie,

niegdyś uprzywilejowane, przypuszczając

z łaski do udziału tych tylko, którzy pod

dadzą się bezwarunkowo ich hegemonii.

Zwrot ten nastąpił wbrew doświadcze

niom i naukom historyi, wbrew zwłaszcza

objawom i faktom z ostatnich lat.

Sztandar idei państwowej ma być zwró

cony tym, którzy go tak bezczelnie od lat

kilku deptali nogam i, wywieszając jawnie

chorągiew walki rasowej i państwowego

odstępstwa; uzdrowienie stosunków konsty

tucyjnych i parlamentarnych ma się doko

nać przez ustępstwa dla tych, którzy pod

dali się przywódcom konstytucyjnego anar

chizmu i parlamentarnej zmowy.

Ciężka nadeszła chwila historycznego

znaczenia. Próba obecna mieści w sobie

podwójne niebezpieczeństwo: jest aktem

słabości wobec prądów rozkładowych i jest

zarazem . ruchem wstecznym, spojrzeniem

żony Lota w stronę tej smutnej przeszło

ści, kiedy mechaniczny ustrój państwa o

pierał się tylko na jednym filarze wyłącz

nej i jednostronnej przewagi jednego ple

mienia.

Zwrot ten pod pierwszym względem

przedstawia niebezpieczeństwo zarówno dla

siły monarchii, jak i dla porządku społe

ezuego - pod drugim dla zasad sprawie

dliwości i równowagi krajów i narodowo

ści w składzie monarchii.

Minęły czasy liberalizmu konstytucyjne

go. Epigonowie dawnej większości wierno

konstytucyjnej dopuszczali bez protestu lub

współdziałali w aktach gwałtu, których wi

downią była od czterech lat Izba posel

ska; złączeni solidarnością w słynnej Ge

meinbiirgschaft, wzięli na siebie odpowie

dzialność za wstrzymanie normnlnycb fuuk

cyj maszyny konstytucyjnej. Lewicy w jej

dawnem znaczeniu już niema; chęć jej

wskrzeszenia jest powrotem do zużytego

systemu w czasach, gdy na drzewie libe

ralizmu wyrosły kwiaty radykalizmu i

owoce anarchii socyalnej i politycznej.

—

Nowa próba ma usunąć z jednej strony

zapory zalewowi rozkładowemu, z drugiej

sypać wały wstrzymujące normalny roz

wój narodowości, dążących do wzajemności

i równowagi.

Historyograf pruski Henryk v. Treitsclike

w swem dziele die P olitik uskarża się:

dass Oesterreich von einem Iheile unserer

Nation in ersten Linie ais ein deutscher

Staat betrachtet werde, das war unser Un

gliick, das erschwerte uns die weitere Ent

wickelung.

W myśl tych słów wykluczenie Austryi

ze związku Niemiec, poprzedziło ukonsoli

dowanie się jedności niemieckiej. Austrya

od roku 1866 przestała być państwem nie

mieckiem, miała natomiast otwarte pole na

Wschód. Wbrew słowom Treitschkego prąd

wielko-niemiecki wdarł się w granice mo

narchii, lecz już z dążnością odśrodkową,

z cechą irredentyzmu, szowinizmu i szcze

powego hakatyzmu, który szuka puuktów

oparcia i celów swych ostatecznych po za

obrębem monarchii.

Tymczasem odbywał się inny proces hi

storyczny, proces rozwoju innych narodo

wości i ich krystalizacyi około tronu i

wspólnego państwa. Proces to stopniowy,

ale w nim jest dla starej monarchii siła

odradzającą i jedyna przyszłość. W pierw

szym rzędzie my Polacy wskazaliśmy wła

snym przykładem ten sztandar i tę drogę

współplemieńcom, podając zarazem szcze

ize dłoń do sojuszu tym przedstawicielom

ludu niemieckiego, którzy zachowali te

same poczucia wobec tronu i państwa,

z którymi zbliżała nas wspólność zasad

religijnych i społecznych, poczucie spra

wiedliwości i tolerancyi narodowej.

Ostatnie ciężkie walki i przejścia świad

czą, że ten przykład i to hasło nie prze

brzmiały bez echa i wpływu, że w grani

cach równouprawnienia i równorzędności

plemiennej pakt ludów w Austryi jest pro

gramem przyszłości bez względu na szcze*

powość słowiańską czy niemiecką. Ostatnia

deklaracya klubu czeskiego świadczy wy

mownie, że zarówno w programie jak w me

todzie działania. czy walki jest widoczny po

stęp, który wstrzymuje od wszelkiej skraj

ności.

Czy liż ten mozolny proces dziejowy ma

być wstrzymany — czyliż widmo dawnej

wyłączności i jednostronności ma znów o

depchuąć i spłoszyć dążenia do ześrodko*

wania rozwoju narodowości na podstawie

równego wymiaru praw?

Czyliż mybyśmy mieli do tego wsteczne

go ruchu i dzieła destrukcyjnego przy

kładać rękę i wchodzić w kompromisy

oportunistyczne z poświęceniem zasad i

wspólnych interesów, na krzywdę naszych

sprzymierzeńców, własne niebezpieczeństwo

i na zgubę monarchii? — A to wszystko

miałoby nastąpić dlatego, aby p. Wolf nie

przeszkadzał wyborowi delegacyj wspól

nych , aby naprzeciw agitacyi wielko - nie

mieckiej znów się wzmacniały ajencye pan

slawistyczne ?

Kwestya językowa jest tu tylko pozorem

i próbierzem.

—

Rozporządzenia językowe

miały dla Koła polskiego tylko pośrednie

znaczenie. Koło polskie uznawało zawsze,

że kwestya językowa nie należy do kom

petencyi Rady państwa.

Wobec wzmagających się prądów z do

łu , a nagłych zwrotósr z góry, kilkakro

tnie w ostatnich czasach stwierdzoną zo

stała wspólność prawicy. Wzmacniają sta

nowczo nowa próba prowizorycznego gabi

netu z biur urzędniczych powołanego, wzma

cnia nowy eksperyment galwanizowania idei

i systemów, które się przeżyły.

Uprzedzamy otwarcie Rady państwa i

słowa programowe nowego szefa gabinetu

dla usunięcia wszelkich złudzeń, w g!ębo

kiem przekonaniu, że K oło polskie dotrwa

wszy na stanowisku zasad politycznych, ma

za sobą całą poważnie w kraju myślącą

opinię, ma nadto za sobą instynktowe po

czucie ogółu społeczeństwa we wszystkich

warstwach.

Z ruchu ludowego.

(Ciąg dalszy).

Dalej obwieszcza nam p. Stapiński, że w tym

samym dniu d. 27 września był n p. marszałka

krajowego z deputacyą gminy Brzyszczek powiat

Jasło w sprawie sporu, który gmina toczy z wy

działem powiatowym. W tym samym 28 numerze

Przyjaciela Ludu z d. 1 października napotyka

my artykuł, który walkę straszną opiewa, srogie

opiewa zapasy, lecz nie ową krwawą walkę, któ

rej epilogiem były pamiętne dobrze Stapińskiemn

nlanowskie, czy rudnickie kije, lecz taką, gdzie

zamiast krwi płynie czernidło drukarskie i które

go areną są łamy dwóch tak szlachetnych kie

rowników opinii publicznej, jak Ku ry er L w ow ski

i Monitor. Odnośny artykuł Przyjaciela obwieszcza

światn, że:

,Działalność posła Stapińskiego jest solą w oku,

kolką w boku zdeklarowanym Stańczykom. Mię

dzy innymi niejaki p. Breiter, idąc na rękę Stań

czykom (w gazecie swej Monitorze), usiłuje poni

żyć i oczernić p. Stapińskiego i w tym cela wy

pisuje najnikczemniejsze oszczerstwa. Poseł Sta

piński odpowiedział mu w Kuryerze Lwowskim

i nazwał Breitera zwykłym dziennikarskim oszu

stem i szalbierzem".

Na to p. Breiter nazwał w odpowiedzi Stapiń

skiego bardzo brzydko widocznie, skoro w arty

kule powyższym niema o tem wzmianki. Na to

nrażony trochę Stapiński, nazwał po raz drugi

Breitera, jak wyżej, i wezwał go, by za tę obel

gę pociągnął Stapińskiego do odpowiedzialności

sądowej.

Co się dalej stało, niema wzmianki. Mamy je

dnak nadzieję, że tacy dwaj zapaśnicy krzywdy

sobie z pewnością nie zrobią.

Dalej zakłada Stapiński razem z panią Wysło

nehową pismo dla włościanek pod tytułem: P r zo

dow nica, w myśl uchwały ostatniego wiecu ko

biet polskich w Zakopanem, na którym były,

według zapewnienia Przyjaciela , same tylko za

cne Polki.

Pismo to ma wychodzić od 1 grudnia b. r. pod

redaacyą p. Maryi Siedleckiej, za współudziałem

i poparciem p. Wysłoncbowej. Pismo ma wycho

dzić w Krakowie dwa razy na miesiąc, ma być

pismem ilnstrowanem, a prenumerata ma koszto

wać rocznie tylko 20 centów, która to cena,

jak przyznaje Przyjaciel Ludu, w żadnym razie

kosztów wydawnictwa pokryć nie może. Mimo to

zapewnia Przyjaciel,

nże Przodow nicy naszej nie zabraknie na kra

sną wstążkę, lnb sierp błyszczący".

,A więc od 1 grudnia b. r. przybędzie nam sio

stra w pracy, ba, nawet ,,Przodownica". Niechaj

przoduje raźnie w budzenia luda do pracy. Po

trzebę takiej przodownicy odczuwaliśmy wszyscy.

Gosposie bowiem nasze zamiast przodować, w tyle

zostawały za rachem Indowym i jeszcze mężom

wzbraniały ndziału w pracy. Przeciwnicy rncbn

Indowego na kobietach przeważnie opierają swą

siłę a oszuści polityczni, jak Stojałowski również

u kobiet znajdują jeszcze poparcie.

Przodownica zaprowadzi niewiasty nasze na lep

szą drogę. My jej w tem wszyscy szczerze po

możemy".

W tych końcowych słowach wypowiada organ

Stapińskiego całkiem jasno swe nadzieje i zamia

ry. Zbałamucić mężów przez żony, synów przez

matki, pozyskać koniecznie kobiety, które dotych

czas niecbętnem okiem patrzyły na robotę agita

torów odrywających ich mężów i synów od pracy

na roli, od zarobku. Skutki tego rozpolitykowa

nia cznły kobiety najpierw, bo w chałupach nie

było czem dzieci nakarmić, nie było co do garn

ka włożyć! Więc za przykładem Stojałowskiego,

który nmial zjednywać sobie kobiety, składając

na ich czołach ojcowskie pocałunki i narzucając

im swe pismo: Niewiasta, starać się zdobyć ten

jeszcze oporny szaniec przy pomocy pani Wysłou

cbowej i wiecu niewiast polskich.

Lecz nie na tem koniec wszechstronnej i wytę

żonej działalności p. Stapińskiego. Gdzie ten czło

wiek przez przeciąg ostatnich dwóch miesięcy nie

był, czego nie zdziałał!

I tak wedłng Przyjaciela ludu (który w ka

żdym numerze z ogromną dokładnością podaje, co

p. Stapiński każdego dnia porabiał), zdziałał po

seł Stapiński w tym czasie poza rogatkami Lwo

wa następnjące rzeczy:

1) Dnia 14 sierpnia b. r. w pociąga kolei zwy

myślał posła Zdzisława Skrzyńskiego z Bachó

rza, napadłszy go w tym cela w jego prze

dziale.

2) Dnia 3 września odsłaniał pomnik Kościu

szki w Jaśle.

3) Dnia 10 września przemawiał na wiecn w Żmi

grodzie.

4) Dnia 17 września na wiecn w Ujeździe pod

Kołaczycami.

5) Dnia 24 września na wiecu w Jaśle.

6i Dnia 1 października na wiecu w Dobry szla

checkiej.

W międzyczasie wyprawiał jeszcze Stapiński

dwie partye chłopów w podróż dla przyjemności.

Jedną mianowicie partyą pod wodzą Bojki i Bn

dziocha do Warszawy, a nieco później drugą pod

wodzą Wojciecha Wiązka do Rapperswyln. A co

będzie porabiał Stapiński w najbliższym czasie?

Oto 8 października będzie przemawiał na wiecu

w Gorłicacb, 15 października w Nowym Targa,

22 października w Ropczycach a 29 października

w Niska.

I cokolwiek dobrego dla lndn stało się w osta

tnich czasach, to wszystko zdziałał albo p. Sta

piński, albo jego adjntanci. Przeważnie zdziałał

wszystko sam, a adjntanci zrobili tylko cośkol

wiek dobrego tn i owdzie, mianowicie w tych wy

padkacn, gdzie Stapiński jnż w żaden sposób so

bie tej zasłngi przypisać nie może.

Bo p. Stapiński na nieszczęście nie należy do

Sejmn, nie mógł więc np. wprost sobie przypi

sać zasługi akcyi zainicyowanej przez członka

Wydziału krajowego p. Stanisława Dąmbskiego,

której pierwszym krokiem był okólnik rozesłany

do Towarzystw rolniczych i Rad powiatowych

w sprawie organizacyi wychodżtwa za zarobkiem.

Więc w Nrze 28 Przyjaciela przypisuje się za

słngę Średniawskiemn.

I w ogóle wszystkie na korzyść łada wydane

ustawy, czy one wyszły z inicyatywy rządu, czy

Wydziału krajowego, czy z inicyatywy jednego

z członków prawicy sejmowej, czy za inicyatywą

Koła polskiego; — nawet te, które zostały wy

dane w drodze nieparlamentarnej na podstawie §

14, wszystko to wywalczyło Indowi stronnictwo

Indowe czyli ściślej rzecz biorąc, Stapiński.

W Nrze 22 Przyjaciela widzimy np. artykuł

p. t.: ,,Skutki rucha ludowego". Każdy, choćby

cokolwiek rozumiejący sprawę człowiek, widzi na

każdym krokn znaczne zmiany na korzyść lndn.

W urzędach nastało jnż wszędzie lepsze trakto

wanie lndn. Sprawy idą szybciej i z mniejszym

kosztem. Utrudnienia z paszportami dla wychodż—

Eliza Orzeszkowa.

ARGONAUCI.

POWIEŚĆ.

(48)

(Ciąg dalszy).

Musi uciekać od puszczyków i lamp gasnących,

od impotencyi nerwowej i spleenu duszy, musi

uciekać w świat po nowe horyzonty i zetknięcia...

t)erg les contacts nouveaux... nstami z usty, de

muąueuse d, mu ąue use z przestrzenią, po której

pływają światy nowe i od pięćdziesięciu plam

przeszłości wolne!

Skończył i usiadł. Kranicki miał łzy w oczach

i po dość długiej chwili milczenia wymówił:

— Więc wyjeżdżasz!

A potem, wahającym się głosem zapytał:

— Powiedziałeś: ,,to, co dzieje się i staje w do

muu. Cóż się tam dzieje i staje?

Ale na to baron z powiększonymi na policzkach

rumieńcami odpowiedział:

— Comment? Nie wie pan o tem? Pani Dar

widowa i panna Irena wyjeżdżają w tych dniach —

na rekolekcye!

— Do Krynicznej — uzupełnił wiadomość Ma

ryan. — Ojciec uczynił Irenę właścicielką Kry

nicznej, i w tych dniach tam wyjeżdżają.

Kranicki, bardzo pobladły i tylko z wielkiemi

plamami czerwonemi nad oczyma, patrząc na ba

rona, zaczął:

—W

ięc...

— Więc — szybko podjął baron

pomiędzy

mną a panną Ireną wszystko skonpzone. Cieszę

się z tego, bo jakżeby mój zgrzyt i idylla panny

Ireny pogodzić się mogły? Byłby to, jak w cie

plarniach Maeterlincka, zapach eteru w dzień sło

neczny. Naturalnie, że ja reprezentuję eter, a pan

na Irena dzień słoneczny.

Uśmiech, z którym mówił, stawał się coraz

więcej drwiący i zły.

— Nie wiem tylko, jak się udadzą

reko

!ekcye. Bo pomimo idylli, panna Irena ma w so

bie wiele, bardzo wiele tego krzyku życia, tego

ładnego popędn do... jak pisał Rnysbroock, do

amour jouissant, do rozkoszujących się wrażeń,

a z takiem usposobieniem, ile znsm się na tem,

trudno poprzestać na widoku kochających się za

oknami wróblów...

—

Treve des mechancetis, Emil! —przerwał Ma

ryan ; — nie jesteś zagrożony losem Wertera

z powoda zerwania z tobą mojej siostry...

—

Oh, que non\ — zaśmiał się baron.

A Maryan żywo dokończył:

—

I powinieneś nawet ofiarować jej malo

wany garnek, który nazywa się wdzięcznością,

za to, że nie zamknęła tobie drogi do jakiej Janke

sówny, po wiele razy milionowej. Ameryka po

siada mężów ,,żelaznej pracy", którzy mają córki

daleko jeszcze bogatsze od córek... ah, helas! od

jedynej już córki mego ojca...

—

Może! może! — zgodził się baron — n có

rek najbogatszych ojców amerykańskich tytuły eu

ropojskie popłacają bardzo. Może na sposób taki,

albo inny uczynię... albo na oba sposoby uczjnię

fortunę kolosalną. Owszem... bogactwo, to wrota,

przed któremi stoją heroldowie życia... Nie jestem

człowiekiem, oblepiającym się etykietami. Wy

znaję, że nęci mię ta perspektywa. To, co posia

dam, jest drobną okrncbą dla mego głodu życia.

Wyjadę żądny nowych dreszczów i wielkich zy

sków... dpre d l’amour jouissant et au gain —

aussi !

Po minucie milczenia Kranicki szepnął:

—

Wyjeżdżają!

A potem , przesuwając spojrzenia po twarzach

dwn młodych przyjaciół, rzekł jeszcze:

—

Więc wyjeżdżacie!

—

Tak — podchwycił baron — i z tego po

wodn mamy do uczynienia panu pewną propozy

cyę. Może pan przyjmie na siebie obowiązki je

dnego z naszych agentów...

Przedstawił szczegółowo plan przedsięwzięcia

swego i czynności, które spełniać w niem będą

agenci, po całym krajn rozrzuceni, w celn poszu

kiwań i zakupów.

—

Potrzebujemy ludzi estetycznie i towarzysko

wykształconych, a o takich tntaj trudno, trudno...

W tym krajn jałowość panuje na całym obszarze

szarej masy mózgowej... c’est la steriliti du grand

territoire de la substance grise... Jeżeli pan ży

czy sobie...

.ii_

Kranicki milczał. Niedawno jeszcze życzyłby

może i tego i czegokolwiek, co uczepićby go mo

gło do życia i ładzi. Ale teraz... w czasie tej roz

mowy z dwoma przyjaciółmi, opanowywał go nie

smak coraz większy. Sarkazm barona o sans che

m ise’ac h , ,,którzy go jak patynę całowali nstami,

cierpiącemi od przednówkowych głodów," świdro

wał mu serce w sposób przykry. Po myśli kręciły

się słowa: ,,wyjazdy, śmierci!" i przed wyobra

źnią stawała wizya jakiegoś, rozlatującego się we

wszystkie strony stada ptaków. Tanio kupować,

drogo sprzedawać! Une vHenie! Przytem czuł, że

bóle jego wątrobiane i sercowe stają się coraz

wyraźniejsze i opanowywało go nczncie niemocy.

Po cbwili namysłu rzekł:

—

Nie, moi drodzy; zdaje mi się, że nie będę

mógł oddać się na nsłngi wasze. Ćhory jestem i

prędko starzeję... Je me fais vieux. Przytem mn

szę, mes chers, powiedzieć wam otwarcie...

Zawahał się i wziął ze stołu swoją złotą pa

pierośnicę, którą był przed gośćmi otworzył.

Chwilę namyślał się, potem dokończył:

—

Ze wasze przedsięwzięcie ma strony, które

trochę rażą... qui blessent un peu , moje nczncia

delikatności. Będzie to zawsze kupczenie... w świą

tyni, nawet, s i vous noulez, w świątyniach, bo

sztuka jest świątynią i ojczyzna także... Jestecie

zbyt rozumni, abym potrzebował wam to tłóma

czyć. Osamotnienie, w którem pozostanę bez was,

przeraża mnie i boli... tak boli,^ ale muszę po

wiedzieć, że w tym wypadku nie będę z wami,

mes chers, non, dłcidement, je ne serai pas de

votre bord!

Z natury nie lubił sprzeczek i z wieln przy

czyn był do nich nieprzyzwyczajony, więc zaczy

nał mówić z wahaniem i przykrością. Ale potem

oparł plecy o poręcz kanapy i z głową nieco

podniesioną, z okręcającą się w palcach złotą pa

pierośnicą, miał pozór wielkiego pana, szczegól

nie w porównaniu z baronem, który zawsze przy

pominał trochę sposobiącego się do nkąszenia ko

goś komara. I teraz także z drwiącym uśmiechem

zaczął:

—

Jest pan zawsze pomalowany na kolor świę

tej pamięci poezyi romantycznej. Gdy pan mówił,

zdawało mi się, że słyszę npocztyliona, grającego

pod oknami nieuleczalnie chorych" i...

Ale Maryan, powstając z krzesła, przerwał:

—

Co do mnie, szaDnję każdą indywidualność;

skoro n kochanego pana Artnra ona w ten spo

sób się rozwinęła, nie mamy prawa na nią na

stawać ani naleganiem, ani wyśmiewaniem. Śmie

szność zresztą niczego nie dowodzi. ,Jesteś śmie

szny" — to żaden argument. Mogę być śmiesz

nym dla kogoś, a dla samego siebie mieć racyę.

Ale teraz jnż treoe de discussions. Przypominam

ci, Emiln, naszą porcelanę...

—

A tak, tak! zgodził się baron i powstał

także. — Musimy kochanego pana pożegnać...

W tej cbwili z drzwi sypialni weszła Klemen

sowa z wielką tacą w obn rękach. Skoro jnż do

gadzała nlnbieńcowi, chciała to uczynić jak naj

lepiej. Więc na głowie miała biały jak śnieg cze

pek, ca nogach nie miała kłapiących kaloszy i

chustkę kraciastą porządnie, nawet z pewną ele

gancyą, na piersiach skrzyżowała. Na tacy znaj

dowały się kieliszki, butelka z likierem, pasztet

i trzy filiżanki, z kfórych ulatywała wyborna woń

kawy. Wszystko to umieściła na stole przed ka

napą i z okiem cbmnrnem, ale krokiem spokoj

nym, salonik opnściła.

Kranicki zerwał się z kanapy.

—

Moi najdrożzsi, proszę was... kieliszek li

kieru, tego, który lnbisz, baronie — trochę pa

sztetu, Marysia.

Ale oni jednocześnie sięgnęli po zegarki.

—

Nie, nie — zaczął bronić się baron — ma

my jnż tylko trzy minuty.

—

Byliśmy na śniadania u Borela, który —

jak się wyraża mój ojciec — sprawia nam lnkn

łnsowe nczty.

Kranicki zapraszać nie przestawał. Jakieś szla

checkie przyzwyczajenia czy instynkty, zapalały

mn oczy i wprawiały ramiona w gesty zaprasza

jące. Ale oni npierali się. Za pięć minnt musieli

jnż znajdować się w nędznym z pozom skłepikn

antykwarskim, w którym Maryan wynalazł tę za

dziwiającą porcelanę. Baron podając Kranickiemn

rękę na pożegnanie mówił:

—

My się jeszcze zobaczymy. Pan mię odwie

dzi. Nie wyjadę prędzej, jak za kilka tygodni....

A o tej porcelanie wątpię, aby - jak Maryan

utrzymuje - pochodziła z Miśni. W którym to

rokn powstała fabryka w Misnli?

—

W 1709 - odpowiedział Maryan — i do

Kranickiego mówił: — Adieu, mon bon, adieu,

porte toi bien i napisz tam kiedy do mnie. Adres

znajdziesz n Emila.

Zwracał się kn drzwiom, ale Kranicki przy

trzymał go za rękę i patrzał mu w twarz oczy

ma, które mgłą zachodziły.

— Więc tak, więc tak, na dłngo! Może na

zawsze!

—

Bon ! bon! Otóż i rozczulasz się — zaczął

Maryan, ale urwał i po jego różowej twarzy prze

sunął się także cień rozcznlenia.

—

No, mon bra ne, uściśnij mię!

A gdy Kranicki dłngo trzymał go w objęciu,

mówił:

—

L a ! L a ! daj pokój żalom. Jnż jakiś przed

wieczny poeta napisał, że człowiek, to cień, któ

remu śnią się cienie. Śniliśmy się sobie, mon bon!

Jedyne lekarstwo: żartować ze wszystkiego i —

vogue la galaret

I z temi słowami wszedł do przedpokoju, a gdy

wkładał paltot, baron mówił:

—

Nie, to nie może pochodzić z Miśnii, ani

być z 1709 rokn. To znacznie mniej stare. To

pochodzi z fabryki ilmenanskiej.

—

Jakto? Czemuż jnż lepiej nie powiesz, że

z frankentalskiej.

Baron, oglądając się za swoją laską, zau

ważył :

— Jest na tak dawną datę zbyt gładką i po

łyskującą.

Maryan, z ręką położoną na klamce, odpowie

dział:

—

Polerowana agatem....

I wyszedł. -

Baron zaś próg przestępując,

zaczął:

—

A co do tych czerwono - brnnatnych bis

kwitów....

Drzwi się zamknęły, głosy umilkły. Kranicki

dość długo jeszcze stał w przedpokoju, aż zwró

cił się kn salonikowi, szepcąc:

—

,Polerowana agatem...3 nBiskwity..." i ko

niec !

W kika minut potem, w tureckim szlafroka

z połataną podszewką i wystrzępionymi rękawa

mi, leżał na szezlongu, naprzeciw kolekcyi fajek,

i w głębokiem zamyśleniu złotą papierośnicę

w palcach okręcał. Daremnie Klemensowa nama

wiała go, aby zjadł trochę ,,arabskiego" pasztetu

i wypił kieliszek likieru; próbował, ale nic przeł

knąć nie mógł. Gardło miał ściśnięte żalem, tonął

we wspomnieniach. Zupełnie dotykalnie czuł owie

wający go podmuch zimnego wiatru. W sposób

ten dmuchał na niego czas - psotnik straszny,

OddzielneNra Czasu, o ile zapM °ntarc^w ^Kr^kl^pó SoTal* ° godlinie 6 ^»ozorem.

*U,. iM,

,,Czat" ż .

..b,«,,

blerackSSStf

Preuumerata wynosi:

* m i e j s c u ................................................................................

jna%?tyrokna kwartał na 1 miesiąc

Pnczts w państwie austryackiem

. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

T:?or-i

10 kor.

3 kor. 60 hal.

niemfeckiem

.......................

kor

12 kor.

5kor.—

ao Włoch, Francyi, Anglii, Belgii, Sawajcaryi Tur’

14 kor’

5 kor’ 60 hal

0yi i innych państw, należących do związku pocztowego

64 kor

ik t,,

p,enoaserotę przyjmuje siętylko od 1 do ostatnie«« doi_

Preiaaeratę priyjaiją:

AdministraoyaCzasu w Krakowie i urzędypocztowo. Hlejuow. prenameratę księgarnia

S. A . Krzyżanowskiego, handel Stanisława Karlińskiego w Sukiennicach, handel Kretschmer*,

biuro dzienników Hopcasa i Salomonowej, główna trafika. - O

. tOHeals przyjmuje się za opłata

od miojsoa wiersza drobnym drnkiem za pierwszy raz 20 hal., za każdy następny po 10 hal., układ

tabelaryczny, cyfrowy, skomplikowany pierwszy rac po 40 hal., naatępny po 10 hal. - l a d n l a a s (na

3 stronie) od miejsoa wiersza drnkiem drobnym po 60 hal. za każay raz. - O

. tonenla1prenu

m e r a tę przyjmują: w e L w o w ie binra dzienników L. Plohna, A. Olszewskiego, oentr. biuro ogłoszeń

ul. Kopernika I. li; w P a ry ż a wyłącznie p. Adam rue de Varenne 38, (prenumeratę p. W . Raczkowski

Courbevoi pod Paryżem rue du Chemin de fer 44); w W ied ni a Haasenstein A Vogler (takie

w Hamburgu, Frankfurcie n. M,, Berlinie, Lipskn, Bazylei i Wrooławin), A. Oppelik, R. Mosse (takie

w B erlinie, Hamburgu, Monaohmm i Norymberdze), H. Schalek, M. Dnkes, J . D anneberg, H. F ried

(tylko prenumeratę H. Goldsohmid AComp.); w Frankforole n. 31. G. L. Daube AComp.

BST" Za każdą zmianę adresu dopłaoa się 40 hal. " V S

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction