Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 681 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner 100.

Kraków, Wtorek 2 Maja 1898.

Rocznik XLV1.

Prenumeratę przyjmują:

Administracya Czasu »v H rakow ie i urzędy pocztowe. JTIiejscown p re n u m e ratę księgarnia

S. A Krzyżanowskiego, handel Smidowicza w S ukienuicach, biuro dzienników Herza plac Maryacki

1. 9, handel Bajera ulica Grodzka, główna tratika róg Rynku i ulicy sw. Jana, handel Kretschmera

w Rynku gł.

—

Ogłoszeniu (inseraty) przyjmuje się za opłatą od miejsca wiersza drobnym dru

kiem (petitem) za pierwszy raz 10 cnt., za każdy następny po 5 cnt. - \adcslanc (na 3 stronic)

od miejsca wiersza drnkiem drobnym po 30 cnt. za każdy raz — Ogłoszenie * prenum eratę

przyjmują: w e L w o w ie biuro dzienników ulica K arola Ludwika 1. 9, centralne hinro ogłoszeń ulica

Kopernika I. li; w ł ”uryżu wyłącznie p. Adam rue du h’our 52, (prenumeratę p. W Raczkowski

Courbevoi pod Paryżem rut du Chemin de fer 44); w W ied niu pp. IlaaBeustein fc Vogler (także

w Hamburgu, Frankfurcie n. M., Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A. Oppelik, R. Mosse (także

w Berlinie, Hamburgn, Monachium i Norymberdze), H. Sclialek , M. Dnkes, J. Danneherg, łh Friedl,

(tylko prenumeratę pp. H. Goldscbmidt fe Comp.); w K raaikturcie n. 11. G. L . Daube Comp.

h llH rszauie przyjmują ogłoszenia pp. Reichman i Frendler, biuro ogłoszeń przy ul. Senatorskiej

Czas odnowićprzedpłatę,

która wynosi:

W miejscu

na Maj .....złr. 1 8 0

Od1Majado 30Czerwca ...

360

(Na żądanie odsyłanym będzie dziennik

do domu za odpowiednią dopłatą).

Z przesyłką pocztową w państwie

Austryackiem na M aj.............złr.

2-50

Od1Majado 30Czerwca ...

4-—

Z przesyłką pocztową w państwie

Niem ieekiem na M a j ...................... marek 6

Od1Majado30Czerwca ...

«10

W Podgórzu przyjmuje przedpłatę na

Czas księgarnia Władysława Poturalskiego.

Prenumerata liczy się tylko od

pierwszego do ostatniego dnia w inósiącu.

14raków 1 maja.

Otrzymaliśmy z Rzymu z poważnego źró

dła dwa listy, z których pierwszy dziś o

głaszaray :

Rzym 26 kwietnia.

Skończyły się uroczystości z powodu srebrnego

’wesela króla H umberta; cesarstwo niemieccy wy

jeżdżają do Neapolu, inni książęta rozjeżdżają się

każdy w swoją stronę, tłumy Włochów przyby

łych z ciekawości tłoezą się do wszystkich pocią

gów. Chwila sposobna, żeby się zastanowić nad

znaczeniem tych dni.

Niezaprzeczenie wielka i nadspodziewanie po

wszechna manifestaeya dworów europejskich na

rzecz królestwa włoskiego: sankcya uroczysta, dana

mu publicznie przez wszystkich królów świata.

Nie można nie widzieć i nie przyznać, że tkwi

w tem niemała k,orzyść polityczna dla Włoch.

Wszystkie trony i korony stawiły się w komple

cie, spełniły akt żyi zliwości i uszanowania wzglę

dem monarchii sabaudzkiej, przeniesionej n a grunt

rzymski. Były podobno usilne starania, by uprosić

królową angielską, iżby z Florencyi dojechała do

Rzymu; to się nie udało — ale dwór angielski

reprezentowany był przez jedynego syna następcy

tronu, przyszłego następcę — d wór rosyjski, przez

brata eesarza. Dwór austryacki zrobił to, co jako

sprzymierzony zrobić musiał, a najmniej jak zro

bić mógł, kiedy przysłał arcyksięeia, najbliżej

spokrewnionego z królem Humbertem, dalej z ce

sarzem Franciszkiem Józefem; ale reprezentowany

był i on. Jedyne wielkie mocarstwo, które się

wstrzymało od wysłania umyślnego reprezentauta,

tylko zwyczajnego posła umocowało do złożenia

życzeń, to Francya. Czy dlatego, że jako Repu

blika, nie chciała się kwapić na manifestacyę rao

narchiczną? Prędzej może dlatego, iżby w Waty

kanie zauważono i zanotowano jej wstrzemięźli

wość. Okazując się zimną względem królestwa

włoskiego, F ra n cja spodziewa się ująć sobie Pa

pieża i zrobić go jed ną cyfrą w swoich wyracho*

waniach, odwrócić stanowczo od państw trójprzy

mierza, a wyzyskiwać w duchu swojej i rosyj

sk iej polityki, nad czem p racuje usilnie od lat

co najmniej pięciu.

W Watykanie ten zjazd świetny, te obchody i

festyny huczne, naturalnie nie mogły być milemi.

Najbardziej podobno zabolał tam p rzyjazd arcy

księcia Rainera, jakkolwiek byl najchłodniejszym

z możliwych aktów grzeczności, a był koniecz

nym. Ale jeżeli pewien niepokój w Watykanie

jest zupełnie zrozumiały, to dziwniej wydaje się

niepokój u Włochów i gorliwych stronników dzi

siejszego stanu rzeczy. W dziennikach oczywiście

nie odzywa się on wcale, a w opinii w ostatnich

dniach jest nieco zagłuszony rewiami, paradami,

balami, turniejami, wiwatami po ulicach. Niemniej

w rozmowach z Włochami słyszy się wyraźnie

ten ton niepokoju, zniechęcenia, jakiejś nieufności

do siebie. Dlaczego? Cudzoziemcowi trudno to

zrozumieć. Kraj najszczęśliwszy na świeeie, łatwo

i lekko doszedł do celu swoich marzeń, do stano

wiska wielkiego mocarstwa; zdawałoby się, że

teraz tylko korzystać z tego szczęścia, rozwinąć

skrzydła i lecieć coraz wyżej, do świetnych prze

znaczeń w przyszłości. Ale Włosi odpowiadają na

taką uwagę, że ich skarb w stanie opłakanym,

że bez miary, bez wyboru, bez planu, chcieli na

raz przedsięwziąć i wykonać więcej, niż mogli

ze względu Da swoje siły i środki; że rola wiel

kiego mocarstwa zawróciła im głowy, podnieciła

miłość własną i próżność, a skrzywiła sąd; że

wreszcie nie m ają ludzi, nietylko zdolnych ludzi

politycznych (snkcesya po Cavourze popada w ręce

coraz bardziej niendolne), ale prostych porządnych

ludzi, poważnych i godnych zaufania, czy to w po

lityce, czy w administracyi, czy w rzeczach linau

sowyeh i przemysłowych. ,,Jesteśmy jak koń, który

wprawdzie dobiegł do metyu — mówił jeden Włocb

bynajmniej nie czarny — ,,ale tym biegiem tak

się z sił wyczerpał, że już z niego nie nie bę

dzie."

Przypnściwszy nawet, że to słowa pessymisty

(co być może), to zaprzeczyć nie można, że

w ogóle jest takie zniechęcenie i nieufność do

siebie samych. Niespodziewany i świetny sukces

przyjazdu wszystkich królów, cieszył Włochów i

pochlebiał im; nie dość jedn ak , by uśpić trzeźwy

zmysł praktyczny i troskę o jutro. ,,Co to będzie

kosztowało!— co to będzie kosztował»!— po

wtarzali — a nasze finanse w takim złym stanie!"

Cudzoziemcowi, k tóry nie może zrozumieć tego

stanu usposobień w szczęściu tak wyjątkoweni,

bezprzykładnem może w historyi, nasuwa się sa

ma z siebie uwaga, że zachować rozum i zimną

krew w szczęściu, musi być jeszcze trudniej, niż

w przeciwnościach. Ta narodowa i patryotyczna

próżność, ta przecbwałkowa grandiloąuentia, na

którą skarżą się dziś sami, że im kazała podjąć

więcej rzeczy naraz, niż wykonać mogli i po

pchnęła do wielu politycznych błędów (naprzy

kład do mezręezuego, a prawie umyślnego popsu

cia stosunków z Francyą), ta tłumaczy się psy

chologicznie zawrotem głowy, tem co się nazywa

Grossenwahn. Ale brak ludzi, na który się skarżą,

i to gwałtowne, a już bardzo widoczne przeobra

żenie stosunków społecznych, które na politycz

nych łatwo odbić się może w swoim czasie, to

już jest jedy nie i wyłącznie skutkiem drogi, po

której Włochy do swego celu dążyły i doszły.

Przymierze z rewolucyjncmi siłami dopomogło

domowi Sabaudzkiem u do zjednoczenia Włoch i

wprowadziło go do Kwirynału. Ale do ustalenia

i zakorzenienia monarchii, do oparcia państwa na

stałej równowadze, przymierze to nie pomoże

Przedewsz) 8tkiem sprzymierzeniec każe sobie (jak

słusznie) j)łacić za swoją pomoc. Zatem na żabo

rze Rzymu nie dosyć; trzeba zmienić, przewrócić

do góry nogami całą dawną chrześciańską pod

stawę społeczeństwa. Królestwo opierać się temu

nie miało mocy, ani może chęci; zabór dóbr ko

ścielnych, k a sa ta klasztorów były n a razie bardzo

dogodnym środkiem do łatania finansowych defi

cytów. Doktryna liberalna domagała się dalej

zniesienia ordyD acyj, i zniosła je. Wielki tryumf

dla rewolucyjnych idei i nadziej, ale dla Włoch

korzyść mała, a dla króla szkoda wielka Te

ogromne majątki, te pozycye, największe w enro

pejskim świeeie, trwały od upadkn państwa rzym

skiego i były integra!uą częścią społecznego or

ganizmu Włoch. Dziś ich zabrakło. Przez to kró

łowi zabrakło tego punktu oparcia, jaki mógł zualeść

w tych wielkich fortunach i wpływach. Krajowi

zabrakło sposobu utrzym ania niezmierzonej masy

zabytków i ozdób bez kosztu z kieszeni ludzi

prywatnych. Nietylko włoska cywilizacya i dobrze

zrozumiana my śl narodowa, ale sama nawet marna

korzyść pieniężna traci nieobliczenie na upadku

wielkich fortun. Ordyost na ogromnym majątkn

utrzymywał pałace, galerye, muzea, które co rokn

ściągały tłnmy ludzi i mnóstwo pieniędzy. Po po

dziale m ajątku, jego synowie już tego robić nie

zdołają Parlam ent wprawdzie przypomina dawne

praw a papieskie przeciw sprzedaży dzieł sztuki,

a sąd skazuje na kary za przestąpienie tego p ra

wa, jak się stało z księciem Sciarra. Ale ci J)a

nowie odpowiadają na to, że prawa mogły n akła

dać im obowiązki, kiedy im zostaw iały środki do

wykonauia obowiązku: dziś prawo takie nie ma

sensu i jest niesłnsznem.

,,Jeżeli rząd nie chce,

żeby obrazy i posągi wychodziły z Włoch , niech

je od nas kupi, ale nłe może nam zakazywać

sprzedaży, kiedy ona nam potrzebna."

Mają siu

szuość. Człowiek wzłych interesach, kiedy ledwo

ma z czego żyć i opędzić się dłużnikom, a na

ścianach swego domu widzi miliony nieprodukcyjne,

niedziw, że zdejmuje obrazy ze ścian i sprzedaje,

a kupuje sobie spokój, czasem odzienie i żywność.

Skutek będzie ten, że zakaz wywozu prędzej lub

później będzie musiał być zniesionym , a to, co

było chw ałą Włoch, rozejdzie się do Ameryki, do

Rosyi i do żydów.

Rzym, jak zewnętrznie, tak i społeeznie i towa

rzysko zmienia się, kosmopolity/uje, a nikt nie

znajduje punktu oparcia, żeby się na tej równi

pochyłej zatrzymać. Obywatele chcieliby zualeść

go w królu, aie nie zn ajdują, bo król jest zależny

od parlamentu. Król eheiałby go zualeść w parła

niencie, ale nie może, bo parlament składa się

z samych żywiołów liberalnych i rewolucyjnych.

Jedne rozumieją tylko swoje teorye; drugie zno

szą króla do czasu. Król pragnąłby jakiejś wię

kszości statecznej, choćby katolickiej w parlamen

cie: alb tej nie dopuszcza reguła Piusa IX, przez

Leona XIII utrzymana w mocy: ne eletti, ne elet

to ri. ,,Tą zasadą Papież mnie podkopie i obali"

żali się król Humbert przed zaufany mi; ale pie

ma dość odwagi i siły na 10, by Papieżowi umo

żliwić cofuięcie tej reguły. Z tego wynika, że par

lament, administracya, zwłaszcza skarbowość, są

w ręku dawnych rewolucyjnych sprzymierzeńców

Piemontu, a wskutku tego trwale przeobrażenie

Piemontu w królestwo włoskie wydaje się samym

Włochom niebardzo pewne, prawie zagrożoue.

Z drugiej strony katolicy, zawsze wskutek tej

samej zasady, znajdują się częstokroć w położ.eniu

nader przykrem. Albo muszą być nieposłuszni Pa

pieżowi, albo nie wiedzą, eo począć z synami,

którzy coś robić i czeiuś być pow inni, lub muszą

służyć w wojsku , w sądownictwie, w ad ministra

cyiit.(l.

Do tych powodów dodać jeszcze inwazye ludzi

małego talentu, a niepewnego charakteru na wszyst

kie posady i miejsca, wyzyskiwanie tych miejsc

bez pndoru, a niezawsze hez skandalu, a znajdzie

się w przybliżeniu powody tego niepokoju i nie

ufności do siebie samych, w jakiej zn ajdują się 10

zumni i patryotyczni Włosi.

Z rozmowy cesarza Wilhelma z Papieżem skutki

pokażą się zapewne kiedyś; dziś korespondent

dziennika nie wie o niej nic, a jeżeli o niej pisze,

to udaje i tumani czytelników. Z bytności cesarza

Wilhelma w Rzymie, korespondent dziennika pol

skiego ma do zapisania jeden fakt dziwny. Że na

śniadanie w poselstwie niemieekiem zaproszono

czterech kardynałów, to rzecz zupełnie naturalna.

Ale że między tymi czterema był właśnie kardy

nał Ledó chow sk i, to już dziwniejsze, bo konie

cznem oczywiście nie było. Dalej, że przy tem

śniadaniu kardynał siedział po prawej ręce cesa

rza, to może tylko skutek jego godności naczel

nika Propagandy. Ale że mu cesarz dal na pa

miątkę swoją miniaturę (oprawioną w tabakierkę)

i że go zapraszał do Berlina, tego już żaden wzgląd

et) kiety nie nakazyw ał. Czy tą Uprzejmością

szczególną dla byłego Arcybiskupa gnieźnieńskiego

i więźnia z Ostrowa, cesarz chciał zrobić przyjc

inność księciu Bismarckowi ? Jeżeli tak , to wątpi

my, czy trafił do celu.

Przegląd polityczny.

Do lolit. Corr. donoszą z Petersburga: rOdwie

dżiny, któremi cesarz Franciszek Józef zaszczycił

p. Giersa, zrobiły w stolicy Rosyi najlepsze w ra

żenie. Jakkolwiek zarówno opinia publiczna, jak i

kola urzędowe, dobrze sobie z tego zdają sprawę,

żc ta nadzwyczajna grzeczuość nie miała żadnego

politycznego celu, to przecież odczuwają, że krok

ten jest niezaprzeczoucm świadectwem dobrych

stosunków Rosyi z Austryą, a zatem może być

uważanjm za nową gwarancyę utrzymania pokoju

Odwiedziny u Giersa dlatego zwłaszcza wywołały

wielkie zadowolenie w Petersburgu, ponieważ na

stąpiły prawie bezpośrednio po posłuchaniu, udzie

lonem przez cesarza prezesowi bułgarskich mini

strów Stambulowciwi, który to fak t dal powód ro

syjakiej prasie do niekorzystnych komentarzy o

kierunku anstryackiej polityki". — Jakkolwiek po

wyższe wywody półurzędowego organu z odle

głych stron są datowane, mimo to rzucają one

pewne, dość autentyczne światło na wizytę eesa

rza u Giersa, która nietylko w Rosyi dala powód

do różnorodnych tlómaezcń i komentarzy.

Dzienniki niemieckie ponownie donoszą, że ukła

dy, toczące się pomiędzy ceutrum a kanclerzem

nie doprowadziły do żadnego rezultatu, że zatem

należy oczekiwać rozwiązania parlam entu natych

miast po głosowaniu nad ustawą wojskową, czyli

w końcu bieżącego tygodnia. Przyczyny niepowo

dzenia tych nkladów szukać należy przedewszyst

kicm w niemożności uzyskania jakichkolwiek pod

staw do kompromisu. ,,Kanclerz — pisze F reisin -

nige Ztg — jest jako wojskowy z powołania tak

przekonanym o doskonałości rządowego przedło

żenia , że ogólne, polityczne względy nic u niego

nie znaczą. Dotychczas oddawał się on niezmier

uyni złudz.eniom eo do usposobienia parlamentu

Nowe wybory przekonają go dotkliwie o pravvdzi

wein usposobieniu niemieckiego ludu."

Spraw o

zdanie o ustawie wojskowej, złożone przez depu

towanego Grobera w prezydyum parlamentu, obej

muje wiele zajmujących i zupełnie autentycznych

iuformaeyj, które bynajmniej nie przyczynią się

do zjcdn auia przyjaciół dla rz.ądowych projektów.

Dowiadujemy się ze sprawozdania, że wydatki na

cele wojskowe wzrosły w Niemczech od r. 18(9

do 1893 z 3 6 !;384.000 marek do 585,298.000 ni.,

budżet zaś marynarki wzrósł w przeciągu osta

tnieh 20 lat z 25,969 000 do 88,853 000 marek.

Jeszcze jaskrawsze są cyfry, odnoszące się do

długów państwowych Niemiec. Wynosiły one w r.

1877 zaledwie 16,338.000 m arek, a oproceutowa

niejch wymagało rocznego wydatku 67.026 marek

Obecnie dlng państwowy wynosi 1,755.542.000 raa

1rek a procenta pochłaniają rocznie 65,675 000 m.

,,l pomimo to — pisze Germania — ustawa woj

skowa, o której olbrzymia większość ludności nie

chce wiedzieć, w k łada na biedny lud roczny cię

żar 75 milionów marek, nie mówiąc już o podatku

krw i, który wiele tysięcy młodych ludz.i oderwie

od prac, a rodziny ich pozbawi utrzymania!" Tym

czasem narodnwo-liberalna prasa, która z zadzi

wiającą wytrwałością prowadzi kampanię za usta

wą wojskową, nie może wyjść z podziwienia i

przestrachu, z. powodu bytuości cesarza Wilhelm aII

w Wa ykanie, a zwłaszcza z powodu jego rozmo

wy z kardynałem Ledóchowskim. i domaga się

nieustannie autentycznych doniesień o słowach, wy

powiedzianych przez cesarza do daw nego a rcybi

skupa gnieźnieńskiego. Pólurzędowa N o rdd . Al!g.

Z tg omawiając to życzenie, robi taką uwagę: ,,Nie

wiemy, czy ma ono widoki urzeczywistnienia i

notujemy rozdrażnieuie wymieniony cli dzienników

jak o charaktcrystye/.nc dla politycznego nastroju

chwili." Ta lekceważąca wz.mianka gniewa nie

zntiernie Koln . Ztg, która twierdzi, żc rz,ąd wido

cz,nie nie z,na usposobienia ,,lepszych" klas narodu

niemieckiego.

—

Co do parlamentu, to ten jest

niewątpliwie opozycyjnie nastrojony. Dowodem

tego były takż,e obrady koiuisyi petycyjnej n ad

petycyami, dotyczącemi niemiecko rosyjskiego tra k

tatu handlowego, l ’ochodzily one w znacznej c/.ę

śei od agraryu8zów i domagały się odrzuceuia

traktatu. Jeden z członków kornisyi postawił wnio

sek, aby pctycye odstąpić kanclerzowi ,,do uwzględ

nienia-1. Wniosek ten, wymierzony wprost prz,e

ciwko rządowi i tocz,ącym się układom, został

wprawdzie odrz.ucony, ale tylko równością gło

sów. I tutaj decyzya spoczywa w rękach centrum;

nic więc dz,iwuego, że rz,ąd pragnie to potężne i

solidarne stronnictwo prz,ejednać i pozyskać.

Ludz,iom, którz,y usiłują spokojnych robotników

oderwać w dniu dzisiejsz.ym od ich zajęć i zaba

wić czy obalamucić dem onstracyą, zapewue nie

niebezpieczną, ale ziipełuie nicpotrzebuą, trzeba

prz,y p o m nieć, że naw et prz,ywódcy socyalistów

niemieckich zupełnie inaczej się zapatrują na ob

chód 1 maja. Między innymi Liebkneeht wyjaśnia

odnośne uchwały socyalistycznego kongresu pary

skiego w 1889 r. ,,Byłem — pisze on — prez.esem

tego kongresu i wiem , że nie było tam wcale

mowy o świątkowaniu w dniu 1-sz.ym maja; gdyby

zaś wniosek jaki w tym duchu był postawiony,

wystąpiłbym stanowczo przeciwko niemu. W nie

których miastach powstało muiemauie, że robotni

cy powinni w dnin lsz.ym m aja wstrz.ymać się od

pracy. T akie jed n ak ogólne bezrobocie byłoby tyl

ko samobójczą niedorz,ecz.nością." Oczywiście nie

chodzi nam o ,,powagę" Liebknechta i jemu po

pobnycb — chcemy tylko zwrócić nwagę naszych

domorosłych agitatorów, ź,e projektowane przez nich

majowe he/.robocie je st ich oryginalnym pomysłem,

który nawet z. socyalno - demokratycznego punktu

widzenia trzeba naz,wać ,,niedorzecz.ny ni".

Sejm.

Na ostatnieni posiedz,eniu Sejm u, którego prze

bieg znany jest dokładnie czytelnikom naszyn

z, obszernej depeszy sobotuiej, wesz,ła na porz.ądel

dzienny douiosła sprawa reformy ustawy gminnej

Porusz,oną ona z,ostała wnioskami posłów Pilati

T Katowskiego. Pragniemy więc d/.iś bliżej zaz.na

jomić czytelników z. treścią tych wniosków-, ora

z poglądami i dążeniami, jakie obaj wnioskoda

wcy zaznacz,yli, motywnjąc wyczerpująco swoj

projekty.

Wnios ek posła Piłata opiewa:

,,Zważywszy, że potrzeba reformy organizaey

gminnej na wsi jest pilną i coraz staje się pil

niejs/-ą, gdyż, jak powszechnie wiadomo i jal

Na kresach lasów.

0|)Owia«lHiiie wyi;uuiiea.

(*fi)

Napisał

Stefan \abram .

(Ciąg dalszy).

XIII.

Paweł sp ał, a komary brzęczały mu nad uchem.

Daremnie przez sen opędzał się od nich i nie ba

cząc na gorąco, nakrywał kołdrą na głowę, za

wsze znalazły sobie jakiś otworek, jakąś maleńką

dziureczkę, którędy dostawszy się do ciała, ką

gały niemiłosiernie. Doprow adzony do_ roz,paczy,

zerwał się i usiadł na pościeli. W urasie było pu

sto i cicho; n a kominie ogień przygasł, a komary

chmurą płynęły przez odsłonięty otwór w szczy

cie. Na drewnianym h ak u , nad dogasającem ogni

skiem , wisiał p arą buchający wyczyszczony czaj

n ik miedziany, obok niego kocioł żelazny, równie

starannie wyczyszczony. W izbie panował porzą

dek i uroczysty nastrój — od gości; widna była

chęć nietylko dobrego przyjęcia, ale i usunięcia

mu z przed oczu wszystkiego, coby mogło wstręt

łub przykrość sprawić.

Jak tylko się poruszył, stary Mateusz uchylił

skóry, zakrywającej wejście i wsunął głowę do

izby, jednocześnie zajrzały z nim do w nętrza i

złoto i błękit dnia pogodnego.

—

Już, wstajesz? tak prędko? A powiadali, że

lubisz spać.

—

Komary.

—

O tak! to prawda. Nie ustawa. Uch! —

krzyknął i zamachnął się na lecące przez otwarte

wejście owady.

—

A gdzie Ujbanczyk?

—

Poszedł sieci oglądać. Myśmy też wyszli,

żeby ci nie przeszkadzać. Spać potrzebujesz, mło

dy jesteś!

Stary przysiadł na zydelku i gwarzył coś długo,

ale Paweł niewiele z tego rozumiał; ziewnął, prze

ciągnął się i począł ubierać się szybko. Gdy przy

sz-ło do mycia się, a stary, zaczerpnąwszy wody,

chciał inn polać na ręce , Paweł potrząsnął głową

przecz.ąco: Nie trzeb a, pójdzie nad rz.ecz,kę; chce

obejrzeć okolicę i poszukać Ujbanczyka, chce zo

baczyć, jak sieci zarzuca, bo tego jesz,cze nigdy

w życiu nie widział. Stary kiwnął głową i wska

zał, w którą stronę ma się udać.

Komarów na dworze było znacznie m niej, niż

w izbie, gdyż wiatr dość jeszcze silny, rozpędzał

je , a npał osuszał im skrzydełka, ale w chło

dny m , z,acisznym parowie rzeczki całe ich pułki

obstąpiły znów Pawła. Schylił się więc i twarz,

trzym ając nisko nad zw ierciadlaną powierzchnią

wody, szybko lał jej strumienie na rozpaloną gło

wę. Brala go w ielka ochota wykąpać się w rzeczce,

ale nim się namyślił, już nie był sam w parowie.

Zdała na jasnem tle zlekka marszcz,ącego się prą

du trzepotała się, uderzając długiem wiosłem, gięt

kieni jak skrzydło szklarki, mała łódeczka, sama

jak szklarka lotna i chybka; sunęła, zdawało się,

nie dotykając wody. Paweł zachwycony tym wi

dokiem, zapomniawszy naciągnąć siatki, czekął,

aż podpłyuie Ujbanczyk, którego dużą głowę

w ezerwouej chusteczce, zawiązanej pod brodą,

poznał był zdaleka. Jak ut, nie spiesząc się, po

woli walczył z prądem , przeciw któremu pły nął;

dopiero u brzegn łódż rozpędził.

—

Nie tykaj, nie tykaj 1 — krzyknął, gdy Pa

weł chciał mu pomódz i statek tuż u brzegu pę

dzący powstrzymać.

Łódż jak rozigrana ryba wyskoczyła do poło

wy na mieliznę, Jak ut stął na niej z wiosłem do

góry wznie8ionem.

—

My tak zawsze — wyrzekł z uśmiechem —

my tak zawsze. Prawda, pięknie?

Ostrożnie wyszedł na brzeg i pirogę wyciągnął,

poczem wyjął z niej pek sieci i wiązankę szczu

paków.

—

A to — dodał uroczyście, unosząc do góry

dużą, srebrną rybę ze złotemi oczami — to dla

ciebie. Bóg mię wysłuchał. Ta ryba rzadko się

teraz łapie; później będzie jej dużo, ale teraz nie

trafia się. A j a słyszałem , że ty sz,czupaków nie

znosisz,, że cię od nich nudzi i głowa boli.

—

Zkądżeś ty słysz,ał? Przecież nigdzie nie

chodzisz?

—

O, g adają! wszystko gadają — rz.ekł taje

mniczo.

-—

Ale nie dz,iw, że nie znosisz: dz,ień

w dzień szczupak i rano i wieczorem i na obiad:

szczupak, szczupak i tylko sz,czupak 1 Od takiego

jadła i my chudniemy. Ale zkądże wziąć co in

nego, kiedy taka nasza przyroda.

—

Ano, poczekaj, urodzi nam się jęczmień, to

się wszystko odmieni — żartobliwie pociesza! go

Paweł, pomagając mu nieść ryby i sieei.

—

To prawda! — zaśmiał się chłopak rado

śnie.

Może wskutek jednostajności Andrzejowej ku

chni, srebrno-łuska ryba, ngotowana po jakuckn,

to jest bez soli i bez żadnych przypraw, wydała

się Pawłowi smaczniejszą nad wszelkie, kiedy

kolwiek w życiu kosztowane rybne potrawy. Zjadł

jej porządny kaw ał, ku wielkiemu zadowoleniu

starego Mateusza, który wciąż go zachęcał, mó

wiąc :

—

Jedz,, jedz chłopcze! Dazbytkowaliście się

wczoraj niemało.

Po śniadaniu poszli budować ogrodzenie. Przy

pracy i gawędzie czas im zszedł do obiadu.

—

No, teraz niech czeka! — zawołał Ujban

czyk, kiwając głową przy odejściu.

—

Nie prędko

Paw le, przyjdziesz pewnie odwiedzić naszą sierotę!

Andrzej wyzdrowieje, łódż zabierze i będzie tu

siedział — rzek ł z niechęcią.

—

Jakto, tu? u was?

—

Nie, nie u nas... rozumie się, nie u nas,

u Lelii! — rozśmiał się chłopak.

Paweł umilkł. Płynąc w tę strouę, pamiętał

o dziewczynie, miał wielką ochotę ją zobaczyć,

ale się wstydził powiedzieć o tem Jakutowi. Ten

jednak sam się tego domyślił.

—

Chcesz, pojedziemy do niej po obiedzie. Ona

z,tąd niedaleko.

Paweł kiwnął głową. Na obiad podano staran

nie przyrządzone, świeże, wybornie usmażone

wnętrzności szczupaka. Paweł lubił nawet tę część

ryby, ale jadł mało i był zamyślony. Pewność, że

wkrótce ujrzy wiotką, powabną postać tej leśnej

rusałki, w takich, jej odpowiednich, romantycznych

nieco ramkach, budziła w nim niepokój i po/,ba

wiała go apetytu, choć się za to na siebie gnie

wał. Próżno Ujbanczyk silił się go rozruszać, po

dal mu wreszcie kaw ałek zmiętego papieru, zło

żonego w kształcie listu, na którym krzywo i nie

czytelnie nakreślone były następujące wyrazy :

Ja pa Na baRzo kocham inorodziec Dziurdziej

skiego ułasu, kangulapskiego noslego rodu Nie

dźwiedzia Ujbanczyk Mateuszowicz frojimow.

Paweł przeczytał i nśmie( linął się blado.

A ty mię kochasz,? - Bp}tał go Juknt, przy

milając się, jak kobieta.

—

Dlaczegóżbym cię kochać nie miał! Tyś

poczciwy 1

—

Ja poczciwy, i zawsze prawdę mówię...

i chcę być jeszcze lepszy — dodał ż przechw ałką,

a odgadując powód zamyślenia przyjaciela, ode

zwał się z westchnieniem:

—

No cóż? jcdziemy? Czy jak? Zbieraj się!

Wesołość odzyskał Paweł dopiero n a łodzi

wśród rzeczki, która w promieuiaeh prosto nad

jej parowem wiszącego słońca, niepocięta żadne

mi cieniami, jaśniała wśród zielon} ch parowów,

jak jedn olita struga złota. Otoczeni podwójną

chm urą komarów i palącego się w kociołkn l’a

wła dymokuru, płynęli czas jakiś w milcz,eniu

obok siebie, ja k pa ra kurcząt. Wiosła, niezawsz,e

w takt uderzające, zaczepiały się o siebie, aż

zniecierpliwiony Ujbanczyk zrzucił siatkę, da uą

ran przez Pawła, i podając ją na końcu wiosła,

zawołał:

—

Na, weż swoją budę, ani słyszeć, ani

widzieć.

—

A komary? Nie boisz, się?

—

Czego mam się bać? Zawsze, jeżeli nawet

złożyć je wszystkie do kupy będzie mniej, niż ja

jeden.

Już leci u wschodu,

Dziób ostrząc cieniutki,

A nieba dosięgnąć mogący,

Na skrzydłach z kryształu

Czarniawy, drobniutki

Eksiekiu, ’) latawiec szumiący!

*) Eksiekiu — ptak bajeczny.

Przyleciał, zabrząknął

Jak chińskiej dziewczyny

Z srebrnemi dzwonkami nożyczki

I zniknął wśród trawy szumiącej dolin

A u nas ... ’rozdęło policzki!

z,aśpiewał i rozśmiał się: Cha, ch a! Zgadnij, zgii

dnij cudzoziemcze 1

—

Kiedy nie rozumiem! Przetłumacz, a moż

zrozumiem.

—

Nie e! po rosyjsku nie wyjdzie. Lepiej wies

co, będz,iemy się ścigać. Zgod a?

Paweł, którego wczorajsz,e zdziwienie Matenszs

że w bnr/.ę z.dołał przepłynąć jezioro, zrobiło z,:

rozumiały m, zgodz.ił się chętnie. Lecz Ujbanczy

kilku silnemi uderzeniami wiosła wyprzedził g

natychmiast, daleko zostawiając zd sobą; poczer

łódż chyżo na jednein miejscu jak frygę z,wróci

i ku niemu przeciw prądowi podpłynął. Lekk:

z,wrotna, najm niejszemu ruchowi wioślarza posłr

szna łódeczka, sunęła szparko i wdzięcznie ; zdt

wała się nie płynąć, a trzepotać po wodzie, lc

dwie iei tykając, i rwać się w- powietrzu do lott

—

Jak ptak — wolał Paweł w uniesieniu, wy

chyłając się z poza kłębów dymu, by lepiej śl(

dzie za ruchami przeciwnika.

—

Ech, nie to! nie to! Gdybyś ty zobacz}

Dżjankę, tobyś wtedy powiedział, że ptak. Ou ns

prawdę łódż z wody porywa, a płynie tak szybk(

że i ryba, myślę, przed nim nie ucieknie.

—

A gdzież on teraz?

—

Na Sordaehn... a zresztą, uie wiadomo. Zt

brał się i poszedł szuk ać z,dobyczy, wróei dopier

na św. Piotra i Pawła, siano kosić. Ot, widzis;

sieci stoją - dodał, pokazując kilka rzędów żó

tych, z kory brzozowej zwiniętych pływaków, lc

żących w poprzek rzecz-ki n a wodzie.

—

Postawiła je Lelia... a tam, ot dalej, w

dzisz, i ,,zaje/.dka" Andrzeja.

(Ciąg dalszy nastąpi).

, , c :* » » 44 wychodzi codziennie wieczór, w yjąwszy uiedziele i dni świąteczne.

Oddzielne Nra Czasu, o ile zapas starczy, w Krakowie po iU cnt., z przesyłkę pocztowa 12 centów;

we Lwowie po 10 centdw do nabycia w biurze dzie .lików, przy ulicy Karola Ludwika f. 0.

Preaa ii iii erai a wynosi:

na calu rok

na kwartał na 1 miesiąc

W m i e j s c u ................................................................................

20 żłr.

5 złr.

1 złr. 80 ct.

Pocztę w państwie a u st ry a c k ie m ...........................................

24 złr.

6 złr

2 złr. 50 ct.

n ie m ic c k ie m ................................................

28 złr.

7 złr.

3 złr.

do Włoch, F rancyi, Anglii, Belgii, S zwajcaryi, T ur

cyi i innych państw , należących do związku pocztowego

32 złr.

8 złr.

3 złr.

Prenumeratę przyjmuje się tyli«» od 1 do ostatniego dnia w miesiącu.

—

lvi«ty z pie

niędzmi i _przekazy pieniężne na prenum eratę i ogłoszenia (inseraty) uprasza *się nadsyłać franco

do Administracyi Czasu w Krakowie.

—

l.isty reklamacyjne nieopieczętowane nie podlegają opłacie

pocztowej. —

List,ów niefrunkowanych nie przyjmuje się. — Rękopismow nadsyłanych nie zwraca się.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction