Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 616 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

’f " 230.

Kraków, 7 Października - Czwartek,

!lok 1880.

Przedpłata na ,,CZAS*

od dnia Igo Października 1880 r.

SBfprzesyłką pocztową w państwie

Auslryackiem :

na pól roku

na kwartał

na 1 miesiąc

zlr’ **

złr. O

złr. 2*50

Z przesyłką pocztową do Niemiec:

na pól rokn

na kwartał

2 8 marek

1 4 marek

Uprasza się o wczesne zam awianie i wyraźne wy

pisanie nazwiska i miejsca odbioru albo nadesłanie

dawej opaski drukowanej z adresem .

Prenumerata liczy się tylko od pierwszego do

ostatniego dnia w miesiąca.

Prenumeratę najdogodniej przesyłać przekazem

pocztowym.

Cena Czasu za granicą ogłoszona jeBt w tytule

każdego numeru.

n a 1 miesiąc

O marek.

Kraków 6 października.

Zbytecznie miota się stronnictwo wierno

konstytucyjne, zbytecznie gniewa się! Do

wodzi to najlepiej, iż samo czuje, że

nie ma słuszności. Miotanie się i gniewy nie

z innej pochodzą przyczyny, jak stąd, iż

Btronnictwo to wypuściło z rąk władzę.

O nic innego nie idzie. A czyja w tem wina?

Czy hr. Taaffego lub p. Dunajewskiego ?

bynajmniej; lecz samego stronnictwa, które

nie umiało byó ani zjednoczonem, ani zgo

dnem w swem łonie, które rozbiło się na

Bprawie okupacyi Bośni, którego członko

wie sami wywołali sprawę ugody czeskiej,

chcąc ją pokątnie zawrzeć i ’"które nare

szcie pobić się dało w wyborach i stra

ciło większość w Radzie państwa. Z tych

wszystkich powodów niepodobna widzieć

w sztucznej i krzykliwej agitacyi wierno

konstytucyjnych nic innego, prócz gorączko

wej chęci odegrania się. Wiernokonsty

tueyjni chcą się odegrać, a są graczami

niemiłymi, bo się gniewają. Argumentów

z ich strony nie ma, powodują się tyl

ko namiętnością, a im więcej brak argu

mentów, tern wzrasta namiętność. Nigdy

nie lekceważyliśmy sobie już nie tylko

społeczeństwa niemieckiego w Austryi, ale

nawet owego stronnictwa, które t*k długo

przewodziło w życiu parlamentarnem, i dziś

wiemy, że liczyć się z niem trzeba, ale nie

z jego kaprysami, nie z jego kobiecem

rozstrojeniem nerwów, nie z jego namię

tnościami i fałszywym apetytem, które nie

dorosły nawet do prawdziwych namiętności

politycznych i nie mają ich siły ani doniosło

ści. Naprzeciw chorobliwemu żalowi, a nieco

śmiesznej, bo zbyt spiesznej tęsknoty za

władzą której utrzymać nie umieli i jej

wygodaemi stronami które się im zbyt po

dobały, co dziś jest jedyną sprężyną działa

nia wternokonstytucyjnych, równie rząd,

jak stronnictwa przeciwne, winny okazać

stanowczość, ale zarazem spokój.

W zażartości pochodzącej w znacznej

części z poczucia bezsilności własnej, wier

nokonsty tucyjni zamiast, ż e tak powiemy,

lokalizować swoje namiętności i niechęci,

rozciągają je niebacznie do wszystkiego i

wszystkich co z nimi nie popełniali znaych

błędów. Niech się nie dziwią zatem, że w ra

zie danym znajdą wszystkich zespolonych

przeciw sobie.

Już nie tylko hr. Taaffe jest dz ś przed

miotem ich pocisków i nienawiści, chociaż

nie wiedzą, o co go, zwłaszcza ze sta

nowiska konstytucyjnego, oskarżać mają,

ale także i p. Dunajewski, który dotąd nie

miał nawet sposobności dać do poznania

za co ma wzniecać nienawiści i ściągać

na swą głowę pociski, prócz, że zajmuje

miejsce ministra. Na głośnym zje ździe

wiernokonstytucyjnych w Karlsbadzie Dr

Rusa stał się publicznym oskarżycielem p.

Dunajewskiego. I cóż się pokazało? Oto,

że jak odnośnie do całego systemu hr.

Taaffego, tak i ze względu na p. Du

najewskiego brakło argumentów, a za

stąpić je trzeba było inwektywami. T e tak

daleko zaprowadziły mówcę, iż oświad

czył, że powołanie Dia Dunajewskiego

do ministerium stało się prowokacyą dla

stronnictwa wiernokonstytucyjnego. D la

czego? Dla tego, że p. Danajewski przez

sześć lat najgrawał się z niezgody w ło

nie wiernokonstytucyjnych i że szydził

z nich. Jak gdyby to znown było winą

p. Dunajewskiego, który należał do prze

ciwnej strony, że ci panowie swojemi roz

terkami i niezgodą, dawali mu zbyt łatwą

sposobność odsłaniania ich słabych stron.

Dalej mówił Dr Russ, że nominacya p. Du

najewskiego jest prowokacją dla wierno

konstytucyjnych, bo ou stał na czele stron

nictwa, które przeciwnem było uregulowa

niu podatku gruntowego. Ale jeżeli pomi

mo tego, p. Dunajewski zostawszy mini

strem skarbu, pilnie strzeże, aby uregulo

wanie tego podatkn spiesznie nastąpiło,

czyż argument p. Russa nie zwraca się prze

ciw niemu i jego współwyznawcom politycz

nym ? bo czyż nie dowodzi, że w obozie auto

tonomicznym umieją zawsze wyżej stawi%ć

interesa państwowe nad zapatrywania stron

nicze i !akcyjne? A nareszcie czyż osta

tni argument Dra Rnssa, że p. Dunajewski

w polityce zewnętrznej zmierza do odbudo

wania Polski na rzecz Austryi, nie najwy

mowniej świadczy zarówno o płytkości sądu,

jak o egoizmie stronnictwa, w imienia

którego przemawiał. Tylko płytkością są

dów i poglądów wytłómaczyć sobie możua

mieszanie stanowiska ministra skarbn ze

sprawą zupełnie tbcą jego obowiązkom i

jego sferze działania, a tak dalece nie na

czasie, ani też w z wiązka z zatargami,

które wzniecićby pragnęli wiernokonstytu*

eyjai, że doprawdy słowa Dra Russa robią

wrażenie studenckiej elukubraeyi, nie ma

jącej nic wspólnego z przedmiotem, a za

którą do porządku dziennego należałoby go

przywołać. Ale jeszcze gorszy od tego wszy

stkiego okaznje się egoizm wiernokon

stytucyjnych, iż czynią zarzut, z chęci

rozwiązania sprawy polskiej na korzyść

Austryi i ze swojego stanowiska potępiają

taką chęć. A zatem, w bezrozumnem zaśle

pieniu woleliby, aby pracowano nad jej roz

wiązaniem na rzecz panslawizmn! Czy lu

dzie działający w tym kierunku mieliby

być ich ludźmi byle z nimi w Izbie gło

sowali, a krzeseł ministeryalnych nie zaj

mowali? Kto głośno a raczej krzykliwie

móf?i wciąż o jedności państwa, nie powi

nien by się zdradzać z podobnem samo

lubstwem.

P. Dunajewski jest celem pocisków wier

nokonstytucyjnych, bo przeczuwają w nim

ministra, z którym pod każdym względem

liczyć się trzeba będzie, i który do walki

będzie zawBze gotów, a słabych stron prze

ciwników nie omieszka wyzyskać. Pociski

te zatem przemawiają za wyborem hr. T aaf

fego. Ale prócz pocisków są inne podstęp *

niejsze środki zaradcze przeciw trafnemu

wyborowi n owego mifcbtra skarbu. Jeden

z najbardziej znanych i używanych, a ni

gdy zużj ty, polega ua głoszeniu o wiel

kich planach i wielkich reformach, które

minister ma zaprowadzić, a to trawestując

słowa, że małe dtfieyta należy wieleiem i

pokrywać, które chcianoby przedstawić

jako straszydło! Im szumniejsze zapo

wiedzi, tem nadzieja większa, że rozczaro

wanie będzie dosyć siUtem, aby sprowadzić

upadek w imieniu wielkiej zasad}: otes toi

que je m’y mette!

Kiedy p. Dunajewski obejmował tekę

ministra skarbu, mówiliśmy, iż niezawodnie

zrobi, co tylko będzie m ógł, aby uporząd

kować finanse państwa, ale że cudotwórcą

niejest i za takiego się nie ma. Dziś wido

czna jest tendencya przedstawiania go jako

endotwórcę na to , aby niebawem módz go

ogłosić szarlatanem. Tymczasem, kto chwilę

się zastanowi, ten zrozumie, że w położeniu

ekouomioznem i fiaansowem Austryi spo

dziewać się w krótkim czasie i wogóle

wielkich |i radykalnych polepszeń byłoby

n ietylko dziecinuem złudzeniem ale nawet

zgubnym błędem.

Niezawodnie p. Danajewski ma pod wzglę

dem ekonomicznym i finansowym pewne za

sady, których trzymać się będzie, ma wy

tknięty cel, do którego wytrwale zmierzać

zam yśla; bez wątpienia jako minister finan

sów będzie przede wszy stkiem starał się o

zmaiejszenie dtficytff, jeżeli na to położenie

ogólne pozwoli, ale właśnie dla tego, że

Dunajewski bardzo poważnie i sumien

nie zapatruje się na Bytuacyę, nietylko nie

wystąpi jako cudotwórca, ale w ogóle z pe

wnością nie wierzy w wielkie i radykalne

zmiany na lepsze, a pokłada zaufanie

w sumiennej, stopniowej, powolnej pracy,

w pracy niejednego, choćby najwyżej w tej

mierze położonego, ale wszystkich. W tych

zaś, którzy do wspólnego celu zmierzać będą,

uie będzieuigdy widział przeciwników, choć

by nimi byli wczoraj , ale współpracowników,

Innych zaś gdy tego dobro państwa wymagać

będzie słusznie uczyni usuwając z drogi

choćby mieli się stać zaciętymi jego wrogami.

KORESPOfiDENCYA ,,CZASU’

P a ry ż 1 października.

Pewna część prasy domagała się w ostatnich

czasach z różnych powodów zwołania izb. Cho

dziło tn najpierw o wywarcie nacisku na p. Frey

cineta co do wykonania dekretów, a list p. Gui

ch ard a był manewrom Gambecistów, wymierzonym

orzeciw dawnemu ministrowi spraw zagranicznych.

Następnie agitaeya o zwołanie Izb miała na celu

iwestyę wschodnią Obawa popchnięcia Francyi

za daleko w demonstracyę morską, potrzeba za

ciągnięcia zdania parlamentu w razie wojny, by

łaby skłoniła rząd do tego, gdyż opinia zaczęła

się niepokoić. Szczęściem dla ministerstwa francu

skiego, nagły zwrot Porty, który skłonił Europę

do odroczenia bombardowania, dozwolił uspokoić

się nieco trwożliwej opiuii francuskiej. Zdaje się

prz to, że wakaeye parlamentarne trwać będą do

oznaczonego przy zamknięcia izb termiau Poło

żenie będzie bardzo ciekawem do obserwowania,

gdyż zaszły stanowcze zmiany w czasie tego kil

komiesięcznego interregnum parlamentarnego.

Pierwsze pytanie, jakie się nasuwa, czy wpływ

p. Gambetty na deputowanych pozostanie niezmien

nym , czy jego urok, któremn dotąd nic się oprzeć

nie zdołało, nie o słabł? Niepodobna tego przewi

dzieć przed zebraniem Izb. Jest jeden punkt, który

zdaje się wskazywać pewne osłabienie: G ambetta

nalega i każe nalegać swoim przyjaciołom o skru

tynium list w departamentach.

Wiadomo, że obecna izba została obraną na pod

stawie skrutynium w okręgach, prezes zaś Lby

deputowanych domaga się teraz t. z. le icrutin

de lute; spodziewa się w ten sposób uchylić wply

wy lokalne, w których duch opozycyi może prze

ważać, nadto przyjdzie mu to łatwo zapełnić listę

imionami swoich przyjaciół, kładąc na czele w ła

sne nazwisko. Wieln dziennikarzom obiecał on

krzesło w izbie depntowauych, jeśli popierać będą

tę reformę modus wyborczego. Je st to rzeczywiście

środek ponętny i wygodny dla ludzi miernych

zdolności a bez majątku, aby się w ten sposób

dostać do parlamentu.

Mimo tylu popleczników interesowanych, utrzy

m u ją, że ten projekt reformy wyborczej, którego

tak nsilnie pragnie Gambetta i za którym ma prze

mawiać z trybuny, opuszczając na chwilę krzesło

prezydenta, jak to jnż był nczynił w rozprawach

o am nestyi, napotka na silną opotycyę lewicy.

Natomiast prawica może będzie za tym projektem

głosować, wiedząc dobrze, że ten system w razie

chwilowego zwrotu opinii może jej przynieść zwy

cięstwo.

W szeregach republikanów pannje największy

zamęt. Wśród czterech głównych grap: skraj

na lewica, nnia republikańska, lewica i lewe cen

trum, istnieje tyle odcieni od najjaskrawszych do

najbledszych, że niema właściwie ścisłych podzia

łów i granic między niemi, ale istny chaos i coraz

większa dezorganizacya.

Same nawet lewe centrum, któreby się mogło

oprzeć na pewnych doktrynach, jakie m ają jnż za

sobą przeszłość i antecedencye, jest w swym skła

dzie niezmiernie podzielone i rozkłada się na ko

teryjki z kilku posłów a niekiedy na indywidua!

ności bardziej wydatne ale bezwładne swem osa

motnieniem. Zgoła bategorya posłów dzikich, jak

mówią w Galicyi, mnoży się. Jakąż na przykład

może odegrać rolę p. Ribot, dyrektor dziennika

Le Parltmin1, człowiek zdolny i z wyższemi po

glądami ? Jest on sam lnb prawie sam. Podobnie

p. Ami, katolik repnblikanin, konserwatysta demo

krata, zacnego charaktern i wyższych zdolności,

ale będący próbką stronnictwa dotąd nieistnieją

cego, choć pożądanego w obecnym stanie Francyi.

P. Savary, dawny redaktor dziennika Olobe, i

dzie także samotnie, p. Leon Renault, także zdol

ny, przedstawia typ odrębny, bo należąc do le

wego centrum, jest gambecistą. P . Marcćre, dawny

minister spraw wewnętrznych, nie zdołał zgroma

dzić wokoło swojej chorągwi dziesięcin posłów.

W ten sposób lewy środek nie ma jnż znacze

nia w Izbie deputowanych. Dawna lewica, nia bę

dąc zbyt liczną, jeszcze znaczy więcej z powodu

większej spójności. Wszelako Clemenceau, niegdyś

przyjaciel i jeden z wiernych Gambetty, nie zdołał

zdobyć sobie takiego stanowiska, jakie rokowały

mu p erwsze występy. Przedstawia on raczej urazy

miłości własnej, mż jakąkolwiek zasadę przy

szłości.

Frakcya, zwana nnią republikańską, prawdopo

dobnie nlegnie zupełnemu rozkładowi, gdyż jej

członkowie figurują także bądż to na liście lervicy,

dż skrajnej lewicy. Niema ona też racyi bytu;

ci z jej członków, którzy skłaniają się do rady

kalizmu, winni przejść stanowczo pod czerwoną

chorągiew, nmiarkowańsi zaś przyłączyć się do

lewicy. Minitterynm, jeśli się chce utrzymać, mnsi

dążyć do wzm ocnienia lewicy, wszystkie bowiem

poprzednie g abinety npadaly skntkiem fikcyi nnii

republikańskiej, z czego korzystał tylko Gambetta.

MonarcLiści i prawica przesadzali nieraz w twier

dzeniu, jak oby większość republikańska była zw ar

tą i ściśle zorganizowaną. Jest ona zawsze zje

dnoczoną, gdy chodzi o działanie destrakeyjne,

w gruncie jednak, gdy chodzi o utrzymanie jakie

gokolwiek rządn, o zatrzymanie się na jakiemś

stadyam , miotają nią najrozm aitsze namiętności

i rozd zielają na mnóstwo frakcyj.

Gdy tworzyły się partye republikańskie, utrwalił

się był sofizmat, że m ają one tę samą metodę, te

same idee i wspólny cel. Przeciwnie, zmieniające

się gabinety sdoiały czasami stworzyć silną wię

kszość, kiedy chodziło o sprawy nie dość okre

ślone i wydatne — anarchia zaś powstawał* wów

czas, gdy na stole obrad leżała kwest;a zasadni

cza, jak np. reforma magistratnry itp*. Owa wię

kszość republikańska to stado, któ.e łatwo się

rozpierzcha, ale które umiał spędzać Uo knpy tylko

jeden Gambetta.

Gdyby p. Juliusz Ferry przeditawiał istotnie ja

kieś zjcdnGCzone stronnictwo, mógłby wiedzieć,

jak diugo się utrzym a. Ale dziś nie może przewi

dzieć, czy przy jakimś drobnym szczególe nie zo

stanie nagle w mniejszości i od upadku chronić

się będzie mosiał pod protektorat Gambetty. Ale

ten protektorat wymaga bezwzględnego posłuszeń

stwa. Czy się tema podda nowy gabinet - oto

wielkie pytanie? P. Juliusz Ferry i p. Gróvy są

przeciw skrntyninm list, projektowanemu przez

Gambettę. Fe rry jest za utrzymaniem skrntyninm

w okręgach, Grćyy za wotnm obowiązkowem.

W senacie konsystencya stronnictw jest większą,

więcej wymaga jedności stanowisko konserwatywne

mniejszości, a lewe centrnm jest siiniejszem . W se

nacie jeszcze przeważają względy polityczne, które

w izbie deputowanych coraz bardziej ulegają wpły

wom namiętności i osobistości. Przegrana p. Frey

cineta i jego przyjaciół wzmocni żywioł odporny

lnbo zawsze republikański w szeregach senatorów.

Wszelako nie trzeba sobie taić, że senat we Fran

cyi nie zakorzenił się jeszcze, instytncya ta przy

dana jako bamnlec, jest niepopularną. Francnzi

uważają ją za obcą, naśladowaną, i z zwykłą so

bie lekkomyślnością mówią, na co dwóch izb do

tego sam ego zadania, tem zaś bardziej są zwolen

nikami systemn jednoizbowego, gdy widzą, że

senat ma zadanie wstrzymać to, do czego pcha

ł%ba deputowanych. Senat nie odpowiada obycza

jom społeczności zniwelowanej, a prądy radykal

ne, którym nlega lud, wzbudzają ciągłe podej

rzenia, przypominając ową wrzekomą reakcyę 16go

maja.

Senat zna tę nieufność i niechęć, dla tego

wstrzym uje się od opozycyi i stanowczości, gdy

nie chodzi o sprawy zasadnicze. Chce on zacho

wać się na ważaiejsza walki, gdy byt Rzeczypo

spolitej będzie zagrożony wzbierająoym radyka

lizmem.

Taką jest sytnacya parlamentarna. Tymczasem

jednak, zanim się zbiorą Izby, dekreta przeeiw

zakonom zostaną wykonane w całej swej bezpra

wnej legalności.

Minister sprawiedliwości pozwolił sędziem n po

wiatowemu w Jordanowie Bartłomiejowi Chole

wce przesiedlić się na własną jego prośbę do

Krzeszowic; mianował zaś sędziami powiatowymi

adjnnktów sądowych: Alfonsa Karpińskiego

w Wadowicach do Jordanowa, Ferdynanda Uj

helyiego w Gorlicach do Łańcuta, Adolfa Ry

bakiewicza w Myślenicach do Kolbuszowy,

Maurycego Gilewskiego w Krakowie do Gry

bowa.

__________

Sąd wyższy w Krakowie mianował praktykantów

sądowych DraMichała K oy a i Bronisława Ole ar

e k i eg o bezpłatnymi ansknhantami dla swego

okręgn.

Naczelny dyrektor poczt nadał posady poczt*

mistrzów: w Jarosławia emeryt, radcy rachunko

wemu Robertowi Weiglo w i, w Dubiecka emeryt,

kapitanowi Wawrauschowi, a w Bartatowie

ekspedytorce pocztowej Waleryi B nł h a r y n; dalej

posady ekspedyentów pocztowych: w Dziowinie

Część literacko-arfcystyczna.

Pamiętnik Jasnowidzącego.

(Z francuskiego).

Kres mój się zbliża. Symptomata dręczącej mnie

choroby objawiają się w ostatnich czasach coraz

gwałtowniej i wedłng naturalnego biegu rzeczy —

jeżeli wierzyć mam memu lekarzowi — mogę się

spodziewać, źe moje życie nie przeciągnie się nad

kilka miesięcy. Bylebym tylko tak nie cierpiał

fizycznie, jak cierpię moralnie! to wyjątkowa or

ganizacya m oja, nie długo już zniesie ohydne

brzemie istnienia. Gdyby stać się miało inaczej,

gdybym dożyć miał wieku, do jakiego wszyscy

prawie ludzie dojść pragną, mógłbym wtedy osą

dzić, która z mąk jest straszniejszą, czy być igra

szką złudnej nadziei, czy ofiarą pewnego przewi

dywania, gdyż przewiduję dokładnie godzinę mojej

śmierci i najdrobniejsze szczegóły chwil moich

ostatnich.

Za miesiąc od dziśdnia, 20 września 1850 r.,

o godzinie lOej wieczorem, siedzieć będę w moim

gabinecie na tym samym fotelu, oczekując śmierci,

która ma mnie uwolnić od tego złowrogiego daru

jasnowidzenia, śmierci, która mnie znajdzie przy

gotowanym i bez nadziei. Patrzyć będę jak w tej

chwili w błękitny płomień ognia błyskającego na

kominku i nagle straszny spazm rozsadzi mi piersi.

Zaledwo zdołam pochwycić za sznurek i gwałto

wnie szarpnąć dzwonkiem zanim nastąpi koniec.

Nikt nie przyjdzie. Wiem dla czego. Dwoje

moich służących zakochani są w sobie ; pokłócili

się właśnie. Kucharka od dwóch godzin już wy

szła, udając gniew i rozpacz dla tego, aby łatwo

wierny Piotr wyobraził sobie, że się poszła uto

pić. Zaniepokojony w końcu i on wybiegł jej

szukać. Posługaczka kuchenna będzie spać gdzieś

w kącie i najsilniejszy odgłos dzwonka nie potrafi

jej zbudzić.

Zadaszenie się zwiększa. Blado paląca się lampa

gaśnie z przeraźającem skwirczeniem. Ostatnie

robię wysilenie, raz jeszcze pociągam za dzwonek.

Chcę żyć... a nikt mi nie spieszy z ratunkiem.

Ja, co tak goniłem za wszystkiem co nieznane!

Pragnienie to już minęło. Boże! pozostaw mnie

na tym znanym świecie; niech cierpię jeszcze, ale

żyć pragnę.

Okropna męka! duszę się, a jednak ziemię, ni

wy, strumień szemrzący po kamykach za lasem,

świeżą woń po burzy, pierwszy promień dnia świe

cący w moje okno, łagodne ciepło ognia po przej

mującym wichrze — wszystko to odczuwam i

widzę. Czyż nad tem wszystkiem ma wieczna

noc zawisnąć?

Noc -

żadnych już cierpień... nic tylko noc!

brnę w nieskończonych ciemnościach, myśl moja

gaśnie i czuję, źe mnie moc jakaś porywa na

przód... naprzód!

Zanim ta chwila nadejdzie, skorzystam z osta

tnich godzin sił moich i opowiem dziwne dzieje

moich przejść na ziemi. Przed nikim z ludzi nie

odsłoniłem całkiem mego serca, gdyż nigdy nic

mnie nie powodowało liczyć na współczucie bli

źnich. Lecz wszyscy, ilu nas jest, spotykamy po

śmierci, choćby po trosze, współczucie, pobłażanie

i litość. Litości niem a tylko dla żywych. Żywym

tylko odmówione jest pobłażanie ludzi, jak deszcz

niwom, gdy wieje wiatr wschodni, ostry i wysu

szający.

Póki serce bije, zetrzeć je na miazgę ; poki oko

wyrazić może lękliwą prośbę, odpowiedzieć mu

lodowatem spojrzeniem; póki ucho, ten delika

tny przewodnik do przybytku duszy, zdolaem jest

chwytać dźwięki słodyczy i dobroci, rzucić mu

co najwięcej kilka banalnych frazesów zim nq

grzeczności, kilk a szyderczych komplem entów lub

słów obojętnych; póki mózg odrożnić jest zdolny

niesprawiedliwość od życzliwoźci, zdraźmć go ty

siącem zdań nierozważnych, uwag bezrozumnych

i kłamliwych wieści... i to prędko, gdyż wkrótce

serce spocznie, ubi saeva indignatio ulterius cor

laoera e neąuit *), oczy utracą siłę błagania, u

szy zgłuchną na wszelki głos ludzki, mozg prze

stanie być sprężyną myśli.. Wtedy otworzy się

wam pole do mów pompatycznych, wtedy może

cie sie rozczulać n ad usiłow aniami, które w poł

przerwane pozostały bez nagrody, wtedy uczcić

możecie dzieło uwieńczone owocem, wtedy unie

winniać będziecie błędy, a n aw et... zapomnicie

Ale jakaż w tem co powiedziałem studencka

przesada! I pocóż się na nią siliłem, kiedy na

*) Napis na grobie Swifta.

wet niema zwią,zku z mojem położeniem, gdyż

nic po za sobą nie zostawiam, coby wyryło ślad

przejścia mego w pośród lud zi; niemam nikogc

aby pospieszył zapłakać na mym grobie, wyna

gradzając złe, jakie mi wyrządził za życia. Tylko

dzieje mego żywota wzbudzą może między obcy

mi trochę tego współczucia, którego bym się da

remnie spodziewał od moich przyjaciół za życia.

Spoglądając z odległości na mój wiek dziecin

ny, wydaje on mi się dzięki przeciwnościom, któ

re po nim nastąpiły, o wiele szczęśliwszym, niż

był rzeczywiście. Wówczas zasłona zakrywająca

przyszłość była nieprzeniknioną również dla mnie

jak dla innych. Jak wszyscy moi rówiennicy ko

rzystałem z chwili obecnej i żywiłem nieskończo

ną ufność w jutro ... a przytem miałem matkę!

Dziś jeszcze po tylu latach boleści, zdaje mi się

że czuję owe pieszczoty, jakienai mnie obsypy

wała, trzymając mnie na kolanach i obejmując

moje wątłe ciało, przyłożywszy twarz swą do

mojej. Choroba oczu pozbawiła mnie chwilowo

wzroku i przez cały ten czas od rana do wieczo

ra nieopuszczałem tej opiekuńczej przystani. Lecz

zabrakło mi w k rotce nieporównanej miłości ma

tki, a jakkolwiek byłem wtedy dzieckiem, zdawa

ło mi się że wielkie zimno ogarnęło moje życie.

Nie przestałem jak dawniej jeździć na moim

białym poney pod strażą grooma, który szedł przy

mnie jak dawniej, lecz nie widziałem jnż tych

oczów pełnych czułej pieczołowitości, czuwających

nad moi odjazdem, nie znajdowałem za powrotem

owych ramion wyciągniętych, aby mię uścisnąć.

Czulszym może byłem na brak macierzyńskiej

miłości niż większa część siedmio lub ośmioletnich

dzieci, które ów brak najwyższego dobra zastę

pują innemi rozkoszami życia — byłem bowiem

bardzo wrażliwej natury.

Przypominam sobie wrażenie zarazem przestra

szające i rozkoszne, jakie na mnie wywierały:

stąpanie koni pod rozlegającem się sklepieniem

stajni, echo głośno powtarzające rozkazy maszta

lerza i wrzawliwe szczekanie naszych psów, wtó

rujących turkotowi powozu mojego ojca, gdy wjeż

dżał w bramę dziedzińca, oraz dźwięk dzwonu wzy

wającego na obiad. Krok mierzony wojska — gdyż

pałac mego ojca stał w pobliżu garnizonowego

miasta - przejmował mię dreszczem aż do płaczu,

a jednak zaledwo wojsko przeszło, tęskniłem za

jego powrotem.

Ojciec uważał mnie zapewne za dziecko kapry

śne i nieokazywał mi przywiązania, lecz dopeł

niał ściśle wszystkiego, co według jego zdania

stanowiło obowiązki ojca. Przekroczył on już

wiek dojrzały, a ja nie byłem jego jedynym sy

nem. Mając lat 45 zaślubił on moją matkę, dru

gą swoją żonę.

Wyobraźcie sobie człowieka bardzo stanowcze

go, bardzo twardego, niesłychanie systematyczne

go, przedewszystkiem bankiera, lecz bankiera za

szczepionego na wielkim właścicielu ziemskim,

dążącego do wywierania wpływu w swojej pro

wincyi, jednego z owych ludzi zawsze do siebie

podobnych, na których nie oddziaływa a ni zmia

na powietra, ani żaden wpływ zewnętrzny, którzy

nie znają ani radości, ani smutku. Bałem się go

niezmiernie i wydawałem się bardziej bojaźliwym,

bardziej nerwowym w jego obecności niż w ja

kiejkolwiek innej cbwili, i dla tego może, posta

CHfeg wyehsfóił eodzSesinie,

uieoztcć« t *«i

Itielne Kra Uuarss, o sio *»pas eteresy, w Krakowie po 10 e-, m Lwowta tub * przesył** poosiową 12 i

m asfar*k *s kwartat m 1*uetią-c

pań stw ie AasWyMfcleBi

...................................

itsir.

6*ł?.

* r.h. 50*.

wŁ.

w**..«**.s *«.

*° V*0**1»Prauoyt. Anglii, Boigu,

lute;»

państw wUeiąoyen Co związku pocztowego

33ta.

6tir.

i yu.

t|lk* ** *jg* a»« a*faK»s.S*«« no!s w

?TT,_

V piomijtiio ua presimseraię i agfcmania (iascsaty} up«szz s?§ nadsyłać /tam o

ministraeyi Csa*« w K,rakowie.

Lutty rck(wimąym »Mjoptwa^owaitó nic podlegają opłsete

pocztowej.

Listów msfTankowanych nie przyjmuje się.

H ęhopU u a nadsyłane Kedakcyi nie zwracają *i§, leoz bywą)ą niszczona.

^tta«iia»grsif g»**jrJhbMJąs

hiasiii,s"rrwsy* ,GZAaL(-, cudzie* urzędy poozwtWt% s n c jic c w ą » * « an M tgm ta

t*ięg-ucrs a A. aj*yiscow *kt»go, ta nd et Nowakowskiej.

,iuaorzty; przyjmują się ss

aj...*.ą oo an ejsat wiersz* słiusmui drobnym ipetHowyia), t s pierw szy rss 10 eent., u każdy następny

. »* jt . ti coui « e « » e / e n Ł iua 8 stronnicy diieuuika) cd miejsca wiersza diotjoła drobnym po 80

w,u_ rs zażuy nut.

»,Casr»»** (protpoktt, cyikaU rze, ogłoszenie 1 t p.) przyjmuj*

l --i

- a «.o§ i iłr. od 100 egzem . dis ssmiejseowyon, s oO cent. od 100 egzem, dlz mie)§oo *’(-;h pre

nmerzlorOW. -

«sieiytote uprtss* się *S(;rzed nadesłać przok*t».c pocztowym. -

0|łi»..«lsI

przyjmując W s m w o w irn ijency» ,OZAtiU* w głOwnyw ckłzdz!* tytoniu Sr. U

p.ij, uiioy iŁyOuualskiąj c i; w trm rr i * wyłąeztue p. Adsm, Bas Ulteoat i; (prenumeratę p. Win

sea.j Baczkoyssu, *»acuurg łuiaaoaićre 83); m SVl««ulm pp. Uasseus(oiu 6 Vogier (»Kio w Hsi:*

Surgu, Frsukturci.1 uaa Stenem, BerUnie, Lipsko, Bazylei i Wrooławtul, A . U ppeU t Bmbeabastei Nr. 4

(takte w Pradze), B Moeae (»Kio w Berlinie. Hamburgu, Monachium i Norymberdio), (ł. U Daab«

A Oomp. (takie w Frankfurcie nad Menem), Rotter A Comp. Riemergasse 12.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction