Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 406 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

JK 216.

Kr«Ww 21 Wracä«in - Sr»ja

p«rmnr« wychod*i cod*iei r»uu wjj%wb«j ponied*iiiiU I das lu atfpnj^oa po

iwi»tach.

P»dat*k «n»i%oönr wychod*i t ostatni» dniea każdego B.«ät%e«.

’Pb*bdplata ha dhbhhih ,Okas*

t* Krakow:*;

m PaA*twi* Au*lrfatkwm (jpoo*,%)

...........................................ł!*, to

ro ennie.................................. d a . 14

ie,-, .....................................

10 p d l r o c * n ie ...........................

i ............................. ,

5 k w ar ta l n i e ..................... ......

nie . . . . .................... a

Bi«eifcsnie

l oen. SS

Przedpłata ha dhbhhik ,Cłab* z Dodatkiem

» Krakow**

w PaA*tm* Aa*trya*ki*m (poe*t%)

%cd»«»e. . . *

...................... «ia. SO

r o c * n ie ...................................... a t a *4

. * f l r o c a n i e ......................................... 15

pdlroo * iia ...................................

^*»rtalni

kwartalme

Na P*B ,Dodatek* pnnaaerowae nie nożna.

!Uliim

CZAS

ri*Tj»kl« d( do »MBBBoiiaia w UMratack.

°**°*°*«a. o»nHwr, owiADOMn«u, oonH nnu wia«lUego rodaaj«, 7 - 1TT

j fr* m T * * , handla, rolnictwa, ipBedaHy, kupna, dsariaw itp. aa opłat%.

° 0 l " * drokM»o «a Jeieoraeowe nm ie ne ae nie po 7 eentow, aa na*tfpn« 70

t a w t « »ai%CB)n« był winno SO *Bote« u opłat% tt%plo«*

%atdora*Owe J Ł bbBC»«nie.

Ll,TT *

pr«na« er»rjjn«BB’ I InMratoweal prme*plaiM byt «i*n} tr»«k,

4o Bidra Ek*p*d}cyi ,CW o * .

L i *t t n k la n aejjn * aieopiMa%towane niesiegaj% irankowani*

Li*tt oiafrankowaa* nie pnj]B%J% ii%.

S^ T Numer pojedynczy dzieinika kosztuje 10 centów.

Kraków SO września.

Stanowisko króla Wiktora Emanuela sta

je się coraz trudniejszem. O cóż chodziło

w odpowiedzi danej deputacyi toskańskiej

przy ofiarowaniu przyłączenia tego księstwa?

0 to, aby nieprzyj§c a nieodrzucić - bo

taka kolej polityki jakjj dotyd postępował

1 postępuje Piemonty Byle tylko król nieprzy

jijł stanowczo, zaspakajał Europę trzymając

się drogi umiarkowania. Umiarkowanie tłó -

maczy aż flo pewnego stopnia wszystko

w przyję(cia \dzisiaj języku dyplomatycznym.

Będęfc więc umiarkowanym, mógł król W i

ktor śmiało odwołać się do Europy, do kon

gresu, mógł dać poznać ie liczy na Anglię

a oświadczyć, że liczy na cesarza Francu

zów, mógł nareszcie wzywać do wytrwało

ści w raz powziętym kierunku, żaden bowiem

głos przeważny nie staw ał wbrew tym u

uiarkowanym wyrażeniom.

Trudniejszy nierównie staw ała się odpo

wiedź deputacyom M odeny i Parmy. Nota

Monitora i wypadki chińskie nie zmieniły

faktycznie kwestyi W ło ch środkowych, ale

zmieniły stanowisko Piemontu wpływajyc na

położenie ogólne polityki europejskiej. A n

glia pragnie udziału Francyi w wyprawie

chińskiej, radaby wziyść odwet za pomocy

żołnierzy francuzkich, dostarczyłaby chętnie

okrętów byle Francya dała ludzi. Nie ma

interesu A nglia w tej chwili sprzeciwiać się

polityce francuzkiej we Włoszech, zwłaszcza

gdy ta polityka nie idzie na korzyść" w pły

wu francuzkiego na półwyspie. Nie wypa

dało więc już królowi sardyńskiem u mówić

o państwach na które Włochy środkowe li

czy w sprawie zjednoczenia. Nota zaś Mo

nitora zanadto je st stanowczą, aby wolno

było wobec świata utrzymywać, że głos

Francyi na kongresie będzie za przylycze

niem się księstw do Piemontu. Co większa,

rzyd francuzki oświadcza, iż wytpi aby Wło

chy lepsze warunki u zy sk ały na kongresie niż

w traktacie Villafranca. W szy stko to uwzglę

dnić musiał król Wiktor Emanuel, i w rze

czy samej uwzględnił. U zn ał tylko zasadę

wszechwładztwa ludowego mówiyc o życze

niach i woli narodowej, i oświadczył, iż na

mocy prawa które mu wola ta nadaje, po

pierać będzie tę sprawę u mocarstw a zwła

szcza u cesarza Francuzów, który walczył

za niepodległość Włoch. Nie wspomniał o

kongresie, wyraził tylko nadzieję, że E u ro

pa będzie równie sprawiedliwy i wspaniało«

myślny dla krajów włoskich jak niy był a

dla innych. Co zaś najważniejsza, to, że

nie namawia do wytrwałości, lecz tylko cie

szy się porządkiem i umiarkowaniem jakich

Włochy środkowe dajy dowody. Pomimo

tego jednak, odpowiedź ta o ile donoszy z a -

dowolniła deputacye, bo nie odrzuca stano

wczo ofiarowanych propozycyj, a tego

tylko pragnęły rzydy tymczasowe tych

księstw aby bydź co bydź wejść w sfe

rę czynów dokonanych, w których zwykłem

przez Europę uwzględnianiu, przywódzcy

tamecznych ruchów, pokładajy największe

jak się zdaje zaufanie.

Lecz całe to umiarkowanie z roztropno

ściy połyczone niewystarczyłoby na ułoże

nie odpowiedzi dla deputacyi bonońskiej gdy

by do niej przyjść miało. J użeśmy dawniej

przedstawiali c ały różnicę między ruchem

w krajach udzielnych jak Toskania, Modena i

Parma, a w prowincyi jaky jest Bononia. Tu

niemożna pójść drogy umiarkowania, niemożna

ani przyjyć, ani odrzucić. P rzyjyć, jest to

zwiyzać się z rewolucyy; odrzucić, wiemy

dobrze że jest dla Piemontu Z pewnem nie-’

bezpieczeństwem połyczone. L ecz w takiej

polityce jak piemoncka, przychodzi zaw sze

chwila, gdzie Rubikon przejść wypada, a

Rubikonem jest rewolucya. Jeżeli go król

piemoncki nie przejdzie, to je st jeżeli nie od

rzuci ofiarowanej propozycyi rzydu rewolu

cyjnego w Rononii, ulęknie się przed rew o

lucyy i prędzej czy później stanie się jej

ofiary. Spodziewać się tylko jeszcze nale

ży, że ajenci jego, którzy dotyd sy na cze

le rzydu w Rononii, nie wystawiy go na ten

krok, który stanowczo nacechuje politykę

Piemontu.

KorespoiieneyaCzasu.

Poznań 16 września.

Artykuł Monitora niemniejsze zrobił tu wrażenie

jak wszędzie. Każdy go komentuje, tłumaczy we

dług swego żyozenia, a nam się zdaje, że szcze

rość oświ-.dczenia jest tą stroną jego, która naj

więcćj bałamuci, bo w aktach togo rodzaju, które

są wypadkami europejskiemi, szczerość nie bywa

zw ykłą, a ladzie koniecznie wyszukiwać lubią oo

innego, jak to oo słowa mówią. W każdym razie

jest to kość rzuoona dyplomatom, giełdom i dzien

nikarzom, którą długo zabawiać się mogą i będą

niezawodnie. Profesor Leo z Halli, który w pe

wnym małym dzienniczku w trywialny sposób po

równał Napoleona U lg o do owego szoznpaka rzu

oonego śród gnuśnyoh karpi aby je ożywić, któ

ry uważa Cesarza Franouzów jako pełniąoego o

patrzną misyę poś ród zgnuśniałej i zm»teryalizo

wanej ludzkośoi, napotyka co chwilę stwierdzenie te

go zdania swego, bo niewątpliwie wypadek taki jak

rzeozony artykuł, obudzi ruch tak dobrze w gabine

tach jako i w zborach wezeohwładnego ludu. Ordyna

towie idei, północneNiemoy są obrażone nim o tyle,

że według słów Monitora, tylko Franoya krew za idee

przelać gotowa, a obrazę tę tem tylko wytłumaczyć

sobie można, że według dawno już wyrzeczonego

zdania Mochnaokiego, atrament miejsce krwi tam

zastępuj:, a co do atramentu szczodrość jest

wielką.

Z miejscowych wypadków zdaje się, że śledz

two wywołane interpelaeyą deputowanego Niego

lewskiego, jest w biegu; przynajmnićj co chwila

przesłuchują tych, którzy wiadomą proklamacyę

otrzymali. Kilku z nich wniosło do protokółu do

magając się aresztowania sprawoy czynu, który

chciał ioh podejść i do zguby p r.y wieść. Czy je

dnak śledztwo będzie miało skutek zgodny z p ra

wem i słusznością, o tem powątpiewać dotąd się

godzi, zwłaszcza, że z łagodnćj formy śledztwa

przeoiw oskarżonemu o tak ciężki występek, wno

sić o takim skutku nie można.

W sądzie apelacyjnym poznańskim oozekują roz

strzygnięcia jednćj niezmiernie ważnćj pod wzglę

dem zasad sprawy. Dyrekoya polioyi wniosła do

prokuratoryi sądu lćj instancyi o wytoczenie pro

oesu drukowego jednemu dzienniczkowi nie w K się

stwie wychodzącemu. P rokuratorya na wniosek

ten wytoczyła sprawę, i sąd lćj instanoyi wydał

wyrok uwalniająoy, o ozem zawiadomiona pohoya

zwióoiła rzecz prokuratorowi z żądaniem apelacyi,

a motywując swe żądanie tem, że kolegium lćj

instanoyi złożone było w tym razieztrz eoh człon

ków, których większość, toje st dwóch, było pol

skiego poohodzenia, a więo stronnymi w sądzeniu

oskarżonego artykułu. Prokuratorya zaniosła ape

lacyę z motywami polioyi, skutkiem tego dwaj ao

tknięci sędziowie wnieśli skargę do są uu apelaoyj

nego przeciw polioyi i prokuratoryi o obrazę ich

w urzędzie, o obrazę stanu sędziowskiego. Nie

mylnie konflikt ten będzie miał rozleglejszy roz

głos, niżeli mury naszego miasta, stan bowiem

prawniczy w monarchii nader jest drażliwym co

do winnego sobie uszanowania, u aczkolwiek spór

z miejscowych wyniknął stosunków, wsze lako na

rusza on z bliska kwestyę zasady. Sądowniotwo

nie ohoe, aby go użyto za narzęazie do oelów po

utyoznych. Podobnież się dzieje w innym zakro

sie, bo w finansowym i ekonoinioznym. Nakaz mi

nistra spraw wewnętrznych względem towarzystwa

kredytowego wpłynął niekorzystnie na stan papie

rów kredytowych, a najzagorzalsi n a ’re t tego sy

stemu stronnioy obawiają się, aby się kiedyś ten

n_akaz_ nie obrócił przy zmianie okoliczności prz e

ciw nim samym, aby operaoya finansowa, która

ma być celem, nie stała się tylko środkiem poli

tycznym.

Przez dni kilkanaście gośoił wśród nas szano

wny prezes Towarzystwa naukowego krakowskie

go_ kasztelan Franciszek Wężyk wraz z swą ro

d_ziną w odwiedzinach n swćj córki, siostry miło

sierdzia głównego Domu Poznańskiego. Mówią,

że przybywszy tu, zastrzegł sobie w tutejszej dy

rekoyi polioyi, aby pobyt jego nie był nadużytym

jak w roku zeszłym ao znanych okólników polityoz

nyoh, w któryoh takowy przytoczonym był jako

dowód propagandy rewolucyjnćj, z którą oozywi

śoie Prezes nigdy nio wspólnego nie miał.

Bawi także obecnie czasowo w Poznaniu znany

autor dzieł katolicko*filozoficznych profesor D r

Kozłowski z Fryburga w Badeńskiem. U wyższe

go zwłaszoza duchowieństw a znalazł on przyjęcie

odpowiednie swym zasługom. Niemnićj serdecznie

powitaliżmy tu kanonika księdza D omagalskiego

z Kielc, wraoająuego z kuraoyi z Berlina, którego

wymowa kaznodziejska i gorliwość w praoy oko

ło dobra kościoła znaną i wysoko jest szanowaną.

Berlin 17 wrześnio,

f Kwestya reformy Bundestagu je st oiągle je

szcze głównym przedmiotem dyskusvi dzie nnikar

skiej, nie tylko tutaj ale i w całych Niemczech,

ale i w Austryi. A rtykuły Gazety Wiedeńskiej, któ

rym przypisują charakter urzędowy, przechodzą

do wszystkich politycznych dzienników tutejszych,

i z wielką uwagą są ozytane, bo redakoya ich od

znacza się wielką trafaośoią poglądu i sądu, któ

rym odpow iada rów na jasność i dobitność wysło

wienia. (Podawane są w Czasie. P . R ,). Artykuły

CtĘŚÓm*EMCKO-ARTTSnCm.

Jedną z zasad ekonomii politycznćj jest ta wie

kowóm doświadczeniem stwierdzona, te im jaki

towar jest pospolitszym, tćm mnićj bywa popłatnym.

Man,y dzisiaj tylu wierszopisarzy a tak mało pu

bliczność czytające ioh płody! Mamy tyle dzienni

ków, a rzadko który z nich i to chyba z ła_ski,

poświęci szczupłe miejsce na pomieszczenie kilku

wierszy! I czemuby tę obojętność przypisa_ć?.. .

Dziennikarze m uszą posiadać jćj tajem_nicę, kiedy

jakby się na raz zmówili, wypowiedzieli stanowczo

gościnność wędrowcom od Parnasu i u ich żłobu

rzadko Pegaz popasa. Żeby jaki wiersz w dzien

niku znalazł schronienie, trzeba dlań szczególnego

paszportu; trzeba ieby imie poety zasłaniało nie

proszonego gośoia od zarzutu natręctwa. A w ta—

Vńóm usposobieniu publicznośoi dla poezyj pra w

dziwie godnóm jest podziwienia oohota i odw sgs,

kiedy się ktoś zabiera do tłumaczeń choćby nawet

Byrona, jak to uozynił temi dniami p. Miohał Ch.

drukuj%e wolny przekład poem atu Mazeppa. Coby

muł znaczyć t9n wolny ^«klad? Dawniej kto

języka angielskiego nie znał a tłumaczył z tłuma

ozema fran_cuskiego, nazywał to wolnym prz ekła

t Z S U , Z.,81ai tał swoboda służy?... Odkry

wać zasłony me myślę, « tylko naprzykład wypi

,!**w Ä wdziękTeresy, dl.

której Mazeppa tyle ucierpiał;

A to oko! niebiesM e- kra*« ««*«w -««

Odpięknych wschodu dziewic, g L Ł ć j nieznana,

Ts^Älnn^5*7*w*«**"»1

Co uroku w tych oozach j*snyi?J^glonyob

V?o na fab uśpionćj jasność iwą roztiąoa.

Światło niby omdlałe, a tak w sobie żywe,

Ciepło niby niepewne, a tak przenikliwe.

W istocie pełne żyoia przeozystćj miłośoi

Rozkoszy, i aniołów razem niewinnośoi

I jeszcze czegoś więcćj...

Jnż dalćj z tego niby tłnmaozenia, wyciągów

robić nie będę, boby ozytelnik na nioh poprzestał

i o oałość się niepytał a tam właśnie znajdzie czte

ry drzeworyty z rysunków Boratyńskiego i Kos

saka , zdobiące to wydanie przepolszozonego By

rons.

Pomnąo na to oom powiedział na wstępie, muszę

bardzo oszozędnie postępow ać z wierszami tćm

więoćj, że dla cgryginalnego utworu p. L e na rto

wicza chciałbym resztę listu poświęcić. D rukują się

w tćj ohwili jego Racławice-,

ozytam początkowe

karty i zdaje się, że czytelnicy C’zas« będą mi r a

dzi, że im woześnićj opowiem jeźli nie już samą bi

twę to przynsjmnićj wypadki 00 ją poprzedziły.

Ale idźmy w ślad za myślami poety:

Lasy nasze, oiemne lasy

Raoławiokie lasy,

Pełne wczesnćj, woni leśnćj

I ełoneoznćj krasy.

Lasy nasze, oiemne lasy

Gdzie to ondne rano,

Kiedy was ta w głuohćm pola

W jedym dniu posiano?

Po obrazie lasów naszyoh w porze wiosennćj na

stępuje do żołnierza:

Oj żołnierzu, ty żołnierzu

Wędrow na sieroto,

Co tak sobie utyskujesz,

Co się troskasz o to.

Dawne czasy, poszły w lasy

Równiny się smuoą, _

Gdzie się skryły, braoie miły

Ztamtąd się i wrócą.

A ty sobie śpij nieboi* ....

Ale sen oudny, nroezv, bo jakieś głuohe p « e -

ozucU szepcą ma do uóhai

Coś to będzie, coś to bądzie

Prosty naród gwarzy.

Wozesne lato parzy

Może Bóg 00 zdarzy.

I stary Jędrzćj 00 przez trzy lata nio nie prawił

a jeno barciami się bawił

(Teraz baroie pozostawił)

Bo staremu śm się w głowie

Że bębnią w dąbrowie.

Na krzyk ptasi, woła Basi

W polu zaśpiewanćj,

Słuchaj jeno, pono nasi

Biją w tarabany.

Nikt nie wierzy ojcu zrzędzie,

W koło cicho wszędzie;

Przeoież serca przytakują,

Jednak to coś będzie;

Bo 0 0 dziecko się urodzi

Krakowiaczek czysty;

B o co owoa się okooi

Baranek wełnisty.

A na cóż się chłopoy rodzą

Jeźli nie na wojnę?_

Przybywa naczelnik.

I było tam Indu wiele

Przed Panną Mary%,

Trąby grają, serca tają

Straże w bębny bij%_

I zadzwonił na Wawelu

Sta ry Zygmunt z wieży,

Nie wstrzymany, rozmachany

Głos po kraju bieży.

Wszystk_o w ruchu a naj więcćj kowale i za wo

dzem lud idzie na pola Raoławiokie.

Nikt niezgadnie 00 przypadnie

Siła Indu padnie;

Czyja kosa, nietknie prosa

Co mu wsohodzi ładnie.

Nikt kaleotwa nienagrodzi,

Ni wieku niedoli,

Bo ta rana nie zaboli;

I to szozndło nie zaoięty, i torba dziadoska

Kto wziął ranv, ten kochany,

Na tym ręka boska.

Dalszy opis spotkania pod Racławicami, nie jest

mi znany, bom widział tylko pierwsze kartki poe

matu, ale z ozęśoi sądząo o oałośoi wróżyć można, że

pospolite rnszenie z poetą odniesie zwyoiąztwo,różnie

w tćm odjego Gladiatora, którego poszarpane zwłoki,

zranione, na ćwieroi rozdarte uniesiono z oyrku...

Jeszoze mi pozostaje mówić o nowćm powtór

nćm wydania Poezyj Stefana Gorczyńskiego zmar

łego w Awenionie w r. 1833. Picrwszćm ich wy

daniem trudnił się Adam Mickiewioz. On zachęoił

poetę do ogłoszenia ioh drukiem, on pierwszy na

prelekcyach swoioh w kolegium franouskiem, sta

ra ł się podnieść wartość i znaczenie poematu Wa

cław, rozbierał go, przytaozał piękniejsze z niego

w yjątki a mianowicie owe cztery wiersze:

Który śród głosów m ylny ch ,wśród wrzasków ty_sią_oa

Uchem duszy rozpozna przeznaczeń kól grzmienie;

W skoczy w rydw an wyroków i zajmio siedzenie

I po Czasie przejedzis jako Przeznaczenie.

I zgadnijcie czyje to są wiersze?_ Adama Mi

ckiewicza. Wkorespondenoyi jego z Stefanem G a r

czyńskim znajdujemy wzmiankę o nich. G arozyński

przysłał mu rękopis do druku, A dsm posyłając mu

do Genewy arkusze do korekty, robi uw agę, te

pozwolił sobie zmienić cztery wiersze w oryginale,

że tak zmienione zdają mu się lepićj malować myśl

poety; wszakże jeźliby się Stefanowi niepodobały,

gotów jest daw ne na miejsce nowych przywrócić .

Garozyński naturalnie przyjął popraw ę, Adam a

wiersze zostały i on po lataoh dziesięciu ani p a

miętał, le je aam był napisał... ozuł tylko, żo się

różnią wdziękiem i mocą od innych i nsjniew in

nićj swoje własne dzieło prz ed publioznością chwalił.

Tom pierwszy Pana Tadeusza a z kolei tom

czwarty P is m Adama Mickiewicza nowego wyda

nia jui w druku skońozony. Możemy się spodzie

wać, że przed 1 stycznia wyjdą na widok publi

czny tomy Soi, 4ty i 5ty.

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu