Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 671 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner 157.

I(raków 14 Lipca — Sobola

Rok 1866.

kwartalnie złr. 5

—

miesięcznie złr. 2

C z h h wychodzi codziennie wieczór (wyjąwszy niedziele i dnie świąteczne).

Numer pojedynczy w Krakowie i we Lwowie kosztuje 10 centów.

Prenumerata wynosi:

Miejscowa w Krakowie. . . . rocznie złr. 20

n21

tal. 17 sgr. 2

fran. 108

we Lwowie

P o c z t ą w państwie Austryackióm

do Prus ...........................

Rzeszy niemieckićj !

B Francyi i Anglii . .

Włoch i Szw ajcaryi.

X B e l g i i .......................

.. .Isty z pieniędzmi przesyłane byó winny fr a n c o do Administracyi ,,Czasu,

5c.25

łł

B2c.25

tal. 4 sgr. 8

tal. 1 sr. 16

5JO

B1.25

n frank. 27

T) frank. 10

T)u29

n10

Ił

U _ laiNty reklamacyjne

CZAS

niezapieczętowane, nie ulegaj§ frankowaniu.

L i s t ó w niefrankowanych nie przyjmuje się.

, Kraków t3 Ifpca.

W cl\wili działania interwencyi francuskiej

podejuilijemy raz jeszcze pytanie: j ak się

zachowa Rosya, jeśliby Francya czynnie wy

stąpiła? Dotychczas urzędowe dzienniki ro

syjskie podnosiły głos pojednawczy, jak i

dyplowacya rosyjska przemawiała w Berli

nie i Wiedniu pokojowo. Journal de St. Pe

tersbourg nawet świeżo wyraził się przeciw

zaborczym żądzom Prus, a Inwalid z 23go

czerwca zapewniał, że Rosya niemyśli o woj

nie i że w niczem niezmieniła w ostatnich

czasach rozkładu wojsk swoich.

Takie jest urzędowo i półurzędowo gło

szone stanowisko Rosyi. Rzeczywiście ża

den dotąd krok nie wskazuje, aby Rosya

sposobiła się do wyjścia z neutralności; do

tychczas też niewierny, czyby to uczyniła

w przypadku czynnego wdania się Francyi

w wojnę niemiecką, a gdyby tak było, nic

nie wskazuje, jakąby przyjęła rolę. Wsze

lako mając zwrócone oczy na wojnę tak

natarczywą w pobliżu nas prowadzoną, mo

glibyśmy zapomnieć o tem, źe od dawna i

bardzo dawna Rosya trzyma w pogotowiu

nad Prutem i dalej ku południowi znaczne

siły zbrojne, i że bacznem okiem śledzi

wypadków u dolnego Dunaju. Podobnież

Turcya zbroi się, i z dnia na dzień zapo

wiadają, że zajmie księstwa Naddunajskie.

Wszelako nieprzychodzi wcale do tej oku

paoyi, chociaż siły tureckie nad Dunajem

wystarczyłyby, aby zalać oba księstwa. Czy

Turcya obawia się równoczesnego wejścia

wojsk rosyjskich do Rumunii? Być może,

iż mechee dzielić się z Rosyą zajętemi kra

jami. Nam jednak zdawałoby się, że zbro

jenie się Turcyi ma więcej cechę odporne

go niż zaczepnego przygotowania, zwła

szcza, źe nie ogranicza się ono do nizin

dunajskich, lecz sięga aż do Azyi mniej

szej, liczną bowiem armię gromadzi Turcya

około Erzerum, co już nie ze względu na

Rumunię dziać się może.

Jeżliby bowiem wojna ogarnęła Europę,

ezyby Brancya była jej tylko świadkiem czy

aktorem, interesa jej zostałyby tak dalece w tę

wojnę wciągnięte, że nie mogłaby równo

cześnie dzielić uwagi i sił swoich na dwie

strony. Na taką to chwilę czeka Rosya,

aby wywołać kwestyę wschodnią. Czuje to

Porta i gromadzi siły zbrojne nie przeciw

księstwom, lecz na własną obronę. Kwe

stya wschodnia dojrzewa bowiem, a ten z

niej zbierać będzie owoce, kto będzie miał

wolne ręce w danej chwili.

Nie od rzeczy tu będzie przytoczyć kilka

faktów lub przypomnieć te, na które mało

zwracaną była uwaga.

Znane są bliskie stosunki przyjacielskie

między Petersburgiem a Florencyą. Zanim

jeszcze przypuszczano wybuch dzisiejszej

wojny, już krążyły wieści o gotującej się

wyprawie ochotników włoskich do Albanii,

tak iż flotylla turecka wypłynęła na Adryatyk

dla strzeżenia przystani w Antivari. Było

to wtedy, gdy się zanosiło na interwencyę

turecką w Rumunii. To jeden fakt, a drugi

ważniejszy jest ten, źe teraźniejszy dwór

grecki zupełnie daje się kierować wpły

wem rosyjskim, co rzeczą jest bardzo na

turalną nietylko przez wspólność interesów,

lecz oraz i przez związki familijne. Król

Jerzy jest rodzonym bratem przyszłej Ca

rewiczęwej I^ęśyjskiej Dagmary, która bra

tu pp, bracie" zaręczoną została. Donieśli

śmy niedawnoi o zmianie gabinetu greckie

go. Z półurzędowych źródeł austryackich

dowiadujemy się, że ostatnia kryzys gabi

netowa w Atenach większe ma znaczenie

aniżeli miewać zwykła częsta w Grecyi zmia

na ministrów. Król Jerzy zawezwał bo

wiem do siebie trzech naczelników stron

nictw, którymi są : Bulgaris, Delidżiordżis i

Komunduros, i żądał od nich, aby się po

jednali i złożyli gabinet, albowiem wobec

zawikiań europejskich położenie. Grecyi

może wymagać icb wspólnego działania.

Król ciągle przemawia o bliskiej chwili, w

której Grecya powołaną będzie do odegra

nia ważnej roli i spełnienia przeznaczeń

swoich. Po wielu staraniach dwaj pierwsi

znaleźli się w jednym gabinecie, który zo

stał utworzony 23go czerwca. Plany dworu

greckiego zostają w ścisłym związku z kwe

styą wschodnią. Grecya wysyła do Krety

broń i amunicyę; w Tessalii i Epirze ajenci

greccy, w Albanii włoscy, w Multanach i

Bułgaryi rosyjscy podają sobie rękę, ku

wspólnemu działając celowi.

Na cóż więc Rosyi wdawać się dziś w

spory niemieckie, kiedy korzystając z ogól

nego pożaru może się ona uprzątnąć ze

sprawą wschodnią, a przynajmniej tak ją

rozpocząć, że Europa zostanie zaskoczoną.

Jeżeli zaś plany jej nie ujdą uwagi Zacho

du, to chociaż tyle przez nie wskóra, iż

złagodzi natarczywość interwencyi francu

skiej w Niemczech, zmusiwszy Cesarza Na

poleona do mienia się na baczności, aby

mu z pod ręki nie wydarto rezultatów tra

ktatu paryskiego, tylą krwi w Krymie oku

pionego.

IORESPONDENCTA CZASU.

Stzym 5 lipca.

Ojciec św. miał zamiar spędzić cale lato w Rzy

mie w pałacu kwirynalskim, gdzie byłby bliżej

nowin niż na wsi i mógłby oprócz telegramów,

które wszędzie zarówno dochodzą, miewać jeszcze

mnóstwo postronnych informacyj od osób przy

bywających do Rzymu, a które nie zawsze lubią

się zgłaszać do dalekiego zamku, gdzie każda

audyencya wymaga wiele czasu i formalności.

Zdaje się, że ten zamiar uległ zmianie. Lekarze

papiescy uznali, że stan zdrowia Ojca św. w yma

ga koniecznie uilleggiatury, że się narażać nie

powinien na upał i szkodliwe powietrze miasta.

Do rad tych przystąpiło naleganie dworzan, któ

remu Papież nie zawsze opierać się może. Skut

kiem więc tego różnostronnego parcia uda się

pierwszych dni sierpnia a może nawet i wcze

śniej do Castelgandolfo i zabawi tam zapewne aż

do późnej jesieni. Rządy miasta i państwa zosta

ną jak zawsze w ręku kardynała Antonellego, o

dymisyi którego pogłoski się uie sprawdziły, i

który sam nawet zaprzecza im stanowczo w pry

watnych rozmowach. W Castelgandolfo Papież

przyjmujący za wsze regularnie ministrów i sekre

tarzy kongregacyi, mniej jednak zostaje w ze

tknięciu z obcemi żywioły i wpływy. Tycb

wszakże dyplomaeya, jeźli używa w rzeczy sa

mej, nie lubi się zrzekać. Jakoż w ślad za Ojcem

św.,

a nawet uprzedzając jego wyjazd, zagrani

czni przedstawiciele wynoszą się jedni po drugich

do sąsiedniego Albano, do l’Arricia, do Gensano.

Już hr. Sartiges pozbywszy się na czas jakiś nie

miłego współzawodnika w jenerale Montebello,

który urlop otrzymawszy, wczoraj do Paryża wy

jechał, najął wspaniałą willę kardynała di Piętro

w Albano; baron d’Arnim zamieszkał jnż tam od

dni dziesięciu; toż samo inni dyplomaci zabiera

ją się uczynić; nareszcie bar. Httbner stara się jak

najbliżej zostawać jego osoby i zapewne go na

krok tego lata nie odstąpi. Zostanie w R zymie

tak długo jak Ojciec św. tu zabawi, a skoro ten

uda się na willeggiaturg, pośpieszy za nim i za

mieszka w Albano. Stanowisko p. Hubnera od

początkn wojny stało się dość drażliwem z powo

du niesłychanego rozjątrzenia umysłów tak w Rzy

mie jako i w całych Włoszech przeciw Austryi.

Ambasador stał się przedmiotem osobistych po

gróżek; zapaleńcy, jakich w żadnym kraju nie

brak w chwili wielkich prze TL ń, grożą nawet

zaiyachem na jego osobę i Aycie.

Mgr Merode wyświęcony z..ątał w niedzielę ua

arcybiskupa Meliteneńskiego %ńpartibun. Obrzęd

ten spełniony był przez kardynała Patrici, które

mo asystowali X. Pie biskup z Poitiers i X. Be

rardi arcybiskup Nicejski zastępujący X. Dreux—

Brćze bi sk up a z Moulins, któremu choroba nie

dozwolila uczestniczyć w ceremonii. Ciekawy to

traf, albowiem wiadomo, że dawny minister broni

prześladował w osobliwy sposób rodzinę Berar

dich. Papież przyjmując nowego arcybiskupa Me

liteneńskiego i Mgra Place prekonizowanego bi

skupem marsylskim d. 22 czerwca, rzekł do nich:

,,Spodziewam się, iż nie skończycie tak jak wasi

pop rzednicy" . Ostatnim bisk upe m m ar sylskim był

X. Cruice, który dostał obłąkania przed zgonem;

pop rze dnikiem z aś Mgra M erodego n a Meliteneń

skiej sto)icy był kardynał d’Andrea. Atoli X. Me

rode podczas rekolekcyi poprzedzających jego

wyświęcenie, doznał nowego nawrotu gorączki

rzymskiej, która go latem trapić zwykła. Miał

tedy niebawem dnia wczorajszego odjechać do

Francyi i do Belgii, gdzie jako arcybiskup i w.

jałmużnik uie lękający się już, by go wpływ ja

kiego obcego mocarstwa mógł z nrzędn ruszyć,

będzie się z większą niż dawniej powagą odzy

wał do biskupów i do duchowieństwa. Ci, co

zbliska X. Mćrodego znają, zapewniają, iż bar

dzo niechętnie przyjął pastorał i że mu żal mie

cza, który mu był nad wszystko droższy. Odje

chał także wczoraj do Francyi X. David biskup

z Saint-Briee, który Ojcu św. przywiózł był 130

tysięcy fr. w złocie od swoich dyecezyan. Papież

mianował go asystentem tronu i nadał mu tytuł

hrabiego, który rodzina David będzie mogła no

sić, jeśli rząd francuski uzna to rzymskie szla

chectwo. X . Pie i X. Dreux-Brćzć znaczne także

ofiary przywieźli Papieżowi.— Neapolitańczycy ba

wiący w Rzymie, po szumnych manifestacyach,

jakie wywołała z ich strony bitwa pod Custozzą,

po ucztach i balonach o austryackich kolorach,

których mnóstwo puścili d. 25 (małe baloniki są

politycznym ubawem pospołu.ie j-, zez wszystkie

stronnictwa używanym we Włoszech), dostali u

pomnienie z rozkazu Papieża, który oświadczyć

im polecił, że ci, którzy nadal jakich bądź się

ma uifestacyj dopu szczą, zos taną natych miast w y

daleni z Rzymu. Legitymiści ochłonęli na takie

dictum acerbum. Rzym jest spokojny, a wzrusze

nie umysłów objawia się tylko gorączkowem roz

chwytywaniem i czytaniem telegramów. — Z

pół

nocnego teatru wojny nic a nic zgoła pewnego

nie wiemy, bo dzienniki tutejsze zestawiają co

dziennie sprzeczne wiadomości z Berlina i z Wie

dnia; sprzeczność ta jest tak niezmierną, iż wiel

kie zwycięztwa stają się wielkiemi klęskami i

o dwrotnie, stóso w n ie do źródła, z kąd pochodzą,

a osobliwszy ten dualizm obalamuca do najwyż

szego stopnia opinią publiczną. Dla tego to Czas,

którego kilka spóźnionych numerów dostało się

tu nareszcie przez Szwajcaryę, chciwie czytywa

ny bywa jako jedyne wiarogodne źródło; szkoda

tylko, że tak rzadko i późno nas dochodzi. Z po

łudniowego teatru wojny nic ważnego dotąd nie

masz od bitwy pod Custozzą. Austryacy przepra

wić się zamierzają w Goito i Monzambano i chcą,

jak się zdaje, zaczepne rozpocząć działanie. W w y

cieczce koło Brescii, Garibaldi lekko rannym zo

stał. W armii okupacyjnej w R zy m ie panuje p rz e

konanie, iż Francya wkrótce wmiesza się do spo

ra i wystąpi w szranki.

Dzien niki florenckie u bole wają, iż p od Custozz ą

najbardziej się od zn aczyli przeciw Włochom W ę

grzy i Polacy. Ci zaś ostatni szarżami swemi na

pułk broniący następcy tronu włoskiego, znaczną

mieli zadać klęskę Włochom.

K r a k ó w 13 lipca. Otrzymaliśmy następującą

odezwę do ogłoszenia:

Odezwa.

Wojna, którą Bóg w niezbadanych wyrokach

swoich na Monarchię austryacką dopuścił, tem

dotkliwiej i dorażniej czuć się daje, ile że bój

krwawy wszczął się równocześnie na dwu jej

kończynach. Dopiero początek w alk i, a już nie

zlic zo ny sz e r eg pożóg, spusto szeń i strat dotkną!

okolice całe; tysiące rannych zaległy mnogie po

bojow iska.

Jakkolwiek boleć wypada nad ofiarami mienia

i losem tycb, których klęski majątkowe dotknęły,

to jednakże ranni w obecnej walce — są ratuuku

i pomocy nasze j st okroć potrzebniejsi.

Głęboko w kor zenio ne uczu ci e ludzkości i miło

ści bliźniego w sercach mieszkańców kraju tego

przemówiło już za nimi.

Zaledwie bowiem wybuchła wojna, i okazała

się potrzeba niesienia ulgi nieszczęśliwym jej u

fiarom, zaledwie odezwa J. E. c. k. Namiestnika

wzywająca do pielęgnowania rannych doszła do

wiadomości kraju , a już wszystkie warstwy spó

ieczeństwa pospieszyły bądż z datkami bądź z o

świadczeniami dostarczania przedmiotów potrze

bnych , bądż też z chęcią przyjmowania i pielę

gnow an ia rannych .

Niedość wszakże na tem, ażeby środki ratunku

i pomocy były zebrane; potrzeba — jeżeli zamie

rzonemu celowi odpowiedzieć mają — rozdzielić

je w s po sób każdoczesDej miej sco wej potrzebie

odpowiedny, zapobiedz brakowi w jeduem a zby

tniemu nagromadzeniu w drugiem miejscu, sio

wem, potrzeba ażeby stósownie i należycie użyte

były.

Tą myślą powodowani, zawiązali się podpisani

ua wezwanie i z upoważnienia J. E. c. k. Na

miestnika w krajowy komitet centralny w e Lwo

w ie pomocy dla rannych, którego zadaniem bę

dzie — nie ograniczając w niczem czynności ko

mitetów w tym celu w kraju już zawiązanych,

lub w przyszłości zawiązać się mogących — w szy

stkie ofiary w kraju na cel w mowie będący ze

brane przyjmować i w ewidencyi utrzymywać; o

potrzebach i icb rodzaju od wład z krajowych i

jeneralnego komitetu w ministerstwie wojny po

trzebnych wyjaśnień i wiadomości zasięgać; mię

dzy temi władzami i krajem pośredniczyć; ze

brane przedmioty i gotowe pieniądze tam, gdzie

tego potrzeba wymagać będzie, przesyłać lub do

kąd przesłane być mają, wskazywać; usiłowania

tak komitetów zamiejscowych jakoteż pojedyn

czych osób, gmin lub korporacyj radą i czynną

pomocą wsnierać; szpitale dla chorycb i rekon

waletcentów w miarę możności zakładać, — sło

wem, ws zy stkim c zynn ości om kierhnek k a2doczo

snej potrzebie odpowiedni nadawać, tak ażeby

zamierzony cel z ścisłem zastósowaniem się do

woli d aw có w był dopełni ony.

Ażeby zaś zadania temu zadość uczynić, po

trzebna j e st centralnemu komitetow i ciągła w ia

domość :

a. czy, gdzie i jakie komitety celem pielęgno

w an i a ran nych żołnierzy, tudzież zbie rania potrze

bnych ku temu ce low i przedmiotów w kraju s ię

zawiązały lub w przyszłości zawiążą;

b. czyli, gdzie i jakie zapasy szarpi, bandażów;

kompresów i t. p. przedmiotów, tudzież gotowych

pieniędzy są zebrane i gdzie takowe się znaj

dują ;

c. czyli kto, pod jakiemi warunkami i w ja

kiej ilości do przyjmowania i pielęgnowania ran

nych żołnierzy lub ofiarowania na ten cel got o

wych pieniędzy się zobowiązał lub w przyszłości

zo bow iąże.

Powodowani uczuciem ludzkości i w przekona

niu, iż świętym jest obowiązkiem każdego nieść

pomoc w miarę możn ości nie szc zęśliwym ofiarom

wojny; ufni nadto, że to przekonanie nasze po

dziela kraj cały, w którym głos wzywający do

celów szlachetnych jeszcze nigdy na próżno nie

przebrzmiał , podjęliśmy się poś redniczenia w nie

sieni u p om ocy rannym. Tem p rzekonaniem i u

fuośeią silni, udajemy się do Was R odacy! z prośbą:

o jak najgorliwsze zadośćuczynienie odezwom

J. E. c. k. Namiestnika z d. 12 i 28 czerwca r. b.

wzywającym do zbierania szarpi, bandażów, kom

presów i t. p. prze dmiotów, niemniej gotowy ch

pieniędzy celem pielęgnow an ia ran nych żołnierzy;

2. o jak naj8pieszniejsze podanie do wiadomo

ści komitetu centralnego okoliczności pod a. b. c.

wymienionych ;

3. o zawiązywanie w mowie będących komite

tów po obwodach i powiatach ze wszystkich

warstw 8pólee zeń8twa bez r óżnicy wy zn an ia, za

wiedzą przełożonego okręgu politycznego, a ró

wnoezesnem z aw iad o mi enie m komitetu central

nego.

Pisma wszelkie adresować należy do Komitetu

centralnego pomocy dla rannych we Lwowie.

Rodacy! odwrócić wojnę nie leżało w mocy

Waszej; od Was jednak zależy przynieść pomoc

i ulgę ni esz cz ęśliwym wojny ofiarom. Niechaj

więc każdy z Was spieszy z ofiarą, na jaką po

zwalają mu jego stosunki osobiste; niech wolny

czas od zajęć i prac obowiązkowych poświęca

celom wyżej wskazanym — a nagrodę znajdzie

w tem słodkicm przekonaniu, że zadośćuczynił

świętym obowiązkom względem ludzkości i że się

tem samem dobrze zasłużył krajowi.

Z Komitetu Centralnego p o m ocy dla rannych.

We Lwowie d. 9go lipca 18GG.

Prezes:

Kazimierz br. Krasicki.

Członkowie:

Dr Michał Gnoiński, poseł na sejm krajowy.

X. Maciej Hirschler, kanonik kap. lwow. obrz. r z .k .

Franci sze k Krobi, c. k. radca i burmistrz m. Lwowa.

Dr Mak symilian Landesberger, p oseł na sejm kraj.

Felicyan Laskowski, poseł na sejm krajowy.

Feliks Piątkowski, obywatel m. Lwowa.

Karol P ro dński, c. k. radca izby obrachunkowej.

Włodzimie rz hr. Russocki, p o s eł na sejm krajowy.

Dr Unger, c. k. nadlekar z sz tab owy.

Frydryk V\ikassonich, c. k. radca nadworny.

X . Jan Żukowski, ka nonik kapit. Iw. obrz. gr. kat.

Gazeta Narodowa zam ieściła w trzech num e

rach n astępujący a rtykuł:

Sprawy katastralne.

Wśród ważnych wypadków w’ojennych, zajmu

jących umysły w obecnej chwili, nie przyszłoby

nam na myśl wznawiać polemiki o katastrze, gdy

by z obowiązku nic wypadało nam zwracać uwa

gi współobywateli na tę wprawdzie suchą, lecz

w wynikłościach swoich dla nas dotkliwą kampa

nią, którą kataster przeciw rolnikom naszym bez

prze rw y nie zmi ennym trybem prowadzi, nie tro

sz cz ąc się bynajmniej ani o w ypadki europejskie,

ani o opinię kraju, ani też o jed nogłośne u chwały

sejmu.

Do poruszenia tej sp ra wy w niniejszej właśnie

chwi!r} powo duje nas wiadomość, o p iśmie lw ow

skiej c. k. dyrekcyi skarbu z d. 21 czerwca b. r.,

wzywającem mężów zaufania na dzień 30 czer

w ca do k omisyjnego traktowania (kommissio nell e

Verbandlung) suma rycz nych z es taw ień rezultatów

szacow ania.

Na to wezwanie, ile nam wiadomo, dało kilku

mężów zaufania odpowiedź odmowną, inni nie

przybyli na dzień oznaczony. Powodem um ówio

nej odpowiedzi była głównie ta okoliczność, że

obywatele, którzy otrzymali wezwanie, nie mieli

żadn ego u pow a żnie nia do brania udziału w tycb

spra wa ch imieniem kraju; mia now ani oni b owiem

byli od Wydziału krajow ego w roku p rzesz łym

do obrad nad sp eeyal nc mi przedmiotami, doty

czącemi katastru, lecz ich misya, ukończona w ro

ku przeszłym, nie odnosiła się do przedmiotu w

piśmie dyrekcyi skarbu z 21 czerwca wyrażone

go. G dyby jedn ak n awet mężo wie zaufania czuli

się upoważnio nymi do brania udziału w trakto

waniu komisyjncm nad tym przedmiotem, to je

dnak może nie byliby przystąpili do tego udzia

łu - " nietylko dla tego, że sejm krajowy jedno

myślną uchwalą potępił dotychczasowy tryb po

stępo wa n ia katastralnego i żądał innych środków

do popr awi enia k ata stralnego sza cow an ia grun

tów , lecz także i z tej przyczyny, iż mężowie ci

mają już dość doświadczeń, wskazujących, że tra

ktow ania z mężami zaufania w sp raw ach kata

stralnych w sposób dotychc za so w y prowadzone,

są tylko czczą formalnością, a nawet sama treść

wezwania c. k. dyrekcyi skarbn, nie byla dla mę

żów zaufania do brania u działu w tycb traktow a

niach, zachęcającą, lecz owszem od nich raczej

Część literacko - artystyczna.

PÓŁDJABLE WENECKIE

Powieść od Adryatyku

przez

J. x.Kraszewslslego.

(Ciąg dalszy).

Cóż się z nią stało? zapytał Konrad.

"T X cóż?... ojciec odesłał do klasztoru, a na

drodze ją odbili, i nie wiadomo gd zie uprowadzili.

Ja mjśl§, że tu jest, tylko się ukrywa. Stary mało

n ie oszalał. Bardzo si§ niebora czysko p rzywiązało

do mnie, bo kochamy ją oba równo, choć tego ko

chania m e warta.

Konradow i pilno odejść było, aby co prędzej do

żony pow ró cic i chciał biednego Maćka pożeg nać,

ale chłop ak z płaczem si§ niemal u ch wy cił dawne

go pana.

—

Mój jeg om oś ciun iu, mój drogi, nie pozbywa j

cież si§ mnie, już kiedym ja was zobaczył, z aw o

łał, to biegnę duchem do majstra o pozwoleństwo

i powracam, żeby być przy was i z wami. A! pa

nie! panie! żeby nie ta djablica, czy jabym był

pana porzucił... Nie wiedziałem ja, co to kosztuje

za swoją ziemią tęsknić. Ilem to ja nocy bezsen

nych przepłakał , przeklinając i ją i tę jej W ene

cyą... bodaj ją morz e zatopiło. Pach niał mi czasem

chfeb nasz, aż si§ człek ubeczał jak dziecko... śni

ły się drzewa nasze i pola i pastuszków pieśni i

stare chaty i stara bieda... a gdyby nie ta woda,

toby człek czasem oszala wszy ch ciał był leci eć do

swoich... Oj oczy te panie! oj czary, czary, bo to nie

może być nic innego, tylko mnie ona urokiem obrzucić

musiała... to pewna... a tu nie było go komu zdjąć,

takie b abska głupie.

Popatrzywszy na gondolę, którą mu pokazał Kon

rad, w skok r zu cił si§ Maciek do swojego majstra

o po zwole nie , a Konrad po sze dł szukać majtka,

którego nie łatw o znalazł.

Pokazano mu go nares zcie w łachmanach, odar

tego z p osi wiałą, nieg oloną od kilku dni brodą,

spartego o mur i wygrzewającego si§ na słoń cu .

Toro był jakby przybity na u myśle dolą swoją, m ó

wić mu było ciężko, słowa z ust wychodziły po

wolnie i nie bardzo powiązane z sobą.

Zrozumiał wreszcie i o co go pytał miody czło

wiek, i czego od niego żądał.

Jestżeś pewnym, że kapitan zginął? dodał

w końcu Konrad... że się nie uratował, lub że go

nie uratowano ?

Pomyślał długo Toro, i ramionami ruszył.

Jeźli umarli wracają, to i on na świat może

powrócić, rzekł. Zeno nieboszc zyk pływ ał jak ryba,

ale sk roń m iał rozbitą, okrwawioną... a gdym na

trupa trafił, to go już woda nosiła i rzucała mm

jak drzewem , a twarz m iał zi eloną, trupią. Nie!

nie! rzekł, nie może on źyć! Z nas wszystkich je

dnego m nie Pan Bóg ocalił tylko, abym m iał czas

za grz ec hy odpokutować.

Konrad dał biedakowi na życie i pole cił , aby si§

nie pokazywa ł nigd zie , przynajmniej przez czas

jakiś.

Toro patrzał na pieniądze, głową kiwał w mil

czeniu... nie mógł sobie wytłumaczyć, c ze go ch cia

no od niego.

—

W sz ystko to dobrze, mówił, ale to tak nie

może być... ja za żadne w świe cie pieniądze zam

knąć się nie dam, ino wam powiadam gdzie będę,

abyście unikali tych miejsc, bo na niewól§ to si§

ja nie zgodzę, a i do kościołów chodzić muszę.

Nakupiwszy, co było potrzeba do domu, Konrad

powrócił do swej gondoli, która na niego czekała.

Tu zastał już nie tylko Maćka z węzełkiem pod

pachą, a le i starego szewca, który przez ten rok

n iesp ełn a tak postarzał, jakby mu ich d zie sięć przy

było.

Nani wyciągnął doń r§k§ z czapką milczący, a

zza okularów łzawemi spojrzał oczyma.

—

A co? wyścje też z powrotem! hej! bej! pa

neczku! kogo to mia st o pochwyci raz, t ego j uż nie

puści nigdy, podobno aż chyba na cmentarz. P atr zy

cie na mnie... hej! hej! widzę ja widz§, myślicie...

stary się posunął, ale i wam tak z oczów patrzy,

jakbyście też nie spełna byli szczęśliwi... A wasze,

teścisko.. dobry człek... ot! po nim. Tak to z na

mi... mój dobry panie, aby do k oń ca!!

Westchnął, s płak aw szy si§ starowina.

—

Maćka wam pożyczam, rzekł: ale mi go od

dacie, to moja j edyna pociech a p oczc iwe ch łopczy

sko, jeszcze z nim człek choć o swoim kraju po

gada, wyst§ka si§, to i na sercu lżej, biedy się

zapomni... A m usz ę też panu powiedzieć, źe z n ie

go będzie rzemieślnik, jakich mało.

I poklepał go po ramieniu.

Maciek pocałowa ł w r§k§ starego, ale już sk o

czył do gondoli i byliby zaraz odbili od brzegu,

gdyby ich zd ała p oznawszy nie nadbiegł il gran

tadrone, stary znajomy Zanaro, sz lafmycą potrzą

sając w powietrzu.

—

Eccellenza! Eccelle nza! w ołał , a niechż e mam

to szczęście choć was powitać na ziemi ojców wa

sz ych znowu. Jakże zdrowie! jak humor i dola?

—

A no, jak widzicie... Signor Zanaro, wzdy

chając rzekł Konrad.

—

Pojmuj§... zmartwienie z powodu zgonu tego

nieoszacowan ego kapitana Zeno, pokój jego zacnej

duszy! tak! tak! szkoda wielka. D ługów s łysz§

zos taw ił mnóstwo, więcej niż ich ta domina stara

dźwignie.

—

No? a u was Signor Zanaro... dobrze wszy

stko!

.—

Ja! Eccelle nz a, mani metodę moją, żeby mi

na świecie było dobrze... j e st niechybna... drwię

sobie ze wszystkiego. Na świecie jak na morzu,

dziś burza jutro pogoda, wicher i cisza, otóż w bu

rz§ trzeb a sobie mówić, że niepotrwa, i wśród ci

sz y spodziewa ć si§ wiatru.

—

Wszyscy zdrowi?

—

Chwała Bogu, ale jakże? byłżeś Eccellenza

tu u nas, gdym pierwszą żon§ utracił?

—

Jakto? zmarła? spytał Konrad.

Zanaro skło nił głowę na piersi, ręce z łożył, we

stchnął i podnosząc oczy ku niebu, rzekł cicho.

—

Pow ołał ją Bóg do swej chwały, a nie ma

co mówić, jeźli ją tak śpiewać będzie jak za m ło

du śpiewała... g ł o s miała śliczny... anioMwie dilet

tanci słuch ać go będą z roskoszą.

—

Signor Zanaro już się miał czas powtórnie

oże nić, r ze kł szew c mrucząc.

—

Stój i nie sądź bliźniego swojego, nie chce

szli być sądzonym, odparł Zanaro... cóżem winien,

że we cztery tygodnie byłem zm uszon y, nóż na

gardle, ponowić śluby. A może być gospoda bez

gosp odyni? nie było podobna! Gdybyś zres ztą wa

s za Ecc elle nz a chciał si§ pofatygować do sługi

swojego i poznać nową żonę moją, oddalibyście

sprawiedliwość gustowi mojemu. J e st to piękność

znakomita... Między nami mówiąc w g ospodzie nie

obojętną rzeczą piękna go spodyni... c złek zawsze

lubi patrzeć na arcydzieła B oż e. Otóż moja uko

chana Ludovisa... m oże s ię nazw ać arcydziełem;

Pan Bóg z Fidyaszem się musiał radzić, gdy ją

miał stwarzać.

—

Pozostaj e w in szowa ć tylko i złożyć życzenia,

rz ekł chcąc się go j uż pozbyć Konrad. Pokłońcież

si§ i córce waszej, Signor Zanaro, pięknej Made

lonecie.

(Dalszy ciąg nastąpi-)

Prenumeratę przyjmują:

W Krakowie: Bióro Administracja ,,Czasu’ w Rynku pod L. 39 w domu p. Kirchmayera na dole,

tudzież wszystkie Urzęda pocztowe austryackie.

Wgłaazcnla (inseraty) wszelkiego rodzaju, przyjmują się za opłatą: od wiersza drobnego (petit) za

jednorazowe Umieszczenie po 8 centów, za następne po 5 centów, oraz za opłata należytości stęplowći

po 30 centów od każdorazowego ogłoszenia.

I’rena ...eratę i Ogłoszenln przyjmują: we Lwowie wAjencyi,Czasu’ p.IgnacyEercok

n)ica Halicka Ner 240.—

W Wiedniu p. A. Oppelik, Wollzeile 22. -

Na Francyę i Anglię w Paryżu

L . Płoński, 20 rue des Tournelles.—

Zaś tylko ogłoszenia: w Wiedniu, w Hamburgni w Frank

furcie nad Menem pp. Ha asenstein i Vogler -

w Berlinie p. A . Retemeyer - w Frankfurcie

nad Menem p. G. L . Daube A Comp.

w Lipsku p. Henryk Engler - w Wrocławiu n Jenke

et Saminghausen.

Hękn|iiHina nadsyłane Redakcyi, nie zwracają się i niszczone będą.

/j)ttM

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction